SÜTÜR; Cerrahi işlem sırasında bozulan doku bütünlüğünün sağlanması ve meydana gelen kanamaların kontrolü amacıyla kullanılan materyaldir. Uygun sütür seçimi yaranın biyolojik yapısı ve anatomik lokalizasyonuna göre değişiklik gösterir.
CERRAHI SÜTÜRLER 4000 YıLDAN BERI CERRAHLAR TARAFıNDAN KULLANıLMAKTADıR. Güney Amerika Kızılderilileri, savaş karıncalarının kafalarını bir kerpeten gibi kullanmışlardır. Yunanlılar, bilenmiş kemikler halinde atkuyruğunun kıllarından faydalanmışlardır.
İDEAL SÜTÜRÜN SAHİP OLMASI GEREKEN ÖZELLİKLER ; Mükemmel gerilim Kolay kullanım Sıfır doku reaksiyonu Ucuz fiyat Doku ödemine ve kontraksiyonuna uyumlu olma Enfeksiyona zemin hazırlamama
SÜTÜRLERİN SINIFLAMASI MONOFLAMEN/MULTİFLAMEN SENTETİK/BİYOLOJİK EMİLEN /EMİLEMEYEN
MONOFLAMENT Tek bir sicimden oluşan sütürdür. Dokudan rahat geçiş; minimum doku kopması, minimum doku travması Kapiller hareketin görülmemesi Bakteri yuvalarının oluşmaması Pürüssüz yüzey. Örneğin; Monocryl, PDS
MULTİFLAMAN Birden çok ipliğin biraraya getirilip örülmesinden veya sarılmasından meydana gelen sütürdür. Düğüm emniyeti yüksektir. Kolay kullanımı vardır. Güçlü ve yumuşaktır. Esnek ve bükülgendir. Örneğin ; Vicryl
EMİLEN Vücut tarafından hidroliz veya enzimatik yolla emilen sütürlerdir. Sütür görevini yapar ve zamanla emilir, yok olur. Vücutta yabancı cisim kalmaz.
EMİLEMEYEN Vücut tarafından emilemeyen ve sürekli konulduğu yerde kalan. Sürekli doku desteği sağlar. Vücutta sürekli yabancı cisim bulunur.
POLYGLACTİN 910 (VİCRYL* RAPİD) POLYGLECAPRONE 25 (MONOCRYL*) POLYDIOXANONE (PDS) POLYGLACTİN 910 (VİCRYL*)
EMİLMEYEN SÜTÜRLER ; a) NAYLON---ETHİLON b) NAYLON---NUROLON c) POLYESTER---MERSİLENE d) POLYESTER---ETHİBOND e) POLYPROPYLENE---PROLENE f) ÇELİK TEL g) İPEK
CERRAHİ İĞNELER İDEAL CERRAHİ İĞNE İYİ KALİTE ÇELİKTEN YAPILMIŞ OLAN, PORTEGÜ İLE RAHATÇA TUTULABİLEN, DOKUDA TRAVMA YARATMADAN DOKUYU GEÇEBİLECEK KADAR KESKİN OLAN, KIRILMAYAN, BÜKÜLEN, BÜKÜLMEYE KARŞI DAYANIKLI OLAN, AŞINMAYA KARŞI DAYANIKLI OLAN, STERİL OLAN, UYGUN BOY, ŞEKİL VE DİZAYNA SAHİP OLANDIR.
CERRAHİ İĞNE UÇ YAPILARI YUVARLAK Penetrasyonun kolay gerçekleştiği dokularda KESKİN ideal cilt iğneleri OFTALMİK Göz cerrahisi iğneleri
Yuvarlak iğneler daha yumuşak dokularda ( ciltaltı, kas, mide, barsak vb.) kullanılır, uç kesitleri daire şeklinde olduğundan bu şekilde adlandırılır ve sütür paketi üzerinde bulunan daire şekli ile simgelenir. Keskin iğneler genellikle doku direnci fazla olan bölgelerde ( cilt, kıkırdak,vb.) kullanılır, uç kesitleri üçgen şeklindedir ve sütür paketi üzerinde bulunan üçgen şekli ile simgelenir.
Genel cerrahi ameliyatlarında sık kullanılan insizyonlar Boyun bölgesi kesileri Kocher in kolye kesisi: Tiroidektomi U-shaped insizyon: Hypoparynx vb. Sternocleidomastoid trasesine uygun vertikal kesi: Servikal LND ve gastrik plug Mastektomi ve diğer meme girişimleri için yapılan kesiler Stewart s transvers kesisi Periareolar ve sub areolar semisirküler kesiler Eliptik kesiler Toraksa yönelik ve torakoabdominal kesiler Toraksa yönelik girişimler (Median sternotomiler, Sağ veya sol posterolateral, anterior torakotomiler) Torakoabdominal kesiler (Iwor-Lewis prosedürü)
Laparotomiler Göbeküstü median laparotomi (GÜM) Göbekaltı median laparotomi (GAM) Göbeküstü göbekaltı median laparotomi (GÜM-GAM) Paramedian laparotomiler (Göbeküstü-Göbekaltı) Pararektal Transrektal Sub kostal laparotomiler (Sağ-Sol-Bilateral)
KARIN ÖN DUVARI YAPILARI Cilt Cilt altı Camper ve Scarpa yüzeyel fasiaları M.Obliqus Eksternus M.Obliqus İnternus M.Transversus Abdominus Fascia transversalis Preperitoneal yağ tabakası Periton Ciltteki çizgilere Langier çizgileri denir ve insizyonlar bu çizgilere paralel yapılırsa daha iyi skar dokusu bırakır
Mc Burney kesisi Elliot kesisi Pfannenstiel kesisi Klasik inguinal kesi Subumbilikal semisirküler Supraumbilikal semisirküler Perianal semisirküler Perianal sirküler Sakrokoksigeal eliptik, rhomboid Diğer özel kesiler (V-Y flep, Z-plasti vb.)
MEDİAN İNSİZYONLAR ÜST ORTA HAT İNSİZYONU (GÜM) Ksifoid ile simfizis pubis arasında vertikal yapılan insizyonlardır. Cilt- Cilt altı- Camper ve Scarpa yüzeyel fasiaları, Linea albapreperitoneal yağ tabakası, Fascia transversalis ve periton geçilerek karın açılır.
NEREDE KULLANILIR GÜM Özofagus alt ucu, mide, duodenum, pankreas cerrahisi cerrahisi Künt ve penetre karın travmaları İleuslar Safra kesesi operasyonları GAM Rektum, Mesane, jinekolojik cerrahi GÜM+GAM Nedeni bilinmiyen akut karın cerrahisi, seviyesi bilinmiyen intestinal obstruksiyonlar (İleuslar) Orta hat insizyonları, karına süratli giriş sağlaması ve süratli kapatılması avantajına sahiptir. Ancak yara açılma riski diğer insizyonlara göre yüksektir.
PARAMEDİAN İNSİZYONLAR Orta hat dan 3-3,5 cm lateralden vertikal olarak yapılır. Cilt- Cilt altı- Camper ve Scarpa yüzeyel fasiaları Rektus ön kılıfı- rektus adelesi- rektus arka kılıfı fascia transversalis- preperitoneal yağ tabakası ve periton geçilerek karın açılır. Alt orta hat insizyonunda linea arkuatanın altında rektus arka kılıfı yoktur rektus adelesinden sonra fascia transversalis- preperitoneal yağ tabakası ve periton geçilerek karına girilir.
NEREDE KULLANILIR * SAĞ ÜST PARAMEDİAN İNSİZYON Safra kesesi, koledok, safra yoları, karaciğer ve pankreas cerrahisi. * SAĞ ALT PARAMEDİAN İNSİZYON Appendiks, çekum, çıkan kolon, hepatik fleksura cerrahisi * SOL ÜST PARAMEDİAN İNSİZYON Dalak, Karaciğer Splenorenal şant * SOL ALT PARAMEDİAN İNSİZYON Sigmoid kolon, inen kolon cerrahisi
SUBKOSTAL İNSİZYON *Orta hat ile ön aksiller çizgi arasında kosta kavsinden 5-6 cm uzaklıkta ve kostaya paralel yapılan insizyon. * Cilt-cilt altı- Camper ve Scarpa yüzeyel fasiaları 1/3 içyan da m.rektus ön kılıfı, rektus kası, rektus arka kılıfı 2/3 dışyan da m.obliqus eksternus, m.obliqus internus ve m. transversus abdominus adele ve fasiaları Fascia transversalis, preperitoneal yağ tabakası ve periton
NEREDE KULLANILIR * SAĞ SUBKOSTAL İNSİZYON Safra kesesi, koledok, safra yolları, karaciğer * SOL SUBKOSTAL İNSİZYON Dalak, karaciğer sol lob * Subkostal insizyonlarda tabakaların açılması ve kapatılması uzun zaman alır, ancak yara açılma riski median kesilere göre daha azdır.
KARIN ÖN DUVARI İNSİZYONLARI * MC-BURNEY İNSİZYONU Sağ taraf sipina iliaka anterior superior ile göbeği birleştiren hattın 1/3 dış (Mc-Burney noktası) noktasından geçen ve inguinal ligamana parelel yapılan 3-5 cm lik insizyon. (Apendektomi) * Cilt-cilt altı-camper ve Scarpa yüzeyel fasiaları Obliqus eksternus, obliqus internus ve transversus abdominus adele ve fasiaları, fasia transversalis, preperitoneal yağ tabakası ve periton
CERRAHİ EL ALETLERİ Portegü Pick-up- penset Klemp- pens Bistüri Makas : doku makası (Medizine), iplik makası (Mayo) Ekartör, elevator (Parabeff, Roux vb ) Babcock, Allice, Over clamp vb özel klempler
CERRAHİ DİKİŞLER Dikişler genellikle 7.günde alınır. Malignite, hipoproteinemi olan ve yaşlı hastalar gibi yara açılma riski olan olgularda dikişler 10.günden sonra alınır. Yüz ve boyun gibi kozmetik alanlarda dikişler 3. günde alınır.
Sondalar-Kateterler Foley üriner kateterleri İki lümenli Foley Üç lümenli Foley Nelaton sondalar Pesser sondalar Tüp rektal Aspirasyon kateterleri Cut-down kateterleri
Diğer kateterler Nazoenteral beslenme ve drenaj kateterleri Ewald tüpü NGS Miller Abott 2 lümenli civalı tüp Cantor tüpü Tek lümenli civalı tüp Baker tüpü Jejunostomy tüpü Lewin tüpü Zeytin uçlu nazoenteral tüp Sengstaken-Blakemoore (3 lümenli) kateterleri Linton Nachlas ( 2 lümenli ) Yalnız mide balonu var. Minnesota tüpü ( 4 lümenli )
Diğer kateterler Feeding PEG kateteri Feeding gastrostomi kateterleri Feeding jejunostomi kateterleri Nefrostomi kateterleri Sistostomi kateterleri Nazobilier drenaj kateterleri Pigtail perkütan drenaj kateterleri