HARUN HAKAN BAfi Dan fltay Tetkik Hakimi EDAT YÜCEL SEYHAN Ankara dari Mahkemesi Üyesi YARGI VE KURUL KARARLARI IfiI INDA 4734 SAYILI KAMU HALE KANUNU VE LG L MEVZUAT (SON DE fi KL KLERLE)
Yay n No : 1926 Hukuk Dizisi : 893 1. Bas - fiubat 2008 - STANBUL ISBN 978-975 - 295-823 - 4 Copyright Bu kitab n bu bas s için Türkiye deki yay n haklar BETA Bas m Yay m Da- t m A.fi. ye aittir. Her hakk sakl d r. Hiçbir bölümü ve paragraf k smen veya tamamen ya da özet halinde, fotokopi, faksimile veya baflka herhangi bir flekilde ço alt lamaz, da t lamaz. Normal ölçüyü aflan iktibaslar yap lamaz. Normal ve kanunî iktibaslarda kaynak gösterilmesi zorunludur. Dizgi : B e t a B a s m A. fi. Bask - Cilt : K a h r a m a n O f s e t Ba c lar/ stanbul (0-212) 629 00 01 Kapak Tasar m : Gülgonca Çarp k Beta BASIM YAYIM DA ITIM A.fi. Himaye-i Etfal Sokak Talas Han No. 13-15 Ca alo lu - STANBUL Tel : (0-212) 511 54 32-519 01 77 Fax: (0-212) 511 36 50 e-mail: betakitap@betakitap.com www.betakitap.com
iii Ç NDEK LER ÖNSÖZ............................................................xvii B R NC BÖLÜM GENEL B LG I- 2886 SAYILI DEVLET HALE KANUNU HAKKINDA GENEL B LG....1 A- GENEL OLARAK...............................................1 B- KAPSAM......................................................1 C- KANUNDA ÖNGÖRÜLEN TEMEL LKELER......................2 1- AÇIKLIK LKES.............................................2 2- SERBEST REKABET LKES..................................2 3- UYGUN BEDEL LKES.......................................3 4- BELL YETENEK ARANMASI..................................3 D- HALE YÖNTEMLER..........................................3 1- KAPALI TEKL F USULÜ......................................3 2- BELL STEKL LER ARASINDA KAPALI TEKL F USULÜ.........3 3- AÇIK TEKL F USULÜ........................................3 4- PAZARLIK USULÜ...........................................4 5- YARIfiMA USULÜ............................................4 E- HALE SÜREC................................................4 1- HAZIRLIK AfiAMASI.........................................4 2- LAN VE SÖZLEfiME YAPMAK STEYENLER N BAfiVURULARININ SA LANMASI.............................4 3- UYGUN BEDEL SA LANMASI.................................5 4- SÖZLEfiME YAPILMASI VE SÖZLEfiMEN N YÜRÜTÜLMES......5 F- HALE filemler N N YARGISAL DENET M...................5 II- 4734 SAYILI KANUN HAKKINDA GENEL B LG.....................7 A- YEN KANUNA NEDEN HT YAÇ DUYULDU......................7 B- 4734 SAYILI KANUNLA GET R LEN YEN L KLER................9 III- 4734 SAYILI KANUNUN KAPSAMI................................12 IV- 4734 SAYILI KANUNUN ST SNALARI.............................26 V- HALE USULLER...............................................45 VI- DO RUDAN TEM N.............................................47 K NC BÖLÜM KAMU HALE KURULU KARARLARI A) USULE L fik N KARARLAR.....................................55 I) 4734 SAYILI KAMU HALE KANUNUNDAN ST SNALAR........55 1-4734 say l Kanunun 3/f maddesi kapsam nda yap lan ihaleye baflvuru.55
iv 2-4734 say l Kanunun 3/i maddesi kapsam nda yap lan ihaleye baflvuru.............................................58 3-4734 say l Kanunun 3/g maddesi kapsam nda yap lan ihaleye baflvuru.............................................60 4-4734 say l Kanunun 3/c maddesi kapsam nda yap lan ihaleye baflvuru.............................................62 5- Yap- fllet-devret modeli ile ihale edilen ifle yap lan baflvuru.........63 6-4734 say l Kanunun 3/h maddesi kapsam nda yap lan ihaleye baflvuru.............................................64 II) DO RUDAN TEM N USULÜ LE YAPILAN ALIMLAR............65 1- Do rudan temin usulüne iliflkin................................65 2- Do rudan temin s n r içerisinde kalmak için al m n bölünmesi......67 3- Do rudan temin usulü ile al ma karfl yap lan baflvurularda Kurumun inceleme yetkisi.....................................68 4- fiikayet sonuçlan ncaya kadar al m n bir k sm n n do rudan temin ile yap lmas...........................................69 III) TASARIM YARIfiMALARI.....................................71 Tasar m Yar flmas ile ilgili olarak Kamu hale Kurumunun inceleme görev ve yetkisinin bulunmad...................................71 IV) USÜL KARARLARI...........................................72 1-2886 say l Kanuna göre yap lan ihale...........................72 2- Doküman sat n almayan ve ihaleye teklif vermeyen kiflinin baflvurusu............................................72 3- hale üzerinde kalan firman n baflvurusu........................73 4- Z mni ret halinde sürenin hesaplanmas.........................74 B) ESASA L fik N KARARLAR.......................................76 I) TEMEL LKELER.............................................76 1- haleye kat l m ve rekabet ilkesi...............................76 2- hale ilan ve dokümandaki farkl düzenlemelerin temel ilkelere ayk r oldu u...................................77 3- Teknik flartnamede efl de er yöntemlere yer verilmemesinin temel hükümlere ayk r oldu u................................79 4- halede fleffafl k ve idarenin güvenirli i......................82 5- Teknik flartnamede belirlenen yeterlik kriteri....................83 6- Kullan labilir ödenek tutar n n yaklafl k maliyeti karfl lamamas n n temel ilkelere ayk r oldu u...................84 7- hale tarihinden belli bir tarih önce doküman sat n alma zorunlulu u getirilmesinin rekabet ilkesine ayk r oldu u........85 8- Teknik flartnamenin belli bir modeli tarif etmesinin temel ilkelere ayk r oldu u........................................86 9- Teklif edilen fiyatlara iliflkin tutana n isteyenlere verilmemesinin kamuoyu denetimi ve saydaml k ilkelerine ayk r oldu u........88
v 10- Sistemi oluflturan bütün parçalar n ayn firma taraf ndan üretilmesi flart n n rekabet ilkesine ayk r oldu u...............88 11- Al m yap lacak ürünün menfleinin Uzakdo u veya do u bloku ülkeleri olamayaca na iliflkin düzenlemenin rekabet ilkesine ayk r oldu u...............................91 12- laç al m ihalesinde ilac n içerisindeki aktif madde bileflim oranlar n n belirtilmesi.......................................93 13- haleye girecek firmalar n yetkili üretici bayii olacaklar na iliflkin düzenleme yap lmas...................................94 II) HALE KOM SYONLARI.......................................95 1- hale yetkilisinin ihale komisyonlar nda görev alamayaca.........95 2- hale komisyonunda ki üye say s..............................96 3- hale komisyonunda görevli olanlar n baflka göreve atanmalar halinde yedek üyelerle ihaleye devam edilmesi...................97 4- hale komisyonu üyelerinden birisinin karara muhalefet flerhi koymas ve baz tutanaklarda imzas n n bulunmamas.............99 5- ki ayr tutana n farkl komisyon üyelerince imzalanmas........100 6- hale komisyonu baflkan ile ihale yetkilisi aras ndaki hiyerarflik iliflki ve geçici personelin komisyonda görev al p alamayaca......102 7- hale komisyonunun eksik üye ile toplanmas ve karar almas......105 8- Asil veya yedek olarak görevlendirilmeyen kiflinin komisyon kararlar n imzalamas......................................107 9- hale komisyonunun Kanunda belirtilen sürede oluflturulmamas...108 10- hale komisyonunun isim belirtilmek suretiyle oluflturulmas gerekti i......................................109 11- hale komisyonu d fl nda baflka bir komisyon oluflturularak teknik inceleme yapt r lmas.................................110 12- hale komisyonunda görevlendirilmeyen kiflinin komisyon toplant s na kat lmas.......................................113 III) YETERL K KURALLARI.....................................114 A) HALEYE KATILIMDA YETERL K KURALLARI................114 1- landa istenilmeyen, idari flartnamede istenilen yeterlik belgesi....114 2- Mali durum belgesi üzerinde imza bulunmamas.................115 3- Bitirilmifl ifle iliflkin ifl deneyim belgesi istenilmesi..............116 4- Banka referans mektubu ile birlikte mali durum bildirimin verilmesi.........................................117 5- Banka referans mektubu ile mali durum bildiriminin birbiriyle uyumlu olmas.....................................118 B) BENZER fi TANIMI.........................................121 1- Hastane ihalesinde benzer ifl tan m...........................121 2- Üniversite temizlik ihalesinde benzer ifl tan m..................123 3- Kamulaflt rma mühendislik hizmeti al m ihalesinde benzer ifl tan m............................................125 C) CE BELGES..............................................128
vi 1- CE belgesinin Yabanc Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kald r lmas Sözleflmesinde say lan resmi belgeler den olmad ve apostil kaflesi tafl mas n n mümkün olmad.................128 2- CE belgesi ile birlikte sunulmas gereken belgeler................133 3- dari flartnamede istenilen CE belgesi..........................136 D) C RO.......................................................141 1- haleye kat lan flirkete ait olmayan bilanço ve gelir tablosu sunulmas..........................................141 2- Bir y la ait cironun di er y llar s f r kabul edile dahi istenen oran sa lamas halinde isteklinin de erlendirme d fl b rak lamayaca.......................................144 E) H ZMET YER YETERL K BELGES...........................146 darenin kendi binas nda gerçeklefltirilecek hizmet ihalesinde hizmet yeri yeterlik belgesi istenilmesi............................146 F) MESLEK ODASI KAYIT TAR H...............................153 1- Anahtar teknik personelin deneyim süresinin hesaplanmas.......153 2- Oda kimlik belgesinde odaya kay t tarihinin bulunmamas........155 G) REFERANS BELGES........................................158 1- dari flartname ve ihale ilan nda referans istenilmesi............158 2- Yeterlik kriteri olarak referans istenilmesi......................160 IV) fi DENEY M BELGES......................................162 1- Diploma ile birlikte meslek odas üye kay t belgesinin sunulmamas.....................................162 2- fl deneyim belgesi düzenlemek zorunda olan idarenin ifl deneyim belgesi düzenlememesi ve ifl deneyim belgesi yerine sözleflme ve hak edifl belgelerinin sunulmas...............163 3- fl deneyim belgesi yerine mezuniyet belgesinin sunulmas.........166 4- K z lay taraf ndan ifl deneyim belgesi düzenlenip düzenlenemeyece i.........................................167 5-2003 y l ndan önce ihalesi yap lan ifllerde verilen ifl deneyim belgesi..........................................169 6- Kat karfl l inflaat sözleflmesine dayan larak verilen ifl deneyim belgesi..........................................171 7- Kontrol Amirine ifl denetleme belgesi verilip verilemeyece i........172 8- fl deneyim belgesi olarak sunulan sözleflme ve faturalara dayanak teflkil eden mallar n iade edildi inin tespit edilmesi.......174 9- Benzer ifl tan m ile sunulan ifl deneyim belgesindeki iflin konusunun de erlendirilmesi.................................176 10- haleye gerçek kifli olarak kat lan isteklinin, ifl deneyim belgesi olarak sundu u mühendislik diplomas n baflka kifliye kulland rmayaca na iliflkin taahhütname sunmamas............177 11- Bitirilmifl ifllerde %70 flart n n aran p aranmayaca..............179
vii 12- Denetleme ve yönetme görevlerinde bulunan isteklinin ifl deneyimini tevsik amac yla diplomas n sunmas.................182 13- Özel sektöre yap lan ifllerde ifl art fl n n mümkün olmad.........183 14- Meslek odas kay t belgesi yerine odaca düzenlenen kimlik kart n n sunulmas.........................................185 15- hale ilan ndan sonraki bir tarihte gerçeklefltirilen ifle iliflkin olarak al nan belgenin kullan l p kullan lamayaca....................185 16- fl deneyim belgesinin üniversiteye ait vak f taraf ndan düzenlenmifl olmas.........................................186 17- fiartnamede belirtilmese dahi ihale konusu iflin ayn s na yönelik ifl deneyim belgesinin kabul edilmesi gerekti i....................187 18- Mezuniyet belgesi sunulmas halinde, bu belgenin ifl deneyimi olarak kabul edilmesine dair yaz l beyana gerek bulunmad.....188 19- fl deneyim belgesi olarak sunulan sözleflmede tutar belirtilmemifl ise de, teklif dosyas nda sunulan belgelerden sözleflme tutar n n tespit edilebilece i..........................................190 20- Kamu hale Kurulunca iptal edilmesi gerekti i hükme ba lanmas na ra men, iptal edilmeyip sözleflme imzalan p bitirilen ifle iliflkin verilen ifl deneyim belgesinin kullan l p kullan lamayaca..........................................192 21- Limited fiirket orta n n flirket ad na düzenlenmifl ifl deneyim belgesini flahsi ifl deneyimi olarak kullan p kullanamayaca.......195 22- fiah s flirketinden ayr lan kiflinin flirketteki hissesi oran nda ifl deneyim belgesini kullan p kullanamayaca..................196 23- Zorunlu oldu u halde idarece ifl deneyimi istenilmemesi...........197 V) VERG BORCU..............................................199 1- Düzeltme Beyannamesi verilmifl ise vergi borcunun bulunup bulunmad...............................................199 2- Çevre Temizlik Vergisi borcu...............................201 3- Motorlu Tafl tlar Vergisi borcu..............................203 4- Taksitlendirilmifl Prim borcu...............................206 5- Özel Usulsüzlük Cezas....................................211 VI) fi VE MESLEK AHLAKINA AYKIRI HAREKET.................213 1- Yemek hizmetinin flartnameye uygun olarak yerine getirilmemesinin ifl ve meslek ahlak na ayk r hareket oldu u......213 2- malatta tespit edilen eksik ve kusurlu ifllerin ifl ve meslek ahlak na ayk r hareket oldu u...............................215 3- fiartname hükümlerine ayk r davran fl n ifl ve meslek ahlak na ayk r hareket oldu u.......................................219 4- Nefaset kesintisinin ifl ve meslek ahlak na ayk r hareket olarak kabul edilemeyece i...................................221 5-4734 say l Kanunun yürürlü e girmesinden önce olsa bile sözleflme hükümlerine ayk r davran fl n ifl ve meslek ahlak na ayk r hareket oldu u.......................................222
viii 6- flin projesini uygun olarak yapamayan isteklinin, baflka birisine yapt r lan proje üzerine ç k lan ihaleye teklif vermesinin ifl ve meslek ahlak na ayk r hareket oldu u.........................225 7- flin süresinde yap lmamas n n ifl ve meslek ahlak na ayk r hareket oldu u.............................................227 VII) TEKN K VE DAR fiartname.................................228 1- Giyim bedelinin nakdi olarak belirlenmesi......................228 2- Araçlara iliflkin kira sözleflmesi ve ruhsat belgeleri istenilmesi ile kendi öz mal olma zorunlulu u getirilmesi...................231 3- Temizlik ihalesinde istenilen makinelerin yafl...................235 4- K dem ve ihbar tazminat....................................236 5- Benzer ifl tan m............................................237 6- hale konusu ifle denk say lacak mühendislik veya mimarl k bölümü için restoratör mimar yaz lmas.......................240 7- Araçlar n kira bedelini gösterir noter onayl taahhütname istenilmesi.....................................242 8- darenin mutfa nda yap lacak yemek hizmeti için yemek hizmetinin al naca il s n rlar içerisinde yemek fabrikas na sahip olundu una dair belge istenilmesi........................244 9- laçlama ve çamafl r y kama hizmetinin bir arada ihale edilebilece i...........................................245 10- flin süresi için ihale doküman nda yap lan düzenlemenin birbiri ile çeliflmesi..........................................246 11- halenin k smi teklife aç l p aç lmamas hususunda idarenin takdiri bulundu u..................................252 12- fl kazalar ve meslek hastal klar prim oranlar..................253 13- fl deneyim belgesi oran n n belirtilmemesi......................255 14- En son model cihaz istenilmesi...............................256 15- dari flartnamede ihale tarih ve saatinin belirtilmemesi............258 16- Asfalt Plenti nin kendi olmas n n istenilmesi...................258 17- darenin ihtiyac n tek ürünün karfl lamas halinde yap lan düzenleme..........................................259 18- Fiyat d fl unsur............................................261 19- hale ilan ile idari flartname aras ndaki çeliflki..................263 20- Serum ve setlerin ayn marka olarak istenilmesi.................264 21- Anahtar teknik personelin ihale tarihinden 4 ay önce ifle al nmas n n istenilmesi...................................265 22- halede istenilen anahtar teknik personelin ifl ile mütenasip olmas gerekti i...................................266 23) Teknik fiartnamede ithal mal istenilmesi........................266 VIII) B R ARADA HALE ED LEB LECEK filer.....................267 1- Temizlik iflçisi ve floför al m..................................267 2- Temizlik, yemek piflirme ve da t m, veri haz rlama, teknik bak m onar m, bilgisayar bak m onar m hizmeti al m.............267 3- Malzemeli yemek ve temizlik hizmeti al m......................269
ix 4- Hizmet al m tan m kapsam nda personel istihdam na dayanan ifllerin ihaleleri.....................................269 IX) PERSONEL HALES..........................................271 1- flçilik Hizmet Al m halesi.................................271 2- Personel Hizmet Al m halesi...............................272 3- Zab ta Hizmet Al m halesi.................................272 4- Personel Destek Hizmet Al m halesi.........................274 5- Destek Hizmet Al m halesi.................................275 6- Cihaz Kiralama halesi.....................................276 7- Personel Çal flt r lmas fli...................................278 8- Anestezi Teknisyeni ve Hemflirelik Hizmet Al m halesi..........278 X) HALE LANININ UYGUN OLMAMASI..........................280 1- flin yap laca yerde ilan yap lmamas.........................280 2- Yerel gazetede süreye uygun ilan yap lmamas...................282 3- Bas n lan Kurumuna üye olmayan yerel gazetede ilan yap lmas...285 4- Kamu ihale bülteninde ilan yap lmamas........................294 5- hale saatinin dokümanda farkl, yerel gazetede yap lan ilanda farkl olmas.........................................295 6- Yerel gazetede ilan yap lmamas...............................296 7- lan n bir yerel gazetede yay mlanmas.........................296 XI) ORTAK G R fi M..............................................297 1- fiirket müdürü hakk nda sosyal güvenlik prim ödeme belgesi sunulmamas halinde de erlendirme d fl b rak lamayaca.........297 2- Özel orta n Kamu hale Kurumuna tek bafl na baflvurmas........298 3- Ortak giriflimlerde teklif zarf n n özel ortak taraf ndan imzalanm fl olmas..........................................299 4- Afl r düflük teklif sorgulamas na verilen cevab n pilot ortak taraf ndan imzalanm fl olmas................................300 5- Özel Ortak taraf ndan sunulan ifl deneyim belgesi...............300 6- Ortak giriflimin özel orta taraf ndan ihalenin iptal edilmesine yap lan baflvuru...................................302 7- Pilot orta n hisse oran ve ifl deneyim belgesinin güncellenmesi....303 8- Pazarl k usulü ihalede ifl ortakl n n idare taraf ndan belirlenmesi..310 9- fl Ortakl nda ayn fiyat n teklif edilmesi halinde de erlendirmenin nas l yap laca.............................312 10- fl Ortakl n oluflturan ortaklardan birinin sosyal güvenlik prim borcu bulunmas.......................................313 11- Ortak Giriflimin pilot orta taraf ndan sunulan Frans zca ayr nt l bilançonun Türkçe çevirisinin olmamas.................314 12- fl deneyim belgesinin pilot ortak taraf ndan karfl lanmas..........315 13- fl durum belgesinde kabul tarihinin olmamas...................316 XII) YASAK F L...................................................316 1- hale tarihi itibariyle sosyal güvenlik prim borcu bulunmas........316 2- Teklif zarflar n n görevli memura verilmesinin engellenmesi.......319 3- haleye teklif veren 2 isteklinin temsile yetkili kiflilerinin ayn olmas.......................................321
x 4- haleye teklif veren isteklilerin ayn kifliye ait olmas..............323 5- haleye kat lmaktan yasakl olanlar n kendileri veya baflkalar ad na ihalelere kat lamayaca...............................325 6- hale tarihi itibariyle kesinleflmifl vergi borcu bulunmas...........327 XIII) BELL STEKL LER ARASINDA HALE.........................329 1- haleye davet edilecek aday say s n n beflten az olmas............329 2- haleye üçten az teklif verilmesi...............................330 3- hale konusu iflin özelli inin uzmanl k ve /veya ileri teknoloji gerektirmesi.......................................330 XIV) PAZARLIK USULÜ............................................331 1-4734 say l Kanunun 21/e maddesi ile yap lan ihale...............331 2-4734 say l Kanunun 21/c maddesi ile yap lan ihale...............334 3-4734 say l Kanunun 21/b maddesi ile yap lan ihale...............335 4-4734 say l Kanunun 21/f maddesi ile yap lan ihale...............354 5- Aç k ihale usulü ile yap lan ihaleye ça r lan isteklinin pazarl k usulü ile yap lan ihaleye ça r lmamas.................357 XV) ZEY LNAME..................................................359 1- hale ilan na yans yan hususlarda düzeltme ilan yap lmaks z n zeyilname yap lamayaca....................................359 2- Zeyilname ile teknik flartnamenin de ifltirilebilece i..............371 3- Zeyilnamenin ihale tarihinden 10 gün önce yap lmamas...........372 4- fl deneyim belgesi oran n n zeyilname ile de ifltirilmesi...........373 5- Zeyilnamede tarih bulunmamas..............................374 6- Zeyilnamenin ihale tarihinden 10 gün önce tebli edilmemesi.......375 7- Zeyilname ile yap lan de iflikli in ilanda de ifliklik gerektirmemesi.............................................378 8- hale ilan ve idari flartnamede ifl deneyim belgesi istenilmesine ra men yap lan zeyilname ile ifl deneyim belgesi istenilmemesi.....380 9- Zeyilname yap lmas nda sürelere uyulmamas...................381 XVI) TEKL F ZARFI - TEKL F MEKTUBU TEKL F CETVEL.........383 1- Teklif mektubunda teklif geçerlik süresinin belirtilmemesi........383 2- Yap m ihalesinde mal al m ihalesine ait teklif mektubu verilmesi...385 3- Birim fiyat teklif cetvelinde amortisman ve kar için ayr bir kalem aç lmas.............................................386 4- Teklif mektubunda teklif bedelinin k salt lm fl olarak YTL ve YKRfi olarak yaz lmas......................................388 5- Birim fiyat teklif cetvelinin bofl olarak verilmesi..................390 6- Birim fiyat teklif cetveli......................................391 7- Teklif bedelinin rakam ve yaz ile birbirine uygun olarak yaz lmas..394 8- Teklif edilen bedelin para biriminin belirtilmesi..................398 9- Teklif mektubunda ihale tarihinin yanl fl yaz lm fl olmas..........401 10- K smi teklife aç k ihalede k s mlar baz nda teklif fiyat belirtilmeyip, toplam olarak teklif verilmesi.....................403
xi 11- Teklif mektubunda teklif edilen bedelin belirtilmemesi............405 12- Teklif mektubunda teklif geçerlilik süresinin belirtilmemesi........405 13- Teklif mektubu ile teklif cetvelinin birlikte de erlendirilmesi.......406 14- Teminat mektubunda iflin ad n n tam olarak yaz lmamas..........408 15- Teklif mektubunun standart forma uygun olmamas..............410 16- Teklif mektubu üzerindeki bilgilerden teklifin hangi ifle ait oldu unun anlafl lmas.......................................410 17- Teklif bedelinin YTL ve Lira olarak belirtilmesi..................411 18- hale tarihinin yanl fl yaz lmas...............................412 19- Teklif birim fiyat cetvelinde iflçi ücretlerinin bir k s m isteklilerce ay baz nda bir k s m isteklilerce ise y l baz nda verilmesi........415 20- Teklif edilen bedelin yaz ile yaz ld halde rakam ile yaz lmamas..418 21- lk durumun ihya edilmesinin mümkün olmamas................419 22- haleden çekilme istemi......................................422 23- Teklif zarf ndaki idarenin adresi...............................422 XVII) TEKL F GEÇERL K SÜRES...................................423 1- Teklif geçerlilik süresi içerisinde sözleflme imzalanamamas........423 2- Teklif geçerlilik süresi dolmufl ise sözleflme imzalan p imzalanamayaca..........................................427 3- Teklif geçerlilik süresinin dolmas halinde teklif geçerlilik süresinin uzat lmas................................428 XVIII) TEM NAT MEKTUBU........................................429 1- Teminat mektubunda fazladan yer alan ibarenin teminat mektubunun s hhatini etkilemeyece i..........................429 2- flin ad n n tam olarak yaz lmamas............................432 3- Geçici teminat mektubunun bafll n n sadece Geçici olmas.......433 4- Teminat mektubunda idarenin ad n n tam olarak yaz lmamas......435 5- Alacakl s ad na bütçe emanetine al nm fl müteahhit alacaklar için ayn idare taraf ndan düzenlenecek geçici teminat mektubu....436 6- Kesin teminat n yar s n n garanti süresinin dolmas ndan sonra de il miat süresi nden sonra iade edilmesi......................440 7- Teminat mektubunun yürürlükte olan standart forma uygun olmamas............................................441 8- Teminat mektubunda belirtilen sürenin takvimde yer almayan bir tarih olmas..................................443 9- flin ad n n fazladan bir ibare kullan larak yanl fl yaz lmas........445 XIX) TEKL FLER N DE ERLEND R LMES.........................447 1- Teklif zarf nda anahtar teknik personel listesinin sunulmamas.....447 2- fl deneyim belgesi üzerinde ki belge tutar ile sözleflme tutar n n farkl olmas ve mühür bulunmamas...........................448 3- hale üzerinde b rak lan flirketin amaç ve konular aras nda ihale konusu iflin olmamas...................................451 4- haleye sunulan belgelerde mütercim imzas ve noter onay bulunmamas....................................452
xii 5- Dokümanda istenilen belgelerin teklif zarf içerisinde sunulmamas......................................454 6- Anahtar teknik personelin istekli bünyesinde çal flt na dair belgenin teklif zarf nda sunulmamas.......................455 7- Afl r düflük teklif sorgulamas kapsam nda istekli taraf ndan sunulan belgenin hayat n ola an ak fl na uygun olmamas........457 8- halenin iptali ile oluflacak zaman kayb ve idari külfet ile kamu yarar.......................................460 9- Doküman sat n al nd na dair belgenin teklif zarf içerisinde olmamas na ra men doküman bedelinin yat r ld na iliflkin dekontun olmas............................................461 10- Ortakl k hisse beyan n n usulüne uygun olarak doldurulmamas....462 11- Teklif edilen bedelin iflin asgari maliyetinin alt nda olmas.........464 12- Teknik personelin deneyim süresinin tevsiki amac yla emeklilik onay belgesinin sunulmas...........................464 13- fl kazalar ve meslek hastal klar prim oran....................465 14- Giyim ve teçhizat bedeli ile özel güvenlik mali sorumluluk sigortas için öngörülen bedel.......................467 XX) EKS K BELGE.................................................469 1- Teknik flartnameye uygun oldu una dair üniversiteden al nacak belgenin teklif zarf içerisinde olmas halinde tamamlat labilece i...469 2- Belgedeki eksikli in belgeyi düzenleyen idareden kaynaklanmas...471 3-2003 y l ndan önce al nm fl ifl deneyim belgeleri..................475 4- Mali sorumluluk sigortas ile ilgili olarak genel müdürlük/bölge müdürlü ü onay n n olmamas................................476 5- Mali Durum Bildiriminin sunulmamas n n eksik belge oldu u ve tamamlat lamayaca.....................................478 6- darece asl görülmüfltür fleklinde imzalayan kifli, idarece yetkili k l nmam fl ise de, bu durumun bilgi eksikli i kapsam nda de erlendirilmesi gerekti i........................480 XXI) ULUSAL BAYRAM VE GENEL TAT L GÜNLER HAKKINDA......482 Ücretin hesaplanabilmesi için çal flacak personel say s ve gün say s n n ihale doküman nda aç kça belirtilmesi gerekti i......................482 XXII ) AfiIRI DÜfiÜK TEKL FLER N DE ERLEND R LMES..........491 1- Aç klaman n bilgi ve belgeye dayanmamas, soyut ifadelere yer verilmesi.......................................491 2- hale üzerinde kalan istekli ile de erlendirme d fl b rak lan isteklinin aç klamalar n n ayn mahiyette olmas.................497 3- Afl r düflük teklif sorgulamas ndan sonra ek aç klama istenilmesi......................................501 4- Teklifin yaklafl k maliyetin çok alt nda olmas nedeniyle de il aç klaman n yeterli olmamas nedeniyle de erlendirme d fl b rak lmas n n yerinde oldu u.............................503 5- Teklif edilen bedelin iflin asgari maliyetinin üzerinde olmas........504
xiii 6- Teklifin neden de erlendirme d fl b rak ld ve neden uygun görüldü ünün komisyon karar nda belirtilmesi gerekti i........................................507 7- Akaryak t al m nda afl r düflük teklif sorgulamas................510 8- Belgelendirmeye dayal aç klamalar n hayat n ola an ak fl na uygun olmas gerekti i.......................................511 9) Afl r düflük teklif sorgulamas yap lmadan teklif ekinde sunulan fiyat analizlerine göre tekliflerin de erlendirilmesi........518 10- Afl r düflük teklif aç klamas nda iflin kar için de il tan nmak ve hizmet için yap laca n n belirtilmesi........................519 XXIII) HALEN N DARECE PTAL NE KARfiI YAPILAN BAfiVURULAR.....................................522 1- halede geçerli teklif bulunmad ndan ihalenin iptali.............522 2- Hukuken geçerli baflka bir gerekçe ile ihalenin iptal edilebilece i....................................524 3- halede geçerli tek teklifin yaklafl k maliyetin üzerinde olmas halinde ihalenin iptali.................................527 4- Tekliflerin yaklafl k maliyetin önemli oranda üstünde olmas halinde ihalenin iptali..........................532 5- halede rekabetin sa lanamad gerekçesiyle ihalenin iptali.......534 6- halede tek geçerli teklif kalmas nedeniyle ihalenin iptali.........534 7) ptal gerekçesi ile s n rl inceleme yap l p yap lamayaca..........538 8) Teklifi de erlendirme d fl b rak lan isteklinin ihalenin iptal edilmesi ifllemine yapt baflvuru..............................539 9) halenin idarece iptali ifllemine karfl yap lan baflvurular n Kurum taraf ndan incelenip incelenemeyece i...................540 XXIV) F YAT DIfiI UNSUR...........................................544 Fiyat d fl unsur olarak belirtilen kriterlerin aç k ve net olmamas.......544 XXV) DANIfiMANLIK H ZMET......................................546 1- flin projesini yapan firman n ihaleye kat lamayaca..............546 2- Dan flmanl k hizmet iflinde puanlama yönteminin somut ve anlafl labilir olmas gerekti i..........................548 3- Özel hizmet asgari flart de erlendirilirken fiziki kriter veya parasal tutar n esas al nmas gerekti i.....................554 4- Etüt ve proje iflinin dan flmanl k hizmeti olmad, dolay s yla projeyi çizen firman n as l iflin ihalesine kat labilece i.............557 XXVI) HALELERE KATILMAKTAN YASAKLAMA....................559 1- K smi teklife aç k ihalede farkl kalemlere teklif verilmifl olsa bile ayn kiflinin iki ayr firma ad na teklif vermesinin yasak fiil ve davran fl oldu u..................................559 2- haleye teklif veren iki ayr firman n ayn kiflilere ait olmas........561 3) Yasaklama ifllemine karfl yap lan baflvuru......................562 4) Sahte imzal belge sunulmas.................................563
xiv 5) fiirket orta ve müdürü hakk nda ceza davas aç lmas............566 6) fiirketin %50 hissesine sahip orta için yasaklama karar verilmesi...................................568 XXVII) KAMU DAVASI AÇILMASINA KARAR VER LENLER..........568 1- Yasakl l k ile ilgili durumun kamu davas aç ld tarih itibariyle de erlendirilmesi................................568 2- Sermaye flirketinde müdür olan kifli hakk nda kamu davas aç lmas halinde flirketin ihalelere kat l p kat lamayaca........569 XXVIII) UYGULAMA PROJES......................................571 1- Trafik Ölçüm Sistemleri Kurulmas fli......................571 2- çme Suyu Ar tma Tesisi fli...............................573 3- PVC Do rama nflaat Yap m fli...........................576 4- Beton Parke Tafl ile Kald r m ve Yol Yap m fli...............579 5- Anahtar Teslimi Götürü Bedel Teklif al nmak suretiyle yap lan ihalede uygulama projesi olmamas...................580 6-112 Tek Acil Ça r Numaras Merkezi Hizmet Binas nflaat Yap m fli...................................581 7- Yollar n Asfaltlanmas fli.................................582 8- Orta Gerilim Sistemi Yenilenmesi fli.......................583 9- Trafo Merkezi Yap m fli..................................584 10- Tretuvar Yap m fli......................................586 11- Asfalt Plentinin Do algaza Dönüfltürülmesi, Kalorifer Sisteminin ve ç Tesisat n Yap m ifli.........................587 12- Ön gerilemeli Prefabrik Ek Bina K zg n Sulu Merkezi Is tma Sistemi Yap m fli...........................588 13- Spor Kompleksi Yap m fli................................589 14- Kar Siperi Yap m fli.....................................590 15- Elektrik Tesisi Yap m fli..................................591 16- Asansör Yap m fli.......................................591 17- Elektrik Altyap ifli......................................592 18- hale konusu iflin uygulama projesi olmas na ra men birim fiyat olarak ihaleye ç k lmas.........................593 XXIX) YERL STEKL.............................................594 1- Sadece yerli isteklilerin kat labilece i ihalede, nüfus cüzdan suretini sunmayan isteklinin de erlendirme d fl b rak lmas.....594 2- Noterde düzenlenen imza beyannamesinden kiflinin yerli istekli oldu u anlafl labiliyor ise de erlendirme d fl b rak lmamas gerekti i................................594 3- haleye sadece yerli isteklilerin kat labilece i durumda teklif mektubunun 7. maddesinin düzenlenmesi................595 4- hale üzerinde b rak lan isteklinin sundu u belgelerden yerli istekli oldu unun anlafl lmas..........................597
xv 5- halenin sadece yerli isteklilere aç k olmamas veya yerli istekli lehine fiyat avantaj uygulanmas n n söz konusu olmamas durumunda, yerli istekli olundu una dair belgenin aranmayaca.................................598 6- Ticaret sicil gazetesi ile ticaret odas ndan al nan oda sicil kay t suretinin isteklinin yerli istekli olup olmad n gösterdi i........600 7- Noter onayl taahhütnameden yerli istekli olundu unun anlafl lmas durumunda baflka belgeye gerek olmad...........601 8- Yerli mal belgesi sunulmamas..............................603 9- hale konusu mal n teslim yeri ile teklif fiyata dahil edilmesi gereken masraflar n yerli ve yabanc istekliler için farkl belirlenmesi.............................603 XXX) ÖZEL GÜVENL K HALELER.................................605 1- Özel güvenlik ihalesinin 4734 say l Kanunun 21/c maddesine göre yap lmas............................................605 2- Özel güvenlik ihalesinde afl r düflük teklif sorgulamas..........608 3- Özel güvenlik ve dan flma yönlendirme ihalesinin bir arada yap lmas...........................................612 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM YARGI KARARLARI 1- Teklif mektubunun usulüne uygun olmamas n n yasaklamay gerektirmedi i............................................615 2- Yasaklama için Kanunda öngörülen 45 günlük sürenin hangi tarihten itibaren bafllamas gerekti i....................617 3- Kuruma yap lan baflvurular üzerine verilecek kararlar..........620 4- hale tarihi itibariyle sosyal güvenlik prim borcu bulunan isteklinin yasaklan p yasaklanmayaca......................623 5- hale tarihi itibariyle kesinleflmifl vergi borcu bulunan isteklinin teklifinin de erlendirme d fl b rak l p b rak lmayaca.. 625 6- Hastane temizlik ihalelerinde benzer iflin Hastane Temizlik Hizmetleri olarak belirlenip belirlenemeyece i.................627 7- Baflvuru yönetmeli inde tan mlanan stekli Olabilecekler in kanuna ayk r olup olmad ile stekli Olabilecekler in baflvuru ehliyeti..........................................630 8- ddialar n incelenmesi kapsam nda Kamu hale Kurulunca verilecek kararlar................................634 9- Kamu hale Kurumunun re sen inceleme yetkisi olup olmad....639 10- Kamu hale Kurulunca verilecek kararlar.....................648 11- Kamu hale Kurumunun inceleme yetkisi.....................652 12- Geçici teminat n irat kaydedilmesine iliflkin ifllem için Kamu hale Kurumuna baflvuru yap l p yap lamayaca...............655 13- hale üzerinde kalan isteklinin baflvuru ehliyetinin olup olmad.............................................657
xvi 14- Banka referans mektubu verildi i halde mali durum bildiriminin sunulmamas..................................662 15- steklilerce teklifleri kapsam nda sunulan taahhütnamede ihale tarihi itibariyle ifadesinin bulunmamas................663 16- Kamu hale Kurulu karar ile ihalenin iptaline yap lan baflvurularda yetkili mahkeme..............................665 17- Yasakl l k iflleminin mahkemece iptal edilmesi veya yürütmesinin durdurulmas halinde karar n ne zaman ve nas l uygulanca.......................................669 18- halenin idarece iptali ifllemine Kamu hale Kurumunun inceleme görev ve yetkisi bulunup bulunmad.................670 19- Yap m iflleri ihalelerinde afl r düflük teklif sorgulamas için Kamu hale Kurumunca belirlenen formülasyon................671 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM LG L MEVZUAT 1-4734 SAYILI KAMU HALE KANUNU.........................677 2-4735 SAYILI KAMU HALE SÖZLEfiMELER KANUNU..........725 3- H ZMET ALIMI HALELER UYGULAMA YÖNETMEL.......739 4- MAL ALIMI HALELER UYGULAMA YÖNETMEL...........785 5- YAPIM filer HALELER UYGULAMA YÖNETMEL........827 6- DANIfiMANLIK H ZMET ALIMI HALELER UYGULAMA YÖNETMEL............................................874 7- HALELERE KARfiI YAPILACAK DAR BAfiVURULARA A T YÖNETMEL K.........................................925 8- M MARLIK, PEYZAJ M MARLI I, MÜHEND SL K, KENTSEL TASARIM PROJELER, fieh R VE BÖLGE PLANLAMA VE GÜZEL SANAT ESERLER YARIfiMALARI YÖNETMEL............................................937 9- KAMU HALE GENEL TEBL..............................968 10- HALELERE KARfiI YAPILACAK DAR BAfiVURULARA A T TEBL..............................................1106 11- YAPIM filer NDE fi DENEY M NDE DE ERLEND R LECEK BENZER filere DA R TEBL.............................1127 12- ÇERÇEVE SÖZLEfiME HALELER NDE UYGULANACAK USUL VE ESASLARA L fik N YÖNETMEL K.................1138 13- HALELERE YÖNEL K YAPILACAK BAfiVURULAR HAKKINDA YÖNETMEL KLE DE fi KL K YAPILMASINA DA R YÖNETMEL K.......................................1157
xvii ÖNSÖZ 2886 say l Devlet hale Kanunu 08.09.1983 tarihinde kabul edilmifl, 01.01.1984 tarihinde yürürlü e girmifl olup, mal al m, hizmet al m ve yap m iflleri yönünden 4734 say l Kamu hale Kanunu kapsam nda bulunan idareler aç s ndan an lan Kanunun yürürlü e girdi i 01.01.2003 tarihine kadar yürürlükte kalm flt r. 2886 say l Kanun sat m, kira, trampa ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi yönünden yürürlü ünü halen muhafaza etmektedir. 2886 say l Kanun, 4734 say l Kanunun kapsam nda bulunan idareler yönünden mal al m, hizmet al m ve yap m iflleri aç s ndan yürürlükten kalkm flt r. 2002 y l nda Türkiye de Kamu hale Sektöründe çok büyük reformlar yap lm flt r. 22 Ocak 2002 tarihinde; 4734 say l Kamu hale Kanunu ve 4735 say l Kamu hale Sözleflmeleri Kanunu adl iki Kanun Resmi Gazete de yay mlanm fl ve 1 Ocak 2003 tarihinde yürürlü e girmifltir. 08.09.1983 tarihli ve 2886 say l Devlet hale Kanununun günümüzün de iflen ve geliflen ihtiyaçlar na cevap veremedi i, uygulamada ortaya ç kan aksakl klar gidermede yetersiz kald, bütün kamu kurumlar n kapsamad, Avrupa Birli i ve uluslararas ihale uygulamalar na paralellik göstermedi i görüldü ünden, kamu ihaleleri ile ilgili yeni bir Kanun haz rlanmas na ihtiyaç duyulmufltur. 2886 say l Devlet hale Kanunu al m, sat m, hizmet, yap m, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve tafl ma ifllerini kapsamaktayd. Ayr - ca bu kanun, hem ihale ifllemlerine iliflkin esas ve usulleri hem de bu ihaleler sonucunda imzalanacak sözleflmelerle ilgili hususlar düzenlemekteydi. Ancak; al m, hizmet, yap m, kiralama ve tafl ma iflleri kamu harcamas yap lmas na; sat m, kiraya verme, trampa ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi iflleri kamuya gelir sa lanmas na yönelik oldu undan, farkl nitelikteki bu ifllerin ayn kanunda düzenlenmesi uygulamada pek çok sorunun ortaya ç kmas na neden olmaktayd. Kamu harcamas gerektiren ifllere özgü ihalelerde yeni uygulamalar n hayata geçirilebilmesi ve harcama yap lmas ile gelir elde edilmesine yönelik ihalelerin kendine özgü niteliklerine uygun olarak ihtiyaçlara cevap verecek flekilde ayr kanunlarda düzenlenmesi gerekmekteydi. Devletin bu ifllere iliflkin ihale mevzuat n Avrupa Birli i ve Dünya Ticaret Örgütü gibi uluslararas kurulufllar n ihale mevzuat na paralel hale getirilebilmesi için, kamu harcamas yap lmas n gerektiren mal veya hizmet al mlar ile yap m iflleri 4734 say l Kanun kapsam na al nm flt r. Ayr ca ayn amaçla kamu ihaleleri sonucunda düzenlenen sözleflmeler ile ilgili hususlar bu Kanun
xviii kapsam nda düzenlenmeyerek, bu konuda 4735 say l ayr bir Kanun haz rlanm flt r. Kanun ve uygulamay yönlendirmek üzere Yönetmelikler haz rlanm fl ise de, mevzuat n nas l yorumlanaca Kamu hale Kurumuna yap lan flikayetler üzerine verilecek kararlar ve bu kararlara karfl aç lacak davalar sonucunda ortaya ç kacakt r. Nitekim, 2003 y l içerisinde Kamu hale Kurulunca 902, 2004 y l içerisinde 1892, 2005 y l içerisinde 2469, 2006 y l içerisinde 3348 ve 02.04.2007 tarihi itibariyle de 2007 y l içinde 1160 tane karar verilmifl olup, Kanunun yürürlü e girdi i tarihten itibaren bu say 9771 adettir. Bu çal flmada, 2003 y l ndan itibaren verilmifl bütün kararlar taranarak emsal nitelikte olabilecek olan ve özellikle 2005, 2006 ve 2007 tarihlerinde verilmifl kararlar seçilerek 30 ana konu bafll alt nda kararlar tasnif edilmifltir. 4734 say l Kanunun 56. maddesinin son f kras uyar nca Kurul taraf ndan verilen kararlar Resmi Gazetede yay mland ndan bu eser de yer verilen kararlar n büyük ço unlu u Resmi Gazetede yay mlanan kararlardan oluflmakta olup, az da olsa bir k s m kararlar Kamu hale Kurumunun resmi web sitesinden (kik.gov.tr) al nm flt r. Kamu hale Kurumunun vermifl oldu u kararlara karfl idari yarg da aç lan davalar sonucunda mahkemelerce verilen kararlar da kamu ihale mevzuat n n yorumlanmas nda etken ve yard mc oldu undan mahkeme kararlar na da yer verilmifltir. Uygulamac lara yard mc olunmas amac yla bu çal flmada son de ifliklikleri içerecek flekilde Kamu hale Kanunu, Kamu hale Sözleflmeleri Kanunu ve ilgili Yönetmelikler ile ilgili Tebli lere yer verilmifltir. Bu eser ile uygulamac lara ve bu konuda çal flma yapacak akademisyenlere bir fl k tutmaya çal flt k. Çal flmam z n alanda faaliyet gösteren herkese faydal olmas n temenni ediyoruz. Bu çal flmam zda bize manevi katk lar n eksik etmeyen Anne, Baba ve Kardefllerimize özellikle efllerimiz Zuhal Bereket Bafl ve Hülya Seyhan a ve çocuklar m z Refia Seyhan Ve Burak Seyhan a flükranlar m z sunuyoruz. Ayr ca bu eserin meydana gelmesinde eme i geçen Beta Bas m Yay m Da t m A.fi. ye teflekür ediyoruz. Sayg lar m zla