Ekonomi Bülteni. 21 Mart 2016, Sayı: 12. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı

Transkript

1 Ekonomi Bülteni, Sayı: 1 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya İnci Şengül 1

2 DenizBank Ekonomi Bülteni ABD Merkez Bankası Mart ayı toplantısında politika faizini değiştirmedi. Toplantı sonrası açıklanan karar metninde hane halkı harcamalarının ılımlı şekilde artmayı sürdürdüğü, konut sektöründe iyileşmenin devam ettiği ancak net ihracat ve özel sektör yatırımlarında yavaşlama olduğu belirtildi. Metinde ayrıca iş piyasasında da toparlanma yaşandığı vurgulandı. Küresel ekonomik gelişmelerin risk oluşturmaya devam ettiği vurgulanırken, bu risklere rağmen ekonomik aktivitenin ılımlı seyrettiği belirtildi. Enflasyonun ise son dönemde artış göstermiş olsa da, enerji ve ithal ürün fiyatlarındaki düşüş nedeni ile hedef seviyenin altında kalmaya devam edeceği öngörüldü. Bu gelişmeler ve beklentiler ışığında Fed üyeleri 9'a karşı 1 oy ile faizi sabit bırakma kararı verdi. Fed in açıkladığı ekonomik projeksiyon raporuna göre 016 yılsonu ortalama faiz Yurt Dışı Gelişmeler tahmini Aralık ayındaki tahmine (%1.) göre gerileyerek %0.9 seviyesinde gerçekleşti; bu da bu yıl faiz artırımı beklendiği anlamına geliyor. Ekonomik projeksiyon raporuna göre Fed, 016 için büyüme ve enflasyon oranı beklentisini aşağı yönlü revize ederken, işsizlik oranı beklentisini değiştirmedi. Karar açıklamasından sonra yaptığı oldukça güvercin konuşmada enflasyonun hala hedeflenen seviyenin altında kalmasının enerji ve ithal ürün fiyatlarındaki düşüş kaynaklı olduğunu belirten Yellen, enflasyonda son dönemde görülen toparlanmanın geçici olduğunu düşündüklerini de söyledi. Nitekim bu hafta açıklanan Şubat ayı enflasyon verisi bu beklentileri doğrular nitelikte. Enflasyon Şubat ayında beklentilerin (%0.9) üzerinde %1 olarak açıklanırken, gıda ve enerji fiyatları dışarıda bırakılarak hesaplanan çekirdek enflasyon da %.3 seviyesine yükseldi (Ocak: %.). Enflasyonda devam eden risklerin yanında Yellen ayrıca konuşmasında küresel risklere ve bunun ABD ekonomisi üzerinde yaratmış olduğu risklere değindi ve faizlerin değiştirilmemesinin bunun bir yansıması olduğunu söyledi. Petrol fiyatlarındaki düşük seyrin gelişen ülke ekonomileri üzerinde baskı oluşturduğunu belirten Yellen, Euro Bölgesi'nde de göstergelerin zayıf büyümeye işaret ettiğini söyledi. ABD ekonomisinin kademeli faiz artışı ile büyümeye devam edeceğini ve para politikasının ekonomik görünüme göre değişeceğini söylerken her toplantının faiz artırımı için ihtimal taşıdığını belirtti. Kararın açıklanmasının ve Yellen'ın oldukça güvercin açıklamalarının ardından TL, diğer gelişmekte olan para birimlerine paralel dolar karşısında %1 üzerinde değer kazanırken, GOÜ para birimleri ve piyasaları için oluşan iyimserlik devam ediyor. Euro da Dolar karşısında %1 den fazla değer kazanırken, Euro nun dolar karşısındaki güçlü seyri devam ediyor. 016 yılında beklenen faiz artırım sayısı beklentilerinin 'ten 'ye düşürülmüş olması ve Yellen'ın karar sonrası hem küresel piyasalar hem de ABD ekonomisi için yaptığı ihtiyatlı konuşmalar Fed in Aralık'taki faiz artırımı sonrası politika sıkılaştırmasının kademeli ve ihtiyatlı olacağını teyit eder yönde. ABD de sanayi üretimi Şubat ayında beklentilerin üzerinde geriledi. Şubat ayında sanayi üretimi bir önceki aya göre %0.5 düşüş kaydetti (beklenti:-%0.3). 016 yılının ilk iki ay ortalaması (%0.) 015 son çeyrek ortalamasının (-%0.) üzerinde seyrediyor. Ancak, şubat ayındaki gerileme küresel büyümede yaşanan durgunluğun 016 yılında da sanayi üretimi üzerinde risk oluşturmaya devam ettiğini gösteriyor. Euro Bölgesi nde Şubat ayı TÜFE, enflasyon üzerindeki aşağı yönlü baskının 5 devamına işaret etti. Euro Bölgesi nde TÜFE Şubat ayında yıllık bazda -%0. Euro Bölgesi TÜFE (Yıllık Değişim, %) olarak gerçekleşti. Bir önceki aya göre ise TÜFE %0. yükseldi. Enerji fiyatlarındaki 3 düşük seyir enflasyonu baskılayan ana unsur olmaya devam ederken, gıda ve enerji fiyatları dışarıda bırakılarak hesaplanan çekirdek TÜFE ise Şubat ayında yıllık olarak 1 %0.8 olarak gerçekleşti. Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Draghi, bu ayki 0 toplantından sonra yaptığı açıklamada emtia fiyatlarındaki düşüş ve Çin başta olmak -1 üzere Gelişmekte Olan Ülkelerin büyüme beklentilerindeki bozulmanın Euro Bölgesi enflasyon beklentileri üzerinde yarattığı aşağı yönlü baskıya vurgu yaptı. Ayrıca, Draghi enflasyonun önümüzdeki aylarda da eksi seviyelerde seyredeceğini ancak daha sonra yükselmesinin beklendiğini belirtti. Şubat ayısı verisi bu beklentiyi desteklerken, banka enflasyon beklentilerini 016 için %1 den %0.1 seviyesine, 017 için ise bir önceki % seviyesinden %1.3 e indirmiş durumda. ECB nin 018 için enflasyon tahmini ise %. Büyüme Beklentisi İşsizlik Oranı Kişisel Harcama (PCE) Enflasyonu Çekirdek PCE Enflasyonu Politika Faizi Uzun Vade Mart..1 Aralık.. Mart Aralık Mart Aralık 1.9 Mart 1.8 Aralık 1.9 Mart Aralık

3 DenizBank Ekonomi Bülteni Yurt İçi Gelişmeler Bütçe Dengesi, Şubat Aylık Kümülatif Merkezi Yönetim bütçe açığı Şubat ayında bir önceki senenin aynı dönemine göre %3 azalarak 17. milyar TL ye geriledi. Faiz dışı fazla bir önceki seneye göre %0 artarak 33. milyar TL oldu. Bütçe gelirleri Şubat ayında geçen seneye göre %11. artış gösterdi. Katma değer vergisindeki %11. lük, gelir vergisindeki %1. lik artış ve ithalde alınan katma değer vergisindeki %6.1 lik artış ile vergi gelirleri %10.8 artış gösterdi. Özel Tüketim Vergisi %1.5 azaldı. Bütçe harcamalarında ise %0.5 düşüş görüldü. Faiz harcamalarında düşüş %0 olurken, faiz dışı harcamalar %7 arttı. Personel giderlerinde, enflasyonun üzerinde, %0 artış gözlemlendi. Mal ve Hizmet alım harcamaları %30 artarken, cari transferler %16 arttı. Ocak ayında, bütçe açığı/gsyh oranının %0.9 seviyesinde, faiz dışı fazla/gsyh oranının ise %1.7 seviyesinde gerçekleşti Orta Vadeli Programına göre, 016 bütçe açığı/gsyh oranı hedefi %1.3, faiz dışı fazla/gsyh oranı hedefi ise % nın ilk iki ayı itibarıyla merkezi yönetim bütçesinde gelişmeler olumlu yönde. 016 yılında asgari ücrete yapılan zamda işveren maliyetinin bir kısmının Hazine tarafından karşılanacak olması ve Türkiye de bulunan Suriyeli göçmenler için yapılan harcamaların bütçe dengesine olası etkilerinin ise gelecek aylarda da takip edilmesi önemli olacak. İşsizlik, Aralık 015 Aralık ayında, işsizlik piyasa beklentisinin (%11.0) altında %10.8 olarak gerçekleşti. (Kasım: %10.5, Aralık 01: % 10.9). Tarım dışı işsizlik oranı ise %1.7 seviyesine yükseldi. (Kasım: %1., Aralık 01: %1.9). Mevsimsellikten arındırılmış göstergelere göre ise işsizlik oranı Aralık ta %10.3 seviyesine (Kasım: %10.), tarım dışı işsizlik oranı ise %1.3 seviyesine gerilemiş durumda. (Kasım: %1.). Genç nüfusta işsizlik oranı ise %18.5 den % 18.1 e geriledi. Ekim ayında yılbaşından beri görülen en yüksek seviye olan %10.6 ya yükseldikten sonra Kasım ayıyla beraber gerileyen mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranndaki düşüş Aralık ayında da devam etti. Mevsimsellikten arındırılmış göstergeler istihdam oranının Aralık ayında %6. seviyesinde yatay seyrettiğini gösteriyor. (Kasım:%6.). Toplam istihdamda ise bir önceki aya göre 67 bin kişi artış yaşandı. En fazla artış 60 bin ile hizmetler sektöründen gelirken, tarımda istihdam geçen aya göre 5 bin kişi arttı; sanayi sektöründeki daralma devam etti, geçtiğimiz aya göre bin kişilik düşüş yaşandı. Mevsimsellikten arındırılmış işgücüne katılım oranı da Aralık ayında yatay seyrederken %51.5 seviyesinde gerçekleşti; toplam işgücü 0 bin kişi arttı. İşgücüne katılımda yaşanan sınırlı artışın, istihdamda yaşanan artışın gerisinde kalması işsizlik oranında düşüşe sebep oldu. İşgücüne katılım oranında yaşanan hızlı artış son aylarda hız keserken, istihdamdaki ılımlı toparlanma da işsizlik oranına destek veriyor; ancak istihdam piyasası dinamiklerinde önemli bir değişim gözlenmiyor. 3

4 H. Senedi Piyasaları Para Piyasaları Haftalık ve Aylık Getiri DenizBank Ekonomi Bülteni Finansal Göstergeler Finansal Varlık Fiyatlarındaki % Değişim ($ Bazında) Emtia End. Altın TL-Basket EURO/$ MSCI Türkiye MSCI EM ABD-S&P Aylık Değ (%) 5 Günlük Değ (%) Aylık Değ (%, $ Bazında) Emtia End. 11. Altın 1.7 TL-Basket 3.0 EURO/$ MSCI Türkiye 11.0 MSCI EM 9.5 ABD-S&P Bu hafta gelişmekte olan ülke piyasaları pozitif seyretti USD Libor 1 ay, 3 ay, 6 ay ve 1 ay (%) 3 Aylık Libor Faizi (%) %0.6 1 Aylık USD Libor 6 Aylık USD Libor 3 Aylık USD Libor 1 Aylık USD Libor USD JPY EUR %0.00 Oca 13 Oca 1 Oca 15 Oca %5 1, 6 ve 3 aylık USD libor faizleri bu hafta yükseldi. Endonezya-JCI Kore-Kospi Hindistan-Sensex Çin-Shangai TR- BIST100 Mac-Bux Rus-Micex Cz-Prague Pol-WIG Br-Bovespa Meks-Bolsa MSCI Emerging Jp-Nikkei5 Ger-Dax Fr-Cac0 UK-FTSE 100 EU-DJ Stoxx 50 ABD-DJ Indus ABD-S&P G-7 Ortalama MSCI Global Hisse Senedi Endeksleri Değişim (%) Aylık Değ (%) 5 Günlük Değ (%) Hisse Senedi Endeksleri (Ocak 013=100) 10 MSCI Türkiye Endeksi MSCI GOÜ Endeksi Küresel hisse senedi piyasalarına genelde pozitif seyir hakimdi. Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 1:00 itibarı ile güncellenmiştir.

5 Emtia Piyasaları Döviz Piyasaları Değer Kaybediyor Değerleniyor Tahvil Piyasaları DenizBank Ekonomi Bülteni Finansal Göstergeler 1 1 Gösterge Tahvil Faiz Oranı Politika Faiz Oranları (%) GOÜ CDS'leri ve Ratingler (5 Yıl; Fitch, LT FX) TR, BBB- Poland, A- Rus, BBB- Bra, BB MB Haftalık Repo Faizi Gecelik Borç Alma ve Borç Verme Faiz Koridoru MB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Faizi 0 Ocak 11 Ocak 1 Ocak 13 Ocak 1 Ocak 15 Ocak Ocak 13 Ocak 1 Ocak 15 Ocak 16 Gösterge tahvil getirisi %10.5 seviyesinin altında. USD'ye Karşı Değişim (%, Pozitif Değerler= $'a karşı değerleniyor) BRL MXN.5 CZK 1.3 PLN.9.1 HUF ZAR KRW RUB TRY JPY Aylık Değ (%) GBP EURO 5 Günlük Değ (%) GOÜ Para Birimleri ($'a Karşı Ocak-13=100) Ocak 13Mayıs 13 Eylül 13 Ocak 1Mayıs 1 Eylül 1 Ocak 15Mayıs 15 Eylül 15 Ocak TL GOÜ Ortalaması 175 Gelişmekte olan ülke para birimleri bu hafta Dolar a karşı değer kazandı. Emtia Endekslerinde Değişim (%) Tarım 1 Aylık Değ (%) Günlük Değ (%) Tem. Maden Değ. Maden. Enerji Top. Endeks Endişe (VIX) Endeksi Oca 11 Tem 11 Oca 1 Tem 1 Oca 13 Tem 13 Oca 1 Tem 1 Oca 15 Tem 15 Oca 16 Enerji endeksi bu haftayı pozitif kapattı. VIX endeksi gerilemeye devam etti. Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 1:00 itibarı ile güncellenmiştir. 5

6 DenizBank Ekonomi Bülteni Veri Akışı Haftalık Veri Takvimi Ülke Veri Saat Beklenti Gerçekleşen Önceki Revize Önem 1 Mart Pazartesi Türkiye Tüketici Güven Endeksi (Mart) 10: Orta Türkiye Merkez Bankası Beklenti Anketi 1:30 Orta ABD İkinci El Konut Satışları (Şubat) 16: m m -- Orta Mart Salı Almanya PMI İmalat (Mart, Geçici) 10: Orta Euro Bölgesi PMI Bileşik (Mart, Geçici) 11: Orta Euro Bölgesi PMI İmalat (Mart, Geçici) 11: Orta Almanya IFO İş ortamı endeksi (Mart) 11: Orta İngiltere TÜFE (Yıllık Değişim, %) (Şubat) 11:30 0.0% % -- Orta Euro Bölgesi ZEW Beklenti Endeksi (Mart) 1: Orta Almanya ZEW Beklenti Endeksi (Mart) 1: Orta Türkiye Kapasite Kullanım Oranı (Mart) 1: % -- Orta Türkiye Reel Kesim Güven Endeksi (Mart) 1: Orta ABD Markit PMI (Mart, Geçici) 15: Orta 3 Mart Çarşamba ABD Yeni Konut Satışları (Aylık Değişim, % ) (Şubat) 16:00 3.0% % -- Orta ABD Yeni Konut Satışları (Şubat) 16:00 510k -- 9k -- Orta Mart Perşembe Almanya Tüketici Güveni (Nisan) 09: Orta Türkiye Gecelik Borç Alma Faiz Oranı 1:00 7.5% % -- Yüksek Türkiye Gecelik Borç Verme Faiz Oranı 1: % % -- Yüksek Türkiye Politika Faiz Oranı 1: % % -- Yüksek Dayanıklı Tüketim Malı Siparişleri (Şubat, ABD Geçici) 1: % --.70% -- Orta ABD Haftalık İşsizlik Başvuruları (19 Mart) 1: k -- Orta 5 Mart Cuma ABD ABD Çekirdek Kişisel Tüketim Harcamaları (Çeyreklik Değişim, %) (. Çeyrek, Geçici) 1: % -- Yüksek GSYH (Yıllıklandırılmış) (Çeyreklik Değişim, %) (. Çeyrek, Geçici) 1: % % -- Yüksek Not: Tüm veriler ve beklentiler Bloomberg den alınmıştır. 6