OTOİMMÜN HASTALIKLARDA TANI YÖNTEMLERİ KURSU



Benzer belgeler
OTOANTİKORLARDA TANISAL METODOLOJİ. Doç. Dr. İlhan Afşar T.C. Sağlık Bakanlığı İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi

ANTİNÜKLEER ANTİKOR. ANA Paterni İlişkili Antijen Bulunduğu Hastalık. Klinik Laboratuvar Testleri

Doç.Dr. Aslı Gamze Şener T.C. Sağlık Bakanlığı İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi

IFA TESTLERİNDE KALİTE VE GÜVENİLİRLİK. Dr. Derya Mutlu Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

Sistemik lupus eritematozus (SLE) 95. Sjögren sendromu Sistemik sklerozis Romatoid artrit Miks bağ dokusu hastalığı (MCTD) 95

Laboratuvar sonuçları ve sorunlar: IFA. Dr. Derya Mutlu Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

Dr. Rukiye Berkem Dr. Gamze Türkoğlu Dr. Ayşe Esra Karakoç

OTO-ANTİKORLARIN TANISINDA YENİ YÖNTEMLER

ANCA SAPTANMASI VE TANI KRİTERLERİ DR. NİLGÜN KAŞİFOĞLU

Dr.Hüseyin TUTKAK Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İmmünoloji ve Allerji Hastalıkları BD

Sistemik Otoimmün Hastalıkların Tanısında Yeni Bir Yöntem: Multipleks Test Sistemi ve Yöntem Performansları

KRİYOGLOBÜLİN. Cryoglobulins; Soğuk aglutinin;

ANCA Saptanması ve Değerlendirme Kriterleri. Dr. Gözde Öngüt

EPSTEIN-BARR VİRUS ENFEKSİYONLARI TANISINDA ELISA VE İMMUNOBLOT TESTLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Otoimmün Hastalıklar & Otoantikorlar. Dr. Tercan US EskiĢehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

HIV TANISINDA YENİLİKLER

Romatolojik Hastalıkların Tanısında Otoantikorlar

IV. KLİMUD Kongresi, Kasım 2017, Antalya

Antinükleer antikor-hep-2 (ANA) testinin tarama titresi için pozitiflik değerinin belirlenmesi

TLERDE SEROLOJİK/MOLEK HANGİ İNCELEME?) SAPTANMASI

Klinik laboratuvarda kullan lan otoantikor tan testlerinin de erlendirilmesi

KLİNİK ÖRNEKTEN SONUÇ RAPORUNA UYGULAMA REHBERİ

İMMUNOLOJİK TANI YÖNTEMLERİ

Klinik Mikrobiyoloji Laboratuarında Validasyon ve Verifikasyon Kursu 12 Kasım 2011 Cumartesi Salon C (BUNIN SALONU) Kursun Amacı:

HPV Moleküler Tanısında Güncel Durum. DNA bazlı Testler KORAY ERGÜNAY 1.ULUSAL KLİNİK MİKROBİYOLOJİ KONGRESİ

Tıp Araştırmaları Dergisi: 2008 : 6 (2) : Dermatoloji de Otoantikorlar. Serpil Şener 1, Mustafa Şenol 2

Anti-HIV Pozitif Bulunan Hastada Kesin Tanı Algoritması. Doç. Dr. Kenan Midilli İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

Anti-dsDNA antikorlarının saptanmasında üç ELISA yönteminin CLIF testiyle karşılaştırılması

CMV lab.tanı Hangi test, ne zaman, laboratuvar sonucunun klinik anlamı?

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Romatoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 9 Ağustos 2016 Salı

MEME KARSİNOMLARINDA GATA 3 EKSPRESYONU VE KLİNİKOPATOLOJİK PARAMETRELER İLE İLİŞKİSİ

VİRUS HASTALIKLARINDA TANI YÖNTEMLERİ

Brusellozda laboratuvar tanı yöntemleri

Hepatit C Virüsü: Tanıda Serolojik ve Moleküler Yöntemlerin Yeri. Üner Kayabaş İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Malatya

Bağ Dokusu Hastalıklarının Tanı ve İzleminde Otoantikorların Yeri

ROMATİZMAL HASTALIKLARDA TANI

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP C TEORİK DERS PROGRAMI

IV. KLİMUD Kongresi, Kasım 2017, Antalya

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP A TEORİK DERS PROGRAMI

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP D TEORİK DERS PROGRAMI

Klinik Mikrobiyoloji de Enzimli İmmün Deney Enzyme Immuno Assay. Dr. Dilek Çolak

NÖROLOJİK HASTALIKLARDA ANTİNÜKLEER ANTİKOR (ANA) İNCELEMESİNİN ÖNEMİ

(ZORUNLU) MOLEKÜLER İMMÜNOLOJİ I (TBG 607 TEORİK 3, 3 KREDİ)

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI

P z o itif Nega g ti a f

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI

OTOİMMUN HASTALIKLAR. Prof.Dr.Zeynep SÜMER

Lafora hastalığı, Unverricht Lundborg hastalığı, Nöronal Seroid Lipofuksinoz ve Sialidozlar en sık izlenen PME'lerdir. Progresif miyoklonik

Ýlerleyici sistemik skleroz, polimiyozit ve sistemik lupus eritematosus'un oluþturduðu "overlap sendromu"

44 yaşında kadın hasta flask paralizi ile başvurduğu dış merkezden sevk edildi. Şiddetli hipokalemisi(2 meq/lt) olduğu için KCl içeren infüzyon

Romatizma BR.HLİ.066

Halis Akalın, Nesrin Kebabcı, Bekir Çelebi, Selçuk Kılıç, Mustafa Vural, Ülkü Tırpan, Sibel Yorulmaz Göktaş, Melda Sınırtaş, Güher Göral

1. HAFTA PAZARTESİ SALI ÇARŞAMBA PERŞEMBE CUMA. Kuramsal Ders Diabetes mellitus: Tanı, sınıflama ve klinik bulgular Nilgün Başkal.

SANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 102: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ

1. HAFTA PAZARTESİ SALI ÇARŞAMBA PERŞEMBE CUMA. Kuramsal Ders Diabetes mellitus: Tanı, sınıflama ve klinik bulgular Nilgün Başkal

Hepatit B de atipik serolojik profiller HBeAg-antiHBe pozitifliği. Dr. H. Şener Barut Gaziosmanpaşa Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve KM AD

TANIMLAR. Dr. Neriman AYDIN. Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

Flow Sitometrinin Malign Hematolojide Kullanımı. Dr. Alphan Küpesiz Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Hematoloji/Onkoloji BD Antalya

DİAGNOSTİK İMMÜNOLOJİ DKK

TRANSFÜZYON MERKEZİ HASTALARDA KULLANILAN MİKROBİYOLOJİK TARAMA TESTLERİ TALİMATI

Kullanım Kılavuzu Giriş

Prediktör Testler ve Sıradışı Serolojik Profiller. Dr. Dilara İnan Isparta

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP C TEORİK DERS PROGRAMI.

ADIM ADIM YGS-LYS 37. ADIM HÜCRE 14- ÇEKİRDEK

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI.

RA Hastalık Aktivitesinin İzleminde Yeni Biyobelirteçler Var mı? Dr. Gonca Karabulut Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Romatoloji Bilim Dalı

13/11/2018 Salı UZMANLA KLİNİK- POLKLİNİK VİZİTİ. 14/11/2018 Çarşamba POLKLİNİK VİZİTİ. Hekimin Hukuki Sorumlulukları Av. Sevim Ülkümen Çanak

T.C. NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ MERAM TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ

mm3, periferik yaymasında lenfosit hakimiyeti vardı. GİRİŞ hastalığın farklı şekillerde isimlendirilmesine neden Olgu 2 Olgu 3

Çocuk Romatoloji Polikliniğine Anti-Nükleer Antikor (ANA) Pozitifliği ile Yönlendirilen Hastaların Özellikleri

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP D TEORİK DERS PROGRAMI.

HIV/AIDS ve Diğer Retrovirus İnfeksiyonları,laboratuvar tanısı ve epidemiyolojisi

SĐSTEMĐK OTOĐMMÜN ROMATOLOJĐK HASTALIKLARDA VE SAĞLIKLI BĐREYLERDE ANTĐ DFS-70 OTOANTĐKORLARI

SANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 102: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ

08/02/2019 Pazartesi 06/02/2019. Cuma 08: 30 10: 00 UZMANLA KLİNİK- POLKLİNİK VİZİTİ. Çarşamba UZMANLA KLİNİK- POLKLİNİK VİZİTİ

JÜVENİL SİSTEMİK LUPUS ERİTEMATOSUS. Özgür KASAPÇOPUR

Yoğun İnce Benekli (DFS) Paterninde Antinükleer Antikor Varlığı Tespit Edilen Hastaların ICD Kodlarının Retrospektif Olarak Araştırılması

İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEKOKULU TIBBİ LABORATUVAR TEKNİKLERİ PROGRAMI II DERS İÇERİKLERİ:

MİKROBİYOLOJİK TARAMA TEST ÇALIŞILMA ESASLARI VE BAĞIŞÇI POZİTİFLİĞİNE YAKLAŞIM

TOKSOPLAZMA İNFEKSİYONUNUN LABORATUVAR TANISI UZM.DR.CENGİZ UZUN ALMAN HASTANESİ

ÖRNEK KABUL VE SONUÇ VERME GÜNÜ LİSTESİ. ÖRNEK KABUL GÜN ve SAATİ

MS ve Kranyal MR da MS Benzeri lezyonları olan olgularda D vitamini, B 12, Folat düzeyi ve otoantikorların değerlendirilmesi

4.SINIF İÇ HASTALIKLARI STAJ PROGRAMI Öğretim Üyeleri: Prof. Dr. Mehmet BAŞTEMİR, Doç. Dr. Selman ÜNVERDİ, Yrd. Doç. Dr.

TOKSOKARİAZİSLİ HASTALARDA OTOANTİKOR VARLIĞININ ARAŞTIRILMASI*

TÜMÖR BELİRTEÇLERİNİN KLİNİK TANIDA ÖNEMİ. Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2006

Akut ve Kronik Hepatit B Aktivasyonunun Ayrımı. Dr. Murat Kutlu Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi

ve KARŞILAŞILAN SORUNLAR

KANITA DAYALI TIP ve İMMÜNOLOJİ LABORATUVARI

CROSSMATCH ELISA YÖNTEMİ

10/04/ /04/2019 Pazartesi. Çarşamba

Amiloidozis Patolojisi. Dr. Yıldırım Karslıoğlu GATA Patoloji Anabilim Dalı

Ekinokokkozis. E. granulosus Kistik Ekinokokkozis. E. multilocularis Alveoler Ekinokokkozis. E. vogeli ve E. oligoarthrus Polikistik Ekinokokkozis

Yöntem ve Test Seçimine Yaklaşım. Dr. Alpay Özbek Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji AD. Dokuz Eylül Üni. Tıp Fak. İZMİR

POYRAZ TIBBİ CİHAZLAR EDVOTEK

Gaziantep Üniversitesi T p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal, Gaziantep

Tüberkülozun Mikrobiyolojik Tanısı. Süheyla SÜRÜCÜOĞLU

OTOİNFLAMATUAR HASTALIKLAR TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI

Sjögren sendromu (SS) lakrimal bezler ve tükrük bezleri başta olmak üzere, tüm ekzokrin bezlerin lenfositik infiltrasyonu ile karakterize, kronik,

KLİNİK ÖRNEKLERDE GERÇEK ZAMANLI MULTİPLEKS POLİMERAZ ZİNCİR REAKSİYONU YÖNTEMİYLE AKUT BAKTERİYEL MENENJİT TANISI

Küçük Hücreli Dışı Akciğer Karsinomlarının EGFR Mutasyon Analizinde Real-Time PCR Yöntemi ile Mutasyona Spesifik İmmünohistokimyanın Karşılaştırılması

Transkript:

OTOİMMÜN HASTALIKLARDA TANI YÖNTEMLERİ KURSU DR. BURÇİN ŞENER DR. NEŞE KAKLIKKAYA DR. GÖZDE ÖNGÜT 1. KLİMUD KONGRESİ 12 KASIM 2011, ANTALYA

KURS PROGRAMI Teorik Program ANA Saptanmasında Altın Standard Tanı Yöntemi Olarak IFA ve Diğer Tekniklerle Karşılaştırılması Dr. Burçin Şener AMA, ASMA, LKM, (PCA): Otoimmün Karaciğer Hastalıkları Tanısında Kullanılan Yöntemler Dr. Neşe Kaklıkkaya ANCA: Saptanma ve Değerlendirme Kriterleri Dr. Gözde Öngüt Çölyak Hastalığı Serolojik Tanısı Dr. Burçin Şener

KURS PROGRAMI Uygulama Programı IFA yöntemi uygulamasının genel prensipleri, dikkat edilmesi gereken noktalar ANA mikroskopisi, genel paternler ve değerlendirme kriterleri Anti-endomisyum antikorları: Çölyak hastalığı tanısı AMA, ASMA, LKM mikroskopisi ve değerlendirme kriterleri ANCA mikroskopisi ve değerlendirme kriterleri Genel Değerlendirme Anket Doldurulması Katılım Belgelerinin Dağıtımı

ANA Saptanmasında Altın Standard Tanı Yöntemi Olarak IFA ve Diğer Tekniklerle Karşılaştırılması DR. BURÇİN ŞENER HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ TIBBİ MİKROBİYOLOJİ AD

AMAÇ Otoimmun hastalık tanısında kullanılan serolojik yöntemleri (ANA temelli) tanımak ve karşılaştırmak Farklı ANA-IFA paternlerini ve hastalık ilişkilerini kavramak

HEDEFLER Otoimmün hastalık ve ANA tanımı ANA tanı yöntemleri Farklı ANA IFA paternleri

Otoimmün romatizmal hastalıklar Sistemik Lupus Eritematozis (SLE) Sjögren Sendromu Progresif Sistemik Skleroz Dermatomiyozit / Polimiyozit Miks Bağ Dokusu Hastalığı (MCTD) Romatoid Artrit*

American College of Rheumatology (ACR): SLE tanısı ve sınıflandırma için 11 kriter 1. Malar döküntü 2. Diskoid döküntü 3. Fotosensitif döküntü 4. Oral ülserler 5. Artrit (non-erosif) 6. Serosit 7. Renal bozukluklar (proteinüri, idrar kristalleri) 8. Nörolojik: Nöbet, psikoz 9. Hematolojik bozukluk ( hemolitik anemi) WBC, 10. Lab. test: +ANA veya +ACL SLE: alopesi 11. Lab. test: + dsdna veya + Sm www.rheumatology.org/publications/classification/index.asp?aud=mem

Sjögren sendromu (SS) Karakteristik üçlü: 1. Kuru göz 2. Ağız kuruluğu 3. Artrit / artralji Patoloji: Ekzokrin salgı bezlerinde infiltratlar Laboratuvar testleri: + ANA + SSA + SSB + RF (%50 90) Tükrük bezlerinde büyüme

Progresif Sistemik Skleroz (Skleroderma) Fibrozise ait belirti ve bulgular Türleri: Yaygın : kötü prognoz CREST(sınırlı form): iyi prognoz Laboratuvar testleri: + ANA (nükleolar veya sentromer) + anti-scl70 (yaygın formda) + anti-sentromer (CREST formu) + anti-nükleolar antikorlar (örn. RNA polymerase, fibrillarin)

Otoantikorların ortaya çıkışı hastalığın başlangıcından öncedir SLE Sjögren sendromu RA Tanı Otoantikorlar Fosfolipid sendromu Tanı öncesi zaman (yıl)

Anti-Nükleer Antikor (ANA) Otoantikorlar direk olarak endojen antijenlere (otoantijenlere) karşı oluşmuş immünglobulinlerdir Otoantikorlar serum ve diğer vücut sıvılarında saptanabilirler Otoantikorlar hedef yapı tipine göre dokulara bağlanabilirler OTOİMMÜN HASTALIK ANA: Anti-nükleer antikor Otoimmün romatizmal hastalıkların tanısı

ANA - Tarihçe İlk ANA tanım: 1954 İmmünfloresan mikroskopi kullanımı LE hücresi: Antinükleozom antikor İlk substratlar: primat KC, böbrek, mide Hep-2 hücresi İnsan larinks karsinom hücreleri, epitelyal kültür hücreleri LE hücresi

ANA sadece otoimmün romatizmal hastalık bulgusu olan kişilerde test edilmelidir. ANA tarama için Hep-2 hücreleri ve indirekt immunfloresan (IIF) yöntemi kullanılmalıdır. ANA 1:160 pozitif kabul edilmelidir. ANA titresi veya konsantrasyonu hastalık izleminde kullanılmamalıdır. ANA-ELISA tarama yöntemi ancak IIF yöntemi ve klinikle yeterli korelasyon gösteriyorsa uygulanabilir. Anti-dsDNA sadece ANA (+) SLE şüpheli hastalarda Crithida luciliae IIF veya ELISA yöntemi ile bakılmalıdır. (+) ELISA sonucu IIF veya Farr metodu ile doğrulanmalıdır. Anti-dsDNA (+) SLE hastalarının izleminde ELISA veya Farr metodu kullanılmalıdır. Spesifik ENA testleri sadece ANA-IIF (+) hastalarda veya ANA-IIF (-) ancak kuvvetle muhtemel otoimmün romatizmal hastalık şüphesi olan olgularda istenmelidir. Spesifik ENA saptanmasında ELISA, immunblot, karşıt immun elektroforez veya immunodifüzyon kullanılmalıdır. Tek başına U1RNP (+)liğinde sonuç kantitatif olarak raporlanmalıdır (yüksek titre MCTD için tanı değeri taşımaktadır)

Otoimmün romatizmal hastalık tanısında izlenen algoritma Otoimmün romatizmal hastalık? ANA tarama testi (IFA, EIA, Multipleks) Hasta değerlendirme, gerekirse ileri otoantikor testleri + ENA testleri

Klinik tanıda ANA belirlenmesinin yeri Sağlıklı kişilerde ANA

Sağlıklı popülasyon ve hasta grubundaki ANA pozitifliğini ayırt etmede ANA Hep-2 titre ve patern önemlidir

Sağlıklı kişiler: en sık ANA paterni yoğun ince benekli, yüksek titre olabilir, yıllarca kalır Mariz HA, et al. Arthritis Rheumatism 2011, 63: 191-200

Otoimmün romatizmal hastalık: ANA nükleer homojen, nükleer kaba benekli, nükleer sentromer ANA nükleer ince benekli: sağlıklı grup ve hasta grubunda eşit oranda görülür ANA (+) sağlıklı kişiler ANA reaktivitelerini korurlar ancak 4 yıllık izlem süresinde hastalık geliştirmediler Mariz HA, et al. Arthritis Rheumatism 2011, 63: 191-200

Otoimmün Romatolojik Hastalıklarda ANA Hastalık ANA (+) oranı (%) Sistemik lupus eritematozus (SLE) 95 Sjögren sendromu 50-60 Sistemik sklerozis 60-70 Miks bağ dokusu hastalığı (MCTD) Dermatomiyozit/polimiyozit 95 30-80 İlaca bağlı lupus 90 Otoimmün KC hastalığı 100 Otoimmün tiroid hastalıkları 30-50 Romatoid artrit 30-50 Multipl skleroz 20-30 Sağlıklı bireyler 1/80 10 1/160 5 1/320 2

Anti-nükleer antikorların klinik korelasyonları Antikor Klinik korelasyon Anti-Sm Sistemik lupus eritematozus (SLE) Anti-RNP MCTD de yüksek seviyelerde, ayrıca SLE, miyozit, sistemik skleroz Anti-SS-A Primer Sjögren sendromu, SLE, neonatal lupus Anti-SS-B Primer Sjögren sendromu, SLE Anti-Jo-1 Polimiyozit / dermatomiyozit Anti-Scl-70 Sistemik skleroz (skleroderma, yaygın form)

ANA Tanısında Kullanılan Yöntemler İndirekt Floresan Antikor (IFA) Laboratuvarların %60-70 i Altın standart yöntem Enzim immuno assay (EIA) Laboratuvarların %30 u Multipleks immuno assay Laboratuvarların %2-5 i (Türkiye?) İmmun blot Az sayıda laboratuvar Doğrulama amaçlı kullanım Mikroarray Henüz araştırma amaçlı

ANA tanısında IFA Fluorochrome Labeled Anti-Ig Antikor bağlanması için kullanılan substrat genellikle Hep-2 hücreleri Unlabeled Ab Ag Tissue Section

ANA tanısında EIA 1. jenerasyon testler: Substrat: Hep-2 nükleer ekstraktları 2. ve 3. jenerasyon testler: Hep-2 nükleer ekstraktları + ek antijenler Sadece rekombinan antijenler

AACC 2005 Issues in Immunodiagnostics Symposium Highlights: ELISA Techniques for Antinuclear Antibodies ANA-IFA cut-off yükseldikçe ANA-tarama ELISA ile elde edilen yanlış (-) oranı azalıyor. 1/160 ANA-IFA titresinde test edilen 5 kitten 4 ü yüksek oranda uyumlu sonuç veriyor En uyumsuz sonuç oranı rekombinan antijen kullanan ANA-tarama ELISA kiti

ANA tanısında EIA yöntemi Antikor titresi saptanabilir Spesifik antikorlar hakkında bilgi edinilemez Yanlış pozitiflik!!! Mikroplak kuyucuklarının serbest bağlanma bölgelerini bloke etmek amacıyla kullanılan bazı proteinlere karşı antikorlar veya düşük aviditeli bazı diğer antikorlar Yanlış negatiflik!!! Test edilen antijen sayısının kısıtlı olması Doğal antijenleri tam olarak içermemesi

ANA tanısında multipleks immunoassay Multipleks antijen kaplanmış SS-B Sm RiboP SSA Control Scl70 Y Y RNP Sm dsdna SSA CenB SSB RNP Scl70 dsdna Birden fazla sayıda antikoru tek reaksiyonda saptama floresanlı mikro boncukların antikorlara bağlanması ve akım sitometri yöntemiyle ölçüm yapılması

ANA tanısında immunblot Saflaştırılmış ve membran şeritlere aktarılmış özgül antijenlere karşı blotlama yöntemiyle antikor saptanması Tek reaksiyonda farklı antikorların saptanması Özgül ENA araştırılmasında ve tanı doğrulanmasında değerli

ANA Saptanmasında Altın Standard Tanı Yöntemi Olarak IFA ve Diğer Tekniklerle Karşılaştırılması American College of Rheumatology: ACR position statement on ANA testing, February 2009 www.rheumatology.org/publications/position/ana_position_st mt.asp?aud=mem (Approved by board directors, Aug. 2011) IFA-ANA testi ANA saptanmasında altın standart olarak kalmalıdır Kullanılan ANA testinin (multipleks/eia) IFA ile eşdeğerde olduğu kanıtlanmalıdır ANA sonucu verilirken test için kullanılan yöntem mutlaka raporda belirtilmelidir

IFA-Hep-2 yöntemi ile katı fazlı immunoassay lerin karşılaştırılması IFA Hep-2 Katı faz immunoassay (ELISA/multipleks) Antijen sayısı 100-150 6-15 Patern bilgisi Var Yok Titre Var Yok Klinik korelasyon ++++ ++ İş yükü ++++ ++ Eğitimli personele gereksinim ++++ ++ Çok sayıda örneği test edebilme olanağı ++ ++++ Standardizasyon Zor Otomatik

RNP altgruplarının tanımlanmasının tanıda faydası yok Binder SR. Lupus. 2006;15: 412 421.

SLE Tanısında Hep-2 IFA - Katı Faz Assay Karşılaştırma SLE tanısı almış ve ANA IFA (+) hastaların %35 inde katı faz immunoassay ler (-) ANA sonucu ANA-HEp-2 testi ANA (+) sağlıklı kişileri otoimmün romatizmal hastalığı olanlardan en iyi ayıran yöntem ANA-IFA test sonucu + hasta öyküsü + fizik muayene SLE tanısı için duyarlılık >%95, özgüllük 57% ANA-IFA testi: sistemik skleroz (duyarlılık %85), sistemik skleroz (duyarlılık %61), juvenil idiyopatik artrit (duyarlılık %57), Sjogren sendromu ( duyarlılık % 48), ilaca bağlı lupus (duyarlılık %100), mikst bağ dokusu hastalığı (duyarlılık %100) Bonilla E, et al. Clin Immunol 2007, 124:18-21 Mariz HA, et al. Arthritis & Rheumatism 2011, 63:191-200 Solomon et al. Arth Care Res 2002;47:434-444

ANA testi SLE tanısı koymak için iyi bir test değildir, çünkü SLE prevelansı toplumda düşüktür ve ANA testi özgül değildir (pozitif prediktif değeri düşüktür) (50%,79%) 100% 80% 60% 40% 20% (10%,30%) 0.1% 1.0% PPV 10.0% 0% 100.0% Prevalence or pretest probability Astion ML. Univ. Washington, Dept. Laboratory Medicine

ANA-IFA testi SLE tanısını dışlamak için iyi bir testtir, çünkü SLE prevelansı toplumda düşüktür ve ANA testi SLE için %9599 duyarlıdır (negatif prediktif değeri yüksektir) 100% NPV 80% 60% (10%,99%) 40% (75%,83%) 20% 0% 0% 25% 50% 75% 100% Prevalence or pretest probability Astion ML. Univ. Washington, Dept. Laboratory Medicine

Güvenilir ANA Hep-2 sonuçları Güvenilir Hep-2 hücre serisi Güvenilir yorumcu EĞİTİM DENEYİM

ANA Hep-2 testinde standardizasyon Hep-2 substratları standart değil Mikroskoplar standart değil Yorum subjektif Laboratuvar içi standardizasyon EĞİTİM İç kalite kontrol Dış kalite kontrol

ANA IFA testlerinde kullanılan hücre türleri HEp-2 hücreleri: Nükleusları daha büyük detaylar daha iyi izlenir Hücre bölünme hızları daha yüksek sadece hücre bölünmesi sırasında ortaya çıkan antijenlere karşı antikorların saptanmasını kolaylaştırır Nükleer antijen dağılımları uniformdur Hep-2 + Karaciğer hücreleri Hep-2 de saptanan paternin KC de doğrulanması Bazı paternlerin ayrıştırılması

Hep-2 hücresi Karaciğer hücresi

Hep-2 hücrelerinin kalite açısından değerlendirilmesinde dikkat edilmesi gereken kriterler Slayttaki hücre yoğunluğu ve dağılımı Mitoz sayısı (3-5 mitoz/saha x200 büyütme) Hücre morfolojisinin bozulmamış olması Arka plan floresansı İlgili otoantikorlara özgül antijenlerin hücrede yeterince eksprese olması

Hücre

Farklı hücre evrelerinde farklı Hep-2 floresan paternleri

ANA titre 1:100 anlamlı pozitif

Otoimmün antikor testlerinde genel strateji 1. Tarama 2. Doğrulama / Tanımlama 3. Klinik korelasyon? Multispesifik test (IFA) Monospesifik test (ELISA, immunblot) Tanı

İndirekt immunfloresanla tarama Substrat: Hep-2 veya Hep-20-10 hücreleri +/- primat KC Değerlendirmede dikkat edilecek hücre yapıları: Hücre çekirdeği Sitoplazma Metafaz safhasındaki çekirdek yapısı ANA raporlarında pozitiflikler titre ve patern belirtilerek rapor edilmelidir

ANA Negatif Karaciğer Hep-2 hücresi

Hücre çekirdeği floresan boyanma paternleri Homojen Nükleolar Nükleer membran Nükleer dots Granüler/ Benekli Sentromer PCNA: proliferating cell nuclear antigens

Sitoplazma floresan boyanma paternleri Granüler/ Mitokondrial İnce granüler/ Ribozomal Filamentöz/Aktin Golgi Lizozom

Mitoz safhasının floresan boyanma paternleri Mitotik spindle Mitotik spindle (Hep-20-10 hücre serisi )

Metafaz safhasında çekirdek yapısı Non-homojen metafaz çekirdek Homojen metafaz çekirdek

Farklı metafaz çekirdek yapıları

ANA floresan boyanma paternleri Çekirdek Sitoplazma Mitoz

Çekirdek

Çekirdek : Homojen Hedef antijenler histon Anti-dsDNA Anti-histon Anti-nukleozom

Çekirdek - Homojen Hep-2 Metafaz kromatini (+) KC

Çekirdek :Homojen Rim tarzı boyanma??? Periferal boyanma Nükleer membrandan farklı, metafaz (+) Metafaz kromatini homojen

Çekirdek Homojen Anti-dsDNA antikoru Saptama yöntemleri: IFA Crithida luciliae ELISA * Lineblot RIA (Farr assay) Klinik önemi: 1. Tanı: SLE 2. Klinik izlem: Titre artışı relaps Crithida luciliae

Çekirdek Homojen Anti-histon antikorları Saptama yöntemleri: IFA ELISA Lineblot Klinik önemi: Tanı: İlaca bağlı lupus (%95) SLE (30-70%)

Çekirdek Homojen Anti-nükleozom antikorları Saptama yöntemleri: IFA ELISA Blot Klinik önemi: SLE (özgüllük %100)

Çekirdek : Granüler (benekli) Hedef antijenler: nrnp/sm SS-A SS-B Ku PCNA Mitosin Metafaz kromatini (-)

Çekirdek Granüler Anti-RNP/Sm U-RNA ve core proteinleri (Sm) Çekirdek kaba granüler Saptama yöntemleri: IFA ELISA Blot Klinik önemi: Sm: SLE için diagnostik U1-RNP: MCTD için diagnostik (Sm ve antidsdna negatif ise)

Çekirdek Granüler Anti-SS-A (Ro) ve Anti-SS-B (La) SS-A: RNA+60 kda protein SS-B: Fosfoprotein (47 kda) Saptama yöntemleri: IFA ELISA Blot Klinik önemi: Sjögren sendromu SLE

Çekirdek ince granüler Hep-2 KC Metafaz kromatini (-)

SS-A, SS-B antikorlarının araştırıldığı ELISA, blot testlerinde 60 kda luk SS-A antijeni ile birlikte 52 kda luk Ro-52 antijeni de varsa yanlış (+) sonuç olabilir Ro-52 hastalık spesifik değildir

Çekirdek Granüler Anti-Ku DNA ya bağlanan non-histon proteinler ve protein kinaz alt ünitesi Saptama yöntemleri: IFA Blot Klinik önemi: PM/Scl overlap sendromu (%30-50 +) SLE

Ku Hep-2 İnce granüler SS-A, SS-B?? Patlamış mısır görüntüsü KC

Çekirdek Granüler PCNA DNA polimeraz delta proteinine karşı antikor Siklus bağımlıdır. Sadece mitoza hazırlanan hücrelerde görülür. Saptama yöntemleri: IFA Blot Klinik önemi: SLE için yüksek özgüllük ancak düşük prevelans Lenfoproliferatif hastalık

PCNA PCNA Negatif boyanan hücreler Kaba granülerden ince granülere değişen farklı paternler

Çekirdek Granüler + Granüler Kromozom Dfs70 (+) olabilir (Dense fine speckled) Saptama yöntemi: IFA Klinik önemi: Kollajen doku hastalığı tanısının dışlanmasında önemli Yoğun ince benekli + metafaz kromatini benekli (+)

Çekirdek granüler + granüler kromozom (Dfs70)

Çekirdek homojen+benekli? Çekirdek granüler + granüler kromozom (dfs70)?

Metafaz kromatini homojen (+) Çekirdek homojen + granüler Çekirdek ince granüler boyanma

Çekirdek homojen + granüler

Çekirdek : Dotted Nükleer dot Sentromer

Çekirdek : Nükleer dot Nükleer matriks proteinlerine karşı antikor Saptama yöntemi: IFA Blot Klinik önemi: Primer biliyer siroza özgül Yoğun ince benekli + metafaz kromatini benekli (+) Metafaz (-)

Çekirdek : Sentromer Sentromer-DNA ilişkili proteinlere karşı antikor Saptama yöntemi: IFA ELISA Blot Klinik önemi: Progressif sistemik Yoğun ince benekli + metafaz skleroz (skleroderma) kromatini benekli (+) sınırlı formu CREST sendromu: (Calcinosis, Raynaud, esophageal dysfunction, sclerodactly, telangiectasia) Primer biliyer siroz

Çekirdek : Sentromer Metafaz kromatini zig zag (fermuar) gibi Hep-2 46 adet parlak floresanlı noktasal boyanma

Çekirdek : Sentromer KC

KC dokusunda sentromer nükleer dot ayrımı Sentromer - KC Nükleer dot - KC

Hep-2 Nükleer dot KC

Çekirdek : Nükleolar Hedef antijenler: Scl-70 PM-Scl Fibrillarin RNA-polimeraz

Farklı nükleolar boyanma paternleri Indirect immunofluorescent patterns of antinucleolar antibodies (pictures taken on slides from EuroImmun, Luebeck, Germany). Khan S et al. J Clin Pathol 2008;61:283-286 2008 by BMJ Publishing Group Ltd and Association of Clinical Pathologists

Çekirdek Nükleolar Scl-70 DNA topoizomeraza karşı antikor Saptama yöntemleri: IFA Nükleoplazma da yoğun benekli ELISA Blot Nükleoluslar benekli Klinik önemi: Sistemik skleroz (skleroderma) difüz formu için diyagnostik

Indirect immunofluorescent patterns of anti-scl-70 antibodies on HEp-2 substrate confirmed on immunoblotting assay. Khan S et al. J Clin Pathol 2008;61:283-286 2008 by BMJ Publishing Group Ltd and Association of Clinical Pathologists

Çekirdek Nükleolar PM-Scl rrna nın bölünmesinde rol oynayan bir polipeptid kompleksine karşı antikor Saptama yöntemleri: IFA ELISA Blot Nükleoluslar homojen, nükleoplazma benekli /homojen Klinik önemi: Polimiyozit/skleroderma overlap sendromu SLE renal tutulum

Çekirdek nükleolar PM-Scl Hep-2

Çekirdek: Nükleer membran pozitif Nükleer membran fibriller proteinlerine karşı antikor (antilaminin) Saptama yöntemleri: IFA Blot Klinik önem: Primer biliyer siroz Kronik aktif hepatit SLE Çekirdeklerin birleştiği bölge belirgin floresan (+) Metafaz kromatini (-)

Nükleer membran Hep-2 Metafaz (-) KC Boş halkalar şeklinde

Antinuclear antibodies giving the multiple nuclear dots or the rim like/membranous patterns: diagnostic accuracy for primary biliary cirrhosis Alimentary Pharmacology & Therapeutics Volume 24, Issue 11 12, pages 1575-1583, 28 NOV 2006 DOI: 10.1111/j.1365-2036.2006.03172.x http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1365-2036.2006.03172.x/full#f1

Mix paternler Çekirdek homojen + benekli

Çekirdek homojen + nükleer dot KC Hep-2

Sitoplazma Cytoplasm

Sitoplazma: Granüler Hedef antijenler: AMA Jo-1 Lizozom Golgi

Sitoplazma: Kaba Granüler Mitokondriyal enzimlere karşı antikor (M1-M9) (AMA) Saptama yöntemleri: IFA ELISA Blot Klinik önemi: Primer biliyer siroz İlaca bağlı lupus Kronik aktif hepatit

Sitoplazma: Granüler (AMA?)

Sitoplazma: Granüler Jo-1 e (ribozomal enzim) karşı antikor Saptama yöntemleri: IFA ELISA Blot Perinükleer bölgede yoğun ince beneklenme Klinik önemi: Polimiyozit için özgül. Jo-1 (+) ise hastalık ciddi seyirli.

Sitoplazma: Granüler Anti-Golgi Anti-Lizozomal Klinik önem:??

Sitoplazma: İnce Granüler Hedef antijen: Ribozomal P-protein Saptama yöntemleri: IFA ELISA Blot Klinik önemi: SLE için özgül Sitoplazmada kofullar

Sitoplazma: Filamentöz Hedef antijenler: Aktin * Vimentin Tropomyosin Saptama yöntemleri: IFA Klinik önemi: Kronik aktif otoimmün hepatit Damar düz kas hücre serisi

Sitoplazma filamentöz: Aktin? Hep-2

Sitoplazma granüler AMA? Jo-1? Hep-2

Mitoz

Mitoz (+) Hedef antijenler: İğ iplikçikler Midbody Homojen metafaz (+) le karıştırılmamalı Sentrioller NuMA

Granüler + sentromer + midbody (+)

ANA-IFA Paterni Hastalık İlişkisi Hep-2 IFA Antijen Hastalık Homojen dsdna, kromatin, histon, nükleozom SLE, ilaca bağlı SLE, sistemik skleroz Granüler ENA: Sm, RNP, SS-A, SS-B, Ku, PCNA SLE, sistemik skleroz, Sjögren sendromu, neonatal lupus, MCTD Nükleer dot/sentromer Anti-sentromer (CENPA,B,C), Sp100 Sistemik skleroz, primer biliyer siroz Nükleolar Fibrillarin, RNA-PI, Scl70, PM-Scl Sistemik skleroz, polimiyozit, dermatomiyozit Nükleer membran Lamininler Primer biliyer siroz, otoimmün hepatit Sitoplazmik Ribozom, mitokondri, lizozom, golgi, ribozomal P proteinleri, RNA Polimiyozit, dermatomiyozit, SLE, Sjögren sendromu, primer biliyer siroz, sistemik skleroz

SONUÇ Otoimmün romatizmal hastalıkların tanısında ANA saptanması temel tanı yöntemlerinden biridir. ANA tanısı için algoritma uygulanması gereksiz test yapılmasını önleyecektir. Hep-2 IFA ANA saptanmasında altın standart yöntemdir. ANA-IFA sonuçları titre ve patern belirtilerek verilmelidir.

SONUÇ Güvenilir ANA sonuçları için: Güvenilir Hep-2 hücre serisi Güvenilirliği kanıtlanmış doğrulayıcı testler Laboratuvar içi standardizasyon Sürekli eğitim Deneyim

Teşekkür ederim