13. hafta Bulut Bilişimde Veritabanı ve Microsoft Azure Kullanımı 3.1.1. DashBoard Menüsü Dashboard sayfasında, veritabanına ait Deadlocks(Ölüm Kilitlenmeleri), Failed Connections(Başarısız Bağlantılar), Successful Connections(Başarılı Bağlantılar), 1 Saat 24 Saat 7 Gün 14 Gün zaman aralığında grafiksel olarak zaman ekseninde gösterilebilmektedir(şekil 3.28.) Bu grafik üzerine Absolute ve Relative olarak iki farklı gösterim şekli mevcuttur. Ayrıca Deadlocks - Failed Connections - Successful Connections etiketleri üzerine tıklanarak görünmesi istenmeyen veriler gizlenebilmektedir. Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..1 Veritabanı Dashboard Zaman Çizelgesi Dashboard sayfasının sol orta kısmında yer alan usage overview (kullanıma genel bakış) bilgi alanı ise veritabanı boyutu hakkında çubuk şeklinde grafiksel, yüzdesel ve veri boyutu biriminden kullanılan alanı bilgisini raporlamaktadır.(şekil 3.29.) Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..2 Veritabanına Ait Genel Bakış Grafiği Dashboard sayfasının sağ orta kısmında quick glance (hızlı bakış) link alanı bulunmaktadır.
Bu alanda; - View Applicable Add-ons (Uygulanabilir Eklentileri Göster) - Show connection strings (Bağlantı bilgilerini göster) - Learn more about troubleshooting connections (Bağlantı sorunları hakkında daha fazlasını öğren) - Business Continuity in Windows Azure SQL Database (Azure SQL Veritabanında İş Sürekliliği) - Learn more about backup and restore (Yedekleme ve Yedekten Geri Dönüş Hakkında Daha Fazla Bilgi) - Manage allowed IP addresses (İzin Verilen IP Adreslerini Yönet) linkleri yer almaktadır. Bu link ile veritabanına bağlantı kurabilecek ve yönetim sağlayabilecek IP adresleri sınırlandırması yapılmaktadır. Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..3 Veritabanı quick glance alanı Hızlı bakış bilgilerine ait alan sayfa altına kadar devam etmektedir. Bu alanda Server Name(Sunucu Adı), Status(Durum) Online Offline bilgisi, Collation, Edition(Sürüm), Manage URL(Yönetim Adresi), Automated Export(Otomatik Dışa Veri Aktarma), Management Services(Yönetim Servisleri), Location(Veri Merkezi Bölgesi), Created Date (Oluşturulma Tarihi), Subscription Name(Üyelik Adı), Subscription Id(Üye Kimlik Numarası) bilgileri yeralmaktadır. (Şekil 3.31.)
Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..4 Veritabanına Ait Detay Bilgiler 3.1.2. Monitor Menüsü Dashboard ekranındaki zaman eksenli bilgilendirme grafiğinin detaylandırılmış halidir. Veritabanı ile ilgili olan, Successful Connections(Başarılı Bağlantılar), Failed Connections(Başarısız Bağlantılar), Deadlocks(Ölüm Kilitlenmeleri) verileri grafiğin altında tablo halinde de Min(En Az), Max(En Çok), Avg(Ortalama) ve Total(Toplam) olacak şekilde gösterilmektedir. Ayrıca istatistiki olarak tutulan bu verilerin tanımlanacak bazı değelerine göre uyarı vermesi sağlanabilir. Bu uyarı durumlarıda Aler Rules (Uyarı Kuralları) kolonu altında gösterilmektedir.(şekil 3.32.)
Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..5 Monitor Sayfası Görünümü Monitor sayfası altında 3 adet operasyon menü simgesi yer almaktadır. Bunlar; Export(Dışarı Veri Aktarma) Manage(Yönetim) Add Metrics(Metrik Ekleme) menüleridir. Export menüsü daha önce anlatılan veritabanına ait bir kopyanın oluşturulma işlemidir. Manage menüsü veritabanı yönetim portalına yönlendirme yapmaktadır. Add Metrics menüsü, grafiğin altında gösterilen tabloda görünecek veri tiplerinin seçilebilmesini sağlamaktadır(şekil 3.33.).
Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..6 Monitor Metrik Seçim Ekranı 3.1.3. Scale Menüsü Scale(Ölçekleme) menüsü, veritabanı tipi (Web Business) ve Max Size(Maksimum Boyut) bilgilerinin değiştirilebilmesini sağlamaktadır(şekil 3.34.). Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..7 Scale Menü Sayfası
3.1.4. Configure Menüsü Configure sayfasında Export Status(Dışarı Veri Aktarma Durumu) özelliği değiştirilerek veritabanına ait kopyaların Automatic(Otomatik) veya None (Seçimlik) olarak dışarı aktarılması sağlanmaktadır. Bu seçim Automatic yapıldığı zaman otomatik export işlemi için gereken bilgilerin girilmesini sağlayacak sayfa görünüm oluşmaktadır.(şekil 3.36.) Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..8 Configure Sayfası Varsayılan Görünümü Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..9 Automatic Export Seçeneğinin Aktif Hale Getirilmiş Sayfa Düzeni
Create From Export seçeneği ile Export edilmiş bir kopya seçilerek, mevcut kopyadan yeni bir veritabanı oluşturulmasını sağlanmaktadır. Bu işlemin nasıl olduğunu anlatmak amacıyla örnek bir export işlemi yapılacaktır. Bu amaçla Configure menüsü haricindeki herhangibir veritabanı menüsü sayfası altında yer alan operasyon menü çubuğundan Export butonuna basılır. Ekrana gelen Export Database Settings penceresinde Export sonucu oluşan kopya veritabanı dosyasının adı(filename) bilgisi girilir, Blob Storage Account açılır liste kutusundan eğer Azure da tanımlı storage hesabı varsa seçilir, yoksa Create a new storage account seçeneği seçilerek yeni bir hesap oluşması sağlanır. Bu storage hesabının veritabanı ile aynı datacenter içerisinde olması performans açısından yarar sağlacaktır. Bunun ötesinde farklı datacenterdaki bir storage hesabına export işlemi veri transferi olarak kayıtlara geçecek ve aylık faturamızda iletilen veri miktarına orantılı olarak ücret talep edilecektir. Aşağıdaki şekilde export ekranına bilgi girişi yapılarak simgesine basılır.(şekil 3.37.) Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..10 Veritabanı Export Diyalog Penceresi Ardından gelecek diyalog penceresinde yeni storage hesabı ile ilgili alanların doldurulması istenecektir.(şekil 3.38.) Url bilgi girişinde sadece küçük harf ve rakam kullanılabilmektedir ve alfanumerik karakter ile başlamalıdır. New Container Name kutucuğunda ise alfanumerik karakterler, numerik karakterler ve tire karakteri olabilir ve yine alfanumerik bir karakter ile başlamalıdır. Location/Affinity Group seçilir liste kutusunda ise storage hesabının hangi datacenterda oluşturulacağı seçilmesi gerekmektedir. Örnekte sql veritabanı East Asia bölgesinde yer aldığı için
East Asia datacenter seçilmiştir. Enable Geo-Replacation işaretleme kutusu işaretlenirse oluşturulacak storage hesabının farklı bir bölgede birebir replikasyonun yapılması sağlanarak bölgesel felaket senaryolarından en az düzeyde etkilenilmesi sağlanabilmektedir. Bu seçimlerin ardından onay işaretine basılarak Export işlemi başlatılır. Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..11 Yeni Storage Hesabı Tanımlama Ekranı Export işlemi veritabanı boyutu ve o anki sunucu işlem yoğunluğuna göre belirli bir süre almaktadır. Bu süre boyunca Azure yönetim sayfasının altında özet bilgi çubuğu şeklinde işlemin sürdüğünü ifade eden mesaj görünecektir.(şekil 3.39.) Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..12 Dışarı Veri Aktarımı Özet Bilgi Çubuğu
Özet bilgi çubuğu üzerinde sağ tarafta bulunan Details (Detaylar) simgesine basıldığında dışarı veri aktarımı sırasında gerçekleşen ve tamamlanan adımlar detaylı olarak görünebilmektedir.(şekil 3.40.) Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..13 Dışarı Veri Aktarımı Detaylı Bilgi Ekranı 3.1.4.1. Import Önceki adımda örnek olarak Export edilen veritabanından yeni bir veritabanı oluşturma işlemi yapılabilir. Import menüsü üzerinden bu işlem gerçekleştirilebilir. Yönetim portalı sol alt köşede bulunan + New simgesine tıklanır. Açılan menüden DATA SERVICES (Veri Servisleri) menüsü seçilir. Data Services menüsü seçildiğinde yeni bir alt menü görünecektir, açılan yeni menü üzerinde de SQL DATABASE (SQL Veritabanı) seçilir(şekil 3.41.). Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..14 Data Services Menü Görünümü SQL Database menüsü seçildiğinde bu menü altında 3 farklı işlem menüsü görünecektir. Bunlar Quick Create (Hızlı Oluştur), Custom Create (Özel Oluştur), ve Import (İçeri Al) menüsüdür.(şekil 3.42.)
Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..15 SQL Database Menü Görünümü Import menüsü seçildiğinde Import Database (İçeri Veritabanı Al) diyalog penceresi görünecektir(şekil 3.43.) Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..16 Import Database Diyalog Penceresi Diyalog penceresinde BacPac URL kutucuğunun sol tarafında bulunan klasör simgesine tıklandığında Storage hesaplarını gösteren bir pencere açılacaktır. (Şekil 46) Bu pencrede daha önce Export edilen dosyanın bulunduğu konumu seçip, bu konumdan da export edilen dosyayı seçip Open (Aç) butonuna tıklandığında export dosyasına ait path(yol) bilgisi BacPac URL kutucuğuna otomatik olarak gelecektir.(şekil 3.44.)
Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..17 Browse Cloud Storage(Storage Hesapları Dosya Gözatma) Penceresi Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..18 Import Database Export Database Seçilmiş Görünümü Export edilen dosyanın Import amaçlı seçilmesinin ardından Subscription menüsünden Import işleminin hangi hesaba bağlı olarak yapılacağı seçilir. Buradaki örnek tek bir abonelik olduğu için varsayılan olarak seçili halde gelmektedir. Sonraki adımda Edition(Sürüm) bilgisi Web veya Business
olarak seçilir. Son olarak yeni oluşturulacak olan veritabanının Max Size(Maksimum Veri Boyutu) ve Server(Sunucu) seçimi yapılarak Onaylama işlemi yapılarak İleri butonuna basılır. Buradaki örnek mevcut SQL Server sunucu seçimi yapılmaktadır(şekil 3.46.). Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..19 Import Database Seçim Yapılmış Görünümü Bu işlemlerin ardından yeni oluşturulacak olan veritabanına ait Import işleminin başlaması için seçili olan veritabanına sunucuya ait yönetici oturum adı ve yönetici şifresinin girilmesi gerekmektedir. Gerekli kullanıcı bilgileri girildikten sonra Onay işaretine basılarak Import işlemi başlatılır. Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..20 Import İşlemi Başlatma Onay Ekranı
Import işlemi sürerken işleme ait adımlar yönetim portalı sayfasının altındaki bilgi çubuğunda görülebilmektedir.(şekil 3.48.) Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..21 Import Database İşlem Adımları Bilgi Gösterimi Import işlemi tamamlandığında yönetim portalında Sql Databases sayfasında yeni oluşan veritabanı görünmektedir(şekil 3.49.). Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..22 Sql Database Sayfası Import Sonrası Görünümü
3.2. SQL Azure Yönetimi(Management) Azure yönetim portalında Sql Databases sayfasında iken Manage (Yönet) operasyon butonu aracılığı ile veritabanı yönetim sayfasına erişim sağlanır. Yönetim sayfası açılmadan önce oturum açma sayfası görünecektir. Oturum başarılı şekilde açılmadan veritabanı yönetimi yapılamaz. Oturum bilgilerinin girilmesini isteyen sayfada server(sunucu) adı ve Database(veritabanı) adı otomatik olarak girilmiş şekilde gelecektir. Username(kullanıcı adı) ve Password(Parola) bilgilerinin kullanıcı tarafından girilmesi gerekmektedir.oturum bilgileri girildikten sonra Log on oturum aç butonuna basılarak giriş işlemi yapılır.(şekil 3.50.). Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..23 SQL Azure Veritabanı Yönetim Sayfası Oturum Açma Ekranı Oturum açma işlemi başarılı olduğunda veritabanı yönetim portalı açılacaktır(şekil 3.51a.-3.51b.).
Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..24a Veritabanı Yönetim Portalı Varsayılan Sayfa Üstü Görünümü Şekil 3.51b Veritabanı Yönetim Portalı Varsayılan Sayfa Altı Görünümü Varsayılan sayfa görünümünde Administration (Yönetim) sekmesi aktif durumdadır. Administration sayfası iki kısımdan oluşmaktadır. İlki Summary (Özet-Sonuç) bilgilerinin görüntülendiği görünümdür(şekil 3.51a.), diğeri de Query Performance (Sorgu Performansı) bilgilerinin görünümdür.(şekil 3.52)
Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..25 Query Performance Görünümü 3.2.1. Design Menüsü Veritabanı nesnelerini(table-view-stored procedures) dizayn etmek için sayfanın altında bulunan menü grubundan Design menüsü seçilir.bu menü seçildiğinde 3 bölümden oluşan sayfa görünümü açılacaktır(şekil 3.53.) Varsayılan görünüm Tables(tablolar) olarak açılmaktadır. Tables görünümü haricinde Views(Görütü Tabloları) ve Stored Procedures(Saklı Yordamlar) nesnelerini barındıran görünümler bulunmaktadır. Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..26 Design Menüsü Tables Görünümü 3.3.1.1. Tables(Tablolar)
Veritabanı boş olduğu için bu görünümlerde herhangibir veritabanı nesnesi görünmemektedir. Tables sekmesinde iken New Table butonuna basılarak yeni bir tablo oluşturulmak istendiğinde tablo oluşturma sayfası görünmektedir. Tablo oluşturma sayfası 3 görünümden ibarettir. Bunlar Columns (Tablo Alanları), Indexes And Keys İndeksler ve Anahtarlar), Data(Veriler) görünümleridir.(şekil 3.54.) Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..27 Tablo Tasarım Görünümü 3.2.1.1.1. Columns Columns(Tablo Alanları) görünümünde varsayılan olarak ID(int), Column1(nvarchar 50), Column2(nvarchar 15) alanları oluşmuş olarak, ID alanı Primary Key işaretlenmiş olarak ve Column1, Column2 alanları da Required olarak işaretli şekilde gelmektedir. Add column(kolon Ekle) ve Delete Column(Kolon Sil) butonları kullanılarak veritabanına eklenmek istenen tablo tasarımı yapılır. Tablo Name(Tablo Adı) kutucuğunda varsayılan olarak tablo adı Table1 olarak gelmektedir. Oluşturulmak istenen tabloya uygun bir isim verilerek geçilir. Indexes And Keys ve Data görünümlerine ait başlıklar şuan pasif durumdadır ve tablo kaydedilmeden aktif olmazlar. Tablonun kaydedilmesi için, tablo tasarım görümünün üzerinde bulunan operasyon çubuğundan Save(Kaydet) butonuna basılır.(şekil 3.55.) Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..28 Design Menüsü Sayfa Üstü Operasyon Menüleri Tablo başarı ile kaydedildiğinde yönetim sayfasının sol tarafındaki menüde yeni oluşturulan tablo için [dbo].[table1] menü öğesi oluşmuş olacaktır. Aynı zamanda Indexes And Keys (Şekil 3.56a.) ve Data (Şekil 3.56b.) sekmeleri de aktif hale geçmiş durumdadır.
Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..29a Tabloya Ait Indexes And Keys Sekmesi Görünümü Şekil 3.56b Tabloya Ait Data Sekmesi Görünümü 3.2.1.1.2. Indexes And Keys Indexes And Keys sekmesinde iken Add an index butonu ile ikincil indeksler yaratılabilmektedir. Bu butona tıklandığında buton kendini indeks oluşturma görünümüne çevirmekte, index adının girilebileceği ve indekslenecek alanların işaretlenerek seçileceği bir tablo oluşacaktır(şekil 3.57.). Ayrıca açılan görünümde Advanced Options linki tıklandığında indekse ait Auto Update Statistics ve Rebuild Index Online özelliklerinin aktif ve pasifleştirilebilmesini sağlayacak seçenekler görünür hale gelecektir(şekil 3.58.).
Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..30 İkincil İndeks Oluşturma Görünümü Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..31 İndeks Özellikleri Seçim Görünümü Indexes And Keys sekmesinde iken Add a foreign key relationship (Yabancı Anahtar İlişkisi Ekle) butonu aracılığı ile bu tabloya eklenmiş ama tanım tablosu başka bir tablo olan alan için foreign key ilişkisi oluşturulabilmektedir. Butona basıldığında foreign key oluşturma görünümü açılacaktır(şekil 3.59.).
Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..32 Foreign Key Oluşturma Görünümü Öncelikli olarak görünüme göre sol tarafta olan, tabloya ait alanlardan birisi seçilir. Daha sonra sağda görünen mavi çerçeveli tabloda Table: (Tablo) etiketinin sağ tarafında bulunan Select a reference table (Bir Referans Tablosu Seç linki tıklanır. Bu tıklama neticesinde küçük bir tablo seçim ekranı görünecektir. Bu tabloda arama yapılabilir ve dönen sonuçlardan ilgili tablo seçilir. Şuan veritabanında sadece bir tablo olduğu için tek tablo görünmektedir(şekil 3.60.). Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..33 Foreign Key için Referans Tablo Seçimi Tablo seçildikten sonra Column (Sütun-Alan) etiketinde bulunan Select a reference column (Bir Referans Alan Seç) linki tıklanarak seçilen referans tablodan hangi alanın foreign key olarak ilişkilendirilecek ise o alan seçilir. Ekrana gelen alanların, referans tablodaki Primary Key veya Unique Key olarak seçilmiş alanlar olacağı unutulmamalıdır(şekil 3.61.).
Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..34 Foreign Key Referans Tablo Alan Seçimi On Delete(Silindiğinde) ve On Update(Güncellendiğinde) gerçekleşecek işlem olarak no action (herhangibir işlem olmayacak) olarak varsayılan seçim geneldeki kullanım şeklidir. Foreign Key e verilecek isimde görünümdeki tablonun en üstünki kutucuğa yazılabilmektedir. Son olarak Save(Kaydet) butonu ile foreign key kaydedilir. 3.2.1.1.3. Data Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..35 Data Sekmesi Görünümü Data(Veri) sekmesi, tabloda var olan kayıtların görüntülendiği, tabloya yeni kayıt eklenebildiği, silinebildiği ve değiştirilebildiği sekmedir(şekil 3.62.). Tablo yeni oluşturulduğu için herhangibir kayıt bulunmamaktadır. Görünümün sağ alt tarafında yer alan Top 200 rows (İlk 200 satır) butonu ve All Rows (Tüm Satırlar) butonları ile Data sekmesinde görüntülenen kayıtların sayısı seçilebilmektedir. Data sekmesi görünümünde sol alt tarafta yer alan Add row (Satır Ekle) butonu aracılığı ile seçili tabloya manuel olarak kayıt eklemek mümkümdür. Add row butonuna basıldığı zaman ekran görünümü yeni kayıt ekleme moduna dönmektedir(şekil 3.63.).
Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..36 Tabloya Yeni Kayıt Ekleme Modu Tablo alanlarının yanında yeralan kırmızı renkli yıldız simgeleri o alanın kayıt için zorunlu olduğu(not Null) anlamını taşımaktadır. Alan başlıklarının altında yer alan <no value>(değer Yok) ifadelerinin yer aldığı alanlara basıldığı zaman ilgili alana veri girişinin yapılacağı kutucuklar görünmektedir(şekil 3.64.). Veri girişi tamamlandığında Enter tuşuna basılarak onay işlemi verilir ve ardından sayfa üst kımında yer alan Save butonuna basılarak kayıt tabloya yazılır. Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..37 Tabloya Manuel Veri Girişi Görünümü Yeni girişi yapılan kaydın sol tarafında yuvarlak biçimli simge görünür. Girilen kayda ait bilgilerin tabloya kayıt edilmeden iptali istenirse bu simgeye basılarak kaydın tablaya insert(eklenmesi) işlemi iptal olur(şekil 3.65.). Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..38 Yeni Girilen Kaydın İptali
Tablodaki kayıtların veritabanı yönetim portalı üzerinde silinmesi için Delete row (Satırı Sil) butonu kullanılır. Butona basmadan önce silinmek istenen kayıt veya kayıtlar çoklu şekilde seçilerek Delete row butonuna basılır. Bu butona basıldıktan sonra ilgili kayıtların başına silme işareti eklenir. Bu silme işareti kayıt veya kayıtların silinmek üzere işaretlendiği anlamını taşımaktadır. Silme işaretleri belirdikten sonra sayfa üst kısmındaki Save butonuna basarsak silinme işaretli tüm kayıtlar fiziki olarak tablodan silinecektir. Eğer silme işleminden vazgeçmek isteniyor ise silme işlemini 2 farklı yollar iptal edebilir. Bunlardan ilki; silinmesi istenmeyen kaydın önündeki Silme simgesine tıklanarak silme işleminin iptal edilmesidir. Bu yol izlenirken eğer tek bir kayıt silinmek üzere işaretlenmişse tüm silme işlemi iptal olacaktır. İkinci yol ise; birden fazla kaydın silinmek üzere işaretli olma durumu söz konusu ise ve tek hareketle silme işlemi iptal edilmek isteniyor ise sayfa üst kısmında yer alana Save butonu yanındaki Refresh (Yenile) butonuna basılır. Bu butona basıldığında sayfada All unsaved changes will be lost after Refresh. Do you want to proceed? (Tüm kaydedilmemiş değişiklikler yenilemeden sonra kaybedilecek, işleme devam etmek istiyor musunuz?) soru mesajı görünecek ve bizden Ok ve Cancel butonları ile onaylama yapmamızı isteyecektir. Bu mesaja OK butonu ile kabul onayı verilmesi durumunda silinmek üzere işaretli kayıtlar eski durumuna dönecek ve silme işaretleri kalkacaktır(şekil 3.66.). Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..39 Kayıtların Silinmesi Table tasarımından çıkıp tüm tablolara bakmak için tablo tasarım ekranında sağ üst köşede bulunan X simgesine basmak yeterlidir. Çıkış işlemi sonrasında görünecek ekran Tables (Tablolar) sekmesidir(şekil 3.67.)
Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..40 Tables Sekmesi Görünümü Tables görünümünde iken (Düzenle)simgesine tıklandığında tablo dizayn görünümü tekrar açılacaktır. Dependencies(Bağlılıklar) simgesine tıklandığında ise ilgili tablonun ilişkide olduğu tablolar ve veritabanı nesneleri diyagram şeklinde görünecektir. Oluşturulan veritabanında örnek tablonun nasıl dizayn edilebileceği bilgisinden sonra veritabanını gerçek hayattaki Öğrenci ve Bölüm tablolarına haline dönüştürülebilir. Tablolar arasındaki ilişkileri ve diğer veritabanı nesnelerinin oluşturulması bu sayede daha iyi anlaşılacaktır. Table1 tablosu Edit butonu ile tekrar düzenleme moduna geçirilir ve aşağıdaki Tablo-3.3. te görüldüğü gibi değişiklik yapılır. Tablo Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı.-1 OGRENCI tablosu alanları Column(Alan Adı) OGRENCI_ID ADI SOYADI BOLUM_ID Data Type(Veri Tipi) int nvarchar(50) nvarchar(50) int
Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..41 OGRENCI Tablosu Görünümü Foreign Key tanım örneği yapabilmek için Tablo-3.4. de görüldüğü gibi BOLUM tablosuda oluşturulmuştur. Tablo Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı.-2 Bölüm tablosu alanları BOLUM_ID ADI Column(Alan Adı) Data Type(Veri Tipi) int nvarchar(50) Her iki tablo dizaynları tamamlandığında Tables sekmesi görünümü aşağıdaki gibi olacaktır. Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..42 Tables Görünümü
OGRENCI tablosu Edit konumuna getirilip Indexes And Keys sekmesinden BOLUM tablosu ile BOLUM_ID alanı üzerinden foreign key tanımı yapılmak istendiğinde foreign key tanım ekranı aşağıdaki gibi olacaktır(şekil 3.70). BOLUM tablosuna 4 adet örnek kayıt girişi yapılmıştır(şekil 3.71). Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..43 OGRENCI ve BOLUM tablolarının BOLUM_ID alanı üzerinden foreign key oluşturulması Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..44 BOLUM Tablosu Kayıtları OGRENCI tablosu örnek kayıtlarının da Şekil 3.72 de olduğu gibi BOLUM_ID alanları güncellenmiştir.
Şekil Hata! Belgede belirtilen stilde metne rastlanmadı..45 OGRENCI tablosu kayıtlarının güncel görünümü