DENETÇ RAPORU HACI ÖMER SABANCI HOLD NG ANON M fi RKET YILLIK OLA AN GENEL KURULU NA Unvan : Merkezi : stanbul Sermayesi : 1.200.000.000.000.000.- TL. Faaliyet Konusu : Finansman ve Yat r m Denetçilerin Ad ve Görev Süreleri, Abdullah U ur KARATOP ve Ayd n GÜNTER Ortak veya fiirketin Personeli Görev Süremiz 3 (Üç) Y ld r Olup Olmad klar : fiirket Ortakl m z Yoktur, fiirket Personeli De iliz. Kat l nan Yönetim Kurulu ve Yap lan 6 (Alt ) defa Denetleme Kurulu Denetleme Kurulu Toplant s n n Say s : Toplant s yap lm flt r. Ortakl k Hesaplar, Defter ve Belgeleri Vergi Mevzuat ve Ticaret Hukuku aç s ndan Üzerinde Yap lan ncelemenin Kapsam, 3., 6., 9., 12. aylar n ilk haftalar nda tetkik ve Hangi Tarihlerde Yap ld kontrol yap lm fl, tenkide de er bir hususa ve Var lan Sonuç : rastlanmam flt r. Türk Ticaret Kanunu nun 353 üncü fiirket in herhangi bir suretle kasas nda nakit para Maddesinin 1 inci F kras n n bulundurmamas, bütün ödemelerin çek veya 3 Numaral Bendi Gere ince Ortakl k havale yoluyla gerçeklefltirilmesi ve her türlü Veznesinde Yap lan Say mlar n tahsilat n banka kanal yla yap lmas nedeniyle nakit Say s ve Sonuçlar : say m sözkonusu olmam flt r. Türk Ticaret Kanunu nun 353 üncü Maddesinin 1 inci F kras n n 4 Numaral Her ay n ilk gününde yap lan incelemelerde Bendi Gere ince Yap lan nceleme mevcut k ymetli evrak n defter kay tlar na uygun Tarihleri ve Sonuçlar : oldu u tespit edilmifltir. ntikal Eden fiikayet ve Yolsuzluklar ve Bunlar Hakk nda Yap lan fllemler : Herhangi bir flikayet intikal etmemifltir. Hac Ömer Sabanc Holding Anonim fiirketi nin 01.01. 31.12. dönemi hesap ve ifllemlerini Türk Ticaret Kanunu, Ortakl n Esas Sözleflmesi ve Di er Mevzuat ile Genel Kabul Görmüfl Muhasebe lke ve Standartlar na göre incelemifl bulunmaktay z. Görüflümüze göre, içeri ini benimsedi imiz 31.12. tarihi itibariyle düzenlenmifl Bilanço, Ortakl n an lan tarihteki gerçek mali durumunu 01.01. 31.12. dönemine ait Gelir Tablosu an lan döneme ait faaliyet sonuçlar n, gerçe e uygun ve do ru olarak yans tmakta, kâr da t m önerisi yasalara ve Ortakl k Esas Sözleflmesi ne uygun bulunmaktad r. Bilanço nun ve Gelir Tablosu nun onaylanmas n ve Yönetim Kurulu nun aklanmas n oylar n za arz ederiz. 08.04.2005 DENET M KURULU Abdullah U ur KARATOP Ayd n GÜNTER
1 Ocak - 31 Aral k Hesap Dönemine Ait Konsolide Mali Tablolar ve Ba ms z Denetim Raporu
HACI ÖMER SABANCI HOLD NG A.fi. 1 OCAK - 31 ARALIK HESAP DÖNEM NE A T BA IMSIZ DENETÇ RAPORU Yönetim Kurulu na 1. nin ("Holding") Türk Liras n n 31 Aral k tarihindeki cari sat n alma gücü cinsinden Yeni Türk Liras olarak ifade edilmifl iliflikteki 31 Aral k tarihli konsolide bilançosunu ve ayn tarihte sona eren y la ait konsolide gelir ve konsolide nakit ak m tablolar n denetlemifl bulunuyoruz. Bu mali tablolar n sorumlulu u Holding yönetimine aittir. Bizim sorumlulu umuz denetim çal flmalar m z sonucunda bu mali tablolar üzerinde görüfl bildirmektir. 2. Denetim çal flmalar m z Uluslararas Denetim Standartlar na uygun olarak yap lm flt r. Bu Standartlar denetim plan m z ve çal flmam z, konsolide mali tablolarda önemli bir hata bulunmad n sa lamaya yönelik olarak düzenlememizi gerektirmektedir. Denetim, mali tablolarda yer alan bakiyeleri ve tamamlay c notlar destekleyici kan tlar n test baz nda incelenmesini içerir. Denetim, ayn zamanda, uygulanan muhasebe prensiplerinin, yönetim taraf ndan yap lan önemli tahminlerin ve mali tablolar n genel sunulufl fleklinin de erlendirilmesini de içerir. Yap lan denetimin görüfl bildirmemiz için makul bir temel oluflturdu una inan yoruz. 3. Görüflümüze göre, birinci paragrafta sözü edilen konsolide mali tablolar, tüm önemli taraflar yla, nin 31 Aral k tarihindeki konsolide mali durumunu ve ayn tarihte sona eren y la ait konsolide faaliyet sonuçlar n ve konsolide nakit ak mlar n, Uluslararas Finansal Raporlama Standartlar na uygun olarak do ru bir biçimde yans tmaktad r. Görüflümüzü etkilememekle birlikte afla daki hususlara dikkatinizi çekmek isteriz: 4. Konsolide mali tablolar Ana Ortakl k olan Holding in, Ba l Ortakl klar n n, ve Müflterek Yönetime Tabi Ortakl klar n n mali tablolar n içermektedir. Ba l Ortakl klar; Holding ve Ba l Ortakl klar n n sahip olduklar hisselere ait oy haklar ile Sabanc ailesi üyeleri ve sadece bu aile üyeleri taraf ndan kontrol edilen flirketlere ait hisselerin oy haklar n n birlikte etkin bir flekilde kullan lmas sonucu, mali ve iflletme politikalar n Holding in kontrol etme gücüne sahip oldu u flirketleri ifade eder. Müflterek Yönetime Tabi Ortakl klar, Holding ve Ba l Ortakl klar ile bir veya daha fazla say da müteflebbis ortak taraf ndan, müfltereken yönetilmek üzere, ekonomik bir faaliyetin üstlenilmesi için bir sözleflme dahilinde kurulmufl flirketlerdir. Sabanc ailesi üyeleri, Holding e sahip olduklar flirketlerdeki oy haklar n vermek suretiyle kontrol etme yetkisi tan maktad r. liflikteki konsolide mali tablolarda, Sabanc ailesi üyelerinin sahip oldu u hisselere düflen pay, ana ortakl k d fl pay olarak gösterilmifltir. 5. 2 no lu konsolide mali tablo dipnotunda da belirtildi i üzere, iliflikteki konsolide mali tablolarda gösterilen ABD Dolar tutarlar, Yeni Türk Liras ("YTL") tutarlar üzerinden 31 Aral k tarihindeki resmi T.C. Merkez Bankas ABD Dolar al fl kuru kullan larak hesaplanm fl olup iliflikteki konsolide mali tablolar n bir parças de ildir. Baflaran Nas Serbest Muhasebeci Mali Müflavirlik Anonim fiirketi a member of PricewaterhouseCoopers Burak Özpoyraz, SMMM Sorumlu Ortak, Bafldenetçi stanbul, 8 Nisan 2005
31 ARALIK T BAR YLE KONSOL DE B LANÇOLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras n n 31 Aral k tarihi itibariyle sat n alma gücü esas na göre bin Yeni VARLIKLAR Notlar ABD Dolar (*) Dönen varl klar: Kasa ve banka 6 2.408.281 3.232.154 2.694.034 Al m-sat m amaçl finansal varl klar 7 3.014.687 4.046.011 8.868.241 Türev araçlar 8 179.858 241.388 290.997 T.C. Merkez Bankas hesab 1.446.766 1.941.705 1.756.871 flletme kaynakl krediler ve alacaklar - Müflterilere verilen kredi ve avanslar 9.a 7.299.030 9.796.028 6.673.135 - Menkul k ymetler 9.b 2.452.546 3.291.562 4.615.163 Yat r m amaçl finansal varl klar - Sat lmaya haz r 10.a 1.280.713 1.718.845 523.417 - Vadeye kadar elde tutulacaklar 10.b 93.713 125.772 185.133 Ticari alacaklar 11 808.103 1.084.555 766.320 liflkili taraflardan alacaklar 14.128 18.961 9.431 Stoklar 12 574.145 770.560 583.865 Di er dönen varl klar 172.442 231.434 234.537 Toplam dönen varl klar 19.744.412 26.498.975 27.201.144 Duran varl klar: flletme kaynakl krediler ve alacaklar - Müflterilere verilen kredi ve avanslar 9.a 2.520.783 3.383.143 3.250.814 - Menkul k ymetler 9.b 4.784.918 6.421.838 3.431.362 Uzun vadeli ticari alacaklar 38.575 51.772 8.101 fltirakler 13 137.043 183.926 179.383 Yat r m amaçl finansal varl klar - Sat lmaya haz r 10.a 1.219.615 1.636.845 1.057.132 - Vadeye kadar elde tutulacaklar 10.b 165.946 222.716 390.153 Maddi duran varl klar - net 14 2.913.081 3.909.646 3.831.423 Yat r m amaçl gayrimenkuller - net 15 250.896 336.728 340.659 fierefiye-net 28 120.383 161.566 242.110 Maddi olmayan duran varl klar - net 115.505 155.019 120.493 Ertelenen vergi varl klar 19 254.501 341.566 296.624 Di er duran varl klar 26.680 35.805 30.159 Toplam duran varl klar 12.547.926 16.840.570 13.178.413 Toplam varl klar 32.292.338 43.339.545 40.379.557 (*) 2 no lu konsolide mali tablo dipnotunda da belirtildi i üzere, konsolide mali tablolarda gösterilen ABD Dolar tutarlar, Yeni Türk Liras ("YTL") tutarlar üzerinden 31 Aral k tarihindeki resmi T.C. Merkez Bankas ABD Dolar al fl kuru kullan larak hesaplanm fl olup Uluslararas Finansal Raporlama Standartlar na uygun olarak haz rlanan konsolide mali tablolar n bir parças de ildir. Bu konsolide mali tablolar, 8 Nisan 2005 tarihli Yönetim Kurulu toplant s nda onaylanm fl ve Yönetim Kurulu ad na Celal Metin ve Nedim Bozfak o lu taraf ndan imzalanm flt r. Ekte yer alan notlar, bu konsolide mali tablolar n ayr lmaz bir parças n teflkil eder. 72
31 ARALIK T BAR YLE KONSOL DE B LANÇOLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras n n 31 Aral k tarihi itibariyle sat n alma gücü esas na göre bin Yeni Notlar ABD Dolar (*) YÜKÜMLÜLÜKLER, ANA ORTAKLIK DIfiI PAY VE ÖZSERMAYE K sa vadeli yükümlülükler: Al nan fonlar, banka kredileri ve ihraç edilen borç senetleri 16 2.969.481 3.985.341 3.142.198 Mevduat 17 17.220.016 23.110.983 22.503.658 Türev araçlar 8 28.636 38.432 74.481 Ticari borçlar 478.643 642.387 460.648 liflkili taraflara borçlar 10.484 14.071 5.571 Sigorta teknik karfl l 77.619 104.172 93.033 Ödenecek vergiler 19 117.681 157.940 343.894 Di er k sa vadeli yükümlülükler 18 960.998 1.289.756 900.605 Toplam k sa vadeli yükümlülükler 21.863.558 29.343.082 27.524.088 Uzun vadeli yükümlülükler: Al nan fonlar, banka kredileri ve ihraç edilen borç senetleri 16 1.548.364 2.078.059 1.932.364 Mevduat 17 322.964 433.450 220.263 K dem tazminat karfl l 20 93.082 124.925 98.071 Sigorta teknik karfl l 76.031 102.041 92.013 Ertelenen vergi yükümlülü ü 19 187.619 251.803 297.856 Di er uzun vadeli yükümlülükler 91.382 122.644 168.470 Toplam uzun vadeli yükümlülükler 2.319.442 3.112.922 2.809.037 Toplam yükümlülükler 24.183.000 32.456.004 30.333.125 Ana ortakl k d fl pay: - Sabanc ailesi 1.468.442 1.970.796 1.740.549 - Di erleri 2.028.931 2.723.028 2.506.359 Ana ortakl k d fl pay 3.497.373 4.693.824 4.246.908 Özsermaye: Sermaye 21 894.121 1.200.000 1.000.000 Sermaye düzeltme farklar 21 2.259.573 3.032.573 3.038.643 Ödenmifl toplam sermaye 3.153.694 4.232.573 4.038.643 Emisyon primi 21 16.146 21.670 21.670 Emisyon primi düzeltme farklar 21 207.383 278.329 278.329 Yabanc para çevrim farklar 4.s (229.300) (307.744) (193.811) Makul de er yede i 4.b 1.925 2.583 2.354 Birikmifl kârlar 22 1.462.117 1.962.306 1.652.339 Toplam özsermaye 4.611.965 6.189.717 5.799.524 Toplam yükümlülükler, ana ortakl k d fl pay ve özsermaye 32.292.338 43.339.545 40.379.557 Taahhütler ve flarta ba l yükümlülükler 26 Ekte yer alan notlar, bu konsolide mali tablolar n ayr lmaz bir parças n teflkil eder. 73
31 ARALIK TAR HLER NDE SONA EREN YILLARA A T KONSOL DE GEL R TABLOLARI (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras n n 31 Aral k tarihi itibariyle sat n alma gücü esas na göre bin Yeni Notlar ABD Dolar (*) Gelirler: Finans 5 4.481.524 6.014.653 6.949.695 Finans d fl 5 4.128.200 5.540.457 4.592.520 8.609.724 11.555.110 11.542.215 Faaliyet giderleri: Finans 5 (2.921.953) (3.921.553) (4.032.204) Finans d fl 5 (3.932.452) (5.277.744) (4.531.381) (6.854.405) (9.199.297) (8.563.585) Di er faaliyet gelirleri / (giderleri): Finans 5 47.058 63.157 79.778 Finans d fl 5 (36.351) (48.787) 116.703 10.707 14.370 196.481 Faaliyet kâr : Finans 5 1.606.629 2.156.257 2.997.269 Finans d fl 5 159.397 213.926 177.842 1.766.026 2.370.183 3.175.111 Finansman gelirleri - net 23 34.572 46.399 88.822 fltirak pay 13 35.701 47.914 31.523 Net parasal pozisyon kayb (471.857) (633.280) (370.029) Vergi ve ana ortakl k d fl pay öncesi kâr 1.364.442 1.831.216 2.925.427 Vergi 19 (305.026) (409.374) (798.598) Ana ortakl k d fl pay öncesi kâr 1.059.416 1.421.842 2.126.829 Ana ortakl k d fl pay - Sabanc ailesi (226.234) (303.628) (569.479) - Di erleri (293.631) (394.082) (630.189) Net kâr 539.551 724.132 927.161 Tam YTL cinsinden hisse bafl na esas ve nisbi kazanç - adi hisse senedi ( 000) 4.z 0,57 0,73 - intifa senetleri 4.z 229.883 294.337 (*) 2 no lu konsolide mali tablo dipnotunda da belirtildi i üzere, konsolide mali tablolarda gösterilen ABD Dolar tutarlar, Yeni Türk Liras ("YTL") tutarlar üzerinden 31 Aral k tarihindeki resmi T.C. Merkez Bankas ABD Dolar al fl kuru kullan larak hesaplanm fl olup Uluslararas Finansal Raporlama Standartlar na uygun olarak haz rlanan konsolide mali tablolar n bir parças de ildir. Ekte yer alan notlar, bu konsolide mali tablolar n ayr lmaz bir parças n teflkil eder. 74
31 ARALIK TAR HLER NDE SONA EREN YILLARA A T KONSOL DE NAK T AKIM TABLOLARI (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras n n 31 Aral k tarihi itibariyle sat n alma gücü esas na göre bin Yeni Notlar ABD Dolar (*) Vergi, ana ortakl k d fl pay ve parasal kay p öncesi kâr 1.836.299 2.464.496 3.295.456 flletme faaliyetlerinden sa lanan net nakitin vergi ve ana ortakl k d fl pay öncesi kâr ile mutabakat na yönelik düzeltmeler: Amortisman ve itfa paylar 334.347 448.727 419.134 Kredi risk karfl l klar 80.015 107.388 94.419 Sigorta teknik karfl l 25.068 33.644 50.689 K dem tazminat karfl l 41.553 55.768 45.949 fierefiye de er düflüklü ü 41.879 56.206 42.873 Maddi duran varl klar de er düflüklü ü 161.277 216.450 25.337 Türev araçlar n makul de er de iflikli i 10.104 13.560 (98.719) Ba l ortakl k ve müflterek yönetime tabi ortakl k sat fl kâr - - (80.822) Tahakkuk etmemifl komisyon gelirleri (62.413) (83.765) (72.323) fltirak kazanc (35.701) (47.914) (31.523) Kredi risk karfl l klar enflasyon etkisi (26.505) (35.573) (25.389) Maddi duran varl klar matematiksel düzeltme - - (36.153) flletme d fl faaliyetlerin enflasyon etkisi (8.555) (11.481) (10.469) Yabanc para çevrim farklar (3.557) (4.774) (95.210) Negatif flerefiye geliri (218.957) (293.862) - Di er (9.658) (12.962) (3.186) flletme varl k ve yükümlülüklerindeki de ifliklik öncesi iflletme faaliyetlerinden sa lanan nakit ak m 2.165.196 2.905.908 3.520.063 flletme faaliyetlerinde kullan lan nakit ak m 24 (1.309.250) (1.757.144) (4.989.966) Ödenen vergi (516.458) (693.138) (1.062.498) Ödenen k dem tazminat (28.034) (37.625) (33.926) Tahsil edilen/ (ödenen) faiz (bankac l k d fl bölümler) - net 12.015 16.125 135.182 flletme faaliyetlerinde (kullan lan)/ sa lanan net nakit 323.469 434.126 (2.431.145) Yat r m faaliyetlerinden kaynaklanan nakit ak m : Yat r m harcamalar (424.620) (569.883) (375.563) Al m-sat m amaçl finansal varl k al m (bankac l k d fl bölümler) (175.953) (236.147) (41.056) Müflterek yönetime tabi ortakl k iktisap tutar - - (1.109) Ba l ortakl k iktisab (69.418) (93.166) - Ba l ortakl k ve müflterek yönetime tabi ortakl k sat fl ndan sa lanan nakit - - 127.748 Maddi duran varl k sat fl ndan sa lanan nakit 92.316 123.897 33.180 Al nan temettüler 32.316 43.371 29.520 Yat r m faaliyetlerinden kaynaklanan enflasyon etkisi (27.219) (36.531) (105.264) Yat r m faaliyetlerinde kullan lan net nakit (572.578) (768.459) (332.544) Finansman faaliyetlerinden sa lanan nakit ak m : Al nan fonlar, krediler ve ihraç edilen borç senetlerinde azal fl 572.901 768.891 (736.726) Uzun vadeli al nan fonlar, krediler ve ihraç edilen borç senetlerinde azal fl 108.557 145.695 (251.455) Ödenen temettü (129.028) (173.169) (55.726) Ana ortakl k d fl na ödenen temettü (217.713) (292.192) (104.462) Ana ortakl k d fl na ait sermaye art fl (31.548) (42.341) 49.798 Finansman faaliyetlerinden kaynaklanan enflasyon etkisi 542.483 728.067 715.087 Finansman faaliyetlerinde (kullan lan)/ sa lanan net nakit 845.652 1.134.951 (383.484) Nakit ve nakit benzerlerindeki net (azal fl) / art fl 596.543 800.618 (3.147.173) Nakit ve nakit benzerlerinden kaynaklanan enflasyon etkisi (183.573) (246.373) (250.679) Dönem bafl ndaki nakit ve nakit benzerleri 4.u 1.955.834 2.624.925 6.022.777 Dönem sonundaki nakit ve nakit benzerleri 4.u 2.368.804 3.179.170 2.624.925 31 Aral k tarihi itibariyle nakit ve nakit benzerlerinin 70.814 YTL si (2003: 80.629 YTL) Grup un tasarrufunda bulunmamaktad r (Not 6). (*) 2 no lu konsolide mali tablo dipnotunda da belirtildi i üzere, konsolide mali tablolarda gösterilen ABD Dolar tutarlar, Yeni Türk Liras ("YTL") tutarlar üzerinden 31 Aral k tarihindeki resmi T.C. Merkez Bankas ABD Dolar al fl kuru kullan larak hesaplanm fl olup Uluslararas Finansal Raporlama Standartlar na uygun olarak haz rlanan konsolide mali tablolar n bir parças de ildir. Ekte yer alan notlar, bu konsolide mali tablolar n ayr lmaz bir parças n teflkil eder. 75
31 ARALIK TAR HLER NDE SONA EREN YILLARA A T KONSOL DE ÖZSERMAYE HAREKET TABLOLARI (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras n n 31 Aral k tarihi itibariyle sat n alma gücü esas na göre bin Yeni Sermaye Emisyon primi Yabanc Makul Emisyon düzeltme düzeltme para çevrim de er Birikmifl Toplam Ana ortakl k Sermaye primi farklar farklar farklar yede i kârlar özsermaye d fl pay 1 Ocak 2003 itibariyle bakiyeler 800.000 21.670 3.195.578 278.329 19.887 (8.678) 827.208 5.133.994 3.103.225 fltirak konsolidasyon kapsam de iflikli i (Not 13) - - - - - - (3.240) (3.240) (4.986) Ba l ortakl k konsolidasyon kapsam de iflikli i (Not 1) - - - - - - - - 27.251 Sermaye art fl 200.000 - (156.935) - - - (43.065) - 49.798 Temettü - - - - - - (55.725) (55.725) (104.463) Ba l ortakl k sat fl - - - - - - - - (6.386) Yabanc para çevrim farklar - - - - (213.698) - - (213.698) (33.768) Sat lmaya haz r finansal varl klar n net makul de er art fl, vergi sonras - - - - - 11.032-11.032 16.569 Cari y l kâr - - - - - - 927.161 927.161 1.199.668 31 Aral k 2003 itibariyle bakiyeler 1.000.000 21.670 3.038.643 278.329 (193.811) 2.354 1.652.339 5.799.524 4.246.908 1 Ocak itibariyle bakiyeler 1.000.000 21.670 3.038.643 278.329 (193.811) 2.354 1.652.339 5.799.524 4.246.908 Ba l ortakl k konsolidasyon kapsam de iflikli i (Not 1) - - - - (4.040) - (1.985) (6.025) (9.378) Ba l ortakl k etkin ortakl k pay de iflimi - - - - - - (45.081) (45.081) 45.081 Sermaye art fl 200.000 - (6.070) - - - (193.930) - - Nakit olmayan sermaye art fl düzeltmesi - - - - - - - - (42.341) Temettü - - - - - - (173.169) (173.169) (292.192) fl birleflmesi - sat n alma - - - - - - - - 60.653 Yabanc para çevrim farklar - - - - (109.893) - - (109.893) (12.812) Sat lmaya haz r finansal varl klar n net makul de er art fl, vergi sonras - - - - - 229-229 195 Cari y l kâr - - - - - - 724.132 724.132 697.710 31 Aral k itibariyle bakiyeler 1.200.000 21.670 3.032.573 278.329 (307.744) 2.583 1.962.306 6.189.717 4.693.824 Ekte yer alan notlar, bu konsolide mali tablolar n ayr lmaz bir parças n teflkil eder 76
31 ARALIK TAR HL KONSOL DE MAL TABLOLARA A T D PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras n n 31 Aral k tarihi itibariyle sat n alma gücü esas na göre bin Yeni NOT 1 - ORGAN ZASYON VE FAAL YET KONUSU ("Holding") 1967 y l nda kurulmufl olup, ana faaliyet konusu a rl kl olarak finans, üretim ve ticaret gibi endüstri kollar nda faaliyet gösteren flirketlerin idare ve koordinasyonunu sa lamakt r. Holding Türkiye de tescil edilmifltir ve Sabanc ailesi taraf ndan yönetilmektedir (Not 21). 31 Aral k tarihinde Holding, Ba l Ortakl klar ve Müflterek Yönetime Tabi Ortakl klar nda istihdam edilen toplam personel say s 34.282 dir (2003: 33.632). Holding merkezi, afla daki adreste bulunmaktad r: Sabanc Center, 4. Levent, stanbul, Türkiye. Ba l Ortakl klar 31 Aral k tarihi itibariyle konsolide edilen Ba l Ortakl klar n faaliyet konusu ve konsolide mali tablolar n amac do rultusunda Ba l Ortakl klar n faaliyette bulundu u endüstriyel bölümler afla daki gibidir: Ba l Ortakl klar Faaliyet konusu Endüstriyel bölüm Akbank T.A.fi. ("Akbank") Bankac l k Finans Sabanc Bank Plc. ("Sabank") Bankac l k Finans Ak Emeklilik A.fi. ("Ak Emeklilik") Bireysel emeklilik Finans Aksigorta A.fi. ("Aksigorta") Sigorta Finans DuPont Sabanc Polyester Europe B.V. ("DuPontSA") (*) Tekstil Tekstil ve kimyevi ürünler Pilsa Plastik Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Pilsa") Plastik Tekstil ve kimyevi ürünler Bossa Ticaret ve Sanayi flletmeleri A.fi. ("Bossa") Tekstil Tekstil ve kimyevi ürünler nsa Naylon Sanayi ve Ticaret A.fi. (" nsa") Tekstil Tekstil ve kimyevi ürünler Yünsa Yünlü Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Yünsa") Tekstil Tekstil ve kimyevi ürünler Sabanc Industrial Nylon Yarn and Tire Cord Fabric B.V. ("Sabanc Industrial Nylon Yarn") Otomotiv Lastik ve takviye Sakosa Sabanc Endüstriyel plik ve Kord Bezi Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Sakosa") Otomotiv Lastik ve takviye Temsa Termo Mekanik Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Temsa") Otomotiv Lastik ve takviye Toyotasa Toyota-Sabanc Pazarlama ve Sat fl A.fi. ("Toyotasa Pazarlama") Otomotiv Lastik ve takviye Çimsa Çimento Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Çimsa") Çimento ve klinker Çimento Oralitsa nflaat Malzemeleri ve Ticaret Ltd. fiti. ("Oralitsa") nflaat Çimento G dasa Sabanc G da Sanayi ve Ticaret A.fi. ("G dasa") G da ve meflrubat G da Marsa Kraft Foods Sabanc G da Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Marsa") (**) G da ve meflrubat G da Teknosa ç ve D fl Ticaret A.fi. ("Teknosa") Ticaret Perakendecilik Exsa Export Sanayi Mamülleri Sat fl ve Araflt rma A.fi. ("Exsa") Ticaret Di er Exsa UK Ltd. ("Exsa UK") Ticaret Di er Universal Trading (Jersey) Ltd. ("Universal") Ticaret Di er Ankara Enternasyonel Otelcilik A.fi. ("AEO") Turizm Di er Tursa Sabanc Turizm ve Yat r m flletmeleri A.fi. ("Tursa") Turizm Di er Enerjisa Enerji Üretim A.fi. ("Enerjisa") Enerji Di er Sapeksa Mensucat ve Toprak Mahsulleri Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Sapeksa") Tar m Di er Sabanc Telekomünikasyon Hizmetleri A.fi. ("Sabanc Telekom") Telekomünikasyon Di er Bimsa Uluslararas fl, Bilgi ve Yönetim Sistemleri A.fi. ("Bimsa") (***) Bilgi ifllem sistemi ticareti Di er 77
31 ARALIK TAR HL KONSOL DE MAL TABLOLARA A T D PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras n n 31 Aral k tarihi itibariyle sat n alma gücü esas na göre bin Yeni (*) Holding, 30 Kas m tarihinden itibaren, DuPontSA n n faaliyetlerini kontrol etmeye bafllad ndan dolay, önceki dönemlerde Müflterek Yönetime Tabi Ortakl k olarak s n fland r lm fl ve oransal konsolidasyon yöntemiyle muhasebelefltirilmifl olan DuPontSA bu konsolide mali tablolarda 30 Kas m tarihinden itibaren Ba l Ortakl k olarak konsolide edilmifltir (Not 28). (**) 29 Haziran tarihinde al nm fl olan yönetim kurulu karar ile Holding %50,16 s na sahip oldu u Marsa hisselerini G dasa n n sermaye art r m nda ayni sermaye olarak kullanm flt r. Dolay s yla, Marsa 29 Haziran tarihinden itibaren Holding in G dasa vas tas yla dolayl olarak sahip oldu u bir ba l ortakl k konumuna gelmifltir. (***) Holding, 23 Haziran tarihinden itibaren, I-Bimsa n n faaliyetlerini kontrol etmeye bafllad ndan dolay, önceki dönemlerde Müflterek Yönetime Tabi Ortakl k olarak s n fland r lm fl ve oransal konsolidasyon yöntemiyle muhasebelefltirilmifl olan I-Bimsa bu konsolide mali tablolarda 23 Haziran tarihinden itibaren ba l ortakl k olarak konsolide edilmifl ve ismi Bimsa Uluslararas fl, Bilgi ve Yönetim Sistemleri A.fi. olarak de ifltirilmifltir. Finansal bilgilerin bölümlere göre raporlanmas amaçl olarak haz rlanan Not 5 te Holding e iliflkin bilgiler "Di er" grubu içerisinde gösterilmifltir. Sabank, Exsa UK, Universal, DuPontSA ve Sabanc Industrial Nylon Yarn (toplu olarak "Yabanc Ba l Ortakl klar") d fl ndaki tüm Ba l Ortakl klar Türkiye de tescil edilmifltir. Sabank ve Exsa UK ngiltere de, Universal, DuPontSA ve Sabanc Industrial Nylon Yarn Hollanda da tescil edilmifllerdir. Müflterek Yönetime Tabi Ortakl klar 31 Aral k tarihi itibariyle haz rlanan konsolide mali tablolarda oransal konsolidasyon yöntemiyle muhasebelefltirilmifl olan Müflterek Yönetime Tabi Ortakl klar n faaliyet konusu ve konsolide mali tablolar n amac do rultusunda Müflterek Yönetime Tabi Ortakl klar n faaliyette bulundu u endüstriyel bölümler afla daki gibidir: Faaliyet Endüstriyel Ortak Müflterek Yönetime Tabi Ortakl klar konusu bölüm giriflimci Beksa Çelik Kasa Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Beksa") Otomotiv Lastik ve takviye Bekaert Brisa Bridgestone Sabanc Lastik Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Brisa") Otomotiv Lastik ve takviye Bridgestone DuPont Sabanc International, LLC ("Dusa") Otomotiv Lastik ve takviye DuPont Akçansa Çimento Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Akçansa") Çimento ve klinker Çimento Heidelberg Oysa Çimento Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Oysa Çimento") Çimento ve klinker Çimento Oyak Carrefoursa Carrefour Sabanc Ticaret Tüketici Merkezi A.fi. ("Carrefoursa") ürünleri ticareti Perakendecilik Carrefour Diasa Dia Sabanc Süpermarketleri Tüketici Ticaret A.fi. ("Diasa") ürünleri ticareti Perakendecilik Dia S.A. Olmuksa International Paper Sabanc Ambalaj Oluklu mukavva International Sanayi ve Ticaret A.fi.("Olmuksa") ka t ve kutu Di er Paper Dönkasan Dönüflen Ka t Hammaddeleri Olmuksa ve Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Dönkasan") Ka t Di er Kartonsan Dusa d fl nda tüm Müflterek Yönetime Tabi Ortakl klar Türkiye de tescil edilmifllerdir. Dusa, Amerika Birleflik Devletleri nde tescil edilmifltir. 78
NOT 2 - MAL TABLOLARIN SUNUM ESASLARI Sermaye Piyasas Kurulu nun ("SPK"), 15 Kas m 2003 tarihli seri XI, No:25 "Sermaye Piyasas nda Muhasebe Standartlar Hakk nda Tebli "i ("Tebli ") 1 Ocak 2005 tarihinden sonra sona eren ilk ara mali tablolardan geçerli olmak üzere yürürlü e girmifltir. Tebli e göre dileyen iflletmeler, 31 Aral k 2003 tarihinde veya daha sonra sona eren y ll k veya ara hesap döneminden bafllamak üzere, bu tebli hükümlerini uygulamaya bafllayabilirler. Bunun yan s ra, Tebli Otuzdördüncü K s m Muhtelif Hükümler Geçici Madde 1, mali tablo ve raporlar n zorunlu olarak bu tebli hükümlerince düzenlenece i ilk hesap döneminin bafl na kadar geçen süre zarf nda, mali tablo ve raporlar n Uluslararas Finansal Raporlama Standartlar na ("UFRS") uygun olarak düzenlenmesinin ve kamuya aç klanmas n n Tebli de öngörülen düzenleme ve ilan yükümlülüklerinin yerine getirilmesi hükmünde oldu unu belirtmektedir. Ayr ca, SPK n n bu Tebli e eklemeler yapan Seri:XI, No:27 say l "Sermaye Piyasas nda Muhasebe Standartlar Hakk nda Tebli de De ifliklik Yap lmas na Dair Tebli " Madde 1 de de iflletmelerin Uluslararas Finansal Raporlama Standartlar n uygulamalar, Tebli de öngörülen düzenleme ve ilan yükümlülüklerinin yerine getirilmesi hükmünde oldu u belirtilmektedir. Buna ba l olarak, Holding, mali tablolar n 31 Aral k 2003 tarihinde sona eren hesap döneminden itibaren UFRS ye uygun olarak düzenlemeyi seçmifltir. Konsolide mali tablolar, UFRS ye uygun olarak haz rlanm flt r. Holding ve Türkiye deki Ba l Ortakl klar, Müflterek Yönetime Tabi Ortakl klar ve fltirakleri, muhasebe kay tlar n n tutulmas nda ve kanuni mali tablolar n ("Kanuni Mali Tablolar") haz rlanmas nda Türk Ticaret Kanunu ("TTK"), vergi mevzuat, T.C. Maliye Bakanl taraf ndan yay nlanan Tek Düzen Hesap Plan, Bankac l k Düzenleme ve Denetleme Kurulu taraf ndan yürürlü e konulan Muhasebe Uygulama Yönetmeli i ve Bankalar Kanunu, Sigorta Murakabe Kanunu ve Sigorta Mevzuat ve SPK taraf ndan aç klanan muhasebe prensiplerine uymaktad r. Yabanc Ba l Ortakl klar, Müflterek Yönetime Tabi Ortakl klar ve fltirakler, tescilli olduklar ülkelerin yürürlükte bulunan kanun ve yönetmeliklerine uygun olarak kanuni defterlerini tutmaktad rlar. Konsolide mali tablolar, Maliye Bakanl n n öngördü ü enflasyon muhasebesi düzeltmeleri yap lm fl flekliyle haz rlanm fl ve UFRS ye uygunluk aç s ndan gerekli düzeltme ve s n fland rmalar yans t larak düzenlenmifltir. 30 Ocak tarihli Resmi Gazete de yay nlanan Türkiye Cumhuriyeti Devleti nin Para Birimi Hakk ndaki 5083 say l kanun uyar nca, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Yeni Türk Liras ("YTL") ve Yeni Kurufl ("YKr"), Türkiye Cumhuriyeti nin yeni para birimi olmufltur.yeni Türk Liras n n alt birimi Yeni Kurufltur ( 1 YTL = 100 YKr). Bir önceki para birimi olan Türk Liras de erleri YTL ye dönüfltürülürken 1 milyon Türk Liras, 1 YTL ye eflit tutulmaktad r. Buna göre, Türkiye Cumhuriyeti nin para birimi Türk Liras ndan alt s f r at larak sadelefltirilmifltir. Hukuki sonuç do uran tüm yasa, mevzuat, idari ve hukuki ifllem, mahkeme karar, k ymetli evrak ve her türlü belgenin yan s ra ödeme ve de iflim araçlar nda, Türk Liras na yap lan referanslar, yukar da belirtilen dönüflüm oran ile YTL cinsinden yap lm fl say lmaktad r. Sonuç olarak, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren YTL, mali tablo ve kay tlar n tutulmas ve gösterimi aç s ndan Türk Liras n n yerini alm fl bulunmaktad r. Sermaye Piyasas Kurulu nun 30 Kas m tarihli duyurusuna istinaden, 31 Aral k tarihinde sona eren döneme iliflkin mali tablolar, karfl laflt rma amac yla kullan lacak olan bir önceki döneme ait finansal verileri de dahil olmak üzere, YTL cinsinden gösterilmifltir. Mali tablolar n yüksek enflasyona göre düzeltilmesi Uluslararas Muhasebe Standard 29 ("UMS 29"), Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama, yüksek enflasyonlu bir ekonomiye ait para birimi esas al narak haz rlanan mali tablolar n bu para biriminin bilanço tarihindeki sat n alma gücünden haz rlanmas n ve önceki dönem mali tablolar n n da karfl laflt rma amac yla ayn de er ölçüleri kullan larak yeniden düzenlenmesini öngörmektedir. UMS 29 uygulamas n 79
31 ARALIK TAR HL KONSOL DE MAL TABLOLARA A T D PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras n n 31 Aral k tarihi itibariyle sat n alma gücü esas na göre bin Yeni gerekli k lan bafll ca nedenler; nüfusun ço unlu unun parasal olmayan varl klara yat r m yapmas ve elindeki parasal varl klar ulusal para birimi yerine kuvvetli yabanc para cinsinden tutmas ; vadeli sat fl ve al mlarda vadenin k sa olmas na karfl n vade fark uygulamas olmas ; faiz oranlar, ücretler ve fiyatlar n fiyat endeksine ba l olmas ve %100 e yaklaflan veya %100 ü aflan üç y ll k bileflik enflasyon oran d r. Yeniden düzenleme, Devlet statistik Enstitüsü ("D E") taraf ndan aç klanan ve ülke çap nda geçerli olan Toptan Eflya Fiyat Endeksi nden ("TEFE") türetilen düzelme katsay s kullan larak yap lm flt r. 31 Aral k itibariyle mali tablolar n düzeltilmesinde kullan lan endeksler ve düzeltme katsay lar afla da gösterilmifltir: Üç y ll k bileflik Tarih Endeks Düzeltme katsay s enflasyon oranlar (%) 31 Aral k 8.403,8 1,000 69,7 31 Aral k 2003 7.382,1 1,138 181,1 31 Aral k 2002 6.478,8 1,297 227,3 Yukar da belirtilen düzeltme ifllemine ait ana hatlar afla da belirtilmifltir: - Yüksek enflasyonlu bir ekonominin para birimi cinsinden haz rlanm fl cari y l mali tablolar, paran n bilanço tarihinde geçerli olan sat n alma gücü ile, önceki raporlama dönemlerine ait tutarlar ise yine paran n en son bilanço tarihindeki sat n alma gücüne göre düzeltilerek ifade edilmektedir. - Parasal varl k ve borçlar, hali haz rda, bilanço tarihindeki cari sat n alma gücü ile ifade edildi inden düzeltilmemektedir. - Bilanço tarihindeki cari sat n alma gücü ile ifade edilmemifl olan parasal olmayan varl k ve borçlar ile öz kaynak kalemleri, ilgili ayl k düzeltme katsay lar kullan larak düzeltilmifltir. - Önceki raporlama dönemlerine ait mali tablolar paran n bilanço tarihindeki cari sat n alma gücü esas al narak düzeltilmifltir. - Gelir tablosunda yer alan tüm kalemler, ilgili (ayl k) düzeltme katsay lar kullan larak düzeltilmifltir. - Enflasyonun Holding in net parasal varl k pozisyonu üzerindeki etkisi, gelir tablosuna, net parasal pozisyon kayb olarak yans t lm flt r. ABD Dolar çevrimi UFRS ye uygun olarak haz rlanan konsolide mali tablolarda sunulan ABD Dolar cinsinden tutarlar, 31 Aral k tarihinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas taraf ndan duyurulan ABD Dolar resmi al fl kuru olan 1,3421YTL=1ABD Dolar kullan larak YTL cinsi tutarlar üzerinden çevrilmifltir. Bu sebepten dolay, ABD Dolar cinsinden sunulan tutarlar UFRS ye uygun olarak haz rlanan konsolide mali tablolar n bir parças de ildir. NOT 3 - GRUP MUHASEBES a) Konsolide mali tablolar, afla da (b) ile (f) paragraflar nda yer alan hususlar kapsam nda, ana flirket olan ile Ba l Ortakl klar n n, Müflterek Yönetime Tabi Ortakl klar n n ve fltiraklerinin (topluca "Grup" olarak adland r lacakt r) mali tablolar n içermektedir. Konsolidasyon kapsam içinde yer alan flirketlerin mali tablolar, konsolide mali tablolar n tarihi itibariyle ve yeknesak muhasebe ilke ve uygulamalar gözetilerek UFRS ye uygun olarak haz rlanm flt r. fltiraklerin, Müflterek Yönetime Tabi Ortakl klar n ve Ba l Ortakl klar n faaliyet sonuçlar, sat n alma veya elden ç karma ifllemlerine uygun olarak söz konusu ifllemlerin geçerlilik tarihlerinde dahil edilmifl veya hariç b rak lm fllard r. 80
b) Ba l Ortakl klar, Holding in ya (a) do rudan ve/veya dolayl olarak kendisine ait olan hisseler ve/veya Sabanc ailesi ve kontrol etti i di er flirketler neticesinde flirketlerdeki hisselerle ilgili oy kullanma hakk n n %50 den fazlas n kullanma yetkisi kanal yla; veya (b) oy kullanma hakk n n %50 den fazlas n kullanma yetkisine sahip olmamakla birlikte mali ve iflletme politikalar üzerinde fiili kontrolünü kullanmak suretiyle mali ve iflletme politikalar n Holding in menfaatleri do rultusunda kontrol etme yetkisi ve gücüne sahip oldu u flirketleri ifade eder. Afla daki tabloda 31 Aral k tarihi itibariyle Ba l Ortakl klar, sahip olunan paylar ve ortakl k oranlar gösterilmifltir: Holding ve Ba l Ortakl klar Sabanc ailesi taraf ndan sahip olunan taraf ndan Sahip olunan Etkin do rudan ve dolayl pay sahip olunan pay toplam pay ortakl k pay Ba l ortakl klar % % % % AEO 70,29-70,29 70,29 Akbank 43,61 24,86 68,47 39,11 Ak Emeklilik 99,35-99,35 43,61 Aksigorta 57,40-57,40 57,40 Bossa 50,12 25,70 75,82 50,12 Bimsa 100,00-100,00 93,11 Çimsa 45,48 2,23 47,71 (*) 44,39 DuPontSA 100,00-100,00 99,93 Enerjisa 82,28-82,28 75,60 Exsa 45,71 54,30 100,00 25,93 Exsa UK 100,00-100,00 99,04 G dasa 100,00-100,00 100,00 nsa 55,01-55,01 55,01 Marsa 50,20-50,20 50,18 Oralitsa 80,49-80,49 53,38 Pilsa 51,23 48,77 100,00 51,23 Sabanc Industrial Nylon Yarn 100,00-100,00 100,00 Sabank 100,00-100,00 71,92 Sakosa 100,00-100,00 100,00 Sapeksa 52,84 44,87 97,71 34,44 Sabanc Telekom 100,00-100,00 100,00 Teknosa 51,92 48,08 100,00 51,91 Temsa 48,70 51,29 99,99 47,53 Toyotasa Pazarlama 65,00-65,00 64,99 Tursa 99,52-99,52 98,34 Universal 100,00-100,00 92,59 Yünsa 49,47 16,37 65,84 44,16 (*) Sahip olunan toplam pay oran n n %50 den az olmas na ra men, Holding, söz konusu iflletmenin mali ve iflletme politikalar n fiili olarak Holding in menfaatleri do rultusunda kontrol etme yetkisi ve gücüne sahiptir. 81
31 ARALIK TAR HL KONSOL DE MAL TABLOLARA A T D PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras n n 31 Aral k tarihi itibariyle sat n alma gücü esas na göre bin Yeni Ba l Ortakl klara ait bilançolar ve gelir tablolar, tam konsolidasyon yöntemi kullan larak konsolide edilmifl olup Holding ve Ba l Ortakl klar n n sahip oldu u paylar n kay tl de eri, ilgili özsermayeden mahsup edilmektedir. Holding ile Ba l Ortakl klar aras ndaki ifllemler ve bakiyeler konsolidasyon kapsam nda karfl l kl olarak silinmektedir. Holding in ve Ba l Ortakl klar n n, Ba l Ortakl klarda sahip oldu u hisselerin finansman maliyeti ile bu hisselere ait temettüler, s ras yla, özsermayeden ve ilgili dönem gelirinden ç kar lm flt r. 31 Aral k tarihi itibariyle finansal pozisyonu ve ayn tarihte sona eren döneme ait faaliyet sonucu, gerek tek bafl na gerekse topluca, toplam konsolide mali tablolara göre parasal önemlilik arz etmeyen ba l ortakl klar n mali tablolar konsolide edilmemifltir. Bu ba l ortakl klar, konsolide mali tablolarda, sat lmaya haz r finansal varl klar olarak s n fland r lm fllard r (Not 10.a). c) Müflterek Yönetime Tabi Ortakl klar, Holding ve Ba l Ortakl klar n n bir veya daha fazla say daki taraf ile birlikte ortak kontrolüne tabi ve sözleflme ile ekonomik bir faaliyetin üstlenildi i flirketlerdir. Müflterek Yönetime Tabi Ortakl klar, oransal konsolidasyon yöntemi kullan larak, di er bir ifade ile, Grup un Müflterek Yönetime Tabi Ortakl ktaki varl k, yükümlülük, gelir ve giderlerindeki pay n n dahil edilmesiyle konsolide edilmifltir. Afla daki tabloda 31 Aral k tarihi itibariyle Müflterek Yönetime Tabi Ortakl klarda sahip olunan paylar ve ortakl k oranlar gösterilmifltir: Holding ve Ba l Ortakl klar taraf ndan sahip olunan Sahip olunan Etkin Müflterek yönetime do rudan ve dolayl pay toplam pay ortakl k pay tabi ortakl klar % % % Akçansa 39,72 39,72 36,53 Beksa 49,99 49,99 49,99 Brisa 43,25 43,25 43,25 Carrefoursa 40,00 40,00 40,00 Diasa 40,00 40,00 40,00 Dönkasan 33,13 33,13 33,12 Dusa 50,00 50,00 50,00 Olmuksa 43,73 43,73 43,73 Oysa Çimento 41,09 41,09 18,24 Müflterek Yönetim Tabi Ortakl klar n sermayelerinde Sabanc ailesi taraf ndan sahip olunan pay bulunmamaktad r. d) fltiraklerdeki yat r mlar, özsermaye yöntemi ile muhasebelefltirilmifltir. Bunlar, Grup un genel olarak oy hakk n n %20 ile %50 sine sahip oldu u veya Grup un, flirket faaliyetleri üzerinde kontrol yetkisine sahip bulunmamakla birlikte önemli etkiye sahip oldu u kurulufllard r. Grup ile ifltirak aras ndaki ifllemlerden do an gerçekleflmemifl kârlar, Grup un ifltirakteki pay ölçüsünde düzeltilmifl olup, gerçekleflmemifl zararlar da, ifllem, transfer edilen varl n de er düflüklü üne u rad n göstermiyor ise, düzeltilmifltir. Grup, ifltirak ile ilgili olarak söz konusu do rultuda bir yükümlülük alt na girmemifl veya bir taahhütte bulunmam fl oldu u sürece ifltirakteki yat r m n kay tl de erinin s f r olmas veya Grup un önemli etkisinin sona ermesi üzerine özsermaye yöntemine devam edilmemifltir. Önemli etkinin sona erdi i tarihteki yat r m n kay tl de eri, o tarihten sonra maliyet olarak gösterilmifltir. 31 Aral k tarihi itibariyle finansal pozisyonu ve ayn tarihte sona eren döneme ait faaliyet sonucu, gerek tek bafl na gerekse topluca, toplam konsolide mali tablolara göre parasal önemlilik arz etmeyen ifltirakler özsermaye yöntemine göre muhasebelefltirilmemifltir. Bu ifltirakler, konsolide mali tablolarda, sat lmaya haz r finansal varl klar olarak s n fland r lm fllard r (Not 10.a). 82
Afla daki tabloda 31 Aral k tarihi itibariyle fltiraklerde sahip olunan paylar ve ortakl k oranlar gösterilmifltir: Holding taraf ndan sahip olunan etkin fltirakler ortakl k pay fltirakler % Philsa Philip Morris Sabanc Sigara ve Tütün San. ve Tic. A.fi. ("Philsa") 25,00 Philip Morris Sabanc Pazarlama Sat fl A.fi. ("Philip Morrissa") 24,75 BNP-AK Dresdner Bank A.fi. ("BNP") (*) 15,65 fltiraklerin sermayelerinde Sabanc ailesi taraf ndan sahip olunan pay bulunmamaktad r. (*) BNP, Holding in Ba l Ortakl klar ndan Akbank n ifltirakidir. Akbank n sahip oldu u pay %39,99 olup, Akbank taraf ndan özsermaye yöntemine göre muhasebelefltirilmifltir. e) Grup un do rudan ve dolayl pay toplam %20 nin alt nda olan, veya %20 nin üzerinde olmakla birlikte Grup un önemli bir etkiye sahip olmad veya konsolide mali tablolar aç s ndan önemlilik teflkil etmeyen; teflkilatlanm fl piyasalarda ifllem görmeyen ve makul de erleri güvenilir bir flekilde belirlenemeyen sat lmaya haz r finansal varl klar, de er kayb ile ilgili karfl l k düflüldükten sonra, maliyet bedelleri 31 Aral k tarihi itibariyle Türk Liras n n cari al m gücüne göre düzeltilmifl olarak konsolide mali tablolara yans t lm flt r. Teflkilatlanm fl piyasalarda ifllem gören ve makul de eri güvenilir bir flekilde belirlenebilen sat lmaya haz r finansal varl klar makul de erleri ile muhasebelefltirilmektedirler (Not 10.a). f) Ba l Ortakl klar, kontrolün Grup a geçti i tarihten itibaren konsolidasyona dahil edilmekte olup kontrolün sona erdi i tarihten itibaren konsolidasyon kapsam ndan ç kart lmaktad rlar. Ba l Ortakl klar n net varl klar nda ve faaliyet sonuçlar nda ana ortakl k d fl paya sahip hissedarlar n paylar, konsolide bilanço ve gelir tablosunda ana ortakl k d fl pay olarak gösterilmektedir. Sabanc ailesi, Sabanc ailesi taraf ndan kurulmufl olan Vaksa Hac Ömer Sabanc Vakf ("Vaksa"), ve Akbank çal flanlar için kurulmufl olan Akbank Tekaüt Sand konsolide mali tablolarda muhasebelefltirilmifl olan baz ba l ortakl klar ve ifltiraklerin sermayelerinde paya sahiptirler. Bu pay, konsolide mali tablolarda ana ortakl k d fl pay olarak dikkate al nm fl ve konsolide mali tablolarda Holding in hissedarlar na isabet eden net varl klar ve dönem kâr na dahil edilmemifltir. NOT 4 - ÖNEML MUHASEBE POL T KALARI Gerekti inde, Ba l Ortakl klar ve Müflterek Yönetime Tabi Ortakl klar ile ilgili muhasebe ilkeleri, Grup taraf ndan uygulanan muhasebe politikalar na uygunlu un sa lanmas için de ifltirilmifltir. Not 3 te bahsedilen Grup hesaplar n n muhasebesi d fl nda konsolide mali tablolar n haz rlanmas nda uygulanan önemli muhasebe politikalar afla da özetlenmifltir: a) liflkili taraflar Bu konsolide mali tablolar n amac do rultusunda ortaklar, önemli yönetim personeli ve yönetim kurulu üyeleri, aileleri ve kendileri taraf ndan kontrol edilen veya kendilerine ba l flirketler ile birlikte, ifltirakler ve müflterek yönetime tabi ortakl klar iliflkili taraflar olarak kabul edilmifltir. Konsolide mali tablolar n haz rlanmas aflamas nda iliflkili taraflarla yap lan ifllemlerin önemli bir bölümü silinmifl olmakla beraber iliflkili taraflarla yap lan silinmemifl ifllemlerin toplam konsolide mali tablolar n geneline oranla parasal önemlilik arz etmemektedir. Ola an faaliyetler nedeniyle iliflkili taraflarla girilen ifl iliflkileri genel olarak piyasa koflullar na uygun fiyatlarla gerçeklefltirilmifltir. 83
31 ARALIK TAR HL KONSOL DE MAL TABLOLARA A T D PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras n n 31 Aral k tarihi itibariyle sat n alma gücü esas na göre bin Yeni b) Finansal araçlar Grup, UMS 39 "Finansal Araçlar"a uygun olarak bankac l k bölümünde yat r m amaçl varl klar n flu iki kategoride s n fland rm flt r: vadeye kadar elde tutulacak finansal varl klar ve sat lmaya haz r finansal varl klar. Grup un vade tarihine kadar elinde tutma niyetinde ve yetene inde oldu u belirli veya sabit ödemeleri olan ve sabit bir vadesi bulunan finansal araçlar, vadeye kadar elde tutulacak finansal varl klar olarak s n fland r lm flt r. Likidite ihtiyac n n karfl lanmas na yönelik olarak veya faiz oranlar ndaki de iflimler nedeniyle sat labilecek olan ve belirli bir süre gözetilmeksizin elde tutulan finansal araçlar, sat lmaya haz r finansal varl klar olarak s n fland r lm flt r. Grup, bu finansal araçlar n s n fland rmas n sat n al nd klar tarihte uygun bir flekilde yapmakta olup düzenli olarak bu s n fland rmay gözden geçirmektedir. Tüm finansal varl klar, ilk olarak bedelin makul de eri olan ve yat r mla ilgili sat n alma masraflar da dahil olmak üzere maliyet bedelleri üzerinden gösterilmektedir. Mali tablolara yans t lmas ndan sonra sat lmaya haz r finansal varl klar olarak s n fland r lan finansal araçlar, makul de erlerinin güvenilir bir flekilde hesaplanmas mümkün oldu u sürece makul de erleri üzerinden de erlendirilmifltir. Holding in %20 nin alt nda sermaye pay na sahip oldu u finansal varl klar n borsaya kay tl herhangi bir makul de erinin olmad, makul de erin hesaplanmas nda kullan lan di er yöntemlerin tatbik edilebilir olmamas veya ifllememesi nedeniyle makul bir de er tahmininin yap lamad ve makul de erin güvenilir bir flekilde ölçülemedi i durumlarda finansal varl n kay tl de eri paran n 31 Aral k tarihindeki sat n alma gücüne göre düzeltilmifl elde etme maliyeti tutar ndan flayet mevcutsa de er düflüklü ü karfl l n n ç kar lmas suretiyle de erlenmifltir. Sat lmaya haz r finansal varl klar n makul de er de ifliklikleri sebebiyle oluflan gerçekleflmemifl kazançlar ve zararlar, finansal varl k mali tablolardan ç kar ld tarihe kadar özsermayede makul de er yede inde takip edilmektedirler. Sat lmaya haz r finansal varl k olarak s n fland r lm fl olan borçlanmay temsil eden finansal varl klar n makul de er de iflikli i bu finansal varl klar n bilanço tarihindeki makul de erleri ile iskonto edilmifl bedelleri aras ndaki fark olarak hesaplanmaktad r. Sat lmaya haz r finansal varl klar mali tablolardan ç kar ld klar nda, özsermayede makul de er yede inde takip edilen ilgili kazanç veya zararlar gelir tablosuna transfer edilir. Vadeye kadar elde tutulacak finansal varl klar etkin faiz (iç verim) oran yöntemi kullan larak iskonto edilmifl bedelleri ile de erlenmektedir. c) Al m-sat m amaçl finansal varl klar Al m-sat m amaçl finansal varl klar piyasada k sa dönemde oluflan fiyat ve benzeri unsurlardaki dalgalanmalardan kâr sa lama amac yla elde edilen, veya elde edilme nedeninden ba ms z olarak, k sa dönemde kâr sa lamaya yönelik bir portföyün parças olan menkul de erlerdir. Al m-sat m amaçl finansal varl klar, bilançoya, ilk olarak ifllem maliyetleri de dahil olmak üzere maliyet de erleri ile yans t lmakta ve kayda al nmalar n takip eden dönemlerde makul de erleri ile de erlemeye tabi tutulmaktad r. Yap lan de erleme sonucu oluflan kazanç ve kay plar kâr/zarar hesaplar na dahil edilmektedir. Al m-sat m amaçl menkul de erlerin elde tutulmas esnas nda kazan lan faizler öncelikle faiz gelirleri içerisinde ve elde edilen kâr paylar temettü gelirleri içerisinde gösterilmektedir. Al m-sat m amaçl menkul de erlerin al m ve sat m ifllemleri "teslim tarihi"ne göre kay tlara al nmakta ve kay tlardan ç kar lmaktad r. 84
d) Sat fl ve geri al fl anlaflmalar Tekrar geri al mlar n öngören anlaflmalar çerçevesinde sat lm fl olan menkul k ymetler ("Repo") Banka portföyünde tutulufl amaçlar na göre "Al m-sat m amaçl ", "Sat lmaya haz r" veya "Vadeye kadar elde tutulacak" portföylerde s n fland r lmakta ve ait oldu u portföyün esaslar na göre de erlemeye tabi tutulmaktad r. Repo sözleflmesi karfl l elde edilen fonlar yükümlülüklerde "Repo ifllemlerinden sa lanan fonlar" hesab nda muhasebelefltirilmekte ve ilgili Repo anlaflmalar ile belirlenen sat m ve geri al m fiyatlar aras ndaki fark n döneme isabet eden k sm için "Etkin faiz (iç verim) oran yöntemi"ne göre gider reeskontu hesaplanmaktad r. Geri sat m taahhüdü ile al nm fl menkul k ymetler ("Ters repo") ifllemleri bilançoda "Ters repo ifllemlerinden alacaklar" kalemi alt nda muhasebelefltirilmektedir. Ters repo anlaflmalar ile belirlenen al m ve geri sat m fiyatlar aras ndaki fark n döneme isabet eden k sm için "Etkin faiz (iç verim) oran yöntemi"ne göre faiz gelir reeskontu hesaplanmaktad r. e) flletme kaynakl krediler ve alacaklar ile ayr lan özel ve genel karfl l klar flletme kaynakl krediler ve alacaklar, borçluya para, mal veya hizmet sa lama yoluyla yarat lan finansal varl klard r. Söz konusu iflletme kaynakl krediler ve alacaklar ilk olarak elde etme maliyeti üzerinden kayda al nmakta ve kayda al nmay takip eden dönemlerde "Etkin faiz (iç verim) oran yöntemi" kullan larak iskonto edilmifl bedelleri ile de erlenmektedir. Bunlar n teminat olarak al nan varl klarla ilgili olarak ödenen harçlar ve benzeri di er masraflar ifllem maliyetinin bir parças olarak kabul edilmemekte ve gider hesaplar na yans t lmaktad r. flletme kaynakl olarak bankalara sa lanan para vadeli ve vadesiz mevduat olarak s n flanmak suretiyle banka bakiyeleri olarak gösterilmektedir. Ödenmesi gereken tutarlar n tahsil edilemeyecek oldu unu gösteren bir objektif delilin söz konusu olmas halinde kredi de er düflüklü üne iliflkin bir alacak risk karfl l oluflturulur. Söz konusu bu karfl l n tutar, kredinin kay tl de eri ile tahsili mümkün tutar aras ndaki farkt r. Tahsili mümkün tutar, teminatlardan ve güvencelerden tahsil edilebilecek tutarlar da dahil olmak üzere tüm nakit ak fllar n n, kredinin olufltu u zamanki orijinal etkin faiz oran esas al narak iskonto edilen cari de eridir. Alacak risk karfl l ile ilgili olarak dönem içinde gerçekleflen ilaveler dönemin gelir tablosu ile iliflkilendirilir. Yasal ifllemlerin tamamlanmas ve iflletme kaynakl krediler ve alacaklar n tahsil edilemeyecek oldu unun belirlendi i tarihte, iflletme kaynakl kredi ve alacaklar ilgili alacak risk karfl l ile netlefltirmek suretiyle mali tablolardan ç kar l r. Önceki dönemlerde karfl l k ayr lm fl olan iflletme kaynakl krediler ve alacaklar n tahsil edilmesi durumunda söz konusu tutar dönem içinde alacak risk karfl l ndan indirilmek suretiyle muhasebelefltirilir. f) Stoklar Stoklar, maliyetin veya net gerçekleflebilir de erin düflük olan ile de erlenir. Stoklar n maliyeti tüm sat n alma maliyetlerini, dönüfltürme maliyetlerini ve stoklar n mevcut durumuna ve konumuna getirilmesi için katlan lan di er maliyetleri içerir. Stoklar n birim maliyeti, hareketli a rl kl ortalama yöntemi ile belirlenir (Not 12). Net gerçekleflebilir de er, iflin normal ak fl içinde tahmini sat fl fiyat ndan tahmini tamamlama maliyeti ve sat fl gerçeklefltirmek için gerekli tahmini sat fl maliyeti toplam n n indirilmesiyle elde edilen tutard r. 85
31 ARALIK TAR HL KONSOL DE MAL TABLOLARA A T D PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras n n 31 Aral k tarihi itibariyle sat n alma gücü esas na göre bin Yeni g) Yat r m amaçl gayrimenkuller ve ilgili amortisman gideri Mal ve hizmetlerin üretiminde kullan lmak veya idari maksatlarla veya ifllerin normal seyri esnas nda sat lmak yerine, kira elde etmek ve/veya sermaye kazanc elde etmek amac yla veya her ikisi için tutulan araziler ve binalar yat r m amaçl gayrimenkuller olarak s n fland r l r ve maliyet yöntemine göre maliyet eksi birikmifl amortisman (arazi hariç) ve varsa de er düflüklü ü sonras ndaki de erleri ile gösterilir (Not 15). nflas, Grup taraf ndan yap lan yat r m amaçl gayrimenkulun maliyeti ise, inflaat veya slah çal flmalar n n tamamland tarihteki maliyeti üzerinden belirtilir. Söz konusu bu tarihe kadar, Grup, UMS 16, Maddi Duran Varl klar, flartlar n uygular. Söz konusu tarihte varl k, yat r m amaçl gayrimenkul haline gelmesi ile birlikte yat r m amaçl gayrimenkuller hesap kalemine transfer edilir. h) Maddi duran varl klar ve ilgili amortisman gideri Maddi duran varl klar, elde etme maliyetlerinden birikmifl amortisman düflüldükten sonraki net de eri ile gösterilmektedir (Not 14). Amortisman, maddi duran varl klar n faydal ömürleri üzerinden do rusal amortisman yöntemi kullan larak ayr lmaktad r. Söz konusu varl klar n tahmin edilen faydal ömürleri afla da belirtilmifltir: Y llar Binalar 20-50 Yer alt ve yer üstü düzenleri 20-50 Makine, tesis ve cihazlar 4-20 Döfleme ve demirbafllar 4-10 Tafl t araçlar 4-10 Maddi duran varl klar n elden ç kart lmas sonucu oluflan kâr veya zarar, kay tl de er ile tahsil olunan tutarlar n karfl laflt r lmas ile belirlenir ve cari dönemde ilgili gelir ve gider hesaplar na yans t l r. Kay tl de erin ilgili maddi duran varl n geri elde edilebilir de erinin üzerinde olmas durumunda söz konusu varl n kay tl de eri geri elde edilebilir de erine indirilmekte ve ayr lan de er düflüklü ü karfl l gider hesaplar ile iliflkilendirilmektedir. Maddi duran varl a yap lan normal bak m ve onar m harcamalar, gider olarak muhasebelefltirilmektedir. Maddi duran varl n kapasitesini geniflleterek kendisinden gelecekte elde edilecek fayday art ran nitelikteki yat r m harcamalar, maddi duran varl n maliyetine eklenmektedir. Banka kredilerinden kaynaklanan borçlanma maliyetleri olufltuklar dönemde gider hesaplar ile iliflkilendirilmektedir. i) Ertelenen finansman giderleri Ertelenen finansman giderleri (temel olarak finans kurulufllar ndan uzun vadeli banka kredileri al m nda katlan lan giderler) uzun vadeli kredilerin vadeye kalan süreleri do rultusunda, efektif faiz metodu kullan larak itfa edilmektedir. j) Ertelenen vergi Ertelenen vergi, yükümlülük yöntemi kullan larak, varl k ve yükümlülüklerin mali tablolarda yer alan kay tl de erleri ile vergi de erleri aras ndaki geçici farklar üzerinden hesaplan r. Ertelenen vergi hesaplanmas nda yürürlükteki vergi mevzuat uyar nca bilanço tarihi itibariyle geçerli bulunan yasalaflm fl vergi oranlar kullan l r. 86
Ertelenen vergi yükümlülü ü vergilendirilebilir geçici farklar n tümü için hesaplan rken, indirilebilir geçici farklardan oluflan ertelenen vergi varl klar, gelecekte vergiye tabi kâr elde etmek suretiyle bu farklardan yararlanman n kuvvetle muhtemel olmas flart yla hesaplanmaktad r (Not 19). Ayn ülkenin vergi mevzuat na tabi olmak flart yla ve cari vergi varl klar n n cari vergi yükümlülüklerinden mahsup edilmesi konusunda yasal olarak uygulanabilir bir hakk n bulunmas durumundan ertelenen vergi varl klar ve ertelenen vergi yükümlülükleri, karfl l kl olarak birbirinden mahsup edilir. k) Çal flanlara sa lanan faydalar Belirli fayda planlar Belirli fayda planlar, yafl, hizmet y l ve tazminat gibi genelde bir veya birden fazla etkene ba l olarak, çal flanlar n ve onlar n bakmakla yükümlü olduklar kiflilerin elde edecekleri emeklilik ikramiyeleridir. Banka çal flanlar 506 say l Sosyal Sigortalar Kanunu nun geçici 20. maddesine göre kurulmufl olan "Akbank T.A.fi. Tekaüt Sand Vakf ("Tekaüt Sand ")"n n üyesidir. Tekaüt Sand n n teknik mali tablolar Sigorta Murakebe Kanunu nun 38. maddesi ve bu maddeye istinaden ç kar lan "Aktüerler Yönetmeli i" hükümlerine göre aktüerler siciline kay tl bir aktüer taraf ndan denetlenmektedir. Tekaüt Sand n n denetlenmifl mali tablolar na göre karfl l k ayr lmas n gerektiren teknik veya fiili aç k tespit edilmemifltir. Bilançoda, belirli fayda yükümlülü ü olarak mali tablolara al nacak tutar, belirli fayda plan n n bilanço tarihi itibariyle net bugünkü de eri ile belirli fayda plan aktiflerinin fark d r.banka, belirli fayda plan ndan kaynaklanan geri ödemeler veya gelecekteki katk paylar ndaki indirimler benzeri ekonomik faydalar n bugünkü de erini kullanma hakk na kanunen sahip de ildir. Bu nedenle belirli fayda paylar yla ilgili herhangi bir tutar bilançoda varl k olarak muhasebelefltirilmez. Belirli fayda yükümlülü ü ba ms z aktüerler tarafindan senelik hesaplan r. Belirli fayda plan n n bugünkü de eri, gelecekteki tahmini nakit ç k fllar n n,türk Liras n n tahmini reel faizi ile iskonto edilmesi suretiyle belirlenir. K dem tazminat karfl l K dem tazminat karfl l, Grup un, personelin Türk fl Kanunu uyar nca emekliye ayr lmas veya en az bir y ll k hizmeti tamamlayarak ifl iliflkisinin kesilmesi, askerlik hizmeti için ça r lmas veya vefat durumunda do acak gelecekteki olas yükümlülüklerinin tahmini toplam karfl l n n bilanço tarihindeki indirgenmifl de erini ifade eder (Not 20). l) fierefiye ve ilgili itfa pay Grup un iktisap edilen iflletmenin tan mlanabilir net varl klar n n makul de erindeki pay ile sat n alma fiyat aras ndaki farktan oluflan flerefiye 31 Mart tarihinden önce gerçekleflen sat n almalara iliflkin ise aktiflefltirilir ve do rusal amortisman yöntemi kullan larak faydal ömrü üzerinden 31 Aral k tarihine kadar do rusal amortisman yöntemi kullan larak itfa edilir. fierefiyenin kay tl de eri y ll k olarak gözden geçirilir ve gerekli görüldü ü durumlarda daimi de er kayb göz önüne al narak düzeltmeye tabi tutulur. UFRS 3 " flletme Birleflmeleri" çerçevesinde 31 Mart tarihinden sonra gerçekleflen sat n almalardan kaynaklanan flerefiye için amortisman muhasebesi uygulanmamakta ancak yukar da belirtildi i gibi flerefiyenin kay tl de eri gözden geçirilmeye devam edilmekte ve gerekirse de er düflüklü ü ayr lmaktad r (Not 28). UFRS 3 çerçevesinde, fiirket 31 Mart tarihinden sonra sona erecek ilk y ll k hesap döneminin bafl ndan itibaren (1 Ocak 2005), flerefiye tutar n itfa etmeyi durduracak ve bu flerefiye tutar na iliflkin y lda en az bir kez y ll k de er düflüklü ü tespit çal flmas yapacakt r. 87