Atatürk ün Dünyas Cengiz Önal Bence; bir millette flerefin, haysiyetin, namusun ve insanl n vücut ve beka bulabilmesi, mutlaka o milletin özgürlük ve ba ms zl a ve ça dafl olmas yla mümkündür. Ben flahsen bu sayd m vas f-lara, çok ehemmiyet veririm. Bu vas flar n kendimde mevcut oldu unu iddia edebilmek için milletimin de ayn vas flar tafl mas n esas flart bilirim. Gazi Mustafa Kemâl Atatürk 54 Atatürkçülük ve Türk Devrimleri nin Tamamlay c lkeleri Türkiye Cumhuriyeti Devleti ni kuran, devrimleri yaratan ve Türk Ulusu nun ça dafl medeniyet seviyesine ulaflmas için ufuklar açan büyük devrimci önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk, seçkin bir evlad oldu u Türk ulusu ve dünyan n birçok uluslar için çok büyük ifller baflard. Onun, bugüne de in yapt klar ile bundan böyle gelecek nesillerin fl olabilecek uygulamalar n n tamam na, Atatürkçü düflünce veya Atatürkçülük diyoruz. Atatürkçülükte en önemli unsur, devlet yönetiminin esas dayana olan ulusal irade, yani ulusun kendi kendini yönetmesine dayal, di er bir ifadeyle ulusal egemenli i esas alan tam ba- ms zl kt r. Egemenli in kay ts zflarts z ulusa ait oldu unu söyleyen ve bunu Anayasa ya da koyan Mustafa Kemal Atatürk, Olaylar ve tarihi tecrübelerimiz, ulusu koyun sürüsü gibi gören yönetim tarzlar n n uygulanamayaca n göstermifltir. diyerek, Türk ulusunun bundan sonraki yaflam
tarz n n ça dafl ve demokratik sistem içinde olaca n aç kl kla ifade etmifltir. Atatürkçülük, bir anlamda, Türk ulusunun Ça dafllaflma Savafl m d r demek daha do ru olacakt r. Gazi Mustafa Kemal Atatürk ün, yap lan devrimlerin ana ilkesini aç klad 1925 y l ndaki bir konuflmas nda, Yapt m z ve yapmakta oldu umuz Devrimlerin amac, Türk ulusunu tamamen ça dafl ve bütün anlam ve görüntüsüyle uygar bir toplam haline getirmektir. fleklindeki sözleri, Atatürkçülü ün amaç, anlam, tan m ve kapsam n en mükemmel flekilde ifade etmektedir. Türk Devrimleri nin Tamamlay c lkeleri Atatürk ü anlayabilmek ve iflaret etti i ça dafl ufuklara ulaflabilmek için onun ilkelerini ö renmek ne denli önemli ise; Türk Devrimleri ni de yeterince anlayabilmek ve gere ini yerine getirmek için tamamlay c ilkeleri ö renmek bir o kadar önemlidir. a)türk Devrimleri ak lc ve bilimseldir Atatürk lke ve Devrimleri nin temelinde, hiç flüphe yok ki, ak l ve bilim vard r. Mustafa Kemal Atatürk, kurdu u Cumhuriyet in sorunlar n çözmede, gerçekleri aç a ç karmada ve problemlere do ru ve kesin çözüm yolu bulmada daima akl n fl nda ve bilimin çizdi i yolda yürüyen bir liderdir. O Ulusal Savafl m n zaferle taçlanmas ndan sonra 22 Ekim 1922 tarihinde Bursa da ö retmenlere hitaben yapt bir konuflmada, Yurdumuzun en bak ml, en flirin, en güzel yerlerini, üç buçuk y l boyunca kirli ayaklar yla çi neyen düflman dize getiren baflar n n s rr ; ordular n mükemmel yönetilmesinde, bilim ve fen ilkelerini rehber edinmemizdedir. Ulusumuzun siyasi ve sosyal yaflam ile düflünce e itiminde de yol göstericimiz bilim ve fen olacakt r. aç klamas yla akl n rehberli i ve bilimin önderli inin önemini özellikle vurgulam flt r. b)türk Devrimleri nin temeli özgürlük ve ba ms zl a, ulusal birlik ve beraberli e, ülke bütünlü- üne dayan r. Özgür ve ba ms z olmayan bir ulusun ve devletin istedi i flekilde hareket edemeyece i tart flmas z bir gerçektir. Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Özgürlük ve ba ms zl k benim karakterimdir diyerek, ba ms zl - m z korumak ve devam ettirmek Harf Devrimi 1928 13
K yafet Devrimi 1925 Bat l devletlerin emperyalist sald r lar na karfl yi itçe savaflm fl olan Mustafa Kemal, ça dafl ve modern toplumlar n sahip oldu u en ileri kurumlar n da Bat da oldu unun bilincindeydi. için son derece dikkatli ve ciddi davranm flt r. Ona göre, Türk ulusu esir yaflayaca na, mahvolsun. daha iyiydi. Ulusal Kurtulufl ve Ba ms zl k Savafl m z, ulusumuzun yok edilmek ve elinden al nmak istenen özgürlü- ünü ve ba ms zl n korumak için yap lm fl çok yüce bir mücadeledir. Atatürk ün, Türk ulusunun birlik ve beraberli ini çok titiz flekilde korudu- unu görüyoruz. Ulusal birli i ve 14 bütünlü ü gerçeklefltirmeden Ulusal Kurtulufl ve Ba ms zl k Savafl n bafllatmayan Gazi Mustafa Kemal, ngilizlerin stanbul u iflgalinin hemen ard ndan, 23 Nisan 1920 tarihinde Ankara da, Türk ulusunun sesi olan ve ulus ad na karar veren Büyük Millet Meclisi ni açm fl ve tam ba ms zl a kavufluncaya dek daima aç k kalmas n istemifl ve sa lam flt r. c) Türk Devrimleri ça dafllaflmay en büyük hedef olarak görür Türk ulusunun ba ms zl k ve özgürlük aflk, ulus ve ülke birlik ve bütünlü ünün korunmas ndaki hassasiyet, ona akl n fl nda ve bilimin önderli inde ilerleme olana vermifltir. Gerçeklefltirilen bütün devrimlerin hedefi Türkiye Cumhuriyeti Devleti ni ve Türk ulusunu ça dafl bir yaflama kavuflturmak oldu u için, ça dafllaflma hareketi Türk Devrimleri nin en büyük hedeflerinden biri olmufltur. Türk ulusunu ça dafllaflt rmak ve modernlefltirmek, Türk Devrimleri nin vazgeçilemez hedeflerindendir. Ça dafllaflt rmay gerçeklefltirebilmek için modern ve ça dafl bat l devletlerin sahip oldu u kurumlar Türkiye de de kurmak ve oluflturmak kaç n lamaz bir zorunluluktur. Bat l devletlerin emperyalist sald r lar na karfl yi itçe savaflm fl olan Mustafa Kemal, ça dafl ve modern toplumlar n sahip oldu u
en ileri kurumlar n da Bat da oldu unun bilincindeydi. Bu itibarla, Ulusal Kurtulufl ve Ba ms zl k Savafl n n ard ndan "Bar fl dönemi" gerçeklefltirildi ve devam nda, ülkenin ihtiyaç duydu u ça dafl kurumlar konusunda Bat ile ciddi iliflkiler kuruldu. Atatürk, bir konuflmas nda bunu, Ülkemizi modernlefltirmek istiyoruz. Bütün gayretlerimiz Türkiye de modern, yani Bat l anlamda bir hükümet meydana getirmek içindir. Uygarl a girmek isteyip de, Bat ya yönelmeyen ulus hangisidir? sözleriyle dile getirmifltir. O, Bat y ve kurumlar n örnek almak isterken, hiçbir zaman onlar taklit etmeyi düflünmemifl, söylememifl ve hatta ima dahi etmemifltir. 1926 y l nda yapt bir konuflmas nda, Biz, Bat n n uygarl n taklitçilik yapmak için alm yoruz. Onda iyi gördüklerimizi, kemdi bünyemize uygun buldu umuz için al yor ve dünya medeniyet seviyesi içinde benimsiyoruz. sözleriyle, Bat ya dönük olman n, Bat uygarl n almaya çal flman n gerekçesini ve Bat l laflmak ifadesinin ne anlama geldi ini aç klam flt r. d) Türk Devrimleri nin temeli laik düflünceye ve hukukun üstünlü üne dayan r Atatürk ün Laiklik lkesi, dinin devlet ve dünya ifllerinden ayr tutulmas ile bafllar, herkese din ve vicdan özgürlü ü tan makla devam eder. Ayr ca laiklik, insanlar n birbirlerinin fikirlerine, inançlar na, hak ve özgürlüklerine sayg duymalar n gerektirir. Laiklik, ibadetin kul ile Allah aras nda ve manevi dünyan n gere i oldu unu vurgulay p, gerçek anlamda Kur an Dini ne sayg y esas al r ve dini her türlü ç karlar için kullanan dincileri reddeder. Bu da, isteristemez Hukuk Devrimi nin yap lmas n zaruri k lar. nsan Haklar Evren- Kad na seçmeve seçilme hakk n n verilmesi 1934 sel Beyannamesi ni imzalayan Türkiye nin, insanlar n temek hak ve özgürlükleriyle ilgili kanunlar ç karmamas ve ça dafl hukuk sistemini kabul etmemesi elbette mümkün de ildi ve olamazd. Laik düflüncenin anlafl l p-kavran lmas ndan ve toplumca kabul edilmesinden sonra, insanlar n davran fl ve tutumlar nda, aile yaflamlar nda, kad n-erkek iliflki- 15
Osmanl döneminde de çeflitli yenilenme hareketlerine giriflilmifl, ancak hiç biri olumlu sonuç vermemiflti. Bunun tek nedeni ise, laik düflüncenin olmamas d r. 16 Soyad Kanunu nun kabulü 1934 lerinde ve siyasette ça dafl-medeni yaflam tarz na uymay sa layacak yap sal ve kültürel de iflim önerileri Türk ulusuna sunuldu. Ulusal Kurtulufl ve Ba ms zl k Savafl n n muzaffer komutan Gazi Mustafa Kemal Atatürk e olan sayg, sevgi ve güvenleri nedeniyle ve yap lan yeniliklerin faydas n da gören Türk ulusu, bütün devrimleri benimseyip kabul ederek, bugünkü ça dafl uygarl k seviyesine ulaflma ve hatta onu geçme mücadelesine girmifltir. Bugün içinde bulunulan durum, bu konuda yürütülen savafl m n yanl fll n de il, aksine esas amac n yeterince ve gerekti i flekilde anlafl lamam fl olmas n n ve dolays yla amaca ulaflmada baflar n n yakalanamamas n n sonucudur Ne gariptir ki, Osmanl döneminde de çeflitli yenilenme hareketlerine giriflilmifl, ancak hiç biri olumlu sonuç vermemiflti. Bunun tek nedeni ise, laik düflüncenin olmamas d r. Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Cumhuriyet in ilan ndan sonra laik düflüncenin yerleflmesi, yap lmas gereken yeniliklerin gerçeklefltirilmesi, eski ve ça d fl kalm fl kurumlar n tasfiye edilip, yerine ça dafl kurumlar n kurulmas n sa lam flt r. cengizonal@butundunya.com.tr (Gelecek Ay: Atatürk ün Son Y llar ) "Milli mücadelelere flahsî h rs de il, milli ideal, milli onur sebep olmufltur." M. Kemal Atatürk