13 Ekim 2014 FOMC Tutanakları açıklandı Amerika tarafında 17-18 Eylül tarihleri arasında yapılan FOMC tutanakları geçen hafta yayınlandı. FED yetkilileri küresel ekonominin kötüye gittiği bu süreçte ABD ekonomisinin büyümesini de etkileyeceği ve yavaşlatacağı yönünde hemfikir olurlarken; Doların bütün pariteler karşısında kazandığı değerin potansiyel bir risk olduğunu belirttiler. Faiz artırımı için kullanılan kayda değer süre tabiri yine bu toplantıda da dile getirildi. Kayda değer süre tabirinin spekülasyonlara sebep olmasının yanlış olduğu yinelenirken; bunun bir taahhüt olarak algılanmaması gerekildiğine de dikkat çekildi. Gözler 28-29 Ekim tarihlerinde yapılacak olan bir sonraki FOMC toplantısına çevrilmiş oldu. Tutanakların yayınlanmasının ardından Dolar Endeksinde düşüşler görüldü. Geçen hafta içinde Fed Üyeleri tarafından açıklamalar piyasalar tarafından takip edilirken ;birçok Fed Üyesinin farklı görüşleri halen devam ettiği anlaşıldı. New York FED Başkanı William Dudley geçen hafta yaptığı açıklamada ekonominin mevcut gidişatına göre, FED in kısa vadeli faiz oranlarını artırmak için 2015 ortalarına kadar bekleyecek gibi göründüğünü belirtti. FED üyesi Evans gelen açıklamalar ise oldukça iyimserdi. Evans; ABD Ekonomisinin dünyadaki en güçlü ekonomisi olduğunu vurgularken; Verilerin iyiye gittiğini de ekledi. İşsizliğin kademeli olarak gerilediğini, iyi bir yolda olduklarını, enflasyonun eski haline dönmemesi için hiçbir neden olmadığını açıkladı.faiz artırımının enflasyon ve büyüme verilerine bağlı olduğunu bu verilerdeki olumlu seyrin erken faiz artırımına götürebileceğini söyledi. FED Üyesi Bullard ın açıklamasına göre gelen güçlü istihdam verilerinin FED in faiz artırımını daha yakın bir zamana çekmesi gerektiğini dile getirirken Dolar tarafındaki güçlenmeyi önemsiz olarak dile getirdi. Petrol fiyatları ve tahvil faizlerinde ki düşüşü de Amerikan ekonomisinin güç kaynağı olarak nitelendirdi. Bullard faiz artırımının önümüzdeki yılın ilk çeyrek donuna kadar yapılması ve kademeli olması gerektiğinin altını çizdi. FED Üyesi Williams, faiz artırımının verilere bağlı olarak 2015 ortalarında artırılması gerektiğini savunurken, Fischer Merkez Bankası nın faiz artışı için belirlediği kayda değer zamanı 2 ay ile 1 yıl arasında değerlendirdi. Geçen haftanın son günü konuşma yapan ve faiz artırımına gidilmesine yönelik kararda karşı oy kullanan Philadelphia Fed Başkanı Charles Plosser ise; faiz artırımı için geç kalınmaması gerektiğini ama bunun ekonomik verilere bağlı olduğunun altını çizdi. ABD tarafında veri akışına bakılacak olunursa; İş İmkânları ve İş Gücü Hacmi 4,710 milyon beklentisinin üstünde 4,835 milyon olarak gerçekleşti. Devam eden işsizlik başvurularında 2,410 bin beklentisinin altında 2,381 bin olarak gerçekleşti.29 bin azalma gözlemlendi. İşsizlik Haklarından Yararlanma Başvuruları 4 Haftanın Ortalaması bir önceki dönem 295,00 bin 287,75 bin olarak açıklandı. İstihdam verilerinde olumlu bir görünüm gözlemlendi.
ABD 10 Yıllık Tahvil İhalesi bir önceki dönem 2,535% iken bu dönem 2,381% olarak gerçekleşti. ABD Ticaret verileri de aylık bazda açıklandı. İhracat Bedeli aylık bazda -0,1% beklentisinin altında -0,2% olarak gerçekleşirken, İthalat Bedeli ise -0,7%beklentisinin üstünde -0,5% gerçekleşti. Geçen haftayı 86,638 seviyesinden açan Dolar Endeksi; hafta içinde en yüksek 86,675, en düşük 84,937 seviyelerini test ederken; haftayı 85,912 seviyesinden kapadı. Geçen hafta 0,84% lük düşüş kaydetti. GRAFİK1:DXY
Geçtiğimiz hafta Kurban Bayramı dolayısıyla haftanın ilk iki günü yurtiçi piyasalar kapalıydı. Yurtiçi piyasalarda haftanın üçüncü işlem gününde Kobani olaylarının büyümesi ve Türkiye deki protestolar ile oluşan kaoslar sebebiyle negatif bir görünüm gözlemlenirken;bist100 haftaya düşüş ile başladı. Fitch; Piyasalar kapandıktan sonra Arife günü Türkiye nin kredi notunu açıklamıştı. Türkiye kredi notunu negatif düşürmesi beklentisindeyken reytingini BBB- ve not görünümünü durağan olarak teyit etme kararı alması piyasalar tarafından olumlu bir gelişme olarak algılanmıştı. Buna ek olarak Brezilya yapılan seçimlerin beklentilerin üzerinde yakın geçmesi Brezilya piyasalarında pozitif bir görünüm sağlarken Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin piyasalarında baskıyı da azaltmış oldu. Ancak IŞID in Türkiye sınırındaki Kobani ye girmesiyle beraber artan jeopolitik risk ve beraberindeki Türkiye de çıkan protestolar sebebiyle piyasalara Fitch tarafından yansıyan olumlu göstergeler de gölgede kalmış oldu. Fitch İn kredi notunu beklentilerin aksine durağandan negatife düşürmemesinden sonra birtakım açıklamalarda bulunan Fitch Ratings Direktörü Gergely Kiss; Türkiye nin benzer nota sahip ülkelere göre jeopolitik olaylardan ötürü risklerin daha fazla olduğunun altını çizerken, Türkiye nin not dış şoklara diğer ülkelerden açık olduğunu da sözlerine ekledi. Fitch kredi notunu vermeden önce Kobani deki IŞID olayları daha baş göstermemişti. Ancak notu düşürmemesinin sebebi olarak Türkiye nin güçlü bir mali pozisyonu olmasını göstermişti. Geçen hafta içinde Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ın OVP( Orta Vadeli Plan) ile ilgili Başbakanlık Yeni Bina da basın toplantısı düzenledi. Bir önceki Orta Vadeli Planda hükümetin birincil öncelliğin cari açıktan sonra yeniden enflasyona verildiğini açıklandı. Açıklanan yeni OVP de 2014 için olan enflasyon hedefi 5,3% den yukarı doğru 4,1% revize edilerek 9,4% olarak açıklanırken;2015 yılında 6,3% ;2016 ve 2017 yıllarında İse 5% lik enflasyon hedefinin tutturulmasının beklediğini açıkladı. Büyüme verisi ise 4% den %3,3 olarak revize edilirken; İşsizlikte 9,4% den 9,6% e revize edildi. Cari açık Milli Gelir 5,7% den 6,4% e yukarı yönlü revize edilirken, Babacan İhracatın önceden konulan hedeflerin altında olmasının sebebi olarak Rusya, Ukrayna ve Irakta olan jeopolitik sorunları gösterdi. TCMB Başkanı Başçı ABD Ticaret Odası nda yaptığı açıklamalarda enflasyondaki iyileşmenin gıda fiyatlarından dolayı geçtiğini ve enflasyon engellenmesi için tüm faktörlerin yakından izleneceği mesajını verdi. Cari açıkta iyileşmenin görüldüğünü belirten Başçı; Yapısal Reformlarında büyümedeki gerekliliğinden bahsetti. Enflasyon rakamlarının ardından açıklama yapan JP Morgan; beklentilerin altında kalan enflasyonun TCMB nin para politikalarında bir değişime, bir gevşeme adımına neden olmasını beklemediğini belirtti. JP Morgan küresel risk iştahındaki düşüş nedeniyle TCMB nin sıkı para politikalarını sürdüreceğini öngörüyor. Türkiye geçen hafta veri akışı bakımından sakin bir haftayı geride bıraktı. Türkiye Hazinedeki Nakit Dengesi ve Türkiye Sanayi Üretimi (Yıllık) verileri açıklandı. Türkiye Hazinedeki Nakit Dengesi -6,750 milyar olarak açıklanırken; Türkiye Sanayi Üretimi yıllık bazda 5,7% beklentisinin yakalayamadı. Sanayi Üretimi Endeksi Ağustos ayında 5,2% artış gösterdi.
Geçen haftayı 73363,49 seviyesinden açan BIST100; hafta içinde en yüksek 75353,38, en düşük 72612,18 seviyelerini test ederken; haftayı 73494,06 seviyesinden kapadı. Geçen hafta 0,18% artış kaydetti. Geçen haftayı 9,80 seviyesinden açan 2 Yıllık Tahvil; hafta içinde en yüksek 9,89, en düşük 9,48 seviyelerini test ederken; haftayı 9,67 seviyesinden kapadı. Geçen hafta 13BP azalış gösterdi. Geçen haftayı 9,77 seviyesinden açan 10 Yıllık Tahvil ; hafta içinde en yüksek 9,82, en düşük 9,36 seviyelerini test ederken; haftayı 9,47 seviyesinden kapadı. Geçen Hafta 30 BP azalış gösterdi. Geçen haftayı 2,5825 seviyesinden açan Döviz Sepeti; hafta içinde en yüksek 2,5975, en düşük 2,5640 seviyelerini test ederken; haftayı 2,5813 seviyesinden kapadı. Geçen hafta 0,05 azalış gösterdi. GRAFİK2:BIST100-TAHVILLER
Euro Bölgesine geçen hafta ECB Aylık Rapor tutanakları açıklandı ve Merkez Bankası Mario Draghi nin yaptığı açıklamalar takip edildi. Geçen hafta açıklanan ECB Aylık raporunda dayanak varlıklı menkul kıymet alım programından bahsedilirken alınan bu önlemin enflasyonu %2 seviyesine çıkarması beklenmekle birlikte, uzun bir süre daha düşük enflasyonla karşı karşıya kalındığında ise ECB nin ek önlemler alabileceği belirtildi. Raporda belirtildiği üzere, ECB nin beklentisi, zayıf olan Euro ekonomisinin yılın ikinci yarısında yerel talebi ve ihracatı arttırarak güçlenmesi yönünde olsa da, ekonomik toparlanmanın, yüksek işsizlik oranı, atıl kapasite ve negatif büyüyen banka kredileri nedenleriyle tam olarak gerçekleşemediği belirtildi. Aşağı yönlü risklerin arasında ise jeopolitik gerginlikler ve Avrupa daki yetersiz yapısal reformlar sayıldı. ECB üyeleri açıklamalarında düşük faiz ve yüksek likidite kombinasyonunun da tehlike arz ettiğini belirtildi. Merkez Bankası Başkanı Draghi ise hafta içinde açıklamalarda bulundu. Açıklamalarında 2% enflasyon hedefini standart olmayan araçlarla da olsa sağlayacaklarını bunu Avrupa halkına karşı sorumlu olduklarını belirtirken; enflasyon hedefinin aşırı düşük seyrinin Avrupa ülkelerinde yapılacak olan yapısal reformlarla çözülebileceğini de ekledi. Mario Draghi ise Avrupa da güven sağlanmaması konusunda ise güven artmadıkça krizden çıkışın mümkün olmadığının da altını çizdi. Öte yandan ECB üyelerinden ve Bundesbank Başkanı olan Jens Weidmann geçtiğimiz haftalarda açıklanan tahvil alım programıyla ilgili bilanço hedeflerini riskli bulduğunu açıkladı. Veri akışı bakımından çok yoğun bir hafta geçirmeyen Euro Bölgesinde Almanya verileri gündeme oturdu. Geçen hafta içinde Almanya tarafından gelen bütün veriler beklentilerin altında veya olumsuz olarak gerçekleşmesi Almanya nın resesyona doğru ilerlemesi hakkında spekülasyonlar piyasalarda yer aldı. Almanya Ticaret Dengesi, İthalat ve İhracat Bedelleri verilerinde olumsuz gerçekleşmeler gözlemlendi. Almanya İhracatları -4,0% beklentisinin altında - 5,8% gerçekleşirken, Almanya İthalatları Bedeli 1,0% beklentisinin altında -1,3% olarak açıklandı. Gelen olumsuz veriler eşliğinde Ticaret Dengesi beklentileri karşılayamazken,17,5 milyar olarak gerçekleşmiş oldu. Almanya tarafında Endüstriyel Üretim -1,5% beklentisinin çok altında -4,0% olarak gerçekleşti. Almanya Ekonomisi, Euro Bölgesinde zayıf büyüme ve beklentilerden kötü gelen verilerle resesyona girmesine karşın alınabilecek önlemleri gözden geçirmeye başladı. Euro Bölgesinde ise Sentix Yatırımcı Güveni -11,5 beklentisinin altında -13,7 olarak gerçekleşirken, Perakende PMI bir önceki dönem 45,8 iken 44,8 olarak açıklandı.
Geçen haftayı 1,2513 seviyesinden açan EURUSD; hafta içinde en yüksek 1,2791 en düşük 1,2509 seviyelerini test ederken; haftayı 1,2623 seviyesinden kapadı. Geçen hafta 0,84% artış kaydetti. GRAFİK3:EURUSD
13 Ekim 2014 İngiltere de Merkez Bankası kararı beklentilere paralel gelerek, faizleri sabit tutma kararı aldı. İngiltere Merkez Bankası faiz kararı öncesi İngiltere Merkez Bankası nın ne faizlerde nede varlık alım programında herhangi bir değişikliğe gideceğini düşünmediğimizi ATIG; olarak belirtmiştik. İngiltere Merkez Bankası komite toplantısında aldığı karara göre faiz oranını 0,50 tutarken; aynı zamanda Varlık Alım programında da beklentiler dâhilinde hareket edildi. İngiltere Merkez Bankası Parasal Genişleme ekim ayında 375 milyar Sterlin seviyesinde sabit bırakıldı. İngiltere veri akışı bakımından oldukça yoğun bir hafta geçirdi. Endüstriyel Üretim yıllık bazda 2,6% beklentisinin altında kalarak 2,5% olarak açıklanırken; İmalat Üretimi aylık bazda 0,1% beklentisini karşılayabildi. Halifax Konut Fiyat Endeksi beklentilerin üstünde aylık bazda %0,6 olarak gerçekleşirken; yıllık bazda endekste değişiklik görülmedi. RICS Konut Fiyat Endeksi ise Eylül ayında beklentileri karşılayamadı. Endeks 38% beklentisinin altında 30% seviyelerinde gerçekleşti. Ticaret Dengesi Ağustos ayında -9,60 milyar beklentisinin altında -9,10 milyar olarak gerçekleşirken olumlu bir görünüm sergilemiş oldu.ab Dışı Ticaret Dengesi de paralel doğrultuda -4,00 milyar beklentisinin altında -3,59 milyar gerçekleşerek ticaret açığında daralma gözlemlendi. Geçen haftayı 1,59535 seviyesinden açan GBPUSD; hafta içinde en yüksek 1,62269 en düşük 1,59515 seviyelerini test ederken; haftayı 1,60761seviyesinden kapadı.geçen hafta 0,77% artış kaydetti. GRAFİK4:GBPUSD
13 Ekim 2014 Japonya tarafında geçen hafta BOJ tarafından Basın Konferansı gerçekleşti. BOJ Başkanı Kuroda nın açıklamaları piyasalar tarafından takip edildi. Japonya Ekonomisinin gidişatı hakkında iyimser fikirlerini ortaya koyan BOJ Başkanı; önceki konuşmalarda da dile getirdiği gibi 2% lik enflasyon hedefine ulaşmanın tehlikeye girdiği takdirde Japonya Merkez Bankasının çok sayıda finansal varlığa sahip olduğunu ve bunları kullanabileceklerini söyledi. Hedefe daha yollarının olduğunu belirtirken şu anlık hedefin başarılmasında bir engel olmadığını açıkladı. Geçen hafta içinde açıklanan BOJ Para Politikası Toplantı kayıtlarında BOJ üyelerinin zaten uygulanan gevşek para politikasının daha da gevşemesi konusunda endişeli oldukları belirtildi. Japonya da açıklanan banka kredileri yıllık bazda %2,4 artarak 416,23 trilyon yen oldu. Tüketici güveni ise bir önceki aya göre geriledi. Japonya'da Çekirdek Makine Siparişleri önceki aylarda olduğu gibi bu ayda 1% beklentisinin üzerinde 4.7% artış gösterdi. Japonya Mevsimsellikten Arındırılmış Cari Denge 0,19 trilyon beklentisinin altında kalarak 0,13 trilyon olarak gerçekleşti. Geçen hafta Çin tarafında veri akışı sakindi. Geçen haftanın ilk günü piyasalar Çin tarafında Milli Bayram nedeniyle kapalıydı. Çin HSBC Hizmet PMI eylül ayında 53,8 beklentisini karşılayamazken 53,5 olarak gerçekleşti. Geçen haftayı 109,701 seviyesinden açan USDJPY; hafta içinde en yüksek 109,860, en düşük 107,525seviyelerini test ederken; haftayı 107,636 seviyesinden kapadı. Geçen hafta 1,88% azalış gösterdi. Geçen haftayı 15882,28 seviyesinden açan NIKKEI; hafta içinde en yüksek 15970,65, en düşük 15221,83 seviyelerini test ederken; haftayı 15300,55 seviyesinden kapadı. Geçen hafta 3,36% azalış gösterdi. GRAFİK5:NIKKEI-USDJPY
Küresel Ekonominin kötüye gitmesi ve FOMC Toplantılarının ardından altına talebin artması ile geçen hafta içinde Altında yükselişler gözlemlendi. Altın tarafında Fed Üyelerinin konuşmaları piyasalar tarafından yakından takip edildi. FED Minneapolis Başkanı Kocherlakota hafta içinde yaptığı açıklamada FED in önümüzdeki sene faiz artırımı düşünmemesi gerektiğini belirtirken istihdam piyasasının iyileşme gösteremediğini ve bu durumun genişlemeci para politikasının yeterince etkili olmadığının bir kanıtı olduğunu vurguladı. New York FED Başkanı Dudley ise 2015 ortalarını faiz artırımı için uygun gördüğünü açıklarken işgücü piyasası ve enflasyondaki zayıflığın güçlü dolar, zayıf dış talep ve yüksek yerel enerji tüketimine bağlı olduğunu belirtti. Dolar Endeksindeki güçlenme ve Amerikan ekonomisinde devam eden toparlanma sonucu geçtiğimiz günlerde 1,183 seviyesine kadar gerileme görülen altın; açıklanan FOMC toplantı tutanaklarında güçlenen doların ve küresel ekonomideki yavaşlamanın Amerikan ekonomisi üzerinde olumsuz etki yaratabileceğinin söylenmesinin ardından 1,226 seviyesine kadar yükselme gerçekleşti. FED yetkilileri global büyümenin beklentinin altında kalması durumunda Amerikan ekonomisinin de büyüme konusunda beklentileri karşılayamayabileceğini belirterek; dolarda zayıflamaya sebep olurken güvenli liman arayışında artış ile altın fiyatları yukarı yönlü hareket gösterdi. Geçen haftayı 1192,12 seviyesinden açan ALTIN; hafta içinde en yüksek 1233,45, en düşük 1183,18 seviyelerini test ederken; haftayı 1223,26 seviyesinden kapadı. Geçen hafta 2,61% artış kaydetti. GRAFİK6:ALTIN
WTI petrolü 86.79 dolar ile en son Nisan 2013 te; BRENT petrolü ise 90.55 dolar/varil seviyesi ile en son Haziran 2012 de görülen düşük seviyeleri gördü. IMF küresel büyüme beklentisini 2014 senesi için 3.8% ten 3.3% e; 2015 senesi için ise 3.1% ten 3.0% e indirdi. OECD Euro Bölgesi için büyüme tahminlerini düşürürken; Çin in sene sonu için hedeflediği 7.5% büyüme hedefini tutturup tutturamayacağı sorgulanıyor. Global büyüme beklentilerine dair düşüklük ve arz-talep dengesi dinamikleri petrol fiyatlarında düşük seyrin devamına işaret ediyor. OPEC de 27 Kasım da gerçekleşecek olan toplantısından önce üretimde kesintiye gidecek gibi görünmüyor. Arz-talep dengesine dair faktörler; yani üretimde fazlalık ve büyümede düşük beklenti sebebi ile oluşan düşük talep ve beklentisi de petrol fiyatlarını aşağıda tutan diğer bir faktör. Uluslararası Enerji Ajansı ve OPEC, 2014 ve 2015 için global petrol arzı tahminlerini de aşağı yönlü revize etti. Talebin arzı karşılayamayacağı düşüncesi ile üretim kesintisini gündeme getiren OPEC petrol üretiminde kesinti yapmak konusunda henüz karar vermiş değil. Viyana da gerçekleştirilen konferansta önümüzdeki sene dünya petrolünün 40% ını sağlayan OPEC ten talebin 29.5 milyon varilden 29.2 milyon varile inebileceğinden bahseden OPEC; herhangi bir üretim kesintisine henüz karar vermiş değil. OPEC günlük resmi üretim limitini 30 milyon varilden 29.5 milyon varile indirebileceğini duyurmuştu. Bu hafta açıklanan EIA raporuna göre Amerika da ham petrol stokları 5.015 milyon varil artış göstererek 361.7 milyon varile ulaştı. Benzin stokları ise 1.18 milyon varil artış kaydetti. Nisan ayından beri en yüksek artış olarak kaydedilen bu raporun ardından WTI düşüşüne devam etti. Rafineriler in kullanım oranı ise bir önceki haftadan 0.5 puan düşüş göstererek 89.3% olarak kaydedildi. EIA raporunda ayrıca Eylül ayında 2015 senesinde ortalama WTI fiyatları için 94.67 dolar olan tahminini 94.58 dolara indirdi. Amerika da üretim ise 1986 senesinden beri en yüksek seviyelerde. Eylül ayında Amerika da günlük üretim 8.7 milyon varil ile Temmuz 1986 dan beri kaydedilen en yüksek seviye oldu. Enerji Bilgi Kurumu (EIA) Amerika da 2013 senesinde 7.3 milyon varil olan günlük petrol üretimini 2014 senesinde 8.54 milyon varil; 2015 senesinde ise 9.5 milyon varil olarak tahmin ediyor.
Geçen haftayı 89,73 seviyesinden açan WTI; hafta içinde en yüksek 90,74, en düşük 83,61 seviyelerini test ederken; haftayı 85,50 seviyesinden kapadı. Geçen hafta 4,71% azalış gösterdi. Geçen haftayı 92,06 seviyesinden açan BRENT; hafta içinde en yüksek 93,19, en düşük 88,06 seviyelerini test ederken; haftayı 89,70 seviyesinden kapadı. Geçen hafta 2,56% azalış gösterdi. GRAFİK7:WTI-BRENT
13 Ekim 2014 Önümüzdeki hafta yurtiçi piyasalarda Türkiye Çeyreklik İşsizlik Ortalaması ve Bütçe Dengesi; Euro Bölgesinde Endüstriyel Üretim, TÜFE, Çekirdek TÜFE,Alman ve İspanyol CPI verilerinin açıklanması bekleniyor. İngiltere tarafında da CPI verileri beklenirken aynı zamanda Ortalama Kazanç İndeksi ve Alacaklı Sayım Değişimi takip edilecek. Amerika veri akışının yoğun olduğu haftada Çekirdek Perakende Satışlar, Perakende Satışlar, New York İmalat İndeksi,Yapı Ruhsatları, Michigan Hassasiyeti ve Philadelphia FED İmalat Listesi açıklanacak. Asya tarafında Japonya da veri akışı sakinken sadece Endüstriyel Üretim verisi beklenirken, Çin de Ticaret Dengesi ve CPI verileri piyasalar tarafından takip edilecek. Herkese sağlıklı ve bol kazançlı bir hafta dileriz