İSTANBUL TİCARET ODASI NA KAYITLI FİRMA KURULUŞLARINDA YABANCI ve SERMAYE DURUMU 2007 OCAK - HAZİRAN Yabancõ sermaye yatõrõmlarõ için Hazine Müsteşarlõğõ ndan ön izin alma mecburiyetinin 2003 Haziran ayõnda kaldõrõlmasõndan sonra yabancõ sermayeli şirket kuruluşlarõ ile ilgili istatistiki bilgiler ticaret siciline kayõt aşamasõnda derlenmektedir. Söz konusu bu çalõşmamõz şirket kuruluşlarõ esas alõnarak hazõrlanmõştõr. Mevzuatõmõz gereği sermaye şirketlerinde hisse devirleri tescile tabi olmadõğõndan bu husus çalõşmamõza yansõtõlmamõştõr. İstanbul da Odamõz bünyesinde bulunan ticaret sicili kayõtlarõna göre 2007 Ocak Haziran dönemini kapsayan son altõ ay içinde 1.504 yabancõ yatõrõmcõ tarafõndan toplam 238.616.802 lik sermaye tutarõnda şirket kurulmuştur. İstanbul da yeni şirket kuruluşunda taahhüt edilen yabancõ sermayenin Haziran ayõ itibariyle son atõ ay içinde 181,5 milyon dolar olduğu görülmektedir. 2006 yõlõnõn ikinci altõ aylõk döneminde yabancõ ortak sayõsõ 1.309, yabancõ sermaye değeri ise 132.241.070 olarak gerçekleşmiştir. Sektörel Dağõlõm : Bu dönem içinde yeni kurulan şirketlerde yabancõ sermayenin en çok ilgi gösterdiği sektörler sõralamasõnda; toplam yabancõ yatõrõmcõ sayõsõ itibariyle 404 yatõrõmcõ ile Müşavirlik Hizmetleri sektörü, yatõrõlan sermaye toplamõ itibariyle yine bu sektör 43,5 milyon ile diğer sektörlere göre ön plandadõr. Bir önceki altõ aylõk döneme göre İstanbul a gelen yabancõ yatõrõmcõ sayõsõ sõralamasõnda ilk iki sektör değişmez iken toplam içindeki nispi ağõrlõklarõ artmõştõr. Yabancõ sermaye değeri itibariyle 2006 yõlõnõn 2. altõ aylõk dönemde ilk sõrada olan Tekstil-Giyim sektörü bu yõlõn ilk altõ aylõk döneminde yerini Müşavirlik Hizmetleri sektörüne bõrakmõştõr. Bu sektörün bir önceki altõ aylõk süreçte % 4.96 olan sermaye değeri payõ, ortak sayõsõnõn artmasõ ile birlikte 2007 yõlõnõn ilk yarõsõnda yaklaşõk 4 katõ kadar artõş göstererek % 18,23 e çõkmõştõr. En çok yabancõ yatõrõmcõ çeken sektörler sõralamasõnda toplam yabancõ yatõrõmcõ sayõsõ içinde % 26,86 pay ile Müşavirlik Hizmetleri, % 9,91 pay ile Elektrik-Elektronik ve Bilişim, % 7,65 pay ile İnşaat ve % 6,98 pay ile Tekstil-Giyim sektörleri gelmektedir. Ancak yabancõ sermaye değerleri bazõnda yapõlan sõralamada farklõlõklar görülmekte ve yatõrõmlar ağõrlõklõ olarak 5 sektörde toplanmaktadõr. Toplam yabancõ sermayenin % 18,23 ü Müşavirlik Hizmetleri, % 17,61 i Kimya-Plastik, Kauçuk, % 13,77 si Tekstil-Giyim, % 12,67 si İnşaat ve % 10,17 si Yapõ Malzemeleri sektörlerinde bulunurken, geri kalan % 27,55 i tanõmlanmõş diğer 14 sektöre dağõlmõştõr. En az yabancõ sermaye girişi olan sektör toplam içerisinde % 0,16 pay oranõ ile Kağõt, Kağõt Ürünleri ve Basõm sektörüdür. TABLO - 1 İTİBARİYLE YABANCI UYRUKLU İŞYERİ ve LIKLARDA SAYI ve SERMAYE DAĞILIMI SAYISI YABANCI Genel Toplam İçinde Pay SERMAYE - Ortak Sayõsõ % Yabancõ Sermaye % 01-TARIM-GIDA 55 11.778.650 3,66 4,94 02-MADENCİLİK 21 1.350.325 1,40 0,57 03-TEKSTİL-GİYİM 105 32.849.397 6,98 13,77 04-DERİ-SARACİYE 12 676.650 0,80 0,28 05-AĞAÇ-ORMAN, MOBİLYA 12 900.000 0,80 0,38 06-KAĞIT, KAĞIT ÜRÜNLERİ ve BASIM 21 390.500 1,40 0,16 07-KİMYA-PLASTİK, KAUÇUK 74 42.029.775 4,92 17,61 08-DEMİR-ÇELİK, METAL EŞYA 29 1.225.900 1,93 0,51 09-MAKİNE 74 3.170.125 4,92 1,33 10-ELEKTRİK, ELEKTRONİK ve BİLİŞİM 149 10.258.945 9,91 4,30 11-İNŞAAT 115 30.228.804 7,65 12,67 12-YAPI MALZEMELERİ 48 24.269.500 3,19 10,17 13-OTOMOTİV ve YAN SAN. 28 1.470.649 1,86 0,62 14-ULAŞTIRMA 89 4.149.603 5,92 1,74 15-BANKA-SİGORTA 9 1.533.800 0,60 0,64 16-SAĞLIK-EĞİTİM 66 14.403.150 4,39 6,04 17-TURİZM-OTEL-LOKANTA 55 3.152.950 3,66 1,32 18-MÜŞAVİRLİK HİZMETLERİ 404 43.509.904 26,86 18,23 19-DİĞER 138 11.268.175 9,18 4,72 TOPLAM 1.504 238.616.802 100,00 100,00 1
YABANCI SERMAYE DEĞERLERİNİN E GÖRE DAĞILIMI 17-TURİZM-OTEL-LOKANTA 1,32% 19-DİĞER 4,72% 18-MÜŞAVİRLİK HİZMETLERİ 18,23% 01-TARIM-GIDA 4,94% 02-MADENCİLİK 0,57% 03-TEKSTİL-GİYİM 13,77% 04-DERİ-SARACİYE 0,28% 16-SAĞLIK-EĞİTİM 6,04% 05-AĞAÇ-ORMAN, MOBİLYA 0,38% 15-BANKA-SİGORTA 0,64% 06-KAĞIT, KAĞIT ÜRÜNLERİ ve BASIM 0,16% 14-ULAŞTIRMA 1,74% 07-KİMYA-PLASTİK, KAUÇUK 17,61% 13-OTOMOTİV ve YAN SANAYİ 0,62% 12-YAPI MALZEMELERİ 10,17% 11-İNŞAAT 12,67% 10-ELEKTRİK, ELEKTRONİK ve BİLİŞİM 4,30% 09-MAKİNE 1,33% 08-DEMİR-ÇELİK, METAL EŞYA 0,51% Haziran ayõ itibariyle son altõ ay içerisinde Odamõza kayõt yaptõran yabancõ ortak sayõsõnõn taahhüt ettikleri sermayeleri dikkate alõndõğõnda yabancõ ortak başõna düşen ortalama sermaye genel toplamda 159 bin dir. Sektörlerde en fazla yabancõ ortak başõna düşen sermaye miktarõnda, 74 yabancõ ortağõn yer aldõğõ Kimya-Plastik Kauçuk sektörü yaklaşõk 577 bin ile ön plandadõr. 506 bin ile Yapõ Malzemeleri, 313 bin ile Tekstil-Giyim, 263 bin ile İnşaat sektörleri yabancõ ortaklarda üye başõna düşen ortalama sermayesi en fazla değere sahip sektörleri teşkil etmektedir. TABLO - 2 İTİBARİYLE YABANCI BAŞINA DÜŞEN ORTALAMA SERMAYE Ortalama Sermaye Ortalama Sermaye 01-TARIM-GIDA 214.157 11-İNŞAAT 262.859 02-MADENCİLİK 64.321 12-YAPI MALZEMELERİ 505.615 03-TEKSTİL-GİYİM 312.851 13-OTOMOTİV ve YAN SAN. 52.523 04-DERİ-SARACİYE 56.388 14-ULAŞTIRMA 46.625 05-AĞAÇ-ORMAN, MOBİLYA 75.000 15-BANKA-SİGORTA 170.422 06-KAĞIT, KAĞIT ÜRÜNLERİ ve BASIM 18.595 16-SAĞLIK-EĞİTİM 218.230 07-KİMYA-PLASTİK, KAUÇUK 576.970 17-TURİZM-OTEL-LOKANTA 57,326 08-DEMİR-ÇELİK, METAL EŞYA 42.272 18-MÜŞAVİRLİK HİZMETLERİ 107.698 09-MAKİNE 42.839 19-DİĞER 81.653 10-ELEKTRİK, ELEKTRONİK ve BİLİŞİM 68.852 TOPLAM 158.655 Firma Nevilerine Göre Dağõlõm : Firma nevileri itibariyle yabancõ sermaye girişleri Anonim ve Limited şirketlerde yoğunlaşmõştõr. 169.264.225 ile toplam sermayenin % 70,94 ü teşkil eden yabancõ sermaye Limited şirket statüsünde olup, % 28,95 i ise Anonim şirketi türüne yönelmiştir. Ancak ortak sayõsõ açõsõndan bakõldõğõnda sermaye değerine göre oransal farklõlõklar görülmektedir. Yabancõlarõn 871 i Limited, 616 sõ Anonim şirketlere ortak olmuştur. Sayõ itibariyle 17 ile toplam içerisinde % 1,13 paya sahip olan Fert firma kuruluşunda bulunulan sermaye girişi ancak toplamõn % 0,11 ini oluşturmaktadõr. 2007 Ocak- Haziran döneminde yabancõlar, hem ortak sayõsõ hem de sermaye değeri olarak Limited şirketlere daha çok yönelmiştir. 2
TABLO - 3 FİRMA NEVİLERİ İTİBARİYLE YABANCI UYRUKLU İŞYERİ ve LIKLARDA SAYI ve SERMAYE DAĞILIMI SAYISI YABANCI Genel Toplam İçinde Pay SERMAYE - Ortak Sayõsõ % Yabancõ Sermaye % 00-FERT FİRMA 17 263.197 1.13 0.11 01-ANONİM ŞİRKET 616 69.089.380 40.96 28.95 11-LİMİTED ŞİRKET 871 169.264.225 57.91 70.94 TOPLAM 1.504 238.616.802 100,00 100,00 FİRMA NEVİLERİNE GÖRE YABANCI SERMAYE DAĞILIMI 00-FERT FİRMA 0,11% 01-ANONİM ŞİRKET 28,95% 11-LİMİTED ŞİRKET 70,94% Tüm sektörlerde yabancõ ortaklõklar Limited ve Anonim şirket kuruluşlarõ ön plandadõr. Müşavirlik Hizmetleri, Yapõ Malzemeleri sektörü ile Banka-Sigorta sektörü dõşõnda kalan sektörlerde Limited şirket kuruluşlarõ ilk sõradadõr. Toplam yabancõ sermayenin % 18,23 ünü teşkil eden Müşavirlik Hizmetleri sektörünün % 14,96 sõnõ Anonim, % 3,27 sini ise Limited şirketler oluşturmuştur. Toplam yabancõ sermayenin % 28,95 ini oluşturan Anonim şirket ortaklõklarõnõn % 23,75 i üç sektör de toplanmõş olup, Müşavirlik Hizmetleri % 14,96 sõnõ, Yapõ malzemeleri % 5,63 ünü, İnşaat ise % 3,16 sõnõ teşkil etmiştir. Bu firma türünde geri kalan sektörlerdeki dağõlõm oranlarõ ise çok düşük oranlarda temsil edilmiştir. Limited şirket türünde; Kimya-Plastik Kauçuk, Tekstil-Giyim, İnşaat ve Sağlõk-Eğitim sektörlerinin ağõrlõk kazandõğõ görülmektedir. Toplam sermayenin % 70.94 ünü teşkil eden bu firma nevinde % 17,38 ini Kimya-Plastik, Kauçuk, % 13,58 ini Tekstil-Giyim, % 9,46 sõnõ İnşaat ve % 5,93 ünü Sağlõk-Eğitim sektörleri oluşturmuştur. Yabancõ sermaye içerisinde % 0,11 gibi çok küçük paya sahip olan ve ortaklõk statüsünü kapsamayan Fert firmalarda İnşaat ve Diğer olarak tanõmlanan sektöre yabancõlarõn ağõrlõkla başvurduklarõ görülmektedir. Ülkelere Göre Dağõlõm : 2007 Ocak- Haziran döneminde Irak, Kore, İsveç, Amerika ve Fransa şirket kuruluşlarõnda en fazla yabancõ sermaye ile ortak olan ilk beş ülke konumunda olup, toplam yabancõ sermayenin % 52,27 sini kapsamaktadõr. Irak 54 yabancõ ortak ile toplam sermaye içerisinde % 14,79 pay ve 35.280.847 sermaye değeri ile ilk sõrayõ teşkil etmiştir. Bunu Kore 13 yabancõ ortak ve 30.756.500 ile ikinci sõrada, İsveç 8 ortak ve 22.580.400 ile üçüncü konumda takip etmiştir. Amerika 62 yabancõ ortak sayõsõ, diğer önde gelen ülkelere göre yüksek olmasõna rağmen 21.983.572 lik sermaye değeri ile ancak dördüncü sõrada yer almõştõr. Fransa uyruklu 61 ortağõn katõlõm gösterdiği şirket kuruluşlarõnda taahhüt edilen 14.129.101 lik sermaye ile bu ülke beşinci sõrada yer almõştõr. 2006 yõlõnõn son altõ aylõk döneminde 347 yabancõ ortak ve 39.653.561 sermaye ile ilk sõrada yer alan Hollanda ile, bunu 342 ortak ve 20.964.592 ile ikinci sõrada yer alan Almanya nõn bu yõlõn ilk altõ ayõnda ilk beş içerisinde bile yer almadõğõ görülmüştür. Buna mukabil British Virgin adalarõndan gelen 6 yabancõ ortağõn taahhüt ettikleri 12.783.746 yabancõ sermaye ile bu ülkenin 6. sõrayõ almasõ dikkat çekicidir. 3
Toplam yabancõ sermaye değeri içerisinde % 14,79 paya sahip olan Irak uyruklu ortaklarõn yatõrõmda bulunduklarõ sektörler itibariyle, sermayelerinin % 14,08 ile Kimya-Plastik, Kauçuk, % 0,17 ile Elektrik- Elektronik ve Bilişim ön plandadõr. Yine bu uyruk da hemen hemen tamamõna yakõnõnõ oluşturan % 14,75 oran ile Limited, % 0,03 oran ile de Anonim şirket statüsü ortaklõk yapõlan firma nevileri olmuştur. 2. sõrayõ teşkil eden ve toplam yabancõ sermaye içerisinde % 12,89 paya sahip olan Kore en fazla yatõrõmda bulunduğu sektörler % 11,73 ile Tekstil-Giyim, % 0,67 ile Elektrik-Elektronik ve Bilişim olmuştur. Bu şirketlerin tamamõ Limited şirket statüsündedir. TABLO - 4 ÜLKELER İTİBARİYLE LIKLARDA SAYI ve SERMAYE DAĞILIMI ÜLKELER SAYISI YABANCI SERMAYE- Genel Toplam İçinde Pay Ortak Sayõsõ % Yabancõ Sermaye % IRAK 54 35.280.847 3,59 14,79 KORE 13 30.756.500 0,86 12,89 İSVEÇ 8 22.580.400 0,53 9,46 AMERİKA 62 21.983.572 4,12 9,21 FRANSA 61 14.129.101 4,06 5,92 BRITISH VIRGIN ISLANDS 6 12.783.746 0,40 5,36 İNGİLTERE 115 12.447.242 7,65 5,22 KAZAKİSTAN 25 11.003.500 1,66 4,61 İTALYA 39 10.967.001 2,59 4,60 ALMANYA 213 9.515.324 14,16 3,99 LÜKSEMBURG 24 8.482.852 1,60 3,56 SUUDİ ARABİSTAN 12 8.370.500 0,80 3,51 HOLLANDA 240 7.677.274 15,96 3,22 DİĞER 632 32.638.943 42,02 13,68 TOPLAM 1.504 238,616,802 100,00 100,00 Toplam içerisindeki % 9,46 yabancõ sermaye payõ ile 3. sõrada bulunan İsveç, ağõrlõklõ olarak sermayenin % 9,43 ünü Müşavirlik Hizmetleri, % 0,02 sini İnşaat ile % 0,01 ini Turizm-Otel- Lokanta sektörüne yönelik kullanmõştõr. Bu sermayenin % 9,43 gibi önemli kõsmõnõ Anonim, % 0,03 ünü Limited şirket teşkil etmiştir. 62 yabancõ ortağõn yer aldõğõ Amerika % 9,21 yabancõ sermaye payõ ile dördüncü sõradadõr. Tarõm-Gõda, Sağlõk-Eğitim fazla yatõrõm yapõlan sektörler olurken, toplam sermaye içerisinde sõrasõ ile % 4,33 ve % 4,41 oranlarõnda pay almõşlardõr. Geri kalan sektörler toplam sermayenin ancak % 0,47 sine katõlõm göstermiştir. Söz konusu bu ülke yatõrõmõnda firma nevileri itibariyle yabancõ ortak sayõsõnda çok büyük bir fark olmamasõna rağmen yabancõ sermaye değerinde Limited şirket ağõrlõklõ olarak ilk sõrada olup, toplam sermayenin % 8,85 ini teşkil etmiştir. Anonim şirkete ortak olunan sermaye oranõ ise % 0,37 düzeyinde gerçekleşmiştir. % 5,92 ile 5. sõrada yer alan Fransa dan iştirak eden yabancõ ortak sayõsõ 61 dir. Bu ülkeden gelen yatõrõmcõlarõn % 5,49 luk kõsmõ Yapõ Malzemeleri sektöründe iştigal etmeyi tercih etmiştir. Toplam yabancõ sermayenin % 5,64 ünün Anonim şirket kapsamõnda bulunduğu bu ülke yatõrõmõnda, yabancõ sermaye değerinde Limited şirketlerin payõ % 0,28 seviyesindedir. Sektörlerde Yabancõ Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre Dağõlõmõ: Kuruluşunda en fazla yabancõ sermaye bulunduran Müşavirlik Hizmetleri sektöründe İsveç % 9,43 pay ve tek ortak ile en fazla yatõrõmda bulunan ülke olarak dikkat çekmektedir. Bu sektöre önemli oranda kaynak sağlayan diğer yabancõ sermaye ise toplam sermaye içerisinde % 4,23 pay ve 5 ortak ile British Virgin Adalarõ, % 2,33 pay ve 4 ortak ile Kazakistan menşeilidir. Kimya-Plastik, Kauçuk sektöründe Irak en çok yatõrõm yapan ülke konumundadõr. Toplam yabancõ sermayenin % 14,08 i Irak uyrukludur. Hollanda ve Suudi Arabistan õn bu sektörde yatõrõmda bulunduklarõ sermayeleri ise toplam içinde % 1,10-1,34 aralõğõndadõr. Toplam yabancõ sermaye içerisinde % 13,77 pay alan Tekstil-Giyim sektöründe en fazla yatõrõmda bulunan ülkeler Kore, Hollanda ve İran olup, bu ülkelerin toplam sermayeden aldõklarõ paylar sõrasõyla % 11,73, % 0,41 ve % 0,34 olarak gerçekleşmiştir. 4
TABLO - 5 EN FAZLA YABANCI SERMAYE BULUNAN DE ÜLKELER İTİBARİYLE SAYI ve SERMAYE DAĞILIMI SAYISI YABANCI SERMAYE Genel Toplam İçinde Pay ÜLKELER Ortak Sayõsõ % Yabancõ Sermaye % 18-MÜŞAVİRLİK HİZMETLERİ 404 43.509.904 26,86 18,23 İSVEÇ 1 22.449.800 0,07 9,43 BRITISH VIRGIN ISLANDS 5 10.083.750 0,33 4,23 KAZAKİSTAN 4 5.550.000 0,27 2,33 HOLLANDA 173 1.560.003 11,50 0,65 DİĞER 221 3.816.351 14,69 1,60 07-KİMYA-PLASTİK, KAUÇUK 74 42.029.775 4,92 17,61 IRAK 4 33.600.000 0,27 14,08 SUUDİ ARABİSTAN 1 3.200.000 0,07 1,34 HOLLANDA 5 2.621.850 0,33 1,10 İRAN 8 802.475 0,53 0,34 DİĞER 56 1.805.450 3,72 0,75 03-TEKSTİL-GİYİM 105 32.849.397 6,98 13,77 KORE 2 28.000.000 0,13 11,73 HOLLANDA 5 970.000 0,33 0,41 İRAN 16 820.975 1,06 0,34 ALMANYA 11 540.475 0,73 0,23 DİĞER 71 2.517.947 4,73 1,06 11-İNŞAAT 115 30.228.804 7,65 12,67 INGİLTERE 6 8.674.950 0,40 3,64 LÜKSEMBURG 2 7.988.200 0,13 3,35 SUUDİ ARABİSTAN 2 4.900.000 0,13 2,05 ALMANYA 27 1.490.451 1,80 0,62 DİĞER 78 7.175.203 5,19 3,01 Kuruluş aşamasõnda taahhüt edilen toplam yabancõ sermaye içerisinde % 12,67 ile yer alan İnşaat sektörüne % 3,64 ile en çok ilgi gösteren yabancõ sermaye İngiltere den gelmektedir. Lüksemburg % 3,35 ve Suudi Arabistan % 2,05 oranõnda katkõ sağlamõştõr. Ortaklõk Yapõsõ : 2007 Ocak- Haziran döneminde yabancõ ortak sayõsõnda ağõrlõk şahõs ortaklõğõndadõr. 1504 yabancõ ortak sayõsõnõn % 74,40 õnõ oluşturan 1119 kişi şahõs, % 25,60 õnõ teşkil eden 385 yabancõ ise tüzel ortaklõk kapsamõnda bulunmaktadõr. Toplam yabancõ sermayenin % 54,43 ü tüzel, % 45,57 si şahõs ortaklõklarõ şeklindedir. Genel yapõya uygun olarak tüm sektörlerde yabancõ ortak sayõsõnda şahõslar ön plandadõr. Tüzel ortaklõk sayõ itibariyle şahõs ortaklõklarõnõn 1/3 ne yakõn olsa da yabancõ sermaye değeri olarak, 108.742.305 lik şahõs ortaklõk sermayesinden % 19,43 daha fazla olup, 129.874.496 dir. Tarõm-Gõda, Deri-Saraciye, Ağaç-Orman, Mobilya, Kağõt, Kağõt Ürünleri ve Basõm, Kimya-Plastik, Kauçuk, Demir-Çelik, Metal Eşya, Makine, İnşaat, Ulaştõrma, Turizm-Otel-Lokanta sektörlerinde şahõs ortaklõk sermayesi, bunlarõn dõşõnda kalan sektörlerde ise tüzel ortaklõk sermayesi daha fazladõr. Taahhüt edilen yabancõ sermaye değeri yüksek olan sektörlerde Tüzel ve Şahõs sermaye değerleri arasõndaki farkõn en belirgin olduğu kesim 38.400.494 şahõs sermayesine karşõlõk 3.629.281 Tüzel sermaye ile Kimya-Plastik, Kauçuk sektörü olmuştur. Toplam yabancõ sermaye içerisinde ilk dörtte yer alan sektörlerin ikisi şahõs, ikisi tüzel ortaklõk statüsündedir. Müşavirlik Hizmetlerinde sermayenin % 82,36 sõ, Tekstil-Giyimde sermayenin % 85,45 i tüzel ortaklõk, Kimya-Plastik, Kauçuk sektöründe toplam sermayenin % 91,36 sõ ve İnşaat sektörünün toplam sermayesinin % 70,27 si şahõs ortaklõğõ statüsündedir. 5
TABLO - 6 İTİBARİYLE LIKLARDA SAYI ve SERMAYE DAĞILIMI ŞAHIS ŞAHIS SERMAYE TÜZEL TÜZEL SERMAYE TOPLAMI TOPLAM SERMAYE 01-TARIM-GIDA 50 11.567.625 5 211.025 55 11.778.650 02-MADENCİLİK 17 351.175 4 999.150 21 1.350.325 03-TEKSTİL-GİYİM 98 4.778.722 7 28.070.675 105 32.849.397 04-DERİ-SARACİYE 9 536.650 3 140.000 12 676.650 05-AĞAÇ-ORMAN, MOBİLYA 11 798.000 1 102.000 12 900.000 06-KAĞIT, KAĞIT ÜRÜNLERİ-BS. 16 290.526 5 99.974 21 390.500 07-KİMYA-PLASTİK, KAUÇUK 59 38.400.494 15 3.629.281 74 42.029.775 08-DEMİR-ÇELİK, METAL EŞYA 15 625.950 14 599.950 29 1.225.900 09-MAKİNE 55 1.858.475 19 1.311.650 74 3.170.125 10-ELEKTRİK, ELEKTRONİK-BİL. 101 1.748.490 48 8.510.455 149 10.258.945 11-İNŞAAT 92 21.241.229 23 8.987.575 115 30.228.804 12-YAPI MALZEMELERİ 31 658.525 17 23.610.975 48 24.269.500 13-OTOMOTİV ve YAN SAN. 21 699.250 7 771.399 28 1.470.649 14-ULAŞTIRMA 84 3.244.628 5 904.975 89 4.149.603 15-BANKA-SİGORTA 6 6.100 3 1.527.700 9 1.533.800 16-SAĞLIK-EĞİTİM 56 2.286.655 10 12.116.495 66 14.403.150 17-TURİZM-OTEL-LOKANTA 45 2.891.675 10 261.275 55 3.152.950 18-MÜŞAVİRLİK HİZMETLERİ 233 7.676.561 171 35.833.343 404 43.509.904 19-DİĞER 120 9.081.575 18 2.186.600 138 11.268.175 TOPLAM 111119 108.742.305 385 129.874.497 1.504 238.616.802 Yabancõ şahõs ve tüzel ortaklõklarda Limited şirket türü en çok başvurulan ortaklõk yapõsõdõr. Şahõs ortaklarõnõn % 60,14 ü Limited, % 38,34 ü Anonim, % 1,52 si ise Fert firma şeklindedir. Şahõs ortaklõklarõnda 108.742.305 tutarõndaki yabancõ sermayenin % 89,27 si Limited şirketi, % 10,49 u Anonim şirket, % 0,24 ü ise Fert firma statüsündedir. Tüzel ortaklõklarda sayõ itibariyle % 51,43 ü Limited, % 48,57 si Anonim şirketlere yöneliktir. Bu ortaklõk yapõsõnda 129.874.497 yabancõ sermayenin % 55.58 i Limited, % 44,42 si Anonim şirketleri kapsamaktadõr. TABLO - 7 FİRMA NEVİLERİ İTİBARİYLE LIKLARDA SAYI ve SERMAYE DAĞILIMI FİRMA NEVİLERİ ŞAHIS ŞAHIS SERMAYE- TÜZEL TÜZEL SERMAYE- TOPLAMI TOPLAM SERMAYE- 00-FERT FİRMA 17 263.197 - - 17 263.197 01-ANONİM ŞİRKET 429 11.405.193 187 57.684.187 616 69.089.380 11-LİMİTED ŞİRKET 673 97.073.915 198 72.190.310 871 169.264.225 TOPLAM 1.119 108.742.305 385 129.874.497 1.504 238.616.802 TÜZEL SERMAYESİ 54,43% YABANCI SERMAYEDE ŞAHIS ve TÜZEL LIK YAPISI ŞAHIS SERMAYESİ 45,57% 6
İptal Edilen Kayõtlarõn Dağõlõmõ : Bu dönem zarfõnda yabancõ ortaklardan 42 isi çeşitli nedenlerden dolayõ kayõtlarõnõ iptal ettirmişlerdir. İptal edilen yabancõ sermaye değeri 1.643.740 olup, kuruluşta kayda geçen toplam değerin % 0,69 unu oluşturmaktadõr. 2006 yõlõnõn 2. altõ aylõk dönemine göre ortaklõğõnõ iptal ettirenler sayõca değişim göstermemesine rağmen sermaye değeri itibariyle -% 2,50 azalma göstermiştir. 2006 yõlõ son altõ aylõk dönemde 1.685.945 sermaye değeri ile iptal edilen 42 yabancõ ortaklõk bulunmaktadõr. İptal Nedenleri : Yabancõ uyruklu işyerlerinin kapanmasõ ve ortaklõk yapõlarõnõn sona erdirilmesi talebinde bulunanlarõn 39 u Merkez Nakli işleminde bulunmuştur. Bu işlemde 1.568.740 lik değer, iptal edilen yabancõ sermayenin % 95,44 ünü kapsamõştõr. Kapanõş için başvuran yabancõ ortaklarõn % 4,76 sõnõ oluşturan 2 kişi Tasfiye Sonu işleminde bulunurken, iptal edilen sermaye değeri ise 75.000 ile toplam içerisinde % 4,56 oranõnda pay almõştõr. 2006 yõlõnõn son altõ aylõk sürecinde ise firma kuruluşu ve ortaklõk için İstanbul a gelen yabancõ sermayenin iptal edilmesinde karşõlaşõlan neden Merkez Nakli olmuştur. TABLO - 8 YABANCI UYRUKLU İŞYERLERİ ve LIKLARIN İPTALİNDE SAYI ve SERMAYE DAĞILIMI İPTAL NEDENLERİ SAYI İPTAL EDİLEN Genel Toplam İçinde Pay SERMAYE- Ortak Sayõsõ % Yabancõ Sermaye % Merkez Nakli 39 1.568.740 92,86 95,44 Tasfiye Sonu 2 75.000 4,76 4,56 Tasfiyesiz İnfisah (Devir Nedeni ile Kapanan) 1 0 2,38 0,00 TOPLAM 42 1.643.740 100,00 100,00 YABANCI SERMAYEDE İPTAL NEDENLERİNİN DAĞILIMI Merkez Nakli 95,44% Tasfiye Sonu 4,56% Sektörlere Göre Dağõlõm : İptal edilen yabancõ sermaye değerleri itibariyle Diğer olarak tanõmlanan sektör içinde bulunan sanayi mamulleri ihracatçõlarõ grubu % 60,84 lük pay ile ilk sõradadõr. Bunu % 14,60 ile Makine, % 5,96 ile Ulaştõrma, % 5,52 ile Demir-Çelik, Metal Eşya izlemiştir. Merkez Nakli işlemlerinde bulunan firmalarõn % 60,84 ü diğer sektör tanõmõnda yer alan sanayi mamulleri ihracatçõlarõ grubunda, % 14,60 õ ise Makine sektöründe hizmet vermektedir. 2006 yõlõ ikinci 6 aylõk dönemde iptal edilen sermaye değerinin % 47,45 ini Kimya-Plastik, Kauçuk sektörü oluştururken, % 16,31 ini Ulaştõrma sektörü teşkil etmiştir. İptal için başvuran firmalarõn 27 si Limited, 15 i Anonim şirket statüsündedir. İptal ettirilen sermayenin ise % 93,98 i Limited, % 6,02 si Anonim şirketlere aittir. İptal için başvuran Anonim şirketlerde 4 ortak ve 49.990 iptal sermaye değeri ve % 3,04 pay oranõ ile yoğunlaştõğõ sektör Kimya- Plastik, Kauçuk iken, bunu 5 ortak sayõsõ ve 49.000 sermaye değeri ile Tekstil- Giyim takip etmiştir. Limited şirket türünde ise; ağõrlõklõ olarak Diğer sektörlerde yer alan Sanayi Mamulleri İhracatçõ grubu, Makine, Ulaştõrma, Demir- Çelik, Metal Eşya iptal için başvurulan sektörlerdir. Hem Anonim hem de Limited şirketlerde Merkez Nakli en önemli kapanma nedenidir. 7
TABLO - 9 İTİBARİYLE YABANCI UYRUKLU İŞYERİ ve LIKLARDA İPTAL EDİLEN SAYI ve SERMAYE DAĞILIMI SAYI İPTAL EDİLEN Genel Toplam İçindeki Dağõlõmõ % SERMAYE - Ortak Sayõsõ % Yabancõ Sermaye % 01-TARIM-GIDA 0 0 0,00 0,00 02-MADENCİLİK 5 50.000 11,90 3,04 03-TEKSTİL-GİYİM 6 74.000 14,29 4,50 04-DERİ-SARACİYE 1 50 2,38 0,00 05-AĞAÇ-ORMAN, MOBİLYA 0 0 0,00 0,00 06-KAĞIT, KAĞIT ÜRÜNLERİ ve BASIM 0 0 0,00 0,00 07-KİMYA-PLASTİK, KAUÇUK 6 54.990 14,29 3,35 08-DEMİR-ÇELİK, METAL EŞYA 5 90.700 11,90 5,52 09-MAKİNE 9 240.00 21,43 14,60 10-ELEKTRİK, ELEKTRONİK ve BİLİŞİM 0 0 0,00 0,00 11-İNŞAAT 4 36.000 9,52 2,19 12-YAPI MALZEMELERİ 1 0 2,38 0,00 13-OTOMOTİV ve YAN SANAYİ 0 0 0,00 0,00 14-ULAŞTIRMA 1 98.000 2,38 5,96 15-BANKA-SİGORTA 0 0 0,00 0,00 16-SAĞLIK-EĞİTİM 0 0 0,00 0,00 17-TURİZM-OTEL-LOKANTA 0 0 0,00 0,00 18-MÜŞAVİRLİK HİZMETLERİ 0 0 0,00 0,00 19-DİĞER 4 1.000.000 9,52 60,84 TOPLAM 42 1.643.740 100,00 100,00 Ülkelere Göre Dağõlõmõ : İptal için başvuran 4 ortak ile toplam ortak sayõsõnda % 9,52 sini teşkil eden İngiltere, sermaye değeri itibariyle % 60,84 ile en çok kapanmanõn görüldüğü ülke olmuştur. İngiltere uyruklu ortağõn başvurduğu en önemli kapanõş nedeni Merkez Nakli işlemi olup, Limited şirket statüsündedir. Yabancõ sermaye iptalinin en çok görüldüğü ikinci ülke de Amerika dõr. Anonim şirket statüsünde merkez nakli gerçekleştirilmiş ve sermaye değeri toplam içinde % 7,60 pay almõştõr. İPTAL EDİLEN YABANCI SAYISININ E GÖRE DAĞILIMI İNŞAAT 9,52% YAPI MALZEMELERİ 2,38% ULAŞTIRMA 2,38% DİĞER 9,52% TEKSTİL-GİYİM 14,29% DEMİR-ÇELİK, METAL EŞYA 11,90% DERİ-SARACİYE 2,38% MAKİNE 21,43% KİMYA-PLASTİK- KAUÇUK 14,29% MADENCİLİK 11,90% 8
İPTAL EDİLEN YABANCI SERMAYENİN E GÖRE DAĞILIMI MAKİNE 14,60% İNŞAAT 2,19% ULAŞTIRMA 5,96% DİĞER 60,84% DEMİR-ÇELİK, METAL EŞYA 5,52% KİMYA- PLASTİK,KAUÇUK 3,35% TEKSTİL-GİYİM 4,50% MADENCİLİK 3,04% 9