Dok No:ACL.TL.02 Yayın Tarihi: NİSAN 2013 Rev.Tar/No: -/0 Sayfa No: 1 / 6 1.0 AMAÇ:Vitale Kadın Hastalıkları ve doğum hastanesi olarak Sağlık Müdürlüğü nden gelen aşıları soğuk zincir şartlarına uygun olarak muhafaza etmektir. 2.0 KAPASM: 3.0 KISALTMALAR: 4.0 TANIMLAR: 4.1 Aşı; Bağışıklık sisteminin yanıtını uyarmak ve hastalığa engel olmak amacıyla vücuda verilen patojenik özelliği yok edilmiş virüs, bakteri ya da bakteri parçalarından oluşan bir süspansiyondur. 4.2 Soğuk Zincir; Bir aşının etkinliğini üretimden kişiye verilene kadar koruyan ve ihtiyacı olanlara yeterli miktarda etkin aşının ulaşmasını sağlayan insan ve malzemeden oluşan sistemdir. 4.3 Soğuk Zincir Sorumlusu; Aşı ve soğuk zincir malzemesi ihtiyacının belirlenmesi, aşıların soğuk zincire uygun olarak temini ve saklanması sorumlu kişidir. 4.4 Aşı Sorumlusu; Bağışıklama hizmetlerinin planlanması, izlenmesi, denetlenmesi, değerlendirilmesi ve lojistiğinden sorumlu kişidir. 4.5 Aşı ve Soğuk Zincir Sorumlusu Yardımcısı; Aşı ve soğuk zincir sorumlusu bulunmadığı zamanlarda aynı görev ve yetkileri taşıyan ve kendilerine verilen talimatları yerine getirerek onlara yardımcı olan kişidir. 5.0 SORUMLULAR: 6.0 FAALİYET AKIŞI: 6.1 Soğuk Zincir veaşı Sorumlusu: Vitale Kadın Hastalıkları ve Doğum Hastanesi nde soğuk zincir sorumlusu başhemşire dir. Soğuk zincir sorumlu doktoru ise Kadın hastalıkları ve Doğum Uzmanıdır. Soğuk zincir sorumlusu hastanemize gönderilen her türlü aşı ve ilgili tıbbi malzemeyi teslim almak, bunların soğuk zincir kurallarına uygun olarak aşı buzdolaplarında muhafazasını sağlamak, soğuk zincir malzemelerinin lojistik durumu hakkında bilgi sahibi olmak, ihtiyaçları zamanında tespit edip Aşı sorumlusuna bilgi verilerek temin yoluna gitmek, bakım ve onarımını sağlamakla sorumludur. 6.2 Aşıların Son Kullanma Tarihleri: Aşıların dağıtımında ve kullanımında son kullanma tarihleri mutlaka göz önüne alınarak, miadı önce dolacak aşıların önce kullanımı sağlanmalı ve miadı
Dok No:ACL.TL.02 Yayın Tarihi: NİSAN 2013 Rev.Tar/No: -/0 Sayfa No: 2 / 6 dolmuş ya da kullanım süresi dolmuş olanlar vakit geçirilmeden bir tutanak tutularak imha edilmek üzere Antalya Sağlık Müdürlüğüne gönderilmelidir. 6.3 Aşıların Saklanması: Aşılar, aşı saklama dolabında saklanmalı; bu dolaplarda mutlaka bir termometre olmalı, bozulan veya kırılanın yerine hemen yenisi konulmalı ve aşı saklama dolabının ısısı +2 ile +8 dereceler arasında korunmalıdır.(özellikle +4 derecede kalması sağlanmalıdır). 6.6.4 Aşı Saklama Dolabı Isısının Takibi: Aşı saklama dolabının kapısına YÖN.FR.17 Buzdolabı Isı Takip Çizelgesi yapıştırılarak, dolabın ısısı sabah ve akşam bu çizelgeye kaydedilmeli ve her takipte imzalanmalıdır. Isı izlem çizelgesinin altında soğuk zincir sorumlusu ve aşı sorumlusunun adı soyadı bulunmalı ve aylık olarak onaylanmalıdır. Kadın Doğum Servisindeki aşı dolabının ısı takibi servis nöbetçi ebesi tarafından yapılır. 6.5 Aşı Saklama Dolabının Yeri : Aşı saklama dolabı, aşırı soğuk ve sıcaktan korunmalı, muhafazalı uygun bir odaya ve duvardan 15-20 cm. uzaklıkta düz bir zemine yerleştirilmelidir. 6.6 Elektrik Kesintisi : Uzun tatillerde ve elektrik kesintilerinde, soğuk zincir sorumluları veya nöbetçi Hemşire aşı dolaplarının ısısını kontrol ederek gereken önlemi almalıdırlar. Olabilecek elektrik kesintilerinde buzluktaki buz aküleri aşı saklama dolabı kapağına yerleştirilmeli ve kapak açılmamalıdır. Bu yolla aşıların 36-48 saat süre ile soğuk zinciri kırılmamış olur. 6.7 Bakım ve Stok Takibi : Her yıl soğuk zincir malzemesi mevcudu, periyodik bakım ve tamir gerektirenler ile yeni malzeme ihtiyacı belirlenmeli, onarımı veya temini sağlanmalıdır. Ayrıca ısı takibinde kullanılan termometrelerin kalibrasyonu yaptırılmalıdır. 6.8 Aşı Saklama Esaslar 6.8.1 Aşılar yalnızca aşı saklama dolabı raflarında tutulmalı ve aşı şişeleri ile aralarında yeterli hava akımı olacak şekilde yerleştirilmelidir. 6.8.2 Aşı yerleştirilmesinde miadı yakın bir sürede dolacak aşıların en kolay alınabilecek ön kısımda bulunmasına dikkat edilmelidir. 6.8.3 Dolap kapağına hiçbir şey koyulmamalı, buzdolabına asla aşı dışında içecek, yiyecek ve benzeri maddeler koyulmamalıdır. 6.8.4 Buzlukta aralıklı olarak dizilmiş buz aküleri bulundurulmalı ve buzluğun 0,5 cm den fazla buzlanmamasına dikkat edilmeli; buzluk buz aküleri için kullanılmalı ve aşılar buzluğa koyulmamalıdır. 6.8.5.Aşı saklama dolabının
Dok No:ACL.TL.02 Yayın Tarihi: NİSAN 2013 Rev.Tar/No: -/0 Sayfa No: 3 / 6 Üst rafına; Polio, Sarı humma ve Kızamık aşıları; Orta rafına; PPD solüsyonu ve BCG aşısı; DaBT-İPA-Hib (Beşli Karma aşı:difteri, aselüler Boğmaca, Tetanoz- inaktif Polio-Hemofilus influenza tip b aşısı), Hib (Hemofilus influenza tip b aşısı) KKK (Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak), Kuduz Aşısı, Alt rafına; DBT- KPA:(Difteri, Boğmaca, Tetanoz- Konjuge Pnömokok Aşısı), TT: (Tetanoz toksoidi ), Td: (Erişkin Difteri-Tetanoz), Hepatit B ve sulandırıcıları yerleştirilmelidir. En alt kısma dolap ısısının sabit tutulmasına yardımcı olmak üzere su şişeleri yerleştirilmelidir. 6.8.6 Açılan çoklu aşı flakonlarına açılış tarih ve saati yazılmalıdır. Buzdolabının orta rafında ayrı bir ilk kullanılacak kutusu içinde muhafaza edilmelidir. 6.9 Aşıların Nakli Aşı saklama dolabı temizliği yapılırken ve saha transportu gerektiğinde aşılar aşı nakil kabı ile ve +2/+8 derecelik ısıyı koruyacak şekilde hastane içindeki diğer aşı dolabına konulmalıdır. 6.10 Şüpheli Aşılar ve Diğer Problemler Donduğundan şüphelenilen DBT, TT, Td ve benzeri aşılar Ek1 de sunulan Donma-Çalkalama testi ile değerlendirilmeden kullanılmamalıdır. Ayrıca aşı saklama dolabı sıcaklığı ile ilgili muhtemel problemler ve yapılması gerekenler, aşı nakil kaplarını kullanırken dikkat edilmesi gerekenler ile aşı saklama dolabında aşıların doğru yerleştirilme şekli Ek 2-a ve 2-b'de sunulmuştur. 6.11 Aşıların Isı Özellikleri Canlı viral aşılar, özellikle oral polio aşısı ve sarıhumma aşısı ısıya çok duyarlıdır. Adsorbe difteri, tetanoz toksoidleri ve boğmaca aşısı (DBT), difteri, tetanoz toksoidleri ve asellüler boğmaca aşısı, DT, Td, inaktif polio aşısı, Hib, hepatit B aşısı ve influenza aşısı özellikle donmaya duyarlıdır. Oral Polio aşısı taşıma ve depolama sırasında 0/+4 derece ısıda bulundurulmalıdır. Diğer aşılar için ısı +2/+8 derece olmalıdır. 6.12 Aşılara Ait Kayıt ve İstatistikler: Soğuk zincir sorumlusu aşı stok kayıtları ile uygulanan aşı kayıtlarını düzenli bir şekilde tutmakla yükümlüdür. Aylık Kullanılan ve talep edilen aşılara ait Aşı Çalışma Formu, DOĞ.FR.04 Aşı Kartı, KLN.FR.41Bölge Dışı Aşı Bildirim Formu, KLN.FR.18 Hepatit B Aşısı Bildirim Formu (İlk 72 saat içinde) dan uygun olanını doldurmalıdır.
Dok No:ACL.TL.02 Yayın Tarihi: NİSAN 2013 Rev.Tar/No: -/0 Sayfa No: 4 / 6 6.13. EK 1: DBT, Td, TT ve benzeri aşılar için DONMA-ÇALKALAMA TESTİ: HİÇ DONMAMIŞ AŞILAR ZAMAN DONMUŞ VE ÇÖZÜNMÜŞ AŞILAR Saydam ve bulanık Şu anda Folliküler veya granüler partiküllü, az bulanık Hala saydam ve bulanık 15 dakika sonra Ampülün tabanına çökelti oturur Berraklaşmaya başlar,çökelti yoktur Yarı berrak ampul sallandıkça hareket eden kalın bulanıklık vardır 30 dakika sonra 1 saat sonra Hemen hemen tamamı berraktır, fakat yoğun bir çökelti vardır Ampul sallandıkça zorlukla hareket eden çok yoğun bir çökelti vardır BU AŞIYI KULLANABİLİRSİNİZ. BU AŞIYI KULLANMAYINIZ! EK 2-A: AŞI SAKLAMA DOLABI SICAKLIĞI İLE İLGİLİ MUHTEMEL PROBLEMLER VE AŞI NAKİL KAPLARINA AİT DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER: Eğer aşı saklama dolabı sıcaklığı çok düşükse: (Termometre +2 derecenin altını gösteriyorsa) Termostat düğmesini daha sıcağa çeviriniz. (genellikle daha düşük numaraya) Aşı saklama dolabının buzluk bölmesinin kapağını kontrol ediniz. Kırılmış olabilir. Termostat ayarı bozuk olup aşı saklama dolabı sürekli çalışıyor olabilir. Aşı sorumlusuna haber veriniz.
Dok No:ACL.TL.02 Yayın Tarihi: NİSAN 2013 Rev.Tar/No: -/0 Sayfa No: 5 / 6 Eğer aşı saklama dolabı sıcaklığı çok yüksekse: (Termometre +8 derecenin üstünü gösteriyorsa) Aşı saklama dolabının çalışıyor olup olmadığını kontrol ediniz. Elektrik kaynağını kontrol ediniz. Termostat düğmesini soğuk tarafa çeviriniz.(genellikle daha yüksek numaraya) Aşı saklama dolabının gazı bitmiş soğutmuyor olabilir. Aşı sorumlusuna haber veriniz. Ek 2-B: Aşı nakil kaplarını kullanırken: Aşı nakil kaplarını gölgede saklayınız. Buz akülerini Aşı nakil kaplarına yerleştirmeden önce üzerinde boncuklamalar oluncaya kadar bekleyiniz. DBT, TT, Td aşılarını kağıda ya da naylona sarınız, buzla temas etmemeleri için kabın orta kısmına yerleştiriniz. Aşı nakil kaplarının kapağını mümkün olduğunca kapalı tutunuz. Unutmayın, aşı nakil kaplarında aşılar sadece 1 gün boyunca saklanmalıdır. 7.0 İLGİLİ DÖKÜMANLAR: 7.1. YÖN.FR.17 Buzdolabı Isı Takip Çizelgesi 7.2. DOĞ.FR.04 Aşı Kartı 7.3. KLN.FR.41Bölge Dışı Aşı Bildirim Formu 7.4. KLN.FR.18 Hepatit B Aşısı Bildirim Formu
Dok No:ACL.TL.02 Yayın Tarihi: NİSAN 2013 Rev.Tar/No: -/0 Sayfa No: 6 / 6