Balıkesir Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Çağış Yerleşkesi, Balıkesir

Yerbilimleri, 36 (2), 81-96 Hacettepe Üniversitesi Yerbilimleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Bülteni Bulletin of the Earth Sciences Application and Research Centre of Hacettepe University Burhaniye (Balıkesir) Yerleşim Alanının Sıvılaşma Potansiyelinin Değerlendirilmesi Evaluations of Liquefaction Potential of Burhaniye (Balıkesir) Settlement Area GÜLER ESİN 1, ŞENER CERYAN 2 * 1 Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Çağış Yerleşkesi, Balıkesir 2 Balıkesir Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Çağış Yerleşkesi, Balıkesir Geliş (received) : 01 Temmuz (July) 2015 Kabul (accepted) : 27 Ağustos (August) 2015 ÖZ Bu çalışmada, Türkiye de birinci derece deprem bölgesinde yer alan Burhaniye (Balıkesir) yerleşim alanındaki zeminlerin sıvılaşma potansiyeli değerlendirilmiştir. Bu amaçla, Burhaniye belediyesinin arşivinden temin edilen arazi ve deney sonuçlarını içeren jeolojik ve jeoteknik etüt raporlarından derlenerek hazırlanan veri tabanı kullanılmıştır. Söz konusu raporlardan temin edilen 97 sondaj verisi kullanılarak bir veri tabanı oluşturulmuş ve bu veriler Coğrafi Bilgi Sistemi ortamında değerlendirilmiştir. Burhaniye (Balıkesir) yerleşim alanı için eğim haritası, yeraltı suyu seviyesi ve yeraltı su derinlik haritaları, farklı derinlikler (3, 6, 9, 12 ve 15m) için düzeltilmiş SPT-N değerlerinin dağılımı haritaları hazırlanmıştır. Burhaniye (Balıkesir) yerleşim alanını etkileyecek diri fayların uzunlukları ve inceleme alanına olan uzaklıkları dikkate alınarak azalım ilişkisinden, olası en büyük yer ivmesi hesaplanmıştır. Söz konusu yerleşim alanını etkileyebilecek M w =7.2 büyüklüğündeki olası deprem senaryosu ve en büyük ivmesinin 0.37g değeri kullanılarak Burhaniye yerleşim alanının sıvılaşmaya potansiyeli haritaları oluşturulmuştur. Anahtar Kelimeler: Sıvılaşma, alüvyon, SPT-N değeri, sıvılaşma potansiyeli, Burhaniye. ABSTRACT In this study, the liquefaction potential of the soil in Burhaniye (Balıkesir) settlement area in the first degree earthquake zone in Turkey were evaluated. For this purpose, the database prepared by compiling geological and the geotechnical reports including field and laboratory test data from Burhaniye municipal archives were used. The database was created by using 97 borehole data from the said reports and these data were evaluated by using Geographical Information System. Slope map, map of the underground water level maps, the depth of underground water maps, SPT-N value corrected distribution maps for different depths which are 3, 6, 9, 12 and 15 m. were prepared for Burhaniye (Balıkesir) settlement area. Considering the distance from the study area investigated and the length of the active faults affecting the Burhaniye (Balıkesir) settlement area, maximum ground acceleration was calculated by the attenuation relationship. The liquefaction susceptibility map of Burhaniye settlement area maps were created using earthquake scenario of M w =7.2 affecting the said) settlement area and the value of probable maximum ground acceleration, 0.37g. Keywords: Liquefaction, alluvium, SPT-N value, the liquefaction potential, Burhaniye. * Ş. Ceryan e-posta: sceryan@balikesir.edu.tr

82 Yerbilimleri GİRİŞ Ülkemizde de büyük can ve mal kaybına yol açan deprem tehlikelerine karşı güvenlik kavramı iki unsura sahiptir; birincisi potansiyel yıkıcı dinamik kuvvetlere karşı yapı güvenliği, ikincisi ise yapı ve yerinin dinamik (deprem) kuvvetler etkisindeki davranışıdır. Depremler nedeniyle oluşan tehlikeyi azaltmak ve deprem yükleri altındaki yapıların güvenliğini sağlamak için, dinamik etkiler altındaki suya doygun ince taneli kumlu ve siltli zeminlerde oluşan sıvılaşma davranışını bilmek yerleşim amaçlı çalışmalarda önem kazanmaktadır. Zemin seviyelerinin sıvılaşma potansiyelinin değerlendirilmesine yönelik ölçütleri 4 grup altında toplamak mümkündür. Bunlar; jeolojik ölçütler, jeomorfolojik ölçütler, zemin özellikleri ve ampirik sıvılaşma analizidir (Ulusay, 2010). Ampirik sıvılaşma analizi ölçütleri, suya doygun bir zeminde sıvılaşmanın gelişip gelişemeyeceğinin bir ölçüsü olan sıvılaşmaya karşı güvenlik katsayısının (FL) belirlenmesini esas almaktadır. Bu amaçla, zeminin tekrarlı yükler altındaki dayanımının dolaylı ifadesi olan tekrarlı dayanım oranı (CRR) ile depremin analizi yapılan noktada yaratacağı tekrarlı gerilim oranı (CSR) birbirlerine bölünür ve deprem büyüklüğüne bağlı bir düzeltme faktörü (MSF) ile çarpılarak FL elde edilmektedir. Zemin seviyesinin bir noktası için bulunan güvenlik sayıları tüm zemin profilinin sıvılaşma potansiyelini ifade etmekte yetersiz kalmaktadır. Bu nedenle söz konusu potansiyelin bulunması için değişik yaklaşımlar geliştirilmiştir (Iwasaki vd., 1982; Youd ve Perkins, 1987, Chen ve Juang, 2000; Juang vd. 2003; Sönmez, 2003, Çetin vd., 2004; Sönmez ve Gökçeoğlu, 2005; Holzer, 2008). Sıvılaşma Potansiyeli İndeksi (LPI) ilk defa Iwasaki vd. (1978, 1982) tarafından bir zemin kolonunun sıvılaşma potansiyelini değerlendirmek için önerilmiştir. Sönmez (2003) ve Iwasaki vd. (1978, 1982) tarafından önerilen yöntemde güvenlik faktörü katsayısı limit değerini 1 yerine 1.2 değerini alarak LPI metodu yeniden düzenlenmiştir. Chen ve Juang (2000) tarafından önerilen sıvılaşma olasılığına bağlı olarak sıvılaşabilirliği tanımlamaları yapılmış olup, bu sınıflamada F L nin 1.411 in üzerinde olması durumunda, sıvılaşmaya yönelik olarak hemen hemen kesinlikle sıvılaşmaz tanımı yerine sıvılaşma beklentisinin oldukça düşük olduğu ifadesine yer verilmiştir. Juang vd., (2003) tarafından sıvılaşmaya karşı güvenlik katsayısı (F L ) ile sıvılaşma olasılığı (P L ) arasında veriye dayalı olarak bir ilişki tanımlanmıştır. Lee vd. (2003) tarafından benzer bir amaçla Sıvılaşma Riski İndeksi (IR) tanımı yapılmıştır. IR tanımında Iwasaki vd. (1982) tarafından önerilen Sıvılaşma İndeksi (LI) eşitliğindeki güvenlik katsayısının yer aldığı bileşeni (P L ) ile yer değiştirmiştir. Ancak, araştırmacılar makalelerinde bazı değerlendirmeler yapmalarına karşın IR değerinin yorumlanmasına yönelik bir sınıflama yer almamaktadır. Sönmez ve Gökçeoğlu (2005) Sıvılaşma Riski İndeksi yerine Sıvılaşma Şiddeti İndeksi, I S terminolojik olarak tercih etmişler ve I s ye göre bir sınıflandırma da önemli işlerdir. Burhaniye yerleşim alanı (Şekil 1) Kuvaterner yaşlı alüvyon üzerine kurulmuş olup, yerleşim alanı ve yakın çevrelerindeki jeoteknik amaçlı sondaj çalışmalarındaki verilere göre yeraltı su seviyesinin derinliği genellikle 6 m den azdır. Bu bölge Kuzey Anadolu Fay Zonu (KAFZ) nun güney kısmında yer almakta olup genel olarak bölge, kuzeyden KAFZ ve güneyden Ege Graben Sistemi nin etkisi altındadır. Diğer bir deyişle yöre KAFZ ile Ege Bölgesi nin açılma rejimi arasında bir geçiş zonu özelliği taşımaktadır. Burhaniye ilçesi yerleşim alanının bu jeolojik, hidrojeolojik ve tektonik özellikleri nedeniyle olası kuvvetli yer hareketleri sırasında sıvılaşma tehlikesi açısından değerlendirilmesinin yararlı olacağı görülmektedir. Bu çalışmada, Burhaniye belediye arşivindeki arazi ve laboratuvar deney sonuçlarını içeren jeolojik ve jeoteknik etüt raporları incelenmiş olup bu raporlardan temin edilen 97 sondaj verisi (Şekil 2) kullanılarak bir veri tabanı oluşturulmuştur. Bu veriler ve sahanın sayısal yükseklik modeli Coğrafi Bilgi Sistemi ortamında değerlendirilmiştir. Esri ArcInfo (Versiyon 10.2) programı ile yapılan bu analizler sonucunda, inceleme alanındaki jeolojik birimlerin dağılımı, yeraltı su seviyesi ve derinliğinin durumu, farklı derinlikler için SPT-N değerlerinin ve zeminlerin göreceli sıklığının dağılımı elde edilmiştir. MTA nın 2012 yılında güncellediği aktif fay haritasından yararlanarak inceleme alanını etkileyecek faylar belirlenmiş, olası deprem

Esin ve Ceryan 83 Şekil 1. Türkiye nin tektonik haritası (Okay vd. 1996) (a) ve çalışma alanı konumu (b). Figure 1. Tectonic map of Turkey (Okay et al., 1996) (a) and the location of the study area (b). senaryoları için azalım ilişkilerinden yararlanılarak olası en büyük yatay yer ivmeleri hesaplanmıştır. İnceleme alanındaki zemin seviyelerinin sıvılaşma potansiyelinin belirlenmesinde Youd vd. (2001) de önerilen yöntem izlenmiş olup hesaplamalarda Novaliq (Ver. 2.53) programı kullanılmıştır. Sondajların yapıldığı lokasyonlarda, zemin profilinin sıvılaşma potansiyelinin değerlendirilmesinde Sönmez (2003) tarafından önerilen yöntem esas alınmıştır. Bu çalışmada, bölgenin sayısal haritaları oluşturulurken sondaj lokasyonlarının olmadığı noktada ilgili değişken değerini bulmak için Uzaklığın Karesi Yöntemi (IDW; Inverse Distance Weighted) seçilmiştir. İNCELEME ALANI VE YAKIN ÇEVRESİNİN JEOLOJİK VE TEKTONİK ÖZELLİKLER Alp - Himalaya Dağ oluşum sistemi içerinde yer alan Türkiye nin jeolojik yapısını, bir kaç bölgede yüzeyleyen Pan-Afrikan temel ile Tetis Okyanusu nun evrim süreci içerisinde oluşan kıtasal zonlar ile bunlar arasında yer alan okyanusal kenet kuşaklarının oluşturduğu paleotektonik zonlar şekillendirmektedir (Şekil 1). İnceleme alanı ve çevresini de kapsayan İç Pontid Kenedi güneyinde, Biga Yarımadası ndan Doğu Karadeniz e kadar uzanan, kıtasal kayaç topluluğu Sakarya Zonu nu oluşturmaktadır (Duru vd. 2004). Sakarya Zonu nun temelindeki gnays, mermer ve metaperidoditlerden oluşan metamorfik masifler (Kazdağı, Uludağ ve Pulur masifleri) Hersiniyen orojenezinden etkilenmiştir. Bu masifleri tektonik dokanakla örten, düşük dereceli metamorfizmadan etkilenmiş ve yoğun deformasyona uğramış, içerisinde kireçtaşı blokları bulunduran Geç Paleozoik-Triyas yaşlı volkano-sedimanter kayaç toplulukları (Karakaya Kompleksi) yer almaktadır (Duru vd, 2004). Bu

84 Yerbilimleri Şekil 2. Çalışma alanındaki sondaj lokasyonları. Figure 2. Borehole locations in the study area. kayaçlar üzerine Erken Jura-Eosen yaşlı karbonat ve filiş istifi transgresif olarak gelmektedir. Geç Paleozoik-Miyosen yaş aralığında Sakarya Zonu içerisinde yoğun granitik sokulumlar bulunmaktadır (Duru vd, 2004). Burhaniye yerleşim alanında en yaşlı birim Kınık Formasyonu olarak adlandırılan (Akyürek, 1989), metakonglomera, metakumtaşı, metaçamurtaşı, kumlu kireçtaşı, kumtaşından oluşan ve içinde Permiyen yaşlı Çaldağ Kireçtaşı üyesine ait değişik boyutlarda bloklar içeren birimdir (Şekil 3). Kınık Formasyonu üzerinde, uyumsuz olarak killi kireçtaşı, marn, silttaşı, tüfit, kumtaşı, konglomera, ardalanması ve bu kaya türlerinin bir veya birkaçının baskın olduğu kaya türlerinden oluşan Soma Formasyonu yer almaktadır (Şekil 3). Bu formasyonun üstünde uyumsuz olarak bulunan alüvyon, çalışma alanında çoğunlukla kumlu, bazen çakıllı ve yer yer de siltli olarak gözlenmiştir. Balıkesir-Edremit hattının kuzeyinde kalan alan KAFZ nun sağ atımlı hareketinin etkisi altında inceleme alanını da içine alan bölge güneybatıya doğru yelpaze gibi açılma rejimine sahiptir. Bu hattın güneyinde ise Batı Anadolu nun K-G açılması sonucu oluşan yapısal unsurlar yer almaktadır (Ercan, 2010). Balıkesir-Bigadiç-Sındırgı ile Gediz, Bakırçay göçüntüleri bunlardan

Esin ve Ceryan 85 Şekil 3. Burhaniye yerleşim alanının jeoloji haritası (İçöz vd., 2000 den değiştirilmiştir.). Figure 3. Geological map of the Burhaniye settlement area (revised from İçöz et.al., 2000). önemli olanlarıdır (Ercan, 2010; Emre vd., 2012). Ege Denizi nde ise Pliyosen yaşlı K-G doğrultulu faylanmalar yaygındır. Balıkesir ve yakın çevresi, Batı Anadolu nun K-G doğrultulu açılma rejiminin ürünü olan fayların ürettiği depremler ile Anadolu nun batıya doğru ilerlemesi sonucu oluşan KAFZ nun Marmara daki kollarında gelişen depremlerden etkilenebilmektedir (Ercan, 2010; Emre vd., 2012). Burhaniye yerleşim alanı için en kritik deprem senaryosunun belirlenmesinde MTA nın 2012 yılında güncellediği Türkiye diri fay haritasından inceleme alanına en fazla 100 km uzağındaki diri faylar dikkate alınmıştır (Şekil 4). Söz konusu fayların potansiyel deprem büyüklüğünün belirlenmesi açısından uzunlukları ve olası en büyük yatay ivmenin belirlenmesi açısından inceleme alanına uzaklıkları birlikte dikkate alındığında inceleme alanında Havran-Balıkesir Fay Zonu, Balıkesir Fayı, Edremit Fay Zonu ve Yenice-Gönen Fay Zonu nun daha fazla öneme sahip oldukları görülmektedir. Bu amaçla yapılan ampirik hesaplamalar sonraki bölümlerde sunulmuştur. Havran-Balıkesir Fay Zonu Biga yarımadası güneydoğusunda Balıkesir il sınırları içinde, Edremit Körfezi ile Kepsut arasında uzanan sağ yönlü doğrultu atımlı aktif fay sistemidir. Havran-Balıkesir arasında KD-GB uzanımlı olan fay sistemi, tepe noktası Balıkesir il merkezi kuzeyinde yer alan, güneye doğru geniş bir büklüm yapar ve büklüm doğusunda KB-GD doğrultu-

86 Yerbilimleri Şekil 4. Burhaniye yerleşim alanını etkileyen faylar (1: Sinekçi Fayı 2 Nolu Segment, 2: Sinekçi Fayı 3 Nolu Segmenti, 3: Gündoğan Fayı 1 Nolu Segmenti, 4: Gündoğan Fayı 2 Nolu Segmenti, 5: Sarıköy Fayı, 6: Biga- Çan Fay Zonu Biga Segmenti, 7: Biga-Çan Fay Zonu Yuvalar Segmenti, 8: Biga-Çan Fay Zonu Çan Segmenti, 9: Akçapınar Fayı, 10: Yenice-Gönen Fayı, 11: Evciler Fayı, 12: Bekten Fayı, 13: Pazarköy Fayı, 14: Şamlı Fayı, 15: Havran-Balya Fay Zonu, 16: Balıkesir Fayı Kepsut Segmenti, 17: Balıkesir Fayı Gökçeyazı Segmenti, 18: Gelenbe Fay Zonu Doğu Segmenti, 19: Gelenbe Fay Zonu Batı Segmenti, 20: Soma-Kırkağaç Fay Zonu, 21: Soma-Kırkağaç Fay Zonu, 22: Edremit Fay Zonu, 23: Kestanbol Fayı, 24: Gediz Graben Fay Sistemi Akhisar Fayı, 25: Gediz Graben Fay Sistemi Mustafa Kemal Paşa Fayı, 26: Bergama Fayı, 27: Zeytindağ Fay Zonu 1 Nolu Segmenti, 28: Yenifoça Fayı, 29: Güzelhisar Fayı, 30: Menemen Fay Zonu, 31: Gediz Graben Fay Sistemi Muradiye Fayı) (MTA, 2012). Figure 4. The active faults affecting the Burhaniye settlement area (1: The second segment of Sinekçi Fault 2:The third segment of Sinekçi Fault, 3: The first segment of Gündoğan Fault, 4: The second segment of Gündoğan Fault, 5: The Sarıköy Fault, 6: The Biga segment of Biga-Çan Fault Zone, 7: The Yuvalar segment of Biga-Çan Fault Zone, 8: The Çan segment of Biga-Çan Fault Zone 9: The Akçapınar Fault, 10: The Yenice-Gönen Fault, 11: The Evciler Fault, 12: The Bekten Fault, 13: The Pazarköy Fault, 14: Şamlı Fault, 15: Havran-Balya Fault Zone, 16: The Kepsut segment of Balıkesir Fault, 17: The Gökçeyazı segment of Balıkesir Fault, 18:The East segment of Gelenbe Fault Zone, 19: The West segment of Gelenbe Fault Zone, 20: The first segment of Soma-Kırkağaç Fault Zone 21: The second segment of Soma- Kırkağaç Fault Zone, 22: The Edremit Fault Zone, 23: The Kestanbol Fault 24: The Akhisar Fault (Gediz Graben Fault System), 25: The Mustafa Kemal Paşa Fault (Gediz Graben Fault System), 26: The Bergama Fault, 27: The first segment of Zeytindağ Fault Zone, 28: Yenifoça Fault 29: Güzelhisar Fault, 30: Menemen Fault Zone, 31: The Gediz Muradiye Fault (Graben Fault System) (MTA, 2012). sunu kazanır. Söz konusu büklümü oluşturan faylar sağ yönlü doğrultu atımlı faylardır (Emre vd., 2012). Bu fay zonu Havran-Balya ve Balıkesir Fayı olmak üzere iki fayı içermektedir ya da kapsamaktadır gibi bir ifade daha doğru olur (Emre vd, 2012). Bu iki fay İvrindi-Balıkesir arasında ortalama 7-10 km genişlikte birbirine paralel uzanır. Tarihsel ve aletsel dönem kayıtlarında Havran-Balya fay'ında büyük depremler geliştiğine ilişkin bilgiler mevcut değildir (Emre vd., 2012). Balıkesir Fayı; İvrindi-Kepsut ilçeleri arasında D-B genel doğrultusunda güneye doğru iç bükey olarak uzanır (Emre vd., 2012). Sağ yönlü doğrultu atımlı bir fay olan Balıkesir Fayı, Balıkesir kent merkezi yakın kuzeyinde, güneye iç bükey yaptığı büklüm ile karakteristiktir (Emre vd., 2012). Bu büklüm Balıkesir

Esin ve Ceryan 87 Fayı nı batı ve doğu olmak üzere iki segmente ayırır. Balıkesir Fayı nın yaşı ve toplam atımı hakkında kesin veri yoktur. Balıkesir il yerleşkesine çok yakın oluşu nedeniyle fayın deprem tehlikesinin anlaşılması için yapılabilecek olan paleosismolojik araştırmalar önem taşımaktadır (Emre vd., 2012). Edremit Fay Zonu Biga yarımadası güneyinde Edremit Körfezi ile Kazdağ Yükselimi arasında yer alır (Emre vd., 2012). Edremit Fay Zonu, karadaki geometrisi ve niteliğindeki değişimler dikkate alınarak Altınoluk ve Zeytinli olmak üzere iki ana segmente ayrılır. Altınoluk segmenti K80D genel doğrultuda uzanan düşük açılı bir normal fay ve bunun tavan bloğunda gelişmiş, zonal yapı sunan sintetik ve antitetik faylardan oluşur (Sarı vd., 2010; Emre vd., 2012). KD-GB genel gidişli Zeytinli segmenti ise yaklaşık 15 km uzunluktadır. Çizgisel gidişli tek bir faydan oluşan bu segment sağ yönlü doğrultulu atım bileşenli verev bir fay özelliği sergiler (Sarı vd., 2010; Emre vd., 2012). Yenice-Gönen Fay Zonu Gönen doğusundaki Tütüncü ile Yenice ilçesi güneybatısı arasında toplam 67 km uzunluğunda olup, K65D genel doğrultuludur (Sarı vd., 2010; Emre vd., 2012). Magnitüdü 7.2 olan, 1953 yılı Yenice-Gönen depremiyle oluşmuş yüzey kırıkları Yenice-Gönen arasında ilk defa Herece (1985) tarafından detaylı olarak haritalanarak Yenice-Gönen Fayı olarak adlandırılmıştır (Sarı vd., 2010). Bu fay, Duru vd. (2007) tarafından hazırlanan 1/100.000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları Balıkesir-İ18 paftasında ise sağ yanal atımlı diri fay olarak tanımlanmıştır (Sarı vd., 2010). İNCELEME ALANININ VE YAKIN ÇEVRESİNİN TOPOĞRAFYA, YERALTISU DURUMU VE ZEMİN ÖZELLİKLERİ Burhaniye yerleşim alanında yükseklik kıyı kesimlerden iç kesimlere, doğuya doğru düzenli olarak artmakta olup 20 m düzeylerine ulaşmaktadır (Şekil 5a). İnceleme alanında kıyıdan 1 km kadar uzak alanlarda yükseklik 5 m ye kadar çıkabilmektedir (Şekil 4a). Sıvılaşma açısından daha kritik öneme sahip alüvyon zeminlerin yayılım gösterdiği alanlarda eğim en fazla 5 iken diğer alanlarda genellikle 5-15 arasında değişmektedir (Şekil 5b). Bu çalışma kapsamında daha önce açılmış sondajlardan derlenen veri tabanı kullanılarak yapılan değerlendirmede; yeraltı su seviyesinin (YASS) topoğrafik yüzeye yaklaşık paralel olduğu ve sahilden doğuya doğru yüksekliğinin düzenli olarak artarak 12 m ye ulaştığı görülmüştür (Şekil 5c). YASS nin derinliği inceleme alanının sahil kısmında 3 m den sığ iken bu kıyı kesiminin yaklaşık 1 km doğusunda kalan alanlarda ise 6 m ye ulaşmaktadır (Şekil 5d). Burhaniye Belediyesi arşivinden sağlanan jeolojik ve jeoteknik etüt raporlarındaki verilere göre alüvyonu oluşturan zemin seviyeleri çoğunlukla kum, siltli kum ve kumlu silt olup yer yer çakıllı kum ve kumlu çakıllardan oluşmaktadır. İnceleme alanındaki alüvyon zeminlerin düzeltilmiş SPT-N değerleri CBS ortamında değerlendirilmiş ve topoğrafik yüzeyden 3, 6, 9, 12 ve 15 m derinlik için değişimini gösteren haritalar üretilmiştir (Şekil 6). Düzeltilmiş SPT-N değerlerinin değişimini veren haritalar incelendiğinde, batıdan doğuya doğru bir zonlanmanın olduğu söylenebilmektedir (Şekil 6). İNCELEME ALANI YAKIN ÇEVRESİ İÇİN SIVILAŞMA POTANSİYELİ HARİTASININ OLUŞTURULMASI İNCELEME ALANI YAKIN ÇEVRESİ İÇİN SIVILAŞMA POT Burhaniye yerleşim alanının sıvılaşma potansiyeli OLUŞTURULMASI haritası oluştururken sondaj lokasyonlarında zemin tabakalarının her biri için sıvılaşmaya karşı güvenlik katsayısı (F L ) belirlendikten sonra Burhaniye yerleşim alanının sıvılaşma potansiyeli har zemin profilinin tümü için Sıvılaşma İndeksi nin hesaplanmasında lokasyonlarında zemin Sönmez tabakalarının (2003) de her önerilen biri için sıvılaşma yöntem (FL) belirlendikten esas alınmış olup sonra noktalar zemin için profilinin Sıvılaşma tümü için İndeksi değeri IDW enterpolasyon yöntemi kullanılarak elde edilmiştir. Bu çalışmada, inceleme hesaplanmasında Sönmez (2003) de önerilen yöntem esa alanında Sıvılaşma yayılım İndeksi gösteren değeri IDW alüvyondaki enterpolasyon zemin yöntemi kulla tabakaları çalışmada, Finceleme L nın hesaplanmasında alanında yayılım Youd gösteren vd. alüvyonda (2001) de verilen yöntem izlenmiştir. Bu yöntemde, Tekrarlı Gerilim Oranı (CSR), Seed ve hesaplanmasında Youd vd. (2001) de verilen yöntem iz Idriss Tekrarlı (1971) Gerilim tarafından Oranı (CSR), önerilen Seed aşağıdaki ve Idriss for-(1971) tara formül ile ile hesaplanmaktadır; CRS=0.65( v/ / v) (amax/g)rd (1) Burada amax gal cinsinden maksimum yatay yer ivme katsayısı, g ise gal cinsinden yer çekimi ivmesidir. v ve / v

88 Yerbilimleri a b c d İNCELEME ALANI YAKIN ÇEVRESİ İÇİN SIVILAŞMA POTANSİYELİ HARİTASININ OLUŞTURULMASI Burhaniye yerleşim alanının sıvılaşma potansiyeli haritası oluştururken sond lokasyonlarında zemin tabakalarının her biri için sıvılaşmaya karşı güvenlik katsayı (FL) belirlendikten sonra zemin profilinin tümü için Sıvılaşma İndeksi n hesaplanmasında Sönmez (2003) de önerilen yöntem esas alınmış olup noktalar iç Sıvılaşma İndeksi değeri IDW enterpolasyon yöntemi kullanılarak elde edilmiştir. B çalışmada, inceleme alanında yayılım gösteren alüvyondaki zemin tabakaları FL n hesaplanmasında Youd vd. (2001) de verilen yöntem izlenmiştir. Bu yöntemd Tekrarlı Gerilim Oranı (CSR), Seed ve Idriss (1971) tarafından önerilen aşağıda formül ile hesaplanmaktadır; Şekil 5. Burhaniye yerleşim alanının topoğrafik haritası (a), eğim haritası (b), yeraltı su seviyesi haritası (c) ve yeraltı su derinliği haritası (d). CRS=0.65( v/ / v) (amax/g)rd (1) Figure 5. Topographical map (a),slope map (b) groundwater level map (c) and groundwater depth map (d) of the Burada amax gal cinsinden maksimum yatay yer ivmesidir. rd gerilme azaltm Burhaniye settlement area. katsayısı, g ise gal cinsinden yer çekimi ivmesidir. v ve / v ise sırasıyla düşey gerilm ve efektif düşey gerilmedir. Burada a max gal cinsinden maksimum yatay yer ivmesidir. r d gerilme azaltma katsayısı, g ise gal cinsinden yer çekimi ivmesidir. σv ve σ/v ise sırasıyla düşey gerilme ve efektif düşey gerilmedir. Youd vd. (2001) r d için ortalama değerin aşağıda verilen eşitlikle belirlenebileceğini ifade ifade etmişlerdir. Burada z metre z metre cinsinden cinsinden derinliktir. derinliktir. Youd vd. (2001) rd için ortalama değerin aşağıda verilen eşitlikle belirlenebileceği rr dd = (1.00 0.4113zz 0.5 + 0.0452zz + 0.001753zz 1.5 (1.000 + 0.4177zz 0.5 + 0.05729zz 0.006205zz 1.5 + 0.001210zz 2 ) (2) (2 Burhaniye yerleşim alanında yayılım gösteren alüvyonlarda zemin seviyelerin sıvılaşmaya karşı güvenlik sayısını bulmak için gerekli maksimum yatay yer ivmesin belirlenmesinde Ulusay vd. (2004) tarafından önerilmiş ivme azalım ilişk

Esin ve Ceryan 89 İNCELEME ALANI YAKIN ÇEVRESİ İÇİN SIVILAŞMA POTANSİYELİ HARİTASININ OLUŞTURULMASI Burhaniye yerleşim alanının sıvılaşma potansiyeli haritası oluştururken sondaj lokasyonlarında zemin tabakalarının her biri için sıvılaşmaya karşı güvenlik katsayısı (FL) belirlendikten sonra zemin profilinin tümü için Sıvılaşma İndeksi nin hesaplanmasında Sönmez (2003) de önerilen yöntem esas alınmış olup noktalar için Sıvılaşma İndeksi değeri IDW enterpolasyon yöntemi kullanılarak elde edilmiştir. Bu çalışmada, inceleme alanında yayılım gösteren alüvyondaki zemin tabakaları FL nın hesaplanmasında Youd vd. (2001) de verilen yöntem izlenmiştir. Bu yöntemde, Tekrarlı Gerilim Oranı (CSR), Seed ve Idriss (1971) tarafından önerilen aşağıdaki formül ile hesaplanmaktadır; CRS=0.65( v/ / v) (amax/g)rd (1) Burada amax gal cinsinden maksimum yatay yer ivmesidir. rd gerilme azaltma katsayısı, g ise gal cinsinden yer çekimi ivmesidir. v ve / v ise sırasıyla düşey gerilme ve efektif düşey gerilmedir. Şekil 6. Farklı derinliklerde düzeltilmiş SPT-N değerlerini gösteren harita. Figure 6. The map representing the value of corrected SPT-N at different depths. Youd vd. (2001) rd için ortalama değerin aşağıda verilen eşitlikle belirlenebileceğini ifade etmişlerdir. Burada z metre cinsinden derinliktir. (1.00 0.4113zz 0.5 + 0.0452zz + 0.001753zz 1.5 (2) rr dd = (1.000 + 0.4177zz Burhaniye yerleşim 0.5 + 0.05729zz 0.006205zz alanında yayılım 1.5 + 0.001210zz gösteren 2 ) haritasından yararlanılarak söz konusu alana alüvyonlarda zemin seviyelerinin sıvılaşmaya Burhaniye karşı güvenlik yerleşim alanında sayısını yayılım bulmak gösteren için gerekli alüvyonlarda (Şekil zemin seviyelerinin 3) ve daha sonra Wells ve Coppersmith uzaklığı en fazla 100 km olan faylar seçilmiş maksimum sıvılaşmaya karşı yatay güvenlik yer sayısını ivmesinin bulmak belirlenmesinde belirlenmesinde Ulusay vd. (2004) Ulusay tarafından vd. (2004) önerilmiş tarafından ivme önerilmiş ivme dımıyla azalım söz ilişkisi konusu fayların üretebileceği olası için gerekli maksimum (1994) yatay yer tarafından ivmesinin önerilen eşitlik (Eşitlik 4) yar- azalım kullanılmıştır ilişkisi (Eşitlik kullanılmıştır 3). (Eşitlik 3). depremlerin Moment büyüklüğü (M w ) değerleri aa mmmmmm = 2.18ee 0.0218(33.3MM ww RR ee +7.8427SS AA +18.9282SS BB ) hesaplanmıştır (Çizelge 1). (3) (3) Mw = a + b log (SRL) (4) Yukarıdaki eşitlikte eşitlikte a amax max en en büyük büyük yer ivmesi, yer ivmesi, Mw moment M w büyüklüğü, Re depremin moment büyüklüğü, R merkez üstüne olan uzaklık, e depremin merkez üstüne olan uzaklık, S Yukarıdaki eşitlikte, SRL beklenen yüzey kırığının (ya da tasarım depremini üretmesi beklenen SA ve SB yerle zemin koşullarını tanımlayan sabitlerdir. Kaya olması durumunda A ve S SA B yerle zemin koşullarını = SB = 0, zemin koşullarında SA = 1 ve SB = 0, yumuşak tanımlayan sabitlerdir. Kaya olması durumunda fay segmentinin) uzunluğu km olup, a ve b katsayıları fayın türüne bağlıdır ve Çizelge 2 den zemin koşullarında ise SA = 0 ve SB = 1 dir (Ulusay vd., 2004). S A = S B = 0, zemin koşullarında S A = 1 ve S B = 0, yumuşak zemin koşullarında ise S A = 0 ve S B = alınmıştır. 1 dir (Ulusay vd., 2004). İnceleme alanını etkileyecek en büyük yer ivmesini elde edebilmek için olası deprem senaryoları öngörülmüştür. Bu amaç için önce MTA nın en son 2012 de güncellediği Türkiye diri fay 12 Burhaniye yerleşim alanı için öngörülen deprem senaryolarına göre en büyük yer ivmesi inceleme alanının yaklaşık 8 km batısında yer alan Havran-Balya-Balıkesir Fayı Zonu nun oluşturacağı

90 Yerbilimleri Çizelge 1. Burhaniye yerleşim alanını etkileyen aktif faylara göre olası deprem senaryolarının büyüklükleri. Table 1. The magnitude of possible scenario earthquakes and maximum ground acceleration based on the active faults affecting the Burhaniye settlement area. No Senaryo Deprem Segment Adı 1 Sinekçi Fayı 2 15.7 93.4 6.4 31.1 2 Sinekçi Fayı 3 9.4 84.6 6.2 31.2 3 Gündoğan Fayı 1 10.9 98.8 6.2 24 4 Gündoğan Fayı 2 12.5 90.4 6.3 30.5 5 Sarıköy fayı 66.6 51.6 7.1 131 6 Biga-Çan Fay Zonu Biga 15.3 70.9 6.4 50.3 7 Biga-Çan Fay Zonu Yuvalar 14.2 59.4 6.4 63 8 Biga-Çan Fay Zonu Çan 19.9 51.5 6.5 84.5 9 Akçapınar Fayı 18.4 73.9 6.5 50.3 10 Yenice-Gönen fayı 88.1 40.4 7.3 185.7 11 Evciler Fayı 46.4 30.7 7 181.1 12 Bekten Fayı 16.2 49.2 6.4 82.4 13 Pazarköy Fayı 34.5 32.5 6.8 156.4 14 Şamlı Fayı 9.3 80.6 6 34 15 Havran-Balıkesir Fay Zonu 85.3 8 7.3 372 16 Balıkesir Fayı Kepsut 27.3 90.3 6.7 40.7 17 Balıkesir Fayı Gökçeyazı 39.2 51.1 6.9 109.3 18 Gelenbe Fay ZONU Doğu 35.5 94.8 6.8 40.6 19 Gelenbe Fay Zonu Batı 36.5 93 6.8 42.7 20 Soma-Kırkağaç Fay Zonu 1 31.7 64.3 6.8 75.8 21 Soma-Kırkağaç Fay Zonu 2 39.3 61.3 6.9 87.5 22 Edremit Fay Zonu 71.7 10.5 7.2 330 23 Kestanbol Fayı 21.8 64.2 6.6 66.3 24 Gediz Graben Fay Sistemi Akhisar Fayı 11.9 93.3 6.3 28.1 L (km) Re (km) Mw a max (gal) 25 Gediz Graben Fay Sistemi Mustafa Kemal Paşa Fayı 4.9 92.8 5.8 20.5 26 Bergama Fayı 9.3 52.4 6 62.8 27 Zeytindağ Fay Zonu 1 17.3 51.1 6.5 81.1 28 Yenifoça Fayı 21 75.1 6.6 51.5 29 Güzelhisar Fayı 23 79.2 6.6 48.7 30 Menemen Fay Zonu 8 91.4 6.1 25.4 31 Gediz Graben Fay Sistemi Muradiye Fayı 7.8 93.4 6.1 24 (a max : en büyük yer ivmesi, L: Fay izi uzunluğu, M w : moment büyüklüğü, R e : depremin merkez üstüne olan uzaklık)

Bu amaç olan faylar seçilmiş (Şekil 3) ve daha sonra Wells ve Coppersmith (1994) tarafından İnceleme için önce alanını MTA nın etkileyecek en son 2012 en en büyük de güncellediği yer yer ivmesini elde elde = edebilmek eeeeee 0.99için için ( İTTTT olası olası deprem ) (%5 < İTTTT % önerilen eşitlik (Eşitlik 4) yardımıyla söz konusu fayların üretebileceği 1000 yararlanılarak olası senaryoları söz konusu öngörülmüştür. alana uzaklığı Bu Bu amaç en için fazla için önce 100 MTA nın km en en son son 2012 2012 de de güncellediği depremlerin Moment büyüklüğü (Mw) 3) ve daha Türkiye değerleri hesaplanmıştır (Çizelge 1). sonra diri Wells fay ve haritasından Coppersmith yararlanılarak (1994) tarafından söz söz konusu alana alana uzaklığı en en fazla fazla 100 100 km km ) yardımıyla olan = faylar eeeeee söz 1.76 konusu seçilmiş ( 190 (Şekil fayların 3) 3) ve üretebileceği ve daha sonra Esin Wells olası ve Ceryan = 1.2 (İTTTT > %35) Wells ve ve Coppersmith (1994) (1994) tarafından 91 lüğü Mw = a + b log (SRL) (4) (Mw) önerilen değerleri eşitlik hesaplanmıştır (Eşitlik 4) (Çizelge 4) yardımıyla 1). söz söz konusu fayların fayların üretebileceği olası olası = eeeeee 1.76 ( 190 İTTTT2) (%5 < İTTTT %35) (8) Çizelge 2. Fay segmenti depremlerin Yukarıdaki Moment eşitlikte, İTTTTbüyüklüğü 2) yaklaşımı ile senaryo (%5 < İTTTT %35) deprem (8) SRL (Mw) beklenen (Mw) değerleri yüzey hesaplanmıştır Çizelge büyüklüğünü kırığının (Çizelge 2: Fay veren segmenti eşitlikteki a (ya da tasarım (Çizelge 1). yaklaşımı ve b katsayıları ile senaryo de (Wells ve Coppersmith, 1994). Çizelge 1. Burhaniye yerleşim alanını etkileyen aktif faylara göre depremini 1). olası üretmesi deprem Table 2. Coefficients a and b in the equation representing the scenario beklenen senaryolarının fay segmentinin) büyüklükleri uzunluğu km olup, (4) a ve earthquake b katsayıları magnitude (Wells based ve on Coppersmith, fault 1 segment approach (Wells and Coppersmith, 1994). Çizelge 1. Burhaniye yerleşim alanını etkileyen a ve aktif b katsayıları faylara göre fayın olası türüne deprem bağlıdır Mw Table = Mw klenen yüzey ve Çizelge a + 1. b log The kırığının 2 den log (SRL) (SRL) magnitude of possible scenario earthquakes and maximum (4) ground senaryolarının Fay (ya alınmıştır. Türü Table da tasarım büyüklükleri a katsayısı 2. Coefficients a and b (4) b katsayısı in the equation repre acceleration based depremini on the active üretmesi faults affecting the Burhaniye settlement Yukarıdaki Table 1. The uzunluğu km Yukarıdaki eşitlikte, magnitude olup, a eşitlikte, SRL ve b katsayıları SRL beklenen of possible beklenen yüzey scenario fayın türüne yüzey kırığının kırığının (ya earthquakes bağlıdır (ya da da tasarım and tasarım depremini maximum depremini üretmesi ground area Doğrultu atımlı fay 5.16 magnitude based on fault üretmesi 1.12 segment approac acceleration based on the active faults affecting the Burhaniye settlement Burhaniye beklenen beklenen No Senaryo fay fay yerleşim segmentinin) segmentinin) Normal Deprem alanı fay için uzunluğu uzunluğu öngörülen km Segment km olup, olup, deprem a Adı a ve ve b senaryolarına b katsayıları L 4.86 katsayıları Fay fayın Türü fayın Re göre türüne türüne en Mw bağlıdır büyük bağlıdır a max 1.32 yer a katsayısı area (km) ve ivmesi ve Çizelge Çizelge 2 den inceleme 2 den alınmıştır. Doğrultu (km) atımlı fay (gal) 5.16 No 1 Senaryo Sinekçi Ters Fayı Deprem alınmıştır. alanının fay yaklaşık Segment 8 km batısında 2 Adı L 5.00 yer 15.7 alan Havran-Balya-Balıkesir Re 93.4 Mw 6.4 a max 31.1 1.22 (km) Normal (km) fay (gal) 4.86 in öngörülen Fayı 2 Zonu nun Sinekçi deprem senaryolarına oluşturacağı Fayı Mw=7.2 göre en büyüklüğündeki 3 yer deprem 9.4 için elde 84.6 edilmiş 6.2 olup, 31.2 Tüm fay türleri 5.08 bu 1 Burhaniye 3 Sinekçi Gündoğan Fayı yerleşim Fayı 2 alanı için öngörülen deprem 1 senaryolarına = 15.7 eeeeee Ters 10.9 0.99 fay göre 93.4 98.8 ( İTTTT1.5 1.16 6.4 en büyük 6.2 ) 31.1 yer 24 (%5 5.00 < İTTTT %35) yaklaşık değer Burhaniye 8 km 24 yaklaşık yerleşim batısında Sinekçi Gündoğan 0.37 Fayı yer Fayı g alanı alan seviyesindedir. için öngörülen deprem senaryolarına göre en büyük yer Havran-Balya-Balıkesir 32 9.4 12.5 Tüm fay 84.6 90.4 türleri 1000 6.2 6.3 31.2 30.5 5.08 ivmesi 3 ivmesi 5 Gündoğan inceleme Sarıköy inceleme fayı alanının Fayı yaklaşık 8 km batısında 1 yer alan 10.9 alanının yaklaşık 8 km batısında yer 66.6 Havran-Balya-Balıkesir 98.8 alan Havran-Balya-Balıkesir 51.6 6.2 7.1 24 131 Mw=7.2 büyüklüğündeki M w =7.2 4 büyüklüğündeki deprem deprem için elde için edilmiş elde edilmiş olup, bu Fayı 6 Gündoğan Zonu nun Biga-Çan oluşturacağı Fayı Zonu Mw=7.2 büyüklüğündeki Biga 2 12.5 deprem 15.3 90.4 için elde 70.9 6.3 edilmiş 6.4 30.5 olup, bu 50.3 Fayı 5 Zonu nun Sarıköy oluşturacağı fayı Mw=7.2 büyüklüğündeki Bu deprem = 66.6 1.2 çalışmada için (İTTTT elde 51.6 > edilmiş 7.5 %35) 7.1 büyüklüğünden olup, 131 bu (12) farklı bü esindedir. Çalışma olup, 7 bu değer Biga-Çan alanındaki yaklaşık Fay zemin Zonu 0.37 g tabakalarının seviyesindedir. Yuvalar tekrarlı dayanım 14.2 oranını 59.4 bulmak 6.4 için (CRR) 63 değer 6 yaklaşık 0.37 g seviyesindedir. değer 8 yaklaşık Biga-Çan Fay 0.37 Fay Zonu g Zonu Biga seviyesindedir. Çan 15.3 70.9 6.4 50.3 uygulanacak Bu çalışmada 19.9 7.5 düzeltme 51.5 büyüklüğünden 6.5 faktörü 84.5 farklı için büyüklükteki 14.2 59.4 6.4 63 Seed ve Idriss aşağıda Çalışma 79 Biga-Çan verilen Akçapınar alanındaki eşitlik Fay Fayı zemin Zonu (Youd tabakalarının vd., 2001) tekrarlı Yuvalar kullanılmıştır. dayanım 8 Biga-Çan oranını bulmak Fay Zonu için (CRR) aşağıda Çan Çizelge 18.4 olası verilen eşitlik tekrarlı alanındaki (Youd dayanım vd., 2001) zemin oranını kullanılmıştır. tabakalarının bulmak için tekrarlı (CRR) 19.9 2: Fay depremler 73.9 51.5 segmenti için 6.5 uygulanacak 6.5 yaklaşımı 50.3 84.5 ile düzeltme faktörü 88.1 kullanılmıştır. için Seed 40.4 ve Idriss 7.3 (1971) 185.7 tarafından senaryo deprem 10 Yenice-Gönen fayı eşitlik tabakalarının Çalışma dayanım oranını bulmak için (CRR) Çalışma 11 9 Akçapınar Evciler alanındaki Fayı Fayı 18.4 73.9 6.5 50.3 zemin d vd., 2001) kullanılmıştır. 1 CCCCCC 7.5 = + (NN tabakalarının tekrarlı dayanım verilen 46.4 aşağıdaki a oranını ve b katsayıları 1) 60CCCC 50 + 34 (NN 1 ) 60CCCC 135 10(NN 1 ) 60CCCC + 45 2 1 bulmak 30.7 eşitlik kullanılmıştır. için 7 (Wells (CRR) 181.1 ve Coppersmith, 1994). 10 aşağıda 12 Yenice-Gönen verilen Bekten Fayı fayı 88.1 eşitlik (Youd vd., 2001) kullanılmıştır. 16.2 40.4 49.2 7.3 6.4 185.7 82.4 aşağıda 11 Evciler verilen Fayı eşitlik (Youd vd., 2001) kullanılmıştır. Table 46.4 2. Coefficients 30.7 a 7 and 181.1 b in (5) the equation represent 13 Pazarköy Fayı 34.5 20032.5 6.8 156.4 12 14 Bekten Şamlı Fayı Fayı 16.2 49.2 6.4 82.4 13 Pazarköy Fayı (NN 1 ) 60CCCC 50 1 + CCCCCC 1 135 Burada 10(NN CRR7.5 1 ) 60CCCC + 45 Mw=7.5 2 1 (5) 7.5 = + (NN 34.5 = 9.3 magnitude ( 102.24 80.6 büyüklüğündeki 200 deprem (5) CCCCCC 7.5 = + (NN 1) 60CCCC 50 1) 60CCCC + 50 34 (NN + için zeminin tekrarlı dayanım oranı, 34 (NN 1 ) 60CCCC 135 10(NN 1 ) 60CCCC + 45 2 1 1 ) 60CCCC 135 10(NN 1 ) 60CCCC + 45 2 1 32.5 ) based 6 on fault 34 segment approach (W 15 Havran-Balıkesir Fay Zonu 85.3 6.8 156.4 MM 8 7.3 372 14 16 Şamlı Balıkesir Fayı Fayı Kepsut 9.3 27.3 Fay Türü 2.56 (13) 80.6 (5) 200 90.3 6 6.7 34 40.7 a katsayısı 15 (5) 17 Havran-Balıkesir Balıkesir Fayı Fay Zonu Gökçeyazı 85.3 8 7.3 372 Burhaniye 39.2 Doğrultu 200 yerleşim 51.1 atımlı alanında fay 6.9 yayılım 109.3 5.16 gösteren 16 (N1)60CS 18 ise Balıkesir Gelenbe ince tane Fayı Fay ZONU oranına göre yeniden Kepsut Doğu düzeltilmiş 27.3 SPT-N değeridir. 90.3 6.7 40.7 Burhaniye 35.5 Normal fay 94.8 6.8 40.6 4.86 17 Balıkesir Fayı Gökçeyazı alüvyondaki yerleşim 39.2 zemin 51.1 seviyelerinin alanında 6.9 109.3 sıvılaşmaya yayılım gösteren üklüğündeki Burada 19 CRR7.5 Gelenbe deprem için 7.5 Mw=7.5 MFay zeminin w Zonu büyüklüğündeki tekrarlı dayanım deprem deprem Batı oranı, için zeminin 36.5 Ters tekrarlı fay 93 dayanım 6.8 oranı, 42.7 5.00 Burada 18 Gelenbe CRR7.5 için zeminin Mw=7.5 ZONU tekrarlı dayanım büyüklüğündeki Doğu karşı oranı, (N deprem 1 ) için zeminin 35.5 güvenlik sayısının tekrarlı 94.8 dayanım 6.8 bulunmasında oranı, 40.6 NovoLiq 20 Soma-Kırkağaç Fay Zonu 1 sıvılaşmaya 31.7 Tüm fay karşı 64.3 türleri güvenlik 6.8 75.8 sayısının 5.08 bulunmasınd (N1)60CS 19 Gelenbe ise ince tane Fay Zonu oranına göre yeniden Batı 60CS düzeltilmiş (Ver: SPT-N 36.5 2.53) değeridir. programı 93 kullanılmış 6.8 42.7 olup programın a göre yeniden (N1)60CS 21 ise ince düzeltilmiş bulmak Soma-Kırkağaç tane oranına için SPT-N gerekli Fay göre değeridir. Zonu yeniden düzeltme düzeltilmiş katsayıları 2 Youd vd. 39.3 (2001) 61.3 den alınmış 6.9 olup 87.5 bu (N1)60CS 20 Soma-Kırkağaç ise ince tane oranına Fay Zonu göre yeniden 1 düzeltilmiş kullanılmış çıktısına SPT-N 31.7 örnek değeridir. olup 64.3 olarak programın 36 6.8 nolu 75.8 sondaj çıktısına için hesaplanan için Bu aşağıda 39.3 çalışmada değerlerin verilen 61.37.5 zemin eşitlikler 6.9 büyüklüğünden profili 87.5 (Youd boyunca deği- farklı büyüklü örnek olara 22 Edremit Fay Zonu 71.7 10.5 7.2 330 değerin SPT-N 21 değeridir. ince Soma-Kırkağaç tane oranına Fay (ITO) Zonu göre düzeltilmesi 2 23 Kestanbol Fayı (N1)60CS 22 Edremit bulmak Fay için gerekli Zonu değerlerin 21.8 64.2 6.6 66.3 düzeltme katsayıları Youd vd. 71.7 (2001) den 10.5 alınmış 7.2 olup bu 330 düzeltme vd., (N katsayıları 1 ) 24 2001) bulmak Gediz uygulanmıştır Youd Graben için vd. gerekli (2001) Fay (Eşitlikler düzeltme Sistemi den alınmış 6-12); katsayıları Akhisar (N1)60CS 23 Kestanbol bulmak için Fayı gerekli düzeltme katsayıları olup Fayı şimi bu uygulanacak Şekil 11.9 7 de zemin düzeltme verilmiştir. profili boyunca değişimi Şekil 7 de 93.3 6.3 faktörü 28.1 için Seed ve Idriss (197 Youd vd. 21.8 (2001) den 64.2 alınmış 6.6 olup 66.3 bu Youd değerin 25 24 vd. Gediz ince Gediz (2001) tane Graben Graben den oranına Fay alınmış Fay Sistemi (ITO) Sistemi olup göre bu düzeltilmesi Mustafa Akhisar değerin Kemal Fayı için Zemin aşağıda 4.9 11.9 verilen 92.8 93.3 eşitlikler 5.8 6.3 (Youd 20.5 28.1 ITO) göre ince değerin düzeltilmesi tane ince oranına tane için aşağıda (ITO) oranına göre (ITO) verilen düzeltilmesi göre eşitlikler düzeltilmesi Paşa için (Youd Fayı eşitlik seviyelerinin kullanılmıştır. sıvılaşmaya karşı güvenlik için aşağıda verilen eşitlikler (Youd şitlikler 6-12); (NN vd., 25 aşağıda 1 ) 2001) Gediz 60CCCC = uygulanmıştır Graben Fay verilen + (NN eşitlikler 1 ) (Eşitlikler Sistemi 6-12); Mustafa Kemal katsayısı 4.9 92.8 5.8 20.5 26 Bergama Fayı Şekil 60CCCC 9.37. yüzeyden Sıvılaşma derine 52.4 6 potansiyeli doğru profil boyunca 62.8 (Youd vd., 2001) uygulanmıştır 26 Bergama (Eşitlikler Fayı 6-12); nın kullanılan yüzeydeki 9.3 52.4 6 62.8 (6) temsil eden g vd., 2001) uygulanmıştır (Eşitlikler 6-12); Paşa Fayı Zemin farklılıklar seviyelerinin sunmakta olup sıvılaşmaya tek başına sıvılaşma- karşı güvenlik kat 27 Zeytindağ Fay Zonu 1 17.3 51.1 6.5 81.1 (NN 28 1 27 ) Yenifoça 60CCCC Zeytindağ = + (NNFayı 1 ) 21 75.1 6.6 60CCCC Zonu 1 17.3 51.1 6.5 (6) 51.5 = ( 102.24 Novaliq etki 81.1 (NN = 28 1 29 0 ) 60CCCC Güzelhisar Yenifoça = (İTTTT %5) + (NNFayı 1 ) 60CCCC (6) (6) 23 79.2 ) derecesini programının değerlendirilmesinde yetersizdir çıktısı. boyunca farklılıklar sunmakta olup tek başına sıv 6.6 21 MM 2.56 (Sönmez, 2003). 75.1 6.6 (6) 48.7 Bu nedenle, Figure 7. The output of the 51.5 (7) Novaliq program used 30 Menemen Fay Zonu değerlendirilmesinde farklı araştırmacılar 8 91.4 tarafından 6.1 yetersizdir zemin 25.4 (Sönmez, profilinin 2003). 29 Güzelhisar Fayı = 0 (İTTTT %5) (7) 23 79.2 6.6 48.7 31 Gediz Graben Fay Sistemi Muradiye Fayı tümünü liquefaction 7.8 ifade edebilecek potential. 93.4 6.1 sıvılaşma 30 Menemen Fay Zonu 8 91.4 6.1 (7) 24 şiddetini veren Burhaniye bazı 25.4 (a = 0 (İTTTT %5) 31 max en Gediz büyük Graben yer ivmesi, Fay Sistemi L: Fay izi uzunluğu, Muradiye (7) M Fayı w moment tarafından 7.8 büyüklüğü, yaklaşımlar zemin yerleşim 93.4 R e depremin önermişlerdir profilinin alanında 6.1 (7) merkez tümünü yayılım (Iwasaki ifade vd., gösteren edebilec alü 24 üstüne (a max 13 eeeeee 1.76 ( 190 olan uzaklık) en büyük = eeeeee 1.76 ( 190 yer ivmesi, L: Fay izi uzunluğu, M İTTTT2) (%5 < İTTTT %35) İTTTT2) (%5 < İTTTT %35) (8) w moment yaklaşımlar 1982; sıvılaşmaya büyüklüğü, Sönmez, önermişlerdir karşı 2003; R e depremin güvenlik Sönmez merkez (Iwasaki sayısının ve Gökçeoğlu vd., bulunmasında 1982; SönN üstüne olan uzaklık) 2005; Iwasaki Holzer, (8) vd. 2008). (1982) sondaj lokasyonu için yüzeyd 13 2005; kullanılmış Holzer, olup 2008). programın çıktısına örnek olarak 36 = 5.0 (İTTTT > %35) 13 13 Iwasaki vd. (1982) sondaj lokasyonu (9) için Çizelge 1. Burhaniye yerleşim alanını etkileyen aktif faylara göre olası deprem elge 1. Burhaniye = 5.0 senaryolarının yerleşim (İTTTT alanını büyüklükleri > %35) değerlerin zemin profili boyunca etkileyen aktif faylara (9) göre olası yüzeyden şiddetinin deprem 20 değerlendirilmesi m derinliğe kadar (9) için değişimi sıvılaşmanın aşağıda Şekil verilen 7 de veri eş senaryolarının Table 1. büyüklükleri The magnitude of possible scenario earthquakes and maximum şiddetinin ground değerlendirilmesi için aşağıda verilen = 0 (İTTTT %5) (10) (10) le 1. The magnitude acceleration of possible based scenario on the active earthquakes faults affecting and the maximum Burhaniye eşitlikle İndeksi, settlement ground (Eşitlik LI ni 14) önermiştir. bulunan Sıvılaşma İndeksi, acceleration = 0 based area (İTTTT %5) on the active faults affecting the Burhaniye LZemin settlement seviyelerinin sıvılaşmaya (10) karşı güvenlik katsayıs No Senaryo Deprem Segment Adı L Re Mw I ni önermiştir. a max area (km) (km) (gal) o = Senaryo eeeeee 0.99 Deprem = 1 eeeeee ( İTTTT1.5 Sinekçi 0.99 ) Fayı ( İTTTT1.5 Segment ) (%5 < Adı İTTTT %35) (%5 2 L < İTTTT %35) (11) 14 1000 15.7 Re 93.4 Mw boyunca 6.4 (11) Z=20 a max farklılıklar 31.1 (11) sunmakta olup tek başına sıvılaşm 1000 15 2 Sinekçi Fayı 3 (km) 9.414 (km) 84.6 (gal) 31.2 3 Gündoğan Fayı 1 10.9 98.8 değerlendirilmesinde L6.2 1 = W(z)F(z)dz 24 yetersizdir (Sönmez, (14) 2003). Bu 1 Sinekçi Fayı 4 Gündoğan Fayı 2 2 15.7 12.5 93.490.4 6.46.3 31.1 30.5 2 = Sinekçi 1.2 Fayı (İTTTT = 5 1.2 > Sarıköy %35) (İTTTT fayı > %35) 3 9.4 66.6 84.651.6 6.2 tarafından 7.1 (12) 31.2 Z=0 131 (12) zemin profilinin tümünü ifade edebilecek s 3 Gündoğan 6 Fayı Biga-Çan Fay Zonu 1 Biga 10.9 15.3 98.870.9 6.26.4 24 50.3 4 Gündoğan 7 Fayı Biga-Çan Fay Zonu 2 Yuvalar 12.5 14.2 90.459.4 6.3 yaklaşımlar 6.4 30.5 63 önermişlerdir (Iwasaki vd., 1982; Sönmez, Çizelge 8 Biga-Çan 2: Fay Fay segmenti Zonu yaklaşımı ile Çan senaryo deprem 19.9 büyüklüğünü 51.5 6.5 veren 84.5 eşitlikteki 5 Çizelge Sarıköy 2: Fay fayı segmenti yaklaşımı ile senaryo deprem 66.6 büyüklüğünü 51.6 veren 7.1 eşitlikteki 131 9 Akçapınar Fayı 18.4 73.9 6.5 50.3 6 Biga-Çan a ve b katsayıları Fay Zonu a ve b (Wells katsayıları ve Coppersmith, (Wells Biga ve Coppersmith, 1994). 15.31994). 70.9 6.4 2005; 50.3 Holzer, 2008).

92 Yerbilimleri Şekil 7. Sıvılaşma potansiyeli temsil eden güvenlik faktörünü elde etmek için kullanılan Novaliq programının çıktısı. Figure 7. The output of the Novaliq program used to obtain safety factor representing liquefaction potential. Burada sıvılaşabilirliği araştırılan tabaka derinliği, z 20 olduğunda W(z)=0 ve z<20 olduğunda ise W(z)=10-0.5z dir. Sıvılaşmaya kaşı güvenlik katsayısı F L <1.0 olduğunda F(z)=1-F L diğer durumda F(z)=0 dır. Iwasaki vd. (1982) tarafından önerilen Sıvılaşma İndeksinin iki önemli sınırlaması bulunmaktadır (Sönmez 2003); a) Sıvılaşma potansiyeli olmayan (F L >1) alanlar ayırtlanamaz ve b) Orta sıvılaşma potansiyeli tanımlamada yer almamaktadır. Bu iki sınırlamayı aşmak için Sönmez (2003), Iwasaki vd. (1982) tarafından önerilen yaklaşımda, yüzeyden 20 m derinliğe kadar tüm seviyelerde F L >1.2 den büyük olması koşulunda sondaj lokasyonu için Sıvılaşma İndeksi L I =0 olmakta ve yeni sınıflamaya göre Sıvılaşma yok tanımı yapılmaktadır (Eşitlikler 15-20). Ayrıca, orta tanımı da yapılan yeni öneri ile sınıflamaya dahil edilmiştir (Çizelge 3) (Sönmez, 2003). İnceleme alanının sıvılaşma potansiyelini bulmak için Sönmez (2003) tarafından verilen aşağıdaki eşitlikler kullanılmıştır.

Burada Burada araştırılan tabaka derinliği, z 20 olduğunda W(z)=0 ve z<20 olduğunda Burada sıvılaşabilirliği sıvılaşabilirliği ise W(z)=10-0.5z araştırılan araştırılan dir. tabaka Sıvılaşmaya tabaka derinliği, derinliği, kaşı z z güvenlik 20 20 olduğunda olduğunda katsayısı W(z)=0 W(z)=0 FL<1.0 ve olduğunda ve z<20 z<20 olduğunda ise ise W(z)=10-0.5z dir. dir. Sıvılaşmaya kaşı kaşı güvenlik güvenlik katsayısı katsayısı FL<1.0 FL<1.0 olduğunda olduğunda olduğunda F(z)=1-FL olduğunda diğer ise ise W(z)=10-0.5z W(z)=10-0.5z durumda F(z)=0 dir. dir. Sıvılaşmaya dır. Sıvılaşmaya kaşı kaşı güvenlik güvenlik katsayısı katsayısı FL<1.0 FL<1.0 olduğunda olduğunda F(z)=1-FL F(z)=1-FL diğer durumda F(z)=0 F(z)=0 dır. dır. F(z)=1-FL Burada diğer durumda F(z)=0 dır. F(z)=1-FL sıvılaşabilirliği diğer durumda araştırılan F(z)=0 tabaka dır. derinliği, z 20 olduğunda W(z)=0 ve z<20 Esin ve Ceryan 93 olduğunda Iwasaki vd. ise W(z)=10-0.5z (1982) tarafından dir. Sıvılaşmaya önerilen kaşı Sıvılaşma güvenlik katsayısı İndeksinin FL<1.0 iki olduğunda önemli sınırlaması Iwasaki Iwasaki iki önemli bulunmaktadır vd. vd. (1982) (1982) (Sönmez tarafından tarafından 2003); önerilen önerilen a) Sıvılaşma Sıvılaşma potansiyeli İndeksinin İndeksinin iki olmayan önemli iki önemli (FL>1) sınırlaması sınırlaması F(z)=1-FL Iwasaki diğer vd. durumda (1982) tarafından F(z)=0 dır. alanlar Çizelge 3. Sıvılaşma İndeksi sınıflaması önerilen (Sönmez, Sıvılaşma 2003). İndeksinin iki önemli sınırlaması bulunmaktadır (Sönmez (Sönmez 2003); 2003); a) a) a) Sıvılaşma Sıvılaşma potansiyeli potansiyeli olmayan olmayan (FL>1) (FL>1) (FL>1) alanlar alanlar alanlar Table ayırtlanamaz bulunmaktadır 3. Liquefaction ve (Sönmez b) Index Orta classification sıvılaşma 2003); a) potansiyeli (Sönmez Sıvılaşma 2003). tanımlamada potansiyeli olmayan yer almamaktadır. (FL>1) alanlar Bu iki Iwasaki ayırtlanamaz vd. (1982) ve ve b) b) tarafından Orta Orta sıvılaşma önerilen potansiyeli Sıvılaşma potansiyeli tanımlamada İndeksinin tanımlamada iki önemli yer yer yer almamaktadır. sınırlaması almamaktadır. Bu Bu iki iki Bu iki sınırlamayı ayırtlanamaz aşmak ve Sıvılaşma b) Orta İndeksi için sıvılaşma Sönmez potansiyeli (2003), Iwasaki tanımlamada vd. (1982) yer almamaktadır. Tanımlama tarafından önerilen Bu iki bulunmaktadır sınırlamayı aşmak (Sönmez için için 2003); Sönmez a) Sıvılaşma (2003), (2003), Iwasaki potansiyeli Iwasaki vd. vd. olmayan vd. (1982) (1982) (FL>1) tarafından tarafından alanlar önerilen önerilen yaklaşımda, sınırlamayı aşmak yüzeyden için 0 20 Sönmez m derinliğe (2003), kadar Iwasaki tüm vd. seviyelerde (1982) tarafından Sıvılaşma yok FL>1.2 den önerilen büyük ayırtlanamaz yaklaşımda, ve yüzeyden b) Orta sıvılaşma 20 20 20 m potansiyeli derinliğe kadar tanımlamada kadar tüm tüm tüm yer seviyelerde almamaktadır. FL>1.2 den FL>1.2 den Bu iki büyük büyük olması yaklaşımda, koşulunda yüzeyden sondaj 0-2 20 lokasyonu derinliğe için kadar Sıvılaşma tüm seviyelerde İndeksi LI=0 FL>1.2 den Düşük olmakta büyük ve yeni sınırlamayı aşmak için Sönmez (2003), için Iwasaki vd. (1982) tarafından LI=0 önerilen olması ve yeni sınıflamaya olması koşulunda koşulunda için İndeksi LI=0 olmakta ve yeni göre Sıvılaşma sondaj sondaj lokasyonu lokasyonu yok tanımı için için yapılmaktadır Sıvılaşma Sıvılaşma İndeksi İndeksi (Eşitlikler LI=0 LI=0 15-20). olmakta olmakta Ayrıca, ve ve yeni yeni 2-5 Orta yaklaşımda, orta yüzeyden 20 m derinliğe yok kadar tüm seviyelerde FL>1.2 den 15-20). büyük sınıflamaya Ayrıca, orta tanımı göre yapılan Sıvılaşma yeni öneri yok yok ile tanımı tanımı sınıflamaya yapılmaktadır yapılmaktadır dahil edilmiştir (Eşitlikler (Eşitlikler (Çizelge 15-20). 15-20). Ayrıca, Ayrıca, 3) (Sönmez, orta orta olması koşulunda sondaj 5-15lokasyonu için Sıvılaşma İndeksi LI=0 olmakta Yüksek ve yeni tanımı tanımı öneri ile ile dahil edilmiştir (Çizelge 3) 3) (Sönmez, 2003). da da yapılan İnceleme yeni alanının öneri sıvılaşma ile ile sınıflamaya potansiyelini dahil dahil edilmiştir edilmiştir bulmak (Çizelge (Çizelge için Sönmez 3) 3) (Sönmez, (Sönmez, sınıflamaya göre Sıvılaşma >15 yok tanımı yapılmaktadır (Eşitlikler 15-20). Ayrıca, Çok Yüksek orta (2003) potansiyelini bulmak için için Sönmez (2003) tanımı 2003). tarafından yapılan İnceleme verilen yeni alanının aşağıdaki öneri ile eşitlikler sınıflamaya sıvılaşma kullanılmıştır. dahil potansiyelini edilmiştir bulmak (Çizelge bulmak için 3) için (Sönmez, Sönmez (2003) (2003) verilen aşağıdaki eşitlikler kullanılmıştır. 2003). tarafından İnceleme verilen alanının aşağıdaki sıvılaşma eşitlikler potansiyelini kullanılmıştır. bulmak için Sönmez (2003) tarafından Z=20 verilen aşağıdaki eşitlikler kullanılmıştır. W(z)F(z)dz 1 Z=0 Z=20 tında olduğu görülmektedir. Bu çalışmada, söz (15) Z=20W(z)F(z)dz konusu alanın Burhaniye Belediyesi (15) (15) 1 Z=0 (15) tarafından L 1 = W(z)F(z)dz Z=20 Z=0 yaptırılmış jeoteknik sondajlar, yerinde (15) (15) yapılmış L 1 = W(z)F(z)dz Z=0 (15) <20 W(z)= 10-0.5z (16) standart penetrasyon deneyi (SPT) <20 m W(z)= 10-0.5z (16) (16) verileri esas z z <20 <20 m W(z)= 10-0.5z alınarak sıvılaşma duyarlılık haritaları (16) (16) üretilmiştir. z <20 m W(z)= 10-0.5z z 20m W(z)= W(z)= 0 0 (17) Burhaniye yerleşim alanının (16) sıvılaşmaya (17) (17) karşı z 20m (17) z 20m 20m W(z)= W(z)= 0 0 duyarlılığı Sönmez (2003) ve Lee vd., (17) (17) (2003) nin F(z) = 0 FL FL 1.2 1.2 yaklaşımlarına göre sıvılaşma (18) şiddeti (18) indeksleri hesaplanmıştır. Sıvılaşma duyarlılık (18) haritaları F(z) FL 1.2 (18) (18) F(z) = = 0 0 FL 1.2 (18) ee FL 1.2 LL LL F(z) = 2 xx 10 6 ee 18.427FF LL 12 12 > FL FL FL >0.95 >0.95 (19) (19) F(z) = 2 xx 10 6 ee 18.427FF üretilmiştir. Sönmez (2003) in yöntemine göre LL = 2 xx 10 6 ee 18.427FF LL 12 > 12 > FL >0.95 (19) F(z) = 2 xx 10 6 ee 18.427FF LL FL 12 >0.95 > (19) (19) FL >0.95 hesaplanan Sıvılaşma İndeksi ve sınıflamasına (19) F(z) = 1 - FL FL FL < 0.95 göre oluşturulan harita incelendiğinde, (20) (20) inceleme alanının yaklaşık %48 i çok yüksek, (20) %42 i F(z) F(z) = 1 = - 1 FL - FL FL < FL 0.95 < 0.95 (20) (20) F(z) = 1 - FL FL < 0.95 (20) yüksek, %7 i orta ve %3 ü düşük sıvılaşma Çizelge Çizelge 3 Sıvılaşma İndeksi sınıflaması (Sönmez, 2003). şiddetine 3 Sıvılaşma 3 İndeksi İndeksi sınıflaması sınıflaması (Sönmez, (Sönmez, 2003). 2003). sahip olduğu görülmektedir. Burhaniye mevcut yerleşim alanındaki arazilerin ye- Bu çalışma sonucunda elde edilen Burhaniye Table Çizelge Table 3. Index classification 2003). Table 3. 3. Liquefaction 3 Sıvılaşma Liquefaction Index İndeksi Index classification sınıflaması classification (Sönmez (Sönmez, (Sönmez 2003). 2003). 2003). yerleşim alanının sıvılaşma potansiyeli niden değerlendirilmesinde ve arazi kullanım haritasında Table 3. Liquefaction (Şekil 8) kıyıdan Index orta classification ve iç kesimlere (Sönmez kararları 2003). verilirken bu çalışmada ortaya konan doğru (doğuya Sıvılaşma doğru) İndeksi bir zonlanmanın olduğu, Tanımlama sıvılaşmaya Tanımlama karşı duyarlılık haritası temel teşkil aynı yönde Sıvılaşma sıvılaşma İndeksi Tanımlama 0 0 şiddeti indeksinin de Sıvılaşma Sıvılaşma edebilir. yok yok azaldığı görülmektedir. Sıvılaşma 0 Sıvılaşma yok yok 0-2 İndeksi Düşük Düşük Tanımlama 2-50-2 Burhaniye Düşük yerleşim alanını etkileyecek olası bir 2-5 0 Orta Sıvılaşma Orta yok İnceleme alanında, 5-15 kıyı 2-5 boyunca Çok Yüksek sıvılaşma şiddeti değerinin >15 5-15 orta kesimlere gidildikçe Çok Yüksek bir Yüksek mikro bölgenin, özellikle sıvılaşma potan- Orta 5-15 0-2 Yüksek depremin oluşturacağı riski azaltmak için her Yüksek Düşük >15 2-5 Çok Yüksek Orta Yüksek şiddete, orta 5-15 >15 kesimlerden doğuya doğru siyeli Çok Yüksek yüksek Yüksek ve çok yüksek olan bölgelerdeki devam ettikçe yine Yüksek ve yer yer de Orta bina stoğunun durumunun; kullanım niteliğinin, >15 Çok Yüksek ve Düşük sıvılaşma şiddeti değerine düştüğü depremdeki davranışlarının, hasar görebilirlik görülmektedir. Burhaniye yerleşim alanının 17 yaklaşık %48 i çok yüksek, %42 i yüksek, %7 i 17 değerinin belirlenmesi gerekir. Bu belirlemeden oranlarının, binadaki yaşayan kişi ve binanın 17 orta ve %3 ü düşük sıvılaşma şiddetine sahiptir. sonra olası deprem senaryolarına göre can ve 17 mal kaybını azaltacak önlemlerin de yer aldığı SONUÇ ve ÖNERİLER bir afet programının hazırlanması gerekmektedir. Tüm bu çalışmaların I. Derece Deprem Burhaniye yerleşim alanının jeolojik, hidrojeolojik ve tektonik özellikleri nedeniyle, olası kuvvetli nırları içerisinde kalan tüm alanlar için yapılması Bölgesi nde yer alan Balıkesir ili büyükşehir sı- yer hareketleri sırasında sıvılaşma tehlikesi al- gerekmektedir.

94 Yerbilimleri Şekil 8. Burhaniye yerleşim alanının sıvılaşma potansiyeli haritası. Figure 8. Liquefaction potential map of the Burhaniye settlement area. KAYNAKLAR Akyürek, B., 1989. 1:100.000 ölçekli açınsama nitelikli Türkiye Jeoloji Haritaları serisi, Ayvalık G3 paftası. M.T.A. Genel Müd. Yayınları, 97, 9, 1249-1273. Chen, C.J. ve Juang, C.H., 2000. Calibration of SPT and CPT-based liquefaction evaluation methods. In: Mayne PW, Hryciw R (eds), Innovations and applications in geotechnical site characterization, Geotechnical Special Publication, ASCE, Reston, 97, 49-64. Çetin, K.O., Seed, R.B., Kiureghian, A.D., Tokimatsu, K., Harder, L.F., Kayen, R.E., ve Moss, R.E.S., 2004. Standard penetration test-based probabilistic and deterministic assessment of seismic soil

Esin ve Ceryan 95 liquefaction potential. Journal of Geotechnical and Geoenvironmental Enginering, 130, 12, 1314-1340. Duru, M., Pehlivan, Ş., Şentürk, Y., Yavaş, F. ve Kar, H. 2004. New results on the lithostratigrapy of the Kazdağ Massif in nortwest Turkey. Turkish journal of Earth Sciences A special issue commemorating, Okan Tekeli, 177-186. Duru, M., Pehlivan, Ş., Dönmez, M., Ilgar, A., ve Akçay, E.A. 2007. 1/100.000 ölçekli Türkiye Jeoloji haritaları Bandırma-İ18 Paftası, MTA, 102. Emre, Ö., Doğan, A. ve Yıldırım, C., 2012. Biga Yarımadasının diri fayları ve deprem potansiyeli. (eds: E. Yüzer and G. Tunay). Biga Yarımadasının Genel ve Ekonomik Jeolojisi, 28, Ankara: Pozitif Matbaacılık Ltd. Sti., 163-191. Ercan, Ö.A., 2010. Balıkesir in deprem sakınımı ile kentsel tasarım yönelimi, çağdaş jeofizikle yerinceleme çalışmaları. Balıkesir Kent Sempozyumu Bildiriler Kitabı, EMOYayın No: SK/2011/3, Balıkesir, 21-46. Herece, E., 1985. The Yenice-Gonen earthquake of 1953 and some examples of recent tectonic events in the Biga Peninsula of northwest Turkey. MSc. Thesis, Penn State Universty, ABD. Holzer, T., 2008. Probabilistic liquefaction hazard mapping. Geotechnical Earthquake Engineering and Soil Dynamics, IV, 1-32. İçöz, E., Karadeniz, D. Arslaner, B., Bostancı, B. ve Türk, N., 2000. Burhaniye (Balıkesir) Yerleşim Alanının Jeolojik- Jeofizik- Jeoteknik Etüd Raporu (Yayınlanmamış). Iwasaki, T., Tatsuoka, F., Tokida, K. I., ve Yasuda, S., 1978. A practical method for assessing soil liquefaction potential based on case studies at various sites in Japan. Proc. 2nd International Conference on Microzonation, 885-896. Iwasaki, T., Tokida, K., Tatsuoka, F., Watanabe, S., Yasuda, S., ve Sato, H., 1982. Microzonation for soil liquefaction potential using simplified methods. In: Proceedings of the 3rd International Conference on Microzonation, Seattle, 3, 1319-1330. Juang, C.H., Yuan, H., Lee, D.H. ve Lin, P.S., 2003. A simplied CPT-based method for evaluating liquefaction potential of soils. Journal of Geotechnical and Geoenvironmental Engineering, 129, 1, 66-80. Lee, D.H., Ku, C.S. ve Yuan, H., 2003. A study of the liquefaction risk potential at Yuanlin. Taiwan Engineering Geology, 71, 97-117. MTA, 2012. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Türkiye. http://yerbilimleri.mta. gov.tr/anasayfa.aspx, 15 Mayıs 2015. Okay, A., Satır, M., Maluski, H., Siyako, M., Metzger, R., ve Akyüz, H.S., 1996. Paleo- and Neo-Tethyan events in northwest Turkey: Geological and geochronological constraints: Yin, A: and Harrison, T.M., eds. Tectonic Evolution of Asia: 420-44 Sarı, R., Tufan, E.A., ve Yenigün, K.G., 2010. Kentimizin heyelan, deprem ve taşkın alanları açısından irdelenmesi. Balıkesir Kent Sempozyumu Bildiriler Kitabı EMO Yayın No: SK/2011/3, Balıkesir, 139-150. Seed, H.B. ve Idriss, I.M., 1971. Simplified procedure for evaluating soil liquefaction potential. Journal of Geotechnical Engineering, ASCE, 97, 9, 1249-1273. Sönmez, H. ve Gökçeoğlu, C., 2005. A liquefaction severity index suggested for engineering practice. Environmental Geology, 48, 81-91. Sönmez, H., 2003. Modification to the liquefaction potential index and liquefaction susceptibility mapping for a liquefaction-prone area (Inegol-Turkey). Environmental Geology, 44,7, 862-871. Ulusay, R., 2010. Uygulamalı Jeoteknik Bilgiler (Practical Information for Geotechnical Applications-Updated-Expanded 5th Edition). Jeoloji Mühendisleri Odası Yayını, Güncellenmiş ve Genişletilmiş 5. Baskı, Yayın No. 38, 458 sayfa.

96 Yerbilimleri Ulusay, R., Tuncay, E., Sonmez, H. and Gökçeoglu, C., 2004. An attenuation relationship based on Turkish strong motion data and iso-acceleration map of Turkey. Engineering Geology, 74, 3/4, 265-291. Wells, D., ve Coppersmith, K., 1994. New empirical relationships among magnitude, rupture length, rupture width, rupture area and surface displacement. Bulletin of the Seismological Society of America, 84, 974-1002. Youd, T.L. ve Perkins, D.M., 1987. Mapping of liquefaction severity index. Journal of Geotechnical Engineering, 113, 11, 1374-1392. Youd, T.L., Idriss, I.M., Andrus, R.D., Arango, I., Castro, G., Christian, J.T., Dobry, R., Finn, W.D.L., Harder, L.F., Hynes, M.E., Ishihara, K., Koester, J.P., Liao, S.S.C., Marcuson III, W.F., Martin, G.R., Mitchell, J.K., Moriwaki, Y., Power, M.S., Robertson, P.K., Seed, R.B., ve Stokoe II, K.H., 2001. Liquefaction resistance of soils: summary report from the 1996 NCEER and 1998 NCEER/NSF workshops on evaluation of liquefaction resistance of soils. Journal of Geotechnical and Geoenvironmental Engineering, 817-833.