LA FONTAINE DEN MASALLAR Masallar, Hikâyeler - 4 Nâ zım Hik met (Se la nik, 14 Ocak 1902 Mos ko va, 3 Ha zi ran 1963) Bahriye Mektebi ni bitirdi (1919), Hamidiye Kruvazörü ne stajyer bahriye su ba yı ola rak atan dı. 1920 de sağlık ku ru lu ka ra rıy la as ker lik ten çı kart ı l d ı. O c a k 1921 de M i l l i Mü c a de le ye k a t ı l m a k ü z e r e A n a do lu ya ge ç t i. Ce p he ye gön de r i l me d i, b i r s ü r e B o lu d a öğ r e t me n l i k yap t ı k t a n s on r a Ey lü l 1921 de B a t u m ü z e r i n de n Mo s k o va ya g it t i, D o ğ u E me k ç i le r i Ko mü n i st Ün i ve r si t e si nde ( K U T V ) ok u du. 1924 t e Tü r k i ye ye dön dü, b i r yıl son ra ye ni den Mos ko va ya git ti, 1928 e ka dar kal dı. 1928 de dön düğ ü n de b i r s ü r e t u t u k lu k a l d ı. Şi i r le r i i le i l g i l i aç ı l a n p e k ç ok d a va d a be ra at eden Nâ zım Hik met, 1933 ve 1937 de ör güt sel fa ali yet le ri ne deniy le bir sü reliğine tutuklandı. 1938 de bu kez or du yu ve do nan ma yı is ya na teş vik suç la ma sıy la tu tuk lan dı ve top lam 28 yıl 4 ay ha pis ceza sı na mah kûm edil di. 14 Tem muz 1950 de çı kan Ge nel Af Ya sa sı ndan ya rar la na rak, 15 Tem muz da ser best bı ra kıl dı. Ya sal ola rak yü küm lülü ğ ü ol m a m a sı n a k a r şı n, a s k e r l i ğ i ne k a r a r a l ı n m a sı n ı h a ya t ı n a yö ne l i k bir teh dit gör dü ğü için 17 Ha zi ran 1951 de İs tan bul dan ay rıl dı, Ro manya ü z e r i n de n Mo s k o va ya g it t i. 2 5 Te m mu z 1951 t a r i h i n de, B a k a n l a r Ku r u lu k a r a r ıy l a Tü rk va t a n d a ş l ı ğ ı n d a n ç ı k a r t ı l d ı. Ölü mü ne k a d a r p e k ç ok ü l k e ye s e ya h at le r yap t ı, k on f e r a n s l a r ve r d i, şi i r le r i n i ok u du. Mo s k o va d a No vo de v i ç iy Me z a r l ı ğ ı nd a gö mü lü dü r. Şi i r y a z m a y a 1914 t e b a ş l a y a n Nâ z ı m H i k me t i n i l k şi i r i, Me h me d Nâz ı m i m z a sıy l a ( H â l â S e r v i le r de Ağ l ı yor l a r m ı ) 3 E k i m 1918 de Yeni Mecmua da ya yım lan dı. 1921-1924 yıl la rı ara sın da Mos ko va da öğ renim gö rür ken ta nış tı ğı Rus fü tü rist le ri ve kons trük ti vist le rin den esinle ne r e k, k l a s i k şi i r k a l ıp l a r ı n d a n sıy r ı l m ı ş, öz g ü r, ye n i b i r şi i r d i l i ve b i ç i m i ge l i ş t i r me ye b a ş l a d ı. Bu i l k ç a l ı ş m a l a r ı n d a n b a z ı l a r ı Ay d ı n lı k de r g i s i n de y a y ı m l a n d ı. İ l k şi i r k i t a bı, G ü n e ş i İç e n l e r in Tür k ü sü 1928 de B a k û d a y a y ı m l a n d ı. 1929 d a İ s t a n b u l d a b a sı l a n 835 S a t ı r, edebiyat çev re le rin de ge niş bir yan kı uyan dır dı. Za man la, tam an la mıy la klas i k de de n i le me ye c e k a m a b i ç i m s e l b a k ı m d a n d a h a a z de ne y s e l b i r şi ir di li ge liş tir di. Halk şi i ri nin de Do ğu şi i ri nin de çağ daş bir şi ir den ö dü n ve r me de n n a sı l k u l l a n ı l a c a ğ ı n ı gö s t e r d i. E de b i y a t ı n y a n ı sı r a, t i y at r o ve s i ne m a d a Nâ z ı m H i k me t i n i l g i a l a n ı na gir miş tir. Mos ko va da bu lun du ğu yıl lar, bu iki sa nat tü rün de Rusl a r ı n ön c ü lü k e t t i ğ i ç a ğ a uy g u n dü ş me k t e d i r. Pe k ç ok f i l m i n s e n a r yo l a r ı n ı y a z d ı, ç e k i m le r i ne k at k ı d a b u lu n du. G a z e t e y a z ı l a r ı, r o m a n l a r ı, öy k ü le r i, ç e v i r i le r i de ol a n Nâ z ı m H i k me t i n y a pıt l a r ı, 193 8 de n 196 5 yı lı na dek Tür ki ye de ya sak lan dı. 1965 ten baş la ya rak, çe şit li ba sım lar ı y a pı l a n y a pıt l a r ı, b ü t ü n y a pıt l a r ı k ap s a m ı n d a, b i r a r a y a ge t i r i l d i. Ya pı Kre di Ya yın la rı, bu kül li ya tı ye ni den göz den ge çi re rek ya yıml a m a k t a d ı r.
Nâzım Hikmet in YKY de ki masal, hikâye ki tap la rı: Masallar, Hikâyeler - 1 (2002) Hikâyeler Masallar, Hikâyeler - 2 (2002) Çeviri Hikâyeler Masallar, Hikâyeler - 3 (2002) Orman Cücelerinin Sergüzeşti Sevdalı Bulut Sevda Masalları Öbür Masallar Masallar, Hikâyeler - 4 (2012) La Fontaine den Masallar
NÂ ZIM HİK MET La Fontaine den Masallar Masallar, Hikâyeler - 4
Ya pı Kre di Ya yın la rı - 3787 Bütün Eserleri - 26 La Fontaine den Masallar Masallar, Hikâyeler - 4 / Nâ zım Hik met Ki tap edi tö rü: Fahri Güllüoğlu Ta sa rı m: Na hi de Di kel Baskı: Bilnet Matbaacılık ve Yayıncılık A.Ş. Dudullu Organize San. Bölgesi 1. Cad. No: 16 Ümraniye-İstanbul Tel: 444 44 03 Fax: (0216) 365 99 07-08 www.bilnet.net.tr Sertifika No: 31345 (Ahmet Oğuz Saruhan adıyla) Ahmet Halit Kitabevi, 1. baskı: 1949 Bilgi Yayınevi, [Masallar], 1. baskı: 1970 Adam Yayınları [11 baskı (1989-1995)] YKY de 1. bas kı: İs tan bul, Ocak 2013 2. baskı: İstanbul, Ocak 2018 ISBN 978-975-08-2437-1 Mehmet Hikmet Ya pı Kre di Kül tür Sa nat Ya yın cı lık Ti ca ret ve Sa na yi A.Ş., 2008 Sertifika No: 12334 Bütün yayın hakları saklıdır. Kaynak gösterilerek tanıtım için yapılacak kısa alıntılar dışında yayıncının yazılı izni olmaksızın hiçbir yolla çoğaltılamaz. Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık Ticaret ve Sanayi A.Ş. İstiklal Caddesi No: 161 Beyoğlu 34433 İstanbul Telefon: (0212) 252 47 00 Faks: (0212) 293 07 23 http://www.ykykultur.com.tr e-posta: ykykultur@ykykultur.com.tr İnternet satış adresi: http://alisveris.yapikredi.com.tr Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık PEN International Publishers Circle üyesidir.
İÇİN DE Kİ LER BİRİNCİ KİTAP (Aslı 21 parçadır) Ağustosböceği ile Karınca 13 Karga ile Tilki 14 Öküz Kadar Kocaman Olmak İsteyen Kurbağa 15 İki Katır 16 Kurtla Köpek 17 Arslanla Ortak Olan Düve, Keçi ve Koyun 19 Heybe 20 Şehir Faresi ile Tarla Faresi 22 Kurtla Kuzu 24 Hırsızlarla Eşek 25 Ölümle Oduncu 26 Tilki ile Leylek 27 Horozla İnci 28 Sarıca Arılarla Bal Arıları 29 Meşe ile Kamış 31 İKİNCİ KİTAP (Aslı 17 parçadır) Farelerin Topladığı Meclis 35 Maymunun Huzurunda Tilkiden Davacılık Eden Kurt 36 İki Boğa ile Bir Kurbağa 37
Yarasa ile Gelincik 38 Dişi Zağarla Arkadaşı 40 Arslanla Sinek 41 Sünger Yüklü Eşekle Tuz Yüklü Eşek 43 Arslanla Fare 45 Güvercinle Karınca 46 Tavşanla Kurbağalar 47 Horozla Tilki 49 Kartallığa Yeltenen Karga 50 Junon a Dert Yanan Tavuskuşu 51 Arslanla Eşek Avda 52 ÜÇÜNCÜ KİTAP (Aslı 16 parçadır) Değirmenci, Oğlu ve Eşek 57 Çoban Olan Kurt 59 Kıral İsteyen Kurbağalar 61 Tilki ile Teke 63 Kartal, Yabandomuzu ve Kedi 64 Sarhoşla Karısı 66 Kurtla Leylek 67 İnsanın Altettiği Arslan 68 Tilki ile Üzümler 69 Kuğu Kuşu ile Aşçıbaşı 70 Kurtlarla Koyunlar 71 İhtiyarlayan Arslan 72 Bir Ambara Giren Gelincik 73 DÖRDÜNCÜ KİTAP (Aslı 20 parçadır) Çobanla Deniz 77 Eşekle Küçük Köpek 78 Maymunla Yunusbalığı 79 Tavus Tüyü Takınan Alakarga 81 Kurbağa ile Fare 82
Tilki ile Heykel 84 Kurt, Keçi ve Keçi Yavrusu 85 Sokratın Sözü 86 Tarlakuşu ile Yavruları ve Bir Tarlanın Sahibi 87 BEŞİNCİ KİTAP (Aslı 21 parçadır) Toprak Tencere ile Demir Tencere 93 Küçük Balıkla Balıkçı 94 Kuyruksuz Tilki 95 Beygirle Kurt 96 Çiftçi ile Çocukları 98 Doğuran Dağ 99 Felekle Çocuk 100 Altın Yumurtlayan Tavuk 101 Geyikle Asma 102 Yılanla Eğe 103 Tavşanla Keklik 104 Ayı ile İki Ahbap 105 Arslan Postu Giyen Eşek 107 ALTINCI KİTAP (Aslı 20 parçadır) Çobanla Arslan 111 Arslanla Avcı 112 Güneşle Rüzgâr 113 Genç Horoz, Fare Yavrusu ve Kedi 115 Soyu ile Övünen Katır 117 Kendini Suda Seyreden Geyik 118 Tavşanla Kaplumbağa 119 Eşekle Sahipleri 121 Güneşle Kurbağalar 123 Köylü ile Yılan 124 Hasta Arslanla Tilki 125 Atla Eşek 126
Avının Gölgesi Uğruna Avını Kaçıran Köpek 127 Batağa Saplanan Araba 128 YEDİNCİ KİTAP (Aslı 14 parçadır) Vebaya Yakalanan Hayvanlar 133 Balıkçıl 136 Yolcu Arabasıyla Sinek 138 Sütçü Kadınla Süt Güğümü 140 Kedi, Gelincik ve Yavru Tavşan 142 SEKİZİNCİ KİTAP (Aslı 25 parçadır) Eskici ile Sarraf 147 Arslan, Kurt ve Tilki 149 Fare ile İstiridye 151 Ayı ile Bahçe Meraklısı Adam 153 Eşekle Köpek 155 Sel ile Dere 157 DOKUZUNCU KİTAP (Aslı 17 parçadır) Palamutla Balkabağı 161 İstiridye ile Davacılar 163 Kedi ile Tilki 164 Maymunla Kedi 166 Çaylakla Bülbül 168 ONUNCU KİTAP (Aslı 14 parçadır) İki Fare, Tilki ve Yumurta 171 Kaplumbağa ile İki Ördek 172
ON BİRİNCİ KİTAP (Aslı 8 parçadır) Kurtla Tilki 177 İhtiyar Adam ve Üç Delikanlı 179 ON İKİNCİ KİTAP (Aslı 23 parçadır) Kedi ile İki Serçe 183 İki Keçi 185 İhtiyar Kedi ile Toy Fare 187 Yengeç ile Kızı 188 Tilki, Kurt ve Beygir 189
BİRİNCİ KİTAP
AĞUSTOSBÖCEĞİ İLE KARINCA Ağustosböceği, bütün bir yaz şarkı söyledi avaz avaz, eli böğründe kaldı kış bastırınca. Ortalıkta ne bir sinek ne bir böcek... Komşusuydu karınca, ona gidip : Açım dedi; dayanabilmek için gelecek mevsime dek birkaç buğday borç istedi : Hayvanların başına yemin ederim, ilk harmana kalmaz, öderim, hem de faiziyle beraber. Borç vermemek karıncanın âdetiydi, bu bir kusur, kusursa eğer. Borç isteyene sordu yalnız : Havalar sıcakken ne iş yaptınız? Siz belki kızacaksınız bana, gece gündüz şarkı söyledimdi. Şarkı mı söylediniz? Oh, ne âlâ, öyleyse oynayın şimdi... 13
KARGA İLE TİLKİ Karga hazretleri, ağızlarında peynir, bir dalın üstüne tünemişlerdir. Tilki kardeş kokuyu alıp gelir, ona şöyle der : Vay, Bay Karga, günaydın. Bu ne şirinlik, bu ne güzelliktir efendim. Bende yalan yok, sizi pek beğendim. Hani, sesiniz de tüyünüze uygunsa eğer, sultanısınız bu ormanların... Karga deli olur bu sözlere, sesinin de güzelliğini göstermek ister, koskocaman açar gagasını peyniri düşürür yere. Tilki saldırır peynire ve bu sefer şöyle der : Size bir ders vereceğim, öğrenin ki güzel beyim, dalkavuklar, aptalların sayesinde geçinirler. Eh sanırsam, bu ders de bir peynire değer... Fena halde şaşırıp utanır karga ve artık biraz geç olsa da, bir daha aldanmamağa yemin eder. 14
ÖKÜZ KADAR KOCAMAN OLMAK İSTEYEN KURBAĞA Bir öküze rastlar kurbağanın biri : öküz dağ gibi iri, kendisi ufacık, yumurta kadar. Öküz gibi kocaman olmak ister kurbağa, Yere sırtüstü yatar, bir yandan başlar şişip kabarmağa bir yandan da şöyle der : Hele bana bir baksanıza kardeşler, onun gibi olmadım mı daha? Yok canım. Ya şimdi? Hayır, nafile. Hâlâ mı olmadı? Yaklaşamadınız bile. Nihayet öylesine şişer ki, bu cılız hayvan, çat diye çatlar ortadan. İşte böyle sersemlerle dolu yeryüzü. Bir yarışmadır gider ortalıkta : ağaların beyzadelikte gözü, beyzadelerinki paşalıkta. 15