T.C. ERZİNCAN VALİLİĞİ ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ 2014 YILINDAN SONRA AVRUPA BİRLİĞİ LİMİT DEĞERLERİNİ SAĞLAMAYA YÖNELİK TEMİZ HAVA EYLEM PLANI ŞUBAT 2013
TEMİZ HAVA EYLEM PLANI 25.02.2013 tarih ve 2013/2 sayılı Mahalli Çevre Kurulunda; 06.06.2008 tarih ve 26898 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği (Değişiklik:05.05.2009-27219) uyarınca 2014 yılına kadar belirtilen hava kalitesi limit değerlerini ve 2014 yılından sonra Avrupa Birliği limit değerlerini sağlamaya yönelik Ulusal Temiz Hava Eylem Palanının hazırlanması amacıyla Çevre ve Şehircilik İl, Erzincan Belediye Başkanlığı, İl Meteoroloji İstasyon İl Emniyet ve İl Milli Eğitim nden en az bir temsilcinin katılımı ile bir komisyon oluşturulmasına ve komisyon raporunun 2013 Şubat Mahalli Çevre Kurulu Toplantısında karara bağlanmasına karar verilmiştir. Bahse konu komisyon 18.02.2013 tarihinde toplanarak aşağıdaki plan oluşturulmuştur. 1-İLİMİZE İLİŞKİN GENEL BİLGİLER İLİN ADI TOPOGRAFYASI ERZİNCAN ALANI (km 2 ) 11.903 km 2 METEOROLOJİ DURUMU EN DÜŞÜK SICAKLIK EN YÜKSEK SICAKLIK ORTALAMA SICAKLIK HAKİM RÜZGAR YÖNÜ RÜZGAR HIZI Doğu Anadolu Bölgesinin Yukarı Fırat Havzası bölümünde 39 02-40 05 Kuzey Enlemleri ile 38 16-40 45 Doğu Boylamları arasında kalmaktadır. İl Merkezinin rakımı 1185 metredir. Karasal iklim özelliğine sahiptir. Ancak, yer şekilleri ovaları ve dağlarla çevrili olması nedeniyle değişik iklim özellikleri ortaya çıkabilmektedir. -23,7 C En Düşük Sıcaklık (20.01.1972 tarihinde) 40,6 C En Yüksek Sıcaklık (30.07.2000 tarihinde) 10,9 C Ortalama Sıcaklık ESE (Doğu-Güneydoğu) Ortalama: 1,6 m/sec. En Yüksek: 39,5 m/sec. (17.03.1970 tarihinde) NÜFUS BİLGİLERİ 2009 2010 2011 2012 Merkez (Belde ve Köyler dahil) 90 100 102 173 125 324 142 009 TOPLAM (İlçeler dahil) 213 288 224 949 215 277 217 886
2. HAVA KİRLİLİĞİ AÇISINDAN KİRLİLİK DURUMU İL/İLÇE ADI Merkez ÖNERİLEN KİRLİLİK GRUBU 1. GRUP 2. GRUP X 8 İlçesi X 3. KULLANILAN YAKITLAR YAKIT MİKTARI 2010-2011 KIŞ SEZONU 2011-2012 KIŞ SEZONU Yerli Kömür (ton) 14 330 ton 26 100 ton İthal Kömür (ton) 35 000 ton 60 000 ton 4-DOĞALGAZ KULLANIM DURUMU KULLANIM YERİ Mevcut Durum (Abone Sayısı) (İL/İLÇE ADI) Konut & Isınma Amaçlı İşyeri & Sanayi Kaynaklı Kullanım Erzincan Merkez 20 743 5 709 Erzincan Merkez (OSB) 6 9 TOPLAM 20 749 5 718 5-İLİMİZDE HAVA KALİTESİ İLE İLGİLİ ÖNCELİKLİ SORUNLARIMIZ Hava Kalitesi İle İlgili İlimizdeki Öncelikli Sorunlarımız Derecelendirme Notlar
Isınma Amaçlı Kullanılan Kömür Kalitesi 1 Kalitesiz kömür kullanımı Yakma Sistemlerinin Uygun Olmaması 2 Yanlış yakma teknikleri Taşıt Sayısı 3 İlimizde kayıtlı 45 344 adet araç bulunmaktadır. Sanayi 4 İlimiz sanayi tesisleri açısından yoğun değildir. Plansız Yapılaşma 5-6. EGZOZ GAZI EMİSYON ÖLÇÜMÜ YILLAR 2010 2011 2012 Trafiğe Kayıtlı Araç Sayısı 39 679 42 546 45 344 Egzoz Emisyon Ölçümü Yaptıran Araç Sayısı (Satılan Pul Sayısı) 15 672 16 701 17 894 7-PLANLANANLAR Isınma amaçlı kullanılan kalitesiz kömür kullanımının azaltılması için alınacak önlemler - İl Emniyet - İl Jandarma Komutanlığı - Sanayi ve Ticaret İl - İl Milli Eğitim *İlimizde satışı yapılan ithal ve yerli kömürlerin müzce düzenlenmiş satış izin belgesinin olup olmadığının denetimi yapılacaktır. * Halkımızın standartlara uygun kömürleri tercih etmeleri ve kullanması amacıyla her sene düzenli olarak Mahalli Çevre Kurulu marifetiyle alınan kararlar basın bildirileri ile halka duyurulacaktır. *Denetim sayısının artırılması ve Belediyelerle işbirliğinin devamı ile kalitesiz kömür kullanımını önüne geçilmesi hedeflenmektedir.
*Kalorifer yakanların ateşçi belgeleri denetimlerde kontrol edilecektir. Belgesi olmayanlar ile daha önceden belge alanların periyodik eğitimlerden geçirilmesi de gerekmektedir. *Belediye Başkanlığınca yapılan rutin denetimlerde İş Sağlığı ve İş Güvenliği açısından sigortasız olan kapıcılar ilgili kuruma ihbar edilecektir. *Sosyal Yardımlaşma Vakfı aracılığıyla dağıtılan kömürlerin paçal yapılarak kalitesinin yükseltilmesinin önerilmelidir. *Isınma amaçlı olarak yönetmelikte belirtilen ve kullanılması uygun görülen diğer alternatif yakıtların kullanımının teşvik edilmelidir. Mevcut trafik akışını düzenleyici önlemler (Köprü, kavşak, sinyalizasyon) Egzoz Gazı Emisyonlarının Önlenmesi için alınacak Tedbirler - İl Emniyet - İl Jandarma Komutanlığı - Karayolları 164. Şube Şefliği - İl Emniyet - İl Jandarma Komutanlığı - Ölçüm yapan Egzoz Emisyon Ölçüm İstasyonları 1-Hava kirliliğinin yoğun olduğu günlerde tek çift plaka uygulamasını yapılması. 2-Sinyalizasyon sisteminin bekleme süresinin kısa tutacak şekilde düzenlenmesi. 3-Ağır vasıtaların şehir merkezine girmesine getirilen kısıtlamalar bağlamında geçişlerini çevre yollarından ve alternatif yollardan yapılmasının sağlanması. 4-İl Trafik Komisyonlarında mevcut trafik akışlarında düzenleyici kararlar alınması. 5-Tozuma yapacak malzeme taşıyan araçların brandasız trafiğe girmesinin önlenmesi. 6-Resmi kurum ve kuruluşların yapmış oldukları altyapı çalışmalarında daha dikkatli olmalarının sağlanması. 7-Bisiklet yolları yapımına ilişkin altyapı çalışmalarının devam ettirilmesi, kentsel gelişmeye bağlı olarak şehir planında bisiklet yollarına ve güvenli bisiklet parklarına yer verilmesi. *Trafikten kaynaklanan egzoz emisyonların kontrolü için gerekli denetimler yapılacaktır. *Kamu kurum ve kuruluşlarında bulunan 20 yaş üstü araçlar kademeli olarak değiştirilmelidir. *Resmi kurum ve kuruluşlara ait araçların (askeri kurumlar dahil) egzoz emisyonlarının kontrolü yapılacaktır. Doğalgaz Kullanımı Yenilenebilir Enerji Kaynakları - Sanayi ve Ticaret İl - Erzincan Üniversitesi *Konutlar, resmi kurum ve kuruluşların ısınma amaçlı yakıt olarak doğalgaz kullanımının teşvik edilecektir. *Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Kullanımı için kamu kurum ve kuruluşlarının özendirilecektir.
Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Emisyonlar - Sanayi ve Ticaret İl - Ticaret ve Sanayi Odası Başkanlığı - Sanayi ve Ticaret İl - OSB - Ticaret ve Sanayi Odası Başkanlığı *Halkın bilinçlenmesi için basın bildirileri hazırlanacaktır. *Sanayi tesislerinden kaynaklanan emisyonların kontrol altına alınması sağlanacaktır. Ağaçlandırma - Orman İşletme *Ağaçlandırma seferberliği ile İlimizde ağaç dikimine devam edilecektir. Toplu taşıma araçları sayısının artırılmasına dair önlemler - İl Emniyet *Şehir içi ulaşımda toplu taşıma araçlarının kullanılması için ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği içinde olunacaktır. Enerji Verimliliği Hava Kalitesi Ölçüm İstasyonunun İşletilmesi Diğer - İl Özel İdaresi - İl Milli Eğitim - Diğer Resmi Kurumlar - İl Meteoroloji İstasyon - Yerel Medya - Meslek odaları - İl Afet ve Koordinasyon - İl Emniyet - İl Halk Sağlığı - İl Sağlık *Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği doğrultusunda yeni binalarda ısı yalıtımı projelerinin uygulanmasına, mevcut binalarda dıştan yalıtım yapılması konusunda ilgili kurumlarla birlikte denetimler yapılarak kamuoyu bilgilendirilecektir. Okullarda ve Resmi binalarda giriş kapısının kendiliğinden kapanabilir ve sızdırmasız yapılması dikkate alınacaktır. *Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği kapsamında (emisyon) tesislerin izin almaları sağlanacak ve daha önce izin alan tesislerin de yönetmeliğe uygun faaliyet göstermeleri için denetimler arttırılacaktır. *Enerji Verimliliği konusunda çalışmalar devam edecektir. * Resmi kurum ve kuruluşların enerji verimliliği ile ilgili genelgelere riayet etmeleri sağlanacaktır. *Hava kalitesi ile ilgili olarak halk bilgilendirilecektir. *Acil durumlarda (gerekli uyarı eşiklerinde) halk uyarılacaktır. *Herhangi bir acil durum ya da afet halinde kamuya ve şahıslara ait araç ve vasıtalar müdahale eylem planları ile eşgüdümlü olarak yönlendirilecektir.
8- HAVA KALİTESİ DEĞERLENDİRME VE YÖNETİMİ YÖNETMELİĞİNE GÖRE UYARI EŞİKLERİNDE ALINACAK TEDBİRLER Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği ne göre uyarı eşiklerine ulaşıldığı zaman Çevre ve Şehircilik İl başkanlığında, İl Halk Sağlığı, İl Meteoroloji İstasyon, Erzincan Belediye Başkanlığı, İl Milli Eğitim, İl Afet Koordinasyon, Yerel Medya ve Erzincan Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanlığı Kimya Bölüm Başkanlığı komisyon olarak çalışacak ve halkı bilgilendirecektir. Uyarı Eşiklerinde Alınacak Önlemler: Kritik meteorolojik koşullar oluşması ve Çevre ve Şehircilik İl tarafından online olarak izlenen 24 saatlik ortalamalar itibari ile hava kalitesi ölçüm istasyonu sonuçlarının (SO 2 ve PM10), Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği Ek-1 A da ve 2012-2013 kış sezonunda 2010/14 no lu Hava Kirliliğinin Kontrolü ve Önlenmesi genelgesi kapsamında katı yakıtlarla ilgili uygulamalar devam etmekle birlikte, halen yürürlükte olan 10.11.2010 tarihli ve 2010/5 nolu İl Mahalli Çevre Kurulu Kararımızın 14. maddesinde yer alan uyarı eşiğine ulaşılması durumunda aşağıda belirtilen tedbirlerin ivedilikle alınmasına, Halkın Bilgilendirilmesi İle İlgili Esaslar: 1) Hava kirliğinin yoğun olduğu günlerde alınması gereken önlemler konusunda gerekli hassasiyet gösterilmesi için halkın bilgilendirilmesi, 2) İlimize otomatik hava kirliliği ölçüm cihazı kurulduğundan, halkın duyarlılığının arttırılması için hava kirliliği ölçüm sonuçlarının günlük olarak halka duyurulması, 3) Hava kirliliğinin yoğun olduğu günlerde öğrencilerin açık alanda tören yapmalarının önlenmesi, 4) Hava kirliliği ile ilgili eğitici programların düzenlenmesi, 5) Başta resmi bina ve okullar olmak üzere yeni bina yapımında ısı yalıtım projelerinin uygulanması, 6) Okullarda ve resmi binalarda değiştirilmesi gereken pencerelerin ısı camlı pencere kullanılacak şekilde değiştirilmesi ve kaloriferli okullarda radyatörlerde termostatlı vana kullanılması, 7) Okullarda ve resmi binalarda giriş kapısının kendiliğinden kapanabilir ve hava sızdırmaz yapılması, 8) Okullarda ve resmi binalarda kullanılmayan odaların radyatör vanalarının kapatılması, önem arz etmektedir. Uyarı Kademeleri ve Kirlilik Dereceleri Madde-15: SO2 (µgr/m3) PM (Duman)(µgr/m3) 1. Kademe 500 260 2. Kademe 850 400 3. Kademe 1100 520 4. Kademe 1500 650
(Nispi nem miktarının %90 ın üstüne çıkması halinde, yukarıdaki bütün değerler %10 eksiğiyle uygulanacaktır.) Yukarıdaki parametrelerden herhangi birinin belirtilen değerlere ulaşması halinde uyarı kademe planının uygulanmasına, 1) 1. Kademe Uyarı Planı ve Önlemler: 24 saat ortalaması µgr/m3 olarak SO 2 500 ve Duman 260 ise genel tedbirlere ek olarak; a) Kalorifer ve sobaların yakma saatleri 09.00 10.00, öğle 14.00 15.00 arasıdır. b) Tatil günlerinde (Hastaneler, Yatılı Okullar, Öğrenci Yurtları, Huzur Evi, Terminal, Güvenlik Kuvvetleri v.b. hariç) tüm kamu bina ve tesisler ile özel iş hanlarında kalorifer ve sobalar yakılmayacaktır. 2) 2. Kademe Uyarı Planı ve Önlemler: 24 saat ortalaması µgr/m3 olarak SO 2 850 ve Duman 400 ise genel tedbirler ile 1. ve 2. kademedeki önlemlere ek olarak; a) 1.2.3. sınıf gayri sıhhi müesseseler yoğun duman emisyonları %50 düşürecek şekilde çalışmalarını ayarlayacaktır. b) Kalorifer ve sobalar günde yalnız iki defa toplam 6 saati geçmemek üzere 3 er saat yakılacak. Tamamen söndürülmesi teknik bakımdan mahsurlu görülen kalorifer ocakları yine en az düzeyde yakılacaktır. 3) 3. Kademe Uyarı Planı ve Önlemler: 24 saat ortalaması µgr/m3 olarak SO 2 1100 ve Duman 520 ise genel tedbirler ile 1. ve 2. kademedeki önlemlere ek olarak; a) Haftanın çift sayılı günlerinde plakasının son rakamı çift, tek sayı ile biten özel binek otoları trafiğe çıkabilecektir. b) İlk ve orta dereceli okullar tatil edilecektir. c) Kalorifer ve sobalar günde bir defa 3 er saat süre ile yakılacaktır. d) Solunum yolları ile ilgili olarak kronik rahatsızlıkları olanların (astım, KOAH vb) ve sağlık kuruluşlarından raporlu olan kamu personeli idari izinli sayılacaklardır. 4) 4.Kademe Uyarı Planı ve Önlemler: 24 saat ortalaması µgr/m3 olarak SO 2 1500 ve Duman 650 ise genel tedbirler ile 1., 2. ve 3. kademede ki önlemlere ek olarak; a) Tüm okul, resmi daire ve işyerleri tatil edilecektir. b) Resmi makam otoları, askeri, emniyet, itfaiye arabaları, zaruri ihtiyaç maddeleri taşıyan araçlar, ambulans ve taksiler hariç olmak üzere tüm motorlu araçlar trafikten men edilecektir. c) Zorunlu ihtiyaç maddeleri üreten ve halk sağlığıyla direkt ilgisi bulunan işyeri dışındaki tüm 1.,2., ve 3. sınıf gayri sıhhi müesseseler tatil edilecektir. d) Kalorifer ve sobalar tamamen söndürülecektir. Hastane ve benzeri halk sağlığıyla ilgili kurumlar kendi bünyelerinde gerekli önlemleri alacak, elektrikli ısınma cihazlarını ihtiyaçlarına göre kullanılacaklardır.
e) Tüm Özel Kamu Hastaneleri ile diğer tedavi kurumlarında Baştabiplerce ihtiyacı karşılayacak şekilde yatak, dumandan ileri gelebilecek rahatsızlıkların tedavisi için gereken ilaç ve malzemeler hazır bulundurulacaktır. f) Erzincan Belediyesi sınırları içinde özel ve resmi tüm ambulanslar derhal Halk Sağlığı emrine verilecektir. g) Zorunlu olmadıkça bina pencereleri açılmayacaktır.