OSMANLI DEVLETİNİN İLK İSTATİSTİK YILLIĞI

OSMANLI DEVLETİNİN İLK İSTATİSTİK YILLIĞI 1 8 9 7 THE FIRST STATISTICAL YEARBOOK OF THE OTTOMAN EMPIRE Tarihi İstatistikler Dizisi Cilt 5 Historical Statistics Series Volume Hazırlayan Prepared by Prof. Tevfik Giiran,

Bu yayının 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri State Institute of Statistics, Prime Ministry reserves Kanunu'na göre her hakkı Başbakanlık Devlet İstatistik all the rights of this publication. Unauthorised duplication Enstitüsü'ne aittir. Gerçek veya tüzel kişiler tarafından or distribution of this publication is prohibited under Law izinsiz çoğaltılamaz ve dağıtılamaz. No: 5846. ISBN 975-19 - 1793 - X Yayın Publication No: 2045 Devlet İstatistik Enstitüsü Tarihi İstatistikler Dizisi Cilt 5 Tarihi İstatistikler Dizisi Yöneticisi: Prof. Dr. Şevket PAMUK Tarihi İstatistikler Dizisinin amacı Türkiye'nin geçmişine ilişkin istatistiksel verileri araştırmacıların ve genel okurların kullanımına sunmaktır. Bu amaçla herbiri kendi konusunun uzmanı bir araştırmacının yönetiminde yürütülmekte olan çalışmalar ayrı ciltler halinde yayınlanmaktadır. State Institute of Statistics Historical Statistics Series, Vol. 5 Director of Historical Statistics Series: Professor Şevket PAMUK The purpose of the Historical Statistics Series is to collect, edit and present statistical materials about Turkey's past for the use of researchers and general readers. The series consists of individual volumes prepared by experts who are leading authorities in their respective fields. Daha fazla bilgi için - For further information Devlet İstatistik Enstitüsü Yayın Haberleşme ve Halkla İlişkiler Şb. Necatibey Cad. No: 1 14 06100 ANKARA veya - or Devlet İstatistik Enstitüsü Döner Sermaye İşletmesi Necatibey Cad. No: 1 14 06100 ANKARA Tel: + (312) - 418 50 27 + (312) - 417 64 40 / 213-215 - 246 Fax: + (312) - 417 04 32 Tel: + (312) - 417 64 40/566-616 + (312) - 425 50 08 Fax: + (312) - 417 58 86 Kapak tasarımı: Sadık KARAMUSTAFA Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası - Ankara, Temmuz 1997 - State Institute of Statistics, Printing Division, July 1997 MTB : 97-1 324-4000 Adet - Number

ÖNSÖZ Tarih, insan topluluklarına millet niteliği kazandıran unsurlardan biridir. Devamlılık ve dayanışma bilinci için tarih yaşanılanların deneyimi ile geçmişin dökümünü yaparak bugüne, yarına ışık tutabilme işlevini yerine getirir. Günümüzü tarihi bir perspektif içinde değerlendirken geride bıraktığımız yıllar süresince geçirmiş olduğumuz ekonomik ve toplumsal değişmeleri gözden geçirmekte ve gerçekçi bir yaklaşımda bulunmakta büyük yarar vardır. Bu açıdan bakıldığında bir toplumun yaşamı süresince geçirdiği aşamaları değerlendirirken yararlanılacak kaynakların başında istatistik veriler yer almaktadır. Sayısal verilerin zaman içinde gösterdiği değişimler toplumun aynı dönem içindeki nitel ve nicel dönüşümünü yorumlamakta başvurulacak gerçek unsurlardır. Endüstri toplumundan bilgi toplumuna geçerken ekonomik, sosyal ve kültürel değişimlerin yaşandığı bir çağa girmekteyiz. Toplumların amacı bilgideki büyümenin hızlandığı ve geçişlerin yoğun bir biçimde yaşandığı bu yeni çağda üzerinde daha sağlam yapıların yer aldığı bir dünya kurmaktır. Sağlam temellere dayalı veri alt yapısının kurulması, geçmiş ve gelecekle bağlantıların araştırılması, güncel yapıya anlam kazandıracaktır. Belirlenen hedeflere ulaşılması, ileriye ve geriye bağlantıların sağlam kurulmasıyla ve tarihin öneminin kavranmasıyla mümkün olabilir. Ülkemizin ekonomik, sosyal ve kültürel faaliyetlerinin izlenip değerlendirilmesine olanak sağlayan bir istatistik bilgi altyapısı oluşturan Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından TARİHİ ISTATİSTİKLER'in sistematik biçimde sunumu, değerlendirilmesi ve yoruma yönelik olarak yayımlanması toplumumuzun temel yapısını, birikimini ve geleceğe yönelik potansiyelini oluşturma anlamında önem taşımaktadır. Osmanlı Devleti'nin ilk ve tek genel istatistik yıllığının, ilk baskısının üzerinden yüz yıl geçtikten sonra günümüz Türkçesi ile yeniden kullanıma sunulmasının, istatistiki bilgi birikimine önemli katkıları olacağı inancındayız. TARİHİ İSTATİSTİKLER DİZİSİ çalışmalarının başlatılmasına katkılarından dolayı Enstitümüz eski başkanları OECD nezdinde Türkiye Daimi Temsilcisi Büyükelçi Sayın Prof. Dr. Orhan GÜVENEN ile Hazine Müsteşarı Sayın Prof. Dr. Mehmet KAYTAZ'a, Proje Yönetmeni Sayın Prof. Dr. Şevket PAMUK'a, dizinin bu yayınını hazırlayan Sayın Prof. Dr. Tevfik GÜRAN'a, projeye desteklerinden dolayı Sayın Prof. Dr. Halil İNALCIK'a, projeye katkıda bulunan ve yayının hazırlanmasında emeği geçen Enstitü mensuplarına teşekkürlerimi iletirim. M. Sıddık ENSARİ Başkan Devlet İstatistik Enstitüsü III

İÇİNDEKİLER Önsöz Sunuş (Prof. Dr. Orhan Güvenen) Tarihi İstatistikler Dizisi Başlarken (Prof. Dr. Halil İnalcık) Tarihi İstatistikler Dizisi İçin Sunuş (Prof. Dr. Şevket Pamuk) Önsöz İngilizce Özet Tablolar Listesi DEVLET-İ ALİYYE-İ OSMANİYYE'NİN 1313 SENESİNE MAHSUS İSTATİSTİK-İ UMUMİSİ Bölüm I İdarî Bölünüş Bölüm II Nüfus Bölüm III Sosyal Yardım Kuruluşları Bölüm IV Sağlık Bölüm V Adalet Bölüm VI Eğitim Bölüm VII Kütüphaneler ve Eski Eserler Bölüm VIII Askerî Eğitim Bölüm IX Diğer Eğitim Kurumları Bölüm X Tarım Bölüm XI Devlet Gelir ve Giderleri Bölüm XII Madencilik Sayfa TABLE OF CONTENTS Page III Preface Ml Introduction VII (Professor Orhan Güvenen) VII As the Historical Statistics Series Begins IX (Professor Halil İnalcık) IX Introduction to the Historical Statistics Series XIII (Professor Şevket Pamuk) XIII XVII Preface XVII XXI Summary in English XXI XXIII List of Tables XXIII THE FIRST STATISTICAL YEARBOOK OF THE OTTOMAN EMPIRE Chapter I 1 Administrative Division 1 Chapter II 17 Population 17 Chapter III 43 Institutions of Social Assistance 43 Chapter IV 49 Health 49 Bölüm V 57 Justice 57 Bölüm VI 93 Education 93 Chapter VII 115 Libraries and Antiques 115 Chapter VIII 123 Military Education 123 Chapter IX 133 Other Institutions of Education 133 Chapter X 145 Agriculture 145 Chapter XI 165 State Revenues and Expenditures 165 Chapter XII 171 Mining 171 V

Sayfa Page Bölüm XIII Ormanlar ve Ormancılık 175 Bölüm XIV Maliye ve Devlet Borçları 183 Bölüm XV Dış Ticaret 1 97 Bölüm XVI Çeşitli Vergi İdare ve Gelirleri 205 Bölüm XVII Para ve Madalyalar 215 Bölüm XVIII Çeşitli Vergiler 219 Bölüm XIX Tuz ve Tuzlalar 227 Bölüm XX İpek ve İpekçilik 233 Bölüm XXI Düyûn-u Umûmiyye İdaresi 237 Bölüm XXII Ziraat Bankası ve Emniyet Sandığı 243 Bölüm XXIII Reji İdaresi- Tütün 253 Bölüm XXIV Sanayi 259 Bölüm XXV Finans 265 Bölüm XXVI Havagazı ve Su 269 Bölüm XXVII Kara ve Deniz Taşımacılığı 275 Bölüm XXVIII Haberleşme 293 1897 İstatistik Yıllığı'ndan Tıpkıbasım Seçme Sayfalar 305 Chapter XIII Forests and Forestry 175 Chapter XIV Public Finance and Debts 183 Chapter XV Foreign Trade 197 Chapter XVI Tax Duties Administration 205 Chapter XVII Money and Medals 215 Chapter XVIII Various Revenues 219 Chapter XIX Salt and Salt Mines 227 Chapter XX Silk and Silk Production 233 Chapter XXI Public Debt Administration 237 Chapter XXII Agricultural Bank and Security Fund 243 Bölüm XXIII Tobacco Administration 253 Chapter XXIV Industry 259 Chapter XXV Finance 265 Chapter XXVI Utilities : Gas and Water 269 Chapter XXVII Sea and Land Transportation 275 Chapter XXVIII Communication 293 Selected Pages from the Original Volume of the 1897 Statistical Yearbook 305 VI

SUNUŞ "Sorsan günlere adımın Ne olduğunu bilmezler, Ve bilmezler yerim yurdum neresi?" Anadolu Selçukluları XII. YY. - Anonim - Sözlerin dünyası insanlara binlerce yıl bilgi ve duygu taşıdı. Sayıların dünyasını algılamakta zorlanıyoruz. Sayılar, matematik anlamda kaotik, karmaşık ve belirsizliğin yüksek olduğu yapılarda sözlerin tamamlayıcısı oldu hep. Sözlerin dünyasını sayıların dünyası ile tamamladığımızda bilim de, evren de, insanın öyküsü de kendi göreceliklerinde daha tutarlı bir algılamayı ve anlatımı getirirler. İstatistik, uygulaması bilgi mühendisliği olan bir temel bilimdir ve istatistik üretmek karanlığa ışık götürmek kadar onurlu bir görevdir. Zaman ve mekan dinamiğinde tarihler, büyük olasılıkla, yeniden yazılacak ve çok farklı boyutlar, değerlendirmeler olacaktır. Olayların tarihinden zihniyetlerin tarihine ve çoğulcu bir zaman, mekan, insan dinamiği, yorumlamasına yönelmek, kültür ve uygarlıkların değerlendirilmesinde farklı boyutlar getirecektir. Tarihi istatistiklerin en büyük katkısı, geçmişi daha iyi anlamaya çalışırken, bugünü daha sağlıklı yorumlamak, geleceği daha az hatalı düşünmek ve bilinç uygarlığına getireceği katma değer olacaktır. Bu düşünce ve hasretle, Devlet İstatistik Enstitüsü çalışmalarının 1988 yılında, öncelik taşıyan üç projesi: üç aylık milli gelir hesapları, çevre istatistikleri, uzun zaman serileri ve tarihi istatistikler olmuştur. Uzun zaman serileri ve tarihi istatistikler projesinin ilk ürünü Cumhuriyet dönemini kapsayan ve 400 sayfayı aşan "İstatistik Göstergeler: 1923-1990" yayınının matbu ve elektronik ortamda kullanıma sunulmasıyla gerçekleşti. Bu çalışma, her yıl güncelleştirilerek ve yeni seriler eklenerek matbu ve elektronik ortamda yayınlanmaktadır. 20. yüzyıl Türkiye İstatistikleri ile başlayan bu çalışmaların devamı 19. yüzyıl ve diğer yüzyılları kapsayan istatistik ve nicel bilgi teşkil eden araştırmaların yayınlanması şeklinde tasarlanmıştır. Türkiye'de kayıt sistemleri ve istatistik önemli bir yer tutar; Kuzey Hindistan'da, İran'da, Selçuk döneminde, Osmanlı imparatorluğunda kayıt sistemlerinin, özellikle nüfus ve ziraatta oluşturulduğunu ve büyük önem taşıdığını biliyoruz. Osmanlı "Nüfus VII

ve Arazi Tahrir Defterleri" çok değerli kayıt ve bilgiler vermektedir. Macaristan'ın ya da Musul'un küçük bir köyünde kaç hane olduğu, ne kadar toprakta ne ekildiği, gelirin ve ülkemiz arşivlerinde mevcut bu defterlerden öğreniyoruz. DİE'nin bu kapsamda da yapılacak araştırmalara ve yayınlanmalarına göstereceği katkı büyük bir hizmet olacaktır. Devlet İstatistik Enstitüsü'nün zaman dinamiğinde atası olan "Defterhane" 1389'da kurulmuştur. Bu nedenle Enstitü girişinde, "Devlet İstatistik Enstitüsü Kuruluş Tarihi 1926", "Defterhane Kuruluş Tarihi: 1389" yazılıdır. Mustafa Kemal'in armağanı ve emaneti olan Devlet İstatistik Enstitüsü mensubu olmaktan ve onun zaman içinde kaynağı olan Defterhane'nin mensubu olmaktan onur duyduk hep. DİE "Harzemli Bilgisayar Merkezi", "Piri Reis Coğrafi Bilgi Sistemi Merkezi", "Uluğ Bey Bilgi Sistemleri Merkezi" adlarının kaynağı bu düşünce, bilgi ve tarih bilinci hasretidir. Çok değerli tavsiyeleriyle çalışmalarımıza güç veren, hocamız Sayın Prof. Dr. Halil İNALCIK'a, lütfedip Tarihi İstatistikler Dizisi Yöneticiliğini kabul eden ve tüm çalışmada büyük emeği geçen Sayın Prof. Dr. Şevket PAMUK'a, araştırmalarıyla projeye katılan Sayın Prof. Dr. Cem BEHAR, Sayın Prof. Dr. Tevfık GÜRAN'a, bu araştırmaların devamında değerli desteğini esirgemeyen DİE Başkanı Sayın Mehmet Sıddık ENSARI'ye, Enstitü Başkan Yardımcısı Sayın Sühendan EKNİ'ye, Etüd ve Analiz Şubesi Müdürü Sayın Serpil AYDEMİR'e, şube elemanlarından Sayın Şule SÖZER'e ve emeği geçen tüm Devlet İstatistik Enstitüsü mensuplarına saygıyla minnet duygularımı iletmek isterim. Prof. Dr. Orhan GÜVENEN VIII

TARİHİ İSTATİSTİKLER DİZİSİ BAŞLARKEN İnsan hayatı gibi milletlerin hayatı da bir deneyimler birikimidir. Bir toplumun temel yapısını ve gelişme potansiyelini bu birikim belirler. Bir milletin nesnel varlığı, yani üzerinde yaşadığı belli toprak parçası, nüfusu ve etnik yapısı, belli bir tarih süreci içinde meydana gelmiştir. Çevrenin toplum üzerinde ve toplumun çevre üzerinde etkileri bakımından her toplum belli bir yapı ve belli gelişme eğilimleri kazanır. Bu tarihi maddi koşullarla birlikte bir milletin kültür yapısı da bir tarihi sürecin ürünüdür. Yani bir milletin paylaşageldiği inanç sistemi, ortak davranış biçimleri onun nereye yöneleceğini belirler. Keza her toplum, sürekli değişim içindedir, fakat genel değişim içinde değişmeyen, direnç gösteren, yavaş değişen belli biçimde yapılar ve kalıplar vardır. Değişimi bilinçle yönlendirmek isteyen dinamik toplumlarda geçmişteki bütün bu faktörleri, kalıp ve yapıları, rakama dönüştürülen objektif ölçülerle saptamak hayati önem taşır. Meselâ Anadolu'daki patriyarkal-patrilinial (ataerkil), toplum yapısı Osmanlı İmparatorluğu'nun dikkatle izlediği aile tarımına dayanan çift hane sistemi dediğimiz belli bir tarım sisteminin sonucudur. Bugün Türkiye'de insan ve toprak ilişkilerindeki yönlendirme politikalarında, bu sistemin özellikleri hakkıyla bilindiği zaman isabetli kararlar alınabilir. Kısaca söylemek gerekirse, bugün tarih ilmi, toplum hayatını bir bütün olarak ele almakta ve toplum hayatıyla ilgili incelemeler üzerinde yoğunlaşmış bulunmaktadır. Bugünü anlamak, tarihi süreci anlamakla mümkündür. Bu sadece ilmi merak konusu olarak anlaşılmamalıdır. Toplumumuzun ilerleme politikalarında bu bilginin pragmatik bakımdan önemi açıktır. Bilinmeyene erişebilmenin en emin yolu bilinenden hareket etmektir, bu da tarihin ve istatistik ilminin birlikte incelenmesiyle mümkündür. Doğal olarak sorun, Türk toplumunun geçmişi üzerinde rakamlara dayanan açık ve objektif bir bilgiye varmanın olasılık derecesidir. Gerçekte, Osmanlılar geniş bölgelere yayılmış imparatorluklarını sıkı bir merkezi idare ve kontrol altında tutabilmek için oldukça karmaşık sayım usulleri geliştirmişlerdir. Her görevlinin görev yaptığı yeri, maaşını ve görevini saptamak ve değişiklikleri izlemek için merkez arşivlerinde saklanan ayrıntılı listeler ve defterler düzenlemişlerdir. Binlerce tımarlının durumunu saptayan Mücmel Defter-i Hakani denilen defterler bu sistemin en belirgin bir örneğidir, öbür yandan kırsal bölümde, vergi yükümlüleri için de Mufassal Defter-i Hakani'ler meydana getirilmiştir. Bu defterlerde her vergi yükümlüsünün tasarrufu altındaki toprak miktarını saptayan ve çeşitli vergi oranlarını belirleyen bilgiler sistematik bir biçimde verilmiştir. Mufassal defterler aynı dönemde Avrupa'da ve Çin'de vergi ve askerlik için düzenlenen istatistik listelerinden bazı bakımlardan daha ileri ve ayrıntılıdır. Bugün arşivlerimizde sayısı IX

üçbine yaklaşan sancak mufassal defterleri nüfus ve ekonomi bakımından en ayrıntılı, güvenilir kaynaklarımızdır. Bize kadar erişebilen en eski örnekleri 15. yüzyıl ortalarına kadar inmektedir. Bununla birlikte, bu çeşit defterlerin 14. yüzyıl sonlarında Yıldırım Beyazid (1389-1402) döneminde düzenlendiğine dair belgesel kanıtlar vardır. Bu defterleri meydana getirmek için her sancakta yerinde sayımlar yapılmakta idi. Her sancak için atanan bir yazıcı veya emin, yerinde doğrudan doğruya vergi yükümlülerini ve görevlileri, eski defterler ve yerel belgelere göre teker teker denetler, sonra bu verileri yanındaki katip belli bir sistem içinde defter haline getirirdi. Sayımdan kaçmaları önlemek, vergi miktarını en sağlıklı biçimde saptamak için belli yöntemler izlenmekteydi; örneğin, bir ürünün yıllık miktarını belirlemek için üç yılın ortalaması alınırdı. Köylünün sayımdan kaçmasına sebep olan sipahinin tımarı elinden alınırdı. Böylece en kapsamlı ve güvenilir sonuçlara varmaya çalışılırdı ki, bu kapsamlılık ve doğruluk prensipleri bugün de istatistik ilminin temel prensipleridir. Ancak bu sayımları, gerçek anlamda bugünkü istatistiklerle özdeş saymak yanlıştır. Çünkü o dönemlerde, dünyanın öbür bölgelerinde olduğu gibi, Osmanlı İmparatorluğu'nda da bu gibi sayımlar belli amaçla, özellikle vergileme amacı ile yapılırdı. Bununla beraber, bu tarihi sayımlardan bugünkü istatistik verilerine en yakın sonuçlar elde etmek için bazı yöntemleri uygulamak olasıdır. Osmanlı sayım defterlerinde en önemli problemlerden biri şudur: Burada, genellikle, kişi yerine hane, yani geniş aile birimi esas tutulur. Tahrir defterlerinde vergi yükümlüsü esas olarak hanedir. Vergi yükümlüsü olarak evlenmemiş erkekler ve dul kadınlar da sayım içine alınır. Modern demografi biliminin metodları kullanılarak bu sayımlardan gerçek nüfusu hesaplama girişimleri yapılmıştır. Yine nüfus için cizye defterleri önemlidir; fakat burada da yalnız belli yaşa erişmiş erkekler listeye alınmıştır; kadınlar, çocuklar, hiç kazancı olmayan yaşlılar ve özel vergi bağışıklığı olanlar sayıma alınmamıştır. Nüfus için olduğu gibi, ekonomik veriler için de özellikle mufassal tahrir defterleri son derece önemli kaynaklardır. Ticari trafik ve öteki veriler söz konusu olduğunda, özellikle gümrük ruznamçe defterleri, en ayrıntılı istatistik kaynaklarımız arasındadır. Bu defterlerde gümrüğe tabi eşyayı getiren gemi kaptanları, tüccarlar, getirdikleri malların menşei, miktar ve değerleri kayıtlıdır. En altta, alınan gümrük miktarı belirtilir. Kuşkusuz, kaçakçılığın geniş boyutlara eriştiği o dönemler için bu istatistik verilerinin de hayli noksan olduğu meydandadır. Dükkanlardan alınan ihtisab resmini saptamak için şehir ve kasabalarda yapılan dükkan sayımları da ekonomi tarihi için kapsamlı ve önemli kaynaklarımız arasındadır. Böylece mesela, İstanbul ve Bağdat'ta her esnafın dükkan sayısını oldukça doğru biçimde bilmekteyiz. Osmanlı bürokrasisi zaman zaman belli bir idari ihtiyacı karşılamak için özel sayımlar da yapmıştır. Mesela, 1640 tarihinde akçadaki enflasyon ve aşırı fiyat artışları karşısında, pazardaki bütün malları kalite ve ölçüleriyle fiyatlandıran narh defteri çok önemli bir ekonomik belgedir. Bu arada çok önemli başka bir dizi, Temettüat defterleri istatistik araştırmaları için olağanüstü bir önem taşımaktadır. Sayısı onbinleri aşan bu defterler, Tanzimat sonrası dönemde imparatorluğun büyük bir bölümünde vergi matrahı olarak köylünün elindeki bütün malların sayımını içermektedir. Devlet İstatistik Enstitüsü olağanüstü bir önem taşıyan bu tarihi verilerin sistematik biçimde yayınlanmasını ele almakla, yalnız sosyal-ekonomik tarihimiz X

üzerinde birinci elden kaynak malzemesini ilmin hizmetine sunmakla kalmamakta, aynı zamanda bu verileri bugünkü istatistik verileri ile karşılaştırarak Türk toplumunun uzun bir süreç için gelişim çizgisini araştırma imkanını sağlamaktadır. Enstitü eski Başkanı ve değerli bilim adamı Prof. Dr. Orhan GÜVENEN'i bu önemli etkinlik alanını açtığı için içtenlikle tebrik etmek ödevimizdir. Enstitünün şimdiki Başkanı Sayın Mehmet Sıddık ENSARI de destekleriyle çalışmaların devamını ve gelişmesini sağlamıştır. Tarihi İstatistikler Dizisi'nin yöneticiliğine değerli iktisat tarihçisi Prof. Dr. Şevket PAMUK'un seçilmiş olmasının bu etkinliğin başarıya ulaşması için bir garanti sayılması gerektiğini de özellikle belirtmek isterim. Prof. Dr. Halil İNALCIK XI

TARİHİ İSTATİSTİKLER DİZİSİ İÇİN SUNUŞ Yapısal Dönüşümler ve Tarihi İstatistikler Türkiye içinde bulunduğumuz yüzyılda çok hızlı demografik, iktisadi ve toplumsal gelişmelere sahne olmuştur. Bir kaç temel gösterge ile örnekleyecek olursak, ülke nüfusu 1920'lerin ortalarında yaklaşık 13 milyondan 1994 yılında 60 milyona ulaşmıştır. Nüfus artışları yüzyılın ikinci yarısında hızlı bir iç göç ve kentleşmeyi de beraberinde getirmiştir. Kentli nüfusun toplam içindeki payı yüzde 20'lerden yüzde 60'lara çıkmıştır. Son yıllarda nüfusun artış oranı ve özellikle de doğurganlık oranında görülen düşüşler, Türkiye'nin demografik geçiş sürecini de yine hızlı bir biçimde yaşadığını göstermektedir. Türkiye ekonomisi de yüzyıl boyunca kırsal alanlarda tarımın ağır bastığı yapılardan kentlerde sanayi ve hizmetlerin öne geçtiği yapılara geçişi yaşamış, tarımın ekonomi içindeki payı yüzyılın başlarında yüzde 50'lerden 1990'larda yüzde 15'e kadar gerilemiştir. 1930'larm Dünya Bunalımı koşullarında devlet desteğiyle başlayan ve 1960'larda karma ekonomi çerçevesinde yeni bir hamle yapan sanayileşme süreci, iktisadi büyümeyi hızlandırmış, ancak hızla artan kentli nüfusa yeterli istihdam olanaklarını yaratamamıştır. Türkiye'nin dünya ekonomisi içindeki yeri de yüzyıl boyunca önemli değişiklikler göstermiştir. Yüzyılın başlarında serbest ticaret koşullarında tarımsal mallar ihraç eden ve mamul mallar ithal eden ekonomi modeli, 1930'lardan itibaren yerini iç pazara yönelik sanayileşme stratejisine terk etmiştir. 1960'lı ve 1970'li yıllarda sanayi üretimi hızla artarken, Türkiye bu üretim kapasitesini dış pazarlara yöneltmekte gecikmiştir. 1980'lerden itibaren sanayi ürünleri ihracatı ön plana çıkarken, Avrupa'dan Orta Doğu, Karadeniz Bölgesi ve Orta Asya'ya kadar bölgesel pazarlarla daha fazla bütünleşme hedeflenmektedir. Türkiye 21. yüzyıla işte bu hızlı dönüşümlerin derin sancılarıyla ve iktisadi, toplumsal, siyasal istikrar arayışları içinde girmektedir. Demografik ve iktisadi dönüşümler toplumsal yapılarda da önemli gelişmeleri beraberinde getirmiştir. Yüzyılın başında nüfusun yüzde 80'inin kırlarda yaşadığı, tarım ağırlıklı bir toplumdan, bugünün farklılaşmış ve uzmanlaşmış yapılarına geçiş süreci, toplumsal ve siyasal yapılarda da önemli değişikliklere yol açmıştır. Devletin içeriğinden toplumsal yapılara, eğitimden sağlık hizmetlerine, sosyal güvenlikten kültürel etkinliklere kadar pek çok alanda hem nitel hem de nicel olarak önemli gelişmeler, çeşitlilikler ve zenginlikler görülmektedir. Bu gelişmelerin önemli bir bölümünü istatistiksel diziler aracılığıyla izlemek ve ölçmek mümkündür. XIII

Cumhuriyetin ilk yıllarında, 1926'da kurulan Devlet İstatistik Enstitüsü, o tarihten bu yana sözünü ettiğimiz dönüşümleri daha iyi anlayabilmek amacıyla daha nitelikli ve daha geniş kapsamlı istatistiksel verilerin toplanmasına büyük önem vermiştir. Bir nesil öncesiyle karşılaştırıldığında bugün nüfus, tarım, işgücü, ekonomi gibi temel konuların yanısıra eğitim, sağlık, kültür, çevre, adalet, sosyal güvenlik, enerji ve turizm gibi çok çeşitli alanlarda toplanan ve yayınlanan istatistikler kapsam, çeşitlilik ve güvenilirlik bakımından önemli gelişmeler göstermiştir. Buna karşılık, Cumhuriyetin erken dönemlerine ve özellikle de Cumhuriyet Türkiyesi'nin devraldığı demografik, iktisadi ve toplumsal yapılara ilişkin bilgilerimiz ve istatistiksel veri tabanımız son derece sınırlı kalmaktadır. Bu konularda yayınlanmış verilerin de çeşitli sorunları bulunmaktadır. Bugün araştırmacılar ve genel okurlar bu tarihi verileri kapsamlarını ve sakıncalarını yeterince anlayamadan ve değerlendiremeden kullanmak durumundadırlar. Bu nedenle de özellikle Cumhuriyet'in erken dönemlerine ve 20. yüzyıl öncesine ilişkin değerlendirme ve yorumlarımız eksik ve yetersiz kalmaktadır. Oysa toplumun ve ekonominin zaman ve mekan içinde sürekliliği vardır. Dünkü yapılar bugünküleri belirlemektedir. Günümüze ışık tutabilmek, 19. yüzyılın ve hatta daha öncesinin yapılarını daha iyi anlayabilmek ve onları daha geniş bir çerçevede tartışabilmekle mümkün olacaktır. Cumhuriyet döneminin devraldığı mirası daha serinkanlı olarak değerlendirebilmek için, 19. yüzyılda Tanzimatla başlatılan reform dalgalarının sonuçlarım ve ulaştığı noktayı, ekonomide, toplumda ve devlet yapısında ortaya çıkan gelişmeleri, nicel ve nitel olarak daha iyi ölçebilmek ve anlayabilmek gerekmektedir. Böylece hem tarihi süreklilikler hem de kırılma ya da dönüm noktaları daha sağlıklı bir biçimde yorumlanabilecektir. Ayrıca Türkiye'nin uzun dönemli gelişme çizgisini başka ülkelerle birlikte karşılaştırmalı bir çerçevede incelemek mümkün olacaktır. Tarihi istatistiklerin derlenerek yayınlanması ve böylece hem günümüzün dönüşümlerinin daha iyi anlaşılabilmesi hem de uluslararası karşılaştırmalı çalışmalara zemin hazırlanması yalnızca Türkiye'ye özgü bir gereksinim değildir, özellikle son otuz yıl içinde Batı Avrupa ve Kuzey Amerika'dan Latin Amerika ve Asya'ya kadar pek çok ülkede, hem resmi istatistik kurumlarının hem de özel araştırmacıların girişimleri sonucu, tarihi istatistikler derlenerek yayınlanmaya başlamıştır. Bu yayınlar Amerika Birleşik Devletleri'nde, Kanada'da, Avrupa'nın ve Latin Amerika'nın çeşitli ülkelerinde resmi istatistik kurumlarının yayınlandıkları çalışmalarla başlamıştır. Daha sonra, 1960'lardan itibaren, İngiliz tarihçi B.R. Mitchell'in önce İngiltere, daha sonra Avrupa ve nihayet Afrika ve Asya ülkelerinin tarihi istatistikleri üzerine yayınlandığı ciltler, bilim dünyasında büyük yankılar uyandırmış ve karşılaştırmalı tarihi çalışmalar için çok önemli bir olanak yaratmıştır. Türkiye'de de tarihi istatistiklerin derlenmesine yönelik uzun dönemli çalışmaların başlatılması, hem günümüzdeki hem de yakın geçmişteki gelişmeleri anlamaya çalışan bilimsel çabalara yeni bir soluk kazandıracaktır. Kaldı ki, 20. yüzyıl XIV

öncesinde çeşitli konularda veri dizilerinin oluşturulması ve saklanması sürecinde Osmanlı devletinin çok istisnai bir yeri vardır. Yüzyıllar boyu geniş bir coğrafyayı yöneten merkeziyetçi Osmanlı bürokrasisinin, 16. yüzyıldan ve hatta daha öncesinden başlayarak kayıt tutmaya ve saymaya büyük önem verdiği bilinmektedir. Toplanan verilerin bir bölümünü bugün Osmanlı arşivlerinden sağlamak mümkündür. Ayrıca, 19. yüzyılda yapılan sayımların ve derlenen istatistiklerin bir bölümü de eski harflerle yayınlanmış olarak çeşitli kütüphanelerde bulunmaktadır. Bu verilerin gözden geçirildikten sonra Osmanlı uzmanları dışındaki araştırmacıların kullanımına sunulması büyük yararlar sağlayacaktır. İşte bu nedenlerle Devlet İstatistik Enstitüsü, "Tarihi İstatistikler Dizisi" adı altında yeni bir yayın dizisi başlatarak, yakın geçmişimize ilişkin istatistiksel verileri araştırmacıların ve genel okurların kullanımına sunmaya karar vermiştir. Dizinin ilk aşamasında Cumhuriyet Türkiyesi'nin devraldığı toplumsal ve iktisadi yapılara ilişkin istatistiksel tablonun daha ayrıntılı ve daha yeterli bir biçimde ortaya konulması hedeflenmektedir. Bu amaçla 19. yüzyıldaki toplumsal ve iktisadi tablonun en önemli temel taşlarını oluşturan nüfus, tarım, maliye ve dış ticaret istatistikleri, hem genel okurların hem de araştırmacıların yararlanabilecekleri biçimde derlenmektedir. Herbiri kendi konusunun uzmanı bir araştırmacının yönetiminde ve disiplinlerarası bir yaklaşımla yürütülmekte olan bu çalışmalar, ayrı ciltler halinde yayınlanacaktır. Tarihi Verilerin Sorunları Tarihi dizilerin toplanmış ve hatta resmi kurumlar tarafından yayınlanmış olması, ne yazık ki, bu verilerin kolaylıkla ve güvenle kullanılabilecekleri anlamına gelmiyor. B.R. Mitchell'in ısrarla vurguladığı gibi, devletlerin 20. yüzyıl öncesinde topladıkları veriler, çağdaş anlayış ve yöntemlerle değil, esas olarak vergi toplama ve askere alma amaçlarıyla toplanmaktaydı. Bu dar yaklaşım, hem toplanan verilerin kapsamını hem de veri toplama tekniklerini kaçınılmaz olarak etkilemiştir. Ayrıca, 20. yüzyıl öncesinde teknolojik ve idari etkinliğin çok sınırlı olduğunu, devletlerin veri toplama sürecinde büyük sorunlarla ve yetersizliklerle karşı karşıya kaldıklarını da hatırlamak gerekmektedir. Bunların yanısıra, siyasal kaygılar da, 20. yüzyıl öncesinde yayınlanan resmi istatistikleri etkileyebilmekte, bunların güvenirliklerine gölge düşürebilmekteydi. Sınırlı amaçlar ve yetersiz tekniklerle toplanan bu verileri çağdaş anlamda istatistikler olarak kabul etmek mümkün değildir. Osmanlı devletinin topladığı ve yayınladığı istatistiksel dizilerin, bu eğilimlerin dışında kaldığını söyleyebilmek zordur. Nitekim, son yıllarda yayınlanan pek çok araştırma ve monografía nüfus sayımlarından bütçelere, tarımsal üretim verilerinden dış ticaret ve eğitime kadar elimizdeki Osmanlı verilerinin çeşitli sorunları, eksikleri ve sakıncaları ayrıntılı olarak tartışılmaktadır. Osmanlı verilerini kullanırken ortaya çıkan bir diğer sorun da hem ülke sınırlarının hem de ülke içindeki idari bölümlerin Cumhuriyet dönemindeki sınırlara göre önemli farklılıklar göstermesidir. Bu sorunlar Osmanlı verileriyle Cumhuriyet verilerini biraraya getirerek basit diziler oluşturmanın zorluklarına işaret etmektedir. XV

Çağdaş amaçlarla ve tekniklerle derlenen istatistiklerle karşılaştırıldığında, eldeki tarihi verilerin yetersiz kaldığı görülmektedir, öte yandan, hatalı ve sorunlu verilerin bir kez yayınlandıktan sonra zaman içinde nasıl kalıcılık kazandıkları ve daha sonra tamiri çok zor ve hatta imkansız bazı yanlışlıklara yol açabildikleri de bilinmektedir. Bu durumda eldeki tarihi malzemeyi eleştirel bir süzgeçten geçirmeden yayınlamak, kabul edilebilir bir yaklaşım olmayacaktır. Bu nedenle, "Tarihi İstatistikler Dizisi" çerçevesinde yayınlanacak çalışmalarda, eldeki verileri basit diziler halinde sunmak yerine, daha zor ancak bilimsel açıdan daha sağlıklı görülen bir yöntem kullanmaya karar verildi. Eldeki tarihi malzemeye mümkün olduğu kadar eleştirel yaklaşarak, bu malzeme, kendi iç tutarsızlıkları mümkün olduğu ölçüde ayıklandıktan sonra, verilerin kapsamları, toplanma yöntemleri, sorunları ve güvenilirlik dereceleri tartışılarak yayınlanacaktır. Diziyi yürüten uzmanlar olarak hedefimiz, eldeki tarihi malzemeyi dikkatle süzgeçten geçirdikten sonra, çağdaş anlayışa en yakın ve çağdaş istatistiklerle karşılaştırılabilecek diziler oluşturmaktadır. Ancak, göstereceğimiz tüm titizlik ve özene karşın, daha farklı amaçlarla ve anlayışlarla toplanan bu verileri, yüzyılımızın çağdaş anlayış ve yöntemleriyle derlenen dizileriyle karşılaştırmak ve onlarla birlikte kullanabilmek kolay olmayacaktır. Bu nedenle, sunduğumuz tarihi verileri kullanacak araştırmacıların, uzun dönemli karşılaştırmalar yaparken, iki tür veri arasındaki amaç, kapsam ve teknik farklarını dikkate almaları gerekecektir. Yayınlanan verilerin bu konulardaki nicel malzemeyi tüketmediğini de özellikle belirtelim. Bu ciltlerdeki malzemenin ötesine geçerek daha farklı veya daha ayrıntılı diziler oluşturmak mümkündür, örneğin; daha küçük idari birimler düzeyinde verilere ulaşmak isteyen araştırmacılar, yayınlanmamış arşiv malzemelerini veya eski harflerle yayınlanmış çalışmaları kullanabileceklerdir. Daha ayrıntılı çalışmalar yapmak isteyen araştırmacılar için, her cildin sonunda bir kaynakça yer almaktadır. Devlet İstatistik Enstitüsü eski Başkanı Prof. Dr. Orhan GÜVENEN bu dizinin en erken aşamalarından itibaren bizleri cesaretlendirdi ve destekledi. Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanı Sayın Mehmet Sıddık ENSARI de yardımlarını esirgemeyerek dizinin devamını sağladı. 1994 yılının Nisan ayında Devlet İstatistik Enstitüsü'nde düzenlenen Tarihi İstatistikler Semineri'ne katılan Prof. Dr. Tuncer BULUTAY, Mehmet GENÇ, Prof. Dr. Halil İNALCIK, Prof. Dr. İlber ORTAYLI, Prof. Dr. Halil SAHİLLİOĞLU, Prof. Dr. Yalçın TUNCER ile DİE çalışanları değerli görüş ve eleştirileriyle bu diziye önemli katkılarda bulundular. Bu sunuşun yazılışı sırasında, Tarihi İstatistikler Dizisi için ayrı ayrı ciltler hazırlamakta olan çalışma arkadaşlarım Prof. Dr. Cem BEHAR, Prof. Dr. Yavuz CEZAR ve Prof. Dr. Tevfık GÜRAN'ın görüşlerinden de yararlandım. Kendilerine teşekkür ederim. "Tarihi İstatistikler Dizisi" çerçevesinde yayınlanan/yayınlanacak ciltlerin bugünkü Türkiye'nin yapılarının ve dönüşümlerinin daha iyi anlaşılmasına katkıda bulunacağını umuyor, tüm okurlara ve araştırmacılara yararlı olmasını diliyoruz. XVI Prof. Dr. Şevket PAMUK Tarihi İstatistikler Dizisi Yöneticisi

ÖNSÖZ Tarihî İstatistikler Dizisi'nin beşinci cildini oluşturan bu çalışma, Osmanlı Devleti'nin ilk ve tek genel istatistik yıllığıdır. "Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye'nin Üçyüz Onüç Senesine Mahsus istatistik-i Umumîsi" adıyla İstanbul'da yayınlanan eser, Ticaret ve Nafia Nezareti'nin istatistik Umumî idaresi tarafından hazırlanmıştır. İstanbul Üniversitesi Merkez Kütüphanesi'nin Türkçe Yazmalar bölümünde bulunan orijinal yazma nüsha ile basılmış eser arasında kapsam açısından bazı küçük farklılıklar vardır. Bu çalışmada baskı nüsha esas alınmıştır. Eserin takdiminde şu ifade yer almaktadır: "Cenâb-ı Rabb-ı yezdân velinimet-i bî-minnetimiz zât-ı hılafet-simât efendimiz hazretlerini ilâ ahıri'z-zemân serir-ârây-i şevket ve şân buyursun. Katıbe-i umurda bedraka-i şehrâh-ı teysîrat olan iradât ve irşâdât-ı seniyye-i cenâb-ı cihanbânîleriyle bin üçyüz onüç senesine mahsûsen ve bunca mehâsin-i asrıyye-i hazret-i şehinşahîye ilaveten işbu umumî istatistik mecmuasının tanzim ve tab' ve temsîli saha-nümây-ı husul olmuş ve eğerçi şimdilik mündericâtı her ne kadar nevâkısdan arî değilse de devâir-i merkeziyye istatistik şuabâtıyla vilayetde ma-bihi't-tatbik ittihaz olundukça sâye-i muvaffakıyyet-vâye-i cenâb-ı zıllüllahîde peyderpey kesb-i intizam ederek ileride daha mükemmel bir istatistik vücuda getirileceği derkâr bulunmuştur." Yukardaki metinden de anlaşılacağı üzere eseri hazırlayanlar sunulan verilerin eksiz ve yetersiz olduğunu, ancak ileride bu tür çalışmaların daha düzenli ve güvenilir hâle geleceğini ifade etmektedirler. Eser, Türkiye'de istatistik bilgi ve tecrübe birikiminin tarihsel gelişimi açısından önemli bir dönüm noktası oluşturmaktadır. Osmanlı yönetiminin kuruluş döneminden itibaren geliştirdiği bürokratik gelenekler arasında, kayıt sistemlerine büyük önem verilmesinin de bulunduğu bilinmektedir. Devlet organları içinde yeralan hemen hemen her kurum, idarî ve malî fonksiyonlarını yerine getirirken pekçok kantitatif nitelikte bilgi üretmekte ve bunların ciddî, ayrıntılı, düzenli ve sistematik kayıtlarını içeren belge ve defterler düzenlemekteydi. Nitekim Osmanlı arşivlerinde bulunan ve son derece zengin ve değerli bilgiler içeren muazzam defter ve belge kolleksiyonları bu şekilde oluşmuştur. Ancak bu belge ve defterlerdeki tüm veriler, istatistik bilgi üretmek amacıyla derlenmiş olmayıp, devletin idarî ve malî fonksiyonlarının yürütülmesinin yan ürünleri şeklinde ortaya çıkmıştır ve bu yüzden de anlamlı ve kullanılabilir istatistik bilgilere dönüştürülebilmeleri uzman sosyal bil imcilerin uzun ve zahmetli çalışmalarını gerektirmektedir. Osmanlı yönetiminin modem istatistik bilgi ve yöntemlerden yararlanma çabaları, ondokuzuncu yüzyıldaki reform süreciyle birlikte başladı. 1830 tarihli nüfus sayımı bu yeni yaklaşımın ilk önemli örneğiydi. Tanzimat reformlarının sonucu olarak giderek daha merkezîleşen Osmanlı yönetimi eğitim, sağlık, haberleşme, ulaşım ve benzeri alanlarda yeni sorumluluklar üstlendi. Bu yeni görevler yönetime toplumu daha geniş ölçüde etkileme imkanı verirken, toplum hakkında daha sağlıklı ve ölçülebilir nitelikte bilgilere olan ihtiyacı da arttırdı. Modern istatistik yöntemlerin ilk uygulamaları nüfus alanında görülürken, istatistik idaresi de 1860'ların sonlarında ortaya çıktı. Kısa süre sonra dış ticaret istatistikleri yayınlanmaya başlandı ve böylece 1878'lerden başlayıp 1913'lere kadar uzanan oldukça tam bir seri oluşturuldu. Bu veriler, Tarihi istatistikler Dizisi'nin ilk cildi olarak özet halinde daha önce yayınlanmıştı. Ondokuzuncu yüzyılın sonuna kadar Osmanlı yönetimi, çok değişik alanlarda istatistik bilgiler derleme, değerlendirme ve yayınlama konulannda önemli gelişmeler sağladı. Bu çabaların bir önemli ürünü de 1897 İstatistik Yıllığı'dır. Yüz yıl önce yayınlanan bu eser, istatistik bilgiler derleyip yayınlamak amacıyla oluşturulmuş uzman bir kurum tarafından hazırlanmıştır. Bu nedenle eser, Türkiye'de modem istatistik düşünce ve uygulamasının önemli örneklerinden biri olarak büyük önem taşımaktadır. Eserde ondokuzuncu yüzyıl sonlarında idarî yapı, nüfus, eğitim, sağlık, adliye, ulaştırma, maliye, tarım, sanayi, dış ticaret, madencilik, ormancılık, kara ve deniz taşımacılığı ile haberleşme hizmetleri gibi Osmanlı devletinin çeşitli ekonomik ve sosyal göstergeleriyle ilgili yıllar ve bölgeler itibariyle ayrıntılı veriler bulunmaktadır. Çok değişik alanlarla ilgili bilgiler ihtiva etmesi yanında Osmanlı döneminde yayınlanan ilk ve tek genel istatistik olması da esere ayrıca büyük bilimsel önem ve değer kazandırmaktadır. Gerçekten bir yandan nüfus, eğitim, sağlık, adliye, tanm, dış ticaret, sanayi, maliye, madencilik, ormancılık gibi çeşitli konularda müstakil istatistikler yayınlanmış (Osmanlı Tarım İstatistikleri, Tarihi İstatistikler Dizisi'nin üçüncü, Osmanlı Sanayi Sayımları ise dördüncü cildini oluşturmuştur), öte yandan da devlet ve vilayet salnamelerinde pekçok sayısal veri yeralmışsa da benzer bir genel istatistik hazırlanmamıştır. XVII

Eserde yeralan istatistiklerin büyük bölümü 1313 malî yılına yani miladî olarak 13/111/1897-12/111/1898 dönemine aittir. Ancak dış ticaret ve bütçe verilerinin 1310/1894 yılına ait olduğu verilerin incelenmesinden anlaşılmaktadır. Tabloların bir bölümünde tek bir yıla ait veriler yeralırken, bazı tablolarda ondokuzuncu yüzyılın sonlarında uzunca bir dönem kapsanmıştır. Bu çalışmada orijinal yayındaki tablo başlıkları, tablo içindeki ifadeler ve rakamsal veriler aynen alınmıştır. Eserin anlaşılmasını kolaylaştırmak amacıyla tablolarda yeralan günümüz okuyucusu için anlaşılması güç ifadelerin bugünkü dilimizdeki karşılıkları ayrıca verilmiştir. Bazı tablolardaki toplamlarla, ayrıntılı verilerin doğru toplamları arasında farklılık olduğu görülmüştür. Bu farklılıkların bir toplama hatasından mı, yoksa toplamları oluşturan verilerdeki basım hatalarından mı kaynaklandığının tesbitine çalışılmıştır. Bu amaçla yazma nüsha ile baskı nüshadaki veriler karşılaştırılarak ve tabloların yatay ve dikey toplamları kontrol edilerek hatalı rakamların belirlenmesine gayret gösterilmiştir. Böylece farklılıkların giderilmesi büyük ölçüde mümkün olmuştur. Ancak yine de bazı tablolarda, eserde yeralan toplamlarla, bu çalışmada hesaplanan toplamlar arasında ihmal edilebilecek düzeyde küçük farklılıklar bulunmaktadır. Bu nedenle çok sınırlı sayıda olmakla birlikte aynı konudaki verilerin yeraldığı bazı tabloların toplamları farklıdır. Tablolar sırası değiştirilmeden sadece numaralanmış ve şu bölüm başlıkları altında gruplanmıştır: idarî bölünüş; nüfus; sosyal yardım kuruluşları; sağlık: adalet; eğitim; kütüphaneler ve eski eserler; askerî eğitim; diğer eğitim kurumları; tarım; devlet gelir ve giderleri; madencilik; ormanlar ve ormancılık; maliye ve devlet borçları; dış ticaret; çeşitli vergi idare ve gelirleri; para ve madalyalar; çeşitle vergiler; tuz ve tuzlalar; ipek ve ipekçilik; Düyûn-u Umûmiyye idaresi; Ziraat Bankası ve Emniyet Sandığı; Reji idaresi-tütün; sanayi; finans; havagazı ve su; kara ve deniz taşımacılığı; haberleşme. Burada eserde yeralan istatistiklere göre ondokuzuncu yüzyılın sonlarında Osmanlı devletinin ekonomik ve sosyal göstergelerinin özet bir değerlendirmesini yapmak yararlı olacaktır. 1897 istatistik yıllığında istanbul ve Şehr Emaneti Mülhakatı dışında 5'i müstakil sancak (İzmit, Çatalca, Zor, Cebel-i Lübnan ve Bingazi) ve 32'si vilayet (Edime, Işkodra, Selanik,Kosova, Manastır, Yanya, Cezair-i Bahr-ı Sefid, Girit, Erzurum, Adana, Ankara, Aydın, Bitlis, Hudavendigar, Diyarbakır, Sivas, Trabzon, Kastamonu, Kala-i Sultaniye, Konya, Mamuretülaziz, Van, Halep, Basra, Bağdat, Beyrut, Hicaz, Suriye, Kudüs, Musul, Yemen ve Trablusgarb) olmak üzere 39 ayn idarî birim hakkında bilgi bulunmaktadır. Ancak tabloların büyük bölümünde bu idarî birimlerin tamamı kapsanmamıştır. istatistikte yeralan verilere göre Osmanlı devleti, ondokuzuncu yüzyılın sonlarında Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarında 3 272 354 km 2, lik bir yüzölçümüne ve 32,2 milyonluk bir nüfusa sahipti. Nüfus yoğunluğu Avrupa topraklarında 23.2, Asya topraklarında 10.1 ve Afrika topraklarında ise 2.3 kişi/km 2 idi. Toplam nüfus 32,2 milyon olmakla birlikte ancak 19 milyonu biraz aşan bir kısmının sayımı yapılabilmişti. Sayımı yapılamadığı için tahminî olarak bilinebilen nüfusun çok büyük bir bölümü Arap topraklarında (Bingazi ve Cebel-i Lübnan sancakları ile Hicaz, Trablusgarb, Yemen ve Girit vilayetleri) yaşamaktaydı. istatistikte sayımı yapılan 19 milyonluk nüfusun özellikleri ile ilgili ayrıntılı bilgiler bulunmaktadır. Bu nüfusun % 74'ünü müslüman nüfus oluşturmaktaydı. Sayım yapılmayan Arap topraklarındaki nüfusun çok büyük bir bölümünün de müslüman olduğu dikkate alınırsa ondokuzuncu yüzyılın başlarında önemli oranda gayri müslim nüfusa sahip olan Osmanlı devletinin yüzyılın sonlarında büyük ölçüde müslüman bir nüfusa sahip, dinî açıdan nisbeten homojen bir toplum hâline geldiği görülmektedir. İstatistiğe göre sayımı yapılan nüfusun % 53'ü erkek, % 47'si kadındır. Bu nüfusun % 28.6'sı 0-14 yaş grubunda bulunmaktadır. Aynı nüfusun doğum oranı binde 37.6, ölüm oranı binde 21.3'tür. Buna göre nüfusun yıllık artış oranı binde 16.3'tür. Müslüman nüfusun hem doğum, hem de ölüm oranı gayri müslimlere göre daha yüksektir. Bu farklılık özellikle ölüm oranlarında daha belirgindir. Müslüman nüfusun doğum oranı binde 38.5, gayri müslim nüfusun doğum oranı binde 34.9'dur. Aynı gruplar için ölüm oranları ise sırasıyla binde 22.8 ve 16.8'dir. Bu verilere göre müslüman nüfusun artış oranı binde 15.7, gayri müslim nüfusun artış oranı binde 18.1'dir. 1897 yılında nüfus sayımı yapılan bölgelerde 173 907 evlilik, 12 933 boşanma olayı meydana gelmiştir. istatistikte sosyal yardım kuruluşu olarak Darulaceze'nin faaliyetlerine yer verilmiştir. 1897 yılında Darulaceze'de kalan 624 kişinin 350'si erkek, 253'ü kadın ve 21'i çocuktur. Bakıma muhtaç bu kişilerin 515'i müslüman, 109'u gayri müslimdir. Darulaceze'de kalanların 96'sını zihinsel ve fizik özürlü kişiler oluşturmaktadır. XVIII

İstatistikte sağlıkla ilgili verileri yeralan 29 idarî birimde toplam 88 hastahane mevcuttu. Bu hastahanelerde 169'u doktor olmak üzere 922 kişi görev yapmakta ve toplam 3 730 yatak bulunmaktaydı. 1897 yılında 23 123'ü erkek, 6 098'i kadın ve 542'si çocuk olmak üzere toplam 29 763 kişi bu hastahanelere yatırılmış ve bunlardan 24 020'si yıl içinde sağlığını kazanarak hastahanelerden ayrılmıştır. Buna karşılık 4 059 kişi, hastahanede iken hayatını kaybetmiştir. İstatistikte çoğunluğu Anadolu ve Rumeli bölgelerinde bulunan 23 idarî birimde işlenen suçlar ve verilen cezalarla ilgili ayrıntılı verilere yer verilmiştir. Bu verilere göre 1897 yılında kapsanan bölgede 85 040 kişi kusur ve kabahat şeklindeki hafif suçlardan sanık olarak yargılanmış, bunlardan 44 836'sı mahkum olmuş, 18 543'ü ise beraat etmiştir. Ağır suçlardan sanık olan 8 295 kişiden 3 318'i mahkum olmuş, 2 066'sı beraat etmiş, 89 kişinin ise suçunun kabahat düzeyinde kaldığına karar verilmiştir. Çeşitli suçlardan mahkum olanların toplam sayısı ise 48 154'tür. Bu kişilerin % 92'si erkektir. Mahkum olanların % 72'si müslümandır. Suç işleme oranı müslüman nüfus için onbinde 27.6, gayri müslim nüfus için onbinde 30.2' dir. Suç işleyenlerin meslekî dağılımına baktığımızda % 39.7'sinin çiftçi, % 22.6'sının esnaf, % 13.1'inin işçi kesiminden olduğu görülmektedir. Suç işleyenlerin % 18.3'ü okuma bilirken, % 81.7'si okuma bilmemektedir. Suç işleyenlerin %43.3'ü 20-29, % 18.1'i ise 14-19 yaş grubunda bulunmaktadır. Bu yaş grupları aynı zamanda suç işleme oranının en yüksek olduğu yaş gruplarıdır. Kusur ve kabahat türü hafif suçların yarısına yakın bir bölümü, vurma ve yaralama türü olaylardır. Ağır suçlarda ise en büyük oranı adam öldürme suçu oluşturmaktadır. Hafif suçlardan mahkum olan 44 836 kişinin 9 965'i para cezasına mahkum edilmiş, 17 746'sı 1 aydan daha kısa süre, geri kalanlar ise I ay ile 3 yıl arasında değişen sürelerle hapis cezasına çarptırılmıştır. Ağır suçluların ise 133'üne idam cezası verilmiştir. İstatistiğe göre 1897 yılında 34 idarî birimde toplam 705 hapishane bulunmaktadır. Bu hapishanelerde 1897 yılı başında mevcut tutuklu sayısı, 28 634'ü erkek ve 779'u kadın olmak üzere 29 413'tür. 1897 yılında çeşitli suçlar yüzünden 77 781 kişi hapishanelere girmiş, buna karşılık 36 169 kişi tahliye edilmiştir. Yıl sonunda hapishanelerde bulunan tutuklu sayısı ise 71.019 kişidir. İstatistikte ayrıntılı verilerin yeraldığı bir diğer konu eğitimdir. Bu konu ile ilgili istatistiklerde yalnızca Hicaz ve Girit vilayetleri ile Cebel-i Lübnan sancağı kapsanmamıştır. Kapsanan bölgede 1897 yılında mevcut okul sayısı 36 277, bu okullarda eğitim gören öğrenci sayısı ise 1 348 527'dir. Sivil eğitim kurumlarının sayısı 36 230 olup bunların 29 108'i müslümanlara ait devlet okulu, 6 739'u gayri müslim okulu ve 383'ü de yabancılara ait eğitim kurumlarıdır. Sivil eğitim kurumlarının 11'i yükek, 189'u lise, 1 187'si orta ve 34 843'ü ilkokul düzeyinde eğitim vermektedir. Bu kurumlarda 1 331 243 öğrenci eğitim görmektedir. Öğrencilerin 894 070'i müslüman, 437 173'ü gayri müslimdir. Okula devam eden üğrencilerin tüm nüfusa oranı müslüman erkekler için % 8.3, müslüman kadınlar için % 3.8, gayri müslim erkekler için % 12.2 ve gayri müslim kadınlar için % 5.1 'dir. Sivil eğitim kurumlarında görev yapan öğretmen ve diğer görevlilerin sayısı 3 613'tür. Ülkede askerî eğitim veren kurum sayısı 47'dir. Bunların 4'ü yüksek düzeyde, 43'ü ise orta ve lise düzeyinde eğitim vermektedir. Bu okullardaki toplam öğrenci sayısı ise 17 085'dir. 1897 yılında sayımı yapılan 26 idarî birimdeki mevcut kütüphane sayısı 324'tür. Bu kütüphanelerdeki kitap sayısı 193 431'dir. istatistikte yeralan verilere göre Müze-i Hümayun'da 23 375 eski eser bulunmaktadır. Bunların içinde en geniş grubu eski sikkeler ve topraktan yapılmış eserlerle çeşitli yazılar oluşturmaktadır. Tarımla ilgili istatistikler yalnızca 21 idarî birimi kapsamaktadır. Kapsanan bölgedeki ekili alan 53,8 milyon dönümdür. En geniş ölçüde ekimi yapılan ürünler başta buğday olmak üzere tahıllardır. Kapsanan bölgede ekili alanların % 93.8'ine çeşitli tahıllar ekilmektedir. Pamuk ekimi yapılan alanların toplam ekili alanlar içindeki payı ise sadece % 1.3'ten biraz fazladır. Aynı alanda bulunan toplam hayvan sayısı 24,8 milyon baştan fazladır. Bunun yaklaşık 19,8 milyonu koyun ve keçiden meydana gelmektedir. Hem kapsadığı alan, hem de içerdiği konular itibariyle oldukça sınırlı ve hata payı oldukça yüksek bu verilere dayanarak ondokuzuncu yüzyıl sonları Osmanlı tarımı hakkında yeterli ve güvenilir sonuçlara ulaşmak mümkün değildir. Madencilikle ilgili verilere göre ülkede toplam maden üretimi 50 528 tondur. Bu üretimin 41 849 tonu ihraç edilmektedir. Maden üretimi içinde önemli yer tutan madenler, borasit, krom ve zımparadır. O tarihlerde önemli tüketim maddesi olan tuzun üretim miktarı 216 bin tondur. Bu üretimin % 95'i ülke içinde tüketilmektedir. Ülkede mevcut ormanlık alanların miktarı 9.5 milyon hektardır. En geniş ormanlık alanlar Aydın, Kastamonu ve Selanik vilayetlerinde bulunmaktadır. XIX

1897 istatistiğinde sanayi sektörü hakkında bigiler çok sınırlıdır. İstatistikte bilgi bulunan 29 idarî birimdeki toplam sınaî kuruluş sayısı 23 837'dir. Bunların 23 539'u un fabrikası olup, sadece 197'si buhar gücüyle çalışmaktadır. Un fabrikaları dışında 23 ipek, 41 pamuk fabrikası bulunmakta, 234 fabrika ise çeşitli alanlarda faaliyet göstermektedir. İstatistiğe göre 14 idarî birimde toplam 114 adet ticaret, ziraat ve sanayi odası faaliyet göstermektedir. Bu odalara kayıtlı üye sayısı 600'dür. En çok odanın bulunduğu vilayetler Edime, Kastamonu, Trabzon ve Konya'dır. istatistiklerde geniş ölçüde yer bulan bir diğer alan maliyedir. İstatistikte 1894 malî yılı bütçesi vilayetler ve gelir gider kalemleri itibariyle aynntılı olarak yeralmaktadır. Bu verilere göre 1894 yılında toplam devlet gelirleri 18 milyon, toplam devlet giderleri ise 18,8 milyon Osmanlı lirasıdır. Devlet gelirlerinin % 5'ine yakın bir bütçe açığı sözkonusudur. Devlet gelirleri içinde en büyük payı tarımsal üretimden alınan vergiler oluşturmaktadır. Devlet giderlerinin en önemli kalemi ise olağan carî harcamalardır. Ancak borç ödemeleri de bütçe harcamaları içinde önemli bir yer işgal etmektedir. İstatistikte devlet borçları ile ilgili veriler de yer almaktadır. Düyun-u Umumiyye idaresi'nin kuruluş tarihi olan 1881'den 1897 yılına kadar başvurulan toplam devlet borçlanması 160 milyon Osmanlı lirasıdır. Buna karşılık 1897 yılı sonu itibariyle devletin toplam olarak 184.7 milyon Osmanlı lirası anapara ve faiz borcu bulunmaktadır. Bu miktar, o tarihlerdeki bir yıllık toplam devlet gelirlerinin on katından daha fazladır. istatistiğe göre 1844 yılından başlayarak 1897 yılı sonuna kadar Osmanlı devletinde basılan tüm madenî paraların miktarı 47,4 milyon Osmanlı lirasıdır. Bunun % 71.8'i altın, % 21.6'sı gümüş ve % 6.6'sı bakır paralardan oluşmaktadır. İstatistikte 1894 yılı için Osmanlı dış ticaretiyle ilgili aynntılı veriler bulunmaktadır. 1894 yılında yapılan toplam ithalat 24,1 milyon, ihracat ise 13,8 milyon Osmanlı lirasıdır, ithalat içinde önemli yer tutan mallar başta çeşitli dokuma ürünleri olmak üzere şeker, kahve, un, buğday ve pirinçtir, ihracat içinde önemli yer tutan ürünler ise üzüm, ipek, incir, afyon, zeytin yağı, palamut, pamuk ve tiftiktir. Bu ürünler arasında sadece üzümün toplam ihracat içindeki payı % 12.9'u bulmaktadır. Diğer ürünlerden hiçbirisinin toplam ihracat içindeki payı onda biri aşmamaktadır. 1894 yılı verilerine göre Osmanlı devletinin en önemli ticaret ortağı ingiltere'dir. İngiltere hem ithalat, hem de ihracatta birinci sırayı almaktadır. Osmanlı devletinin İngiltere ile olan ticaretinin toplam dış ticareti içindeki payı % 40'ı aşmaktadır. Avusturya ithalatta ikinci, ihracatta üçüncü iken; Fransa ihracatta ikinci, ithalatta üçüncü sırayı almaktadır. 1894 yılı dış ticaret açığı 10,3 milyon Osmanlı lirasıdır, ihracatın ithalatı karşılama oranı ise % 57.1'dir. 1878-1894 yılları arasındaki 17 yıllık sürede verilen toplam dış ticaret açığı 150 milyon Osmanlı lirasına yakındır. Ancak Osmanlı dış ticaret rakamlarında ihracatın gerçekte olduğundan daha düşük göründüğü bilinmektedir. Bu nedenle dış ticaret açıklarının daha sınırlı olduğu söylenebilir. İstatistikte yeralan havagazı ve su hizmetleriyle ilgili bilgilere göre istanbul, Selanik ve İzmir'de bulunan havagazı şirketleri tarafından üretilen ve aydınlanma amacıyla kullanılan havagazı miktarı 1897 yılı için 3,4 milyon m.3'tür. istatistikte ikisi İstanbul'da ve birisi Selanik'te faaliyet gösteren üç su şirketiyle ilgili bilgi bulunmaktadır. Bu şirketlerin döşediği demir su borusu miktarı 475,5 km. olup, şirketlerce sağlanan su miktarı ise 3,5 milyon m.3'e yakındır. İstatistiklerde bilgi bulunan bir diğer alan kara ve deniz taşımacılığıdır. 1897 yılında Osmanlı limanlarına eşya taşıyan gemilerin sayısı 45 857'dir. Bunların 4 631'i ingiliz olmak üzere 8 395'i yabancı bayrağı taşımaktadır. Toplam taşıma kapasitesi 2,4 milyon ton olan bu gemilerin 3 047'si buharlı, 42 810'u ise yelkenli gemilerdir. Buharlı gemilerin toplam taşıma kapasitesi 1 480 886 ton iken, yelkenli gemilerin toplam taşıma kapasitesi 926 264 tondur. İstatistiğe göre 1897 yılında mevcut demiryollarının uzunluğu 4 491 km., şose yolların uzunluğu 15 560 km. ve tramvay hatlarının uzunluğu 65,2 km.'dir. Toplam köprü sayısı ise 22 764'tür. istatistiğin son bölümünde haberleşme konusunda 22 idarî birimi kapsayan bilgiler bulunmaktadır. 1896 yılında postahaneler kanalıyla gönderilen toplam mektup sayısı 16 127 608'dir. Bunun % 71.8'i ülke içine, % 28.2'si dış ülkelere gönderilmiştir. Mektupların dörtte biri İstanbul'dan postaya verilmiştir. Yabancı ülkelere gönderilen her dört mektuptan üçü istanbul çıkışlıdır. Aynı yıl 315 255 adet değerli eşyanın posta idarelerince taşınması gerçekleştirilmiştir. Çekilen telgraflann sayısı 3 111 551 olup, bunların 638 999'u yurt dışına XX

gönderilmiştir. 1896 yılında mevcut kara telgraf hatlarının uzunluğu 64 855 km.'si karada, 884 km.'si denizde olmak üzere toplam 65 739 km.'dir. Eserin bu ikinci yayınının, yüzüncü yılına rastlaması ayrıca mesut bir tesadüf olmuştur. Eserin aradan geçen bu yüzyıllık sürede ekonomik ve sosyal göstergelerimizdeki gelişmeleri istatistik bilgiler ışığında ele alacak çalışmalar için önemli bir kaynak oluşturacağını umarım. Son olarak bu eserin ortaya çıkmasına çeşitli şekillerde katkıda bulunan özellikle minnettarlığımı ifade etmek istediğim çok sayıda kişi bulunmaktadır. Tarihî istatistikler Dizisi'ni başlatan DİE eski başkanı Sayın Prof. Dr. Orhan Güvenen'e, dizinin bu eserinin yayınlanmasına özel bir ilgi gösteren ve büyük destek olan DİE başkanı Sayın M. Sıddık Ensari'ye, bu dizinin önsözünü yazan hocam Sayın Prof Dr. Halil inalcık'a, bu diziyi yöneten Sayın Prof. Dr. Şevket Pamuk'a, bu eserin yayın çalışmalarına yardımcı olan DİE başkan yardımcısı Sayın Sühendan Ekni'ye, DİE Etüd ve Analiz Şubesi Müdürü Sayın Serpil Aydemir 1 e ve şube elemanlarından Sayın Şule Sözer'e teşekkürlerimi ifade ederim. Prof. Dr. Tevfik GÜRAN XXI

SUMMARY IN ENGLISH This fifth volume of the Historical Statistics Series presents the transliterated edition of the first and only general statistical yearbook of the Ottoman Empire prepared exactly one century ego, for the fiscal year 1313/1897 by the General Statistics Administration of the Ministry of Commerce and Public Works. For many centuries the Ottomans had developed a bureaucratic tradition which emphasized record and account keeping. As part of this tradition, detailed account books and document collections were regularly prepared providing wealth of information on administrative and fiscal issues that were the primary area of interest for the central government. Exactly because they were prepared as the by-product of the administrative and fiscal concerns of the state, however, these records and data fell short of the needs of a modem or modernizing state. Ottoman government efforts to make use of the modem era statistics and statistical methods in order to obtain a better understanding of the true state of the empire began with the process of reform in the early part of the nineteenth century. The population census of 1830 was an important outcome of this new approach. With increasing centralization of the empire as a result of the reforms of the Tanzimat era (the Tanzimat Edict was issued in 1839), the central government began to assume new responsibilities in a broad range of fields such as education, health, communication, transportation and others. These new functions gave the central government new powers to effect the daily lives of the people. As a result, the need for more detailed knowledge and statistics gathering grew rapidly. At the same time, statistics provided the means through which the society could be viewed, theoretically at least, in its new role as a quantifiable human organization. While earliest adoption of the modem statistical methods occurred in the area of the demographics, the statistical office established in the late 1860's began to collect data on other fields as well. This office began to issue annual volumes on the foreign trade of the empire and there eventually a reasonably complete set from 1878 to 1913. These statistics were published in summary form as the first volume of this Historical Statistics Series. By the end of the nineteenth century, the Ottoman Empire had made considerable progress in the collection, analysis and publication of statistics in a broad range of areas. This volume represents an important milestone reached as a result of these efforts. The present volume presents statistics on a broad range of areas, on administrative divisions, population, education, libraries and museums, health, justice, pubic finances and debt, money, agriculture, foreign trade, mining, forestry, land and maritime transportation and communications, amongst others. In most cases, the data are presented by years and provinces. A large part of the statistical series presented in the volume are for the fiscal year 1313 which began on March 13, 1897 and ended on March 12, 1898. Even though the Ottoman government later issued separate volumes of statistics on the population, education, health, justice, agriculture, foreign trade, industry, public finance, mining and forestry (see volume 3 of the Historical Statistics Series on Ottoman Agricultural Statistics and volume 4 on Ottoman Industrial Censuses) and also published many statistical series in the annually issued state and provincial salnames until the end of World War I, the present volume is unique since it remained the only general volume presenting a broad and detailed statistical picture of the empire. As such, it represents on of the earliest examples of the application of modern statistical theory and practice in the Ottoman Empire and Turkey. XXIII

TABLO LİSTESİ LİST OF TABLES Tablo Sayfa Tables Page 1. Vilayât-ı şâhâne İle elviyye ve kazaların esamisi 1, Names of provinces (vilayet) and their subdivisions: sancaks and counties (kazas) 2. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut kazaların hurûf-u hece üzerine tertibatı 2. The alphabetical listing of all counties (kazas).. 3. Memâlik-i Devlet-i Aliyye-i Osmâniyye'nin Ahvâl-i Coğrafya-i Umûmiyyesi 4. Avrupa, Asya ve Afrikay-ı Osmanînin mesahai sathıyyesiyle nüfus-u mevcûde ve vilayât ve sancak ve kaza va nevahînin miktarı 5. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'nin mesâha-i sathıyy esi ve nüfus-u muharrere ve muhammenesiyle sancak ve kaza ve nahiyelerin miktarı 6. 1300/1884 senesinden 1313/1897 senesi nihayetine kadar dahil-i tahrir olan nüfusun miktarı 15 15 19 20 3. Geographical conditions of the Ottoman lands 4. The territorial area, population and the numbers of administrative sub-divisions of the Ottoman lands in Europe, Asia and Africa 5. The territorial area, population and the numbers of administrative sub-divisions of the Ottoman lands 6. Population included in the censuses from the year 1300/1884 to the year 1313/1897 15 15 19 20 7. Memâlik-i Şâhâne'de bulunup dahil-i tahrir olan teb'a-i ecnebiyyenin miktarı 8. Memâlik-i ecnebiyyede bulunan teb'a-i şahanenin miktarı 20 21 7. Numbers of foreigners in the Ottoman lands included in the population censuses 8. Numbers of Ottoman citizens in foreign countries 20 21 9. Vilayât-ı şahanede dahil-i tahrir olan milel-i muhtelifenin nüfus-u umumiyyeye nisbetle yüzde isabet eden miktarı 10. Nüfus-u umûmiyyenin esnân-ı muhtelife üzerine yüzde isabet eden miktarı 11. Memâlik-i Mahrûse-i Şahanede vukubulan tevellüdâtın cemaat-i muhtelife üzerine yüzde isabet eden miktarı 12. Her vilayetde mevcut olup dahil-i tahrir olan nüfus-u umûmiyyenin cemaat üzerine taksimatı 21 22 22 23 9. Communities included in Ottoman censuses as a percent of total population 10. Age distribution of the general population 11. Distribution of births according to communities 12 Distribution of provincial populations included in censuses according to communities 21 22 22 23 13. Dahil-i tahrir olan nüfus-u umûmiyyenin esnan üzerine taksimatı 26 13. Age distribution of the population included in the censuses 26 14. Memâlik-i Şâhâne'de 1313/1897 senesi zarfında vukubulan tevellüdâtın şuhûr üzerine taksimatı 30 14. Monthly distribution of births during the year 1313/1897 30 15. Memâlik-i Şâhâne'de vukubulan vefeyâtın cemaat-ı muhtelife üzerine yüzde isabet eden miktarı 31 15. Distribution of deaths according to communities 31 16. Vefeyâtın tevellüdâta nisbetle yüzde isabet eden miktarı 31 16. The ratio of births to deaths 31 17. Memâlik-i Şâhâne'de 1313/1897 senesi zarfında vukubulan vefeyâtın şuhûr üzerine taksimatı 32 17. Monthly distribution of deaths during the year 1313/1897 32 18. Her vilayette 1313/1897 senesi zarfında vukubulan tevellüdâtın cemaat üzerine taksimatı 33 18. Distribution of births during the year 1313/1897 in each province by communities 33 19. Her vilayette 1313/1897 senesi zarfında vukubulan vefeyâtın cemaat üzerine taksimatı 20. 1313/1897 senesi zarfında Memalik-i Şâhâne'de vukubulan münakehât ve talâkın miktarı 36 39 19. Distribution of deaths during the year 1313/1897 in each province by communities... 20. Marriages and divorces during the year 1313/1897 36 39 21. Memâlik-i Mahrûse-i şâhâne'de 1313/1897 senesi zarfında vukubulan münakehât ve talâkın şuhûr üzerine taksimat 40 XXV 21. Monthly distribution of marriages and divorces during the year 1313/1897 40

Tablo Sayfa Tables Page 22. 1293/1877 senesinden 1312/1896 senesi nihayetine değin ondokuz sene zarfında Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'ye hicret edenlerin miktarı 40 23. 1313/1897 senesi zarfında Memâlik-i Şâhâne'ye hicret edenlerin miktarı 41 24. 1313/1897 senesi zarfında vilayât-ı şahaneye sevk olunan muhacirînin miktarı 41 25. Müessesât-ı hayriyye-l cenabı padişahîden olan Darülaceze'de mevcud devâirin esamî ve adedi 45 26. Darulaceze'nin tarih-i tesisinden 1313/1897 senesi nihayetine kadar senevî mevcut bulunan acezenin miktarı 45 27. 1313/1897 senesinde mevcut acezenin cins ve miktarı 45 28. Darülaceze'de mevcut malûlînin cins ve miktarı 46 29. Acezenin esnan üzerine taksimatı 46 30. 1313/1897 senesi zarfında temin-i maişet ederek çıkanların miktarı 47 31. Darülaceze mektebinde okunan derslerin esamisi 47 32. 1313/1897 senesinde Darülaceze mektebinde mevcut talebenin miktarı 48 33. Darülacezede mevcut memurin, hademe ve sairenin miktarı 48 34. Darülacezenin 1313/1897 senesi varidat ve mesarifâtının miktarı 48 35. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de 1313/1897 senesinde mevcut hastahaneler ile etıbba ve memurin ve sairenin miktarı 51 36. 1313/1897 senesi zarfında hastahanelere kabul olunanlar ile şifayâb olan ve vefat edenlerin miktarı 51 37. Memâlik-i Şâhâne'de mevcut hastahaneler ile müstahdem memurin ve hademe ve sairenin miktarı 52 38. Memâlik-i Şâhâne'de mevcut hastahanelere 1313/1897 senesinde kabul olunanlar ile vefat edenlerin miktarı 53 39. Mehâkim-i adliyede bir sene zarfında rûyet ve hükm olunan cünha ve cinayât davalarının miktarı 59 40. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de cünha ve kabahat ve cinayât ile mahkum olanların cins ve miktarı 59 41. Mehâkim-i adliyede rûyet ve hükm olunan cünha, kabahat ve cinayâtın nevi ve miktarı.. 60 42. Cünha ve cinayât ile itham olunanların miktarıyla derecât-ı mahkumiyetleri 62 43. Cünha ve cinayât ile mahkum olanların milliyet ve tabiyet üzerine taksimatı 62 44. Cünha ve cinayât ile mahkum olanların sıfat ve sanat ve derece-i malumat üzerine taksimatı 63 45. Cünha ve cinayât ile mahkum olanların esnan üzerine taksimatı 63 22 Numbers of immigrants into the Ottoman lands during the nineteen years between 1293/1877 and the end of 1312/1896 40 23. Numbers of immigrants into the Ottoman lands during the year 1313/1897 41 24. The numbers of immigrants sent to provinces during the year 1313/1897 41 25. Names and numbers of the sections in Darülaceze 45 26. Numbers of needy in Darülaceze from the year of its foundation until the year 1313/1897 45 27. Numbers of needy in Darülaceze by types in the year 1313/1897 45 28. Numbers of handicapped in Darülaceze by types 46 29. Age distribution of the needy 46 30. Numbers of those leaving Darülaceze, by obtaining means of subsistence during the year 1313/1897 47 31. Titles of courses taught at the Darülaceze school 47 32 Numbers of students at the Darülaceze school in the year 1313/1897 48 33. Numbers of employees at the Darülaceze school 48 34. Revenues and expenditures of Darülaceze during the year 1313/1897 48 35. Numbers of hospitals, doctors and other health personnel in the Ottoman state in the year 1313/1897 51 36. Numbers of people accepted at the hospitals, those regaining their health and those that died during the year 1313/1897 51 37. Numbers of hospitals, doctors and other health personnel 52 38. Numbers of people accepted at the hospitals and those that died during the year 1313/1897 53 39. Numbers of court cases involving fault and crime during one year 59 40. Numbers of those convicted of fault and crime 59 41. Numbers and types of court cases involving fault and crime 60 42. Numbers of those accused of fault and crime and their degree of conviction 62 43. Nationality and citizenship of those convicted of fault and crime 62 44. Occupation and degree of education of those convicted of fault and crime 63 45. Age distribution of those convicted of fault and crime 63

Tablo Sayfa Tables Page 46. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de cünha ve kabahat ile mahkum olanların nev* ve miktarı 64 47. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de cinayât ile mahkum olanların nev 1 ve miktarı 68 48. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de cünha ve cinayât ile mahkum olanların derecât-ı mahkumiyetleri 72 49. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de cünha ve cinayât ile mahkum olanların tabiyet ve milliyet üzerine taksimatı 76 50. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de bir sene zarfında cünha ve cinayât ile mahkum olanların derece-i malumat ve sınıf ve sanat üzerine taksimatı 79 51. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de bir sene zarfında cünha ve cinayât ile mahkum olanların esnan üzerine taksimatı 84 52. Mehakim-i hukukda bir sene zarfında rûyet ve hükm olunan deavînin nev 1 ve miktarı 86 53. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de rûyet ve hükmolunan hukuk davaların miktarı 87 54. Mehakim-i ticaretde bir sene zarfında rûyet ve hükmolunan deavînin nev 1 ve miktarı 88 55. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de rûyet ve hükmolunan ticaret davalarının miktarı 89 56. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de 1313/1897 senesinde mevcut hapishaneler ile mahpûsîn ve sairenin nev" ve miktarı 90 57. Mekâtib-i âliyye-i mülkiyyede tedris olunan derslerin esamisi 95 58. Memâlik-i Şâhâne'de mevcut müslim ve gayri-müslim mekâtib-i mülkiyye ile ecnebî mekteplerinin nev* ve miktarı 98 59. Bilumum mekâtib-i mülkiyyenin adediyle mevcut talebenin cins ve miktarı 98 60. Mekâtib-i âliyye, idadiyye ve rüşdiyyeden bir sene zarfında şehadetnâme alanlar ile esbâb-ı saireden naşî çıkanların miktarı 99 61. 1290/1874 senesinden 1312/1896 senesi nihayetine değin mekâtib-i âliyyeden şehadetnâme alanların cins ve miktarı 99 62. Mekteb-i Mülkiyye-i Tıbbıyye-i Şâhâne'de 1313/1897 senesinde mevcut talebe ile şehadetnâme ve esbâb-ı saire ile çıkanların cins ve miktarı 100 63. Mekteb-i Mülkiyye-i Tıbbiyye-i Şahanenin tarih-i tesisinden 1313/1897 senesi nihayetine değin mevcut bulunan talebe ile şehadetnâme alanların nev' ve miktarı 100 64. Zir-i himâye-i fuyûzâtvaye-i hazret-i padişahîde bulunan Daruşşafaka mektebinde 1313/1897 senesinde mevcut talebenin miktarı 101 65. Daruşşafaka mektebinin tarih-i tesisinden 1313/1897 senesi nihayetine değin mevcut bulunan talebesiyle şehadetnâme ve esbâb-ı saire ile çıkanların miktarı 101 66. Daruşşafaka'da mevcut memurin, muallimin, hademe ve sairenin nev' ve miktarı 102 67. Mülkiye Baytar Mekteb-i Alîsi'nde 1313/1897 senesinde mevcut talebenin cins ve miktarı.. 102 46. Types and numbers of those convicted of faults 64 47. Types and numbers of those convicted of crimes 68 48. Levels of conviction of those convicted of faults and crimes 72 49. Nationality and citizenship distribution of those convicted of faults and crimes 76 50. Occupation and degree of education of those convicted of faults and crimes during one year 79 51. Age distribution of those convicted of faults and crimes during one year 84 52. Numbers of cases decided in courts of law and their types during one year 86 53. Numbers of cases decided in courts of law 87 54. Numbers of cases decided in courts of commerce and their types during one year 88 55. Numbers of cases decided in courts of commerce 89 56. Numbers and types of prisons, convicts and others during the year 1313/1897 90 57. Titles of courses taught at the Higher Schools. 95 58. Types and numbers of moslem, non-moslem and foreign schools 98 59. Numbers of all schools and students 98 60. Numbers of those obtained diplomas from all schools of higher education, secondary education and middle schools 99 61. Numbers of those obtained diplomas from schools (colleges) of higher education from the year 1290/1874 until the end of the year 1312/1896 99 62 Numbers of students and those obtained a diploma in the Imperial School of Medicine during the year 1313/1897 100 63. Numbers of students and those obtained diplomas from the Imperial School of Medicine since its foundation until the year 1313/1897.. 100 64. Numbers of students at the Darussafaka school in the year 1313/1897 101 65. Numbers of students, those obtained diplomas and those leaving with other reasons at the Darussafaka school since its foundation until the year 1313/1897 101 66. Numbers of teachers and employees at the Darussafaka school 102 67. Numbers and types of students in the Higher School of Veterinary Medicine 102

Tablo Savfa Tables Page 68. Mülkiye Baytar Mekteb-i Alî'sinin tarih-i tesisinden 1313/1897 senesi nihayetine değin mevcut bulunan talebe ile sehadetnâme alanların nev've miktarı 102 69. Halkalı Ziraat Mektebi'nde mevcut talebenin cins ve miktarı 103 70. Halkalı Ziraat Mektebinin tarih-i tesisinden 1313/1897 senesi nihayetine değin mevcut talebesiyle sehadetnâme ve esbâb-ı saire ile çıkanların miktarı 103 71. Mekteb-i Sanayi'de tedris olunan derslerin esamisi 104 72. Mekteb-i Sanayi'de 1313/1897 senesinde sanat ile iştigal eden talebenin cins ve miktarı 104 73. Mekteb-i Sanayi'nin tarih-i tesisinden 1313/1897 senesi nihayetine değin mevcut talebesinin miktarıyla sehadetnâme ve esbâb-ı saire ile çıkanların miktarı 105 74. Mekteb-i Sanayi talebesinin 1313/1897 senesi zarfında imal ettikleri eşyadan füruht edilenlerin nev" ve kıymeti 105 75. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de bulunan iptidaî darulmuallimîn İle mevcut talebesinin miktarı 106 76. Dilsiz ve Ama Mektebi'nde mevcut talebenin cins ve miktarı 106 77. Dilsiz ve Ama Mektebi'nin tarih-i tesisinden 1313/1897 senesi nihayetine değin mevcut talebesiyle sehadetnâme alanların miktarı 106 78. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut İdadi, rüşdî, iptidaî mekteblerinin adediyle talebenin cins ve miktarı 107 79. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut idadi, rüşdî mekteblerinden bir sene zarfında sehadetnâme alanlar ile esbâb-ı sâireden dolayı çıkanların miktarı 111 80. Memâlik-i Şâhâne'de bulunan mekâtib-i âliyye, idadiyye ve sairede mevcut memurin ve mualliminin miktarı 113 81. Umum mekâtib-i mülklyyede mevcut memurin ve mualliminin nevi ve miktarı 114 82. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de tahriri icra edilen kütüphanelerin adediyle kütüb-ü mevcûdenin miktarı 117 83. Müze-i Hümayun'de mevcut âsâr-ı atikanın nev" ve miktarı 117 84. Asâr-ı heykeltraşînin cins ve miktarı 118 85. Lahidlerin cins ve miktarı 118 86. Tunç mamulâtının cins ve miktarı 118 87. Mamulât-ı türabiyyenin cins ve miktarı 119 88. Mamulât-ı züccâciyyenin cins ve miktarı 119 89. Müzeyyenâtın cins ve miktarı 119 90. Ağaçtan mamul eşyanın cins ve miktarı 120 91. Deri, meşin mamulâtının cins ve miktarı 120 92. Hutût-u mütenevvianın cins ve miktarı 120 93. Mensucatın cins ve miktarı 120 94. Meskukât-ı atikanın cins ve miktarı 121 95. Kurşun mühürlerin miktarı 121 96. Madalyaların cins ve miktarı 121 68. Types and numbers of students and those obtained diplomas from the Higher School of Veterinary Medicine since its foundation until the year 1313/1897 102 69. Numbers and types of students in the Halkali School of Agriculture 103 70. Number of students, those obtained diplomas and those leaving with other reasons at the Halkali School of Agriculture since its foundation until the year 1313/1897 103 71. Names of courses taught at the School of Industry 104 72 Numbers of students engaged in crafts in the School of Industry during the year 1313/1897.. 104 73. Numbers of students, those obtained diplomas and those leaving with other reasons at the School of Industry since its foundation until the year 1313/1897 105 74. Types and amounts of furniture produced and sold by the students of the School of Industry during the year 1313/1897 105 75. Numbers of schools for elementary school teachers and their students 106 76. Numbers of students in the School for the Deaf and the Blind 106 77. Numbers of students and those obtained diplomas from the School for the Deaf and the Blind since its foundation until the year 1313/1897 106 78. Numbers of secondary schools, middle schools, and elementary schools and their students 107 79. Numbers of students obtained diplomas and those leaving with other reasons at the high schools, middle schools and elementary schools during one year 111 80. Numbers of teachers and other employees at the secondary schools, middle schools and elementary schools 113 81. Numbers and types of teachers and other employees in all schools 114 82 Numbers of libraries and books included in the censuses 117 83. Types and numbers of old works in the Imperial Museum 117 84. Types and numbers of works of sculpture 118 85. Types and numbers of tombs 118 86. Types and numbers of bronze works 118 87. Types and numbers of soil products 119 88. Types and numbers of glass products 119 89. Types and numbers of ornaments.*. 119 90. Types and numbers of wood products 120 91. Types and numbers of leather products 120 92. Types and numbers of calligraphies 120 93. Types and numbers of textiles products 120 94. Types and numbers of old coinage 121 95. Numbers of lead seals 121 96. Types and numbers of medals 121

Tablo Savfa Tables Page 97. Dirhemlerin cins ve miktarı 121 98. Müze-i Hümâyûn'da mevcut âsâr-ı atikanın edvar üzerine taksimatı 122 99. Mekâtib-i askeriyye-i şahanede 1313/1897 senesi zarfında tedris olunan derslerin esamisi 125 100. Mekâtib-i umûmiyye-i askeriyye-i şahanede 1313/18987 senesi zarfında mevcut bulunan talebenin cins ve miktarı 126 101. 1290/1874 senesinden 1313/1897 senesi nihayetine değin mekâtib-i âliyye-i askeriyyeden şehadetnâme alanlar ile esbâb-ı saireden dolayı çıkanların miktarı 126 102. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de 1313/1897 senesi nihayetinde mevcut bulunan askerî idadî ve rüşdiye mektepleriyle talebesinin miktarı 127 103. Mekâtib-i umûmiyye-i askeriyye-i şâhâne için 1313/1897 senesi zarfında vukubulan mesarifatın nev' ve miktarı 127 104. 1313/1897 senesi zarfında mekâtib-i idadiyye ve rüşdiyye-i askeriyyeden şahadetname alanlar ile esbâb-ı saire ile çıkanların miktarı. 128 105. Mekâtib-i askeriyye-i şahanede müstahdem memurin, muallimin ve hademenin miktarı... 129 106. Mekatib-i bahriyye-i şâhâne'de okunan derslerin esamîsi 130 107. Mekâtib-i bahriyye-i şâhâne'de 1313/1897 senesinde mevcut talebenin sunûf üzerine taksimatı 131 108. Mekâtib-i bahriyye-i sâhâne'den 1313/1897 senesi zarfında şehadetnâme alanlar ile esbâb-ı saireden dolayı çıkanların miktarı 131 109. 1293/1877 senesinden 1313/1897 senesi nihayetine değin mekâtib-i bahriyye-i şâhâne'de mevcut talebe ile şehadetnâme alanlar ve esbâb-ı saire ile çıkanların miktarı. 132 110. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de bulunan mekâtib-i gayri-müşümenin adet ve envaıyla mevcut talebe ve mualliminin cins ve miktarı 135 111. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut mekâtib-i gayri-m üşümenin nev' ve miktarı... 138 112. Memâlik-i Şâhâne'de mevcut mekâtib-i ecnebiyyenin nev've miktarı 138 113. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de bulunan mekâtib-i ecnebiyye ile mevcut talebe ve mualliminin cins ve miktarı 139 114. Her vilayetde mevcut mekâtib-i umûmiyye ile devam eden talebenin miktarı 142 115. istatistik cetvelleri vürûd eden vilayât-ı şahanede 1313/1897 senesi zarfında vukubulan hasılât-ı zer'ıyyenin nev 1 ve miktarı 147 116. istatistik cetvelleri vürûd eden vilayât-ı şahanede 1313/1897 senesinde mevcut hayvanât-ı ehliyyenin nev* ve miktarı 148 117. 1313/1897 senesi zarfında hayvanât-ı ehliyyeden istihsal olunan sütün kıymet ve miktarı 148 118. 1313/1897 senesi zarfında hayvanât-ı ehliyyeden istihsal olunan yapağı ve sairenln kıymet ve miktarı 148 XXIX 97. Types and numbers of weight measures 121 98. Distribution by historical time periods of the old works present in the Imperial Museum 122 99. Titles of the courses taught at the imperial military schools during the year 1313/1897 125 100. Types and numbers of students present at the imperial military schools during the year 1313/1897 126 101. Numbers of students, those obtained diplomas and those leaving with other reasons at the imperial military colleges since the year 1290/1874 until the year 1313/1897 126 102 Numbers of military secondary (high) schools and middle schools and their students during the year 1313/1897 127 103. Type and amount of all expenditures made for all of the imperial military schools during the year 1313/1897 127 104. Numbers of students obtained diplomas and those leaving with other reasons at the imperial military high schools and middle schools during the year 1313/1897 128 105. Numbers of teachers and all other employees in the imperial military schools 129 106. List of courses taught at the imperial naval schools 130 107. Distribution by classes of the students in the imperial naval schools in the year 1313/1897... 131 108. Numbers of students obtained diplomas and those leaving with other reasons at the imperial naval schools during the year 1313/1897 131 109. Numbers of students obtained diplomas and those leaving with other reasons at the imperial naval schools since their establishment until the year 1313/1897 132 110. Numbers and types of non-moslem schools and the numbers of students and teachers 135 111. Numbers of non-moslem schools 138 112 Numbers of foreign schools 138 113. Numbers and types of foreign schools and numbers of students and teachers 139 114. Numbers of students continuing schools of all types in each province 142 115. Types and amount of agricultural production during the year 1313/1897 in the provinces whose statistical tables have arrived 147 116. Types and numbers of animals during the year 1313/1897 in the provinces whose statistical tables have arrived 148 117. Value and amount of milk obtained from animals during the year 1313/1897 148 118. Wool and related products obtained from animals during the year 1313/1897 148

Tablo Sayfa Tables Page 119. İstatistik cetvelleri vürûd eden vilayât-ı şahanede 1313/1897 senesi zarfında hasıl olan mezrûâtın nev" ve miktarı 149 120. istatistik cetvelleri vürud eden vilayat-ı şahanede 1313/1897 senesinde mevcut hayvanât-ı ehliyyenin nev 1 ve miktarı 160 121. Hazîne-I maliyyece bir sene zarfında vukubulan varidat ve mesarifâtın nev 1 ve miktarı 167 122. M a âdin ve taş ocaklarında bir sene zarfında vukubulan hasılatın miktarı 171 123. Maadin memurlarının 1313/1897 senesi maaş ve mesarifatının miktarı 171 124. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de elyevm keşf edilmiş olan maadinin nev' ve adediyle bulundukları mahallin esamîsi 172 125. Memâlik-i ecnebiyyeye bir sene zarfında vukubulan maâdin ihracatının nev* ve kıymet ve miktarı 173 126. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de bir sene zarfında İhraç edilen maadinin nev 1 ve miktarı 174 127. Memâlik-i Şâhâne'de mevcut ormanların miktarı 177 128. Ormanlardan 1313/1897 senesi zarfında mahrukat için kat' edilen hatabın miktarı 177 129. Vilayât-ı Şâhâne'nin her birinde 1313/1897 senesinde sarf ve istihlak edilen hatab ve kömürün kıymet ve miktarı 178 130. Ormanlardan 1313/1897 senesi zarfında sanayi, inşaat ve saire için kat' edilen kerestenin nev* ve miktarı 178 131. Her vilayetde mevcut ormanlardan bir sene zarfında kat' olunan kerestenin miktarı 179 132. Emâkin-i miriyye ve askeriyye ve saire için bila-resm kat' olunan ahşabın miktarı 179 133. Ormanlardan hasıl olan çam kabuğu, palamut ve sairenin miktarı 179 134. Orman mahsulâtından bir sene zarfında memâlik-i ecnebiyyeye vukubulan ihracatın nev" ve miktarı 180 135. Vilayât-ı şahanenin her birinde vukubulan orman hasılâtıyla mesarifatının miktarı 181 136. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut orman memurlarının adediyle 1313/1897 senesi maaş ve mesarifatının miktarı 181 137. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de vukubulan varidâtn umûmiyyenin nev* ve miktarı 185 138. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de vukubulan mesarifât-ı umûm iyyenin nev" ve miktarı 189 139. 1313/1897 senesinde tahakkuk eden esham düyûnâtı 193 140. 1313/1897 senesi zarfında demiryolu, liman ve sair imtiyazlı şirketlerden alınan mebaliğin miktarı 193 141. Oüyûn-u Umûmiyye tarih-i teşkilinden 1313/1897 senesi nihayetine değin mevki-i tedavüle çıkarılan müstakrazâtın miktarı 194 142. Mevki-i tedavüle çıkarılan eshamın 1313/1897 senesi nihayetinde gayri-ez tediye re'sülmal ve faizlerinin miktarı 194 XXX 119. Types and amounts of agricultural production during the year 1313/1897 in the provinces whose statistical tables have arrived 149 120. Types and numbers of animals during the year 1313/1897 in the provinces whose statistical tables have arrived 160 121. Types and amounts of revenues and expenditures of the imperial treasury during one year 167 122. Amount of revenue generated in mines and quarries in one year 171 123. Salaries and expenditures of the employees of mines during the year 1313/1897 171 124. Types and numbers of minerals discovered and the names of their locations 172 125. Type, value and amount of exports of minerals to foreign countries during one year 173 126. Value and amount of minerals extracted during one year 174 127. Forests in the Ottoman lands 177 128. Wood obtained for the purposes of burning from the forests during the year 1313/1897 177 129. Value and amount of wood and coal consumed in each of the provinces during the year 1313/1897 178 130. Type and amount of lumber obtained from the forests for industry, construction and other purposes during the year 1313/1897 178 131. Amount of wood obtained from the forests of each province during the year 1313/1897 179 132 Amount of wood obtained without any duty for public buildings 179 133. Amount of pine shells, valonia and related products obtained from the forests 179 134. Types and amounts of forest products exported to foreign countries during one year 180 135. Forest revenues and expenditures in each of the provinces 181 136. Numbers of forest employees and their salaries and expenditures during the year 1313/1897... 181 137. Types and amounts of total revenues 185 138. Type and amounts of total expenditures 189 139. Short term state debt (esham) realized during the year 1313/1897 193 140. Amounts received from railroads, ports and other privileged companies during the year 1313/1897 193 141. State bonds issued since the foundation of the Ottoman Public Debt Administration until the end of the year 1313/1897 194 142 The amounts of unpaid principal and interest of short term state debt (esham) issued until the end of the year 1313/1897 194

Tablo Sayfa Tables 143. Hazine-I Maliyye'ce 1313/1897 senesi 143. nihayetine değin tediye olunan esham faizinin miktarı 195 144. 1313/1897 senesi zarfında Bank-ı Osmânfden 144. vukubulan istikrazâtın miktarı 195 145. Hazîne-i Celîle'nin 1313/1897 senesi hesab-ı 145. carîsi 195 146. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne mahsûlât-ı 146. arzıyye ve sınâıyyesinden diyâr-ı ecnebiyyeye ihracatın kıymetiyle alınan rüsumun miktarı.. 199 147. 1294/1878 senesinden 1310/1894 senesi 147 nihayetine değin vukubulan ithalat ve ihracatın kıymetiyle alınan rüsumun miktarı.. 199 148. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne ile memalik-i 148. ecnebiyye arasında vukubulan ithalat ve ihracatın nevi ve kıymeti 200 149. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne ile memâlik-i 149. ecnebiyyenin her biri arasında bir sene zarfında vukubulan ithalat ve ihracatın kıymetiyle alınan rüsumun miktarı 203 150. Bilcümle rüsumat memurlarının adet ve esami-i memuriyetiyle maaşlarının miktarı 207 151. Rüsumat Emaneti'nce 1290/1874 senesinden 1311/1895 senesi nihayetine kadar senevî vukubulan varidat ve mesarifâtının miktarı... 207 152. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut ve müstahdem memurin-i rüsumiyyenin adediyle maaş ve mesarifâtının miktarı 208 153. Rüsumat Emaneti'nce bir sene zarfında vukubulan varidat ve mesarifâtın nev* ve miktarı 208 154. Hasılatı Düyûn-u Umûmiyye-i Osmâniyye Varidât-ı Muhassasa idaresi'ne muhavvel yeni pulların tarih-i ihdası olan 1305/1889 senesinden 1312/1896 senesi nihayetine kadar tab' olunanların miktarı 209 155. Devâir-i resmiyye ve ferağ ve intikal 155. muamelâtına mahsus pulların tarih-i ihdası olan 1304/1888 senesinden 1312/1896 senesi nihayetine kadar tab' olunanların miktarı 209 156. Hasılatı Düyûn-u Umûmiyye-i Osmâniyye 156. Varidât-ı Muhassasa idaresi'ne muhavvel yeni pulların 1312/1896 senesi zarfında tab' olunanlarının nev* ve miktarı 210 157. 1312/1896 senesi zarfında vukubulan pul 157. sarfiyatının nev' ve miktarı 211 158. Devâir-i resmiyye ve ferağ ve intikal 158. muamelatına mahsus 1312/1896 senesi zarfında tab' olunan pulların nev' ve miktarı.. 212 159. Devâir-i resmiyye makbuzâtına mahsus 159. pulların 1312/1896 senesi zarfında vukubulan sarfiyatının nev* ve miktarı 213 160. 1260/1844 tarihinden 1312/1896 senesi 160. nihayetine değin darb ve imal olunan altın meskukâtın nev 1 ve miktarı 217 161. 1260/1844 tarihinden 1312/1896 senesi 161 nihayetine değin darb ve imal olunan gümüş meskukâtın nev" ve miktarı 217 162. 1260/1844 tarihinden 1312/1896 senesi 162 nihayetine değin darb ve imal edilen bakır meskukâtın nev" ve miktarı 217 Interest payments by the Treasury on short term debt (esham) until the end of the year 1313/1897 195 Amount of state borrowing from the Ottoman Bank during the year 1313/1897 195 Current accounts of the Treasury for the year 1313/1897 195 Value of exports to foreign countries of the agricultural and industrial products of the Ottoman lands and the customs duties received 199 Value of imports and exports and customs duties received from the year 1294/1878 until the end of the year 1313/1897 199 Types and values of imports and exports between the Ottoman state and the foreign countries 200 Value of imports and exports and customs duties received in the trade between the Ottoman state and each of the foreign countries 203 150. Numbers of tax duties officials and their salaries 207 151. Annual revenues and expenditures of the Duties Administration from the year 1294/1878 until the end of the year 1313/1897 207 152. Numbers of tax collection employees in the Ottoman state and their salaries and expenditures 208 153. Types and amounts of revenues and expenditures at the Duties Administration during one year 208 154. Amounts of new stamps printed for the Revenues Division of the Ottoman Public Debt Adminstration since their inception in the year 1305/1889 to the end of the year 1312/1896... 209 Amounts of revenue stamps printed for various purposes since their inception in the year 1304/1888 to the end of the year 1312/1896... 209 Amounts of new stamps printed for the Revenues Division of the Ottoman Public Debt Adminstration during the year 1312/1896 210 Types and amounts of stamp consumption during the year 1312/1896 211 Amounts of revenue stamps printed for various purposes during the year 1312/1896 212 Types and amounts of stamp consumption for the various official documents during the year 1312/1896 213 Types and amounts of gold coinage minted since the year 1260 H/1844 until the end of the year 1312/1896 217 Types and amounts of silver coinage minted since the year 1260 H/1844 until the end of the year 1312/1896 217 Types and amounts of copper coinage minted since the year 1260 H/1844 until the end of the year 1312/1896 217 XXXI

Tablo Sayfa Tables Page 163. 1313/1897 senesi zarfında darb ve imal edilen altın ve gümüş meskukât-ı Osmaniyyenin nev" ve miktarı 218 164. Devlet-i Aliyye-i Osmâniyye'de 1313/1897 senesi nihayetine değin ihdas olunan madalyaların cins ve miktarı 218 165. 1298/1882 senesinden 1311/1895 senesi nihayetine değin senevî husule gelen hamr ve arak ile alınan rüsumun miktarı 221 166. 1312/1896 senesinde müskirât-ı mütenevvianın fiyatı mutavassıtını mübeyyin cetveldir 221 167. 1312/1896 senesi zarfında imal edilen müskirât-ı mütenevvia ile alınan rüsumun miktarı 221 168. 1313/1897 senesi zarfında Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de müskirât-ı müteneviadan alınan rüsumun miktarı 222 169. Hazîne-i Celîle nâmına cibâyeti Düyûn-u Umûmiyye idaresi'ne muhavvei mahallerin 1312/1897 senesi zarfında vukubulan sayd-ı bahrî ve berrî rüsumu hasılatının nev' ve 224 miktarı 170. 1304/1888 senesi Eylül'ü ihtidasından itibaren Hazîne-i Celîle nâmına cibâyeti Düyûn-u Umûmiyye idaresi'ne muhavvei saydıyye rüsumunun miktarı 224 171. Hazîne-i Celîle nâmına cibâyeti Düyûn-u Umûmiyye idaresi'ne muhavvei mahallerin bir sene zarfında vukubulan saydı bahrî ve berrî rüsumunun miktarı 225 172. Düyûn-u Umûmiyye Varidât-ı Muhassasa İdaresi'ne muhavvei mea-tevabi' Der saadet Balıkhane Nezareti'nde bir sene zarfında vukubulan sayd-ı bahrînin nev 1 ve miktarı 225 173. Balıkhane İdaresi'nin bir sene zarfında vukubulan mesarifât-ı umûmiyyesi 226 174. 1298/1882 senesinden 1312/1896 senesine kadar senevî gerek maâdinden ve gerek memlehalardan ihraç edilen tuzun kıymet ve miktarı 229 175. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de bir senede gerek maâdinden ve gerek memlehalardan ihraç edilen tuzun kıymet ve miktarı 229 176. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut tuz madenleriyle memlehaların miktarı 230 177. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de bir sene zarfında sarf ve istihlak edilen tuzun kıymet ve miktarı 230 178. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne ve diyar-ı ecnebiyyeye bir sene zarfında vukubulan tuz ithalat ve ihracâtının kıymet ve miktarı 231 179. 1304/1888 senesi Eylül'ü ihtidasından itibaren Hazîne-i Celîle nâmına cibâyeti Düyûn-u Umûmiyye İdaresi'ne muhavvei hasılâtdan harir öşrünün miktarı 235 180. Hazîne-i Celîle nâmına cibâyeti ahiren Düyûnu Umûmiyye İdaresi'ne muhavvei vilayâtda bir sene zarfında hasıl olan ipek kozasının kıymet ve miktarı 235 163. Types and amounts of gold and silver coinage minted during the year 1313/1897 218 164. Types and amounts of medals issued by the Ottoman state until the end of the year 1313/1897 218 165. Production of various alcoholic beverages and duties obtained since the year 1298/1882 until the end of the year 1311/1895 221 166. Average prices of various alcoholic beverages produced during the year 1312/1896 221 167. Various alcoholic beverages produced and duties obtained during the year 1312/1896 221 168. Duties obtained from various alcoholic beverages during the year 1313/1897 222 169. Types and amounts of duties obtained from hunting and fishing for the Treasury in the locations left to the Public Debt Administration 224 170. Amounts of duties obtained from hunting and fishing for the Treasury in the locations left to the Public Debt Administration since the September of 1304/1888 224 171. Duties collected during one year from hunting and fishing in the name of the Treasury at those locations left to the Public Debt Administration 225 172. Types and amount of fishing during one year that took place at locations left to the Ministry of Fisheries 225 173. Total expenditures at the Fisheries Administration during one year 226 174. Value and amount of salt extracted annually at the salt mines since the year 1298/1882 until the year 1312/1896 229 175. Value and amount of salt extracted at the salt mines during one year 229 176. Numbers of salt mines 230 177. Value and amount of salt consumed during one year 230 178. Value and amount of salt exports and imports during one year 231 179. Revenues from the silk tithe collected in the name of the Treasury by the Public Debt Administration since the beginning of September of the year 1304/1888 235 180. Value and amount of silk cocoons produced in the provinces where the duties are collected by the Public Debt Administration 235

Tablo Sayfa Tables Page 181. Hasılatı Düyûn-u Umûmiyye Varidât-ı Muhassasa idaresi'ne muhavvel mahallerde 1298/1882 senesinden 1311/1895 senesi nihayetine kadar vukubulan harir koza ve tohumlarının kıymet ve miktarı 236 182. Hasılatı Düyûn-u Umûmiyye Varidât-ı Muhassasa idaresi'ne muhavvel mahallerde bir sene zarfında vukubulan ipek kozasının kıymet ve miktarı 236 183. Düyûn-u Umûmiyye Varidât-ı Muhassasa İdaresiyle şuabâtında bir sene zarfında vukubulan varidat ve mesarifâtın miktarı 239 184. Düyûn-u Umûmiyye Varidât-ı Muhassasa İdaresi'ne mahsus İhtiyat Sandığı 240 185. Düyûn-u Umûmiyye Varidât-ı Muhassasa İdaresiyle şuabâtında müstahdem bilcümle memurin ile maaşâtının miktarı 240 186. Düyûn-u Umûmiyye Varidât-ı Muhassasa İdaresi'nin bir sene zarfında vukubulan maaşât ve mesarifâtının nev* ve miktarı 241 187. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de bulunan Ziraat Bankalarına tevdi olunan mebaliğ ile vukubulan reddiyât ve ikrazâtın miktarı 245 188. Ziraat Bankası'nın tarih-i tesisi olan 1305/1889 senesinden 1312/1896 senesi nihayetine kadar kabil-i temin sermayesiyle temettüâtının miktarı 247 189. Merhûnâtı ahara fiiruht ve banka namına tefavvuz edilen müstakrızlar ile mallarını istirdat ve tekasiti tezyid edenlerin miktarı... 248 190. Ziraat Bankası idare-i merkeziyyesiyle şuabâtında mevcut hakikî sermaye ile hasıl olan temettü ve maaşât ve mesarifât-ı mukannene ve gayri-mukannene ve sairenin miktarı 249 191. Emniyet Sandığı'nca 1308/1892 senesinden 1313/1897 senesine kadar senevî vukubulan ikrazat ve temettüât ve sairenin nev* ve miktarı 250 192. 1313/1897 senesi zarfında şehrî sandığa akçe tevdi edenler ile vukubulan ikrazat ve sairenin miktarı 250 193. 1313/1897 senesi zarfında ikraz olunan mebaliğe mukabil terhin edilen eşya ve sairenin nev 1 ve miktarı 251 194. Emniyet Sandığı'nın 1313/1897 senesi temettü ve mesarifât-ı umûmiyyesinin miktarı 251 195. Reji idaresi'nin tarih-i teşkili olan 1300/1884 senesinden 1312/1896 senesi nihayetine değin mubayaa ve füruht olunan tütünlerin miktarı 255 196. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de satılan tütün ve sigara ve enfiye ve sairenin miktarıyla bayilerin adedi 255 197. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de ve diyar-ı ecnebiyyede satılan tütünlerin nev 1 ve kıymet ve miktarı 256 198. Bir sene zarfında imal olunan tütün ve sigaraların kıymet ve miktarı 257 199. Reji İdaresi'nde müstahdem memurin ile maaşâtının miktarı 257 200. 1313/1897 senesinde mevcut fabrikalar ile istimal olunan makina ve imal edilen eşyanın kıymet ve miktarı 261 XXXIII 181. Value and amount of silk cocoons and seeds produced in locations where the duties are collected by the Public Debt Administration from the year 1298/1882 until the end of the year 1311/1895 236 182 Value and amount of silk cocoons produced in locations where the duties are collected by the Public Debt Administration 236 183. Revenues and expenditures of the Public Debt Special Revenues Administration and its branches during one year 239 184. Safety Fund of the Public Debt Special Revenues Administration 240 185. All employees and their salaries in the Public Debt Special Revenues Administration and its branches 240 186. Salaries and expenditures of the Public Debt Special Revenues Administration during one year 241 187. Deposits made at and credit extended by the Agricultural Bank 245 188. Paid-in capital and dividends paid by the Agricultural Bank since its foundation in the year 1305/1889 until the end of the year 1312/1896 247 189. Types and numbers of borrowers from the Agricultural Bank 248 190. Amounts of paid-in capital, dividends and regular and irregular expenditures in the administrative center and the branches of the Agricultural Bank 249 191. Types and amounts of lending, dividends and others by the Security Fund from the year 1308/1892 to the year 1313/1897 250 192 Amounts of lending by and monthly payments to the Fund during the year 1313/1897 250 193. Types and amount of goods surrendered as collateral in return for lending during the year 1313/1897 251 194. Dividends and total expenditures of the Security Fund during the year 1313/1897 251 195. Amount of tobacco bought and sold since the foundation of the Tobacco (Regie) Administration in the year 1300/1884 until the end of the year 1312/1896 255 196. Amounts of tobacco, cigarettes, snuff and other tobacco products sold in the Ottoman lands and numbers of sales agents 255 197. Types and amounts of tobacco sold in the Ottoman lands and foreign countries 256 198. Value and amount of tobacco and cigarettes produced in one year 257 199. Numbers of employees of the Tobacco (Regie) Administration and their salaries 257 200. Numbers of factories, machinery used and the value and amounts of products manufactured during the year 1313/1897 261

Tablo Sayfa Tables Page 201. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut fabrika ve değirmen ve sairenin nev 1 ve miktarı 262 202. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de 1313/1897 senesi nihayetinde mevcut bulunan ticaret, ziraat, sanayi odalarının miktarı 263 203. 1290/1874 senesinden 1313/1897 senesi nihayetine kadar sanayiye müteallik ruhsatnameleri ita olunan alâmet-! farikaların nev've miktarı 264 204. 1313/1897 senesi zarfında sarraf, kom isyoncu ve saireden alınan verginin miktarı 267 205. 1302/1886 senesi Kanûn-u sanîsi ihtidasından 1313/1897 senesi nihayetine kadar senevi sarraf, komisyoncu ve saireden istihsal olunan verginin miktarı 267 206. 1313/1897 senesi nihayetinde Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut havagazı şirketleriyle tarih-i tesis ve sarfiyatının nev* ve miktarı 271 207. 1306/1890 senesinden 1313/1897 senesi nihayetine değin sarf olunan gazın nev* ve miktarı 271 208. 1313/1897 senesi zarfında Memalik-i Mahrûse-i Şâhâne'de şehri sarf olunan havagazının miktarı 272 209. 1313/1897 senesi nihayetinde gaz fabrikalarında mevcut makina ve kazan ve ocaklar ile amelenin miktarı 272 210. Havagazı şirketlerinde 1313/1897 senesi zarfında vukubulan varidat ve mesarifâtın miktarı 273 211. 1313/1897 senesinde Memâllk-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut su şirketlerinin tarih-i tesisleriyle esami ve miktarı 273 212. 1313/1897 senesi zarfında şirketlerde vukubulan su sarfiyatıyla hasılatın miktarı 273 213. 1313/1897 senesi zarfında su şirketlerinde şehrî vukubulan su sarfiyatının m iktan 274 214. 1290/1874 senesinden 1313/1897 senesi nihayetine değin su şirketlerinde sarf olunan suyun ve vukubulan hasılat ve mesarifâtın miktarı 274 215. 1304/1888 senesinden 1313/1897 senesi nihayetine değin Devlet-i Allyye-i Osmânlyye limanlarına eşyâ-i ticariyye ve saire nakleden sefâinin miktarı 277 216. 1313/1897 senesi zarfında Memâllk-i Mahrûse-i Şâhâne'ye eşyay-ı ticariyye ve saire nakleden sefâin-i ecnebiyyenin nev* ve miktarı 277 217. 1313/1897 senesi nihayetinde Devlet-i Aliyye-i Osmâniyye limanlarında mevcut Osmanlı sancağı hâmil bilcümle sefâin ve kayık ve sairenin miktarı 278 218. Liman idaresi'nin 1313/1897 senesi varidat ve mesarifât-ı umûmiyyesinin nev" ve miktarı 278 219. Memâllk-i Şahane sevahilinde rekz edilen fenerlerin tevârihiyle miktarı 279 220. Sevâhil-i Devlet-i Aliyye-i Osmâniyye'de 1313/1897 senesinde mevcut fenerlerin nev 1 ve bulundukları mehâllin esamisi 280 201. Type and numbers of factories, flour mills and others 262 202 Numbers of chambers of commerce, agriculture and industry at the end of the year 1313/1897 263 203. Type and numbers of industrial namebrands whose licenses have been approved from the year 1290/1874 to 1313/1897 264 204. Taxes collected from moneychangers, intermediaries and others during the year 1313/1897 267 205. Annual taxes collected from moneychangers, intermediaries and others from the beginning of November 1302/1886 to the end of the year 1313/1897 267 206. Numbers of gas companies, their dates of establishment and types and amounts of consumption at the end of the year 1313/1897 271 207. Type and amount of gas consumed since the year 1306/1890 until the year 1313/1897 271 208. Amount of gas consumed monthly during the year 1313/1897 272 209. Numbers of machinery and furnaces and workers in the gas factories at the end of the year 1313/1897 272 210. Revenues and expenditures in the gas factories during the year 1313/1897 273 211. Names, numbers and dates of establishment of water companies in the year 1313/1897 273 212 Water consumption and revenues of the water companies during the year 1313/1897 273 213. Monthly water consumption in the water companies during the year 1313/1897 274 214. Water consumption and revenues and expenditures at the water companies since the year 1290/1874 until the year 1313/1897 274 215. Numbers of vessels transporting commercial goods to the Ottoman ports from the year 1304/1888 until the end of the year 1313/1897 277 216. Types and numbers of foreign vessels transporting commercial goods to the Ottoman lands during the year 1313/1897 277 217. Numbers of all ships, boats and others in Ottoman ports carrying the Ottoman flag at the end of the year 1313/1897 278 218. Types and amounts of revenues and expenditures of the Port Administration for the year 1313/1897 278 219. Numbers and dates of establishment of lighthouses established along the Ottoman coasts 279 220. Types and list of location of lighthouses along the Ottoman coasts in the year 1313/1897 280 XXXIV

Tablo Sayfa Tables Page 221. Dersaadet ve taşra fenerlerinin 1313/1897 senesi hasılât-ı umûmiyyesiyle Hazîne-i Celîle-i Bahriyye'ye ait hisse ve mesarifâtın miktarı 283 222. Şirket-i Hayriyye'nin 1307/1891 senesinden 1312/1896 senesi nihayetine değin vukubulan hasılat ve sarfiyatının miktarı 283 223. 1313/1897 senesi zarfında Boğaziçi'nde âmed şod eden vapurların naklettikleri yolcuların miktarıyle vukubulan hasılat 283 224. 1307/1891 senesinden 1313/1897 senesi nihayetine değin Şirket-i Hayriyye vapurlarının Rumeli ve Anadolu canibine naklettikleri yolcuların miktarı 284 225. 1307/1891 senesinden 1313/1897 senesi nihayetine değin Şirket-i Hayriyye'de mevcut vapurlar ile müstahdem memurin ve ketebe ve sairenin miktarı 284 226. 1313/1897 senesi nihayetinde mevcut bilumum şose yollarının nev' ve miktarı 284 227. Memalik-i Mahrûse-i Şâhâne'de 1313/1897 senesinde mevcut bulunan şoseler ile müceddeden inşâ ve tamir edilen yolların miktarı 285 228. 1297/1881 senesinden 1312/1896 senesi nihayetine değin inşâ edilen yollar ile senevî vukubulan mesarifâtın miktarı 286 229. 1313/1897 senesi zarfında müceddeden inşâ ve tamir edilen yollar için vukubulan mesarifâtın nev' ve miktarı 286 230. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de 1313/1897 senesi nihayetine değin inşa kılınan köprülerin nev' ve miktarı 287 231. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de 1313/1897 senesi zarfında müceddeden inşa kılınan köprüleri nev' ve miktarı 288 232. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de 1313/1897 senesinde mevcut demiryollarıyla hasılât-ı seneviyyesinin miktarı 289 233. Dersaadet Tünel idaresi'nin tarih-i tesisi olan 1291/1875 senesinden 1313/1897 senesi nihayetine değin vukubulan nakliyatıyla hasılatın miktarı 289 234. Tünel idaresi'nce 1313/1897 senesinde şehrî nakledilen yolcular ile vukubulan hasılatın miktarı 290 235. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de 1313/1897 senesi nihayetinde mevcut tramvay hatlarıyla varidat ve mesarifâtının miktarı... 290 236. 1313/1897 senesi nihayetinde tramvay kumpanyalarının mâlik olduğu sermaye ile ihraç ettikleri tahvilâtın miktarı 291 237. 1313/1897 senesinde tramvay kumpanyalarında mevcut memurin, araba ve sairenin miktarı 291 238. 1304/1888 senesinden 1312/1896 senesi nihayetine değin dahilî ve haricî sevkolunan mekâtîb ve sairenin miktarı 295 239. Memâlik-i Şâhâne'de mevcut postahanelerce bir sene zarfında dahilî ve haricî teatî olunan mekâtîbin nev' ve miktarı 296 240. 1304/1888 senesinden 1312/1896 senesi nihayetine değin dahilî ve haricî kabul ve sevkolunan emanâtın kıymet ve miktarı 298 221. Revenues of the lighthouses in the capital and the provinces and the related shares and expenditures of the Treasury of Navy 283 222. Revenues and expenditures of the Hayriyye Boat Company from the year 1307/1891 to 1312/1896 283 223. Numbers of passengers transported by the boats operating along the Bosphorus and their revenues during the year 1313/1897 283 224. Numbers of passengers transported to the European and Anatolian side destinations by the ships of the Hayriyye Boat Company since the year 1307/1891 to the end of the year 1313/1897 284 225. Numbers of ships and employees of the Hayriyye Boat Company from the year 1307/1891 until the end of the year 284 1313/1897 226. Types and numbers of macadamized roads (highways) at the end of the year 1313/1897. 284 227. Amounts of macadamized, newly constructed and repaired roads in the year 1313/1897 285 228. Roads constructed and their annual expenditures from the year 1297/1881 until the end of the year 1313/1897 286 229. Types and amounts of expenditures for the newly constructed and repaired roads during the year 1313/1897 286 230. Types and numbers of bridges constructed until the end of the year 1313/1897 287 231. Types and numbers of bridges newly constructed during the year 1313/1897 288 232. Railroads and their annual revenues during the year 1313/1897 289 233. Transportation and revenues of the Istanbul Tunel Company since its foundation in the year 1291/1875 until the end of the year 289 1313/1897 234. Numbers of passengers monthly transported and the revenues of by the Istanbul Tunel Company during the year 1313/1897 290 235. The tramway lines in the Ottoman lands at the end of the year 1313/1897 and their revenues and expenditures 290 236. Capital owned and bonds issued by the tramway companies at the end of the year 1313/1897 291 237. Numbers of employees, cars and other equipment of the tramway companies at the end of the year 1313/1897 291 238. Letters and other pieces of mail sent inland and abroad from the year 1304/1888 until the year 1312/1896 295 239. Letters received and sent inland and abroad in one year by the post offices 296 240. Value and amount of valuable goods received and sent inland and abroad from the year 1304/1888 until the year 1312/1896 298

Tablo Sayfa Tables Page 241. Vilayât-ı şâhâne postahanelerince bir sene zarfında kabul ve sevkolunan emanâtın kıymet ve miktarı 299 242. 1290/1874 senesinden 1313/1897 senesi nihayetine değin tab' olunan posta pullarının nev've miktarı 301 243. 1298/1882 senesinden 1312/1896 senesi nihayetine değin keşide olunan telgrafnâmelerin adediyle mevcut hutûtun miktarı 302 244. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut telgraf hatlarıyla istimal olunan makinaların ve posta ve telgraf idarelerinde müstahdem memurların nev* ve miktarı 303 245. Posta ve telgraf idarelerinde bir sene zarfında vukubulan varidat ve mesarifâtın nev' ve miktarı 305 241. Value and amount of valuable goods received and sent by the post offices during one year... 299 242 Types and amounts of postage stamps printed from the year 1290/1874 until the end of the year 1313/1897 X1 243. Telegrams sent from the year 1298/1882 until the end of the year 1312/1896 and the numbers of existing lines 302 244. Numbers of telegraph lines and machinery used and the numbers of employees in the postal and telegraph administrations 303 245. Revenues and expenditures in the postal and telegraph administrations during one year 305 XXXVI

DEVLET-İ ALİYYE-İ OSMANİYYE'NİN 1313 SENESİNE MAHSUS İSTATİSTİK-İ UMUMİSİ OSMANLI DEVLETİ'NİN İLK İSTATİSTİK YILLIĞI 1897

i <

BÖLÜM I İDARİ BÖLÜNÜŞ

1. Vilayât-ı şâhâne ile elviyye (1) ve kazaların esamîsi (2) Vilayeti Sancağı Kazaları Adana Adana Adana Adana Adana Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Aydın Aydın Aydın Aydın Aydın Bağdat Bağdat Bağdat Basra Basra Basra Basra Beyrut Beyrut Beyrut Beyrut Beyrut Bitlis Bitlis Bitlis Bitlis Cezair-i Bahr-ı Sefıd Cezair-i Bahr-ı Sefid Adana Mersin Cebel-i Bereket Kozan İçil Ankara Kırşehir Çorum Kayseri Yozgat İzmir Saruhan Aydın Menteşe Denizli Bağdat Divaniye Kerbela Basra Müntefik Necd Ammara Beyrut Akka Trablusşam Lazkiye Belka Bingazi Bitlis Muş Siirt Genç Cebel-i Lübnan Rodos Midilli Karaisalı, Hamidiye (Ceyhan), Mersin, Tarsus Cebel-i Bereket (Yarpuz), İslahiye, Payas (Dörtyol), Osmaniye, Hassa, Bahçe Sis, Kars-ı Zülkadiriyye (Kadirli), Haçin (Saimbeyli), Feke içil (Silifke), Ermenek, Mut, Gülnar, Anamur Ayaş, Beypazarı, Sivrihisar, Çubukabad (Çubuk), Nallıhan, Haymana, Yabanadad (Kızılcahamam), Mihaliççık, Zir (Yenikent), Bala, Kalecik Kırşehir, Keskin, Mecidiye (Çiçekdağı), Avanos Çorum, Osmancık, Sungurlu, İskilip Kayseri, Develi, İncesu Yozgat, Maden (Akdağmadeni), Boğazlıyan izmir, Kuşadası, Çeşme, Tire, Ödemiş, Urla, Foçateyn (Foça), Bayındır, Menemen, Seferihisar, Bergama Saruhan (Manisa), Turgutlu, Alaşehir, Kula, Akhisar, Salihli, Gördes, Demirci, Eşme, Kırkağaç, Soma Aydın, Nazilli, Bozdoğan, Söke, Çine, Karacasu Muğla, Milas, Meğri (Fethiye), Marmaris, Bodrum, Köyceğiz Denizli, Tavas, Buldan, Sarayköy, Çal, Garbî Karaağaç (Acıpayam) Horasan, Aziziye, Kazımiyye, Cezire, Duleym, Kuttülemare, Hanekin, Mendeli, Samarra, Bedre, Ana Divaniye, Hılle, Semave, Şamiyye Kerbela, Hindiye, Necefi Eşref, Rızaza Kurna Müntefik, Sukuşşuyuh, Şatra, Hay Necd, Katif, Katar Ammara, Diğer Şatra, Zübeyr, Dubric Sayda, Sur, Mercuyun Akka, Hayfa, Taberiye, Safed, Nasıra Trablusşam, Saf ita, Akkar, Hısnülekrad Lazkiye, Cebele, Markab, Sahyun Belka (Nablus), Cenin, Benisaab, Cemain Deme, Merc, Evcile ve Calu Ahlat, Hizan, Mutki Muş, Malazgirt, Bulanık, Varto, Sason Siirt, Şirvan, Pervari, Eruh, Garzan (Kurtalan) Genç, Çapakçur (Bingöl), Kulp Şevf, Metn, Kesravan, Tenvireyn, Cezin, Küre, Zahle, Deyrülkamer Kaşot, Mis, Sömbeki, Kerpe, istanköy Midilli, Pilmar, Siğri, Moliva, Yunda Not. Parantez içindeki isimler, bugünkü karşılıklarını ifade etmektedir. (1) Sancaklar. (2) Adları. 3

1. Vilayât-ı şâhâne ile elviyye (1> ve kazaların esamîsi (2> (devam) Vilayeti Sancağı Kazaları Cezair-i Bahr-ı Sefid Cezair-i Bahr-ı Sefid Diyarbakır Diyarbakır Diyarbakır Edirne Edirne Edirne Edirne Edirne Edirne Erzurum Erzurum Erzurum Girit Girit Girit Girit Girit Halep Halep Halep Hicaz Hicaz Hicaz Hudavendigar Hudavendigar Hudavendigar Hudavendigar Hudavendigar Işkodra Sakız Limni Çatalca Diyarbakır Mardin Ergani Edirne Gümülcine Kırkkilise Dedeağaç Tekfur dağı Gelibolu Erzurum Erzincan Bayazıt Hanya Kandiye Resmo Laşid isfakiye Halep Urfa Maraş Mekke-i Mükerreme Medine-i Münevvere Cidde Bursa Ertuğrul Kütahya Karahisar-ı Sahip Karesi Işkodra Sakız, Kalimnoz, Leryoz, Karyot, ipsara Limni, imroz, Bozcaada Çatalca, Silivri, Büyük Çekmece Siverek, Silvan, Lice, Derik, Beşiri Mardin, Nusaybin, Cizre, Midyat, ivanye (Savur) Ergani, Palu, Çermik Cisr-i Mustafapaşa, Kırcaali, Cisr-i Ergene (Uzunköprü), Dimetoka, Ortaköy, Havza Gümülcine, Sultanyeri, Ahiçelebi, Iskeçe, Robçoz, Eğridere, Darıdere Kırkkilise (Kırklareli), Tırnova, Ahtepolu, Lüleburgaz, Vize, Midye (Kıyıköy), Babayıatik (Babaeski) Dedeağaç, inöz, Sofulu Tekfurdağı (Tekirdağı), Malkara, Çorlu, Hayrabolu Gelibolu, Keşan, Şarköy, Mürefte, Eceabat Bayburt, Pasinler, Hınıs, Kiğı, Tercan, Keskim (Yusufeli), ispir, Tortum, Namarvan (Narman) Erzincan, Kemah, Refahiye, Kuruçay (İliç), Kuzican (Pülümür) Bayazıt (Doğu Beyazit), Diyadin, Karakilise (Ağrı), Eleşkirt, Tutak Salina, Kisamo, Kidonya Kandiye, Maloyez, Pedye, Kinoryo maa Piriyotiçe, Rizo mea Minofac Resmo, Milopotamus, Amori Laşid, Yerapetra, Uyano, Ostıya isfakiye, Ayvasil Ayıntap (Gaziantep), Kilis, Bilan (Belen), iskenderun, Antakya, Cisrüşşuğur, idlib, Maarretünnuman, Babı Cebbul, Menbic, Cebel-i Seman, Rakka Urfa (Şanlıurfa), Rumkale (Halfeti), Suruç, Birecik, Harran Maraş (Kahramanmaraş), Elbistan, Zeytün (Süleymanlı), Andırın, Pazarcık Mekke-i Mükerreme Medine-i Münevvere, Yenbaulbahr, Elvech Cidde, Mamuretülhamidiye, Şevarkıye Harim. Gemlik, Pazarköy (Orhangazi), Mihaliç (Karacabey), Mudanya, Kirmastı (Mustafakemalpaşa), Atranus (Orhaneli) Ertuğrul (Bilecik), Söğüt, İnegöl, Yenişehir Kütahya, Eskişehir, Gediz, Uşak, Simav Karahısar-ı Sahip (Afyon), Bolvadin, Sandıklı, Aziziye (Emirdağ) Balıkesir, Ayvalık, Burhaniye, Edremit, Erdek, Bandırma, Gönen, Bigadiç, Sındırgı Liş, Akçehisar, Tuz, Merdita, Poka Not. Parantez içindeki isimler, bugünkü karşılıklarını ifade etmektedir. (1) Sancaklar. (2) Adları. 4

1. Vilayât-ı şâhâne ile elviyye'' ve kazaların esamîsr ' (devam) Vilayeti Sancağı Kazaları Işkodra Draç Draç, Tiran, Kovaye, Şayak izmit izmit (Kocaeli), Karamürsel, Adapazarı, Kandıra, Geyve Kala-i Sultaniye Biga, Lapseki, Ezine, Ayvacık Kastamonu Kastamonu inebolu, Safranbolu, Taşköprü, Daday, Cide, Tosya, Araç Kastamonu Bolu Bolu, Ereğli, Bartın, Gerede, Göynük, Düzce, Hamidiye (Devrek), Mudurnu Kastamonu Kangırı Kangırı (Çankırı), Çerkeş Kastamonu Sinop Sinop, Boyabat, Ayancık Konya Konya Akşehir, Beyşehir, Seydişehir, Ilgın, Bozkır, Larende (Karaman), Hadım, Ereğli, Karapınar, Koçhisar (Şerefli Koçhisar), Konya Niğde Niğde, Nevşehir, Ürgüp, Aksaray, Bor, Hamidiye (Maden), Arabsun (Gülşehir) Konya Burdur Burdur, Tefenni Konya Hamidabad İsparta, Uluborlu, Eğridir, Karaağaç, Yalvaç Konya Teke Antalya, Elmalı, Alaiye (Alanya), Akseki, Kaş Kosova Üsküp Orhaniye, iştip, Koçana, Osmaniye, Kratova, Kumanova, Radovişte, Palanka Kosova PiriştJne PiriştJne, Geylan, Preşova, Vulçitrin, Mitroviçe Kosova Yenipazar Yenipazar, Kolaşin-i zîr, Yenivaroş, Akova Kosova ipek ipek, Yakova, Brana, Gosina, Tirgovişte Kosova Taşlıca Taşlıca, Prepol Kosova Prizrin Prizrin, Kalkandelen, Luma Kudüs-ü Şerif Kudüs-ü Şerif, Yafa, Gazze, Halilürrahman Mamuretülaziz Mamuretülaziz Arabkir, Keban, Eğin, Pütürge Mamuretülaziz Malatya Malatya, Hüsnümansur (Adıyaman), Behisni (Besni), Akçadağ, Kahta Mamuretülaziz Dersim Dersim (Hozat), Mazgirt, Çarsancak (Akpazar), Çemişgezek), Kızılkilise (Nazimiye), Ovacık Manastır Manastır Pirlepe, Filorina, Kırçova, Ohri Manastır Serfice Serfice, Kozana, Cuma (Kayalar), Nasliç, Kerebine, Alasonya, Manastır Debre Debre, Mat, Debre-i zir, Rekalar Manastır El basan Elbasan, Gzameş, Peklin Manastır Görice Görice, Kesriye, Istarova.Kalina Musul Musul Musul, imadiye, Zaho, Duhuk, Akra, Sincar, Zibar, Kerkük, Revanduz,Köysancak, Raniye, Erbil, Salahiye Musul Sül ey maniye Süleymaniye, Gülanber, Mamuretülhamidiye, Baziyan, Şehirpazar Selanik Selanik Kesendire, Karaferye, Yenice-i Vardar, Vodina, Lankaza, Gevgili, Avrethisarı, Toyran, Ustrumca, Tikveş, Köprülü, Katrin, Aynaroz Selanik Siroz Siroz, Menlik, Zihne, Razlık, Petriç, Demirhisar, Cuma-i Bala, Nevrakop Selanik Drama Drama, Kavala, Sarışaban, Pravişte Not. Parantez içindeki isimler, bugünkü karşılıklarını ifade etmektedir. (1) Sancaklar. (2) Adları. 5

1. Vilayât-ı şâhâne ile elviyye ve kazaların esamîsr ' (devam) Vilayeti Sancağı Kazaları Sivas Sivas Aziziye (Pınarbaşı), Koçgiri (Zara), Divriği, Darende, Gürün, Tonus (Şarkışla), Hafik, Yıldızeli, Bünyan-ı Hamid (Bünyan) Sivas Amasya Amasya, Merzifon, Köprü, Mecitözü, Ladik, Havza, Gümüşhacıköy Sivas Karahisar-ı Şarki Karahisar-ı Şarki (Şebinkarahisar), Suşehri, Hamidiye (Mesudiye), Koyulhisar, Alucra Sivas Tokat Tokat, Erbaa, Zile, Niksar Suriye Şam-ı Şerif Baalbek, Bikaulaziz, Vadilacem, Cebel-i Kalemun (Duma), Nebk, Hasbayya, Raşiya Suriye Hama Hama, Humus, Hamidiye, Selemiye Suriye Havran Havran, Kuneytara, Busralharir, Dera, Cebel-i Duruz, Aclun Suriye Muan Kerek, Salt, Muan, Tatile Şehr Emaneti Mülhakatı Adalar, Gekbuze (Gebze), Beykoz, Kartal, Küçük Çekmece, Şile Trablusgarb Trablusgarb Kızıloğlu Başağalığı, Gıryan, Urfelle, Terhune, Zaviye, Aciblat Trablusgarb Hums Hums, Mısrata. Zletin, Sırt, Mislata Trablusgarb Cebel-i Garbî Cebel-i Garbî, Gadamis, Nalut, Fasato, Havz Trablusgarb Fizan Fizan, Sokna, Şâti, Gat Trabzon Trabzon Ordu, Giresun, Tirebolu, Görele, Vakfıkebir, Sürmene, Akçabat, Of w 1 Trabzon Canik Samsun, Bafra, Ünye, Fatsa, Çarşanba, Terme Trabzon La zi s tan Rize, Atina (Pazar), Hopa Trabzon Gümüşhane Gümüşhane, Kelkit, Şiran, Torul Van Van Van, Karçınar, Mahmudî, Şitak (Çatak), Adilcevaz, Gevaş, Erciş, Bargiri (Muradiye), Moks (Bahçesaray) Van Hakkari Hakkari, Çölemerik, Gevar (Yüksekova), Şemdinan (Şemdinli), Mamuretülhamidiye. Beytüşşebap Yanya Yanya Leskovik, Kontça, Aydonat, Filat, Meçova Yanya Ergiri Ergiri, Delvine, Premedi, Pogon, Tepedelen, Koroveleş Yanya Preveze Preveze, Loros, Margılıç Yanya Berat Berat, Avlonya, Luşna, Gostiniçka Yemen Sana Sana, Cebel-i Haraz, Kevkeban, Anes, Hacca, Zimar, Yarim, Reda, Imran Yemen Hudeyde Hudeyde, Zebid, Lhayya, Zeydiye, Cebel-i Rime, Hcur, Beytülfakih, Bacil, Ebuariş Yemen Asir Asir, Mahail, Ricalelma, Kunfuda, Benişihr, Gamid, Sabya Yemen Taizz Taizz, Ibb, Udeyn, Kalaba, Hacariye.Muha Zor Zor, Aşşara, Resülayn, Ebukemal, Urban Not. Parantez içindeki isimler, bugünkü karşılıklarını ifade etmektedir. (1) Sancaklar. (2) Adları. 6

2. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut kazaların hurûf-u hece üzerine 1 ' tertibatı Esamî-i kaza p) Tabi olduğu vilayât Esamî-i kaza Tabi olduğu vilayât A Aydın Aydın vilayeti Aciblat Trablusgarb vilayeti Aydonat Yanya vilayeti Alasonya Manastır vilayeti Ayıntap (Gaziantep) Halep vilayeti Aclun Suriye vilayeti Aynaroz Selanik vilayeti Adalar Şehr Emaneti Mülhakatı Ayvacık Kala-i Sultaniye sancağı Adapazarı izmit sancağı Ayvalık Hudavendigar vilayeti Adilcevaz Van vilayeti Ayvasil Girit vilayeti Ahiçelebı Edirne vilayeti Aziziye Bağdat vilayeti Ahlat Bitlis vilayeti Aziziye (Emirdağ) Hudavendigar vilayeti Ahtepolu Edime vilayeti Aziziye (Pınarbaşı) Sivas vilayeti Akçabat Trabzon vilayeti B Akçadağ Mamuretülaziz vilayeti Baalbek Suriye vilayeti Akçehisar İşkodra vilayeti Babayıatik (Babaeski) Edirne vilayeti Akhisar Aydın vilayeti Bab Cubbul Halep vilayeti Akka Beyrut vilayeti Bacil Yemen vilayeti Akkar Beyrut vilayeti Bafra Trabzon vilayeti Akova Kosova vilayeti Bahçe Adana vilayeti Akra Musul vilayeti Bala Ankara vilayeti Aksaray Konya vilayeti Balıkesir Hudavendigar vilayeti Akseki Konya vilayeti Bandırma Hudavendigar vilayeti Akşehir Konya vilayeti Bargiri (Muradiye) Van vilayeti Alaiye (Alanya) Konya vilayeti Bartın Kastamonu sancağı Alaşehir Aydın vilayeti Bayazıt (Doğu Beyazıt) Erzurum vilayeti Alucra Sivas vilayeti Bayburt Erzurum vilayeti Amasya Sivas vilayeti Bayındır Aydın vilayeti Ammara Basra vilayeti Baziyan Musul vilayeti Amori Girit vilayeti Bedre Bağdat vilayeti Ana Bağdat vilayeti Behisni (Besni) Mamuretülaziz vilayeti Anamur Adana vilayeti Belka (Nablus) Beyrut vilayeti Andırın Halep vilayeti Benisaab Beyrut vilayeti Anes Yemen vilayeti Benişihr Yemen vilayeti Antakya Halep vilayeti Berat Yanya vilayeti Antalya Konya vilayeti Bergama Aydın vilayeti Arabkir Mamuretülaziz vilayeti Beşiri Diyarbakır vilayeti Arabsun (Gülşehir) Konya vilayeti Beykoz Şehr Emaneti Mülhakatı Araç Kastamonu sancağı Beypazarı Ankara vilayeti Asir Yemen vilayeti Beyşehir Konya vilayeti Aşşara Zor sancağı Beytülfakih Yemen vilayeti Atina (Pazar) Trabzon vilayeti Beytüşşebap Van vilayeti Atranus (Orhaneli) Hudavendigar vilayeti Biga Kala-i Sultaniye sancağı Avanos Ankara vilayeti Bigadiç Hudavendigar vilayeti Avlonya Yanya vilayeti Bıkaulaziz Suriye vilayeti Avrethisarı Selanik vilayeti Bilan (Belen) Halep vilayeti Ayancık Kastamonu sancağı Birecik Halep vilayeti Ayaş Ankara vilayeti Bodrum Aydın vilayeti Not. Parantez içindeki isimler, bugünkü karşılıklarını ifade etmektedir. (1) Alfabetik. (2) Kazanın adı. 7

2. Memâlik-i Mahrûse-i şâhâne'de mevcut kazaların hurûf-u hece <1) üzerine tertibatı (devam) Esamî-i kaza Tabi olduğu vilayât Esamî-i kaza Tabi olduğu vilayât Boğazlıyan Ankara vilayeti Çeşme Aydın vilayeti Bolu Kastamonu sancağı Çine Aydın vilayeti Bolvadin Hudavendigar vilayeti Çorlu Edime vilayeti Bor Konya vilayeti Çorum Ankara vilayeti Boyabat Kastamonu sancağı Çölemerik Van vilayeti Bozcaada Cezair-i Bahr-ı Sef'ıd vilayeti Çubukabad (Çubuk) Ankara vilayeti Bozdoğan Aydın vilayeti D Bozkır Konya vilayeti Daday Kastamonu sancağı Brana Kosova vilayeti Darende Sivas vilayeti Bulanık Bitlis vilayeti Darıdere Edirne vilayeti Buldan Aydın vilayeti Debre Manastır vilayeti Burdur Konya vilayeti Debre-i zir Manastır vilayeti Burhaniye Hudavendigar vilayeti Dedeağaç Edime vilayeti Busralharir Suriye vilayeti Delvine Yanya vilayeti Bünyan-ı Hamid (Bünyan) Sivas vilayeti Demirci Aydın vilayeti Büyük Çekmece Çatalca sancağı Demirhisar Selanik vilayeti C Denizli Aydın vilayeti Cebel-i Bereket (Yarpuz) Adana vilayeti Dera Suriye vilayeti Cebel-i Duruz Suriye vilayeti Derik Diyarbakır vilayeti Cebel-i Garbî Trablusgarb vilayeti Deme Bıngazı sancağı Cebel-i Haraz Yemen vilayeti Dersim (Hozat) Mamuretülaziz vilayeti Cebel-i Kalemun (Duma) Suriye vilayeti Develi Ankara vilayeti Cebel-i Rime Yemen vilayeti Deyrülkamer Cebel-i Lübnan sancağı Cebel-i Seman Halep vilayeti Diğer Şatra Basra vilayeti Cebele Beyrut vilayeti Dimetoka Edirne vilayeti Cemain Beyrut vilayeti Divaniye Bağdat vilayeti Cenin Beyrut vilayeti Divriği Sivas vilayeti Cezin Cebel-i Lübnan sancağı Diyadin Erzurum vilayeti Cezire Bağdat vilayeti Draç işkodra vilayeti Cidde Hicaz vilayeti Drama Selanik vilayeti Cide Kastamonu sancağı Dubric Basra vilayeti Cisr-i Ergene (Uzunköprü) Edime vilayeti Duhuk Musul vilayeti Cisr-i Mustafapaşa Edime vilayeti Duleym Bağdat vilayeti Cisrüşşuğur Halep vilayeti Düzce Kastamonu sancağı Cizre Diyarbakır vilayeti E Cuma-i Bala Selanik vilayeti Ebuarış Yemen vilayeti Cuma (Kayalar) Manastır vilayeti Ebukemal Zor sancağı ç Eceabat Edirne vilayeti Çal Aydın vilayeti Edremit Hudavendigar vilayeti Çapakçur (Bingöl) Bitlis vilayeti Eğin Mamuretülaziz vilayeti Çarsancak (Akpazar) Mamuretülaziz vilayeti Eğridere Edirne vilayeti Çarşanba Trabzon vilayeti Eğridir Konya vilayeti Çatalca Çatalca sancağı Elbasan Manastır vilayeti Çemişgezek Mamuretülaziz vilayeti Elbistan Halep vilayeti Çerkeş Kastamonu sancağı Eleşkirt Erzurum vilayeti Çermik Diyarbakır vilayeti Elmalı Konya vilayeti Not. Parantez içindeki isimler, bugünkü karşılıklarını ifade etmektedir. (1) Alfabetik. (2) Kazanın adı. 8

2. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut kazaların hurûf-u hece (1) üzerine tertibatı (devam) Esamî-i kaza Tabi olduğu vilayât Esamî-i kaza Tabi olduğu vilayât Elvech Hicaz vilayeti Gostiniçka Yanya vilayeti Erbaa Sivas vilayeti Gönen Hudavendigar vilayeti Erbil Musul vilayeti Gördes Aydın vilayeti Erciş Van vilayeti Görele Trabzon vilayeti Erdek Hudavendigar vilayeti Gönce Manastır vilayeti Ereğli Kastamonu sancağı Göynük Kastamonu sancağı Ereğli Konya vilayeti Gülanber Musul vilayeti Ergani Diyarbakır vilayeti Gülnar Adana vilayeti Ergiri Yanya vilayeti Gümülcine Edime vilayeti Ermenek Adana vilayeti Gümüşhacıköy Sivas vilayeti Ertuğrul (Bilecik) Hudavendigar vilayeti Gümüşhane Trabzon vilayeti Eruh Bitlis vilayeti Gürün Sivas vilayeti Erzincan Erzurum vilayeti Gzameş Manastır vilayeti Eskişehir Hudavendigar vilayeti H Eşme Aydın vilayeti Hacariye Yemen vilayeti Evcile ve Calu Bingazi sancağı Hacca Yemen vilayeti Ezine Kala-i Sultaniye sancağı Haçin (Saimbeyli) Adana vilayeti F Hadım Konya vilayeti Fasato Trablusgarb vilayeti Hafik Sivas vilayeti Fatsa Trabzon vilayeti Hakkari Van vilayeti Feke Adana vilayeti Halilürrahman Kudüs-ü Şerif sancağı Filat Yanya vilayeti Hama Suriye vilayeti Filorina Manastır vilayeti Hamidiye Suriye vilayeti Fizan Trablusgarb vilayeti Hamidiye (Ceyhan) Adana vilayeti Foçateyn (Foça) Aydın vilayeti Hamidiye (Devrek) Kastamonu sancağı G Hamidiye (Maden) Konya vilayeti Gadamis Trablusgarb vilayeti Hamidiye (Mesudiye) Sivas vilayeti Gamid Yemen vilayeti Hanekin Bağdat vilayeti Garbî Karaağaç (Acıpayam) Aydın vilayeti Harim Halep vilayeti Garzan (Kurtalan) Bitlis vilayeti Harran Halep vilayeti Gat Trablusgarb vilayeti Hasbayya Suriye vilayeti Gazze Kudüs-ü Şerif sancağı Hassa Adana vilayeti Gediz Hudavendigar vilayeti Havran Suriye vilayeti Gekbuze (Gebze) Şehr Emaneti Mülhakatı Havz Trablusgarb vilayeti Gelibolu Edirne vilayeti Havza Edirne vilayeti Gemlik Hudavendigar vilayeti Havza Sivas vilayeti Genç Bitlis vilayeti Hay Basra vilayeti Gerede Kastamonu sancağı Hayfa Beyrut vilayeti Gevar (Yüksekova) Van vilayeti Haymana Ankara vilayeti Gevaş Van vilayeti Hayrabolu Edime vilayeti Gevgili Selanik vilayeti Hcur Yemen vilayeti Geylan Kosova vilayeti Hılle Bağdat vilayeti Geyve izmit sancağı Hindiye Bağdat vilayeti Gıryan Trablusgarb vilayeti Hınıs Erzurum vilayeti Giresun Trabzon vilayeti Hısnülekrad Beyrut vilayeti Gosina Kosova vilayeti Hizan Bitlis vilayeti Not. Parantez içindeki isimler, bugünkü karşılıklarını ifade etmektedir. (1) Alfabetik. (2) Kazanın adı. 9

2. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut kazaların hurût-u hece (1) üzerine tertibatı (devam) Esamî-i kaza Tabi olduğu vilayât Esamî-i kaza Tabi olduğu vilayât Hopa Trabzon vilayeti Karahisar-ı Sahip (Afyon) Hudavendigar vilayeti Karahisar-ı Şarki Horasan Bağdat vilayeti (Şebinkarahisar) Sivas vilayeti Hudeyde Yemen vilayeti Karaisalı Adana vilayeti Hums Trablusgarb vilayeti Karakilise (Ağrı) Erzurum vilayeti Humus Suriye vilayeti Karamürsel İzmit sancağı Hüsnümansur (Adıyaman) Mamuretülazız vilayeti Karapınar Konya vilayeti I Karçınar Van vilayeti Ibb Yemen vilayeti Kars-ı Zülkadiriyye (Kadirli) Adana vilayeti ilgin Konya vilayeti Kartal Şehr Emaneti Mülhakatı i Karyot Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti içil (Silifke) Adana vilayeti Kaş Konya vilayeti idlib Halep vilayeti Kaşot Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti İmadiye Musul vilayeti Kataba Yemen vilayeti İmran Yemen vilayeti Katar Basra vilayeti imroz Cezaır-ı Bahr-ı Sefid vilayeti Katif Basra vilayeti İncesu Ankara vilayeti Katlin Selanik vilayeti İnebolu Kastamonu sancağı Kavala Selanik vilayeti İnegöl Hudavendigar vilayeti Kayseri Ankara vilayeti Inöz Edirne vilayeti Kazı mı yy e Bağdat vilayeti ipek Kosova vilayeti Keban Marnuretülaziz vilayeti ipsara Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti Kelkit Trabzon vilayeti isfakiye Girit vilayeti Kemah Erzurum vilayeti iskece Edirne vilayeti Kerbela Bağdat vilayeti iskenderun Halep vilayeti Kerebine Manastır vilayeti iskilip Ankara vilayeti Kerek Suriye vilayeti İslahiye Adana vilayeti Kerkük Musul vilayeti İsparta Konya vilayeti Kerpe Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti İspir Erzurum vilayeti Kesendire Selanik vilayeti İstanköy Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti Keskim (Yusufeli) Erzurum vilayeti İstarova Manastır vilayeti Keskin Ankara vilayeti iştıp Kosova vilayeti Kesravan Cebel-ı Lübnan sancağı Ivanye (Savur) Diyarbakır vilayeti Kesriye Manastır vilayeti İzmir Aydın vilayeti Keşan Edirne vilayeti İzmit (Kocaeli) İzmit sancağı Kevkeban Yemen vilayeti K Kidonya Girit vilayeti Kahta Marnuretülaziz vilayeti Kiğı Erzurum vilayeti Kalecik Ankara vilayeti Kilis Halep vilayeti Kalimnoz Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti Kinoryo mea Piriyotiçe Girit vilayeti Kalina Manastır vilayeti Kırcaali Edirne vilayeti Kalkandelen Kosova vilayeti Kırçova Manastır vilayeti Kandıra İzmit sancağı Kırkağaç Aydın vilayeti Kandiye Girit vilayeti Kırkkilise (Kırklareli) Edirne vilayeti Kangırı (Çankırı) Kastamonu sancağı Kirmastı (Mustafakemalpaşa) Hudavendigar vilayeti Karaağaç Konya vilayeti Kırşehir Ankara vilayeti Karacasu Aydın vilayeti Kisamo Girit vilayeti Karaferye Selanik vilayeti Kızılkilise (Nazimiye) Marnuretülaziz vilayeti Not. Parantez içindeki isimler, bugünkü karşılıklarını ifade etmektedir. (1) Alfabetik (2) Kazanın adı. 10

2. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut kazaların hurûf-u hece (1> üzerine tertibatı (devam) Esamî-i kaza Tabi olduğu vilayât Esamî-i kaza Tabi olduğu vilayât Kızıloğlu Başağalığı Trablusgarb vilayeti Lüleburgaz Edime vilayeti Koçana Kosova vilayeti M Koçgiri (Zara) Sivas vilayeti Maarretünnuman Halep vilayeti Koçhisar (Şerefli Koçhisar) Konya vilayeti Maden (Akdağmadeni) Ankara vilayeti Kolaşin-i zîr Kosova vilayeti Mahail Yemen vilayeti Koniça Yanya vilayeti Mahmudî Van vilayeti Koroveleş Yanya vilayeti Malatya Mamuretülaziz vilayeti Kovaye Işkodra vilayeti Malazgirt Bitlis vilayeti Koyulhisar Sivas vilayeti Malkara Edime vilayeti Kozana Manastır vilayeti Maloyez Girit vilayeti Köprü Sivas vilayeti Mamuretülhamidiye Hicaz vilayeti Köprülü Selanik vilayeti Mamuretülhamidiye Musul vilayeti Köyceğiz Aydın vilayeti Mamuretülhamidiye Van vilayeti Köysancak Musul vilayeti Maraş (Kahramanmaraş) Halep vilayeti Kratova Kosova vilayeti Mardin Diyarbakır vilayeti Kudüs-ü Şerif Kudüs-ü Şerif sancağı Margıiıç Yanya vilayeti Kula Aydın vilayeti Markab Beyrut vilayeti Kulp Bitlis vilayeti Marmaris Aydın vilayeti Kumanova Kosova vilayeti Mat Manastır vilayeti Kuneytara Suriye vilayeti Mazgirt Mamuretülaziz vilayeti Kunfuda Yemen vilayeti Mecidiye (Çiçekdağı) Ankara vilayeti Kurna Basra vilayeti Mecitözü Sivas vilayeti Kuruçay (İliç) Erzurum vilayeti Meçova Yanya vilayeti Kuşadası Aydın vilayeti Medine-i Münevvere Hicaz vilayeti Kuttülemare Bağdat vilayeti Meğri (Fethiye) Aydın vilayeti Kuzican (Pülümür) Erzurum vilayeti Mekke-i Mükerreme Hicaz vilayeti Küçük Çekmece Şehr Emaneti Mülhakatı Menbic Halep vilayeti Küre Cebel-i Lübnan sancağı Mendeli Bağdat vilayeti Kütahya Hudavendigar vilayeti Menemen Aydın vilayeti L Menlik Selanik vilayeti Ladik Sivas vilayeti Merc Bingazi sancağı Lankaza Selanik vilayeti Mercuyun Beyrut vilayeti Lapseki Kala-i Sultaniye sancağı Merdita Işkodra vilayeti Larende (Karaman) Konya vilayeti Mersin Adana vilayeti Laşid Girit vilayeti Merzifon Sivas vilayeti Lazkiye Beyrut vilayeti Metn Cebel-i Lübnan sancağı Leryoz Cezair-i Bahr-ı Sefıd vilayeti Midilli Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti Leskovik Yanya vilayeti Midyat Diyarbakır vilayeti Lhayya Yemen vilayeti Midye (Kıyıköy) Edime vilayeti Lice Diyarbakır vilayeti Mihaliç (Karacabey) Hudavendigar vilayeti Limni Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti Mihaliççık Ankara vilayeti Liş işkodra vilayeti Milas Aydın vilayeti Loros Yanya vilayeti Mılopotamus Girit vilayeti Luma Kosova vilayeti Mis Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti Luşna Yanya vilayeti Mislata Trablusgarb vilayeti Not. Parantez içindeki isimler, bugünkü karşılıklarını ifade etmektedir. (1) Alfabetik. (2) Kazanın adı. 11

2. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut kazaların hurûf-u hece 01 üzerine tertibatı (devam) Esamî-i kaza Tabi olduğu vilayât Esamî-i kaza Tabi olduğu vilayât Mısrata Trablusgarb vilayeti Pasinler Erzurum vilayeti Mitroviçe Kosova vilayeti Payas (Dörtyol) Adana vilayeti Moks (Bahçesaray) Van vilayeti Pazarcık Halep vilayeti Moliva Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti Pazarköy (Orhangazi) Hudavendigar vilayeti Muan Suriye vilayeti Pedye Girit vilayeti Mudanya Hudavendigar vilayeti Peklin Manastır vilayeti Mudurnu Kastamonu sancağı Pervari Bitlis vilayeti Muğla Aydın vilayeti Petriç Selanik vilayeti Muha Yemen vilayeti Pilmar Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti Musul Musul vilayeti Piriştine Kosova vilayeti Muş Bitlis vilayeti Pirlepe Manastır vilayeti Mut Adana vilayeti Pogon Yanya vilayeti Mutki Bitlis vilayeti Poka işkodra vilayeti Müntefjk Basra vilayeti Previste Selanik vilayeti Mürefte Edime vilayeti Premedi Yanya vilayeti N Prepol Kosova vilayeti Nallıhan Ankara vilayeti Preşova Kosova vilayeti Nalut Trablusgarb vilayeti Preveze Yanya vilayeti Namarvan (Nannan) Erzurum vilayeti Prizrin Kosova vilayeti Nasıra Beyrut vilayeti Pütürge Mamuretülazız vilayeti Nasliç Manastır vilayeti R Nazilli Aydın vilayeti Radovişte Kosova vilayeti Nebk Suriye vilayeti Rakka Halep vilayeti Necd Basra vilayeti Raniye Musul vilayeti Necefı Eşref Bağdat vilayeti Raşiya Suriye vilayeti Nevrakop Selanik vilayeti Razlık Selanik vilayeti Nevşehir Konya vilayeti Reda Yemen vilayeti Niğde Konya vilayeti Refahiye Erzurum vilayeti Niksar Sivas vilayeti Rekalar Manastır vilayeti Nusaybin Diyarbakır vilayeti Resmo Girit vilayeti O Resülayn Zor sancağı Of Trabzon vilayeti Revanduz Musul vilayeti Ohri Manastır vilayeti Rıcalelma Yemen vilayeti Ordu Trabzon vilayeti Rızaza Bağdat vilayeti Orhaniye Kosova vilayeti Rize Trabzon vilayeti Ortaköy Edime vilayeti Rizo mea Minofac Girit vilayeti Osmancık Ankara vilayeti Robçoz Edime vilayeti Osmaniye Adana vilayeti Rumkale (Halfeti) Halep vilayeti Osmaniye Kosova vilayeti S Ostiya Girit vilayeti Sabya Yemen vilayeti Ovacık Mamuretülazız vilayeti Safed Beyrut vilayeti Ö Safta Beyrut vilayeti Ödemiş Aydın vilayeti Safranbolu Kastamonu sancağı P Sahyun Beyrut vilayeti Palanka Kosova vilayeti Sakız Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti Palu Diyarbakır vilayeti Salahiye Musul vilayeti Not. Parantez içindeki isimler, bugünkü karşılıklarını ifade etmektedir. (1) Alfabetik. (2) Kazanın adı. 12

2. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut kazaların hurûf-u hece'' üzerine tertibatı (devam) Esamî-i kaza Tabi olduğu vilayât Esamî-i kaza Tabi olduğu vilayât Salihli Aydın vilayeti Şarköy Edime vilayeti Salina Girit vilayeti Şatra Basra vilayeti Salt Suriye vilayeti Şâti Trablusgarb vilayeti Samarra Bağdat vilayeti Şayak işkodra vilayeti Samsun Trabzon vilayeti Şehirpazar Musul vilayeti Sana Yemen vilayeti Şemdinan (Şemdinli) Van vilayeti Sandıklı Hudavendigar vilayeti Şevarkıye Hicaz vilayeti Sarayköy Aydın vilayeti Şevf Cebel-i Lübnan sancağı Sarışaban Selanik vilayeti Şile Şehr Emaneti Mülhakatı Saruhan (Manisa) Aydın vilayeti Şiran Trabzon vilayeti Sason Bitlis vilayeti Şirvan Bitlis vilayeti Sayda Beyrut vilayeti Şitak (Çatak) Van vilayeti Seferihisar Aydın vilayeti T Selemiye Suriye vilayeti Taberiye Beyrut vilayeti Semave Bağdat vilayeti Tafile Suriye vilayeti Serfice Manastır vilayeti Taizz Yemen vilayeti Seydişehir Konya vilayeti Tarsus Adana vilayeti Siğil Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti Taşköprü Kastamonu sancağı Siirt Bitlis vilayeti Taşlıca Kosova vilayeti Silivri Çatalca sancağı Tavas Aydın vilayeti Silvan Diyarbakır vilayeti Tefenni Konya vilayeti Simav Hudavendigar vilayeti Tekfurdağı (Tekirdağı) Edime vilayeti Sincar Musul vilayeti Tenvireyn Cebel-i Lübnan sancağı Sındırgı Hudavendigar vilayeti Tepedelen Yanya vilayeti Sinop Kastamonu sancağı Tercan Erzurum vilayeti Siroz Selanik vilayeti Terhune Trablusgarb vilayeti Sirt Trablusgarb vilayeti Terme Trabzon vilayeti Sis Adana vilayeti Tikveş Selanik vilayeti Siverek Diyarbakır vilayeti Tiran işkodra vilayeti Sivrihisar Ankara vilayeti Tire Aydın vilayeti Sofulu Edime vilayeti Tirebolu Trabzon vilayeti Sokna Trablusgarb vilayeti Tirgovişte Kosova vilayeti Soma Aydın vilayeti Tımova Edirne vilayeti Söğüt Hudavendigar vilayeti Tokat Sivas vilayeti Söke Aydın vilayeti Tonus (Şarkışla) Sivas vilayeti Sömbeki Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti Tortum Erzurum vilayeti Sukuşşuyuh Basra vilayeti Torul Trabzon vilayeti Sultanyeri Edirne vilayeti Tosya Kastamonu sancağı Sungurlu Ankara vilayeti Toyran Selanik vilayeti Sur Beyrut vilayeti Trablusşam Beyrut vilayeti Suruç Halep vilayeti Turgutlu Aydın vilayeti Suşehri Sivas vilayeti Tutak Erzurum vilayeti Süleymaniye Musul vilayeti Tuz işkodra vilayeti Sürmene Trabzon vilayeti U Ş Udeyn Yemen vilayeti Şamiyye Bağdat vilayeti Uluborlu Konya vilayeti Not. Parantez içindeki isimler, bugünkü karşılıklarını ifade etmektedir. (1) Alfabetik. (2) Kazanın adı. 13

2. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut kazaların hurûf-u hece*' üzerine tertibatı (devam) Esamî-i kaza Tabi olduğu vilayât Esamî-i kaza Tabi olduğu vilayât Urban Zor sancağı Yenbaulbahr Hicaz vilayeti Urfa (Şanlıurfa) Halep vilayeti Yenice-i Vardar Selanik vilayeti Urfelle Trablusgarb vilayeti Yenipazar Kosova vilayeti Urla Aydın vilayeti Yenişehir Hudavendigar vilayeti Ustrumca Selanik vilayeti Yenivaroş Kosova vilayeti Uşak Hudavendigar vilayeti Yerapetra Girit vilayeti Uyano Girit vilayeti Yıldızeli Sivas vilayeti Ü Yozgat Ankara vilayeti Ünye Trabzon vilayeti Yunda Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti Ürgüp Konya vilayeti Z V Zahle Cebel-i Lübnan sancağı Vadilacem Suriye vilayeti Zaho Musul vilayeti Vakfıkebir Trabzon vilayeti Zaviye Trablusgarb vilayeti Van Van vilayeti Zebid Yemen vilayeti Varto Bitlis vilayeti Zeydiye Yemen vilayeti Vize Edirne vilayeti Zeytün (Süleymanlı) Halep vilayeti Vodina Selanik vilayeti Zibar Musul vilayeti Vulçitrin Kosova vilayeti Zihne Selanik vilayeti Y Zile Sivas vilayeti Yabanadad (Kızılcahamam) Ankara vilayeti Zimar Yemen vilayeti Yafa Kudüs-ü Şerif sancağı Zir (Yenikent) Ankara vilayeti Yakova Kosova vilayeti Zietin Trablusgarb vilayeti Yalvaç Konya vilayeti Zor Zor sancağı Yarim Yemen vilayeti Zübeyr Basra vilayeti Not. Parantez içindeki isimler, bugünkü karşılıklarını ifade etmektedir (1) Alfabetik. (2) Kazanın adı. 14

3. Memâlik-i Devlet-i Aliyye-i Osmâniyye'nin Ahvâl Coğrafya -i Umumiyyesi Memalik-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye Avrupay-ı Osmanî, Asyay-ı Osmanî, Afrikay-ı Osmanî namlarıyla üç kıta üzerine münkasımdır (ayrılmıştır). Avrupay-ı Osmanî mevkian Avrupa kıtasının cenubunda (güneyinde) 38,58 derece ile 34,44 derece arz-ı şimalî (kuzey paralelleri) arasında ve 16,55 derece ile 26,42 derece tûl-u şarkî (doğu meridyenleri) meyânında vaki olup şarken (doğu) Bahr-ı Siyah (Karadeniz) ve cenûb-u şarkıyyen (güney doğu) Bahr-ı Siyah boğazı ve Marmara denizi ve Bahr-ı Sefıd (Akdeniz) boğazı ve cenûben (güney) Adalar denizi ve Yunanistan ve garben (batı) Otrant boğazı ve Adriyatik denizi ve şimal-i garbiyyen (kuzey batı) Karadağ ülkesiyle eczây-ı (bölüm) memâlik-i Devlet-i Aliyye'den olan Bosna kıtası ve şimalen (kuzey) Sırbistan ve Romanya kraliyetleriyle mahduttur. Kıta-i mezkure üzerinde mevcut bulunan memâlik Şehr Emanet-i Celîlesi idaresinde bulunan İstanbul vilayetiyle Edirne, Selanik, Kosova, Manastır, Işkodra, Yanya namlarında yedi vilayet ve Girit cezîresi ve Rumeli-i Şarki ve Bulgaristan eyaletleriyle Çatalca müstakil mutasarrıflığından ibaretdir. Asyay-ı Osmanî mevkian Asya kıtasının müntehâ-i garbında (batı ucunda) 26,39 derece ile 42,10 derece arzı şimalî (kuzey paralelleri) arasında 23,44 ile 46,10 tûl-u şarki (doğu meridyenleri) meyânında vaki olarak şimal-i şarkıyyen (kuzey doğu) Rusya'nın Kafkasya kıtası ve şarken (doğu) Acemistan ve cenûben (güney) Arabistan ve garben (batı) Bahr-ı Sefid (Akdeniz) ve Adalar denizi ve şimal-i garbiyyen (kuzey doğu) Bahr-ı Sefid (Akdeniz) boğazı ve Marmara denizi ve şimalen (kuzey) Bahr-ı Siyah (Karadeniz) boğazı ve Bahr-ı Siyah ile mahduttur. Kıta-i mezkurde bulunan memâlik Kastamonu, Trabzon, Erzurum, Sivas, Ankara, Hudavendigar, Cezâir-i Bahr-ı Sefid, Aydın, Konya, Adana, Mamuretülaziz, Diyarbakır, Bitlis, Van, Musul, Bağdat, Basra, Halep, Suriye, Beyrut, Hicaz, Yemen namlarında yirmi iki vilayetle Sisam Emareti ve İzmit, Kala-i Sultaniye, Cebel-i Lübnan, Kudüsü Şerif, Zor müstakil mutasarrıflıklarıdır. Afrikay-i Osmanî mevkian Afrika kıtasının cihet-i şimalîsinde (kuzey tarafında) Berberistan'ın canib-i şarkisinin (doğu) kısm-ı âzamından ve Fizan çölleri ve Barka kıtasıyla nehr-i Nil mailesinden ibaret ve 23,40 derece ile 23,15 arz-ı şimalî (kuzey paraleleri) arasında 6,35 ile 34,30 tûl-u şarki (doğu meridyenleri) meyânında vaki olup şimalen (kuzey) Bahr-ı Sefid (Akdeniz) ve garben (batı) Tunus ülkesi ve Sahrây-ı Kebir (Büyük Sahra) ve cenûben (güney) bâlây-ı Nil ve Habeşistan ve şarken (doğu) Süveyş kanalı ve Bahr-ı Ahmer (Kızıldeniz) ile mahdut olup Trablusgarb vilayetiyle Bingazi müstakil mutasarrıflığını hâvîdir. 4. Avrupa, Asya ve Afrikay-ı Osmânînin mesaha-i sathıyyesiyle 11 ' nüfus-u mevcûde ve vilayât ve sancak ve kaza va nevahînin (2> miktarı Vilayât, sancak, kaza ve nevahînin adedi Arazînin Her mesaha-i kilometre Nüfus-u sathıyyesi araziye Esâmi-i kıtaat (3) miktarı murabba (4) eden Vilayât Sancak Kaza Nevah^2) mevcudenin kilometre isabet nüfus Avrupay-ı Osmanî 6 279 182 271 060 23,17 8 34 148 257 Asyay-ı Osmanî 24 627 672 2 443 794 10,08 22 90 422 1 131 Afrikay-ı Osmanî 1 300 000 557 500 2,33 1 5 20 32 Yekun 32 206 854 3 272 354 9,84 31 129 590 1 420 (1) Yüzölçümüyle (3) Kıtaların adları (2) Nahiyelerin (4) Kare 15

i 1

BÖLÜM II NÜFUS

5. Memâlik-i Mahrûse-i Şahanenin mesâha-i sathıyyesr ' ve nüfus-u muharrere ve muhammenesiyle 1 sancak ve kaza ve nahiyelerin miktarı Arazinin Her kilometre mesaha-i Sancak, kaza ve murabba Nüfus-u sâthıyyesi (1) nahiyelerin adedi araziye isabet mevcûdenin Kilometre Esamî-i vilayât eden nüfus miktarı murabba Sancak Kaza Nahiye İstanbul vilayeti 775,78 1 030 234 1 328 Edime vilayeti 15,33 986 446 64 356 6 33 117 Erzurum vilayeti 8,55 687 322 80 368 3 17 68 İzmit sancağı 15,46 228 529 14 784 1 4 10 işkodra vilayeti 16,75 337 584 20 160 2 7 10 Adana vilayeti 5,57 398 764 71 600 5 15 21 Ankara vilayeti 10,35 1 018 727 98 416 5 21 18 Aydın vilayeti 17,10 1 534 229 89 696 5 35 50 Bitlis vilayeti 17,65 488 642 27 688 4 13 30 Basra vilayeti 4,37 380 630 87 120 4 9 34 Bağdat vilayeti 5,15 720 555 139 960 3 17 34 Bingazi sancağı 2,20 500 000 227 300 1 4 9 Beyrut vilayeti 25,19 623 505 24 752 5 16 43 Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 60,78 387 318 6 372 4 14 19 Cebel-i Lübnan sancağı 21,29 100 000 4 696 1 9 40 Çatalca sancağı 32,23 61 236 1 900 1 2 1 Hicaz vilayeti 8,93 3 500 000 391 720 3 4 3 Halep vilayeti 7,86 921 345 117 248 3 21 45 Hudavendigar vilayeti 15,95 1 458 079 91 412 5 24 48 Diyarbekir vilayeti 8,75 564 671 64 504 3 14 58 Zor sancağı 1,24 151 260 122 096 1 4 4 Suriye vilayeti 7,02 701 134 99 808 4 18 13 Selanik vilayeti 21,80 1 040 218 47 712 3 23 16 Sivas vilayeti 9,92 980 982 98 880 4 21 27 Şehr Emaneti mülhakatı 27,28 90 034 3 300-6 3 Trablusgarb vilayeti 2,42 800 000 330 200 4 16 23 Trabzon vilayeti 30,74 1 164 827 37 894 4 18 24 Kudüs-ü Şerif vilayeti 17,46 264 317 15 136 1 3 2 Kastamonu vilayeti 13,22 968 884 73 312 4 17 27 Kala-i Sultaniye vilayeti 12,51 144 157 11 520 1 5 8 Konya vilayeti 6,44 1 022 844 158 944 5 25 32 Kosova vilayeti 21,60 954 634 44 192 6 21 16 Girit vilayeti 15,63 200 000 12 800 5 19 50 Mamuretülaziz vilayeti 12,32 566 656 46 000 3 13 70 Manastır vilayeti 24,05 1 061 522 44136 5 22 34 Musul vilayeti 3,28 448 288 136 736 3 15 25 Van vilayeti 2,77 202 007 73 000 2 13 13 Yanya vilayeti 16,59 517 274 31 176 4 15 10 Yemen vilayeti 19,22 5 000 000 260 132 4 27 75 Yekun 9,84 32 206 854 3 272 354 (1) Yüzölçümü (2) Sayımı yapılmış ve tahminî nüfusuyla (3) Kare 19

6.1300/1884 senesinden 1313/1897 senesi nihayetine kadar dahil-i tahrir olarv ' nüfusun miktarı Milel-i müslime (2> Milel-i gayri müslime' 3 ' Sinîn (4) İcmal'5 ' Yekun Zükûr' 6 ' inâs' 7 ' Yekun Zükûr <B) inâs' 7 ' 1300 / 1884 17143 859 12590352 6694146 5896 206 4553507 2440 292 2113215 1301 / 1885 17286 412 12 707 638 6 752 791 5954847 4 578 774 2 454 244 2124530 1302 / 1886 17427 965 12824924 6811 434 6013490 4603041 2 468 196 2134 845 1303 / 1887 17 579 518 12942 210 6870077 6072133 4 637 306 2 482148 2155160 1304 / 1888 17 721 075 13059 496 6928 720 6130 776 4 661 579 2 496137 2165 442 1305 / 1889 17862 624 13176 782 6987363 6189 419 4685 842 2511 089 2174753 1306 / 1890 18004 177 13294 068 7045 416 6 243 652 4 710109 2524 241 2185868 1307 / 1891 18 145 730 13 411 354 7104059 6307 295 4 734376 2538193 2196183 1306 / 1892 18 174 742 13411 361 7149 862 6 261 499 4 763 381 2506 561 2 254820 1309 / 1893 18 422 670 13645 933 7206 505 6 437 428 4 776 737 2522513 2254 224 1310 / 1894 18 450573 13645 933 7 267148 6 378 785 4804 640 2540 452 2264188 1311 / 1895 18 595 762 13 763 219 7325 791 6 437 428 4832543 2554 404 2 278139 1312 / 1896 18 739 759 13890910 7 391 355 6499 555 4848 849 2561 435 2 287 414 1313 / 1897 19050 307 14111 945 7499 798 6 612147 4938 362 2 604 224 2334138 (1) Sayımı yapılmış (3) Gayri-mûslimler (5) Toplam (7) Kadın (2) Müslümanlar (4) Seneler (6) Erkek 7. Memâlik-i Şâhâne'de bulunup dâhil-i tahrir olan <1> teb'a-i ecnebiyyenin <2> miktarı Nüfus Esamî-i vilayât Yekun Zükûr lnâs (4) Mülahazat Dersaadet 126 752 99564 27188 Edirne vilayeti 484 287 197 Aydın vilayeti 55 805 27 558 28 247 Erzurum vilayeti 307 191 116 işkodra vilayeti 55 29 26 Ankara vilayeti 1 1 - İzmit sancağı 86 59 27 Beyrut vilayeti 2 742 1 433 1 259 Bağdat vilayeti 33 270 33 270 - Basra vilayeti 559 559 - Biga sancağı 252 157 95 Cezair-i Bahr-ı Sefıd vilayeti 582 330 252 Çatalca sancağı 235 142 93 Halep vilayeti 2107 1 596 511 Hudavendigar vilayeti 3 785 2177 1 608 Diyarbekir vilayeti 19 9 10 Selanik vilayeti 1 265 682 583 Sivas vilayeti 106 67 39 Şehr Emaneti mülhakatı 1 728 860 868 Trabzon vilayeti 232 135 97 Konya vilayeti 10 5 5 Kudüs-ü Şerif vilayeti 5 457 2783 2 674 Minastır vilayeti 56 33 23 Mamuretülaziz vilayeti 59 33 26 Yanya vilayeti 593 348 245 Yekun 236 547 172358 64189 (1) Sayımı yapılmış (2) Yabancıların (3) Erkek (4) Kadın 20

8. Memâlik-i ecnebiyyede' 1 ' bulunan teb'a-i şahanenin* 1 miktarı Esamî-i memâlik (} Yekun Müslim Gayri müslim Mülahazat Almanya 136 10 126 Rusya 8 766 3 537 5 229 ingiltere 64 34 30 Fransa 96 1 95 Avusturya, Macaristan 1 026 2 1 024 İtalya 186 1 185 İspanya 1-1 İran 962 668 294 Belçika 20 4 16 Yunan 2 743 1 428 1 315 Romanya 975 26 949 Felemenk 3 2 1 Yekun 14 978 5 713 9 265 (1) Yabancı ülkelerde (2) Osmanlı yurttaşlarının (3) Ülkeler 9. Vilayât-ı şahanede dahil-i tahrir olan (1) milel-i muhtelifenin (2) nüfus-u umûmiyyeye nisbetle yüzde isabet eden miktarı Nüfus-u umûmiyyeye Esamî-i cemaat (3) Yekun Zükûr^ inâs (5) nisbetle yüzde isabet eden İslam 14 111 945 7 499 798 6 612 147 74,08 Rum 2 569 912 1 341 049 1 228 863 13,49 Ermeni 1 042 374 546 030 496 344 5,47 Bulgar 830 189 449 286 380 903 4,36 Katolik 120 479 65 912 54 567 0,63 Yahudi 215 425 117 767 97 658 1,13 Protestan 44 360 22 963 21 397 0,23 Latin 22 335 12 280 10 055 0,12 Maruni 32 416 15 262 17 154 0,17 Keldani 5 768 3 866 1 902 0,03 Süryani 35 554 19 500 16 054 0,19 Kıpti-i gayri müslim 19 550 10 309 9 241 0,10 Yekun 19 050 307 10 104 022 8 946 285 100,00 (1) Sayımı yapılmış (3) Cemaatler (5) Kadın (2) Çeşitli milletlerin (4) Erkek 21

10. Nüfus-u umûmiyyenin esnân-ı muhtelife üzerine 0 ' yüzde isabet eden miktarı Nüfus-u umûmiyyeye nisbetle yüzde Esnan Yekun Zükûr inâs (4) isabet eden 1 günlükten 5 yaşına kadar 1 675 019 883 075 791 944 8,79 5 yaşından 10 yaşına kadar 1 925 469 1 001 294 924 175 10,11 10 yaşından 15 yaşına kadar 1 846 219 980 320 865 899 9,69 15 yaşından 20 yaşına kadar 1 702 978 905 378 797 600 8,94 20 yaşından 25 yaşına kadar 1 678 570 912 623 765 947 8,81 25 yaşından 30 yaşına kadar 1 629 384 873 564 755 820 8,55 30 yaşından 35 yaşına kadar 1 511 290 787 972 723 318 7,93 35 yaşından 40 yaşına kadar 1 338 387 698 046 640 341 7,03 40 yaşından 45 yaşına kadar 1 273 102 664 305 608 797 6,68 45 yaşından 50 yaşına kadar 1 059 787 577 018 482 769 5,56 50 yaşından 55 yaşına kadar 893 576 470 458 423 118 4,69 55 yaşından 60 yaşına kadar 656 515 360 242 296 273 3,45 60 yaşından 65 yaşına kadar 577 195 307 332 269 863 3,03 65 yaşından 70 yaşına kadar 427 661 230 951 196 710 2,24 70 yaşından 75 yaşına kadar 339 075 178 526 160 549 1,78 75 yaşından 80 yaşına kadar 225 306 120 861 104 445 1,18 80 yaşından 85 yaşına kadar 141 575 75 335 66 240 0,74 85 yaşından 90 yaşına kadar 79 598 43 449 36 149 0,42 90 yaşından yüz ve daha ziyade yaşta 69 602 33 264 36 338 0,37 Yekun 19 050 308 10 104 013 8 946 295 100,00 (1) Yaşlara göre (2) Yaşlar (3) Erkek (4) Kadın 11. Memâlik-i Mahrûse-i Şahanede vukubulan tevellüdâtın (1) cemaat-i muhtelife üzerine yüzde isabet eden miktarı Tevellüdâtın adedi Yüzde isabet (1) Esamî-i cemaat Yekun Zükûr< inâs eden miktar 3) (4) İslam 543 020 293 498 249 522 75,89 Rum 93 829 50 434 43 395 13,11 Ermeni 35 503 19 409 16 094 4,96 Bulgar 24 162 13 270 10 892 3,38 Katolik 4 525 2 667 1 858 0,63 Yahudi 9 489 5 127 4 362 1,33 Protestan 1 822 918 904 0,25 Latin 603 324 279 0,08 Marunî 494 369 125 0,07 Keldanî 439 163 276 0,06 Süryanî 1 322 915 407 0,18 Kipti-i gayri müslim 311 186 125 0,04 Teb'a-i ecnebiyye 40 34 6 0,01 Yekun 715 559 387 314 328 245 100,00 (1) Doğumların (2) Cemaatler (3) Erkek (4) Kadın 22

12. Her vilayetde mevcut olup dahil-i tahrir olan'' nüfus-u umûmiyyenin cemaat üzerine taksimatı Yekun İslam Rum Esamî-i vilayât İcmal Zükûr Inâs (3) Zükûr p) Inâs (3) Zükûr p) Inâs (3) Dersaadet 903 482 522 144 381 338 298 306 221 888 99 281 62 586 Edirne vilayeti 985 962 504 455 481 507 273 776 265 255 149 919 139 049 Aydın vilayeti 1 478 424 745 614 732 810 605 277 598 499 117 643 111 955 Erzurum vilayeti 637 015 340 271 296 744 274 689 238 757 1 706 1 590 Adana vilayeti 398 764 201 365 197 399 179 586 176 326 3 012 2 874 İşkodra vilayeti 87 529 42 602 44 927 38 426 40 573 2 891 2 913 Ankara vilayeti 1 018 744 516964 501 780 454 995 440 201 18 142 18 743 izmit mutasarrıflığı 228 443 120 425 108 018 83 700 71 865 14196 13 526 Beyrut vilayeti 620 763 312 994 307 769 254 322 250 697 30 285 26 846 Bitlis vilayeti 338 642 189 684 148 958 126 643 98 129 - - Bağdat vilayeti 187 285 179 993 7 292 165 249 6149 - - Basra vilayeti 80 081 80 067 14 79 248 13 5 - Biga mutasarrıflığı 143 904 74 475 69 429 63 011 58 316 9 011 8 670 C. Bahr-ı Sefid vilayeti 286 736 148 204 138 532 16124 14 454 130 494 122 572 Çatalca sancağı 61 001 31 682 29 319 8 452 7 868 18958 17 562 Halep vilayeti 819 238 412 322 406 916 357 070 355 515 4 228 3588 Hudavendigar vilayeti 1 454 294 732 525 721 769 621 290 613 014 73182 70 956 Diyarbekir vilayeti 414 657 222 531 192126 177 969 151 874 723 698 Zor sancağı 51 260 25 431 25 829 25138 25 629-2 Selanik vilayeti 1 038 953 532 403 506 550 227 545 224 630 152 834 141 790 Suriye vilayeti 551 134 300 515 250 619 258 456 217 978 20 205 15515 Sivas vilayeti 980 876 502 475 478 401 413 281 394 370 22 468 19655 Şehr Emaneti mülhakatı 88 306 48 052 40 254 25 859 21 869 20 046 16 930 Trabzon vilayeti 1 164 595 591 746 572 849 473 581 460147 92 568 88 476 Kosova vilayeti 754 634 464 224 290 410 278 040 154 138 22 044 14 376 Kastamonu vilayeti 968 884 490 030 478 854 477 953 467 239 8 642 8398 Konya vilayeti 1 022 834 514 605 508 229 473 816 469 116 34 680 33 421 Kudüs-ü Şerif vilayeti 258 860 133 004 125 856 112099 105 247 9 986 9 084 Mİnastır vilayeti 711 466 356 515 354 951 120 712 132 250 137 569 134 636 Mamuretülaziz vilayeti 466 579 242 659 223 920 198 405 181 687 479 479 Musul vilayeti 198 288 191 300 6988 179 831 6 987 13 - Van vilayeti 132 007 71 379 60 628 45 294 31 662 - - Yanya vilayeti 516 681 261 383 255 298 111 670 109 805 145 839 141 973 Yekun 19 050 321 10104 038 8946 283 7 499 813 6 612 147 1 341 049 1 228 863 (1) Sayımı yapılmış (2) Erkek (3) Kadın 23

12. Her vilayetde mevcut olup dahil-i tahrir olan' ' nüfus-u umûmiyyenin cemaat üzerine taksimatı (devam) Ermeni Bulgar Katolik Yahudi Protestan Esamî-i vilayât Zükûr p) Inâs (3) Zükûr Inâs (3) Zükûı- 0 ' Inâs (3) Zükûr lnâs (3) Zükûr' 2 ' Inâs (3) Dersaadet 89181 68 950 5 758 606 3466 3170 23 304 22 065 1 073 595 Edirne vilayeti 9 080 8898 62 243 59 627 958 596 8 377 7980 99 101 Aydın vilayeti 6 965 7127 376 172 498 526 13 924 13 777 66 47 Erzurum vilayeti 58 509 51 309 - - 4 139 4060 3 3 1 165 965 Adana vilayeti 16 673 16 206 - - 875 785 - - 1 204 1 198 İşkodra vilayeti - - - - 1 285 1 441 - - - - Ankara vilayeti 37 434 36 597 - - 3790 3 745 339 354 1 649 1 644 İzmit mutasarrıflığı 21 750 21 861 - - 38 40 99 100 640 624 Beyrut vilayeti 55 34 - - 9988 9 361 4 282 4 543 1 372 1 242 Bitlis vilayeti 56 621 44 965 - - 2 413 2 225 - - 949 877 Bağdat vilayeti 255 1 - - 458-13 440 1 127 29 - Basra vilayeti 33 - - - 341-440 1 - - Biga mutasarrıflığı 910 932 318 294 - - 1 182 1 191 43 26 C. Bahr-ı Sefıd vilayeti 3 7 - - - - 1 555 1 478 - - Çatalca sancağı 469 460 3048 2 739 - - 539 464 - - Halep vilayeti 28 329 25136 - - 8 868 9 122 5436 5 325 4833 4 948 Hudavendigar vilayeti 32 944 32 833 1 148 1 119 1 672 1 829 1 828 1 565 448 446 Diyarbekir vilayeti 23 958 22 244 - - 5205 4 203 657 724 2 485 2 186 Zor sancağı 209 156 - - 82 41 2 - - 1 Selanik vilayeti 23 31 124 925 114 345 1 220 1 196 22 302 21 121 183 196 Suriye vilayeti 175 161 - - 11 435 8206 3 526 3 371 553 414 Sivas vilayeti 62 801 60 403 - - 1 512 1 663 134 119 1 320 1 386 Şehr Emaneti mülhakatı 1 839 1 235 17-214 164 38 30 2 5 Trabzon vilayeti 24 278 22 918 - - 744 740 1-548 554 Kosova vilayeti 1-157 635 118 067 898 1 938 947 53 44 Kastamonu vilayeti 3435 3217 - - - - - - - - Konya vilayeti 5 467 5120 - - 50 35 129 129 207 178 Kudüs-ü Şerif vilayeti 398 427 - - 254 215 5443 6 466 436 349 Minastır vilayeti 14 8 93817 83 933 - - 3053 2 861 18 16 Mamuretülaziz vilayeti 38 062 36 142 - - 1 154 1 202 1-3 479 3355 Musul vilayeti 74 - - - 4355 1 4568-109 - Van vilayeti 26 085 28 966 - - - - - - - - Yanya vilayeti - - 1 1 - - 2 228 1 916 - - Yekun 546 030 496 344 449 286 380 903 65 912 54 567 117 768 97 657 22 963 21 397 (1) Sayımı yapılmış (2) Erkek (3) Kadın 24

12. Her vilayetde mevcut olup dahil-i tahrir olan'' nüfus-u umûmiyyenin cemaat üzerine taksimatı (devam) Latin Marunî Keldan" Süryanî Kıpti-i gayri müslim Esamî-i vilayât Zükûr İnâs (3) Zükûr inâs (3) Zükûr nâs (3) Zükûr inâs (3) Zükûr* 2 ' inâs (3) Dersaadet 1 775 1 478 Edirne vilayeti 3 1 - - - - - - - - Aydın vilayeti 862 705 - - - - - - 3 2 Erzurum vilayeti - - - - - - - - 60 60 Adana vilayeti - - - - - - 15 10 - - işkodra vilayeti - - - - - - - - - - Ankara vilayeti - - - - - - - - 615 496 izmit mutasarrıflığı 1 2 - - 1 - - - - - Beyrut vilayeti 1 377 1 393 11 156 13504 - - 155 145 2 4 Bitlis vilayeti - - - - 1 313 1 153 1 745 1 609 - - Bağdat vilayeti 45 3 - - 517 12 - - - - Basra vilayeti - - - - - - - - - - Biga mutasarrıflığı - - - - - - - - - - C. Bahr-ı Sefid vilayeti 28 21 - - - - - - - - Çatalca sancağı - - - - - - - - 216 226 Halep vilayeti 362 372 1 029 1 007 88 64 2 079 1 839 - - Hudavendigar vilayeti 13 7 - - - - - - - - Diyarbekir vilayeti 15 8 - - 789 673 10 648 9434 82 82 Zor sancağı - - - - - - - - - - Selanik vilayeti - - - - - - - - 3 371 3 241 Suriye vilayeti 180 59 3 077 2 643 - - 2905 2 272 3 - Sivas vilayeti - - - - - - - - 959 805 Şehr Emaneti mülhakatı 37 21 - - - - - - - - Trabzon vilayeti - - - - - - - - 26 14 Kosova vilayeti 2 941 1 663 - - - - - - 1 674 1 174 Kastamonu vilayeti - - - - - - - - - - Konya vilayeti - - - - - - - - 256 230 Kudüs-ü Şerif vilayeti 4 330 4025 - - - - - - 58 43 Mİnastır vilayeti - - - - - - - - 1 332 1 247 Mamuretülaziz vilayeti 310 297 - - - - 761 745 8 13 Musul vilayeti - - - - 1 158-1 192 - - - Van vilayeti - - - - - - - - - - Yanya vilayeti 1 - - - - - - - 1 644 1 603 Yekun 12 280 10055 15 262 17154 3 866 1 902 19500 16054 10309 9 240 (1) Sayımı yapılmış (2) Erkek (3) Kadın 25

13. Dahil-i tahrir olan (1) nüfus-u umûmiyyenin esnân (2) üzerine taksimatı 1 yaşından 5 yaşına 5 yaşından 10 yaşına 10 yaşından 15 yaşına 15 yaşından 20 yaşına kadar kadar kadar kadar Esamî-i vilayât Yekun Zükûr lnâs Zükûr lnâs Zükûr lnâs Zükûr inâs P) (4) P) (4) (4) {4) Dersaadet 903 473 48 535 35 374 49 964 31 412 48 795 38 613 49511 37540 Edirne vilayeti 965 961 39 492 38 978 47 596 46 215 51 750 50 569 48 345 47143 Aydın vilayeti 1 478 404 58 109 57 671 69 858 69947 63 235 61 395 69 554 71 361 Erzurum vilayeti 638 015 31 439 27 976 40 287 36 665 33 644 26143 27 499 22002 Adana vilayeti 398 764 10 631 12 497 13108 13943 16117 16896 14561 14997 Işkodra vilayeti 87529 2 275 2 337 2469 2 484 2 213 2199 2319 3 222 izmit mutasarrıflığı 228 453 10 765 9191 11 754 10559 12 977 10 478 10973 9121 Ankara vilayeti 1 018 830 39 565 37984 47869 45 717 52 849 51 647 49 417 48 531 Beyrut vilayeti 620 733 28 975 29 209 27 634 26995 27145 27 893 32137 32 947 Bitlis vilayeti 338 642 13 649 12 380 15319 12 786 20 662 14537 21 563 15192 Bağdat vilayeti 187 275 11 596 1 402 13117 1 227 16940 234 13063 978 Basra vilayeti 80071 5367 5 5 475 6 4 978 3 5583 - Biga mutasarrıflığı 143945 6623 6228 6817 6526 7 915 6580 6512 6152 C. Bahr-ı Sefid vilayeti 286586 15138 14363 16 743 16 714 18466 16496 14414 14981 Çatalca sancağı 61 000 4020 3 716 3 293 3385 2877 2736 3 018 2 648 Halep vilayeti 819168 25 689 22132 44 537 48 515 40 809 42 726 34183 35 964 Hudavendigar vilayeti 1 454 294 75 200 65 214 83164 83 405 74593 73 785 65 271 62361 Diyarbekir vilayeti 414 652 12163 10193 27 730 24 303 23 691 17 871 21 275 13791 Zor sancağı 51 230 2837 3543 2 423 2521 1 485 1 961 1 414 1 948 Selanik vilayeti 1 038 973 50562 60164 48 520 51 632 40357 49 367 48 493 57167 Suriye vilayeti 551 127 27 319 25 217 35 955 27 914 26 843 24119 22 937 18 973 Sivas vilayeti 960 853 48 373 38114 40 982 46 023 48 919 50 239 46 863 46 912 Şehr Emaneti mülhakatı 88 305 3 677 3143 3 646 3294 3793 3 665 3925 3 467 Trabzon vilayeti 1 164586 85 882 76 875 76545 75 738 76 338 64 929 52936 45836 Kosova vilayeti 753 638 37896 27 376 45 365 36 215 49 585 25143 42 236 22002 Kastamonu vilayeti 968 883 42579 41 360 46 702 44 224 47 383 47 453 46940 41 355 Konya vilayeti 1 022834 34255 36 431 39 624 40625 40 730 39 661 43 340 41 393 Kudüs-ü Şerif vilayeti 258 904 14121 12 256 16 715 18 422 15630 12363 11 804 7589 Minastır vilayeti 711 466 32 927 31 993 41 119 41 225 34926 34167 28 614 27 456 Mamuretülaziz vilayeti 466593 13219 12611 20128 18544 24 348 21 770 22939 19 731 Musul vilayeti 196 288 12798 1 152 19 254 1 097 16 715 334 13 472 589 Van vilayeti 132007 9444 8868 9076 7265 7102 5340 7644 5539 Yanya vilayeti 516 688 27955 25991 28 506 28 632 26510 24567 22 623 18 715 Yekun 19050170 883075 791 944 1 001 294 924175 980 320 865 899 905378 797 603 (1) Sayımı yapılmış (3) Erkek (2) Yaş (4) Kadın 26

13. Dahil-i tahrir olan (1) nüfus-u umûmiyyenin esnân (2> üzerine taksimatı (devam) 20 yaşından 25 yaşına 25 yaşından 30 yaşına 30 yaşından 35 yaşına 35 yaşından 40 yaşına 40 yaşından 45 yaşına kadar kadar kadar kadar kadar Esamî-i vilayât Zükûr lnâs w Zükûr İn âs (4) Zükûr inâs (4) Zükûr inâs (4) Zûkûr inâs (4) Dersaadet 47 904 36 644 47851 35 613 38 702 34962 37963 33847 35 412 25 314 Edirne vilayeti 53 291 42883 42928 40 786 40 503 39517 35117 34577 32 607 29070 Aydın vilayeti 69164 59 954 75136 66 979 63 483 54565 49845 46581 43 929 42 964 Erzurum vilayeti 35 694 27 756 31 133 26 851 26088 24587 25435 21 459 24945 23 412 Adana vilayeti 15211 14972 16964 15 732 18 697 16887 18 411 19532 18 419 17101 İşkodra vilayeti 4 212 4319 3626 4 184 3572 3 875 2899 3 651 2976 3 312 izmit mutasarrıflığı 10 425 8 810 9959 9 153 8 651 7025 8 273 6 937 8 411 5 616 Ankara vilayeti 53 372 50117 43 972 40 693 39 477 38 701 34646 31 019 32516 32142 Beyrut vilayeti 27812 27921 27853 26 914 25579 25 945 22 428 22517 24 405 23 529 Bitlis vilayeti 18196 15 642 15758 11 342 13 927 9303 11 455 8993 10043 8596 Bağdat vilayeti 14185 174 14 728 986 13123 896 13181 534 12 552 537 Basra vilayeti 5 513-4985 - 4562-4815 - 4882 - Biga mutasarrıflığı 5952 5159 5595 5 458 5 575 4923 5 579 4915 4850 3709 C. Bahr-ı Sefid vilayeti 12821 11 681 12 286 10 493 9974 9 742 9 997 9 052 9053 7 978 Çatalca sancağı 3090 2851 2830 2 406 2363 2380 2211 1 624 1 914 1 580 Halep vilayeti 32928 31 036 34 609 33 626 30073 32944 26113 28 222 26 435 25 760 Hudavendigar vilayeti 72302 62014 67072 56 908 58 597 56 282 41 235 56902 54528 60517 Diyarbekir vilayeti 22 242 14164 19807 15 597 18 921 15914 13 627 15592 13 997 13925 Zor sancağı 1 345 2 049 2068 2 906 2234 2193 2692 2 419 1 834 1 117 Selanik vilayeti 32 602 43010 41 029 44 093 38 570 39949 35 237 39132 33975 28178 Suriye vilayeti 26 911 22986 26 314 22 103 25 340 22 219 22113 17612 23 324 16514 Sivas vilayeti 42985 42167 44128 41 314 39114 39572 39005 33998 28 013 28 976 Şehr Emaneti mülhakatı 3 852 3 545 4989 3 975 3814 3917 3 286 2 641 3789 2 224 Trabzon vilayeti 49 366 39 453 42852 43 670 41 809 46 638 35 700 35109 32 933 45 281 Kosova vilayeti 41 986 29156 39 789 26 251 38 536 24187 33 482 21 136 26 923 23 275 Kastamonu vilayeti 44906 32237 43005 38 632 37 307 37 981 33 694 31 538 31 004 33111 Konya vilayeti 44 452 41 876 45 267 39 934 41 928 40 024 40 466 36 573 34012 34 570 Kudüs-ü Şerif vilayeti 14807 10203 9945 8 958 8 382 14 475 7433 5553 9 476 9893 Minastır vilayeti 36 811 36852 32029 32 996 27122 27123 26 920 26 237 25 710 25 640 Mamuretülazız vilayeti 18 528 17 729 20 755 18 464 20158 19734 18 726 18 914 15 270 13920 Musul vilayeti 17226 275 17117 906 17465 926 16356 649 16006 545 Van vilayeti 7 686 6430 6368 6 829 5185 4560 4239 4 426 3875 2575 Yanya vilayeti 24846 21 882 20817 21 066 19198 21 372 15 467 18450 16 287 17916 Yekun 912623 765947 873564 755820 788029 723318 698046 640341 664305 608797 (1) Sayımı yapılmış (3) Erkek (2) Yaş (4) Kadın 27

13. Dahil-i tahrir olan (1) nüfus-u umûmiyyenin esnân <2) üzerine taksimatı (devam) 45 yaşından 50 yaşına 50 yaşından 55 yaşına 55 yaşından 60 yaşına 60 yaşından 65 yaşına 65 yaşından 70 yaşına kadar kadar kadar kadar kadar Esamî-i vilayât Zükûr P) lnâs (4) Zükûr inâs (4) Zükûr P) lnâs (4) Zükûr P) inâs (4) Zükûr P) hâs (4) Dersaadet 33 203 16 413 21 425 15 411 16307 12 672 13653 5617 12311 7827 Edirne vilayeti 27143 26 390 23387 22 298 18645 18925 14182 13919 9 896 10534 Aydın vilayeti 41 963 39 824 34838 34 964 26 604 29 855 23 661 27997 19 246 22 293 Erzurum vilayeti 19183 17029 13 679 15609 9 700 7 629 7 877 7 684 5043 4636 Adana vilayeti 16949 15 821 12831 11 971 9 763 9831 7 421 6 741 5 702 4 461 İşkodra vilayeti 3 719 3836 3511 3266 3197 2 483 2913 2 962 911 935 İzmit mutasarrıflığı 6255 5 471 5506 5 251 4067 3007 3522 3 215 2794 5151 Ankara vilayeti 29115 29 234 25 417 26 534 19315 18 971 15162 14981 9 762 9 651 Beyrut vilayeti 18 926 18 518 16619 15 941 8605 7929 8540 7950 5 642 4902 Bitlis vilayeti 9172 8 373 8 441 6 897 6823 6315 5648 6341 5061 4663 Bağdat vilayeti 13564 211 13109 6 9355 5 6 736 2 6112 - Basra vilayeti 4 783-4582 - 4963-4525 - 3961 - Biga mutasarrıflığı 3568 3913 3967 3 238 2295 2798 2970 2911 1 642 2220 C. Bahr-ı Sefıd vilayeti 7 376 6854 6 382 5554 5064 3964 3859 3 609 2 416 2 567 Çatalca sancağı 1 644 1 364 848 1 151 1 287 1 306 853 847 586 737 Halep vilayeti 25 315 25011 21 638 18 702 18834 16758 14 480 12996 12 719 10876 Hudavendigar vilayeti 38 351 29009 32 718 38 986 22 478 19284 20 674 26 941 12 329 9 727 Dıyarbekır vilayeti 11 384 11 724 10105 10118 7649 8 561 6230 5 713 4230 5 416 Zor sancağı 2 042 1 390 1 276 897 1 314 901 616 541 759 607 Selanik vilayeti 30346 30 691 28 613 8535 22 669 5433 22 322 5 747 17730 13 970 Suriye vilayeti 18211 12143 15841 13216 7929 6137 7950 7 438 4922 4152 Sivas vilayeti 30 230 26348 18 419 22117 15 747 18269 15693 13 375 13898 11 261 Şehr Emaneti mülhakatı 3462 2 947 2396 1 268 1 980 1 487 1 359 1 973 1 148 942 Trabzon vilayeti 27512 23 587 18499 23 754 14653 13923 11 653 14 720 8 828 6923 Kosova vilayeti 26 239 17215 19 457 15154 16545 7125 13 235 7 413 10493 4 615 Kastamonu vilayeti 25 570 26 375 20 618 23962 19296 18890 15 974 15699 12758 11 745 Konya vilayeti 29367 29 849 27997 30838 22 454 23 376 18 597 20 506 15285 15833 Kudüs-ü Şerif vilayeti 6881 3598 4643 7 614 4309 1 786 3314 5103 2149 1 641 Mİnastır vilayeti 20914 21 123 14540 13998 10230 9971 8 913 9644 6 541 5 740 Mamuretülaziz vilayeti 14005 12965 11 281 9988 10650 10368 9 357 7931 7 749 7358 Musul vilayeti 12636 321 12 671 35 6841 35 6 765 32 2172 23 Van vilayeti 3015 2 631 2570 1 876 1 658 1 480 1 380 946 828 797 Yanya vilayeti 15059 12 471 12 485 13969 9016 6 799 7293 8 249 5 292 4 475 Yekun 577092 432669 470358 423118 360242 296273 307327 269763 230937 196678 (1) Sayımı yapılmış (3) Erkek (2) Yaş (4) Kadın 28

13. Dahil-i tahrir olan (1> nüfus-u umûmiyyenin esnân <2> üzerine taksimatı (devam) 90 yaşından 100 ve 70 yaşından 75 yaşına 75 yaşından 80 yaşına 80 yaşından 85 85 yaşından 90 daha ziyade yaşa kadar kadar yaşına kadar yaşına kadar kadar Esamî-i vilayât Zükûr p) inâs (4) Zükûr P) inâs (4) Zükûr inâs (4 > Zükûr inâs (4) Zükûr lnâs (4) Dersaadet 9 642 6 523 8 431 4 791 1 918 1 979 333 395 275 391 Edirne vilayeti 7 841 7157 4970 5957 3 886 3131 1 736 1 932 1 138 1 525 Aydın vilayeti 13 244 17994 9206 9 783 6 776 7996 4345 5 670 3 428 4995 Erzurum vilayeti 3855 4044 1 928 1 108 1 598 1 684 597 536 647 934 Adana vilayeti 2 210 1 564 1 412 1 345 1 153 1 143 974 993 831 972 işkodra vilayeti 478 491 372 390 353 361 298 307 289 293 izmit mutasarrıflığı 1 492 2 320 1 972 2 707 1 565 2386 607 1 029 458 601 Ankara vilayeti 9 842 9 933 8817 9212 2 864 3 641 1 982 1 909 1 091 1 163 Beyrut vilayeti 4155 4157 2 597 1 132 1 942 1 673 1 028 932 972 735 Bitlis vilayeti 4164 4106 3446 1 606 2 727 1 135 1 852 442 1 758 307 Bağdat vilayeti 3 552-2107 - 1 716-915 - 432 - Basra vilayeti 3 782-2545 - 2 461-1 312-983 - Biga mutasarrıflığı 1 517 1 528 1 381 1 623 879 589 497 483 382 476 C. Bahr-ı Sefid vilayeti 1 692 1 657 1 139 1 051 701 940 386 407 197 379 Çatalca sancağı 532 272 219 165 54 74 32 46 11 28 Halep vilayeti 7817 6 470 6519 6515 4 213 3798 2669 2609 2622 2256 Hudavendigar vilayeti 7496 10256 3 442 3348 1 955 4 643 656 1 276 454 921 Diyarbekir vilayeti 3 785 3395 2 692 3146 1 425 1 131 932 1 026 641 546 Zor sancağı 255 237 456 220 179 136 116 89 106 84 Selanik vilayeti 18 212 15 031 7 497 11 667 9 611 1 946 4805 465 1 273 373 Suriye vilayeti 4157 4219 1 122 2137 1 653 1 847 932 893 735 780 Sivas vilayeti 15006 7464 11 593 5 816 1 894 2979 870 1 814 720 1 643 Şehr Emaneti mülhakatı 1 785 639 513 533 316 283 187 195 135 115 Trabzon vilayeti 6539 7811 3 571 2904 2 613 2996 1 923 1 173 1 580 1 534 Kosova vilayeti 6 614 4017 5 785 1 118 2894 1 057 1 822 443 1 346 512 Kastamonu vilayeti 9400 9202 6690 7052 4460 5095 2919 2967 2824 5 976 Konya vilayeti 10 947 12303 9 884 10092 6389 6 270 4 748 4002 4863 4073 Kudüs-ü Şerif vilayeti 1 888 3562 688 741 416 1 492 242 167 205 440 Minastır vilayeti 3 991 4330 1 857 1 706 1 690 1 500 1 022 1 750 639 1 500 Mamuretülazız vilayeti 5 731 4521 4 473 3927 2506 2303 1 631 1 393 1 219 1 729 Musul vilayeti 1 957 19 792 17 639 15 289 11 129 7 Van vilayeti 617 470 337 345 196 126 81 68 78 57 Yanya vilayeti 4331 4855 2 498 2 291 1 693 1 889 711 726 803 983 Yekun 178 526 160 549 120951 104445 75 335 66 240 43 449 36148 33 264 36328 (1) Sayımı yapılmış (3) Erkek (2) Yaş (4) Kadın 29

14. Memâlik-i Şâhâne'de 1313/1897 senesi zarfında vukubulan tevellüdâtın (1> şuhûr,2) üzerine taksimatı Kanûn-i evvel 1 ', Haziran, Temmuz, y -? -'. E u l T e r î n e w e ( 3 ) Kanûn-i sani^, Yekun Mart, Nisan, Mayıs Ağustos Teşrîn-i sanr ' Şubat Esamî-i vilayât icmal Zükûr (8) Infts" Zükûr (8) Inés Zükûr (8) hâs Zükûr (8) inâs (9) Zükûr (8) inâs Dersaadet 19 279 10216 9063 2938 2 472 4 787 4 416 1 430 1 261 1 061 914 Edime vilayeti 31 983 16 761 15222 2817 2578 3394 3 119 4690 4301 5860 5 224 Aydın vilayeti 65033 34 205 30 828 7791 6 768 3982 3 421 10488 9 442 11 964 11 197 Erzurum vilayeti 13 371 7 461 5910 837 842 1 163 988 2 981 2298 2480 1 782 Adana vilayeti 10085 5 281 4804 1 217 1 043 480 515 1 353 1 297 2 251 1 949 İşkodra vilayeti 2219 1 208 1 011 121 124 68 54 246 217 773 616 Ankara vilayeti 42865 23170 19696 7860 6578 9009 7 671 2055 1 543 4 246 3903 İzmit mutasarrıflığı 15827 8290 7537 1 253 1 171 3126 2 730 2353 2239 1 558 1 397 Beyrut vilayeti 11 958 6 447 5511 1 223 1 072 1 877 1 877 1 959 1 557 1 388 1 005 Bitlis vilayeti 9340 5 797 3543 1 246 1 412 1 761 579 1 899 909 891 643 Bağdat vilayeti 6 225 4 860 1 365 1 527 451 1 147 197 1 202 342 984 375 Basra vilayeti 733 727 6 152 3 48-249 - 278 3 Biga mutasarrıflığı 4223 2 241 1 982 325 285 262 233 766 700 888 764 C. Bahr-ı Sefid vilayeti 5 887 3 272 2 615 1 105 940 668 503 590 489 909 683 Çatalca sancağı 1 259 722 537 149 92 148 112 121 94 304 239 Halep vilayeti 12440 6592 5848 2 427 2229 1 245 945 898 851 2022 1 823 Hudavendigar vilayeti 116998 60 404 56594 9096 8434 11 128 9 950 12509 12037 27 671 26173 Dıyarbekır vilayeti 11 900 7360 4540 1 656 1 398 1 919 1 212 2890 1 140 895 792 Zor sancağı 1 113 499 614 118 124 16 17 231 193 134 280 Selanik vilayeti 28 770 15009 13 761 2778 2538 2195 1 920 2983 2 576 7053 6 727 Suriye vilayeti 14195 7017 7178 1 300 1 284 1 945 1 992 2011 2191 1 761 1 711 Sivas vilayeti 56 678 30 507 26171 7 288 6 226 5489 4 626 8006 7131 9 724 8188 Şehr Emaneti mülhakatı 1 331 715 616 254 238 119 87 137 135 205 156 Trabzon vilayeti 78 549 42934 35 615 4 067 3573 4 465 3 748 16155 13956 18 247 14 338 Kastamonu vilayeti 53 837 29141 24 696 7621 6 379 7 497 6 232 6 412 5408 7 611 6 677 Konya vilayeti 30808 16510 14298 6073 5448 7171 6 007 901 830 2365 2013 Kosova vilayeti 14 767 9176 5591 2360 1 161 1 789 1 246 1 597 1 400 3430 1 784 Kudüs-ü Şerif vilayeti 10 370 5513 4857 483 401 244 249 1 230 1 093 3 556 3114 Mlnastır vilayeti 22100 12927 9173 1 679 1 485 902 1 097 2010 1 783 8 336 4808 Mamuretülazız vilayeti 6 805 3 691 3114 494 439 326 358 658 618 2213 1 699 Musul vilayeti 2958 2958-358 - 902-729 - 969 - Van vilayeti 1 808 1 027 781 99 48 390 349 227 248 311 136 Yanya vilayeti 9805 4 642 5163 414 421 1 002 879 1 285 1 264 1 941 2599 Yekun 715519 387280 328239 79126 67655 80624 67329 93251 79543 134279 113712 (1) Doğumların (4) Kasım (7) Toplam (2) Aylar (S) Aralık (8) Erkek (3) Ekim (6) Ocak (9) Kadın 30

15. Memâlik-i Şâhâne'de vukubulan vefeyatırr ' cemaat-ı muhtelife üzerine yüzde isabet eden miktarı Vefeyatırv } adedi Yüzde isabet Esamî-i cemaat Yekun Zükur lnas (4) eden miktar Mülahazat islam 321 896 185 041 136 855 79,49 Rum 44 534 26 676 17 858 11,00 Ermeni 17 393 11 381 6 012 4,29 Bulgar 14 121 8 352 5 769 3,49 Katolik 2 207 1 368 839 0,54 Yahudi 2 268 1 397 871 0,56 Protestan 1 093 819 274 0,27 Latin 207 117 90 0,05 Marunî 232 212 20 0,06 Keldanî 69 45 24 0,02 Süryanî 398 313 85 0,10 Kıpti-i gayri müslim 228 145 83 0,06 Teb'a-i ecnebiyye 325 182 143 0,08 Yekun 404 971 236 048 168 923 100,00 (1) Ölümlerin (3) Erkek (2) Cemaatler (4) Kadın 16. Vefeyatın'' tevellüdâta*' nisbetle yüzde isabet eden miktarı Vefeyatın (1) Tevellüdâtın Yüzde isabet Esamî-i cemaat miktarı miktarı eden miktar Mülahazat islam 321 896 543 020 59,28 Rum 44 534 93 829 47,46 Ermeni 17 393 35 503 48,99 Bulgar 14 121 24 162 58,44 Katolik 2 207 4 525 48,77 Yahudi 2 268 9 489 23,90 Protestan 1 093 1 822 59,99 Latin 207 603 34,33 Marunî 232 494 46,96 Keldanî 69 439 15,72 Süryanî 398 1 322 30,11 Kıpti-i gayri müslim 228 311 73,31 Teb'a-i ecnebiyye 325 40 812,50 Yekun 404 971 715 559 (1) Ölümlerin (2) Doğumlara (3) Cemaatler 31

17. Memâlik-i Şâhâne'de 1313/1897 senesi zarfında vukubulan vefeyatın (1) şuhûr (2) üzerine taksimatı Eylül, Teşrîn-i KanOn-l ewel, (5) Haziran, Temmuz, evvel, Teşrîn-i «anûn-i sanî. Yekun Mart, Nisan, Mayıs Ağustos sanı Şubat Esamî-i vilayât İcmal Zükûr Inâs Zükûr Inâs Zükûr Inâs Zükûr Inâs Zükûr Inâs Dersaadet 12397 6 243 6154 1 537 1 386 1 330 1 355 1 407 1 392 1 969 2021 Edirne vilayeti 17086 10096 6990 2217 1 356 1 877 1 240 2564 1 980 3438 2 414 Aydın vilayeti 31 287 16 961 14326 3659 2881 2521 1 701 5035 4 705 5 746 5039 Erzurum vilayeti 6603 4265 2338 579 255 513 287 1 261 771 1 912 1 025 Adana vilayeti 4915 2 978 1 937 749 457 284 204 703 512 1 242 764 Işkodra vilayeti 2 247 1 487 760 225 105 262 127 381 162 619 Ankara vilayeti 27 568 15604 11 964 5 614 4 401 5842 4 412 1 488 1 030 2660 2121 İzmit mutasarrıflığı 5 614 2942 2 672 522 381 764 620 843 1 062 813 609 Beyrut vilayeti 6662 4914 1 748 1 271 349 964 375 1 392 481 1 267 543 Bitlis vilayeti 3164 2218 946 377 116 410 196 928 470 503 164 Bağdat vilayeti 2 628 2608 20 1 131 1 377 617 3 483 16 Basra vilayeti 15 15-3 - 3-9 - - - Biga mutasarrıflığı 4 527 2 478 2049 578 553 227 152 641 535 1 032 809 C. Bahr-ı Sefıd vilayeti 2 130 1 250 880 436 263 210 143 221 205 383 269 Çatalca sancağı 1 113 645 468 49 19 144 108 113 80 339 261 Halep vilayeti 9 314 6220 3094 2706 1 588 931 430 962 196 1 601 880 Hudavendigar vilayeti 71 170 34397 36 773 6208 6145 7491 7921 7 299 8450 13399 14 257 Dıyarbekır vilayeti 6125 4736 1 389 1 207 510 1 396 335 1 503 369 631 175 Zor sancağı 666 416 250 208 61 9 5 79 56 122 128 Selanik vilayeti 19 331 11 116 8215 2 706 1 998 1 790 1 180 2406 1 799 4214 3238 Suriye vilayeti 7139 4635 2504 843 475 1 205 590 1 476 712 1 111 727 Sivas vilayeti 26 914 16 675 10239 5123 2865 2815 1 515 4392 2 773 4345 3086 Şehr Emaneti mülhakatı 750 422 328 139 114 123 89 82 64 78 61 Trabzon vilayeti 33 980 20815 13165 2 737 1 469 2519 1 332 7400 5026 8159 5338 Kastamonu vilayeti 33 719 17 518 16 201 5 224 4 906 4442 4178 3598 3 378 4254 3 740 Konya vilayeti 20044 11 294 8750 3151 2256 4951 4400 1 342 929 1 850 1 165 Kosova vilayeti 10145 7180 2965 1 706 350 1 364 643 1 167 595 2943 1 377 Kudüs-ü Şerif vilayeti 4 731 2 876 1 855 234 55 146 34 573 414 1 923 1 352 Mİnastır vilayeti 15 467 11 391 4 076 1 219 793 536 360 1 093 662 8543 2 261 Mamuretülaziz vilayeti 7064 4 761 2303 1 270 297 376 185 755 384 2360 1 437 Musul vilayeti 1 429 1 429-150 - 180-514 - 585 - Van vilayeti 891 548 343 47 25 172 199 192 29 137 90 Yanya vilayeti 8136 4915 3221 439 193 1 045 526 1 514 1 272 1 917 1 230 Yekun 404 971 236 048 168 923 54 262 36 622 47238 34 842 53 970 40 496 80 578 56 963 (1) Ölümlerin (4) Kasım (7) Toplam (2) Aylar (5) Aralık (8) Erkek (3) Ekim (6) Ocak (9) Kadın 32

18. Her vilayette 1313/1897 senesi zarfında vukubulan tevellüdâtın <1) cemaat üzerine taksimatı islam Rum Ermeni Bulgar Katolik Esami-i vilayât Yekun Zükûr' 2 ' inâs 13» Zükûr lnâs (3) Zükûr*' inâs (3) Zükûr hâs' 3 ' Zükûr inâs* 31 Dersaadet 19 279 4120 3967 2 424 1 923 1 209 957 18 14 173 133 Edirne vilayeti 31 983 9 679 8 743 4072 3601 162 203 2 616 2 461 31 33 Aydın vilayeti 65033 25144 23001 7 660 6537 169 165 1-42 50 Erzurum vilayeti 13 391 5973 5041 32 13 1 357 817 - - 73 23 Adana vilayeti 10065 4 740 4496 126 90 352 150 - - 17 21 işkodra vilayeti 2 219 925 826 184 143 - - - - 99 42 Ankara vilayeti 42865 18 630 15 798 1 268 1 094 2179 1 815 - - 865 781 izmit mutasarrıflığı 15827 4647 4057 1 229 1 125 2330 2 275 - - 17 15 Beyrut vilayeti 11 958 4969 4 707 667 381 - - - - 229 128 Bitlis vilayeti 9340 4901 2368 - - 702 637 - - 7 53 Bağdat vilayeti 6 225 4 578 1 287 - - 4 - - - 10 - Basra vilayeti 733 722 6 - - 1 - - - 2 - Biga mutasarrıflığı 4 223 1 833 1 571 332 329 16 27 13 12 - - C. Bahr-ı Sefid vilayeti 5907 346 298 2912 2314 - - - - - - Çatalca sancağı 1 259 207 155 440 320 12 14 32 23 - - Halep vilayeti 12440 5698 4 943 42 25 475 461 - - 53 52 Hudavendigar vilayeti 116996 51 601 48170 4819 4416 3262 3 252 521 541 46 69 Diyarbekir vilayeti 11 900 5036 3 610 35 25 770 312 - - 530 205 Zor sancağı 1 113 499 614 - - - - - - - - Selanik vilayeti 28 770 7064 6550 4076 3824 1-3576 3180 70 54 Suriye vilayeti 14195 6 226 6 723 534 284 10 - - - 164 104 Sivas vilayeti 56 678 25525 22334 1 480 969 3314 2 714 - - 91 70 Şehr Emaneti mülhakatı 1 331 558 473 157 139-4 - - - - Trabzon vilayeti 78 549 33 359 27 364 7 737 6855 1 746 1 324 - - 2 2 Kastamonu vilayeti 53837 28 201 23 741 539 544 401 411 - - - - Konya vilayeti 30 808 13908 12007 2 391 2094 200 188 - - - - Kosova vilayeti 14 767 5294 3 272 360 89 - - 3393 2199 67 - Kudüs-ü Şerif vilayeti 10370 4 725 4 277 338 296 5 13 - - 12 6 Mİnastır vilayeti 22100 5944 3256 3 771 3334 - - 3100 2462 - - Mamuretülazız vilayeti 6805 3175 2 700 5 2 402 291 - - 16 17 Musul vilayeti 2 958 2826 - - - 3 - - - 51 - Van vilayeti 1 808 700 717 - - 327 64 - - - - Yanya vilayeti 9805 1 745 2450 2804 2629 - - - - - - Yekun 715559 293496 249522 50434 43395 19409 16094 13270 10892 2667 1858 (1) Doğumların (2) Erkek (3) Kadın 33

18. Her vilayette 1313/1897 senesi zarfında vukubulan tevellüdâtın* ' cemaat üzerine taksimatı (devam) Yahudi Protestan Latin Marunî Esami-i vilayât Zükûr hâs 13 ' Zükûr lnâs P) Zükûr inâs (3) lnâs P) Dersaadet 2182 1 965 23 23 62 58 Edirne vilayeti 201 177-3 - - - - Aydın vilayeti 1 129 1 005 - - 60 68 - - Erzurum vilayeti - - 26 16 - - - - Adana vilayeti - - 44 46 - - - - işkodra vilayeti - - - - - - - - Ankara vilayeti 164 150 35 45 - - - - İzmit mutasarrıflığı 2 1 63 62 1 2 - - Beyrut vilayeti 115 85 51 40 72 77 341 92 Bitlis vilayeti - - 19 113 - - - - Bağdat vilayeti 263 78 1-1 - - - Basra vilayeti 2 - - - - - - - Biga mutasarrıflığı 47 43 - - - - - - C. Bahr-ı Sefid vilayeti 7 6 - - 7 3 - - Çatalca sancağı 21 19 - - - - - - Halep vilayeti 155 172 142 170 - - 4 7 Hudavendigar vilayeti 98 93 54 47 - - - - Dıyarbekır vilayeti 41 28 158 82 - - - - Zor sancağı - - - - - - - - Selanik vilayeti 156 104 9 16 - - - - Suriye vilayeti 6 21 17 9 1 4 24 26 Sivas vilayeti 3 2 76 60 - - - - Şehr Emaneti mülhakatı - - - - - - - - Trabzon vilayeti - - 90 70 - - - - Kastamonu vilayeti - - - - - - - - Konya vilayeti 6 4 4 2 - - - - Kosova vilayeti 29 29 2 1 - - - - Kudüs-ü Şerif vilayeti 245 200 16 4 118 61 - - M hastır vilayeti 143 90 - - - - - - Mamuretülazız vilayeti - - 88 95 2 6 - - Musul vilayeti 32 - - - - - - - Van vilayeti - - - - - - - - Yanya vilayeti 80 70 - - - - - - Yekun 5127 4362 918 904 324 279 369 125 (1) Doğumların (2) Erkek (3) Kadın 34

18. Her vilayette 1313/1897 senesi zarfında vukubulan tevellüdâtın <1) cemaat üzerine taksimatı (devam) Keldanî Süryanî Kıpti-i gayri müslim Teb'a-i ecnebiyye Esami-i vilayât Zûkûr hâs"' ZükûH 21 hâs p > Zükûr lnâs P) Zükûr hâs 13» Her vilayet nüfus-u umûmiyyesine nisbetle yüzde isabet eden Dersaadet 4 3 1 2,13 Edirne vilayeti - - - - - - 1-3,24 Aydın vilayeti - - - - - - 2-4,39 Erzurum vilayeti - - - - - - 20-2,09 Adana vilayeti - - 2 1 - - - - 2,52 işkodra vilayeti - - - - - - - - 2,53 Ankara vilayeti - - - - 29 12 - - 4,20 İzmit mutasarrıflığı 1 - - - - - - - 6,92 Beyrut vilayeti - - 3 1 - - - - 1,92 Bitlis vilayeti 85 220 83 152 - - - - 2,75 Bağdat vilayeti 3 - - - - - - 3,32 Basra vilayeti - - - - - - - - 0,91 Biga mutasarrıflığı - - - - - - - - 2,93 C. Bahr-ı Sefid vilayeti - - - - - - 8 6 2,05 Çatalca sancağı - - - - 10 6 - - 2,06 Halep vilayeti - - 23 18 - - - 1.51 Hudavendigar vilayeti - - - - 3 3 3-8,04 Diyarbekir vilayeti 63 56 727 222 - - - 2,86 Zor sancağı - - - - - - - - 2,17 Selanik vilayeti - - - - 57 33 - - 2,76 Suriye vilayeti - - 35 7 - - - - 2,57 Sivas vilayeti - - - - 18 22 - - 5,77 Şehr Emaneti mülhakatı - - - - - - 1,50 Trabzon vilayeti - - - - - - - - 6,74 Kastamonu vilayeti - - - - - - - - 5,55 Konya vilayeti - - - - 1 3-3,01 Kosova vilayeti - - - - 31 1-1,95 Kudüs-ü Şerif vilayeti - - - - 23 31 4,00 M hastır vilayeti - - - - - - 3,10 Mamuretülaziz vilayeti - - 3 3 - - - - 1,45 Musul vilayeti 11-35 - - - - 1,49 Van vilayeti - - - - - - - 1,36 Yanya vilayeti - - - - 13 14 1,89 Yekun 163 276 915 407 186 125 34 6 (1) Doğumların (2) Erkek (3) Kadın 35

19. Her vilayette 1313/1897 senesi zarfında vukubulan vefeyatırv ' cemaat üzerine taksimatı islam Rum Ermeni Bulgar Esamî-i vilayât Yekun Zükûr*' lnâs Zükûr İnâs Zükûr lnâs Zükûr İnâs P) 0 p) P) p) Dersaadet 12 397 3591 3845 1 557 1 351 576 516 2 Edirne vilayeti 17086 6110 4191 2510 1 732 76 57 1 339 959 Aydın vilayeti 31 287 14339 12147 2269 1 920 131 96 4 1 Erzurum vilayeti 6603 3395 2021 31 8 799 291 - - Adana vilayeti 4915 2 685 1 821 34 28 248 68 - - İşkodra vilayeti 2 247 1 009 582 389 146 - - - - Ankara vilayeti 27568 12 970 10 310 1 247 582 919 597 - - İzmit mutasarrıflığı 5 614 2 075 1 943 315 212 510 495 - - Beyrut vilayeti 6662 3 741 1 473 659 124 - - - - Bitlis vilayeti 3164 1 460 665 - - 683 252 - - Bağdat vilayeti 2628 2 329 20 - - 5 - - - Basra vilayeti 15 14 - - - 1 - - - Biga mutasarrıflığı 4527 2226 1 852 214 164 17 16 8 4 C. Bahr-ı Sefid vilayeti 2130 192 147 1 058 733 - - - - Çatalca sancağı 1 113 175 87 379 296 8 8 67 62 Halep vilayeti 9314 4629 2 617 68 21 1 015 243 - - Hudavendigar vilayeti 71 170 30351 33 247 2395 2118 1 361 1 143 124 107 Diyarbekir vilayeti 6125 3 713 1 163 21 6 575 78 - - Zor sancağı 666 412 250 - - 2 - - - Selanik vilayeti 19331 6 307 4 716 2124 1 426 - - 2569 1 986 Suriye vilayeti 7139 4159 2325 305 96 3 - - - Sivas vilayeti 26 914 14009 8865 516 226 1 899 1 061 - - Şehr Emaneti mülhakatı 750 366 290 55 36 1 2 - - Trabzon vilayeti 33 980 16165 10469 3 478 2194 1 136 495 - - Kastamonu vilayeti 33 719 16 972 15 716 401 315 145 170 - - Konya vilayeti 20 044 10364 7899 820 728 108 119 - - Kosova vilayeti 10145 4106 1 470 796 101 36-2164 1 387 Kudüs-ü Şerif vilayeti 4 731 2 732 1 733 75 80 12 4 - - Minastır vilayeti 15 467 6973 1 552 2262 1 201 - - 2075 1 263 Mamuretülaziz vilayeti 7064 3 471 1 969 8 5 1 024 243 - - Musul vilayeti 1 429 1 365 - - - - - - - Van vilayeti 891 457 285 - - 91 58 - - Yanya vilayeti 8136 2177 1 185 2691 2007 - - - - Yekun 404971 185041 136 855 26 676 17858 11 381 6012 8 352 5 769 (1) Ölümlerin (2) Erkek (3) Kadın 36

19. Her vilayette 1313/1897 senesi zarfında vukubulan vefeyatın 1 ' cemaat üzerine taksimatı (devam) Katolik Yahudi Protestan Latin Marunî Esamî-i vilayât Zükûr* ' hâs ' Zükûr*» hâs ' Zükûr* inâs Zükûr* 2 13 hâs* ' 2 Zükûr 13 21 inâs' ' P) 1 3 3 Dersaadet 21 22 386 337 3 4 1 Edime vilayeti 9 12 49 39 1 - - - - - Aydın vilayeti 5 7 171 116 - - 2 2 - - Erzurum vilayeti 31 12 - - 9 6 - - - - Adana vilayeti 2 6 - - 10 13 - - - - işkodra vilayeti 89 32 - - - - - - - - Ankara vilayeti 394 414 53 45 10 7 - - - - İzmit mutasarrıflığı 3 4 6 9 32 10 - - - - Beyrut vilayeti 155 51 67 16 33 17 65 56 188 17 Bitlis vilayeti - - - - 12 3 - - - - Bağdat vilayeti 8-263 - - - - - - - Basra vilayeti - - - - - - - - - - Biga mutasarrıflığı - - 13 13 - - - - - - C Bahr-ı Sefıd vilayeti - - - - - - - - - - Çatalca sancağı - - 9 8 - - - - - - Halep vilayeti 85 26 133 120 267 53 - - 2 - Hudavendigar vilayeti 56 66 63 55 22 7 - - - - Diyarbekir vilayeti 110 57 20 6 39 12 - - - - Zor sancağı 2 - - - - - - - - - Selanik vilayeti 27 17 45 27 8 12 - - - - Suriye vilayeti 119 53-16 17 9 1-22 3 Sivas vilayeti 168 55 2-73 23 - - - - Şehr Emaneti mülhakatı - - - - - - - - - - Trabzon vilayeti - - - - 36 7 - - - - Kastamonu vilayeti - - - - - - - - - - Konya vilayeti - - - - - - - - - - Kosova vilayeti 39 - - - 1 7 - - - - Kudüs-ü Şerif vilayeti 1-5 4 2 3 49 31 - - Mİnastır vilayeti - - 52 36 - - - - - - Mamuretülaziz vilayeti 14 5 - - 244 81 - - - - Musul vilayeti 30-30 - - - - - - - Van vilayeti - - - - - - - - - - Yanya vilayeti - - 30 24 - - - - - Yekun 1 368 839 1 397 871 819 274 117 90 212 20 (1) Ölümlerin (2) Erkek (3) Kadın 37

19. Her vilayette 1313/1897 senesi zarfında vukubulan vefeyatın*' cemaat üzerine taksimatı (devam) Her vilayet nüfus-u Keldanî Süryanî Kıpti-i gayri müslim Teb'a-i ecnebiyye umûmıyyesıne nısbetle yüzde isabet Esamî-i vilayât ZükûH 21 nâs 131 Zükûr*» inâs ' 13 Zûkûr^ inâs P) Zükûr lnis m eden Dersaadet 107 78 1,37 Edirne vilayeti - - - - - - 2-1,73 Aydın vilayeti - - - - - - 40 37 2,11 Erzurum vilayeti - - - - - - - - 1,03 Adana vilayeti - - - - - - - - 1,23 işkodra vilayeti - - - - - - - - 2,56 Ankara vilayeti - - - - 11 9 - - 2,70 İzmit mutasarrıflığı - - - - - - - - 2,45 Beyrut vilayeti - - - - - - - - 1,07 Bitlis vilayeti 36 22 27 4 - - - - 0,93 Bağdat vilayeti 3 - - - - - - - 1,40 Basra vilayeti - - - - - - - - 0,01 Biga mutasarrıflığı - - - - - - - - 3,14 C. Bahr-ı Sefid vilayeti - - - - - - - - 0,74 Çatalca sancağı - - - - 7 5 - - 1,82 Halep vilayeti 3-18 14 - - - - 1,13 Hudavendigar vilayeti - - - - - - 31 24 4,89 Dıyarbekır vilayeti 3 2 255 65 - - - - 1,47 Zor sancağı - - - - - - - - 1,29 Selanik vilayeti - - - - 36 31 - - 1,85 Suriye vilayeti - - 9 2 - - - - 1,29 Sivas vilayeti - - - - 8 9 - - 2,74 Şehr Emaneti mülhakatı - - - - - - - - 0,84 Trabzon vilayeti - - - - - - - - 2,91 Kastamonu vilayeti - - - - - - - - 3,48 Konya vilayeti - - - - - - 2 4 1,95 Kosova vilayeti - - - - 37 - - - 1,34 Kudüs-ü Şerif vilayeti - - - - - - - - 1,83 Mlnastır vilayeti - - - - 29 24 - - 2.17 Mamuretülazız vilayeti - - - - - - - - 1,51 Musul vilayeti - - 4 - - - - - 0,72 Van vilayeti - - - - - - - - 0,06 Yanya vilayeti - - - - 17 5 - - 1,57 Yekun 45 24 313 85 145 83 182 143 (1) Ölümlerin (2) Erkek (3) Kadın 38

20.1313/1897 senesi zarfında Memalik-i Şahane'de vukubulan münakehât <1> ve talâkın miktarı Münakehâtın (1) adedi Her vilayet nüfusuna binde isabet eden Esamî-i vilayât Yekun Bakire Seyyip adedi Münakehât 05 Talak Dersaadet 2 363 1 293 1 070 31 2,61 0,03 Edirne vilayeti 5 746 4 845 901 524 5,82 0,53 Aydın vilayeti 18 667 14 007 4 660 2 684 12,62 1,82 Erzurum vilayeti 5 923 5 189 734 141 9,29 0,22 Adana vilayeti 6 654 5 299 1 355 384 16,68 0,96 İşkodra vilayeti 701 522 179 64 8,00 0,73 Ankara vilayeti 6 515 4 958 1 557 868 6,36 0,85 izmit mutasarrıflığı 3 646 3 101 545 204 15,96 0,89 Beyrut vilayeti 3 101 2 772 329 291 4,99 0,46 Bitlis vilayeti 769 653 116 16 2,27 0,04 Bağdat vilayeti 1 097 793 304 32 5,85 0,17 Basra vilayeti 485 309 176 12 6,05 1,15 Biga mutasarrıflığı 1 260 857 403 181 8,75 1,25 Cezair-i Bahr-ı Sefıd vilayeti 923 875 48 33 3,21 1,12 Çatalca sancağı 172 120 52-2,82 0,00 Halep vilayeti 4 059 3 470 589 98 4,95 0,11 Hudavendigar vilayeti 19 885 15 381 4 504 2 537 13,67 1,88 Diyarbekir vilayeti 2 149 1 724 425 83 5,18 0,20 Zor sancağı 232 192 40 37 4,52 0,72 Selanik vilayeti 8 701 7 226 1 475 561 8,37 0,54 Suriye vilayeti 2 933 2445 488 344 5,32 0,62 Sivas vilayeti 12 741 10 782 1 959 446 12,98 0,45 Şehr Emaneti mülhakatı 333 236 97 37 3,77 0,41 Trabzon vilayeti 20 804 17 965 2 839 761 17,86 0,65 Kastamonu vilayeti 12 965 10 757 2 208 768 13,38 0,79 Konya vilayeti 8 826 6 627 2 199 746 8,62 0,73 Kosova vilayeti 6 040 4 786 1 254 351 8,00 0,46 Kudüs-ü Şerif vilayeti 2 946 2 558 388 166 11,38 0,64 Manastır vilayeti 5 923 5 249 674 279 8,32 0,39 Mamuretülaziz vilayeti 3 572 3 045 527 132 7,61 0,28 Musul vilayeti 465 362 103-2,34 0,00 Van vilayeti 626 554 72 2 4,74 0,01 Yanya vilayeti 2 685 2 380 305 121 5,18 0,23 Yekun 173 907 141 332 32 575 12 934 (1) Evlenmelerin (2) Boşanmaların (3) Dul 39

21. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de1313/1897 senesi zarfında vukubulan münakehat (1) ve talakın" 2 ' şuhûr (3) üzerine taksimatı Münakehâtın (1) adedi Talâkın Şuhûr Yekun Bakire Seyyib adedi Mülahazat Mart 14 162 11 390 2 772 1 224 Nisan 11 273 8 756 2 517 1 028 Mayıs 11 094 8 784 2 310 824 Haziran 11 590 9 150 2 440 933 Temmuz 12 602 10 114 2 488 968 Ağustos 11 636 9 288 2 348 991 Eylül 13 093 10 588 2 505 979 Teşrîn-i ewel (5) 17 524 14 607 2 917 1 202 Teşrîn-i sani (6) 20 678 17 001 3 677 1 477 Kanûn-u evvel 19 401 16 195 3 206 1 026 Kanûn-u sanî 16 111 13 181 2 930 1 096 Şubat 14 743 12 278 2 465 1 185 Yekun 173 907 141 332 32 575 12 933 (1) Evlenmelerin (2) Boşanmaların (3) Aylar (4) Dul (S) Ekim (6) Kasım (7) Aralık (8) Ocak 22.1293/1877 senesinden 1312/1896 senesi nihayetine değin ondokuz sene zarfında Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'ye hicret edenlerin miktarı Hicret edenlerin adedi Hanelerin Sinîn Yekun Zükûr Inâs adedi 1293 / 1877 276 389 138 389 138 000 69 000 1294 / 1878 198 000 101 000 97 000 49 000 1295 / 1879 76 000 38 750 37 250 19 100 1296 / 1880 20 763 10 700 10 063 5 324 1297 / 1881 13 898 7000 6 898 3 460 1298 / 1882 23 098 11 598 11 500 3 780 1299 / 1883 33 941 17000 16 941 6 396 1300 / 1884 13 748 7 125 6 623 2 690 1301 / 1885 13 522 6 822 6 700 2 816 1302 / 1886 13 365 6 715 6 650 2 807 1303 / 1887 12 084 6 100 5 984 2 614 1304 / 1888 10 107 5 100 5 007 2 092 1305 / 1889 11 753 5 903 5 850 2 506 1306 / 1890 28 451 14 351 14 100 6 135 1307 / 1891 23 220 11 720 11 500 4 835 1308 / 1892 13 778 6 900 6 878 3 024 1309 / 1893 18 437 9 237 9 200 3 901 1310 / 1894 18 778 9 400 9 378 3 715 1311 / 1895 14 040 7 140 6 900 2 888 1312 / 1896 6 643 3 393 3 250 1 267 O 175 000 88 000 87 000 43 000 Mülahazat Yekun 1 015 015 512 343 502 672 240 350 (1) Seneler (*)1296/1880 senesinden 1313/1897 senesi gayesine (sonuna) kadar Dersaadet'e uğramaksızın (2) Erkek doğrudan vilayât-ı şahaneye hicret edenlerin miktar-ı muhammeni (tahmini miktarı). (3) Kadın 40

23.1313/1897 senesi zarfında Memâlik-i şâhâne'ye hicret edenlerin miktarı Muhacirînin adedi Hanelerin Esamî-i memâlik (1) Yekun Zükûr* * 2 inâs (3) Adedi Bulgaristan'dan 3 343 1 709 1 634 727 Rumeli Şarki'den 629 333 296 133 Bosna'dan 259 135 124 47 Romanya'dan 266 140 126 60 Rusya'dan 1 296 677 619 251 Kaşgar'dan 2 2 - - Tımala Yenişehir 34 18 16 4 1312/1896 senesinden mütebaki (4) 17 10 7 2 Yekun 5 846 3 024 2 822 1 224 (1) Ülkeler (3) Kadın (2) Erkek (4) Kalan 24.1313/1897 senesi zarfında vilayât-ı şahaneye sevk olunan muhacirînin miktarı Muhacirînin adedi Hanelerin Esamî-i vilayât Yekun Zükur^ inas Adedi Hudavendigar vilayeti Aydın vilayeti Konya vilayeti Edime vilayeti Selanik vilayeti Kosova vilayeti Hicaz vilayeti Ankara vilayeti Tımala Yenişehir Suriye vilayeti Trabzon vilayeti Kastamonu vilayeti Gönüllü olarak Bâb-ı Vâlây-ı Seraskerîye Darülacezeye Dersaadet'de akraba ve müteallekâtı nezdinde kalanlar Adana vilayeti 4 489 147 106 235 37 2 14 364 34 17 8 4 19 26 339 5 2 328 83 58 125 24 2 11 189 18 11 7 3 19 7 165 5 161 64 48 110 13 3 175 16 6 1 1 19 174 932 27 21 52 9 1 82 4 2 1 1 92 Yekun 5 846 3 055 2 791 1 224 (1) Erkek (2) Kadın 41

BÖLÜM III SOSYAL YARDIM KURULUŞLARI

25. Müessesât-ı hayriyye-i cenâb-ı padişahîden olan Darülaceze'de mevcut devâirin ' esamr ' ve adedi Esamî-i devâir (3) Adedi Esamî-i devâir Adedi Memurîne mahsus 1 Hamam 2 Cami-i şerif 1 Eczahane 2 Kilise 2 Matbah mea müştemilât 1 Mektep 1 Câmeşûy-i hâne (4) 1 Dârussınaa (5) 2 Aceze iskanına mahsus 8 Hastahane 2 Yekun 23 <1) Bölümlerin (3) Bölümün adı (5) Atelye (2) Adları (4) Çamaşırhane 26. Darulaceze'nin tarih-i tesisinden' ' 1313/1897 senesi nihayetine kadar senevr ' mevcut bulunan acezenin miktarı Yekun Müslim (3) Gayri müslim Sinîn (4> lcmal (5) Zükûr* 6 ' Inâs Etfal (8> Zükûr (6) lnâs (7) Etfal (8) Zükûr (6) lnâs (7) Etfal (8) 1312/1896 402 197 196 9 147 193 9 50 3 1313/1897 624 350 253 21 260 234 21 90 19 (1) Kuruluşundan (3) Müslüman (5) Toplam (7) Kadın (2) Yıllık (4) Seneler (6) Erkek (8) Çocuk 27.1313/1897 senesinde mevcut acezenin cins ve miktarı Acezenin adedi Esamî-i cemaat (1) Yekun Zükur (2) lnas (3) Etfal (4) Mülahazat İslam 515 260 234 21 Rum 80 64 16 - Ermeni 10 9 1 - Yahudi 12 11 1 - Ermeni katoliği 4 3 1 - Bulgar 3 3 - - Yekun 624 350 253 21 (1) Cemaatler (3) Kadın (2) Erkek (4) Çocuk 45

28. Darulaceze'de mevcut malûlînirr } cins ve miktarı Yekun Müslim Gayri müslim Esamî-i ılel lcmal (4) Zükûr Inâs Etfal Zükûr Inâs Etfal Zükûr Inâs Etfal Amâ 32 20 12 _ 15 10 5 2 Sağır, dilsiz 9 5 4-3 3 2 1 Ebleh 11 6 5-3 3 3 2 Topal 17 9 8-5 7 4 1 Kanbur 23 3 20-1 20 2 - Burunsuz 4 1 3-1 2-1 Yekun 96 44 52 28 45 16 7 (1) Sakatların (3) Sakatlık türü (5) Erkek (7) Çocuk (2) Müslüman (4) Toplam (6) Kadın (8) Kör 29. Acezenin esnârr üzerine taksimatı Acezenin adedi Esnân (1) Yekun Zükûr Inâs Mülahazat 1 günlükten 1 yaşına 6 2 4 1 yaşından 2 yaşına 12 2 10 2 yaşından 3 yaşına 3 2 1 3 yaşından 4 yaşına 11 4 7 4 yaşından 5 yaşına 29 23 6 5 yaşından 10 yaşına 42 32 10 10 yaşından 15 yaşına 32 24 8 15 yaşından 20 yaşına 24 13 11 20 yaşından 25 yaşına 15 10 5 25 yaşından 30 yaşına 21 17 4 30 yaşından 40 yaşına 66 36 30 40 yaşından 50 yaşına 52 33 19 50 yaşından 60 yaşına 138 63 75 60 yaşından 70 yaşına 89 39 50 70 yaşından 80 yaşına 57 32 25 80 yaşından 90 yaşına 21 19 2 90 yaşından ziyade olanlar 6 5 1 Yekun 624 356 268 (1) Yaşlar (2) Erkek (3) Kadın 46

30.1313/1897 senesi zarfında temin-i maişet ederek (1) çıkanların miktarı Acezenin adedi Esamî-i cemaat Yekun Zükur mas (4) Mülahazat islam 91 58 33 Rum 15 14 1 Ermeni 1 1 Yahudi 9 9 Yekun 116 82 34 (1) Geçimini sağlayarak (2) Cemaatler (3) Erkek (4) Kadın 31. Darülaceze mektebinde okunan derslerin esamîsi Birinci senesinde tedris olunan ikinci senesinde tedris olunan Üçüncü senesinde tedris olunan Elifbâ-i Osmânî Eczâ-i şerife (4) Kıraat (5) Hesab-ı zihni Kuran-ı Kerim ilmihal Kıraat (5) Hesab Hatt-ı sülüs (6) Kuran-ı Kerim Tecvid ilmihal Hesab Sarf-ı Osmanî Hatt-ı sülüs (6) (1) Adları (2) Okutulan (3) Osmanlıca (4) Kur'an-ı Kerim (5) Okuma (6) Yazı 47

32.1313/1897 senesinde Darülaceze mektebinde mevcut talebenin miktarı Esamî-i cemaat (D Talebenin adedi Yekun Zükûr* 2 mas (3) Mülahazat islam Rum Yahudi 97 6 6 74 6 6 23 Yekun 109 86 23 (1) Cemaatler (2) Erkek (3) Kadın 33. Darulaceze'de mevcut memurin, hademe ve sairenin miktarı Esamî-i memurîn Memurin ve sairenin adedi Yekun Zükûr inâs (3) Mülahazat Memurîn Ketebe Etıbbâ (4) Cerrah Eczacı Mektep muallimi (5) Memurîn-i rûhaniyye (6) Hademe ve saire 7 4 5 2 2 2 5 54 7 4 5 2 2 2 5 37 17 Yekun 81 64 17 (1) Memur adları (2) Erkek (3) Kadın (4) Doktor (5) öğretmen (6) Din görevlisi 34. Dârulaceze'nin 1313/1897 senesi varidat ve mesarifâtının miktarı Nev'-i varidat ve mesarifât Guruş Santim Varidat: 1313/1897 senesi varidât-ı umûmiyyesinin miktarı 828 977 75,0 Mesarifât: Memurin ve hademe ve saire maaşatı 292 241 85,0 Bilcümle me'külât, meşrubat (1) ve saire mesarifâtı 504 728 61,5 Yekun 796 970 46,5 (1) Yiyecekler (2) İçecekler 48

BÖLÜM IV SAĞLIK

35. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de 1313/1897 senesinde mevcut hastahaneler ile etibbâ (1) ve memurin ve sairenin miktarı Adet Mülahazat Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut hastahanelerin adedi 88 Hastahanelerde mevcut etıbbâ ve sairenin miktan (1) Tabib ve cerrah Rahibe Memurin Hademe ve saire 169 31 175 547 Yekun 922 Hastahanelerde mevcut yatakların adedi Hastagâne mahsus yataklar (2) Acezeye mahsus yataklar Hademe ve saire için Yekun 3 041 248 441 3 730 (1) Doktorlar (2) Hastalara 36.1313/1897 senesi zarfında hastahanelere kabul olunanlar ile şifayâb olan ( ' ve vefat edenlerin miktarı Hastalann adedi Mevadd g) Yekun Zükûr inâs (4) Etfal (5) Sene ibtidâsınde mevcut bulunan (6) 2 506 1 710 741 55 1313/1897 senesi zarfınde kabul olunanlar 29 763 23 123 6 098 542 Kesb-i sıhhat edenler 24 020 18 738 4 909 373 Vefat edenlerin miktan 4 059 3 105 879 75 Diğer sebeple çıkanlar 1 084 836 175 73 Sene gâyesinde mevcut bulunanlar (8) 3 106 2 154 876 76 (1) Sağlığını kazanan (5) Çocuk (2) Konular (6) Başında (3) Erkek (7) Sağlığını kazananlar (4) Kadın (8) Sonunda 51

37. Memâlik-i Şâhâne'de mevcut hastahaneler ile müstahdem memurin ve hademe ve sairenin miktarı Memurîn ve hademe ve sairenin adedi Yatakların adedi Hasta- Esamî-i vilayât Mesarifat Guruş hane- lerin adedi Yekun Tabib ve cerrah Rahibe Memurin Hademe ve saire Yekun Hastaya mahsus Acezeye mahsus Hademe ve saire için Dersaadet 1 997 691 4 186 28 6 16 136 810 663 147 Suriye vilayeti 61 069 2 13 3-2 8 40 40 - - Trablusgarb 61 802 2 10 3-2 5 32 25 4 3 Biga mutasarrıflığı 550 2 2 1 - - 1 11 10-1 Mamuretülaziz vilayeti 21 500 1 3 1-1 1 12 12 - - Trabzon vilayeti 47126 2 9 2-2 5 22 21-1 Bingazi 5124 1 1 1 - - - - - - - Basra vilayeti 27 864 1 7 2-1 4 16 16 - - Kastamonu vilayeti 203 657 8 53 15-10 28 231 202 19 10 Adana vilayeti 110616 3 23 2-6 15 94 85-9 Kosova vilayeti 11 373 2 4 3 - - 1 5 3 2 - Beyrut vilayeti 12000 2 14 4-3 7 47 45-2 Sivas vilayeti 77 550 2 26 2 1 13 10 16 12-4 Manastır vilayeti 30 865 2 22 4 2 4 12 69 55 14 - Yemen vilayeti 2 307 1 14 3-1 10 10 10 - - Edirne vilayeti 169 484 5 27 5-6 16 149 102 32 15 Selanik vilayeti 245 168 5 27 4 6 7 10 197 170 11 16 Bağdat vilayeti 90 906 1 14 2-5 7 20 20 - - Ankara vilayeti 46 434 3 16 5-4 7 66 61 2 3 Halep vilayeti 85 457 2 14 3 1 2 8 32 30-2 İzmit mutasarrıflığı 12022 1 3 1-1 1 10-10 - Hicaz vilayeti 102 568 1 22 4 1 3 14 50 50 - - Diyarbekir vilayeti 75 402 2 16 3-2 11 54 43 5 6 Yanya vilayeti 168 000 2 28 6-8 14 128 65 53 10 Kudüs-ü Şerif vilayeti 95 000 1 11 1 3 7 43 35-8 C. Bahr-ı Sefıd vilayeti 308 386 4 38 8 3 9 18 151 128 16 7 Aydın vilayeti 1 724 568 21 265 42 6 50 167 1 215 969 71 175 Cebel-i Lübnan vilayeti 17204 1 - - - - - - - - - Hudavendigar vilayeti 348 621 4 54 11 2 17 24 200 169 9 22 Yekun 6 160 314 88 922 169 31 175 547 3730 3 041 248 441 52

38. Memâlik-i Şâhâne'de mevcut hastahanelere 1313/1897 senesinde kabul olunanlar ile vefat edenlerin miktarı Sene iptidasında 05 mevcut olan 1313/1897 senesi zarfında kabul olunanlar Esamî-i vilayât Yekun Zükûr İnâs (3) Etfal (4) Yekun Zükûr (2) İnâs (3) Etfal (4) Dersaadet 540 282 255 3 3 592 1 384 2 140 68 Suriye vilayeti 27 23 4-477 424 53 - Trablusgarb 50 29 16 5 304 201 89 14 Biga mutasarrıflığı - - - - 14 14 - - Mamuretülaziz vilayeti - - - - 5 5 - - Trabzon vilayeti 7 7 - - 204 204 - - Bingazi 4 4 - - 85 85 - - Basra vilayeti 6 6 - - 184 184 - - Kastamonu vilayeti 113 87 26-1 416 988 400 28 Adana vilayeti 46 38 5 3 1 165 998 157 10 Kosova vilayeti 11 11 - - 97 90 7 - Beyrut vilayeti - - - 90 90 - - Sivas vilayeti 111 63 46 2 164 104 42 18 Mİnastır vilayeti 27 16 8 3 172 140 23 9 Yemen vilayeti 6 5 1-79 53 1 25 Edime vilayeti 39 25 14-964 863 101 - Selanik vilayeti 124 73 38 13 1 589 1 201 270 118 Bağdat vilayeti 12 11 1-149 123 16 10 Ankara vilayeti 25 24 1-528 498 21 9 Halep vilayeti - - - - 215 149 53 13 İzmit mutasarrıflığı - - - - 213 213 - - Hicaz vilayeti 44 44 - - 720 720 - - Diyarbekir vilayeti 16 12 4-432 312 120 - Yanya vilayeti 53 31 12 10 561 360 86 115 Kudüs-ü Şerif vilayeti 16 11 5-542 381 161 - C. Bahr-ı Sefıd vilayeti 382 245 122 15 769 528 224 17 Aydın vilayeti 700 547 152 1 12 063 10 299 1 686 78 Cebel-i Lübnan vilayeti - - - - - - - - Hudavendigar vilayeti 147 116 31-2 970 2 512 448 10 Yekun 2 506 1 710 741 55 29 763 23 123 6 098 542 (1) Başında (2) Erkek (3) Kadın (4) Çocuk 53

38. Memâlik-i Şâhâne'de mevcut hastahanelere 1313/1897 senesinde kabul olunanlar ile vefat edenlerin miktarı (devam) Kesb-i sıhhat edenler Vefat edenler Esamî-i vilayât Yekun Zükûr lnâs (3) Etfal (4) Yekun Zükûr lnâs CT Etfal (4) Dersaadet 3 063 1 266 1 741 56 479 97 369 13 Suriye vilayeti 383 347 36-81 70 11 - Trablusgarb 87 60 20 7 72 50 19 3 Biga mutasarrıflığı 10 10 - - 2 2 - - Mamuretülaziz vilayeti 4 4 - - 1 1 - - Trabzon vilayeti 155 155 - - 43 43 - - Bingazi 50 50 - - 5 5 - - Basra vilayeti 136 136 - - 46 46 - - Kastamonu vilayeti 1 169 766 377 26 189 172 15 2 Adana vilayeti 968 824 140 4 173 163 10 - Kosova vilayeti 75 68 7-23 23 - - Beyrut vilayeti 68 68 - - 10 10 - - Sivas vilayeti 59 33 10 16 11 8 3 - Mİ nastır vilayeti 122 101 18 3 40 25 6 9 Yemen vilayeti 55 34 1 20 24 19-5 Edime vilayeti 702 657 45-163 135 28 - Selanik vilayeti 1 246 965 233 48 276 206 56 14 Bağdat vilayeti 125 108 7 10 29 21 8 - Ankara vilayeti 410 384 17 9 91 86 5 - Halep vilayeti 167 113 43 11 22 17 3 2 izmit mutasarrıflığı 121 121 - - 30 30 - - Hicaz vilayeti 471 471 - - 290 290 - - Diyarbekir vilayeti 334 249 85-75 53 22 - Yanya vilayeti 342 204 52 86 65 52 8 5 Kudüs-ü Şerif vilayeti 522 363 159-18 16 2 - C. Bahr-ı Sefıd vilayeti 618 451 155 12 44 22 19 3 Aydın vilayeti 9964 8 508 1 396 60 1 416 1 179 220 17 Cebel-i Lübnan vilayeti - - - - - - - - Hudavendigar vilayeti 2 594 2 222 367 5 341 264 75 2 Yekun 24 020 18 738 4 909 373 4 059 3 105 879 75 (1) Sağlığını kazananlar (2) Erkek (3) Kadın (4) Çocuk 54

38. Memâlik-i Şâhâne'de mevcut hastahanelere 1313/1897 senesinde kabul olunanlar ile vefat edenlerin miktarı (devam) Diğer sebeple çıkanlar ihraç olunanların mecmuu 0) Esamî-i vilayât Yekun Zükûr inâs (3) Etfal (4) Yekun Zükûr inâs (3) Etfal (4) Dersaadet 3 542 1 363 2 110 69 Suriye vilayeti - - - - 464 417 47 - Trablusgarb 13 8 3 2 172 118 42 12 Biga mutasarrıflığı 2 2 - - 14 14 - - Mamuretülaziz vilayeti - - - - 5 5 - - Trabzon vilayeti - - - - 198 198 - - Bingazi - - - - 55 55 - - Basra vilayeti - - - - 182 182 - - Kastamonu vilayeti 28 17 11-1 386 955 403 28 Adana vilayeti 9 9 - - 1 150 996 150 4 Kosova vilayeti 5 5 - - 103 96 7 - Beyrut vilayeti 11 11 - - 89 89 - - Sivas vilayeti 17 12 5-87 53 18 16 Minastır vilayeti 30 25 5-192 151 29 12 Yemen vilayeti - - - - 79 53 1 25 Edime vilayeti 60 40 20-925 832 93 - Selanik vilayeti 58 12 5 41 1 580 1 183 294 103 Bağdat vilayeti - - - - 154 129 15 10 Ankara vilayeti 48 48 - - 549 518 22 9 Halep vilayeti 7 7 - - 196 137 46 13 izmit mutasarrıflığı 62 62 - - 213 213 - - Hicaz vilayeti - - - - 761 761 - - Diyarbekir vilayeti - - - - 409 302 107 - Yanya vilayeti 173 114 32 27 580 370 92 118 Kudüs-ü Şerif vilayeti - - - - 540 379 161 - C. Bahr-ı Sefid vilayeti - - - - 662 473 174 15 Aydın vilayeti 530 448 82-11 910 10 135 1 698 77 Cebel-i Lübnan vilayeti - - - - - - - - Hudavendigar vilayeti 31 16 12 3 2 966 2 502 454 10 Yekun 1 084 836 175 73 29 163 22 679 5 963 521 (1) Çıkanların toplamı (2) Erkek (3) Kadın (4) Çocuk 55

38. Memâlik-i Şâhâne'de mevcut hastahanelere 1313/1897 senesinde kabul olunanlar ile vefat edenlerin miktarı (devam) Sene gayesinde 0 ' mevcut kalanlar Esamî-i vilayât Yekun Zükür İnâs (3) Etfal (4) Mülahazat Dersaadet 590 35 492 285 2 Suriye vilayeti 40 30 10 5 Trablusgarb 182 112 63 2 Biga mutasarrıflığı - - - - Mamuretülaziz vilayeti - - - - Trabzon vilayeti 13 13 - - Bingazi 34 34 - Basra vilayeti 8 8 - - Kastamonu vilayeti 143 120 23 - Adana vilayeti 61 40 12 9 Kosova vilayeti 5 5 - - Beyrut vilayeti 1 1 - - Sivas vilayeti 188 114 70 4 Minastır vilayeti 7 5 2 - Yemen vilayeti 6 5 1 - Edime vilayeti 78 56 22 13 Selanik vilayeti 133 91 14 15 Bağdat vilayeti 7 5 2 - Ankara vilayeti 4 4 - - Halep vilayeti 19 12 7 - İzmit mutasarrıflığı - - - - Hicaz vilayeti 3 3 - - Diyarbekir vilayeti 39 22 17 - Yanya vilayeti 34 21 6 7 Kudüs-ü Şerif vilayeti 18 13 5 - C. Bahr-ı Sefid vilayeti 489 300 172 17 Aydın vilayeti 853 711 140 2 Cebel-i Lübnan vilayeti - - - - Hudavendigar vilayeti 151 126 25 - Yekun 3 106 2 154 876 76 (1) Sonunda (2) Erkek (3) Kadın (4) Çocuk 56

BÖLÜM V ADALET

39. Mehâkim-i adliyede' 11 bir sene zarfında rûyet (2) ve hükmolunan cünhâ <3> ve cinayât <4) davalarının miktarı Mevadd Adet Cünha ve kabahat Maznun olanlar 85 040 Cünha ve kabahat Mahkum olanlar 44 836 Cünha ve kabahat Beraat kazananlar 18 543 Cinayât Cinayâtla müttehem olanlar 8 295 Cinayât Efâli cünha derecesinde kalanlar 89 Cinayât Mahkum olanlar 3 318 Cinayât Beraat kazananlar 2 066 (1) Adlî mahkemelerde (4) Ağır suçlar (7) Suçlananlar (2) Görülen (S) Konular (8) Fiilleri (3) Kusur (6) Sanıklar 40. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de cünha (1) ve kabahat ve cinayât (2) ile mahkum olanların cins ve miktarı Nüfus-u umûmiyyeye nisbetle İcmal Cünhâ ve kabahat (1) Cinayât 0 mahkum olanların binde isabet Esamî-i vilayât Yekun Zükûr^ lnâs w Yekun Zükûr* 3 ' lnâs w Yekun Zükûr* 3 ' Inâs' 4» eden miktarı Dersaadet 4414 4085 329 4108 3783 325 306 302 4 3,34 Edime vilayeti 3 271 3098 173 3127 2 955 172 144 143 1 3,31 Selanik vilayeti 2173 2035 138 2061 1 923 138 112 112-0,20 Manastır vilayeti 1 347 1 275 72 1 156 1 066 70 191 189 2 0,27 Yanya vilayeti 794 745 49 710 661 49 84 84-1,53 Kosova vilayeti 1 633 1 555 78 1 562 1 484 78 71 71-1.71 C. Bahr-ı Sefıd vilayeti 1 161 1 057 104 1 139 1 035 104 22 22-2,99 Hudavendigar vilayeti 4385 4014 371 4095 3729 366 290 285 5 3,00 Aydın vilayeti 4 661 4 267 394 4370 3980 390 291 287 4 3,04 Ankara vilayeti 3007 2658 349 2831 2484 347 176 174 2 2,96 Konya vilayeti 2 418 1 999 419 2 297 1 880 417 121 119 2 2,36 Kastamonu vilayeti 2936 2661 275 2 715 2 447 268 221 214 7 3,03 Sivas vilayeti 1 575 1 451 124 1 466 1 345 121 109 106 3 0,60 Trabzon vilayeti 1 139 1 043 96 948 858 90 191 185 6 1.03 Erzurum vilayeti 1 333 1 282 51 1 189 1 138 51 144 144-1,89 Van vilayeti 1 042 1 020 22 968 946 22 74 74-5,15 Adana vilayeti 1 388 1 246 142 1 295 1 155 140 93 91 2 3,48 Diyarbekir vilayeti 1 254 1 182 72 1 067 996 71 187 186 1 3,22 Suriye vilayeti 4233 3925 308 3940 3636 304 293 289 4 6,03 Cebel-i Lübnan vilayeti 1 185 994 191 1 184 993 191 1 1-11,85 Halep vilayeti 1 419 1 359 60 1 303 1 244 59 116 115 1 1.54 Bağdat vilayeti 1 037 982 55 961 906 55 76 76-1.43 Trablusgarb vilayeti 349 335 14 344 330 14 5 5-0,43 Yekun 48154 44268 3886 44836 40994 3842 3318 3 274 44 (1) Kusur (3) Erkek (2) Ağır suçlar (4) Kadın 59

41. Mehâkim-i adliyede' 11 rûyet (2) ve hükm olunan cünhâ (3), kabahat ve cinayâtın (4> nevi ve miktarı Mahkumiyetin Aded-i miktanna nisbetle Cünhâ ve kabahatin envaı (3) (5) mahkûmîn yüzde isabet eden Memurin ve zabıtaya hakaret 986 2,20 Mahpus kaçırmak ve ihfây-ı erbab-ı cinayât^ 147 0,33 Mühür fekki ve emanet eşya ve evrak-ı resmiyye ahzı (8) 13 0,03 Asâr-ı kadîme ve mutebereyi (9) tahrip 29 0,06 Mürur* tezkeresi ve pasaport sahtekarlığı 105 15 0,03 Darb ve cem (11) (12) 20 363 45,42 Hetk-i ırz ve iğfâl-i bakire (13) 390 0,87 Fuhşiyata tahrik ve alenen fiil-i şeni* * 14 401 0,89 Fiil-i şeni* * ve zina 14 536 1,20 Adab-ı umûmiyyeyi ihlal 101 0,23 Gençlere harf endâzlık ve el ile sarkıntılık (15) 279 0,62 Usul ve nizam haricinde haps, tevkif 44 0,10 Çocuk sirkat ve tebdili ve kaybı ve kız kaçırmak (16) 075 233 0,52 Umûr-u hukukiyyede (18) yalan şehadet ve yemin etmek 61 0,14 Şetm ve hakaret ve iftira (19) 5 388 12,02 Dolandırıcılık 203 0,45 Sirkat 5 763 12,85 Emniyeti suistimal 149 0,33 Kerhane veya piyango küşadı* * 21 53 0,12 Nâsın* malını ve emlâkini ve evrakını izaa * ve telef etmek 225 023 1 461 3,26 Nizamât-ı belediyeye ve tenbihât-ı zabıtaya muhalefet 2 838 6,33 Sağir* * tarafından cerh ve kalpzenlik* * ve fiil-i şeni* * icrası 24 (12> 25 14 59 0,13 Cünha ve kabahat-ı mütenewia (26) 5 324 11,87 Yekun 44 836 100,00 (1) Adlî mahkemelerde (14) Yüz kızartıcı suç (2) Görülen (15) Laf atma (3) Kusur (16) Hırsızlığı (4) Ağır suçların (17) Değiştirme (5) Çeşidi (18) Hukuki konularda (6) Ağır suçluyu saklamak (19) Küfür (7) Açma (20) Hırsızlık (8) Hırsızlığı (21) Açma (9) Eski ve değerli eserleri (22) Kişilerin (10) Seyahat (23) Kayıp (11) Vurma (24) Çocuk (12) Yaralama (25) Kalpazanlık (13) Irza geçme (26) Çeşitli kusur ve kabahatlar 60

41. Mehâkim-i adi iyede' 1 ' rûyet <2) ve hükm olunan cünhâ (3), kabahat ve cinayâtın (4) nevi ve miktarı (devam) Cinayâtın (4) envaı (5) Aded-i mahkûmîn Mahkumiyetin miktarına nisbetle yüzde isabet eden Devletin emniyet-i dahiliyyesini (6) ihlal 77 2,32 Kat'-ı tariyk 480 14,47 Rüşvet 14 0,42 Amden (8) katl-i nefs (9) 153 4,61 Min gayri amdin (10) katl-i nefs (9) 899 27,09 Katl-i nefs (9) kasdı 107 3,22 Tesmim ile (11) katl-i nefs (9) kasdı 1 0,03 Cerh (12), darb-ı şedid (13) ve kat'-ı uzv (14) 116 3,50 Cebren fiil-i şeni* 155 301 9,07 Cebren (16) baliğa (17) kaçırmak 52 1,57 Kalbzenlik (18) 20 0,60 Kundakçılık 16 0,48 Gece birden ziyade eşhas (19) tarafından cebr ile (16) hırsızlık 120 3,62 Gece cemiyetle tariyk-ı âmda* 205 hırsızlık 52 1,57 Meskun mahalde duvar delerek veya kapı kırarak hırsızlık 62 1,87 Muamele-i şedîde icrasıyla 0215 bila-cerh* 225 hırsızlık 240 7,23 Gece müsellah* 235 duvardan aşarak ve cebr* 24 * ve şiddet göstererek hırsızlık 264 7,96 Kati kasdıyla teşhir-i silah 3 0,09 Sahtekarlık 2 0,06 Kuttâ-ı tariyk yataklığı 129 3,89 Sirkat-i emvâl-i miri* 255 10 0,30 Cebren tevkif-i şahs 0265 9 0,27 Cinayât-ı mütenevvia* 275 191 5,76 Yekun 3 318 100,00 (1) Adlî mahkemelerde (15) Zorla yüz kızartıcı hareket (2) Görülen (16) Zorla (3) Kusur (17) Reşit bir insanı (4) Ağır suçların (18) Kalpazanlık (5) Çeşidi (19) Kişi (6) İç güvenliği (20) Yollarda (7) Yol kesme (21) Şiddet kullanarak (8) Teammüden (22) Yaralamaksızın (9) Adam öldürme (23) Silahlı (10) istemeyerek (24) Zor (11) Zehirleyerek (25) Kamu malını çalma (12) Yaralama (26) Alıkoyma (13) Şiddetli vurma (27) Çeşitli ağır suçlar (14) Kesme 61

42. Cünha' 1 've cinayât' 2 ' ile itham olunanların miktarıyla derecât-ı mahkumiyetleri Cünhâ (1) : Aded-i Cinayât : Aded-i derecât-ı mahkumiyet mahkumîn derecât-ı mahkumiyet mahkumîn 24 saatden 1 haftaya kadar 7 538 3 seneden 4 seneye kadar mahkum olanlar 1 368 1 haftadan 1 aya kadar 10 208 4 seneden 5 seneye kadar mahkum olanlar 400 1 aydan 3 aya kadar 9 427 5 seneden 7 seneye kadar mahkum olanlar 383 3 aydan 6 aya kadar 4 609 7 seneden 10 seneye kadar mahkum olanlar 144 6 aydan 1 seneye kadar 2 227 10 seneden 12 seneye kadar mahkum olanlar 41 1 seneden 2 seneye kadar 657 12 seneden 15 seneye kadar mahkum olanlar 767 2 seneden 3 seneye kadar 169 Müebbeden kürek cezasıyla mahkum olanlar 18 Muvakkaten nefy ve tard P) 36 idam 133 Mücazât-ı nakdiyye (4) 9 965 Muvakkaten kalebendlik 24 Müebbeden kalebendlik 9 Müebbet nefy m 2 Zaptiye Nezareti altına alınanlar 29 Yekun 44 836 Yekun 3 318 (1) Kusur ve kabahat (3) Uzaklaştırma (S) Sürgün (2) Ağır suçlar (4) Para cezası 43. Cünha 11 ve cinayât (2) ile mahkum olanların milliyet ve tabiyet üzerine taksimatı Mahkumiyetin miktarına nisbetle Milliyet Cünhâ (1) Cinayât Yekun yüzde isabet eden islam 31 785 2 862 34 647 71,95 Rum 6 691 223 6 914 14,36 Ermeni 2 594 84 2 678 5,56 Yahudi 296 4 300 0,62 Bulgar 1 100 44 1 144 2,38 Milel-i muhtelife-i Osmaniyye 1 437 32 1 469 3,05 Alman, Fransız 265 5 270 0,56 İran 44 5 49 0,10 Yunan 108 14 122 0,25 Milel-i saire (4) 516 45 561 1,17 Yekun 44 836 3 318 48 154 100,00 Tabiyet: Teb'a-i Osmaniyye 44 160 3 268 47 428 98,49 Teb'a-i ecnebiyye 676 50 726 1,51 Yekun 44 836 3 318 48 154 100,00 (1) Kusur ve kabahat (3) Çeşitli Osmanlı milletleri (2) Ağır suçlar (4) Diğer milletler 62

44. Cünhâ (1) ve cinayât (2) ile mahkum olanların sıfat ve sanat ve derece-i malumat üzerine taksimatı Mahkumiyetin Cünhâ ve (1) miktanna nisbetle Sıfat ve sanat kabahat Cinayât (2) Yekun yüzde isabet eden Memurîn 1 350 88 1 438 2,99 Etıbbâ (3) ve muallimîn (4) 540 30 570 1,18 Tüccar 743 8 751 1,56 Sarraf 122 5 127 0,26 Eshâb-ı akar* 5 * 1 226 51 1 277 2,65 Esnaf 10 477 405 10 882 22,60 Zürra,(6) 17 263 1 860 19 123 39,71 Amele 5 977 339 6 316 13,12 Sefîne (8) kaptanı 608 40 648 1,35 Tüccar hademesi 1 060 114 1 174 2,44 İşsiz 5 095 366 5 461 11,34 Mücrim-i (9) mükerrer 375 12 387 0,80 Yekun 44 836 3 318 48 154 100,00 Derece-i malumat: Okumak bilen 8434 390 8 824 18,32 Okumak bilmeyen 36 402 2 928 39 330 81,68 Yekun 44 836 3 318 48 154 100,00 (1) Kusur ve kabahat (4) Öğretmen (7) işçiler (2) Ağır suçlar (5) Rantiyeler (8) Gemi (3) Doktor (6) Çiftçiler (9) Suçlu 45. Cünhâ (1) ve cinayât (2) ile mahkum olanların esnân (3) üzerine taksimatı Esnân (3) Cünhâ ve (1) kabahat Cinayât w Yekun Mahkumiyetin miktanna nisbetle yüzde isabet eden 14 yaşından aşağı olanlar 514 31 545 1,13 14 yaşından 20 yaşına kadar olanlar 8 356 382 8 738 18,15 20 yaşından 30 yaşına kadar olanlar 19 335 1 510 20 845 43,29 30 yaşından 40 yaşına kadar olanlar 10817 1 038 11 855 24,62 40 yaşından 50 yaşına kadar olanlar 4 020 284 4 304 8,94 50 yaşından 60 yaşına kadar olanlar 1 318 48 1 366 2,84 60 yaşından 70 yaşına kadar olanlar 382 16 398 0,83 70 yaşından yukarı bulunanlar 94 9 103 0,21 Yekun 44 836 3 318 48 154 100,00 (1) Kusur ve kabahat (2) Ağır suçlar (3) Yaşlar 63

46. Memâlik-i Mahrûse-i şâhâne'de cünhâ (1) ve kabahat ile mahkum olanların nev* ve miktarı Esamî-i vilayât Yekun Mühür fekki ve emanet Mahpus eşya ve Memurîn ve kaçırmak ve evrak-1 zabıtaya ihfây-ı erbabhakaret resmiyye ı cinayât ahz. w Asâr-ı kadîme ve mutebereyi tahrip Mürur tezkeresi ve pasaport sahtekarlığı Dersaadet 4 108 156 12 1 3 8 Edirne vilayeti 3 127 65 5 3 9 - Selanik vilayeti 2 061 51 2-1 - Manastır vilayeti 1 156 11 1 - - 2 Yanya vilayeti 710 4 3 1 - - Kosova vilayeti 1 562 20 5 - - 3 Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 1 139 40 9 1 - - Hudavendigar vilayeti 4 095 118 2 4 1 - Aydın vilayeti 4 370 93 13 1 5 2 Ankara vilayeti 2 831 37 21 1 - - Konya vilayeti 2 297 37 12 - - - Kastamonu vilayeti 2 715 38 9-1 - Sivas vilayeti 1 466 21 8-5 - Trabzon vilayeti 948 13 6 - - - Erzurum vilayeti 1 189 37-1 - - Van vilayeti 968 10 6 - - - Adana vilayeti 1 295 6 2 - - - Diyarbekir vilayeti 1 067 39 6 - - - Suriye vilayeti 3 940 112 15 - - - Cebel-i Lübnan vilayeti 1 184 28 1-1 - Halep vilayeti 1 303 34 5-1 - Bağdat vilayeti 961 12 4-2 - Trablusgarb vilayeti 344 4 - - - - Yekun 44 836 986 147 13 29 15 (1) Kusur (2) Ağır suçluyu saklamak (3) Açma (4) Hırsızlığı (5) Eski ve değerli eserleri (6) Seyahat 64

46. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de cünhâ (1) ve kabahat ile mahkum olanların nev' ve miktarı (devam) Fuhşiyata Gençlere harf Hetk-iırz* 0 tahrik ve Adab-ı endazlık Darb ve Ve iğfal-i alenen fiil-i Fiil-i şeni^ umûmiyyeyi ve el ile Esamî-i vilayât cerh bakire şeni' (5) ve zina ihlal sarkıntılık Dersaadet 1 824 7 4 36 3 35 Edirne vilayeti 1 384 4 6 9-7 Selanik vilayeti 1 014 10 2 8 22 13 Manastır vilayeti 466 2 - - 2 3 Yanya vilayeti 326 1-2 - 2 Kosova vilayeti 625 58 7 17 6 23 Cezair-i Bahr-ı Sefıd vilayeti 258 8 2 6-7 Hudavendigar vilayeti 1 691 72 51 50 1 47 Aydın vilayeti 1 653 43 54 44-39 Ankara vilayeti 1 127 11 49 116 40 - Konya vilayeti 1 036 55 72 77 3 18 Kastamonu vilayeti 1 351 41 23 18-52 Sivas vilayeti 627 14 62 44 15 2 Trabzon vilayeti 441 16 9 6 6 2 Erzurum vilayeti 612 1 2 12-2 Van vilayeti 578 6 5 20 - - Adana vilayeti 609 2 5 22-8 Diyarbekir vilayeti 542 1 12 5-5 Suriye vilayeti 2 281 13 24 25 3 9 Cebel-i Lübnan vilayeti 664 2 - - - 1 Halep vilayeti 637 23 9 13-3 Bağdat vilayeti 451 - - - - 1 Trablusgarb vilayeti 166-3 6 - - Yekun 20 363 390 401 536 101 279 (1) Kusur (2) Vurma (3) Yaralama (4) Irza geçme (5) Yüz kızartıcı hareket (6) Laf atma 65

46. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de cünhâ <1) ve kabahat ile mahkum olanların nev' ve miktarı (devam) Usul ve Çocuk sirkat Umûr-u nizam ve tebdili ve hukukiyyede Şetm ve haricinde kaybı ve kız yalan şehadet ve hakaret ve Esamî-i vilayât haps, tevkif kaçırmak yemin etmek iftira Dolandırıcılık Sirkat Dersaadet 8 6 2 743 48 513 Edirne vilayeti 5 1 2 308 16 370 Selanik vilayeti 7 23 3 185 17 290 Manastır vilayeti 1 14 2 94 7 110 Yanya vilayeti - 5-52 1 137 Kosova vilayeti 1 5 3 106 3 162 Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 1-1 256 2 113 Hudavendigar vilayeti 1 41 2 483 14 539 Aydın vilayeti 1 22 4 400 44 532 Ankara vilayeti 6 13 1 461 7 280 Konya vilayeti 2 6 3 293 1 180 Kastamonu vilayeti 2 21 5 286 6 428 Sivas vilayeti - - 4 212 6 221 Trabzon vilayeti 1 18 4 105-121 Erzurum vilayeti - 16-128 2 145 Van vilayeti - 10 3 82 1 138 Adana vilayeti - 19 3 130 10 319 Diyarbekir vilayeti 7 1 1 104 5 149 Suriye vilayeti 1 2 13 484 4 503 Cebel-i Lübnan vilayeti - - 1 201-72 Halep vilayeti - 6-114 4 174 Bağdat vilayeti - 4-139 3 189 Trablusgarb vilayeti - - 4 22 2 78 Yekun 44 233 61 5 388 203 5 763 (1) Kusur (2) Hırsızlığı (3) Değiştirme (4) Hukuki konularda (5) Küfür (6) Hırsızlık 66

46. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de cünhâ (1) ve kabahat ile mahkum olanların nev" ve miktarı (devam) Esamî-i vilayât Kerhane ve Emniyeti piyango suistimal küşadı p) Nâsın malını ve emlâkini ve evrakını ızaa v ' ve telef etmek Nizamât-ı Sağir (5) tarafından belediyeye ve tenbihât-ı cerh (6) ve Cünha ve zabıtaya kalpzenlik kabahat-ı muhalefet ve fiil-i şeni 1 * 85 mütenewia (9) Dersaadet 52 5 5 179 3 455 Edirne vilayeti 8 1 169 375-380 Selanik vilayeti 5 11 132 118 2 145 Manastır vilayeti 5 1 58 155 1 221 Yanya vilayeti 6-55 26-89 Kosova vilayeti 1 7 94 272 1 143 Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 4 3 142 142-144 Hudavendigar vilayeti 15 1 151 347 4 460 Aydın vilayeti 6 9 177 730 19 479 Ankara vilayeti 1 3 37 116-504 Konya vilayeti - - 22 102 12 366 Kastamonu vilayeti 2 3 64 31 2 332 Sivas vilayeti 1-45 20 2 157 Trabzon vilayeti 2-31 14 1 152 Erzurum vilayeti 1 6 38 23-163 Van vilayeti 12-17 19-61 Adana vilayeti - - 13 2-145 Diyarbekir vilayeti 2-25 9-154 Suriye vilayeti 17 3 62 12 1 356 Cebel-i Lübnan vilayeti - - 84 - - 129 Halep vilayeti 5-35 130 11 99 Bağdat vilayeti 4-5 4-143 Trablusgarb vilayeti - - - 12-47 Yekun 149 53 1 461 2 838 59 5 324 (1) Kusur (2) Açma (3) Kişilerin (4) Kayıp (5) Çocuk (6) Yaralama (7) Kalpazanlık (8) Ahlaka aykırı hareket (9) Çeşitli kusur ve kabahatlar 67

47. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de cinayât' 1 ' ile mahkum olanların nev' ve miktarı Esamî-i vilayât Yekun Devletin emniyet-i dahiliyyesini ihlal Kutta'-ı tariyk^ Rüşvet Amden (4) katl-i nefs^ KatJ-i nefs (5) kasdı Dersaadet 306 1 22 2 3 1 Edime vilayeti 144-25 2 7 2 Selanik vilayeti 112-14 - 6 1 Manastır vilayeti 191-38 - 2 18 Yanya vilayeti 84-3 - 4 1 Kosova vilayeti 71-4 - 2 10 Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 22 - - - 2 - Hudavendigar vilayeti 290-22 - 7 14 Aydın vilayeti 291-75 5 3 3 Ankara vilayeti 176-38 2 1 2 Konya vilayeti 121-40 - 2 3 Kastamonu vilayeti 222-37 - 9 3 Sivas vilayeti 108-30 - 2 1 Trabzon vilayeti 191 20 6-24 9 Erzurum vilayeti 144-6 - 2 5 Van vilayeti 74 - - - 14 4 Adana vilayeti 93-4 - 6 - Diyarbekir vilayeti 187 24 27 2 18 19 Suriye vilayeti 293 32 61 1 29 3 Cebel-i Lübnan vilayeti 1 - - - - - Halep vilayeti 116-28 - 3 - Bağdat vilayeti 76 - - - 5 7 Trablusgarb vilayeti 5 - - - 2 1 Yekun 3 318 77 480 14 153 107 (1) Ağır suçlar (2) İç güvenliği (3) Yol kesme (4) Teammûden (5) Adam öldürme

47. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de cinayât (1> ile mahkum olanların nev' ve miktarı (devam) Esamî-i vilayât Tesmîm Cerh darb-ı ile kati-i şedîd ve nefs kasdı kat'-ı uzv Cebren fiil-i şeni' Cebren bâliğa kaçırmak Kalbzenlik (10) Kundakçılık Dersaadet 1 19 33 3 11 5 Edime vilayeti - 5 7 - Selanik vilayeti - 8 10-2 _ Manastır vilayeti - 6 1 1 _ 1 Yanya vilayeti - 2 2 - Kosova vilayeti - - 9 1 _ 1 Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti - - 5 - _ Hudavendigar vilayeti - 9 45 - _ 1 Aydın vilayeti - 12 43 9 Ankara vilayeti - 10 31 - _ Konya vilayeti - 3 9 10 Kastamonu vilayeti - 2 46 1 1 2 Sivas vilayeti - 1 4 Trabzon vilayeti - 10 12 13 _ Erzurum vilayeti - 5 5. m Van vilayeti - - 2 1 _ 2 Adana vilayeti - 3 18 1 Diyarbekir vilayeti - 2 3 6 Suriye vilayeti - 11 5-6 3 Cebel-i Lübnan vilayeti - - 1 Halep vilayeti - 1 3 6 1 Bağdat vilayeti - 6 6 Trablusgarb vilayeti - 1 1 Yekun 1 116 301 52 20 16 (1) Ağır suçlar (2) Zehirleyerek (3) Adam öldürme (4) Yaralama (5) Şiddetli vurma (6) Kesme (7) Zorla (8) Yüz kızartıcı suç (9) Reşit bir insanı (10) Kalpazanlık 69

47. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de cinayât' 1 ' ile mahkum olanların nev' ve miktarı (devam) Esamî-i vilayât Gece birden ziyade eşhas tarafından cebr ile hırsızlık Meskun Gece mahalde cemiyetle duvar delerek tariyk-ı veya kapı âmda kırarak hırsızlık hırsızlık Muamele-i şedide icrasıyla (4) bila-cerh (5) hırsızlık Gece müsellah duvardan aşarak ve cebr ve şiddet göstererek hırsızlık Kati kasdıyla teşhîr-i silah Dersaadet 53 14 6 13 34 Edime vilayeti 4 4-15 12 Selanik vilayeti - 4-6 4 Manastır vilayeti - - 4 4 6 Yanya vilayeti - - - 3 9 Kosova vilayeti 4-1 - 2 Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 3 - - - - Hudavendigar vilayeti - - - 29 23 Aydın vilayeti 3 - - 18 25 Ankara vilayeti 6 - - - 25 Konya vilayeti - - 15-3 Kastamonu vilayeti 16 3 27 23 - Sivas vilayeti 2 - - 11 13 Trabzon vilayeti 6 2-17 15 Erzurum vilayeti 8 - - 58 28 Van vilayeti - - - 2 5 Adana vilayeti 3 - - 9 24 Diyarbekir vilayeti - 18 9 - - Suriye vilayeti - 5-28 11 Cebel-i Lübnan vilayeti - - - - - Halep vilayeti 8 2-4 14 Bağdat vilayeti 4 - - - 11 Trablusgarb vilayeti - - - - - Yekun 120 52 62 240 264 (1) Ağır suçlar (2) Kişi (3) Yollarda (4) Şiddet kullanarak (5) Yaralamaksızın (6) Silahlı 70

47. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de cinayât (1) ile mahkum olanların nev' ve miktarı (devam) Esamî-i vilayât Sahtekarlık Kutta-ı tariyk yataklığı Sirkat-i emvâl-i mîrî Cebren tevkif-i şahs (4) Min gayri amdin (5) katl-i nefs Cinayât-ı mütenevvia Dersaadet 2 81 Edime vilayeti - 17 4 1 38 - Selanik vilayeti - 6 - - 47 4 Manastır vilayeti - 6 1-91 12 Yanya vilayeti - 2 - - 42 16 Kosova vilayeti - - - - 34 3 Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti - - - - 8 4 Hudavendigar vilayeti - 55 1 2 67 15 Aydın vilayeti - 6 2-71 16 Ankara vilayeti - 19 1-29 12 Konya vilayeti - 1 - - 24 11 Kastamonu vilayeti - 1 1-33 17 Sivas vilayeti - - - - 26 18 Trabzon vilayeti - 7-3 34 13 Erzurum vilayeti - - - 1 21 5 Van vilayeti - 8 - - 36 - Adana vilayeti - 1-1 23 - Diyarbekir vilayeti - - - - 51 8 Suriye vilayeti - - - 1 79 18 Cebel-i Lübnan vilayeti - - - - - - Halep vilayeti - - - - 45 1 Bağdat vilayeti - - - - 19 18 Trablusgarb vilayeti - - - - -. Yekun 2 129 10 9 899 191 (1) Ağır suçlar (2) Yol kesme (3) Kamu malını çalma (4) Alıkoyma (5) İstemeyerek (6) Adam öldürme (7) Çeşitli ağır suçlar 71

48. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de cünhâ (1) ve cinayât' 2 ' ile mahkum olanların derecât-ı mahkumiyetleri Cünhâ (1) ve kabahat ile mahkum olanların derecât-ı mahkumiyetleri Esamî-i vilayât icmal Yekun 24 saatden 1 haftaya kadar 1 haftadan 1 aya kadar 1 aydan 3 aya kadar 3 aydan 6 aya kadar Dersaadet 4 414 4 108 431 809 832 511 Edime vilayeti 3 271 3 127 486 740 504 217 Selanik vilayeti 2 193 2 081 318 421 452 187 Manastır vilayeti 1 347 1 156 179 289 195 83 Yanya vilayeti 794 710 139 104 194 76 Kosova vilayeti 1 633 1 562 296 348 282 172 Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 1 161 1 139 252 184 160 58 Hudavendigar vilayeti 4 385 4 095 730 696 913 407 Aydın vilayeti 4 661 4 370 631 842 850 611 Ankara vilayeti 3 007 2 831 729 587 551 232 Konya vilayeti 2 418 2 297 318 651 515 250 Kastamonu vilayeti 2 916 2 695 389 782 681 260 Sivas vilayeti 1 575 1 466 315 286 304 212 Trabzon vilayeti 1 139 948 195 169 244 93 Erzurum vilayeti 1 333 1 189 172 414 255 84 Van vilayeti 1 042 968 216 323 178 63 Adana vilayeti 1 388 1 295 244 330 331 170 Diyarbekir vilayeti 1 254 1 067 138 320 258 100 Suriye vilayeti 4 233 3 940 662 1 124 726 396 Cebel-i Lübnan vilayeti 1 185 1 184 209 343 396 119 Halep vilayeti 1 419 1 303 200 197 345 125 Bağdat vilayeti 1 037 961 239 184 166 140 Trablusgarb vilayeti 349 344 50 65 95 43 Yekun 48 154 44 836 7 538 10 208 9 427 4 609 (1) Kusur ve kabahat (2) Ağır suçlar (3) Toplam 72

48. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de cünhâ (1) ve cinayât (2) ile mahkum olanların derecât-ı mahkumiyetleri (devam) Cünhâ (1) ve kabahat ile mahkum olanların derecât-ı mahkumiyetleri 6 aydan 1 1 seneden 2 2 seneden 3 Muvakkaten nefy ve Mücazât-ı Esamî-i vilayât seneye kadar seneye kadar seneye kadar tard (3) nakdiyye (4) Dersaadet 211 42 2 19 1 251 Edirne vilayeti 132 23 2 1 1 022 Selanik vilayeti 137 20 5-541 Manastır vilayeti 48 19 1-342 Yanya vilayeti 28 16 10-143 Kosova vilayeti 49 33 6-376 Cezair-i Bahr-ı Sefıd vilayeti 19 9 - - 457 Hudavendigar vilayeti 210 60 26-1 053 Aydın vilayeti 208 43 22-1 163 Ankara vilayeti 133 34 10 7 548 Konya vilayeti 133 59 9-362 Kastamonu vilayeti 128 61 14 8 372 Sivas vilayeti 74 15 10-250 Trabzon vilayeti 46 16 2-183 Erzurum vilayeti 56 8 8-192 Van vilayeti 37 6 4 1 140 Adana vilayeti 65 16 3-136 Diyarbekir vilayeti 48 30 11-162 Suriye vilayeti 228 42 12-750 Cebel-i Lübnan vilayeti 45 6 1-65 Halep vilayeti 89 56 4-287 Bağdat vilayeti 70 40 6-116 Trablusgarb vilayeti 33 3 1 54 Yekun 2 227 657 169 36 9 965 (1) Kusur ve kabahat (2) Ağır suçlar (3) Uzaklaştırma (4) Para cezası 73

48. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de cünhâ (1) ve cinayât (2) ile mahkum olanların derecât-ı mahkumiyetleri (devam) Cinayât ile mahkum olanların derecât-ı mahkumiyetleri 10 seneden 3 seneden 4 4 seneden 5 5 seneden 7 7 seneden 10 12 seneye Esamî-i vilayât Yekun seneye kadar seneye kadar seneye kadar seneye kadar kadar Dersaadet 306 165 23 16 13 1 Edime vilayeti 144 58 13 17 3 4 Selanik vilayeti 112 45 22 4-3 Manastır vilayeti 191 53 6 17 10 1 Yanya vilayeti 84 33 14 1 1 - Kosova vilayeti 71 27 9 - - - Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 22 8-4 - 1 Hudavendigar vilayeti 290 114 48 41 21 1 Aydın vilayeti 291 148 29 17 7 6 Ankara vilayeti 176 90 28 26 11 1 Konya vilayeti 121 54 15 15 10 2 Kastamonu vilayeti 221 80 28 57 14 1 Sivas vilayeti 109 45 16 18-3 Trabzon vilayeti 191 57 23 16 21 4 Erzurum vilayeti 144 75 24 10-1 Van vilayeti 74 20 7 - - - Adana vilayeti 93 57 4 8 4 - Diyarbekir vilayeti 187 58 43 15 1 - Suriye vilayeti 293 82 38 70 13 11 Cebel-i Lübnan vilayeti 1 1 - - - - Halep vilayeti 116 55 4 27 8 - Bağdat vilayeti 76 41 6 3 6 1 Trablusgarb vilayeti 5 2-1 1 - Yekun 3 318 1 368 400 383 144 41 (1) Kusur ve Kabahat (2) Ağır suçlar 74

48. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de cünhâ (1) ve cinayât <2) ile mahkum olanların derecât-ı mahkumiyetleri (devam) Cinayât ile mahkum olanların derecât-ı mahkumiyetleri Esamî-i vilayât 12 seneden 15 seneye kadar Müebbeden Muvakkaten kürek id am kalebendlik Müebbeden kalebendlik Müebbet nefy^ Zaptiye Nezareti altına alınmak Dersaadet 71-9 4 - - 4 Edime vilayeti 34-8 5 - - 2 Selanik vilayeti 31-7 - - - _ Manastır vilayeti 93 2 8 1 - - _ Yanya vilayeti 28-4 - - - 3 Kosova vilayeti 31 2 2 - - _ Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 6-3 - - Hudavendigar vilayeti 56-7 1 - - 1 Aydın vilayeti 75-6 3 - - _ Ankara vilayeti 17-3 - - - _ Konya vilayeti 22 1 2 - - Kastamonu vilayeti 30-10 - 1 Sivas vilayeti 24-2 - 1 _ Trabzon vilayeti 16 11 11 10 5 2 15 Erzurum vilayeti 24 2 5 - - _ 3 Van vilayeti 34-13 - - Adana vilayeti 14-6 - Diyarbekir vilayeti 64-4 - 2 _ Suriye vilayeti 65-13 - - _ 1 Cebel-i Lübnan vilayeti - - - - Halep vilayeti 18-4 - - Bağdat vilayeti 14-5 - - Trablusgarb vilayeti - - 1 - _ Yekun 767 18 133 24 9 2 29 (1) Kusur ve kabahat (2) Ağır suçlar (3) Sürgün 75

49. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de cünha' 1 ' ve cinayât ile mahkum olanların tabiyet ve milliyet üzerine taksimatı Cünha [1) ve cinayât ile mahkum olanların tabiyet üzerine taksimatı Yekun Cünhâ (1) ve kabahat Cinayât Teba-i Teba-i Teba-i Teba-i Teba-i Teba-i Esamî-i vilayât Osmaniyye ecnebiyye Osmaniyye ecnebiyye Osmaniyye ecnebiyye Dersaadet 4084 330 3799 309 285 21 Edirne vilayeti 3214 57 3071 56 143 1 Selanik vilayeti 2162 11 2050 11 112 - Manastır vilayeti 1 345 2 1 154 2 191 - Yanya vilayeti 785 9 702 8 83 1 Kosova vilayeti 1 628 5 1 557 5 71 - C Bahr-ı Sefid vilayeti 1 149 12 1 129 10 20 2 Hudavendigar vilayeti 4345 40 4058 37 287 3 Aydın vilayeti 4584 77 4302 68 282 9 Ankara vilayeti 3004 3 2828 3 176 - Konya vilayeti 2 414 4 2293 4 121 - Kastamonu vilayeti 2934 2 2713 2 221 - Sivas vilayeti 1 574 3 1 465 1 109 2 Trabzon vilayeti 1 128 15 939 9 189 6 Erzurum vilayeti 1 310 17 1 172 17 138 - Van vilayeti 1 037 8 963 5 74 3 Adana vilayeti 1 382 3 1 292 3 90 - Dıyarbekır vilayeti 1 254 1 067-187 - Suriye vilayeti 4201 32 3908 32 293 - Cebel-i Lübnan vilayeti 1 184 1 1 183 1 1 - Halep vilayeti 1 382 37 1 266 37 116 - Bağdat vilayeti 990 47 916 45 74 2 Trablusgarb vilayeti 338 11 333 11 5 - Yekun 47 428 726 44160 676 3268 50 (1) Kusur ve kabahat (2) Ağır suçlar 76

49. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de cünhâ (1) ve cinayât (2) ile mahkum olanların tabiyet ve milliyet üzerine taksimatı (devam) Cünhâ (1) ve cinayât ile mahkum olanların milliyet üzerine taksimatı Cünhâ (1) ile mahkum olanlar Milel-i muhtelife-i Alman, Milel-i Esamî-i vilayât IcmaP Yekun İslam Rum Ermeni Yahudi Bulgar Osmaniyye' 4 ' Fransız İran Yunan saire (5) Dersaadet 4 414 4108 2202 888 441 182 48 3 213 43 27 61 Edime vilayeti 3 271 3127 1 405 1 186 184 19 248 3 3-5 74 Selanik vilayeti 2173 2 061 1 197 555 7-234 3 1-5 59 Manastır vilayeti 1 347 1 156 774 90 2 13 219-20 - - 38 Yanya vilayeti 794 710 329 338-6 - - - - 9 28 Kosova vilayeti 1 632 1 562 1 050 78 5 5 329 53 - - - 42 C. Bahr-ı Sefid vilayeti 1 161 1 139 195 922-1 - 6 2-6 7 Hudavendigar vilayeti 4385 4095 3 274 540 180 7 5 13 10-14 52 Aydın vilayeti 4661 4370 3 327 871 85 30 17 2 - - 26 12 Ankara vilayeti 3006 2830 2 471 93 264 - - 2 - - - - Konya vilayeti 2 416 2295 2084 174 31 - - 4 - - 1 1 Kastamonu vilayeti 2940 2 718 2 610 88 17 - - - - - 3 - Sivas vilayeti 1 575 1 466 1 251 37 175 - - - - - - 3 Trabzon vilayeti 1 139 948 797 98 46 - - - - - - 7 Erzurum vilayeti 1 333 1 189 1 025 12 151 - - - - - - 1 Van vilayeti 1 042 968 704 3 240 - - - - - - 21 Adana vilayeti 1 388 1 295 1 114 63 113 - - 2 - - - 3 Diyarbekir vilayeti 1 254 1 067 892 8 162 - - 5 - - - - Suriye vilayeti 4233 3940 2 729 588 36 19-487 10-8 63 Cebel-i Lübnan vilayeti 1 304 1 303 1 093 56 122 - - 27 - - - 5 Halep vilayeti 1 300 1 184 44-315 - - 822-1 2 - Bağdat vilayeti 1 037 961 920 2 13 14 - - - - - 12 Trablusgarb vilayeti 349 344 298 1 5 - - 5 6 2 27 Yekun 48154 44836 31 785 6 691 2594 296 1 100 1 437 265 44 108 516 (1) Kusur ve kabahat (2) Ağır suçlar (3) Toplam (4) Çeşitli Osmanlı milletleri (5) Diğer milletler 77

49. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de cünhâ (1> ve cinayât (2) ile mahkum olanların tabiyet ve milliyet üzerine taksimatı (devam) Cünhâ (1) ve cinayât ile mahkum olanların milliyet üzerine taksimatı Cinayât ile mahkum olanlar Milel-i muhtelife-i Alman, Esami-i vilayât Yekun İslam Rum Ermeni Yahudi Bulgar Osmaniyye m Fransız İran Yunan Milel-i saire Dersaadet 306 213 51 25 3 1 1 4 3 2 Edirne vilayeti 144 97 29 - - 10 - - - 1 Selanik vilayeti 112 84 22 - - 6 - - - - Manastır vilayeti 191 149 9 - - 20 - - - - Yanya vilayeti 84 71 12 - - - - - - 1 Kosova vilayeti 70 60 - - - 7 4 - - - C. Bahr-ı Sefid vilayeti 22 4 17 - - - - - 1 - Hudavendigar vilayeti 290 270 15 3 - - - - - 2 Aydın vilayeti 291 262 19 1 - - - 1-8 Ankara vilayeti 176 171 3 2 - - - - - - Konya vilayeti 121 117 4 - - - - - - - Kastamonu vilayeti 222 216 1 5 - - - - - - Sivas vilayeti 109 97 2 10 - - - - - - Trabzon vilayeti 191 182 8 1 - - - - - - Erzurum vilayeti 144 137-5 - - - - 1 - Van vilayeti 74 64-9 - - - - - - Adana vilayeti 93 85 1 7 - - - - - - Diyarbekir vilayeti 187 181-5 - - 1. - - - Suriye vilayeti 293 218 27 2 - - 26 - - - Cebel-i Lübnan vilayeti 1-1 - - - - - - - Halep vilayeti 116 105 2 9 - - - - - - Bağdat vilayeti 76 75 - - 1 - - - - - Trablusgarb vilayeti 5 5 - - - - - - - - Yekun 3 318 2 863 223 84 4 44 32 5 5 14 45 (1) Kusur ve kabahat (2) Ağır suçlar (3) Çeşitli Osmanlı milletleri (4) Diğer milletler 78

50. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de bir sene zarfında cünhâ (1) ve cinayât (2) ile mahkum olanların derece-i malûmat ve sınıf ve sanat üzerine taksimatı Cünhâ (1) ve cinayât^ ile mahkum olanların derece-i malumat üzerine taksimatı Yekun Cünhâ (1) ve kabahat Cinayât Okumak Okumak Okumak Okumak Okumak Okumak Esamî-i vilayât bilen bilmeyen bilen bilmeyen bilen bilmeyen Dersaadet 1 136 3 278 995 3 113 141 165 Edirne vilayeti 821 2 450 801 2 326 20 124 Selanik vilayeti 510 1 663 499 1 562 11 101 Manastır vilayeti 179 1 168 168 988 11 180 Yanya vilayeti 241 553 237 473 4 80 Kosova vilayeti 97 1 536 91 1 471 6 65 Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 354 807 351 788 3 19 Hudavendigar vilayeti 748 3 637 722 3 373 26 264 Aydın vilayeti 708 3 953 674 3 696 34 257 Ankara vilayeti 469 2 538 454 2 377 15 161 Konya vilayeti 454 1 962 437 1 860 17 102 Kastamonu vilayeti 354 2 584 345 2 370 9 214 Sivas vilayeti 299 1 276 282 1 184 17 92 Trabzon vilayeti 191 948 173 775 18 173 Erzurum vilayeti 192 1 141 189 1 000 3 141 Van vilayeti 124 918 122 846 2 72 Adana vilayeti 159 1 229 152 1 143 7 86 Diyarbekir vilayeti 116 1 138 116 951-187 Suriye vilayeti 736 3 497 698 3 242 38 255 Cebel-i Lübnan vilayeti 519 666 519 665-1 Halep vilayeti 202 1 217 200 1 103 2 114 Bağdat vilayeti 134 903 129 832 5 71 Trablusgarb vilayeti 81 268 80 264 1 4 Yekun 8 824 39 330 8 434 36 402 390 2 928 (1) Kusur ve kabahat (2) Ağır suçlar 79

50. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de bir sene zarfında cünhâ (1> ve cinayât <2) ile mahkum olanların derece-i malûmat ve sınıf ve sanat üzerine taksimatı (devam) Cünhâ (1) ve cinayât ile mahkum olanların sınıf ve sanat üzerine taksimatı Cünhâ (1) ve kabahat ile mahkum olanlar Etıbba (4) ve Eshab-ı Esamî-i vilayât icmal Yekun Memurin muallimîn (5) Tüccar Sarraf akar Dersaadet 4 414 4 108 181 76 55 47 75 Edirne vilayeti 3 271 3 127 117 17 33 2 88 Selanik vilayeti 2 173 2 061 55 23 28 6 55 Manastır vilayeti 1 347 1 156 29 16 6 5 73 Yanya vilayeti 794 710 21 5 14 3 28 Kosova vilayeti 1 633 1 562 31 4 9 10 51 Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 1 161 1 139 44 7 49-72 Hudavendigar vilayeti 4 385 4 095 64 54 32 4 150 Aydın vilayeti 4 659 4 370 144 39 52 7 65 Ankara vilayeti 3 007 2 831 46 42 51 2 29 Konya vilayeti 2 418 2 297 38 33 116 5 45 Kastamonu vilayeti 2 936 2 715 68 25 31-21 Sivas vilayeti 1 577 1 466 36 23 13 3 46 Trabzon vilayeti 1 139 948 36 8 17-17 Erzurum vilayeti 1 333 1 189 35 5 18 3 18 Van vilayeti 1 042 968 51 8 9 10 8 Adana vilayeti 1 388 1 295 51 7 11-1 Diyarbekir vilayeti 1 254 1 067 38 22 10 4 45 Suriye vilayeti 4 233 3 940 101 31 113 5 141 Cebel-i Lübnan vilayeti 1 185 1 184 2 71 26-130 Halep vilayeti 1 419 1 303 31 17 34-38 Bağdat vilayeti 1 037 961 109 7 9 5 29 Trablusgarb vilayeti 349 344 22-7 1 1 Yekun 48 154 44 836 1 350 540 743 122 1 226 (1) Kusur ve kabahat (2) Ağır suçlar (3) Toplam (4) Doktor (5) Öğretmen (6) Rantiyeler 80

50. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de bir sene zarfında cünhâ (1> ve cinayât' 2 ' ile mahkum olanların derece-i malûmat ve sınıf ve sanat üzerine taksimatı (devam) Cünhâ (1) ve cinayât ile mahkum olanların sınıf ve sanat üzerine taksimatı Cünha ve kabahat ile mahkum olanlar Sefine Tüccar Mücrim-i' Esamî-i vilayât Esnaf Zürra' Amele kaptanı hademesi İşsiz mükerrer Dersaadet 2 084 650 149 102 116 547 26 Edirne vilayeti 709 1 130 615 34 80 260 42 Selanik vilayeti 440 781 355 7 76 222 13 Manastır vilayeti 292 431 89 1 112 94 8 Yanya vilayeti 116 277 84 13 45 93 11 Kosova vilayeti 318 800 148-29 153 9 Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 213 330 163 104 19 134 4 Hudavendigar vilayeti 731 1 956 574 61 35 398 36 Aydın vilayeti 1 142 1 368 734 80 161 532 46 Ankara vilayeti 632 1 095 411-84 423 16 Konya vilayeti 341 911 342 22 44 358 42 Kastamonu vilayeti 402 1 515 238 32 16 348 19 Sivas vilayeti 245 810 146 1 16 115 12 Trabzon vilayeti 172 496 38 31 18 108 7 Erzurum vilayeti 164 668 46-24 207 1 Van vilayeti 126 566 156-1 32 1 Adana vilayeti 140 564 354 9 14 141 3 Diyarbekir vilayeti 249 416 115-9 155 4 Suriye vilayeti 1 038 1 188 701 79 113 390 40 Cebel-i Lübnan vilayeti 173 444 186 - - 150 2 Halep vilayeti 336 541 170 5 20 108 3 Bağdat vilayeti 344 139 143 23 24 107 22 Trablusgarb vilayeti 70 187 20 4 4 20 8 Yekun 10 477 17 263 5 977 608 1 060 5 095 375 (1) Kusur ve kabahat (2) Ağır suçlar (3) Çiftçiler (4) işçiler (5) Gemi (6) Suçlu 81

50. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de bir sene zarfında cünhâ <1> ve cinayât' 2 ' ile mahkum olanların derece-i malûmat ve sınıf ve sanat üzerine taksimatı (devam) Cünhâ (1) ve cinayât ile mahkum olanların sınıf ve sanat üzerine taksimatı Cinayât ile mahkum olanlar Etıbba 13 * ve Eshâb-ı Esamî-i vilayât Yekun Memurin muallimîn (4) Tüccar Sarraf akar* 5 * Dersaadet 306 17 10 2 5 25 Edirne vilayeti 144 4 1 - - - Selanik vilayeti 112 6 3 - - 4 Manastır vilayeti 191 5 - - - - Yanya vilayeti 84 6 - - - 1 Kosova vilayeti 71 3 - - - - Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 22 - - 1 - - Hudavendigar vilayeti 290 3 1 - - - Aydın vilayeti 289 10 2 2-2 Ankara vilayeti 176 2 1 - - - Konya vilayeti 121-2 1 - - Kastamonu vilayeti 221 - - - - - Sivas vilayeti 111-2 2 - - Trabzon vilayeti 191 6 7 - - 3 Erzurum vilayeti 144 11 - - - 5 Van vilayeti 74 3 - - - 9 Adana vilayeti 93 - - - - - Diyarbekir vilayeti 187 2 - - - - Suriye vilayeti 293 1 1 1-1 Cebel-i Lübnan vilayeti 1 - - - - - Halep vilayeti 116 1 - - - - Bağdat vilayeti 76 7 - - - - Trablusgarb vilayeti 5 1-1 - - Yekun 3 318 88 30 10 5 50 (1) Kusur ve kabahat (2) Ağır suçlar (3) Doktorlar (4) Öğretmenler (5) Rantiyeler 82

50. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de bir sene zarfında cünhâ (1> ve cinayât <2) ile mahkum olanların derece-i malûmat ve sınıf ve sanat üzerine taksimatı (devam) Cünhâ (1) ve cinayât ile mahkum olanların sınıf ve sanat üzerine taksimatı Cinayât ile mahkum olanlar Sefine (5) Tüccar Mücrim-i' Esamî-i vilayât Esnaf Zürra 1 Amele (4) kaptanı hademesi işsiz mükerrer Dersaadet 63 60 16 48 59 1 Edirne vilayeti 16 63 28 1 11 18 2 Selanik vilayeti 18 46 26-2 7 - Manastır vilayeti 22 122 19-9 13 1 Yanya vilayeti - 47 6-14 10 - Kosova vilayeti 8 51 2 - - 6 1 Cezair-i Bahr-ı Sefıd vilayeti 2 11 3 4-1 - Hudavendigar vilayeti 28 193 42 8-15 - Aydın vilayeti 43 162 47 1 9 11 - Ankara vilayeti 25 120 18 - - 7 3 Konya vilayeti 22 69 14 - - 12 1 Kastamonu vilayeti 18 166 9 4 1 23 - Sivas vilayeti 16 70 10-6 5 - Trabzon vilayeti 7 151 3 6-8 - Erzurum vilayeti 20 51 2-8 47 - Van vilayeti 11 45 6 - - - - Adana vilayeti 11 26 26 - - 30 - Diyarbekir vilayeti 7 145 10-1 21 1 Suriye vilayeti 31 198 32-4 24 - Cebel-i Lübnan vilayeti - - 1 - - - - Halep vilayeti 5 32 29 - - 47 2 Bağdat vilayeti 31 29 6-1 2 - Trablusgarb vilayeti 1 2 - - - - - Yekun 405 1 859 339 40 114 366 12 (1) Kusur ve kabahat (2) Ağır suçlar (3) Çiftçiler (4) işçiler (5) Gemi (6) Suçlu 83

51. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de bir sene zarfında cünhâ <1) ve cinayât (2) ile mahkum olanların esnan 1 üzerine taksimatı Cünhâ (1) ve kabahat ile mahkum olanlar Ondört Yirmi Otuz Elli Altmış yaşından yaşından yaşından Kırk yaşından yaşından Ondört yirmi otuz kırk yaşından altmış yetmiş Yetmiş yaşından yaşına yaşına yaşına elli yaşına yaşma yaşına yaşından Esamî-i vilayât icmal Yekun aşağı kadar kadar kadar kadar kadar kadar yukarı Oersaadet 4 414 4 108 52 1 117 1 745 835 261 67 23 8 Edirne vilayeti 3 271 3 127 20 447 1 356 883 281 112 25 3 Selanik vilayeti 2 173 2 061 31 374 865 497 203 60 27 4 Manastır vilayeti 1 347 1 156 12 190 448 307 137 47 12 3 Yanya vilayeti 794 710 10 90 277 202 94 23 11 3 Kosova vilayeti 1 633 1 562 25 223 686 411 144 55 14 4 C. Bahr-ı Sefid vilayeti 1 161 1 139 9 152 383 342 190 47 15 1 Hudavendigar vilayeti 4 385 4 095 44 929 1 750 814 404 116 32 6 Aydın vilayeti 4 661 4 370 31 778 2 080 991 333 111 38 8 Ankara vilayeti 3 007 2 831 8 492 1 372 686 206 56 9 2 Konya vilayeti 2 418 2 297 10 416 985 570 191 107 17 1 Kastamonu vilayeti 2 936 2 715 29 423 1 057 726 306 135 35 4 Sivas vilayeti 1 575 1 466 5 238 673 383 127 33 7 - Trabzon vilayeti 1 139 948 10 144 421 269 78 20 3 3 Erzurum vilayeti 1 333 1 189 31 193 506 315 111 30 2 1 Van vilayeti 1 042 968 21 223 415 222 64 18 4 1 Adana vilayeti 1 388 1 295 11 255 531 312 133 41 7 5 Diyarbekir vilayeti 1 254 1 067 13 152 464 282 92 42 18 4 Suriye vilayeti 4 233 3 940 39 758 1 755 897 329 104 40 18 Cebel-i Lübnan vilayeti 1 185 1 184 13 259 497 279 99 22 14 1 Halep vilayeti 1 419 1 303 28 250 537 301 129 33 15 10 Bağdat vilayeti 1 037 961 57 199 397 228 61 12 7 - Trablusgarb vilayeti 349 344 5 54 135 65 47 27 7 4 Yekun,48 154 44 836 514 8 356 19 335 10817 4 020 1 318 382 94 (1) Kusur ve kabahat (2) Ağır suçlar (3) Yaş (4) Toplam 84

51. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de bir sene zarfında cünha' 11 ve cinayât' 2 ' ile mahkum olanların esnan' 3 ' üzerine taksimatı (devam) Cinayât ile mahkum olanlar Ondört Elli Altmış yaşından Yirmi Otuz Kırk yaşından yaşından Ondört yirmi yaşından yaşından yaşından altmış yetmiş Yetmiş yaşından yaşına otuz yaşına kırk yaşına elli yaşına yaşına yaşına yaşından Esamî-i vilayât Yekun aşağı kadar kadar kadar kadar kadar kadar yukarı Dersaadet 306 31 121 113 41 Edirne vilayeti 144 5 17 71 38 7 3 3 - Selanik vilayeti 112 1 8 50 46 7 - - - Manastır vilayeti 191 3 29 88 50 13 4-4 Yanya vilayeti 84 2 9 31 28 7 4 1 2 Kosova vilayeti 71-7 40 17 5 2 - - C. Bahr-ı Sefid vilayeti 22-3 13 5-1 - - Hudavendigar vilayeti 290 7 82 146 52 1-2 - Aydın vilayeti 291 1 37 159 81 13 - - - Ankara vilayeti 176-16 87 55 17-1 - Konya vilayeti 121-16 58 32 14 - - 1 Kastamonu vilayeti 221-17 96 72 30 2 3 1 Sivas vilayeti 109 1 8 53 40 4 2-1 Trabzon vilayeti 191-33 69 63 19 6 1 - Erzurum vilayeti 144 2 10 83 39 9 1 - - Van vilayeti 74-14 28 15 13 3 1 - Adana vilayeti 93 2 8 47 30 3 2 1 - Diyarbekir vilayeti 187 1 4 77 68 29 8 - - Suriye vilayeti 293 5 27 102 116 34 7 2 - Cebel-i Lübnan vilayeti 1 - -' - 1 - - - - Halep vilayeti 116-4 54 45 13 - - - Bağdat vilayeti 76-2 36 29 5 3 1 - Trablusgarb vilayeti 5 1-1 3 - - - - Yekun 3 318 31 382 1 510 1 038 284 48 16 9 (1) Kusur ve kabahat (2) Ağır suçlar (3) Yaş 85

52. Mehâkim-i hukukda (1> bir sene zarfında rûyet (2) ve hükmolunan (3) deavînin (4) nev' ve miktarı Mevâdd (5) Meblağ-i mahkum Guruş Meblağ-i müddea Guruş Yekun Sulh üzerine verilen hüküm Feragat üzerine verilen hüküm istinaf veya temyiz olunmak üzere ilama rabt olunan karar-ı karîne (8) Hükm-ü katt 195 iltizam-ı varidât-ı devlet 8 712 258 18 037 514 658 7 4 133 514 Tasarruf-u emlak 3 026 328 4 311 512 5 065 278 131 865 3 791 icar ve isticar* 10 * 3 266 449 4 303 638 1 632 69 26 106 1 431 İkraz ve istikraz (11) 9 845 777 11 144 876 4 112 183 27 351 3 551 Kefalet 2 785 198 3 195 008 944 22 7 95 820 Bey" ve şira (12) 1 876 074 2 472 863 1 614 95 15 127 1 377 Rehin 2 237 825 2 505 104 379 10 5 56 308 Emanet 303 729 418 739 245 10 2 21 212 Hibe 405 904 404 207 67 5 4 8 50 Havale 531 772 908 259 292 13 3 25 251 Sened-i adî 9 501 800 11 297 541 3 212 153 61 175 2 823 Deavi-i mütenevvia-i hukukiyye (13) 9 853 400 13 974 124 6 480 346 87 469 5 578 Mevadd-ı ticariyye (14) 4 702 927 6 522 146 872 36 10 117 709 Yekun 57 049 441 79 495 531 25 572 1 227 382 2 548 21 415 (1) Hukuk mahkemelerinde (2) Görülen (3) Karar verilen (4) Davaların (5) Konular (6) Karar verilen meblağ (7) İstenen meblağ (8) Geçici karar (9) Kesin karar (10) Kira ve kiralama (11) Borç alma ve verme (12) Alışveriş (13) Çeşitli hukuki konular (14) Ticari konular 86

53. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de rûyet (1) ve hükmolunan' 2 ' hukuk davalarının miktarı Esamî-i vilayât Meblağ-i mahkum (3) Guruş Meblağ-i müddea (4) Guruş Yekun Sulh üzerine verilen hüküm Feragat üzerine verilen hüküm istinaf veya temyiz olunmak üzere ilama rabt olunan karar-ı karîne (5) Hükm-ü kati Dersaadet 14 727 409 25 756 408 3 709 175 18 318 3 198 Edime vilayeti 2 030 733 2 543 929 1 810 85 54 134 1 537 Selanik vilayeti 2 391 183 3 245 525 1 333 24 15 122 1 172 Manastır vilayeti 2 041 788 3 758 528 1 189 31 2 146 1 010 Yanya vilayeti 1 678 531 1 746 467 773 11 3 37 722 Kosova vilayeti 1 353 882 1 731 765 1 189 63 15 114 997 C. Bahr-ı Sefid vilayeti 812 749 1 021 951 705 24 17 67 597 Hudavendigar vilayeti 3 937 722 4 400 359 2 667 120 51 239 2 257 Aydın vilayeti 3 900 325 5 709 767 1 909 101 100 206 1 502 Konya vilayeti 2 912 193 3 979 831 1 031 26 10 129 866 Ankara vilayeti 1 255 361 1 567 184 550 39 61 450 Kastamonu vilayeti 2 017 785 2 315 204 1 100 56 5 273 766 Sivas vilayeti 1 464 657 971 380 644 23 3 137 481 Trabzon vilayeti 1 536 650 1 804 016 835 58 7 158 612 Erzurum vilayeti 713 541 939 485 458 24 6 38 390 Van vilayeti 839 577 851 590 613 33 6 49 525 Adana vilayeti 771 907 646 954 348 11 27 310 Diyarbekir vilayeti 2 625 873 2 918 612 591 40 16 127 408 Suriye vilayeti 2 637 431 3 690 473 734 35 11 37 651 Cebel-i Lübnan vilayeti 3 223 291 4 841 146 1 523 196 4 14 1 309 Halep vilayeti 976 708 1 249 662 655 13 30 70 542 Bağdat vilayeti 2 900 052 3 460 024 1 099 37 9 45 1 008 Trablusgarb vilayeti 300 093 346 271 107 2 - - 105 Yekun 57 049 441 79 496 531 136 545 972 1 227 70 1 297 21 415 (1) Görülen (2) Karar verilen (3) Karar verilen meblağ (4) istenen meblağ (5) Geçici karar (6) Kesin karar 87

54. Mehakim-i ticaretde' 1 ' bir sene zarfında rûyet (2) ve hükmolunan (3) deavînin' 4 ' nev' ve miktarı Mevâdd (5) Mebiağ-i mahkum Guruş Meblağ-i müddea Guruş Yekun Sulh üzerine verilen hüküm Feragat üzerine verilen hüküm istinaf veya temyiz olunmak üzere ilama rabt olunan karar-ı karine Hükm-ü kati Uecllt-ticare bey ve şira (10) 6 818 778 6 509 514 868 24 7 187 650 Şirket-i ticariyye (11) 3 914 830 4 442 474 324 16 6 77 225 Fabrikacılık 19017 5 530 2 - - 2 - Komisyonculuk 421 940 228 417 34-1 16 17 Karada eşya nakli 124 772 132 962 31 2-14 15 Tüccar hademesi ve simsarlık 76 259 1 294 444 37 - - 5 32 Müzayede için mahaller küşadı - - - - - - - Panayır ve sair temaşagah küşadı 1 000 1 000 1 - - - 1 Kambiyo poliçe ve sair sened-i ticariyye 19 466 197 22 311 956 4 092 43 19 1 762 2 268 Haciz 1 915 606 3 328 996 464 20 9 97 338 Muamele-i ticariyye-i mütenevvia 7 934 635 9 393 499 1 377 45 8 463 861 Mevadd-ı ticariyye-i bahriyye 223 769 416 552 40 9 1 7 23 Mevadd-ı iflasiyye 3 454 987 9 280 126 98 14-23 61 Yekun 44 371 790 57 345 470 7 368 173 51 2 653 4 491 [1) Ticaret mahkemelerinde [2) Görülen [3) Karar verilen [4) Davaların [5) Konular [6) Karar verilen meblağ [7) İstenen meblağ [8) Geçici karar [9) Kesin karar [10) Alışveriş [11) Ticarî ortaklık 88

55. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de rûyet (1) ve hükmolunan <2) ticaret davalarının miktarı Esamî-i vilayât Meblağ-i mahkum 03 * Guruş Meblağ-i müddea (4) Guruş Yekun Sulh üzerine verilen hüküm Feragat üzerine verilen hüküm istinaf veya temyiz olunmak üzere ilama rabt olunan karar-ı karine Hükm-ü kafi Dersaadet 16 457 249 15 765 322 1 316 28 5 180 1 103 Edirne vilayeti 957 165 1 287 479 357 5 2 26 324 Selanik vilayeti 3 890 855 6 369 940 583 9 1 380 193 Manastır vilayeti 1 586 826 1 334 600 312 9 6 238 59 Yanya vilayeti 977 107 921 231 208 - - 51 157 Kosova vilayeti 13510 85 886 42 1-28 13 Cezair-i Bahr-ı Sefıd vilayeti 414 186 380 229 135 1-52 82 Hudavendigar vilayeti 1 277 920 2 683 853 396 4-183 209 Aydın vilayeti 3 345 536 5 715 312 574 25 13 126 410 Konya vilayeti 1 071 770 1 055 848 269 12-84 173 Ankara vilayeti 799 281 817 537 223 - - 203 20 Kastamonu vilayeti 299 877 473 901 67 3-10 54 Sivas vilayeti 640 466 611 202 240 2-69 169 Trabzon vilayeti 1 768 226 1 710 024 471 3 3 369 96 Erzurum vilayeti 1 457 918 1 658 755 144 3 - - 141 Van vilayeti 426 620 350 238 192 14 17 25 136 Adana vilayeti 1 745 939 2 055 333 422 2-239 181 Diyarbekir vilayeti 451 789 548 343 214 5-38 171 Suriye vilayeti 3 606 483 6 134 750 655 9-159 487 Halep vilayeti 1 226 250 2 333 408 338 6 3 185 144 Bağdat vilayeti 1 813 817 4 909 276 178 32 1 8 137 Trablusgarb vilayeti 143 000 143 000 32 - - - 32 Yekun 44 371 790 57 345 467 7 368 173 51 2 653 4 491 (1) Görülen (2) Karar verilen (3) Karar verilen meblağ (4) istenen meblağ (5) Geçici karar (6) Kesin karar 89

56. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de 1313/1897 senesinde mevcut hapishaneler ile mahpûsûr ' ve sairenin nev' ve miktarı 1313/1897 senesi zarfında mahkum olanların nevi ve miktarı Sene iptidasında mevcut Cünha ve kabahat ile itham Cinayât ile itham Hapishanelerin adedi mahpûsînin (1) adedi olunanlar olunanlar Esamî-i vilayât Yekun Zukûr inâs Yekun Zukûr Inâs İcmal Yekun Zukûr nâs Yekun Zukûr Inâs Dersaadet 8 4 4 876 854 22 6502 6004 5 657 347 498 494 4 Işkodra vilayeti 8 8-112 111 1 280 142 140 2 138 138 - Aydın vilayeti 54 43 11 3 416 3 282 134 9 673 8 370 7796 574 1 303 1 288 15 Yanya vilayeti 27 24 3 930 905 25 2 224 1 354 1 297 57 870 855 15 Kala-i Sultaniye 8 6 2 254 253 1 967 847 781 66 140 138 2 Çatalca sancağı 5 5-50 48 2 359 333 314 19 26 25 1 Mİnastır vilayeti 23 19 4 1 695 1 678 17 1 593 925 925-668 668 - Edime vilayeti 37 35 2 1 102 1 074 28 3 740 3577 3396 181 163 159 4 izmit mutasarrıflığı 5 5-236 231 5 615 433 422 11 182 182 - Konya vilayeti 34 34-910 897 13 4 431 4 431 4175 256 - - - Suriye vilayeti 31 29 2 1 498 1 462 36 3186 2 514 2 421 93 672 671 1 Beyrut vilayeti 28 27 1 1 298 1 292 6 3 754 2 783 2 692 91 971 966 5 Adana vilayeti 25 22 3 1 381 1 339 42 3329 2 415 2 282 133 914 896 18 Kudus-ü Şerif vilayeti 4 4-462 459 3 1 733 1 446 1 432 14 287 286 1 Kastamonu vilayeti 23 21 2 1 897 1 848 49 3001 2 741 2517 224 260 257 3 Zor sancağı 5 4 1 18 18-149 96 87 9 53 45 8 C. Bahr-ı Sefıd vilayeti 21 19 2 690 573 117 1 556 1 505 1 097 408 51 12 39 Trabzon vilayeti 24 24-909 875 34 1 595 1 595 1 543 52 - - Mamuretülaziz vilayeti 12 12-952 935 17 1 025 753 734 19 272 272 - Bağdat vilayeti 20 20-643 638 5 1 075 515 512 3 560 560 - Selanik vilayeti 32 30 2 1 592 1 565 27 3089 2107 2011 96 982 982 - Kosova vilayeti 26 25 1 1 321 1 308 13 2842 2355 2 286 69 487 485 2 Sivas vilayeti 32 29 3 1 357 1 320 37 3126 2901 2695 206 225 225 - Bitlis vilayeti 24 16 8 321 314 7 1 235 753 738 15 482 482 - Cebel-i Lübnan vilayeti 20 10 10 281 252 29 4500 4 457 4200 257 43 42 1 Bıngazı vilayeti 2 2-78 78-78 52 52-26 26 - Yemen vilayeti 32 31 1 443 403 40 727 648 588 60 79 79 - Van vilayeti 13 11 2 178 175 3 730 402 402-328 328 - Trablusgarp vilayeti 22 22-359 359-1 135 574 574-561 561 - Diyarbekır vilayeti 17 16 1 654 640 14 1 124 470 462 8 654 654 - Hudavendigar vilayeti 46 36 10 2656 2615 41 7 282 6036 5814 222 1 246 1 244 2 Erzurum vilayeti^ 20 20-487 478 9 487 375 ODO 9 112 112 - Şehr E mülhakatı^ 1 1 - - - - 88 88 87 1 - - Basra vilayeti 16 16-357 355 2 531 460 433 27 71 71 - Yekun 705 630 75 29 413 28 634 779 77 781 64 457 60 928 3 529 13 324 13 203 121 (1) Tutuklular (2) Başlangıcında (3) Kusur (4) Ağır suçlar (5) Erkek (6) Kadın (*) Cinayâtla itham olunanların miktarı tefriyk edilmemiştir (ayrı olarak gösterilmemiştir). (**) Inasa (kadınlara) mahsus hapishaneler tefriyk edilmemiştir (ayrı olarak gösterilmemiştir). (***) Yalnız Gekbuze (Gebze) kazasına mahsustur. 90

56. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de 1313/1897 senesinde mevcut hapishaneler ile mahpûsîn (1) ve sairenin nev' ve miktarı (devam) Sebili tahliye kılınan ve aff-ı şahaneye mazhar olanların miktarı Sene gayesinde mevcut Hapishanelerde Sebili tahliye kılınanların Aff-ı şahaneye mazhar bulunan mahkûmînin vukubulan adedi olanların miktarı miktarı mesarifatın miktarı Esamî-i vilayât icmal Yekun Zukûr inâs Yekun Zukûr Inâs Yekun Zukûr inâs Dersaadet 6 261 6 261 5921 340 1 117 1 084 33 982539 İşkodra vilayeti 124 89 89-35 35-268 265 3 2 473 Aydın vilayeti 4736 4430 4103 327 306 303 3 8353 7960 393 902127 Yanya vilayeti 820 779 742 37 41 41-2334 2 274 60 260 395 Kala-i Sultaniye 392 202 197 5 190 158 32 849 817 32 82 783 Çatalca sancağı 255 220 199 21 35 35-154 153 1 24 436 Minastır vilayeti 1 158 937 937-221 221-2130 2113 17 203 035 Edirne vilayeti 2189 2177 2087 90 12 12-2 653 2530 123 192 380 İzmit mutasarrıflığı 177 177 177 - - - - 674 658 16 148 261 Konya vilayeti** 5 299 299 283 16 - - - 5042 4 789 253 176 402 Suriye vilayeti 1 061 924 922 2 137 137-3 623 3495 128 138 345 Beyrut vilayeti 892 887 873 14 5 5-4160 4072 88 326 749 Adana vilayeti 2054 2040 1 935 105 14 14-2656 2568 88 398 314 Kudüs-ü Şerif vilayeti 91 91 91 - - - - 2104 2086 18 54 449 Kastamonu vilayeti 1 183 1 114 1 067 47 69 60 9 3 715 3495 220 245 458 Zor sancağı 116 110 110-6 6-51 34 17 12000 C. Bahr-ı Sefid vilayeti 510 494 333 161 16 16-1 736 1 333 403 160 418 Trabzon vilayeti 0 442 442 428 14 - - 2062 1 990 72 301 178 Mamuretülazız vilayeti 709 668 657 11 41 41-1 268 1 243 25 63 324 Bağdat vilayeti 336 336 335 1 - - 1 382 1 375 7 177 925 Selanik vilayeti 2099 1 959 1 948 11 140 140-2582 2 470 112 402594 Kosova vilayeti 1 586 1 524 1 479 45 62 62-2571 2532 39 218 609 Sivas vilayeti 1 296 1 288 1 271 17 8 8-3187 2961 226 147195 Bitlis vilayeti 707 707 694 13 - - - 849 840 9 81 790 Cebel-i Lübnan vilayeti 166 - - - 166 166-4615 4328 287 31 549 Bingazi vilayeti - - - - - - - 156 156-1 450 Yemen vilayeti 385 385 379 6 - - - 785 691 94 50 388 Van vilayeti 219 219 219 - - - - 689 686 3 32 001 Trablusgarp vilayeti 113 113 113 - - - - 1 381 1 381-95 485 Diyarbekir vilayeti 1 047 1 044 1 022 22 3 3-731 731-104 457 Hudavendigar vilayeti 4 486 3 887 3 776 111 599 559 40 5 452 5338 114 484143 Erzurum vilayeti*** 5 129 129 128 1 - - - 845 828 17 105551 Şehr E. mülhakatı**** 5 2 2 2 - - - - 86 85 1 2889 Basra vilayeti 129 127 125 2 2 2-759 732 27 99150 Yekun 36169 27 800 26 721 1 079 8 369 7945 424 71 019 68 093 2926 6 710 242 (1) Tutuklular (2) Cezasını çekerek (*) Cinayâtla itham olunanların miktarı tefriyk edilmemiştir (ayrı olarak gösterilmemiştir). (3) Sonunda (**) inasa (kadınlara) mahsus hapishaneler tefriyk edilmemiştir (ayrı olarak gösterilmemiştir). (5) Erkek (***) Yalnız Gekbuze (Gebze) kazasına mahsustur. (6) Kadın 91

BÖLÜM VI EĞİTİM

57. Mekâtib-i âliyye-i mülkiyyede (devlet okullarında) tedris olunan (okutulan) derslerin esamîsi (adlan) Mekteb-i Mülkiyye-i Şâhâne'de okunan derslerin esamîsi ilm-i kelam, tefsir ve hadis; ilm-i fıkh; mecelle; ilm-i ahlak; kitabet-i resmiyye (resmî yazışma); tarih-i Osmânî; usûl-ü maliyye; ilm-i servet (iktisat); mebâdî-i esasiyye-i ilm-i hukuk (hukuk başlangıcı); hukuk-u ticaret; hukuk-u düvel (devletler hukuku); hukuk-u ceza; hukuk-u siyasiyye-i dahiliyyenin nizamât kısmı; hukuk-u siyasiyye-i dahiliyyenin idare-i mülkiyye kısmı ; hukuk-u siyasiyye-i dahiliyyenin teşkilât kısmı; usûl-ü muhakemât-ı hukukiyye (hukuk muhakemeleri usulü); usûl-ü muhakemât-ı cezaiyye (ceza muhakemeleri usulü); arazî kanunu; ahkâm-ı evkaf; kanun-u askeriyye ve nizamât-ı zabtıyye; coğrafyay-ı sınaî ve ticarî ve istatistik; lisan-ı Arabça, Rumca, Fransızca, Ermenice, Bulgarca. Mekteb-i Hukuk-u Şâhâne'de okunan derslerin esamîsi Mecelle-i ahkâm-ı adliyye; usûl-ü fıkh; ceza kanunu; hukuk-u düvel (devletler hukuku); hukuk-u idare; kitab'ün-nikah (evlenme hukuku);kitab'üd-diyât (diyet hukuku); vesaya ve feraiz (miras hukuku); usûl-ü muhakemât-ı cezaiyye (ceza muhakemeleri usulü); usûl-ü muhakemât-ı hukukiyye (hukuk muhakemeleri usulü); ahkâm-ı evkaf; uhud (anlaşmalar) ; icra kanunu; ticaret-i bahriyye kanunu (deniz ticaret hukuku); Ticaret-i beniyye kanunu (kara ticaret hukuku); tanzim-i ilamât-ı cezaiyye; tanzim-i ilamât-ı hukukiyye. Mekteb-i Tıbbiyye-i Mülkiyye'de okunan derslerin esamîsi Hikmet-i tabiıyye (fizik); kimyay-ı gayri-uzvî (inorganik kimya); kimyay-ı uzvî (organik kimya) ve fenn-i ispençiyari (eczacılık); ilm'ül-arz ve'l-maadin (jeoloji); ilm-i nebatat (botanik); ilm-i hayvanât (zooloji); fizyoloji; teşrih-i kısm-ı evvel ve sanî (anatomi); emraz-ı dahıliyye, hariciyye, umumiyye, cildiyye ve efrenciyye, ayniyye (göz hastalıkları), asabiyye, üzniyye ve hançeruye (kulak burun ve boğaz hastalıklan), etfal (çocuk hastalıkları); ameliyyât-ı cerrahiyye; müfredât-ı tıp ve fenn-i tedavi; hıfzıssıha; fenn-i ensâc (dokubilimi); fenn-i kıbale (doğum); bakteriyoloji; serîriyyât-ı dahiliyye (dahiliye kliniği); serîriyyât-ı hariciyye (hariciye kliniği); teşrih-i marazî (patoloji); müdavât-ı sıhhıyye (tedavî); tıp kanunu; Fransızca ve kitabet (yazışma). Sanayi-i Nefise (Güzel Sanatlar) Mektebi ders programı Sanayi-i nefîse (güzel sanatlar) tarihi; fenn-i mimarî; teşrih (anatomi); heykeltraş; hendese (geometri); kara kalem ve yağlı boya resim; hakkaklık (oymacılık). Mekteb-i Sultanfde okunan ders programı ilm-i ahlak ve mantık; kitabet-i resmiyye (resmî yazışma) ve belagat (güzel konuşma); Arabî (Arapça); Farisî (Farsça); ulûm-u diniyye (din bilimleri); fıkh; tarih-i İslâm ve Osmanî; hüsn-ü hat (güzel yazı); hesap; cebir; hendesei sathıyye, mücesseme, resmiyye (geometri); müsellesât-ı müsteviyye (trigonometri); fenn-i makine; hikmet (fizik); kimya; kozmoğrafya; coğrafya; ilm-i mevâlid (tabiat bilgisi); tersîmât-ı nyazıyye (matematik); resm-i taklidî; lisan-ı Rumca, Ermenice, İngilizce, Almanca, Fransızca,italyanca, Latince; piyano ve keman. Darulmuallimîn ders programı Ulûm-u diniyye ve şerh-i akaid (din bilimleri); edebiyât-ı Osmaniyye (Osmanlı edebiyatı); kitabet-i resmiyye (resmî yazışma ); usûl-ü tedris (pedagoji); edebiyât-ı Farisiyye (Farsça); edebiyât-ı Arabiyye (Arapça); Fransızca; hesap; usûl-ü defterî (muhasebe); cebir; kavanin (hukuk); hendese (geometri); müsellesât (trigonometri); tersîmât-ı nyazıyye (matematik); kozmoğrafya; makine; hikmet-i tabiıyye (fizik); mevâlid-i selâse (tabiat bilgisi); coğrafyay-ı umûmî; tarih-i umûmî ve Osmanî; kimya; ilm-i servet (iktisat) 95

57. Mekâtib-i âliyye-i mülkiyyede (devlet okullarında) tedris olunan (okutulan) derslerin esamisi (adlan) (devam) Baytar sınıflarının ders programı Hikmet-i tabiıyye (fizik) ve ilm-i ahvâl-i semâ (astronomi); kimyay-ı gayri-uzvî (inorganik kimya); kimyay-ı uzvî (organik kimya); mebâdî-i tabakât (yeryüzünün katmanlan); teşrih-i tavsîfî (anatomi); teşrih-i umumî (genel anatomi) ve fenn-i ensâc (dokubilimi); fenn-i fürûsiyyet nazariyyât ve ameliyyâtı (at terbiyesi); menâfi-i azâ (organlann yararları); fenn-i bakteriyoloji;fenn-i ziraat; ilm-i nabatât (botanik); ilm-i hayvanât (zooloji); ameliyyât; fenn-i eşkâl ; ameliyyât-ı cerrahiyye ve nalbantlık; fenn-i vilâde (doğum); serîriyyât (klinik); usûl-ü terbiye ve teksîr-i hayvanât; hıfzıssıha; müfredât-ı tıb ve fenn-i ispençiyari (eczacılık); kanun-u tıb; zabıta-i sıhhıyye; muayene-i lohum (et kontrolü); ilm-i servet (iktisat); kitabet (yazışma); Fransızca. Hendese-i Mülkiyye sınıflarının ders programı Akaid-i diniyye; mükemmel hesap; hesab-ı tafazulî (diferansiyel hesap); cebr-i adî, alâ ve logaritma; hendese-i musattaha eşkâli ve tatbikatı (geometrisi); hendese-i resmiyye eşkâli ve tatbikatı (geometri); hendese-i mücesseme eşkâli ve tatbikatı (geometri); hendese-i halliyye eşkâli ve tatbikatı (analitik geometri); topografya va ameliyatı; mihanik-i adedî (sayısal mekanik); mihanik-i riyazî (makina matematiği); müsellesât-ı müsteviyye (trigonometri); buhar makinaları ve lokomotifler; fenn-i mimarî ve usul-ü keşf-i mebanî-i âliyye-i mevcûdenin resm-i musattah ve makta' ve menâzırı (yüksek binalannın keşif ve resimlerinin çizimi); orman resimleri; harita tersîmi (çizimi); köprüler ve projeleri; malzeme-i inşaiyye ve inşaatın kavâid-i umûmiyyesi; muvazenet-i tersîmiyye ve eşkâli (grafik); inşaât-ı âliyye ve projeleri; turûk-u âdiyye ve turûk ameliyyâtı (yol yapımı); mebhas-i miyah-ı zerıyye ve tevzî-i miyah ve projeleri (sulama projeleri); seyr-i sefâin-i dahilî (iç sularda gemilerin seyri) ve projeleri; limanlar ve projeleri; demiryollar ameliyyâtı ve işletilmesi; tüneller; tarih-i umûmî; coğrafyay-ı Osmânî; kozmoğrafya; hikmet-i tabiıyye (fizik); mukavemet-i ecsâm (cisimlerin mukavemeti); telgraf-ı elektrikî; kimya ve tatbikatı; fotoğrafya ve ameliyyâtı; ilm'ül-arz ve'l-maadin (jeoloji); muhtasar hayvanât ve nebatat; kavâid-i kitabet (yazışma kurallan); lisan-ı Fransevî (Fransızca); kara kalem ve sulu boya resim. Tıbbıyye-i Şâhâne sınıflarının ders programı Hikmet-i tabiıyye (fizik); ilm'ül-arz ve'l-maadin (jeoloji); kimyay-ı uzvî ve gayri-uzvî (organik ve inorganik kimya) ve ameliyyâtı ve fenn-i ispençiyari (eczacılık); ilm-i hayvanât (zooloji); ilm-i nebatat (botanik); ilm-i teşnh (anatomi); teşrih-i marazî (patoloji); fizyoloji; bakteriyoloji; ilm-i ensâc (dokubilimi); müfredât-ı tıp; hıfzıssıha; emrâz-ı (hastalıklar) umûmiyye, dahiliye, ve etfal (çocuk), hariciye, asabiyye, serîriyyât-ı (klinik) dahiliyye, hariciyye, mütenevvia, cildiyye ve efrenciyye, ayniyye (göz), vilâdiyye (doğum), üzniyye ve hançerüyye (kulak burun ve boğaz); ameliyyât-ı cerrahiyye; tıp kanunu; müdavât-ı sıhhıyye (tedavî); Fransızca. İdadiyye (lise) sınıflarının ders programı Türkçe mantık; cebir; müsellesât (trigonometri); hendese-i musattaha ve mücesseme (geometri); coğrafyay-ı Osmanî; kozmoğrafya; tarih-i umumî; tarih-i Osmanî; Fransızca; kitabet (yazışma); resim, tarama; jimnastik. Hendese-i mülkiyye-i idadiyye sınıflarında tedris olunan dersler Akaid-i diniyye; kuvvây-ı Osmâniyye (Osmanlıca) ve kitabet (yazışma); tarih-i Osmanî ve umûmî; coğrafyay-ı Osmânî; kozmoğrafya; Fransızca; hendese-i musattaha ve mücesseme (düzlem ve uzay geometrisi); müsellesât-ı müsteviyye ve küreviyye (trigonometri); cebr-i âdî ve logaritma; mihanik-i adedî (sayısal mekanik); kara kalem ve sulu boya resim tarama; hüsn-ü hat (güzel yazı); jimnastik. Mekâtib-i rüşdiyye (orta okul) sınıflarının ders programı ilm-i hal; akâid-i diniyye; kısas-ı enbiya; tarih-i İslâm; Arabî sarf, nahiv (Arapça); Türkî sarf ve nahiv (Türkçe); imlây-ı Türkî (Türkçe imla); Farisî kavaidi (Farsça) Gülistan ve tatbikat-ı Farisiyye (uygulamalı Farsça); mufassal coğrafya; hesap; hendese (geometri); usûl-ü defterî (muhasebe); Fransızca; hüsn-ü hatt-ı Türkî ve Fransevî (Türkçe ve Fransızca güzel yazı). 96

57. Mekâtib-i âliyye-i mülkiyyede (devlet okullarında) tedris olunan (okutulan) derslerin esamîsi (adları) (devam) Ticaret-i Hamidî Mektebi ders programı Fransızca inşa ve kitabet (kompozisyon); coğrafyay-ı sınaî ve ticarî; hesab-ı ticarî; usul-ü defterî (muhasebe); Türkçe muhaberât-ı ticariyye (ticarî yazışma); tarih-i ticaret; ilm-i maadin ve tabakat'ül-arz (jeoloji); hikmet (fizik); kimya; kavanin-i saltanat-ı seniyyenin ticarete tealluk eden kısımları; ticaret-i bem'yye (kara ticareti) kanunu senedât ve mukavalât-ı müteferria; ticaret-i bahriyye (deniz ticareti) kanunu senedât ve mukavalât-ı mütefema; borsa, sigorta, kumpanyalan, techizât-ı bahriyye (deniz araçları), sanayi ve şimendiferier; emtia-i ticariyye ithalât ve ihracât; ilm-i servet (iktisat); ticaretgah idaresi ameliyyâtı (iş idaresi); usul-ü muhasebe ve tetkikat-ı hesabiyye-i ticariyye; hüsn-ü hatt-ı Türkî ve Fransevî (Türkçe ve Fransızca güzel yazı). Darulmuallimât'da okunan derslerin esamîsi Kurân-ı Kerim; ulûm-u diniyye (din bilimleri); Arabî (arapça); Farisî (Farsça); ahlak; usûl-ü talim ve terbiye (pedagoji); kavâid-i Osmanî (Osmanlıca); lügat ve kitabet (yazışma); hesap; hendese (geometri); coğrafya; tarih; malumât-ı fenniyye (fen bilgisi); ilm-i tedbir-i menzil (ev idaresi); hıfzıssıha; hüsn-ü hat (güzel yazı); resm-i taklîdî; el hünerleri; piyano. Halkalı Ziraat Mektebi ders programı Kitabet (yazışma); hendese (geometri); hendese-i (geometri) zıraiyye; cebir; ziraat; hayvanât; fransızca; kimya; nebatat (bitkiler); madeniyyât (madenler); hikmet (fizik); ameliyyât-ı zıraiyye; mesaha-i arazî (arazi ölçümü); fenn-i mihanikî (makanik); tabakat'ül-arz (jeoloji); ilm-i servet (iktisat); fenn-i mevaşî (besicilik); sanayi-i zıraiyye; alâim-i cevviyye (klimatoloji); ormancılık; fenn-i hayat-ı nebat (botanik); bahçıvanlık; fenn-i baytarî; kavanîn-i zıraiyye (tanm hukuku); teşhis-i ahşab; eşcâr-i müsmire (meyve ağaçlan); hıfzıssıha Mülkiye Baytar Mektebi ders programı Kitâbet-i Osmâniyye (Osmanlıca yazışma); ilm-i teşrih-i hayvanât-ı ehliyye (hayvan anatomisi); llm'ül-arz ve'lmaadin û e l ji); hikmet-i tabiiyye (fizik); kimyay-ı uzvî ve gayri-uzvî (organik ve inorganik kimya); ilm-i nebatat (botanik); ilm-i hayvanât (zooloji); ilm-i ensâc (dokubilimi); fizyoloji; Fransevî (Fransızca); ameliyyât-ı cerrahiyye; emraz-ı (hastalıklar) dahiliyye, hariciyye, umûmiyye; fenn-i mevaşî (besicilik); hıfzıssıha; fenn-i eşkal (şekiller); müfradât-ı tıp; ilm-i servet (iktisat) ve ziraat-ı umûmiyye; teşrih-i marazî (patoloji); fenn-i mikrobî (mikrobiyoloji) ; fenn-i vilade (doğum); zabıta-i sıhhiyye; muayene-i lohum (et); emraz-ı sâriyye (bulaşıcı hastalıklar). 97

58. Memâlik-i Şahâne'de mevcut müslim ve gayri-müslim mekâtib-i mülkiyye (1) ile ecnebî mekteplerinin nev' ve miktarı Mekâtibin adedi Mekâtibin envai Yekun Müslim Gayri-müslim Ecnebiyye Mülahazat Aliyye 11 11 İdadiyye 189 56 70 63 Rüşdiyye 1 187 426 687 74 Iptidaiyye 34 843 28 615 5 982 246 Yekun 36 230 29 108 6 739 383 (1) Devlet okulları (2) Okulların (3) Okulun türü (4) Yüksek okul (5) Lise (6) Orta okul (7) İlkokul 59. Bilumum mekâtib-i mülkiyyenin'' adediyle mevcut talebenin cins ve miktarı Esamî-i mekâtib 12 ' Mekâtibin adedi Müslim Gayri-müslim Talebenin mecmu miktarı Yekun Zükûr< 4) inâs (5) Yekun Zükûr İnâs (5) Mekteb-i Mülkiyye-i Şahane 446 415 415 31 31 _ Mekteb-i Hukuk-u Şâhâne 1 372 334 334-38 38 - Tıbbıyye-i Mülkiyye-i Şâhâne 1 453 127 127-326 326 - Darulmuallimîn 1 125 125 125 - - - - Sanayi-i Nefise 1 143 57 57-86 86 - Ticaret-i Hâmidî 1 118 114 114-4 4 - Mekteb-i Sultanî 1 699 382 382-317 317 - Darulmuallimât 1 350 350-350 - - - Daruşşafaka 1 421 421 421 - - - - Mülkiye Baytar 1 60 51 51-9 9 - Halkalı Ziraat 1 73 59 59-14 14 - Mekteb-i Sanayi 1 252 220 220-32 32 - Mekâtib-i idadiyye 55 5 419 4892 4892-527 527 - Mekâtib-i rüşdiyye 412 31 469 31 469 27 207 4 262 - - - İptidaî-i Darulmuallimîn 14 277 277 277 - - - - Dilsiz ve Ama 1 16 16 16 - - - - Mekâtib-i ibtidaiyye (8) 28 594 848 943 848 943 600 206 248 737 - - - Dersaadet mekâtib-i husûsiyye 20 5898 5 818 5818-80 80 - Mekâtib-i gayri-müslime 6739 404 168 - - - 404 168 299817 104 351 Mekâtib-i ecnebiyye 383 31 541 - - - 31 541 17002 14 539 Yekun 36 230 1 331 243 894 070 640 721 253 349 437173 318 283 118 890 (1) Devlet okullarının (2) Okulun adı (3) Okulların (4) Erkek (5) Kadın (6) Liseler (7) Orta okullar (8) ilkokullar (9) Özel okullar 98

60. Mekâtib-i âliyye, idadiyye' ' ve rüşdiyyederv ' bir sene zarfında şehadetnâme' 4) alanlar ile esbâb-ı saireden (S> naşr" 3 ' çıkanların miktarı Şehadetnâme' 4 ' alanların miktarı Esbâb-ı saire ile çıkanların <5) miktarı Esami-i mekâtib' 7 ' Mevcut talebenin miktarı Yekun Müslim Gayrimüslim Yekun Müslim Gayrimüslim Mekteb-i Mülkiyye-i Şâhâne 446 40 35 5 28 25 3 Mekteb-ı Hukuk-u Şâhâne 372 58 48 10 76 70 6 Mekteb-i Tıbbıyye-i Mülkiyye 338 52 16 36 41 12 29 Darulmuallimîn 125 56 56-6 6 - Sanayi-i Nefise 143 11 4 7 1-1 Ticaret-i Hâmidî 118 10 10-20 16 4 Mekteb-i Sultanî 699 9 7 2 208 81 127 Darulmuallimât 350 31 31-66 66 - Daruşşafaka 421 12 12 - - - Mülkiye Baytar Mektebi 60 5 2 3 6 5 1 Halkalı Ziraat Mektebi 73 19 15 4 5 5 - Mekatib-idadiyye 0 5419 281 226 55 1 214 1 060 154 Mekatib-i rüşdiyye* ' 3 31 469 3098 3 098-4194 4194 - Dersaadet mekâtib-i husûsiyye' 8 ' 5898 242 242-974 940 34 Yekun 45931 3924 3802 122 6 839 6480 359 (1) Yüksek okullar (3) Orta okullardan (5) Diğer nedenlerden (7) Okulun adı (2) Liseler (4) Diploma (6) Dolayı (8) özel okullar 61.1290/1874 senesinden 131271896 senesi nihayetine değin mekâtib-i âliyyeden' ' şehadetnâme' alanların cins ve miktarı Darulmuallimât Mekteb-i Sultanr ' Hukuk-u Şâhâne Mülkiyye-i Şâhâne Gayri- Gayri- Gayri- Gayri- Sinîn CT Yekun Müslim müslim Yekun Müslim müslim Yekun Müslim müslim Yekun Müslim müslim 1290 / 1874 17 17-562 1291 / 1875 20 20 - - - - - - - - 1292 / 1876 8 8 - - - - - - - - 1293 / 1877 9 9 - - - - - - - - 1294 / 1878 5 5 - - - - - - - 1295 / 1879 - - - - - - - 13 8 5. 1296 / 1880 - - - - - - - 7 4 3 1297 / 1881 - - - - - - - - - - 1298 / 1882 - - - - - - - 21 14 7 1299 / 1883 15 15 - - - - - 24 22 2 1300 / 1884 11 11 - - - - - 20 18 2 1301 / 1885 19 19 - - 46 38 8 23 20 3 1302 / 1886 22 22 - - 58 48 10 24 21 3 1303 / 1887 30 30 - - 32 23 9 32 28 4 1304 / 1888 23 23 - - 28 20 8 60 51 9 1305 / 1889 4 4 - - - - - 61 55 6 1306 / 1890 14 14 - - 66 42 24 55 47 8 1307 / 1891 7 7 - - - - - 55 49 6 1308 / 1892 17 17 - - 32 14 18 - - - 1309 / 1893 12 12 - - 36 26 10 79 76 3 1310 / 1894 10 10 - - 35 28 7 76 74 2 1311 / 1895 11 11 - - 58 49 9 - - - 1312 / 1896 15 15 - - 53 44 9 30 30 - (1) Yüksek okullardan (2) Diploma (3) Seneler (*) Seneleri tefriyk edilmemiştir (ayrı olarak gösterilmemiştir) 99

62. Mekteb-i Mülkiyye-i Tıbbıyye-i Şâhâne'de 1313/1897 senesinde mevcut talebe ile şehadetnâme' ' ve esbâb-ı saire ile (2) çıkanların cins ve miktarı Şehadetnâme 0 ' alanların Esbâb-ı saire ile çıkanların Mevcut talebenin miktarı miktarı miktarı Esamî-i cemaat/ 3 * Yekun Tabib Eczacı Yekun Tabib Eczacı Yekun Tabib Eczacı islam 100 60 40 5 11 5 12 4 8 Rum 106 22 84 10 3 10 14 1 13 Ermeni 70 34 36 11 8 11 10 2 8 Musevi 55 25 30 0 4-2 1 1 Katolik ve milel-i saire (4> 4 4 - - - - 3 1 2 Ulah 3 3 - - - - - - Yekun 338 148 190 26 26 26 41 9 32 (1) Diploma (3) Cemaatler (2) Diğer nedenlerle (4) Diğer milletler 63. Mekteb-i Mülkiyye-i Tıbbiyye-i Şahanenin tarih-i tesisinden' 1 ' 1313/1897 senesi nihayetine değin mevcut bulunan talebe ile şehadetnâme (2> alanların nev' ve miktarı Talebenin miktarı Şehadetnâme alanların miktarı Sinîn CT Yekun Tabib Eczacı Yekun Tabib Eczacı 1288 / 1872 102 76 26 1 1 1289 / 1873 128 97 31 1-1 1290 / 1874 127 85 42 28 24 4 1291 / 1875 118 88 30 17 12 5 1292 / 1876 127 95 32 32 23 9 1293 / 1877 134 93 41 15 9 6 1294 / 1878 144 99 45 10 4 6 1295 / 1879 152 105 47 11 4 7 1296 / 1880 165 116 49 30 17 13 1297 / 1881 185 129 56 30 13 17 1298 / 1882 203 145 58 30 22 8 1299 / 1883 297 215 82 28 17 11 1300 / 1884 254 193 61 42 28 14 1301 / 1885 236 199 37 45 30 15 1302 / 1886 260 219 41 46 34 12 1303 / 1887 250 212 38 60 46 14 1304 / 1888 265 222 43 28 20 8 1305 / 1889 238 189 49 24 16 8 1306 / 1890 225 188 37 60 36 24 1307 / 1891 292 228 64 32 24 8 1308 / 1892 409 240 169 24 17 7 1309 / 1893 425 235 190 79 45 34 1310 / 1894 387 203 184 48 21 27 1311 / 1895 392 200 192 87 36 51 1312 / 1896 300 148 152 76 35 41 1313 / 1897 338 148 190 52 26 26 (1) Kuruluşundan (2) Diploma (3) Seneler 100

64. Zir-i himâye-i fuyûzâtvaye-i hazret-i padişahîde bulunan Daruşşafaka mektebinde 1313/1897 senesinde mevcut talebenin miktarı Sunuf 05 Talebenin mevcudu Mülahazat Birinci sınıf 118 ikinci sınıf 126 Üçüncü sınıf 74 Dördüncü sınıf 31 Beşinci sınıf 29 Altıncı sınıf 11 Yedinci sınıf 20 Sekizinci sınıf 12 Yekun 421 (1) Sınıflar 65. Daruşşafaka mektebinin tarih-i tesisinden*' 1313/1897 senesi nihayetine değin mevcut bulunan talebesiyle şehadetnâme <2) ve esbâb-ı saire ile (3) çıkanların miktarı Mevcut talebenin Şehadetnâme Tasdikname Esbâb-ı saire ile Sinîn (4) miktan alanlar alanlar çıkanlar Mülahazat 1289 / 1873 _ "825 1290 / 1874 25 - - - 1291 / 1875 55 - - - 1292 / 1876 78 - - - 1293 / 1877 110 - - - 1294 / 1878 173 - - - 1295 / 1879 171 - - - 1296 / 1880 208 - - - 1297 / 1881 164 8 - - 1298 / 1882 208 5 - - 1299 / 1883 244 9 - - 1300 / 1884 240 18 - - 1301 / 1885 356 8 - - 1302 / 1886 384 9 - - 1303 / 1887 366 6 - - 1304 / 1888 321 6 - - 1305 / 1889 326 10 - - 1306 / 1890 382 19 - - 1307 / 1891 386 13 - - 1308 / 1892 394 17 - - 1309 / 1893 417 24 1-1310 / 1894 398 27 - - 1311 / 1895 401 10 - - 1312 / 1896 396 17 - - 1313 / 1897 421 12 - - (1) Kuruluşundan (*) Aded (2) Diploma 250 iki sene birbirini müteakip terfî-i sınıf edemeyenler (geçemeyenler) (3) Diğer nedenlerle 135 Vefat edenler (4) Seneler 190 Terk edenler 250 Esbab-ı mütenevvia ile kayıtları terkin edilenler (silinenler) 101

66. Daruşşafaka'da mevcut memurîn, muallimin' ', hademe ve sairenin nev' ve miktarı Nev-i memurîn Adet Nev-i memurîn Adet Müdür ve memurîn-i saire 5 Hikmet-i tabîiyye muallimleri 1 Tarih muallimleri 3 Makine muallimleri 1 Kozmoğrafya muallimi 1 Edebiyyât-ı Osmaniyye muallimleri 1 Lisan muallimleri 7 Müsellesât-ı müsteviyye muallimi 1 Coğrafya muallimleri 5 İmla muallimleri 2 Tarıh-i tabiî ve hıfzıssıha muallimleri 2 Elektrik-i riyazî muallimi 1 Ulûm-u iptidaiyye muallimleri 3 Hendese muallimleri 2 Usûl-ü defterî muallimleri 1 Hüsn-ü hat muallimleri 3 Kitabet muallimleri 4 Resim muallimleri 4 Hesab ve cebir muallimleri 7 Musiki muallimi 1 Sarf-ı Türki ve kavâid-i Osmanî muallimleri 2 Mubassır hademe ve saire 69 Kimya muallimleri 2 Yekun 128 (1) öğretmen (3) Yazışma (5) Trigonometri (7) Güzel yazı (2) Muhasebe (4) Fizik (6) Geometri (8) Gözcü 67. Mülkiye Baytar Mekteb-i Alîsi'nde 1313/1897 senesinde mevcut talebenin cins ve miktarı Sunûf Yekun islam Rum Ermeni Yahudi Mülahazat Birinci sınıf 12 11 1 İkinci sınıf 16 15-1 Üçüncü sınıf 21 19 2 - Dördüncü sınıf 11 6 3 2 - Yekun 60 51 5 2 2 (1) Sınıflar 68. Mülkiye Baytar Mekteb-i AlPsinin tarih-i tesisinden' ' 1313/1897 senesi nihayetine değin mevcut bulunan talebe ile şehadetnâme' 2 ' alanların nev ve miktarı Sinîn Talebenin miktarı Şehadetnâme alanlar,, çıkanlar T Gayrimüslim Gayri Yekun Yekun Müslim Yekun Müslim müslim Yekun Müslim Gayrimüslim 1307/1891 19 19 14 5 - - - - - - 1308/1892 24 24 18 6 - - - - - - 1309/1893 15 15 12 3 17 12 5 1-1 1310/1894 58 58 32 26 5 5-1 1-1311/1895 64 64 35 29 9 6 3 22 13 9 1312/1896 61 61 49 12 13 4 9 2 2-1313/1897 60 60 51 9 5 2 3 6 5 1 (1) Kuruluşundan (3) Diğer nedenlerle (2) Diploma (4) Seneler 102

69. Halkalı Ziraat Mektebi'nde mevcut talebenin cins ve miktarı Sunûf Yekun İslam Rum Ermeni Yahudi Mülahazat Birinci sınıf 20 17 1 2 İkinci sınıf 19 12 3 1 3 Üçüncü sınıf 13 11-2 - Dördüncü sınıf 21 19 1 1 - Yekun 73 59 5 4 5 (1) Sınıflar 70. Halkalı Ziraat Mektebinin tarih-i tesisinden' 1 ' 1313/1897 senesi nihayetine değin mevcut talebesiyle şehadetnâme 2) ve esbâb-ı saire ile (3) çıkanların miktarı Talebenin miktarı Şehadetnâme (2) alanlar Esbâb-ı saire (3) ile çıkanlar Sinîn (4) Yekun Müslim müslim Yekun Müslim müslim Yekun Müslim müslim Gayri Gayri Gayri 1308/1892 24 19 5 _ 1 1 m 1309/1893 61 47 14 - - - 1 1-1310/1894 92 69 23 - - - 4 3 1 1311/1895 100 77 23 - - - 11 6 5 1312/1896 112 87 25 20 16 4 13 7 6 1313/1897 73 59 14 19 15 4 5 5 - (1) Kuruluşundan (2) Diploma (3) Diğer nedenlerle (4) Seneler 103

71. Mekteb-i Sanayi'de tedris olunan' ' derslerin esamisi 1 Kuran-ı Kerim Hesap Akaid-i diniyye Hendese (5) Elifbâ-i Osmanî Talim-i kıraat Kıraat-ı Türkiyye Lisan-ı Osmanî Lisan-ı Fransevi (4) imla Coğrafya-i umûmî ve coğrafya-i Osmanî Arabi Farisî Tarih Resim (1) Okutulan (2) Adları (3) Osmanlıca (4) Fransızca (5) Geometri (6) Arapça (7) Farsça 72. Mekteb-i Sanayi'de 1313/1897 senesinde sanat ile iştigal eden' 1 ' talebenin cins ve miktarı Milel-i Nev'-i sanayi Yekun islam Rum Ermeni Yahudi saire Marangoz 39 35 1 2 1 _ Tarz-ı mimarî-i Arap marangozî 45 45 - - - Demirci 6 6 - - - Dökmeci 7 5 2 - - Tesviyeci 40 30 7 2 1 Mürettip ve basmacı 5 5 - - - Terzi 12 11 1 - - Kunduracı 15 15 - - - Yekun 169 152 11 4 1 1 (1) Meşgul olan (2) Diğer milletler 104

73. Mekteb-i Sanayi'nin tarih-i tesisinden' ' 1313/1897 senesi nihayetine değin mevcut talebesinin miktarıyla şehadetnâme (2> ve esbâb-ı saire ile (3> çıkanların miktarı Talebenin miktarı Şehadetnâme alanlar Esbâb-ı saire ile çıkanlar Sinîn Yekun Müslim Gayri müslim Yekun Müslim Gayri müslim Yekun Müslim Gayri müslim 1284 / 1868 404 286 118 5 3 2 1285 / 1869 586 437 149 - - - 11 8 3 1286 / 1870 431 330 101 - - - 10 6 4 1287 / 1871 483 337 146 - - - 4 3 1 1288 / 1872 417 315 102 - - - 43 34 9 1289 / 1873 436 342 94 11 7 4 62 49 13 1290 / 1874 328 280 48 31 26 5 142 104 38 1291 / 1875 351 292 59 18 12 6 16 12 4 1292 / 1876 422 346 76 19 17 2 7 6 1 1293 / 1877 455 370 85 19 17 2 2 2-1294 / 1878 225 159 66 32 27 5 62 57 5 1295 / 1879 208 187 21 - - - 5 3 2 1296 / 1880 251 235 16 9 7 2 28 27 1 1297 / 1881 307 286 21 4 3 1 81 76 5 1298 / 1882 356 335 21 16 14 2 48 46 2 1299 / 1883 354 330 24 12 9 3 52 47 5 1300 / 1884 376 352 24 6 5 1 29 27 2 1301 / 1885 449 418 31 7 6 1 3 3-1302 / 1886 310 284 26 17 15 230 217 13 1303 / 1887 254 232 22 24 23 1 33 30 3 1304 / 1888 196 179 17 12 12 73 64 9 1305 / 1889 248 227 21 6 5 1 32 24 8 1306 / 1890 300 265 35 8 8 51 45 6 1307 / 1891 315 274 41 11 10 1 38 36 2 1308 / 1892 337 294 43 16 16 44 27 17 1309 / 1893 331 297 34 - - 55 40 15 1310 / 1894 266 237 29 18 17 1 58 51 7 1311 / 1895 244 216 28 12 11 1 11 11-1312 / 1896 242 212 30 23 23-3 1 2 1313 / 1897 262 231 31 21 21-7 6 1 (1) Kuruluşundan (2) Diploma (3) Diğer nedenlerle (4) Seneler 74. Mekteb-i Sanayi talebesinin 1313/1897 senesi zarfında imal ettikleri eşyadan füruht edilenlerin' ' nev' ve kıymeti Eşyanın envai Kıymet Guruş Eşyanın envai Kıymet Guruş Evrak-ı mütenevvia tab'ıyyesi 8 586 Raf 2 833 Kundura bahasından 6 832 Harik tulumbası m 2 700 Sandalye 5 230 Sehpa 2 293 Yazıhane 4 980 Etajer 1 964 Dolap 4 295 Masa 1 541 Kütüphane 2 882 Çarçûbe ve eşya-i mütenevvia-i saire (3) 7 369 Yekun 51 505 (1) Satılanların (2) Yangın (3) Çerçeve 105

75. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de bulunan iptidaî darulmuallimîn ( ' ile mevcut talebesinin miktarı Esamî-i vilayât Darulmuallimînin adedi Talebenin adedi Mülahazat Hudavendigar vilayeti 1 30 Ankara vilayeti 1 12 Diyarbekir vilayeti 1 16 Kastamonu vilayeti 1 8 Trabzon vilayeti 1 8 Adana vilayeti 1 2 Sivas vilayeti 1 13 Konya vilayeti 1 23 Aydın vilayeti 1 7 Suriye vilayeti 1 31 Selanik vilayeti 1 29 Edime vilayeti 1 30 Yanya vilayeti 1 23 Manastır vilayeti 1 45 Yekun 14 277 (1) İlk öğretmen okulları 76. Dilsiz ve Amâ Mektebi'nde mevcut talebenin cins ve miktarı Talebenin adedi Esamî-i cemaat (1) Yekun Dilsiz Amâ Mülahazat İslam 14 14 Rum 2 2 Yekun 16 16 (1) Cemaatler 77. Dilsiz ve Ama Mektebi'nin tarih-i tesisinden (1> 1313/1897 senesi nihayetine değin mevcut talebesiyle şehadetnâme <2) alanların miktarı Talebenin miktan Şehadetnâme alanlann miktan Sinîn (3) Yekun Dilsiz Amâ Yekun Dilsiz Amâ Mülahazat 1305/1889 _ 1306/1890 21 21 -... 1307/1891 33 23 10... 1308/1892 32 24 8... 1309/1893 29 23 6... 1310/1894 32 22 10... 1311/1895 32 22 10... 1312/1896 31 26 5 5 5-1313/1897 16 16 (1) Kuruluşundan (2) Diploma (3) Seneler 106

78. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut idadî' rüşdî ( iptidaî' ' mekteplerinin adediyle talebenin cins ve miktarı Mekâtibin (5) Talebenin lcmal (4) Müslim Gayri müslim Esamî-i vilayât adedi adedi Zükûr lnâs (7) Zükûr (6) lnâs (7) Dersaadet ve mülhakatı 294 24 935 16 867 7 929 139 Edirne vilayeti 1 950 66 369 42 318 23 954 97 Selanik vilayeti 1 075 37 624 24 161 13 403 60 Yanya vilayeti 139 7 063 6 330 728 5 Aydın vilayeti 2612 93 770 67 690 26 020 60 Hudavendigar vilayeti 3 453 114 740 74 759 39 919 62 Kastamonu vilayeti 3 398 91 211 59 261 31 931 19 Trabzon vilayeti 2 640 82 190 58 941 23 245 4 Ankara vilayeti 2 112 19 130 11 762 7 362 6 Suriye vilayeti 297 8 662 7 052 1 605 5 Beyrut vilayeti 397 16 604 13 940 2 653 11 Adana vilayeti 607 13 686 11 317 2 367 2 Konya vilayeti 2 024 92 025 61 718 30 298 9 Sivas vilayeti 1 658 51 651 36 993 14 658 - Dıyarbekir vilayeti 206 4 548 4 433 113 2 Halep vilayeti 648 14 208 12 304 1 900 4 Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 78 3 536 2 304 1 219 13 Manastır vilayeti 468 20 961 15 012 5 931 18 Erzurum vilayeti 862 17 089 17 089 - - Çatalca sancağı 51 2 123 1 266 851 6 Kosova vilayeti 469 17 479 15 720 1 752 7 İzmit mutasarrıflığı 678 16 106 9 865 6 237 4 Biga vilayeti 449 14 065 8 751 5 280 34 Mamuretülaziz vilayeti 414 13 551 13 532-19 Kudüs-ü Şerif vilayeti 252 11 905 11 147 758 - Bağdat vilayeti 57 2 305 2 188 96 21 Musul vilayeti 398 3 396 3 003 393 - Işkodra vilayeti 106 3811 2 911 900 - Van vilayeti 135 2 292 2 116 176 - Basra vilayeti 119 2 290 2 290 - - Zor sancağı 5 445 389 56 - Bitlis vilayeti 268 6 090 4 825 1 265 - Trablusgarp vilayeti 404 10 378 10 378 - - Yemen vilayeti 283 3 926 3 926 - - Bingazi vilayeti 75 1 645 1 645 - - Yekun 29 081 891 809 638 203 252 999 607 (1) Lise (2) Ortaokul (3) İlkokul (4) Toplam (5) Okulların (6) Erkek (7) Kadın 107

78. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut idadr rüşdî'iptidaî mekteplerinin adediyle talebenin cins ve miktarı (devam) Mekâtibin (4) Talebenin Esamî-i vilayât adedi adedi Mekâtib-i idadiyye (1) Müslim Zükûr^ lnâs (6) Gayri müslim Dersaadet ve mülhakatı 2 367 308 59 Edirne vilayeti 6 662 565 97 Selanik vilayeti 3 388 328 60 Yanya vilayeti 1 60 55 5 Aydın vilayeti 5 751 691 60 Hudavendigar vilayeti 3 272 210 62 Kastamonu vilayeti 4 376 357 19 Trabzon vilayeti 2 237 233 4 Ankara vilayeti 4 438 432 6 Suriye vilayeti 2 167 162 5 Beyrut vilayeti 4 427 416 11 Adana vilayeti 1 39 37 2 Konya vilayeti 1 55 46 9 Sivas vilayeti 2 168 168 - Diyarbekir vilayeti 1 32 30 2 Halep vilayeti 1 79 75 4 Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 2 56 43 13 Manastır vilayeti 2 150 132 18 Erzurum vilayeti 1 124 124 - Çatalca sancağı 1 84 78 6 Kosova vilayeti 1 86 79 7 İzmit mutasarrıflığı 1 66 62 4 Biga vilayeti 1 139 105 34 Mamuretülaziz vilayeti 1 44 25 19 Kudüs-ü Şerif vilayeti 1 86 86 - Bağdat vilayeti 1 66 45 21 Musul vilayeti 1 - - - işkodra vilayeti - - - - Van vilayeti - - - - Basra vilayeti - - - - Zor sancağı - - - - Bitlis vilayeti - - - - Trablusgarp vilayeti - - - - Yemen vilayeti - - - - Bingazi vilayeti - - - - Yekun 55 5419 4 892 527 (1) Lise (2) Ortaokul (3) ilkokul (4) Okulların (5) Erkek (6) Kadın Zükûr< 5) lnâs t6) 108

78. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut idadî ( rüşdî ( ', iptidaî 1 ' mekteplerinin adediyle talebenin cins ve miktarı (devam) Esamî-i vilayât Mekâtibin (4) adedi Talebenin adedi Mekâtib-i rüşdiyye' Müslim Zükûr lnâs (6) Gayri müslim Dersaadet ve mülhakatı 29 4 776 2 753 2 023 - Edirne vilayeti 19 1 402 1 101 301 - Selanik vilayeti 15 1 125 799 326 - Yanya vilayeti 11 604 483 121 - Aydın vilayeti 36 2 401 2 250 151 - Hudavendigar vilayeti 33 2 233 2 108 125 - Kastamonu vilayeti 20 1 293 1 214 79 - Trabzon vilayeti 19 1 681 1 591 90 - Ankara vilayeti 16 967 920 47 - Suriye vilayeti 4 331 253 78 - Beyrut vilayeti 7 286 233 53 - Adana vilayeti 9 736 619 117 - Konya vilayeti 27 2 656 2 526 130 - Sivas vilayeti 19 1 528 1 388 140 - Diyarbekir vilayeti 9 550 437 113 - Halep vilayeti 14 1 148 1 037 111 - Cezair-i Bahr-ı Sefıd vilayeti 5 202 202 - - Manastır vilayeti 15 1 002 920 82 - Erzurum vilayeti 11 645 645 - - Çatalca sancağı 1 55 55 - - Kosova vilayeti 23 1 706 1 618 88 - İzmit mutasarrıflığı 7 336 274 62 - Biga vilayeti 4 229 229 - - Mamuretülaziz vilayeti 12 875 875 - - Kudüs-ü Şerif vilayeti 3 233 233 - - Bağdat vilayeti 7 417 417 - - Musul vilayeti 5 266 266 - - Işkodra vilayeti 5 492 492 - - Van vilayeti 10 338 313 25 - Basra vilayeti 3 166 166 - - Zor sancağı 1 155 155 - - Bitlis vilayeti 5 252 252 - - Trablusgarp vilayeti 3 149 149 - - Yemen vilayeti 4 142 142 - - Bingazi vilayeti 1 92 92 - - Yekun 412 31 469 27 207 4 262 _ (1) Lise (2) Ortaokul (3) İlkokul (4) Okulların (5) Erkek (6) Kadın Zükûr^ lnâs (6) 109

78. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut idadî' \ rüşdî ( iptidaî () mekteplerinin adediyle talebenin cins ve miktarı (devam) Mekâtib-i iptidaiyye' Müslim Gayri müslim Mekâtibin (4) Talebenin Esamî-i vilayât adedi adedi Zükûr< 5) lnâs (6) Zükûr lnâs (6) Dersaadet ve mülhakatı 263 19 792 13 806 5 906 80 Edirne vilayeti 1 925 64 305 40 652 23 653 - Selanik vilayeti 1 057 36 111 23 034 13 077 - Yanya vilayeti 127 6 399 5 792 607 - Aydın vilayeti 2 571 90 618 64 749 25 869 - Hudavendigar vilayeti 3417 112 235 72 441 39 794 - Kastamonu vilayeti 3 374 89 542 57 690 31 852 - Trabzon vilayeti 2 619 80 272 57 117 23 155 - Ankara vilayeti 2 092 17 725 10410 7 315 - Suriye vilayeti 291 8 164 6 637 1 527 - Beyrut vilayeti 386 15 891 13 291 2 600 - Adana vilayeti 597 12911 10 661 2 250 - Konya vilayeti 1 996 89 314 59146 30 168 - Sivas vilayeti 1 637 49 955 35 437 14 518 - Diyarbekır vilayeti 196 3 966 3 966 - - Halep vilayeti 633 12 981 11 192 1 789 - Cezair-i Bahr-ı Sefıd vilayeti 71 3 278 2 059 1 219 - Manastır vilayeti 451 19 809 13 960 5 849 - Erzurum vilayeti 850 16 320 16 320 - - Çatalca sancağı 49 1 984 1 133 851 - Kosova vilayeti 445 15 687 14 023 1 664 - İzmit mutasarrıflığı 670 15 704 9 529 6 175 - Biga vilayeti 444 13 697 8417 5 280 - Mamuretülaziz vilayeti 401 12 632 12 632 - - Kudüs-ü Şerif vilayeti 248 11 586 10 828 758 - Bağdat vilayeti 49 1 822 1 726 96 - Musul vilayeti 392 3 130 2 737 393 - Işkodra vilayeti 101 3 319 2419 900 - Van vilayeti 125 1 954 1 803 151 - Basra vilayeti 116 2 124 2 124 - - Zor sancağı 4 290 234 56 - Bitlis vilayeti 263 5 838 4 573 1 265 - Trablusgarp vilayeti 401 10 229 10 229 - - Yemen vilayeti 279 3 784 3 784 - - Bingazi vilayeti 74 1 553 1 553 - - Yekun 28 614 854 921 606 104 248 737 80 (1) Lise (2) Ortaokul (3) İlkokul (4) Okulların (5) Erkek (6) Kadın 110

79. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut idadi* 1 *, rüşdî <2> mekteblerinden bir sene zarfında şehadetnâme' alanlar ile esbâb-ı saireden dolayı <4) çıkanların miktarı Mekâtib-i idadiyyeden şehadetnâme alanlar ve esbâb-ı saire ile çıkanlar Şehadetnâme alanların Esbâb-ı saire ile İcmal miktarı çıkanların miktarı Talebe mevcu- Şehadet- Esbâb-ı dunun nâme saire ile Esamî-i vilayât miktarı Yekun alanlar çıkanlar Yekun Zukûr Inâs Yekun Zukûr Inâs Dersaadet ve mülhakatı 5 143 1 043 254 789 33 33 65 65 Edirne vilayeti 2 064 527 155 372 40 40-121 121 Selanik vilayeti 1 513 366 102 264 22 22-92 92 Kosova vilayeti 1 792 412 157 255 4 4-14 14 işkodra vilayeti 492 95 41 54 - - - - - Yanya vilayeti 664 123 36 87 2 2-12 12 Hudavendigar vilayeti 2 505 726 317 409 27 27-91 91 İzmit mutasarrıflığı 402 117 50 67 5 5-2 2 Biga vilayeti 368 95 48 47 12 12-28 28 Ankara vilayeti 1 405 497 229 268 5 5-141 141 Konya vilayeti 2 711 720 452 268 1 1-21 21 Kastamonu vilayeti 1 669 275 145 130 20 20-61 61 Aydın vilayeti 3 152 793 254 539 33 33-164 164 Adana vilayeti 775 140 54 86 - - - 8 8 Trabzon vilayeti 1 918 523 212 311 5 5-84 84 C. Bahr-ı Sefid vilayeti 258 75 28 47 - - - 25 25 Beyrut vilayeti 713 195 54 141 25 25-92 92 Suriye vilayeti 498 144 31 113 16 16-31 31 Halep vilayeti 1 227 284 93 191 1 1-35 35 Sivas vilayeti 1 696 366 207 159 11 11-30 30 Mamuretülaziz vilayeti 919 228 96 132 4 4-17 17 Diyarbekir vilayeti 582 99 29 70 1 1-17 17 Van vilayeti 338 105 31 74 - - - - - Bağdat vilayeti 483 113. 30 83 - - - - - Basra vilayeti 166 65 33 32 - - - - - Zor sancağı 155 43 39 4 - - - - - Kudüs-ü Şerif vilayeti 319 102 33 69 5 5-17 17 Çatalca sancağı 139 40 4 36 - - - 11 11 M hastır vilayeti 1 152 420 161 259 9 9-35 35 Musul vilayeti 266 56 4 52 - - - - - Erzurum vilayeti 769 - - - - - - - - Bitlis vilayeti 252 - - - - - - - - Trablusgarp vilayeti 149 - - - - - - - - Yemen vilayeti 142 - - - - - - - - Bingazi vilayeti 92 - - - - - - - - Yekun 36 888 8 787 3 379 5 408 281 281 _ 1 214 1 214 (1)üse (3) Diploma (S) Toplam (7) Kadın (2) Ortaokul (4) Diğer nedenlerle (6) Erkek 111

79. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut idadi* 1 ', rüşdî* 2 ' mekteblerinden bir sene zarfında şehadetnâme' alanlar ile esbâb-ı saireden dolayı (4> çıkanların miktarı (devam) Mekâtib-i rüşdiyyeden şehadetnâme alanlar ve esbâb-ı saire ile (4) çıkanlar Şehadetnâme alanların miktarı Esbâb-ı saire ile çıkanların miktarı Esamî-i vilayât Yekun Zukûr inâs Yekun Zukûr İnâs Dersaadet ve mülhakatı 221 175 46 724 284 440 Edime vilayeti 115 115-251 166 85 Selanik vilayeti 80 56 24 172 147 25 Kosova vilayeti 153 151 2 241 224 17 işkodra vilayeti 41 41-54 54 - Yanya vilayeti 34 31 3 75 75 - Hudavendigar vilayeti 290 282 8 318 282 36 İzmit mutasamflığı 45 45-65 65 - Biga vilayeti 36 36-19 19 - Ankara vilayeti 224 211 13 127 121 6 Konya vilayeti 451 449 2 247 219 28 Kastamonu vilayeti 125 125-69 35 34 Aydın vilayeti 221 214 7 375 336 39 Adana vilayeti 54 54-78 58 20 Trabzon vilayeti 207 207-227 210 17 C. Bahr-ı Sefıd vilayeti 28 28-22 22 - Beyrut vilayeti 29 25 4 49 44 5 Suriye vilayeti 15 7 8 82 74 8 Halep vilayeti 92 92-156 149 7 Sivas vilayeti 196 196-129 117 12 Mamuretülaziz vilayeti 92 92-115 115 - Diyarbekir vilayeti 28 28-53 48 5 Van vilayeti 31 31-74 57 17 Bağdat vilayeti 30 30-83 83 - Basra vilayeti 33 33-32 32 - Zor sancağı 39 39-4 4 - Kudüs-ü Şerif vilayeti 28 28-52 52 - Çatalca sancağı 4 4-25 25 - Minastır vilayeti 152 152-224 192 32 Musul vilayeti 4 4-52 52 - Erzurum vilayeti Bitlis vilayeti Trablusgarp vilayeti Yemen vilayeti Bingazi vilayeti Yekun 3 098 2 981 117 4 194 3 361 833 (1) Lise (3) Diploma (5) Erkek (2) Ortaokul (4) Diğer nedenlerle (6) Kadın 112

80. Memâlik-i Şâhâne'de bulunan mekâtib-î âliyye (1), idadiyye (2) ve sairede mevcut memurîn ve muallimînin (3) miktarı Mekâtib-i Mekâtib-i Mekâtib-i Mekâtib-i Esamî-i vilayât Yekun âliyye (1) idadiyye rüşdiyye (4) iptidaiyye (5) n Mülahazat Dersaadet ve mülhakatı 1 869 636 81 320 832 Edime vilayeti 127-86 41 - Selanik vilayeti 83-48 35 - Yanya vilayeti 40-21 19 - Aydın vilayeti 176-72 104 - Hudavendigar vilayeti 167-53 114 - Kastamonu vilayeti 95-46 49 - Trabzon vilayeti 75-25 50 - Ankara vilayeti 84-49 35 - Suriye vilayeti 47-36 11 - Beyrut vilayeti 53-44 9 - Adana vilayeti 52-28 24 - Konya vilayeti 92-22 70 - Sivas vilayeti 88-45 43 - Diyarbekir vilayeti 44-25 19 - Halep vilayeti 57-21 36 - Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 42-30 12 - Manastır vilayeti 70-31 39 - Erzurum vilayeti 20 - - 20 - Çatalca sancağı 14-11 3 - İzmit mutasarrıflığı 24-11 13 - Mamuretülaziz vilayeti 55-25 30 - Kudüs-ü Şerif vilayeti 16-10 6 - Bağdat vilayeti 30-18 12 - Musul vilayeti 21-10 11 - Biga vilayeti 18-9 9 - Kosova vilayeti 69-15 54 - İşkodra vilayeti 17 - - 17 - Bitlis vilayeti 14 - - 14 - Van vilayeti 16 - - 16 - Trablusgarp vilayeti 9 - - 9 - Basra vilayeti 9 - - 9 - Zor sancağı 7 - - 7 - Yemen vilayeti 11 - - 11 - Bingazi vilayeti 3 - - 3 - Yekun 3.614 636 872 1.274 832 (1) Yüksek okul (4) Ortaokul (2) Lise (S) İlkokul (3) Öğretmenlerin (*) Vilayât-! şahane mekâtib-i iptidaiyyesinin (ilkokullarının) muallim (öğretmen) ve memurini adedi Maarif Nezareti istatistiğinde gösterilmemiştir. 113

81. Umum mekâtib-i mülkiyyede ( ' mevcut memurin ve muallimînin ( ' nevi ve miktarı Nev'-i memuriyyet Adet Mülahazat Maarif müdürleri 26 Mekatib müdürleri 119 Mekatib müdür muavinleri 68 Ulum-u diniyye ve ahlakıyye muallimleri 1 025 Fünun-u âliyye muallimleri P ) 141 Lisan muallimleri 192 Hesab ve usul-i defteri muallimleri (4) 192 Hendese muallimleri (5) 79 Tarih, coğrafya ve kozmoğrafya muallimleri 177 Hikmet ve kimya muallimleri (6) 64 Mevalid ^ muallimleri 38 Resim muallimleri 113 Arabî ve Farisî ve Türkî muallimleri (8) (9) (10) 258 Musiki ve piyano muallimleri 8 Nakış muallimleri 128 Mubassırhademe ve saire 719 Memurîn-i mütenevvia-i saire 266 Yekun 3 613 (1) Tüm okullarda (7) Tabiat bilgisi (2) öğretmenlerin (8) Arapça (3) Fen bilimleri (9) Farsça (4) Muhasebe (10) Türkçe (5) Geometri (11) Gözcü (6) Fizik 114

BÖLÜM VII KÜTÜPHANELER VE ESKİ ESERLER

82. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de tahriri icra edilen' ' kütüphanelerin adediyle kütüb-ü mevcûdenin 1 miktarı Kütüphanelerin Kütüb-ü mevcûdenin adedi Esamî-i vilayât adedi Yekun El yazısı Matbu Mülahazat Dersaadet 48 71 129 n. - Edime vilayeti 1 2 667 2 509 158 Selanik vilayeti 11 6 583 4 327 2 256 Kosova vilayeti 9 1 588 791 797 Manastır vilayeti 3 599 374 225 Yanya vilayeti 1 487 484 3 İşkodra vilayeti 2 1 141 851 290 Hudavendigar vilayeti 28 15 321 9218 6 103 Ankara vilayeti 18 10814 6 823 3 991 Diyarbekir vilayeti 5 2 862 1 923 939 Kastamonu vilayeti 21 6 666 3 028 3 638 Trabzon vilayeti 15 4 648 2 650 1 998 Adana vilayeti 6 1 094 196 898 Sivas vilayeti 15 2 584 1 764 820 Konya vilayeti 25 8 023 6 136 1 887 Bitlis vilayeti 1 290 225 65 Aydın vilayeti 28 14 491 10412 4 079 Mamuretülaziz vilayeti 5 2 315 894 1 421 izmit mutasarrıflığı 1 68 68 - Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 6 1 960 1 769 191 Suriye vilayeti 2 3 289 2 541 748 Musul vilayeti 36 9 502 6 339 3 163 Bağdat vilayeti 11 15813 2 804 13009 Halep vilayeti 23 8 342 6 295 2 047 Kudüs-ü Şerif vilayeti 1 473 473 - Biga sancağı 2 682 626 56 Yekun 324 193 431 73 520 48 782 (1) Sayımı yapılan (2) Kitapların (*) Maarif Nezareti'nin istatistiğinde nevi tasrih edilmemiştir (türü belirtilmemiştir) 83. Müze-i Hümayun'de mevcut âsâr-ı atikanın (1) nev' ve miktarı Enva-ı âsâr ^ Adet Mülahazat Asâr-ı heykeltraş 1 785 Lahidler 98 Tunç mamulâtı 1 149 Mamulât-ı türabiyye (3) 5 580 Mamulât-ı züccaciye (4) 1 128 Müzeyyenât (5) 1 378 Ağaçtan mamul eşya 88 Deri ve meşin mamulâu 44 Hutût-u mütenevvia (6) 4 279 Mensucat 36 Meskükât-ı atîka m 5 951 Kurşun mühürler 1 652 Madalyalar 35 Dirhemler (8) 172 Yekun 23 375 (1) Eski eserlerin (3) Topraktan yapılmış eserler (S) Süs eşyaları (7) Eski sikkeler (2) Eserin türü (4) Camdan yapılmış eserler (6) Çeşitli yazılar (8) Ağırlık ölçüleri 117

84. Asâr-ı heykeltraşînin cins ve miktarı Esamî-i edvar (1) Yekun Statüler Kabartmalar Mezar taşlan Asâr-ı muhtelife Mısırlılar 51 24 9-18 Asurîler ve Keldanîler 157 14 69-74 Finikeliler 2 - - - 2 Hititler 71 - - - 71 Yunanîler ve Romalılar 784 345 119 164 156 Kıbnslılar 452 450-2 - Bizantinler 89 8 41-40 Franklar 26 - - - 26 Himyerîler 87 49 18-20 Tedmurîler 56-47 9 - Arablar ve Selçukîler 10-8 2 - Mülahazat Yekun 1 785 890 311 177 407 (1) Dönemler 85. Lahidlerin cins ve miktarı Mermer ve Esamî-i edvar (1) Yekun sair taştan Kurşun Toprak Ahşap Mülahazat Mısrîler 20 2 - - 18 Asurîler ve Keldanîler 6-6 - Finikeliler 11 11 Hititler 2-2 - Yunanîler ve Romalılar 55 26 19 10 Bizantinler 4 4 - - -_ Yekun 98 43 19 18 18 (1) Dönemler 86.Tunç mamulâtının cins ve miktarı Eşyâ-i Esamî-i edvar (1) Yekun Statüler Alât-ı harbiye Kandil muhtelife Mülahazat Mısrîler 141 117 - - 24 Asurîler ve Keldanîler 304 20 47 2 235 Finikeliler 75-3 1 71 Yunanîler ve Romalılar 496 200 108 9 179 Bizantinler 40-5 35 Himyerîler 6 2 4 Arablar, Selçukîler, Osmanlılar 87 -_ 34 Tl 42 Yekun 1 149 339 192 28 590 (1) Dönemler (2) Savaş araçları 118

87. Mamulât-ı türabiyyenirv ' cins ve miktarı Esamî-i edvar Çiniler ve Yekun tabaklar Vazolar Lambalar Tasvirler Mülahazat Mısrîler 415 Asurîler ve Keldanîler 689 Yunanîler ve Romalılar 2 683 Kıbrıslılar 1 645 Bizantinler 50 Arablar, Selçukîler, Osmanlılar 98 98 7 291 1 240 1 586 50 8 13 327 400 385 1 116 59 Yekun 5 580 98 3 174 348 1 960 (1) Topraktan yapılmış eserlerin (2) Dönemler 88. Mamulât-ı züccâciyyenin (1> cins ve miktarı Esamî-i edvar Mezar Yekun şişeleri Kandiller Eşyây-i beytiyye (3) Mülahazat Asurîler ve Keldanîler 46 46 Fi nikel il er 328 328 Yunanîler ve Romalılar 354 354 Kıbrıslılar 321 321 Arablar, Selçukîler, Osmanlılar 79 -_ Yekun 1 128 1 049 12 12 67 67 (1) Camdan yapılmış eserlerin (2) Dönemler (3) Ev eşyası 89. Müzeyyenâtın (1) cins ve miktarı Esamî-i edvar C) Fildişi, kemik ve Yekun kehribar Altın Gümüş Tunç Mücevher Zî-kıymet^ yazılı ve resimli taşlar Eşyây-i muhtelife Mısrîler 241 241 Asurîler 454 78 2 3 76-295 - Finikeliler 149-144 5 - - - - Yunanîler, Romalılar 362 45 162 10 18 37 90 - Bizantinler 27-12 7 3 5 - - Arablar, Selçukiler, Osmanlılar 145 6 3 25 25 4 82 - Yekun 1.378 129 323 50 122 46 467 241 (1) Süs eşyalarının (2) Dönemler (3) Kıymetli 119

90. Ağaçtan mamul eşyanın cins ve miktarı Esamî-i edvar 05 Yekun Sedefli kapı, rahle, çekmece Geçme mamulat Mamulât-ı saire Mülahazat Mısrîler Arablar, Selçukîler, Osmanlılar 19 69 24 17 19 28 Yekun 88 24 17 47 (1) Dönemler 91. Deri, meşin mamulâtının cins ve miktarı Esamî-i edvar 0 * Yekun Kitap kaplan Eşyây-i mütenevvia Mülahazat Mısrîler 4 Arablar, Selçukîler, Osmanlılar 40 37 4 3 Yekun 44 37 7 (1) Dönemler 92. Hutût-u mütenevvianın (1) cins ve miktarı Esamî-i edvar Yekun Mermer ve sair taş üzerine Ağaç üzerine Kağıt üzerine Topraktan yazılı levhalar Mülahazat Mısrîler 10 Asurîler, Keldanîler 4 269 88 1 10 4 180 Yekun 4 279 88 1 10 4 180 (1) Çeşitli yazıların (2) Dönemler 93. Mensucatın cins ve miktarı Esamî-i edvar 05 Yekun Kilim, Mütenevviaseccade i saire Mülahazat Mısrîler Araplar, Iranîler, Osmanlılar 10 26 10 Yekun 36 10 26 (1) Dönemler 10 16 120

94. Meskukât-ı atikanırv ' cins ve miktarı Esamî-i edvar Yekun Altın Gümüş Nuhas (3) Züccâc (4) Yunanîler 1 023 112 620 291 Romalılar 1 445 18 1 058 369 - Bizantinler 1 945 602 266 1 074 3 Hulefa-i Emeviyye ve Abbasiyye ve fürûu 949 55 828 57 9 Türkmenler 204 12 10 182 - Cengizîler 385 10 300 75 - Yekun 5 951 809 3 082 2 048 12 (1) Eski sikkelerin (2) Dönemler (3) Bakır (4) Cam 95. Kurşun mühürlerin miktarı Esamî-i edvar 0 * Yekun Mülahazat Bizantinler 1 605 Araplar 31 Osmanlılar 16 Yekun 1 652 (1) Dönemler 96. Madalyaların cins ve miktarı Esamî-i edvar 0 ' Yekun Altın Gümüş Nuhas Mülahazat Osmanlılar 35 2 23 10 (1) Dönemler (2) Bakır 97. Dirhemlerin' 1 ' cins ve miktarı Esamî-i edvar Yekun Nuhas (3) Kurşun Taş Mülahazat Asurîler 16 16 Araplar 13 13 - - Bizantinler 41 41 - -. Osmanlılar 102 98 4 - Yekun 172 152 4 16 (1) Ağırlık ölçülerinin (2) Dönemler (3) Bakır 121

98. Müze-i Hümâyûn'da mevcut âsâr-ı atikanın (1> edvar* 2 ' üzerine taksimatı Esamî-i edvar* 35 Asâr-ı atikanın (1) adedi Mülahazat Mısrîler 912 Asurîler, Keldanîler 5 940 Finikeliler 565 Hititler 73 Yunanîler, Romalılar 7 202 Kıbnslılar 2 418 Bizantinler 3 801 Franklar 26 Himyerîler 93 Tedmurîler 56 Hulefâ-i Emeviyye ve Abbasiyye ve fürûu 949 Türkmenler 204 Cengizîler 385 Araplar, Selçukîlerve Osmanlılar 751 Yekun 23 375 (1) Eski eserlerin (2) Dönemler (3) Dönem isimleri 122

BÖLÜM VIII ASKERİ EĞİTİM

99. Mekâtib-i askeriyye-i şahanede (askeri okullarda) 1313/1897 senesi zarfında tedris olunan (okutulan) derslerin esamisi (adlan) Erkân-ı Harbiyye sınıflarının ders programı İstihkâmmât-ı hafife ve cesîme; istihkâm iskanı; tabya tatbikatı; coğrafyay-ı sevkülceyş (strateji); fenn-i esliha-i hafîfe (hafif silahlar); mufassal topografya; turûk-u (yol) mütenevvia ve köprücülük; heyet (astronomi) ve taksîm-i arazî (arazi türleri); fenn-i tabakat'ül-arz (yeryüzünün katmanları); tarih-i fenn-i harp; muharebât-ı meşhûre (meşhur savaşlar) ve münakaşatı; muharebât-ı kılla' (kale savaşlan); müellefât-ı ecnebiyye-i askeriyye (yabancı askerî literatür); ecnebî ordulannın teşkilâtı; mübâhase-i nyaziyye (matematik); nazariyat; istikşaf (keşif); şimendifer ve telgraf-ı askerî; erkân-ı harbiyye vezaifi; topçuluk; lisan; talim nazariyat ve ameliyatı. Piyade sınıflarının ders programı Topografya nazariyyât ve ameliyatı; hendese-i resmiyye ve eşkâlî (geometri); fenn-i mimarî nazariyatı; hikmet-i tabîıyye (fizik); kimya; kitabet (yazışma); terbiye-i askeriyye; hıdemât-ı seferiyye; dahiliye kanunnâme-i hümâyunu; ceza kanunnâme-i hümâyunu; fenn-i fürûsiyyet nazariyyâtı (at terbiyesi); sunûf-u selâse (üç sınıf) tabyası; istihkâmât-ı hafîfe; istikhkam iskânı; fenn-i esliha (silahlar); coğrafyay-ı askerî; harita tersîmi (çizimi); ordu teşkilâtı; istikşâfât (keşif); hıfzıssıha-i askerî; lisan; talim nazariyat ve ameliyatı; meç ve kılıç talimi. Süvarî sınıflarının ders programı Topografya nazariyyât ve ameliyatı; hendese-i resmiyye ve eşkâlî (geometri); fenn-i mimarî nazariyatı; hikmet-i tabîiyye (fizik); kimya; kitabet (yazışma); terbiye-i askeriyye; hıdemât-ı seferiyye; dahiliye kanunnâme-i hümâyunu; ceza kanunnâme-i hümâyunu; tezkere-i süvariyân yahut fenn-i baytarî (atçılık); sunûf-u selâse (üç sınıf) tabyası; istihkâmât-ı hafîfe; istikhkam iskânı; fenn-i esliha (silahlar); coğrafyay-ı askerî; harita tersîmi (çizimi); ordu teşkilâtı; istikşâfât (keşif); hıfzıssıha-i askerî; lisan, talim nazariyat ve ameliyatı; meç ve kılıç talimi. Topçu sınıflarının ders programı Akaid-i dîniyye; kimya; hikmet-i tabîiyye (fizik); hikmet-i riyaziyye (matematik); mukavemet-i ecsâm (cisimlerin mukavameti) ve muvazenet i tersîmiyye (grafik); elektrik ve mıknatıs; hesab-ı tefazulî (diferansiyel hesap); makine-i âdiyye; nyaziyye (matematik); nyâziyye-i âliyye (yüksek matematik); mihanik-i rıyâzî (makina matematiği); Hendese-i resmiyye (geometrik çizim); hendese-i halliyye (analitik geometri); mufassal topografya ve ameliyatı; fenn-i arazî ve harita tersîmi (çizimi); fenn-i mîmarî eşkâli (mimarî şekiller); fenn-i mîmarî-i âli (yüksek mimarî); inşaat-ı askeriyye; yollar, köprüler; muharebe lağımlan; tesviye-i turûk (yol yapımı); mühendislik sanayii; inşaat-ı arziyye ve mâiyye (kara va su inşaatçılığı) ; esliha-i (silahlar) Osmâniyye; fenn-i esliha-i sakile (ağır silahlar); fenn-i esliha-i hafîfe (hafif silahlar) ve imalâtı; namlu ve mermi imalâtı; kundak ve arabalar imalâtı; mürekkebâtı nâriyye-i harbiyye (ateşli silahlar) imalâtı; şimendifer proje ve işletmesi; istihkâmât-ı hafîfe ve muvakkate eşkâli ve tatbikatı; istihkâmât-ı cesîme ve mudafaa-i kılla' (kale savunması) ve zırhlı istihkâmât; sunûf-u selâse (üç sınıf) tabyası; tabya tatbikatı; mufassal topçu tabyası; topçu malzemesi; seyyar ve kale topçu hıdemât-ı dahiliyyesi; topçuların muharebâtda suret-i istihdamı ve bataryaların usûl-ü inşası; topçulann istihkâmâtda hıdemâtı; piyade ve seyyar kale topçu talim nazariyat ve ameliyatı; meç ve kılıç talimi; düvel-i ecnebiyye (yabancı devletlerin) topçuluklan; devlet-i aliyye ile düvel-i ecnebiyye (yabancı devletler) topçu esliha-i cedîdesi (yeni silahları) tesirâtı; arazî üzerinde tatbikat-ı muhtelife; ordu teşkilâtı; piyade dahiliye kanunnâme-i hümâyunu; coğrafyay-ı askerî; coğrafyay-ı sevk'ul-ceyş (strateji); istikşafât-ı askeriyye ameliyatı; balistik; haricî balistik; dahilî balistik; tarih-i fenn-i harp; tarih-i muharebât; sahra muharebâtı tarihi; müellefât-ı ecnebiyyenin (yabancı askerî literatürün) tetkiki; torpido fenni; telgraf, telefon, helyograf, askerî balonlar, güvercin postalan, kilâb-ı (köpek) harbiyye ve saire; fenn-i fürûsiyyet (at terbiyesi); kitabet-i askerî (askerî yazışma); Fransızca; Almanca; talim ameliyatı. 125

100. Mekâtib-i umûmiyye-i askeriyye-i şahanede 11 ' 1313/18987 senesi zarfında mevcut bulunan talebenin cins ve miktarı Esamî-i mekatib ve sunûf* 3 ' Yekun İslam Rum Ermeni Yahudi Erkân-ı harb sınıfları Harbiyye-i Şâhâne 56 56 - Piyade sınıflan Harbiyye-i Şâhâne 1 615 1 615 Süvari sınıfları Harbiyye-i Şâhâne 272 272 Baytar sınıflan Harbiyye-i Şâhâne 107 107 Topçu sınıfları Mühendishâne-i Berr-i Hümâyûn 227 227 İstihkam sınıfları Mühendishâne-i Berr-i Hümâyûn 73 73 Mekteb-i Tıbbıyye-i Şâhâne 546 524 9 2 11 Umum mekâtib-i idadiyye-i askeriyye-i şâhâne' ' 4 3967 3957 Umum mekâtib-i rüşdiyye (5) 8 247 8 247 - Mühendishâne-i Berr-i Hûmayun'da mülkiye sınıfları 102 101 1 Aşiret Mektebi 149 149 Yekun 15351 15328 10 2 11 (1) Askerî okullarda (3) Sınıflar (5) Orta okullar (2) Okulun adı (4) Askerî liseler 101. 1290/1874 senesinden 1313/1897 senesi nihayetine değin mekatib-i âliyye-i askeriyyeden' 1 ' şehadetnâme' ' alanlar ile esbâb-ı saireden dolayı' > çıkanların miktarı Mühendishane-i Berr-i Mühendishâne-i Mekteb-i Tıbbıyye-i Hümâyûn'a mülhak Yekun Harbiyye-i Şâhâne Berr-i Hümâyûn Şâhâne Mülkiye sınıfları Şehadetnâme (2) alanlar Esbâb-ı saire ile Esbâb-ı saire ile Şehadetnâme Şehadetnâme' 2 ' alanlar Esbâb-ı saire* 3 ' ile çıkanlar Şehadetnâme (2) alanlar Esbâb-ı saire 05 ' ile çıkanlar Şehadetnâme (2) alanlar Esbâb-ı saire P) ile çıkanlar Sinîn w çıkanla alanlar çıkanlar 0 1290 / 1874 144 2 67 - - - 77 2-1291 / 1875 189 3 90 - - - 99 3 - - 1292 / 1876 218 8 80 - - - 138 8 - - 1293 / 1877 320 3 88 - - - 232 3 - - 1294 / 1878 234 17 80 - - - 154 17 - - 1295 / 1879 191 11 88-14 1 89 10 - - 1296 / 1880 261 22 137-10 3 114 19 - - 1297 / 1881 273 5 152-26 1 95 4 - - 1298 / 1882 334 14 142-29 - 163 14 - - 1299 / 1883 316 15 158-25 4 133 11 - - 1300 / 1884 323 12 130-26 1 167 11 - - 1301 / 1885 246 8 109-23 1 114 7 - - 1302 / 1886 307 8 94-23 3 190 4-1 1303 / 1887 271 11 103-30 2 138 5-4 1304 / 1888 341 8 135-26 3 164 3 16 2 1305 / 1889 342 13 112-21 4 184 5 25 4 1306 / 1890 287 11 112-28 4 147 3-4 1307 / 1891 374 25 115-52 10 190 10 17 5 1308 / 1892 423 14 186-47 5 169 7 21 2 1309 / 1893 385 18 223-42 6 116 9 4 3 1310 / 1894 475 20 256-58 4 150 13 11 3 1311 / 1896 575 30 317-55 10 190 19 13 1 1312 / 1896 706 22 474-69 5 151 13 12 4 1313 / 1897 778 67 470-63 10 238 53 7 4 Yekun 8 313 367 3918 667 77 3 602 253 126 37 (1) Askerî yüksek okullardan (3) Diğer nedenlerle (*) Esbab-ı saire ile (diğer nedenlerle) çıkanlar için (2) Diploma (4) Seneler malumat olmadığı bildirilmiştir. 126

102. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de 1313/1897 senesi nihayetinde mevcut bulunan askerî idadi* 1 * ve rüşdiye (2> mektebleriyle talebesinin miktarı Yekun ldadî< 1) Rüşdî Talebenin Mekâtibin P) Talebenin Mekâtibin Talebenin Mekâtibin P) Esamî-i vilayât adedi adedi adedi adedi adedi adedi Dersaadet 4 526 9 1 982 3 2 544 6 Hudavendigar vilayeti 767 2 360 1 407 1 Edirne vilayeti 700 2 401 1 299 1 Manastır vilayeti 824 2 406 1 418 1 Erzurum vilayeti 800 2 334 1 466 1 Suriye vilayeti 719 3 181 1 538 Bağdat vilayeti 957 2 293 1 664 1 Musul vilayeti 123 1 - - 123 1 Beyrut vilayeti 149 1 - - 149 1 Kastamonu vilayeti 141 1 - - 141 1 Diyarbekir vilayeti 255 1 - - 255 1 Halep vilayeti 344 1 - - 344 1 Selanik vilayeti 252 1 - - 252 1 Mamuretülaziz vilayeti 181 1 - - 181 1 Trablusgarb vilayeti 258 1 - - 258 1 Trabzon vilayeti 299 1 - - 299 1 Van vilayeti 139 1 - - 139 1 Bitlis vilayeti 98 1 - - 98 1 Sivas vilayeti 263 1 - - 263 1 Kosova vilayeti 186 1 - - 186 1 Yemen vilayeti 223 3 - - 223 1 Yekun 12 204 38 3 957 9 8 247 27 (1) Lise (2) Orta (3) Okulların 103. Mekâtib-i umûmiyye-i askeriyye-i şâhâne' ' için 1313/1897 senesi zarfında vukubulan mesarifatın nev' ve miktarı Memurîn ve Şakirdân hademe maaş maaş ve Mesarif-i Esamî-I mekâtib Yekun ve tayinatı tayinatı müteferrika Mekteb-i Harbiyye-i Şahane 7 547 459 3 255 537 3 823 296 468 626 Mekteb-i Tıbbıyye-i Mülûkâne 3 587 654 2 510 638 919 867 157 149 Mühendishâne-i Berr-i Hümâyûn 2 436 002 1 165 611 1 247 111 23 280 Mekatib-i idadiyye-i askeriyye (4) 8 792 627 2 740 613 5 716 791 335 223 Mekatib-i rüşdiyye-l askeriyye (5) 3 881 113 2 710 371 1 076 858 93 884 Aşiret Mektebi 515 295 221 763 270 483 23 049 Yekun 26 760 150 12 604 533 13 054 406 1 101 211 (1) Askerî okullar (3) öğrenci (5) Askerî orta okullar (2) Okulun adı (4) Askerî liseler

104.1313/1897 senesi zarfında mekâtib-i idadiyye ve rüşdiyye-i askeriyyeden'' şehadetnâme' 2 ' alanlaı ile esbâb-ı saire ile (3> çıkanların miktarı İcmal (4) Mekâtib-i idadiyye (5) Mekatib-i rüşdiyye' Esamî-i vilayât Yekun Şehâdet- Esbâb-ı Şehâdet- Esbâb-ı Şehâdet- Esbâb-ı name alanlar saire ile çıkanlar Yekun name alanlar saire ile çıkanlar Yekun name saire ile alanlar çıkanlar Dersaadet 1 247 1 109 138 649 536 113 598 573 25 Hudavendigar vilayeti 219 139 80 99 69 30 120 70 50 Edirne vilayeti 158 90 68 70 47 23 88 43 45 Manastır vilayeti 268 157 111 92 59 33 176 98 78 Erzurum vilayeti 286 184 102 121 91 30 165 93 72 Suriye vilayeti 123 90 33 37 27 10 86 63 23 Bağdat vilayeti 226 144 82 54 36 18 172 108 64 Musul vilayeti 62 32 30 - - - 62 32 30 Beyrut vilayeti 55 20 35 - - - 55 20 35 Kastamonu vilayeti 28 20 8 - - - 28 20 8 Dıyarbekir vilayeti 67 29 38 - - - 67 29 38 Halep vilayeti 75 43 32 - - - 75 43 32 Selanik vilayeti 81 46 35 - - - 81 46 35 Mamuretülaziz vilayeti 68 37 31 - - - 68 37 31 Trablusgarb vilayeti 35 24 11 - - - 35 24 11 Trabzon vilayeti 70 33 37 - - - 70 33 37 Van vilayeti 47 16 31 - - - 47 16 31 Bitlis vilayeti 29-29 - - - 29-29 Sivas vilayeti 108 53 55 - - - 108 53 55 Kosova vilayeti 61 48 13 - - - 61 48 13 Yemen vilayeti 17 12 5 - - - 17 12 5 Yekun 3 330 2 326 1 004 1 122 865 257 2 208 1 461 747 (1) Askerî lise ve orta okullardan (2) Diploma (3) Diğer nedenlerle (4) Toplam (5) Liseler (6) Orta okullar 128

105. Mekâtib-i askeriyye-i şahanede' 1 ' müstahdem memurîn, muallimin (2) ve hademenin miktarı Esamî-i vilayât Yekun Muallimin Memurîn Mülahazat Dersaadet 1 836 432 378 1 026 Hudavendigar vilayeti 75 21 18 36 Edime vilayeti 65 20 19 26 Manastır vilayeti 56 19 19 18 Erzurum vilayeti 74 27 23 24 Suriye vilayeti 54 19 19 16 Bağdat vilayeti 63 19 12 32 Musul vilayeti 17 8 3 6 Beyrut vilayeti 21 10 5 6 Kastamonu vilayeti 19 10 3 6 Diyarbekir vilayeti 20 9 5 6 Halep vilayeti 18 8 4 6 Selanik vilayeti 20 9 5 6 Mamuretülaziz vilayeti 21 10 5 6 Trablusgarb vilayeti 21 11 5 5 Trabzon vilayeti 21 10 5 6 Van vilayeti 20 10 4 6 Bitlis vilayeti 14 6 4 4 Sivas vilayeti 19 8 5 6 Kosova vilayeti 19 8 5 6 Yemen vilayeti 29 13 10 6 Yekun 2 502 687 556 1 259 (1) Askeri okullarda (2) Öğretmenler 129

106. Mekâtib-i bahriyye-i şâhâne'de (deniz okullarında) okunan derslerin esamîsi Kapudan sınıflarının ders programı Akâid-i diniyye; heyet-i bahriyye (deniz astronomisi); hukuk-u bahriyye-i düvel (uluslararası deniz hukuku); İngilizce; topçuluk; mesaha-i bahriyye (denizde alan ölçümü); seyyar torpido; gemicilik; fenn-i harb-i bahrî (deniz savaşı); kavâid-i Türkiyye (Türkçe) ve kitabet (yazışma); sahil müdafaası; esliha talimi (silah talimi); seyr-i sefâin (gemilerin seyri); heyet-i felekiyye (astronomi); mebâdî-i inşaiyye (gemi inşası); hikmet (fen bilimi); elektrik; kimya; coğrafyay-ı Osmânî ve tabîi; müsellesât-ı müsteviyye ve küreviyye (trigonometri); cerr-i eşkal (yükleme); hesab-ı tefazulî (diferansiyel hesap); cebr-i adî ve âla; tarih-i Osmanî ve umûmî; hendese-i halliyye (analitik geometri); terbiye-i askeriyye; kara kalem ve sulu boya resim. Makina mühendisliği sınıflarının ders programı Hesabât-ı makine; tarif-i makine; bi'l-hesab makine; kuvve-i tehammüliyye (mukavemet); cerr-i eşkâl (yükleme); seyyar torpido; hesab-ı temamî (integral hesap); havass-ı buhar (buharın özellikleri); heyet-i felekiyye (astronomi); mebâdi-i inşaiyye (gemi inşası); hendese-i resmiyye ve halliyye (geometri); elektrik; kitabet (yazışma); İngilizce. İnşaiyye mühendisliği sınıflarının ders programı Kuvve-i tahammüliyye (mukavemet); cerr-i eşkâl (yükleme); İngilizce; bi'l-hesab resm-i inşaiyye ; kitabet (yazışma); hesab-ı temamî (integral hesap); heyet-i felekiyye (astronomi); tarif-i makine; mebadi-i inşaiyye (gemi inşası); Fenn-i inşaiyye (gemi inşası); hesabât-ı inşaiyye (gemi inşa hesapları); resm-i inşaiyye (gemi inşa çizimi); hendese-i resmiyye ve halliyye (geometri). Leylî (yatılı) ticaret-i bahriyye sınıflarının ders programı Akâid-i diniyye; imlâ; kavâid-i kitabet (yazışma kuralları); hesab; coğrafyay-ı Osmanî ve umûmî; tarih-i Osmânî ve umûmî; mebâdî-i inşaiyye (gemi inşası); seyr-i sefâin (gemi yönetimi); usûl-ü defterî (muhasebe); Fransızca; hukuk-u bahriyye-i düvel (uluslararası deniz hukuku); işarât-ı umûmiyye; müsellesât-ı müsteviyye ve küreviyye (trigonometri); cebir; hendese; harita istimali (harita kullanımı); heyet-i felekiyye (astronomi); hikmet-i tabîıyye (fen bilgisi); ticaret-i bahriyye kanunu (deniz ticaret hukuku); gemicilik; tarif-i makine; heyet-i bahriyye (deniz astronomisi); resim. Neharî (gündüzlü) Kapudan-ı Ticaret Mektebi'nin ders programı Akâid-i diniyye; imlâ; kitabet (yazışma); coğrafya; hendese (geometri); men'-ı müsademe nizâmnâmesi; gemicilik, müsellesât ve logaritma istimali (trigonometri ve logaritma kullanımı); seyr-i safâin (gemilerin seyri); heyet-i bahriyye ve alât-ı rasadıyye istimali (deniz astronomisi ve rasat aletlerinin kullanımı). Menşe-i Kitabet-i Bahrî Mektebi'nin ders programı Arabî (Arapça); Farisî (Farsça); kavaid-i Osmâniyye (Osmanlıca); kitabet (yazışma); tarih-i Osmânî; İngilizce; hüsn-ü hat (güzel yazı); mebadî-i usûl-ü hendese (geometri); usûl-ü defterî (muhasebe); usûl-ü muhasebe-i bahriyye (deniz muhasebesi); hukuk-u bahriyye-i düvel (uluslararası deniz hukuku). Haddehane sınıflarının ders programı Eczây-ı şerife (Kuran-ı Kerim); akâid-i diniyye; imlâ; kıraat-ı Türkiyye (Türkçe okuma); kavâid-i Osmâniyye (Osmanlıca); kitabet (yazışma); Arabî (arapça); Farisî (Farsça); İngilizce; tarih-i Osmânî; coğrafya; hesab; cebir; hendese ve ameliyatı (geometri); tarif-i makine; resm-i makine; hesabât-ı makine; hikmet (fen bilgisi); terkibât-ı madeniyye (madenlerin bileşimi); cerr-i eşkâl (yükleme); mahrûtiyyât (koni); müsellesât (trigonometri); resim. Mekteb-i Rüşdiyye-i Bahriyye'nin ders programı Akâid-i diniyye, sarf nahiv (dilbilgisi); mantık; tatbikat-ı Arabiyye (Arapça uygulama); Arabî (Arapça); Farisî (Farsça); İngilizce; imlâ; kıraat (okuma); kavâid-i Osmâniyye (Osmanlıca); hesab; coğrafya; hüsn-ü hat (güzel yazı). 130

107. Mekâtib-i bahriyye-i şâhâne'de (1) 1313/1897 senesinde mevcut talebenin sunûf üzerine taksimatı Bahriyye-i Şâhâne Kapudan-ı Ticaret Sunûf Yekun Adet Kapudan Çarhçı Menşe-i İnşâiyye Leylî Neharî Küttab Rüşdiyye-i Bahriyye Haddehane ikinci Harbiyye çarhçı inşâiyye 55 47 5 3 Birinci yetiştirme sınıfları 68 64 2 2 - - - - - Dördüncü Mekteb-ı Bahrıyye idadisi 140 70 20 50 - Üçüncü ile leylî Tüccar 138 48 22-68 - ikinci Kapudan ve Rüşdiye Mektebi 181 68 28 85 - Birinci sınıfları 145 120 25 - - İkinci Neharî Tüccar Kapudan 13-5 8 - - Birinci Mektebi ile Menşe-i Küttâb 19-7 12 - - Beşinci Makine ve idadîsiyle iptidaî 63 - - - 63 Dördüncü sınıfları ve haddehane 57 - - 57 Üçüncü 270 - - - 270 İkinci 295 - - - 295 Birinci 290 - - 290 Yekun 1 734 417 7 5 95 12 20 203 975 (1) Deniz okullarında (3) Yatılı (2) Sınıflar (4) Gündüzlü 108. Mekâtib-i bahriyye-i şâhâne'derv ' 1313/1897 senesi zarfında şehadetnâme' ' alanlar ile esbâb-ı saireden dolayı' 3 ' çıkanların miktarı Yekun Esamî-i mekâtib'"" adet Şehadetnâme alanlar Esbâb-ı saire ile çıkanlar Mülahazat Kapudan Bahriyye-i Şâhâne 44 44 - Makine mühendisi Bahriyye-i Şâhâne 4 4 - İnşâiyye mühendisi Bahriyye-i Şâhâne 4 4 - Leylî Ticaret kapudan 9 9 - Neharî Ticaret kapudan 5 5 - Menşe-i küttâb 12 12 - Rûşdiyye 51 49 2 Haddehane 63 63 - Yekun 192 190 2 (1) Deniz okullarından (2) Diploma (3) Diğer nedenlerle (4) Okulun adı (5) Yatılı (6) Gündüzlü 131

109.1293/1877 senesinden 1313/1897 senesi nihayetine değin mekatib-i bahriyye-i şâhâne'de* ' mevcut talebe ile şehadetnâme (2) alanlar ve esbâb-ı saire ile (3) çıkanların miktarı Talebenin mevcudu Şehadetnâme w alanların miktarı Sinîn (4) Yekun Şfthâne kapudan kûttâb Bahriyye hane Yekun Şâhâne kapudan kûttâb Bahriyye hane Bahriyye-i Ticaret Menşe-i Rüşdiyye-i Hadde Bahriyye-i Ticaret Menşe-i Rüşdiyye-i Hadde 1293 /1877 219 - - - - 219 65 40 - - - 25 1294 /1878 336 116 - - - 220 58 33 - - - 25 1295 /1879 373 154 - - - 219 25 - - - - 25 1296 /1880 392 158 - - 234 42 19 - - - 23 1297 /1881 347 128 - - - 219 40 15 - - - 25 1296 /1882 358 141 - - - 217 45 20 - - - 25 1299 /1883 358 145 - - - 213 59 34 - - - 25 1300 /1884 352 133 - - - 219 35 10 - - - 25 1301 /1885 603 152 - - - 451 49 24 - - - 25 1302 /1886 679 170 5 - - 504 36 13 - - - 23 1303 /1887 644 189 5 - - 450 50 16 5 - - 29 1304 /1888 744 220 29 - - 495 49 14 5 - - 30 1305 /1889 868 265 56 - - 547 56 20 3 - - 33 1306 /1890 995 307 85 - - 603 70 32 6 - - 32 1307 /1891 1 052 345 106 - - 601 90 32 23 - - 35 1306 /1892 1 514 371 103 16 390 634 188 50 30 9 45 54 1309 /1893 1 269 165 96 18 381 609 180 40 31 8 56 45 1310 /1894 1 429 402 79 16 387 545 161 44 24 8 46 39 1311 /1895 1 502 436 72 18 313 663 211 65 26 12 67 41 1312 /1896 1 751 404 68 19 261 999 159 59 16 6 40 38 1313 /1897 1 734 429 107 20 203 975 190 52 14 12 49 63 109.1293/1877 senesinden 1313/1897 senesi nihayetine değin mekatib-i bahriyye-i şâhâne'de' 1 ' mevcut talebe ile şehadetnâme (2> alanlar ve esbâb-ı saire ile <3) çıkanların miktarı (devam) Esbâb-ı saire ile CT çıkanların miktarı Ticaret Rüşdiyye-i Sinîn (4) Yekun Bahriyye-i Şâhâne kapudan Menşe-i kûttâb Bahriyye Haddehane Mülahazat 1293 /1877 - - - 1294 /1878 - - - 1295 /1879 - - 1296 /1880 - - 1297 /1881 - - 1298 /1882 - - 1299 / 1883 - - 1300 / 1884 - - 1301 / 1885 - - 1302 /1886 - - - 1303 / 1887 - - 1304 / 1888 - - 1305 / 1889 - - - 1306 /1890 - - - 1X7 /1891 - - - 1306 /1892 13 - - 13 1309 /1893 15 15 1310 /1894 9 - - 9 1311 /1895 1 2 - - 12 1312 /1896 7-7 1313 /1897 2 - - 2 (1) Deniz okullarında (2) Diploma (3) Diğer nedenlerle (4) Seneler 132

BÖLÜM IX DİĞER EĞİTİM KURUMLARI

110. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de bulunan mekâtib-i gayri-müşümenin' ' adet ve envâıyla mevcut talebe ve mualliminin' 2 ' cins ve miktarı Idadî mektepleri (3) Talebenin adedi Mualliminin adedi Aded-i Esamî-i vilayât mekâtib (4) Yekun Zükûr^ lnâs (6) Yekun Zükûr< 5) lnâs (6) Dersaadet 17 2 322 1 690 632 229 193 36 işkodra vilayeti - - - - - - - Edime vilayeti 1 376 376-8 8 - Selanik vilayeti 5 1 117 459 658 71 43 28 Kosova vilayeti - - - - - - - Yanya vilayeti 4 470 470-32 32 - Çatalca sancağı 2 340 180 160 7 5 2 Aydın vilayeti 10 2 047 712 1 335 65 31 34 Hudavendigar vilayeti 3 359 359-10 10 - Kastamonu vilayeti - - - - - - - Konya vilayeti - - - - - - - Adana vilayeti 2 448 388 60 13 12 1 Diyarbekir vilayeti - - - - - - - Sivas vilayeti 3 227 127 100 8 6 2 Mamuretülaziz vilayeti - - - - - - - Van vilayeti - - - - - - - Basra vilayeti - - - - - - - Bağdat vilayeti - - - - - - - Kudüs-ü Şerif vilayeti 5 104 104-19 19 - Ankara vilayeti 2 405 405-17 17 - Halep vilayeti 4 290 200 90 12 10 2 İzmit mutasarrıflığı 1 110-110 9 5 4 Biga vilayeti - - - - - - - Suriye vilayeti 2 964 590 374 16 16 - Beyrut vilayeti 4 508 508-27 27 - Trabzon vilayeti - - - - - - - Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 3 490 490-25 25 - Musul vilayeti - - - - - - - Minastır vilayeti 2 143 143-16 16 - Bitlis vilayeti - - - - - - - Yekun 70 10 720 7 201 3 519 584 475 109 (1) Gayri müslim okullarının (4) Okulların sayısı (2) Öğretmenlerin (5) Erkek (3) Liseler (6) Kadın 135

110. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de bulunan mekâtib-i gayri-müşümenin' ' adet ve envaıyla mevcut talebe ve muallimînin (2) cins ve miktarı (devam) Rüşdî mektepleri Talebenin adedi Mualliminin adedi Aded-i Esamî-i vilayât mekâtib (5) Yekun Zükûr \r\âs Yekun Zükûr^ lnâs (6) Dersaadet 101 13 025 8 171 4 854 573 425 148 Işkodra vilayeti 5 468 388 80 20 20 - Edime vilayeti 52 8 772 6 502 2 270 180 131 49 Selanik vilayeti 41 5 539 4 094 1 445 150 121 29 Kosova vilayeti 16 2 286 1 730 556 87 71 16 Yanya vilayeti 150 3 688 3 608 80 180 178 2 Çatalca sancağı 5 870 561 309 20 13 7 Aydın vilayeti 75 11 219 6 689 4 530 237 146 91 Hudavendigar vilayeti 36 6 494 4 119 2 375 129 82 47 Kastamonu vilayeti 9 676 391 285 13 6 7 Konya vilayeti 6 455 310 145 6 3 3 Adana vilayeti 4 230 180 50 6 5 1 Diyarbekir vilayeti 1 25 25-1 1 - Sivas vilayeti - - - - - - - Mamuretülaziz vilayeti 16 1 135 1 135-49 49 - Van vilayeti 8 2 320 1 585 735 76 58 18 Basra vilayeti - - - - - - - Bağdat vilayeti 8 1 514 864 650 39 29 10 Kudüs-ü Şerif vilayeti 4 450 450-15 15 - Ankara vilayeti 14 2 390 1 432 958 69 49 20 Halep vilayeti 7 880 670 210 25 20 5 izmit mutasarrıflığı 3 1 350 775 575 27 18 9 Biga vilayeti 10 1 287 655 632 28 17 11 Suriye vilayeti 4 515 360 155 19 15 4 Beyrut vilayeti 3 270 230 40 8 7 1 Trabzon vilayeti 24 3 750 2 816 934 67 51 16 Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 36 2 125 1 725 400 67 58 9 Musul vilayeti 1 30 30-5 5 - Minastır vilayeti 43 4 226 3 302 924 156 133 23 Bitlis vilayeti 5 370 370-22 22 - Yekun 687 76 359 53 167 23 192 2 274 1 748 526 (1) Gayri müslim okullarının (4) Okulların sayısı (2) Öğretmenlerin (5) Erkek (3) Orta okullar (6) Kadın 136

110. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de bulunan mekâtib-i gayri-müşümenin () adet ve envaıyla mevcut talebe ve mualliminin' 2 ' cins ve miktarı (devam) İptidaî mektepleri Talebenin adedi Muallimînin adedi Aded-i Esamî-i vilayât mekâtib (4) Yekun Zükûr< 5) lnâs (6) Yekun Zükûr< 5) inâs (6) Dersaadet 184 14 503 9212 5 291 434 300 134 İşkodra vilayeti 10 783 262 521 16 7 9 Edime vilayeti 416 27 344 19 988 7 356 483 227 256 Selanik vilayeti 558 36 833 26 687 10 146 921 723 198 Kosova vilayeti 244 7 993 7 231 762 207 200 7 Yanya vilayeti 1 530 51 066 45 704 5 362 1 631 1 486 145 Çatalca sancağı 49 3 862 2 299 1 563 70 55 15 Aydın vilayeti 231 20 346 12 760 7 586 410 266 144 Hudavendigar vilayeti 151 13 116 9 624 3 492 214 156 58 Kastamonu vilayeti 22 1 358 825 533 30 21 9 Konya vilayeti 105 8 153 5 724 2 429 137 108 29 Adana vilayeti 46 2544 1 497 1 047 69 40 29 Diyarbekir vilayeti 133 3 168 3 036 132 130 128 2 Sivas vilayeti 154 9 722 7 855 1 867 154 133 21 Mamuretülaziz vilayeti 108 6211 4 365 1 846 127 88 39 Van vilayeti 12 444 285 159 15 14 1 Basra vilayeti 1 150 148 2 5 5 - Bağdat vilayeti - - - - - - - Kudüs-ü Şerif vilayeti 96 4 323 3 033 1 290 232 194 38 Ankara vilayeti 114 9 023 6 267 2 756 208 175 33 Halep vilayeti 124 6 674 5 366 1 308 182 143 39 izmit mutasamflığı 55 6 806 4 472 2 334 138 109 29 Biga vilayeti 18 909 802 107 20 18 2 Suriye vilayeti 101 5 414 4 237 1 177 160 128 32 Beyrut vilayeti 162 4 956 3 823 1 133 218 166 52 Trabzon vilayeti 437 19 256 15 156 4 100 465 430 35 Cezair-i Bahr-ı Sefıd vilayeti 257 17 799 12 958 4 841 332 258 74 Musul vilayeti 57 2 698 1 930 768 99 80 19 Minastır vilayeti 555 28 881 21 544 7 337 772 625 147 Bitlis vilayeti 52 2 754 2 359 395 149 99 50 Yekun 5 982 317 089 239 449 77 640 8 028 6 382 1 646 (1) Gayri müslim okullarının (4) Okulların sayısı (2) öğretmenlerin (S) Erkek (3) ilkokullar (6) Kadın 137

111. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut mekâtib-i gayri-müslimenin (1) nev' ve miktarı Yekun Mekâtib-i Mekâtib-i Mekâtib-i Esamî-i cemaat Adet idadiyye rüşdiyye (4) iptidaiyye (5) Mülahazat Rum 4 390 37 472 3 881 Ermeni 653 14 86 553 Ermeni katoliği 71 2 20 49 Musevi 331 2 34 295 Bulgar 693 3 34 656 Ulah 63 2 10 51 Katolik 50 1 7 42 Bulgar katoliği 4-1 3 Ermeni protestanı 198 4 9 185 Rum katoliği 60 2 1 57 Süryanî 55 1 5 49 Keldanî 44 1 3 40 Süryanî katoliği 5 - - 5 Keldanî katoliği 3 - - 3 Marunî 28 1-27 Samirî 1 - - 1 Yakubî 5 - - 5 Sırp 85-5 80 Yekun 6 739 70 687 5 982 (1) Gayri müslim okullarının (4) Orta okullar (2) Cemaatler (5) İlkokullar (3) Liseler 112. Memâlik-i Şâhâne'de mevcut mekâtib-i ecnebiyyenin*' nev' ve miktarı Esamî-i cemaat Yekun Adet Mekâtib-i idadiyye Mekâtib-i rüşdiyye (4) Mekâtib-i iptidaiyye (5) Mülahazat Fransız 127 28 40 59 ingiliz 60 4 10 46 italyan 22 2 5 15 Alman 22 3 3 16 Rus 7 1 1 5 Avusturya 11 1 4 6 Amerika 131 24 10 97 iran 2-1 1 Sırp 1 - - 1 Yekun 383 63 74 246 (1) Gayri müslim okullarının (2) Cemaatler (3) Liseler (4) Orta okullar (5) İlkokullar 138

113. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de bulunan mekâtib-i ecnebiyye'' ile mevcut talebe ve mualliminin' 2) cins ve miktarı Idadî mektebleri Talebenin adedi Mualliminin adedi Aded-i Esamî-i vilayât mekâtib (4) Yekun Zükûr^ İnâs (6) Yekun Zükûr^ inâs (6) Dersaadet 12 1 800 905 895 150 74 76 işkodra vilayeti - - - - - - - Edime vilayeti 1 - - - - - - Selanik vilayeti 2 210 210-23 23 - Yanya vilayeti - - - - - - - Aydın vilayeti 6 986 402 584 57 26 31 Hudavendigar vilayeti - - - - - - - Trabzon vilayeti - - - - - - - Adana vilayeti 5 436 174 262 33 11 22 Diyarbekir vilayeti 1 65 40 25 9 7 2 Sivas vilayeti 11 2 256 1 246 1 010 30 18 12 Mamuretüiaziz vilayeti 2 70 30 40 19 10 9 Kudüs-ü Şerif vilayeti - - - - - - - izmit mutasarrıflığı 3 185 145 40 16 11 5 Biga vilayeti - - - - - - - Suriye vilayeti 4 580 210 370 24 15 9 Beyrut vilayeti 15 1 667 1 118 549 93 69 24 Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 1 50 50-10 10 - Musul vilayeti - - - - - - - Manastır vilayeti - - - - - - - Bitlis vilayeti - - - - > - - Yekun 63 8305 4 530 3 775 464 274 190 (1) Yabancı okullar (4) Okulların sayısı (2) öğretmenlerin (5) Erkek (3) Liseler (6) Kadın 139

113. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de bulunan mekâtib-i ecnebiyye (1) ile mevcut talebe ve muallimînin (2) cins ve miktarı (devam) Rüşdî mektebleri Talebenin adedi Mualliminin adedi Aded-i Esamî-i vilayât mekâtib (4) Yekun Zükûr lnâs (6) Yekun Zükûr inâs (6) Dersaadet 19 1 706 725 981 246 69 177 Işkodra vilayeti 2 101 101-11 11 - Edime vilayeti 5 - - - - - - Selanik vilayeti 4 580 388 192 41 32 9 Yanya vilayeti - - - - - - Aydın vilayeti 9 1 118 674 444 106 48 58 Hudavendigar vilayeti 7 377 177 200 29 10 19 Trabzon vilayeti 3 780 580 200 20 16 4 Adana vilayeti 2 - - - - - - Diyarbekir vilayeti - - - - - - - Sivas vilayeti 4 185 115 70 7 6 1 Mamuretülaziz vilayeti 2 70 54 16 11 3 8 Kudüs-ü Şerif vilayeti - - - - - - - izmit mutasarrıflığı - - - - - - - Biga vilayeti 2 289 136 153 7 2 5 Suriye vilayeti 3 390 320 70 15 12 3 Beyrut vilayeti 6 560 420 140 23 18 5 Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 1 71 71-9 9 - Musul vilayeti 2 45 35 10 7 5 2 Manastır vilayeti 1 37 7 30 5-5 Bitlis vilayeti 2 248 150 98 14 9 5 Yekun 74 6 557 3 953 2 604 551 250 301 (1) Yabancı okullar (4) Okulların sayısı (2) Öğretmenlerin (5) Erkek (3) Ortaokullar (6) Kadın 140

113. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de bulunan mekâtib-i ecnebiyye (1) ile mevcut talebe ve muallimînin (2) cins ve miktarı (devam) İptidaî mektebi eri Talebenin adedi Mualliminin adedi Aded-i Esamî-i vilayât mekâtib (4) Yekun Zükûr lnâs (6) Yekun Zükûr Inâs Dersaadet 26 1 179 629 550 111 51 60 işkodra vilayeti 4 262 195 67 13 7 6 Edime vilayeti - - - - - - - Selanik vilayeti 3 825 290 535 24 8 16 Yanya vilayeti 1 8 8-1 1 - Aydın vilayeti 15 1 971 691 1 280 100 26 74 Hudavendigar vilayeti 1 77 49 28 5 2 3 Trabzon vilayeti 1 55 55-2 2 - Adana vilayeti 5 115 65 50 5 3 2 Diyarbekir vilayeti - - - - - - - Sivas vilayeti 19 1 821 931 890 21 16 5 Mamuretülaziz vilayeti 7 1 162 531 631 24 9 15 Kudüs-ü Şerif vilayeti 55 4 062 2 408 1 654 180 103 77 İzmit mutasarrıflığı - - - - - - - Biga vilayeti - - - - - - - Suriye vilayeti 47 2 194 1 026 1 168 80 36 44 Beyrut vilayeti 38 1 748 908 840 100 59 41 Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 3 147 24 123 15 1 14 Musul vilayeti 1 151 94 57 5 3 2 Mlnastır vilayeti - - - - - - - Bitlis vilayeti 20 902 615 287 42 24 18 Yekun 246 16 679 8 519 8 160 728 351 377 (1) Yabancı okullar (4) Okulların sayısı (2) Öğretmenlerin (5) Erkek (3) ilkokullar (6) Kadın 141

114. Her vilayetde mevcut mekâtib-i umûmiyye'' ile devam eden talebenin miktarı lcmal (2> Mekâtib-i mülkiyye Esamî-i vilayât Bir yaşından yüz yaşına kadar olan nüfusa nisbetle mektebe devam edenlerin yüzde isabet eden miktarı Talebenin adedi Mekâtibin adedi (3) Talebenin adedi Mekâtibin adedi (3) Dersaadet 14,32 72 791 699 28 849 322 Edirne vilayeti 23,01 103 561 2 427 66 369 1 950 Selanik vilayeti 14,63 82 980 1 689 37 624 1 075 Yanya vilayeti 21,32 62 295 1 824 7 063 139 Aydın vilayeti 16,59 131 457 2 958 93 770 2 612 Hudavendigar vilayeti 16,15 135 930 3 653 114 740 3 453 Kastamonu vilayeti 18,07 94 386 3 430 91 211 3 398 Trabzon vilayeti 14,55 106 330 3 106 82 190 2 640 Ankara vilayeti 5,50 30 948 2 242 19 130 2 112 Suriye vilayeti 6,25 19 438 460 8 662 297 Beyrut vilayeti 7,70 26 462 626 16 604 397 Adana vilayeti 9,94 17 459 671 13 686 607 Konya vilayeti 20,63 100 633 2 135 92 025 2 024 Sivas vilayeti 12,31 66 125 1 850 51 651 1 658 Diyarbekir vilayeti 3.61 8 061 342 4 548 206 Halep vilayeti 5,24 22 396 784 14 208 648 Cezair-i Bahr-ı Sefîd vilayeti 13,87 24 218 379 3 536 78 Manastır vilayeti 13,39 55 072 1 071 20 961 468 Erzurum vilayeti 4,88 17 894 865 17 094 862 Çatalca sancağı 19,49 7 190 107 2 118 51 İzmit mutasarrıflığı 19,77 24 557 740 16 106 678 Mamuretülaziz vilayeti 9,78 22 380 550 13 551 414 Kudüs-ü Şerif vilayeti 13,64 20 844 412 11 905 252 Bağdat vilayeti 5,38 4 776 67 2 305 57 Musul vilayeti 6,38 6 443 460 3 396 398 Biga vilayeti 21,91 16 550 479 14 065 449 Kosova vilayeti 6,59 27 944 730 17 479 469 işkodra vilayeti 15,13 5 425 127 3811 106 Bitlis vilayeti 5,59 9 462 348 6 090 268 Van vilayeti 5,93 5195 156 2 292 135 Trablusgarp vilayeti o 10 636 405 10 378 404 Basra vilayeti 7,64 2 440 120 2 290 119 Zor sancağı 1,67 445 5 445 5 Yemen vilayeti Bingazi vilayeti o 4 149 286 3 926 283 o 1 645 75 1 645 75 Yekun 1 348 517 36 278 895 723 29 109 (1) Tüm okullar (2) Toplam (3) Okulların sayısı (*) Tahriri (sayımı) icra edilmediği cihetle nüfusunun miktarı bilinememiştir. 142

114. Her vilayetde mevcut mekâtib-i umûmiyye* ' ile devam eden talebenin miktarı (devam) Mekâtib-i askeriyye-i Mekâtib-i bahriyye-i Mekâtib-i gayrişahane şâhâne müslime Mekâtib-i ecnebiyye Esamî-i vilayât Talebenin adedi Mekâtibin adedi Talebenin adedi Mekâtibin adedi Talebenin adedi Mekâtibin adedi Talebenin adedi Mekâtibin adedi Dersaadet 7 673 13 1 734 5 29 850 302 4 685 57 Edirne vilayeti 700 2 - - 36 492 469-6 Selanik vilayeti 252 1 - - 43 489 604 1 615 9 Yanya vilayeti - - - - 55 224 1 684 8 1 Aydın vilayeti - - - - 33 612 316 4 075 30 Hudavendigar vilayeti 767 2 - - 19 969 190 454 8 Kastamonu vilayeti 141 1 - - 3 034 31 - - Trabzon vilayeti 299 1 - - 23 006 461 835 4 Ankara vilayeti - - - - 11 818 130 - - Suriye vilayeti 719 2 - - 6 893 107 3 164 54 Beyrut vilayeti 149 1 - - 5 734 169 3 975 59 Adana vilayeti - - - - 3 222 52 551 12 Konya vilayeti - - - - 8 608 111 - - Sivas vilayeti 263 1 - - 9 949 157 4 262 34 Diyarbekir vilayeti 255 1 - - 3 193 134 65 1 Halep vilayeti 344 1 - - 7 844 135 - - C. Bahr-ı Sefid vilayeti - - - - 20 414 296 268 5 Manastır vilayeti 824 2 - - 33 250 600 37 1 Erzurum vilayeti 800 3 - - - - - - Çatalca sancağı - - - - 5 072 56 - - İzmit mutasarrıflığı - - - - 8 266 59 185 3 Mamuretülaziz vilayeti 181 1 - - 7 346 124 1 302 11 Kudüs-ü Şerif vilayeti - - - - 4 877 105 4 062 55 Bağdat vilayeti 957 2 - - 1 514 8 - - Musul vilayeti 123 1 - - 2 728 58 196 3 Biga vilayeti - - - - 2 196 28 289 2 Kosova vilayeti 186 1 - - 10 279 260 - - işkodra vilayeti - - - - 1 251 15 363 6 Bitlis vilayeti 98 1 - - 2 124 57 1 150 22 Van vilayeti 139 1 - - 2 764 20 - - Trablusgarp vilayeti 258 1 - - - - - - Basra vilayeti - - - - 150 1 - - Zor sancağı - - - - - - - - Yemen vilayeti 223 3 - - - - - - Bingazi vilayeti - - - - - - - - Yekun 15 351 42 1 734 5 404 168 6 739 31 541 383 (1) Tüm okullar (2) Okulların sayısı 143

BÖLÜM X TARIM

115. İstatistik cetvelleri vürûd eden (1> vilayât-ı şahanede 1313/1897 senesi zarfında vukubulan hasılâtzer'ıyyenin (2) nev' ve miktarı Arazi-i mezruaya (4) nisbetle her Zer" edilen (5) dönüme isabet eden arazının mesâha-i Fiyat-ı mahsulât sathıyyesi Alınan mahsulâtın miktan (6) mutavassıt (8) Esamî-i mezruât Kile Dönüm Kile Kıyye Guruş Pare Buğday 2,61 29 069 689 75 907 826-26 Kapluca 3,52 951 567 3 344 842-14 - Çavdar 3,41 2 265 384 7 730 868-17 30 Yulaf 2,85 1 639 291 4 670 117-9 2 Arpa 3,59 11 361 312 40 799 035-13 23 Mısır 3,70 3 234 694 11 984 076-11 30 Dan 2,67 1 054 362 2 818 162-14 36 Pirinç n7,29 869 776-6338 345 1 10 Susam 1,70 262 347 445 723-33 26 Kuş yemi 0,89 390 979 349 575-14 - Burçak 1,60 274 774 440 338-19 - Fiy 2,99 137 389 410 189-12 - Grah 1,05 4 143 4 349-17 2 Anason ve çörek otu 1,10 8 538 9 398-46 2 Alef< 9) 7,59 104 255 791 009-13 13 Pamuk O 2 3 ı22 723 941-16 811 278 4 20 Keten ve tohumu 1,19 78 615 93 569-33 34 Kenevir 5,03 87 920 442 202-36 34 Fasulye, mercimek,börülce, bezelye 2,76 84 735 233 677-18 25 Soğan ve sarmısak 179,59 6911 1 241 175-10 - Bakla 4,85 73 909 358 592-14 6 Patates 13,50 5 476 73 901-14 13 Nohut 2,70 64 407 173 844-23 11 Hububat-ı mütenevvia-ı saire 2,39 1 046 727 2 504 630-27 36 Yekun 53 801 141 154 827 097 23 149 623 (1) Gelen (2) Zirai üretimin (3) Ürünler (4) Ekili topraklara (5) Ekilen (6) Yüzölçümü (7) Üretimin (8) Ortalama fiyat (9) Ot ve saman Not. 1 İstanbul kilesi = 36,4 litre 1 Kıyye = 1,283 kg. 1Guruş=40 Pare O Kıyyedir 147

116. İstatistik cetvelleri vürûd eden (1) vilayat-ı şahanede 1313/1897 senesinde mevcut hayvanât-ı ehliyyenin nev' ve miktarı Esamî-i hayvanât Adet Mülahazat Çift mandası 153 688 Manda ineği 167 872 Manda-boğası 37 208 Malak 78 889 Çift öküzü 1 238 879 Kara sığır ineği 1 146 867 Kara sığır boğası 195 053 Dana 509 489 Yük ve binek beygiri 302 384 Ester 75 507 Merkep 587 342 Koyun 11 544 976 Keçi 7 336 279 Tiftik keçi 915 703 Canavar 199 247 Deve 359 012 Hergele 3 396 Yekun 24 851 791 (1) Gelen (2) Katır (3) Eşek (4) Domuz (5) At 117.1313/1897 senesi zarfında hayvanât-ı ehliyyeden istihsal olunan sütün kıymet ve miktarı Fiyat-ı Kıymet Miktar mutavassıt Hayvanât-ı ehliyyenin nevi Guruş Kıyye Guruş Mülahazat Koyundan hasıl olan 495 824 238 392 917 244 1,26 Keçiden hasıl olan 179 576 492 208 690 108 0,86 Inekden hasıl olan 278 156 357 282 337 522 0,99 Mandadan hasıl olan 301 557 879 306 533 990 0,98 Yekun 1 255 114 966 1 190 478 864 (1) Ortalama fiyat 118.1313/1897 senesi zarfında hayvanât-ı ehliyyeden istihsal olunan yapağı ve sairenin kıymet ve miktarı Fiyat-ı Hayvanât-ı Kıymet Miktar mutavassıt ehliyyenin nevi Guruş Kıyye Guruş Mülahazat Yapağı 43 805 676 8 585 969 5,10 Keçi kılı 9 366 488 2 144 213 4,37 Tiftik 21 618 481 1 381 996 15,64 Deve kılı 115 157 32198 3,58 Yekun 74 905 802 12 144 376 (1) Ortalama fiyat 148

119. İstatistik cetvelleri vürûd eden <1> vilayât-ı şahanede 1313/1897 senesi zarfında hasıl olan mezrûâtın (2) nev' ve miktarı Buğday Kapluca Beher dönüme isabet eden Arazi-i mezrûa 13 ' Mahsulât 1 "* Fiyat-ı mutavassıt' 61 Beher dönüme isabet eden Arazi-i mezrûa' 3 ' Mahsulât' 4 ' Fiyat-ı mutavassıt' 5 ' Esamî-i vilayât Kile Dönüm Kile Guruş Kile Dönüm Kile Guruş Ankara vilayeti 3,57 683543 2441 315 22 1,51 20000 30100 16 Sivas vilayeti 2,12 7897181 16 722 676 25 4,09 27 250 111 500 10 C. Bahr-ı Sefıd vilayeti 1,56 306199 476 755 22 - - - - Hudavendigar vilayeti 3,46 1 848102 6401 345 23 5,89 10050 59150 13 Kosova vilayeti 3,82 702165 2685 718 18 3,48 82 404 286866 18 Manastır vilayeti 5,01 678 167 3400 468 24 29,80 2233 66550 15 Kastamonu vilayeti 5,53 1 636 428 9052864 30 3,33 621 932 2072 261 15 Adana vilayeti 3,95 687013 2 713 499 32 5,49 19150 105 215 27 Mamuretülaziz vilayeti 1,31 1 092020 1 434452 40 - - - - Edirne vilayeti 2,22 2386 649 5294089 21 3,58 165 379 592392 5 Halep vilayeti 6,55 1 100000 7200000 18 2,08 50 104 24 Çatalca sancağı 3,78 85584 323550 27 4,36 2329 10154 6 Kudüs-ü Şerif vilayeti 2,05 474000 972000 40 - - - - Biga sancağı 4,27 164374 702187 30 18,00 440 7920 6 Bağdat vilayeti 8,41 261 473 2198 222 24 - - - - Şehr emaneti 0,39 194357 75 250 22 0,53 150 80 8 Trablusgarb - - 225190 - - - - - Suriye vilayeti 1,31 8 776 563 11 530335-12,75 200 2550 - Van vilayeti 7,45 220160 1 640464 29 - - - - Zor sancağı 13,14 21 431 281 697 24 - - - - Bingazı sancağı 2,50 54300 135 750 20 - - - Yekun 29 269 709 75907826 951 567 3344842 (1) Gelen (2) Zirai üretimin (3) Ekili topraklar (4) Üretim (5) Ortalama fiyat 149

119. İstatistik cetvelleri vürûd eden (1> vilayât-ı şahanede 1313/1897 senesi zarfında hasıl olan mezrûâtın' 2 ' nev' ve miktarı (devam) Çavdar Yulaf Beher dönüme isabet eden Arazi-i mezrûa (3) Fiyat-ı Mahsulât" mutavassıt' ' 5 Beher dönüme isabet eden Arazi-i mezrûa* 3 ' Mahsulât" Fiyat-ı mutavassıt'* 1 Esamî-i vilayât Kile Dönüm Kile Guruş Kile Dönüm Kile Guruş Ankara vilayeti 3,76 8 000 30050 15 2.10 1 000 2100 10 Sivas vilayeti 1.56 312 000 487933 12 17,64 6100 107 623 6 C. Bahr-ı Sefid vilayeti 20,53 228 4680 18 8,05 4 414 35 526 16 Hudavendigar vilayeti 4,02 136 725 550190 16 4,67 95 955 448 077 9 Kosova vilayeti 3,02 439129 1 326112 15 3,40 158 968 540109 8 Manastır vilayeti 4.60 287 775 1 324076 17 4,16 62 952 261 994 9 Kastamonu vilayeti 4,71 418166 1 970 491 15 11,94 68 617 819 405 12 Adana vilayeti 3,68 54310 199 747 22 0,22 823 996 177 509 8 Mamuretülaziz vilayeti 0,98 17000 16 717 31 - - - - Edime vilayeti 2.61 529 733 1 381 141 14 2,74 342105 935 966 7 Halep vilayeti - - - - 5,00 15000 75 000 8 Çatalca sancağı 4.58 1 862 8536 18 0,57 7000 4000 6 Kudüs-ü Şerif vilayeti - - - - - - - - Biga sancağı 17,56 2621 46025 20 6,89 1 919 13 222 15 Bağdat vilayeti - - - - - - - Şehr emaneti 0.33 900 300 15 0.50 1 500 750 8 Trablusgarb - - - - - - - - Suriye vilayeti 5,41 8750 47360-4.44 56085 248 836 - Van vilayeti 7.00 48185 337510 24 - - - - Zor sancağı - - - - - - - - Bingazı sancağı - - - - - - - - Yekun 2265 384 7730868 1 645591 3670117 (1) Gelen (2) Zirai üretimin (3) Ekili topraklar (4) Üretim (6) Ortalama fiyat 150

119. İstatistik cetvelleri vürûd eden (1) vilayât-ı şahanede 1313/1897 senesi zarfında hasıl olan mezrûâtm nev' ve miktarı (devam) Arpa Mısır Esamî-i vilayât Beher dönüme isabet eden Kile Arazi-i mezrûa (3) Dönüm Mahsulât' 4 ' Kile Fiyat-ı mutavassıt* 6 ' Guruş Beher dönüme İsabet eden Kile Arazi-i mezrûa 13 ' Dönüm Fiyat-ı Mahsulât' ' mutavassıt' ' 4 5 Kile Guruş Pare Ankara vilayeti 2,44 506 383 1 237 635 12 2,59 101 262 7 20 Sivas vilayeti 2,63 2592857 6818 350 11 1,80 15 261 27 438 5 20 O Bahr-ı Sefid vilayeti 3,15 104001 327 879 13 - - - - Hudavendigar vilayeti 3,45 902 436 3116827 14 1.72 646068 1 112620 15 - Kosova vilayeti 3,84 516 540 1 984 459 13 6,77 522168 3537 483 15. - Manastır vilayeti 7,78 247 754 1 928 459 12 6,56 399010 2 617 787 27 20 Kastamonu vilayeti 3,90 1 037 546 4047 754 10 15,96 37 998 606335 8 - Adana vilayeti 4,67 430 900 2 245 798 15 5,11 3 075 15 711 7 20 Mamuretülaziz vilayeti 0.92 436100 402 426 27 3,60 34000 122500 14 - Edirne vilayeti 3,03 787 764 2389536 11 1.43 1 492821 2130 614 15 - Halep vilayeti 7,50 400000 3000000 9 15,00 15000 225000 5 20 Çatalca sancağı 6,15 53 987 331 896 12 2.72 24862 67573 14 - Kudüs-ü Şerif vilayeti 1,20 740 833 888 900 18 - - - - Biga sancağı 7,02 66 018 463 243 19 34.22 4510 154321 15 - Bağdat vilayeti 8,15 277913 2264 639 12 0,83 520 433 3 20 Şehr emaneti 0,55 1 000 551 13 1.00 500 500 12 - Trablusgarb - - 1 545000 - - - - - Suriye vilayeti 2,79 2084520 5821 691-35,45 38 800 1 375 500 - Van vilayeti 6,69 64047 428 735 19 - - - - Zor sancağı 9,45 10 713 101 255 24 - - - - Bıngazı sancağı 2,43 550000 1 365000 10 - - Yekun 11 861 312 40 710035 3234694 11 994077 (1) Gelen (2) Zirai üretimin (3) Ekili topraklar (4) Üretim (5) Ortalama fiyat 151

119. İstatistik cetvelleri vürûd eden (1) vilayât-ı şahanede 1313/1897 senesi zarfında hasıl olan mezrûâtın <2) nev' ve miktarı (devam) Darı Pirinç Beher dönüme isabet eden Arazi-i mezrûa <3) Mahsulât" Fiyat-ı mutavassıt* 8 ' Beher dönüme isabet eden Arazi-i mezrûa 13 ' Mahsulât' 4 ' Fiyat-ı mutavassıt 16 ' Esamî-i vilayât Kile Dönüm Kile Guruş Kıyye Dönüm Kıyye Guruş Pare Ankara vilayeti 130,00 1 130 14 129,23 1 946 251 480 1 20 Sivas vilayeti 12,63 20851 263452 12 120,00 1 000 120000 1 C. Bahr-ı Sefid vilayeti 7,89 365 2879 15 - - - - Hudavendigar vilayeti 2,50 100346 250 765 12 188,94 1 880 355 200 1 20 Kosova vilayeti 2,81 27 736 77868 13 360,36 6 740 2428800 1 Manastır vilayeti 1.71 5310 9100 15 46,88 3200 150000 25 Kastamonu vilayeti 3,33 128 048 427039 13 4.51 278 550 1 255 600 1 29 Adana vilayeti 1,89 139372 262981 20 20,02 7 000 140165 2 Mamuretulazız vilayeti 0,53 101 700 54343 27 5,20 34000 176 800 2 Edirne vilayeti 0,89 182 847 163114 10 - - - - Halep vilayeti 16,67 30 000 500000 10 - - - - Çatalca sancağı 8,18 66 540 12 - - - - Kudüs-ü Şerif vilayeti 2,61 67 500 175900 24 - - - - Biga sancağı 9.36 9172 85825 12 - - - - Bağdat vilayeti 0,36 69 613 25 275-2,73 535 460 1 460300 1 Şehr emaneti 0,33 300 100 8 - - - - Trablusgarb - - - - - - - - Suriye vilayeti 2,56 113661 290562 - - - - - Van vilayeti 18,70 9874 184689 12 - - - - Zor sancağı 0,92 47 600 43 600 24 - - - - Bingazı sancağı - - - - - - - - Yekun 1 054382 2818162 869 776 6338 345 (1) Gelen (2) Zirai üretimin (3) Ekili topraklar (4) Üretim (5) Ortalama fiyat 152

119. İstatistik cetvelleri vürûd eden (1> vilayât-ı şahanede 1313/1897 senesi zarfında hasıl olan mezrûâtın (2> nev' ve miktarı (devam) Susam Kuş yemi Esamî-ı vilayât Beher dönüme Arazi-i isabet eden mezrûa (3) Kile Dönüm Mahsulât' 4 ' Kile Fiyat-ı mutavassıt' 6 ' Guruş Beher dönüme isabet eden Kile Arazi-i mezrûa (3) Dönüm Mahsulât' 4 ' Kile Fiyat-ı mutavassıt' 6 ' Guruş Ankara vilayeti Sivas vilayeti O Bahr-ı Sefid vilayeti Hudavendigar vilayeti 2.27 16 750 38 060 30 Kosova vilayeti Manastır vilayeti Kastamonu vilayeti Adana vilayeti 2,13 137008 291 876 35 1,50 1000 1500 Mamuretülaziz vilayeti Edime vilayeti 1,13 48 267 54 417 24 0,88 390 282 345142 14 Halep vilayeti 0,72 20000 14321 Çatalca sancağı 3,19 593 1 890 14 Kudüs-ü Şerif vilayeti 1,09 38 875 42 500 30 Biga sancağı 3,13 1 447 4 529 55 10,02 104 1 042 14 Bağdat vilayeti Şehr emaneti Trablusgarb Suriye vilayeti Van vilayeti Zor sancağı Bingazi sancağı Yekun 262347 445 723 391 979 349 574 (1) Gelen (2) Zirai üretimin (3) Ekili topraklar (4) Üretim (5) Ortalama fiyat 153

119. İstatistik cetvelleri vürûd eden <1) vilayât-ı şahanede 1313/1897 senesi zarfında hasıl olan mezrûâtın <2) nev' ve miktarı (devam) Burçak Fiy Beher dönüme isabet eden Arazi-i Fiyat-ı mezrûa" 31 Mahsulât 141 mutavassıt' ' 5 Beher dönüme isabet eden Arazi-i mezrûa' 3 ' Mahsulât 1- " Fiyat-ı mutavassıt' 51 Esamî-i vılayât Kile Dönüm Kile Guruş Kile Dönüm Kile Guruş Ankara vilayeti. Sivas vilayeti 7,64 14 715 112460 14 5,33 46 000 245 000 12 C. Bahr-ı Sefid vilayeti - - - - - - - - Hudavendigar vilayeti 2.30 54141 129 484 13 1,33 75000 100 000 14 Kosova vilayeti - - - - - - - - Manastır vilayeti 1.74 11 960 20800 20 - - - - Kastamonu vilayeti 4,00 10 200 40800 9 4,01 15 700 63 000 8 Adana vilayeti 1,50 947 1 417 30 - - - - Mamuretülazız vilayeti - - - - - - - - Edime vilayeti 0,60 159 368 95 620 15 2,13 290 619 11 Halep vilayeti - - - - - - - - Çatalca sancağı 3,35 1 168 3914 15 3,93 399 1 570 15 Kudüs-ü Şerif vilayeti 0,50 20 000 10000 10 - - - - Biga sancağı 11,46 2255 25 843 18 - - - - Bağdat vilayeti - - - - - - - Şehr emaneti - - - - - - - Trablusgarb - - - - - - - Suriye vilayeti - - - - - - - Van vilayeti - - - - - - - Zor sancağı - - - - - - - Bingazi sancağı - - - - - - - Yekun 274 774 440338 137 389 410189 (1) Gelen (2) Zirai üretimin (3) Ekili topraklar (4) Üretim (5) Ortalama fiyat 154

119. İstatistik cetvelleri vürûd eden (1> vilayât-ı şahanede 1313/1897 senesi zarfında hasıl olan mezru âtı n (2! nev' ve miktarı (devam) Alet Pamuk Beher dönüme isabet eden Arazi-i Fiyat-ı mezrûa (4) Mahsulât(5) mutavassıt' ' 6 Beher dönüme isabet eden Arazi-i mezrûa' 4 ' Mahsulât' 5 ' Fiyat-ı mutavassıt' 6 ' Esamî-i vilayât Kile Dönüm Kile Guruş Kıyye Dönüm Kıyye Guruş Pare Ankara vilayeti 2,97 54 101 160 570 4 Sivas vilayeti - - - - 50,00 300 15 000 3 C. Bahr-ı Sefid vilayeti - - - - 30,87 3 370 104 032 5 Hudavendigar vilayeti - - - - 30,87 19 000 586 500 4 20 Kosova vilayeti 14,08 37 000 520 866 12 6,40 2 750 17 600 5 Manastır vilayeti 4,67 1 500 7 000 20 6,12 2 820 17 250 6 Kastamonu vilayeti - - - 0,86 8 700 7 500 5 Adana vilayeti - - - 32,60 374 560 12 212 205 4 Mamuretülaziz vilayeti - - 17,28 149 000 2 574 250 5 Edirne vilayeti - - - 8,31 17 566 146 010 3 Halep vilayeti - - - 12,50 60 000 750 000 4 Çatalca sancağı 4,00 65 755 263 143 8 - - - - Kudüs-ü Şerif vilayeti - - - - - - - Biga sancağı - - - 15,95 598 9 541 4 Bağdat vilayeti - - - 7,88 15011 118 300 1 Şehr emaneti - - - - - - - Trablusgarb - - - - - - - Suriye vilayeti - - - - 5,72 16 165 92 520 - Van vilayeti - - - - - - - - Zor sancağı - - - - - - - - Bingazi sancağı - - - - - - - - Yekun 104 255 791 009 723 941 16 811 278 (1) Gelen (2) Zirai üretimin (3) Ot ve saman (4) Ekili topraklar (5) Üretim (6) Ortalama fiyat 155

119. İstatistik cetvelleri vürûd eden (1) vilayât-ı şahanede 1313/1897 senesi zarfında hasıl olan mezrûâtın (2> nev' ve miktarı (devam) Keten ve tohumu Kenevir Beher dönüme isabet eden Arazi-i Fıyat-ı mezrûa ' 13 Mahsulât" 1 mutavassıt' ' 6 Beher dönüme isabet eden Arazi-i mezrûa' 3 ' Mahsulât* 4 ' Fiyat-ı mutavassıt' 51 Esamî-i vilayât Kile Dönüm Kile Guruş Kile Dönüm Kile Guruş Ankara vilayeti 2.00 50 100 Sivas vilayeti 0.20 100 20 38 1.06 16000 16916 16 C. Bahr-ı Sefid vilayeti - - - - - - - Hudavendigar vilayeti 3,76 14120 53050 35 3.70 330 1 220 15 Kosova vilayeti - - - - 2.45 5100 12 474 23 Manastır vilayeti 0,79 8 550 6 764 48 11,25 12800 144025 24 Kastamonu vilayeti 0,24 32862 7803 48 2.52 22325 56 231 43 Adana vilayeti 1.00 1 500 1 500 40 - - - - Mamuretülaziz vilayeti - - - - 0,20 10200 2026 43 Edirne vilayeti 1.44 8989 12900 20 0.88 765 677 72 Halep vilayeti - - - - 10,42 20000 208 333 48 Çatalca sancağı 2,45 2 764 6 758 22 - - - - Kudüs-ü Şerif vilayeti - - - - - - - - Biga sancağı 1.50 200 300 20 - - - - Bağdat vilayeti - - - - - - - - Şehr emaneti - - - - 0.75 400 300 20 Trablusgarb - - - - - - - - Suriye vilayeti 0.46 9500 4374 - - - - - Van vilayeti Zor sancağı Bıngazi sancağı Yekun 78615 93569 87920 442202 (1) Gelen (2) Zirai üretimin (3) Ekili topraklar (4) Üretim (5) Ortalama fiyat 156

119. İstatistik cetvelleri vürûd eden (1> vilayât-ı şahanede 1313/1897 senesi zarfında hasıl olan mezrûâtın (2) nev' ve miktarı (devam) Fasulye, mercimek,börülce, bezelye Soğan ve sarmısak Beher dönüme isabet eden Arazi-i mezrûa* 3 ' Mahsulât* 4 ' Fiyat-ı mutavassıt' ' 8 Beher dönüme isabet eden Arazi-i Fiyat-ı mezrûa* ' 3 Mahsulât " 1 1 mutavassıt' ' 5 Esamî-i vilayât Kile Dönüm Kile Guruş Kıyye Dönüm Kıyye Guruş Ankara vilayeti Sivas vilayeti 4,93 20530 101 150 17 - - - C. Bahr-ı Sefid vilayeti - - - - - - - - Hudavendıgar vilayeti 3,23 15401 49 811 17 314,39 2 200 691 666 12 Kosova vilayeti 4,31 2550 11 000 20 2,44 380 926 10 Manastır vilayeti 1,78 4609 8 224 25 - - - - Kastamonu vilayeti 2,70 7506 20 275 14 - - - - Adana vilayeti 5,79 3735 21 625 26 41,67 500 20 833 12 Mamuretülaziz vilayeti - - - - - - - - Edime vilayeti 0,80 20183 16087 22 137,76 3831 527 750 6 Halep vilayeti - - - - - - - - Çatalca sancağı 1.42 209 296 20 - - - - Kudüs-ü Şerif vilayeti 0,50 10000 5000 10 - - - - Biga sancağı 20,90 10 209 34 - Bağdat vilayeti Şehr emaneti Trablusgarb Suriye vilayeti Van vilayeti Zor sancağı Bingazi sancağı Yekun 84735 233 677 6 911 1 241 175 (1) Gelen (2) Zirai üretimin (3) Ekili topraklar (4) Üretim (5) Ortalama fiyat 157

119. İstatistik cetvelleri vürûd eden (1) vilayât-ı şahanede 1313/1897 senesi zarfında hasıl olan mezrûâtın (2) nev' ve miktarı (devam) Bakla Patates Esamî-i vılayât Beher dönüme isabet eden Kile Arazi-i mezrûa"' Dönüm Mahsulât' 4 ' Kile Fiyat-ı mutavassıt' 5 ' Guruş Beher dönüme isabet eden Kile Arazi-i mezrûa (3) Dönüm Mahsulât' 4 ' Kile Fiyat-ı mutavassıt 15 ' Guruş Ankara vilayeti Sivas vilayeti 4,38 8000 35000 10 C Bahr-ı Sefid vilayeti Hudavendigar vilayeti 6,29 41 890 263 650 13 2,08 300 625 15 Kosova vilayeti 14,31 5106 73075 13 Manastır vilayeti Kastamonu vilayeti Adana vilayeti Mamuretulazız vilayeti Edime vilayeti 2,06 15 202 31 372 12 3.87 70 271 15 Halep vilayeti - - - - - - - - Çatalca sancağı 3,73 2004 7 482 18 - - - - Kudüs-ü Şerif vilayeti 0,50 2000 1 000 8 - - - - Biga sancağı 4.17 4813 20088 24 - - - - Bağdat vilayeti Şehr emaneti Trablusgarb Suriye vilayeti Van vilayeti Zor sancağı Bingazı sancağı Yekun 73 909 358 592 5 476 73 971 (1) Gelen (2) Zirai üretimin (3) Ekili topraklar (4) Üretim (5) Ortalama fiyat 158

119. İstatistik cetvelleri vürûd eden (1> vilayât-ı şahanede 1313/1897 senesi zarfında hasıl olan mezrûâtın (2) nev' ve miktarı (devam) Nohut Hububat-ı mütenevvia-ı saire Beher dönüme Beher dönüme isabet Arazi-i Fiyat-ı isabet Arazi-i Fiyat-ı eden mezrûa* ' 3 Mahsulât'» 4 mutavassıt' 81 eden mezrûa' 31 Mahsulât' 41 mutavassıt' 81 Esamî-i vilayât Kile Dönüm Kile Guruş Kile Dönüm Kile Guruş Ankara vilayeti _ Sivas vilayeti 13,56 6285 85 225 14 2,56 35900 91 750 12 C. Bahr-ı Sefid vilayeti - - - - 7.73 21 085 162885 14 Hudavendigar vilayeti 1,78 34 785 61 780 19 1,83 179150 327 499 16 Kosova vilayeti - - - - 4,96 9 200 45 625 12 Manastır vilayeti - - - - - - - - Kastamonu vilayeti 2,67 30 80 25 0,32 7150 2310 21 Adana vilayeti 19,49 272 5300 28 2,82 8350 23550 19 Mamuretülaziz vilayeti - - - - 1,06 105518 112000 35 Edime vilayeti 0,75 16100 12110 21 2,05 258 049 529 487 30 Halep vilayeti - - - - 5,00 100000 500000 12 Çatalca sancağı 0,84 44 37 20 - - - - Kudüs-ü Şerif vilayeti - - - - 2,31 18 700 43150 34 Biga sancağı 1,35 6891 9312 26 - - - - Bağdat vilayeti - - - - 4,33 84 750 366 734 2 Şehr emaneti - - - - - - - Trablusgarb - - - - - - - - Suriye vilayeti - - - - 1.37 218 875 299 640 - Van vilayeti - - - - - - - - Zor sancağı - - - - - - - - Bingazi sancağı - - - - - - - - Yekun 64407 173844 1 046 727 2504630 (1) Gelen (2) Zirai üretimin (3) Ekili topraklar (4) Üretim (5) Ortalama fiyat 159

120. İstatistik cetvelleri vürud eden (1) vilayat-ı şahanede 1313/1897 senesinde mevcut hayvanât-ı ehliyyenin nev' ve miktarı Yekun Çift mandası Manda ine Manda boğası Esamî-i vilayât Arazinin mesâha-i sathıyyesi (2) Kilometre murabba ' 13 Adet Beher kilometre kareye isabet eden Adet Beher kilometre kareye isabet eden Adet Beher kilometre kareye isabet eden Adet Beher kilometre kareye isabet eden Ankara vilayeti 98 414 2 228 071 22,64 16792 0.17 12854 0,13 2075 0,02 Sivas vilayeti 96 880 1 987 684 20,10 21 453 0.22 24121 0,24 8165 0.08 C. Bahr-ı Sefid vilayeti 6372 439582 68,99 - - - - - - Hudavendigar vilayeti 91 412 2070 471 22,65 19 287 0,21 18593 0,20 777 0,01 Kosova vilayeti 44192 1 659 286 37,55 4590 0,10 5160 0,12 1 150 0,03 Manastır vilayeti 44136 2071 350 46,93 14185 0,32 13179 0,30 6862 0,16 Kastamonu vilayeti 73312 1 794916 24,48 35037 0,48 35 303 0,48 9 647 0,13 Adana vilayeti 71 600 1 492 228 20,84 7820 0,11 9595 0,13 2096 0,03 Mamuretülaziz vilayeti 46000 833 547 18,12 210 0,00 930 0,02 225 0,00 Edime vilayeti 64356 2974978 46,23 15223 0,24 18 868 0,29 678 0,01 Halep vilayeti 117 248 2430 600 20.73 2000 0,02 2000 0,02 100 0,00 Çatalca sancağı 1 900 104 714 55,11 1 143 0,60 2567 1,35 31 0,02 Kudüs-ü Şerif vilayeti 15136 280 032 18.50 - - 120 0,01 - - Biga sancağı 11 520 348 249 30,23 2802 0,24 5 264 0,46 53 0,00 Bıngazı sancağı 227300 518 530 2,28 - - - - - - Bağdat vilayeti 139960 1 082 453 7,59 - - 14039 0,10 4012 0,03 Şehr emaneti 3300 110 409 33,46 2070 0,63 798 0,24 102 0,03 Trablusgarb 330 200 - - - - - - - - Suriye vilayeti 99 808 2026 043 20.30 7250 0,07 1 320 0,01 20 0,00 Van vilayeti 73000 367 254 5,03 3826 0,05 3161 0,04 1 215 0,02 Zor sancağı 122096 51 394 0.42 - - - Yekun 1 780142 24851 791 153 688 167 872 37 208 (1) Gelen (2) Yüzölçümü (3) Kare 160

120. İstatistik cetvelleri vürud eden (1> vilayat-ı şahanede 1313/1897 senesinde mevcut hayvanât-ı ehliyyenin nev' ve miktarı (devam) Malak Çift öküzü Kara sığ r ineği Kara sığır boğası Dana Beher Beher Beher Beher Beher kilometre kilometre kilometre kilometre kilometre kareye kareye kareye kareye kareye isabet isabet isabet isabet isabet Esamî-i vilayât Adet eden Adet eden Adet eden Adet eden Adet eden Ankara vilayeti 3302 0,03 91 040 0,93 105360 1,07 9527 0,10 38 616 0,39 Sivas vilayeti 11 221 0,11 133 620 1,35 132588 1.34 29114 0,29 54188 0,55 C. Bahr-ı Sefıd vilayeti - - 14354 2.25 5136 0,81 1 173 0,18 3022 0.47 Hudavendigar vilayeti 13669 0,15 161 755 1,77 155 632 1,70 6311 0,07 77 860 0.85 Kosova vilayeti 3035 0,07 69030 1,56 46042 1,04 300 0,01 20 280 0.46 Manastır vilayeti 5755 0,13 102962 2,33 74277 1.68 25550 0,58 33027 0,75 Kastamonu vilayeti 18 641 0,25 120015 1,64 107311 1,46 34 268 0.47 46 646 0,64 Adana vilayeti 3 788 0,05 80391 1.12 105592 1.47 26326 0,37 47331 0,66 Mamuretülaziz vilayeti - - 91 270 1,96 71 300 1.55 31 680 0,69 23910 0,52 Edime vilayeti 12488 0,19 115326 1.79 114348 1,78 2290 0,04 75569 1.17 Halep vilayeti - 0,00 80000 0,51 25000 0,21 5000 0,04 15000 0,13 Çatalca sancağı 1 003 0,53 9019 4,75 12181 6,41 105 0,06 5 575 2,93 Kudüs-ü Şerif vilayeti - - 26 000 1.72 8 700 0.57 4400 0,29 8750 0,58 Biga sancağı 1 603 0,14 27107 2.35 55912 4.85 212 0,02 17 437 1,51 Bıngazi sancağı - - - - 5000 0,02 3000 0,01 2000 0.01 Bağdat vilayeti 2600 0,02 11 920 0,09 12 000 0,09 4570 0,03 4380 0,03 Şehr emaneti 369 0,11 3 251 0,99 2793 0,85 445 0,13 859 0.26 Trablusgarb - - -.- - - - - - ' - Suriye vilayeti 90 0,00 105 255 1.05 71 985 0,72 7812 0,08 26936 0,27 Van vilayeti 1 235 0,02 13144 0,18 35 710 0,49 2970 0,04 7803 0,11 Zor sancağı - 3400 0,03 - - - - 300 0,00 Yekun 78 889 1 238 879 1 146867 195053 509 489 (1) Gelen 161

120. İstatistik cetvelleri vürud eden' 1 ' vilayat-ı şahanede 1313/1897 senesinde mevcut hayvanât-ı ehlivyenin nev' ve miktarı (devam) Yük ve binek beygiri Ester Merkep' i) Hergele' 4» Deve Beher Beher Beher Beher Beher kilometre kilometre kilometre kilometre kilometre kareye kareye kareye kareye kareye isabet isabet isabet isabet isabet Esamî-i vilayât Adet eden Adet eden Adet eden Adet eden Adet eden Ankara vilayeti 5541 0,06 1 207 0.01 182 740 1,86 3070 0,03 Sivas vilayeti 25 686 0,26 3139 0.03 59942 0,61-1 080 0.01 C. Bahr-ı Sefid vilayeti 3174 0,50 9 281 1.46 11 077 1.74 - - - Hudavendigar vilayeti 34 786 0,38 3627 0.04 47526 0,52 3065 0.03 1 353 0.01 Kosova vilayeti 18 875 0,43 197 0,00 13340 0,30 - - - Manastır vilayeti 31 331 0,71 6722 0.15 34430 0,78 - - - Kastamonu vilayeti 18 331 0,25 6556 0,09 39 282 0.54 - - - Adana vilayeti 20 720 0,29 2202 0.03 28 281 0,39-10907 0,15 Mamuretülazız vilayeti 9534 0,21 7 246 0,16 34850 0,76-396 0,01 Edirne vilayeti 14831 0,23 10873 0,17 23 767 0,37-1 826 0,03 Halep vilayeti 65000 0,55 6500 0,06 50000 0,43-200 000 1,71 Çatalca sancağı 1 912 1.01 39 0,02 781 0,41 311 0,16 189 0,10 Kudüs-ü Şerif vilayeti 1 097 0,07 2 418 0,16 7904 0,52-4250 0,28 Biga sancağı 12825 1.11 884 0,06 5985 0.52-1 818 0,16 Bıngazı sancağı 5500 0,02 30 0,00 3000 0,01 -»000 0,13 Bağdat vilayeti 5870 0,04 2800 0,02 8812 0,06-27171 0,19 Şehr emaneti 2009 0,61 31 0,01 465 0,14 - - - Trablusgarb - - - - - - - - - Suriye vilayeti 17 647 0,18 10494 0,11 30 220 0,30-71 872 0,72 Van vilayeti 7 365 0.10 661 0,01 3440 0,05 - - - Zor sancağı 350 0,00 600 0,00 1 500 0,01-5100 0,04 Yekun 302384 75507 587342 3396 359012 (1) Gelen (3) Eşek (2) Katır (4) At 162

120. İstatistik cetvelleri vürud eden <1> vilayat-ı şahanede 1313/1897 senesinde mevcut hayvanât-ı ehliyyenin nev' ve miktarı (devam) Koyun Keçi Tiftik keçi Canavar* 21 Beher Beher Beher Beher kilometre kilometre kilometre kilometre kareye kareye kareye kareye isabet isabet isabet isabet Esamî-i vilayât Adet eden Adet eden Adet eden Adet eden Ankara vilayeti 857 660 8,71 618 073 6,28 280124 2,85 Sivas vilayeti 795 753 8,05 687 634 6,95 - - - - C. Bahr-ı Sefid vilayeti 216340 33,95 162 518 25,51 - - 13507 2,12 Hudavendigar vilayeti 695057 7,60 647 985 7,09 182688 2,00 480 0,01 Kosova vilayeti 1 060962 24,01 368 975 8,35 - - 47350 1,07 Manastır vilayeti 1 093577 24,78 551 979 12,51 - - 77 494 1,76 Kastamonu vilayeti 420 610 5,74 460 605 6,28 442 464 6.04 200 0,00 Adana vilayeti 270 759 3,78 875 370 12,23 860 0,01 190 0,00 MamuretülazJz vilayeti 280998 6,11 280998 6,11 - - - - Edime vilayeti 1 800840 27,96 710 812 11,04 - - 57 239 0,89 Halep vilayeti 1 350000 11,51 650000 5,54 - - - - Çatalca sancağı 51 606 27,16 16493 8,68 - - 1 759 0.93 Kudüs-ü Şerif vilayeti 105 744 6,99 110049 7.27 - - 600 0,04 Biga sancağı 123 523 10,72 92539 8,03 - - 285 0.02 Bingazi sancağı 350000 1,54 120000 0,53 - - - - Bağdat vilayeti 867 204 6,20 97075 0,69 - - - - Şehr emaneti 69935 21,19 27 271 8,26 - - 11 0.00 Trablusgarb - - - - - - -. - Suriye vilayeti 929156 9,31 745 854 7,47 - - 132 0.00 Van vilayeti 205 252 2,81 71 905 0,99 9567 0,13 - - Zor sancağı - - 40144 0,33 - - - Yekun 11 544976 7 336 279 915 703 199 247 (1) Gelen (2) Domuz 163

BÖLÜM XI DEVLET GELİR VE GİDERLERİ

121. Hazîne-i maliyyece bir sene zarfında vukubulan varidat ve mesarifâtın nev' ve miktarı Nev-i varidat Guruş Nev-i mesarifât Guruş Emlak ve akar vergisi 252 712 336 Tahsisât-ı adiyye 1 228 311 979 Temettü vergisi 72 846 503 Tahsisât-ı fevkalade 68 255 972 Bedel-i askerî 90 086 445 Düyûn-u muntazaman 406 036 351 Aşar ve ağnam 534 200 492 Düyûn-u gayri muntazama (9) 97 651 517 Orman ve maâdin (1) 40 212 337 Mesarifât-ı mütenevvia 81 726 976 Bankada merhun tahvilat faizinden 3 869 250 Tönbeki resm-i inhisarıyla beyıyyesinden B 4544 900 Reji hasılatından hazineye ait temettü 3 500 000 Tuz resmi 74 384 083 Tütün resmi 75 461 462 Müskirat^ resmi 26 785 462 Damga resmi 26 101 013 Duhan (4) öşrü 12 934 521 Saydıyye* 5 * resmi 9948 563 Harir^ öşrü 8 926 136 Rüsûm-u mütenevvia^ 23 182 546 Varidât-ı saire 421 337 528 Mısır vergisi 75 000 000 Şarkî Rumeli vergisi 26 500 000 Zeyla vergisi 1 500 000 Kıbrıs fazla-i varidatı 10 259 000 Sisam 300 000 Aynaroz 72 000 Yekun 1 794 664 577 1 881 982 795 Not. 1310/1894 malî yılına ait verilerdir. (1) Madenler (2) Satışından (3) Alkollü içkiler (4) Tütün (5) Avlanma (6) ipek (7) Çeşitli vergiler (8) Düzenli borçlar (9) Düzensiz borçlar 167

BÖLÜM XII MADENCİLİK

122. Maâdirv ' ve taş ocaklarında bir sene zarfında vukubulan hasılatın miktarı Esamî-i vilayât Guruş Esamî-i vilayât Guruş Edime vilayeti 36 016 Hazine-i Celile'ye merbut kazalar 26 087 İşkodra vilayeti 2 869 Zor sancağı 270 987 izmit mutasarrıflığı 6 680 Sivas vilayeti 31 101 Ankara vilayeti 2 566 416 Trabzon vilayeti 11 060 Aydın vilayeti 742 624 Kastamonu vilayeti 9 140 Adana vilayeti 8 335 Konya vilayeti 1 635 Erzurum vilayeti 1 411 Kosova vilayeti 162 683 Biga sancağı 4 770 Manastır vilayeti 75 934 Bağdat vilayeti 51 767 Yanya vilayeti 845 Cezair-i Bahr-ı Sefıd vilayeti 15 605 Bulgar dağı madeni 925 439 Cebel-i Lübnan vilayeti 776 Gümüşhacıköy madeni 173 947 Çatalca sancağı 166 Ergani madeni 1 483 772 Halep vilayeti 50 000 Lüle taşı madeni 363 379 Hudavendigar vilayeti 2 498 690 Yekûn 9 522 134 (1) Madenler 123. Maâdin (1> memurlarının 1313/1897 senesi maaş ve mesarifatının miktarı Esamî-i memurîn Guruş Mülahazat Ankara kil madeni muhassesâtı Ankara ve Konya mühendis maaş ve devriye ve müteferrikası Lüle taşı madeni muhassesâtı Karesi maden memurian maaş Karesi maden müteferrika ve kırtasiye Karesi madeni idarehane icarı Hudavendigar mühendis maaş ve devriye ve müteferrikası Karesi mühendis maaş ve devriye ve müteferrikası Aydın mühendis maaş ve devriye ve müteferrikası Megri ve Köyceğiz mühendis maaş ve devriye ve müteferrikası Trabzon mühendis maaş ve devriye ve müteferrikası Samsun kabz-ı nuhas memurları maaş (2) Antalya mühendis maaş ve devriye ve müteferrikası Tokat kalhanesi maaş ve masrafı Kosova mühendis maaş ve devriye ve müteferrikası Selanik mühendis maaş ve devriye ve müteferrikası 106 244 18 410 49 800 38 400 102 900 13 010 15 170 15 170 15 170 15 170 7 200 13 010 52 832 13 010 15 170 Yekun 388 768 (1) Maden (2) Bakır 171

124. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de elyevnrr ' keşfedilmiş olan maâdinin' ' nev' ve adediyle bulundukları mahallin esamîsi (3) Nev-i maâdin (4) Bulunduğu mahallin esamîsr' Aded-i maâdin' Krom Selanik, Hudavendigar, Konya, Aydın, Kosova 13 Simli kurşun bakır antimuan Selanik, Hudavendigar 2 Antimuan Selanik, Hudavendigar, Aydın 4 Arsenik Selanik 1 Simli kurşun Selanik, Hudavendigar, Biga, Aydın, Trabzon, Sivas 14 Simli kurşun antimuan Selanik 1 Manganez Selanik, Konya 4 Kömür Selanik, Hudavendigar, Kastamonu 3 Borasit Hudavendigar 2 Simli altın Biga 1 Bakır Biga, Ada 2 Zımpara Aydın 9 Linyit kömür Aydın 3 Civa Aydın 1 Kükürt Cezair-i Bahr-ı Sefid 1 Zifti i taş linyit Cebel-i Lübnan 1_ Yekun 62 (1) Hâlen (2) Madenlerin (3) Adları (4) Madenler (5) Maden sayısı 172

125. Memâlik-i ecnebiyyeye' bir sene zarfında vukubulan maâdin' ' ihracatının nev've kıymet ve miktarı Yekun Manganez Antimuan Krom Miktar Miktar Miktar Miktar Esamî-i memâlik (3) Kıymet Guruş Ton Kilo Kıymet Guruş Ton Kilo Kıymet Guruş Ton Kilo Kıymet Guruş Ton Kilo ingiltere 15354 725 23 976 282 219 877 549 691 190 674 1 125 114 5934 475 13365 500 Almanya 11 407835 10 705 346-420 - - - - 1 466100 3258 9 Fransa 1 436 250 1 840-13200 100-60 000 30 - - - - Avusturya 691 000 595 - - - - - - - 54000 120 - Rusya 1 349 450 946 - - - - - - - - - - Felemenk 27000 70 - - - - - - - - - - Amerika 337 400 965 - - - - - - - - - - Belçika 41 250 2 751 - - - - - - - - - - Yekun 30 644910 41 848 628 233077 1 069 691 250 674 1 155 114 7 454575 16 743 509 (1) Yabancı ülkelere (2) Maden (3) Ülkeler 125. Memâiik-i ecnebiyyeye*' bir sene zarfında vukubulan maâdin'' ihracatının nev' ve kıymet ve miktarı (devam) Simli kurşun Borasit Zımpara Arsenik Miktar Miktar Miktar Miktar Esamî-i memâlik (3) Kıymet Guruş Ton Kilo Kıymet Guruş Ton Kilo Kıymet Guruş Ton Kilo Kıymet Guruş Ton Kilo İngiltere 518 224 508 599 6 952 475 4558 878 1 539000 3 868 500 Almanya - - - 4696 000 3 080-4929180 3755 500 316555 191 837 Fransa 37 000 50-1 250 450 1 450-75 600 210 - - - - Avusturya - - - 610000 400-27000 75 - - - - Rusya - - - 1 320 650 866-28 800 80 - - - - Felemenk - - - - - - 27000 70 - - - - Amerika - - - - - - 337 400 965 - - - - Belçika - - - 41 250 2 751 - - - - - - - Yekun 555 224 558 599 14870825 13105 878 6963980 9023 1 000 316555 191 837 (1) Yabancı ülkelere (2) Maden (3) Ülkeler 173

126. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de bir sene zarfında ihraç edilen' 1 ' maâdinin' 2 ' nev' ve miktarı Yekun Arsenik Zımpara Manganez Antimuan Esamî-i vilayât Ton Kilo Ton Kilo Ton Kilo Ton Kilo Ton Kilo Selanik vilayeti 8 428 888 335 832 5 438 116 99 940 Aydın vilayeti 18 003 500 100 6 396 500 100 95 Hudavendigar vilayeti 20 443 631 100 Kosova vilayeti 3 032 Sivas vilayeti 471 678 Trabzon vilayeti 144 117 Biga vilayeti 4 Yekun 50 528 697 435 832 6 396 500 5 755 116 194 940 (1) Üretilen (2) Madenlerin 126. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de bir sene zarfında ihraç edilen 11 ' maâdinin' 2 ' nev' ve miktarı (devam) Simli kurşun Simli artın Krom Linyit Borasit Lüle taşı Esamî-i vilayât Ton Kilo Ton Kilo Ton Kilo Ton Kilo Ton Kilo Ton Kilo Selanik vilayeti 2 555 Aydın vilayeti 112 11 200 Hudavendigar vilayeti 978 228 2 799 266 1 930 7 343 137 7 293 Kosova vilayeti 3 032 Sivas vilayeti Trabzon vilayeti Biga vilayeti 471 27 678 Yekun 1 588 906 19 586 266 1 930 7 343 137 7 293 (1) Üretilen (2) Madenlerin 174

BÖLÜM XIII ORMANLAR VE ORMANCILIK

127. Memâlik-i Şâhâne'de mevcut ormanların miktarı Arazînin Arazînin mesâha-i mesâha-i sathıyyesi (1) sathıyyesi (1) Esamî-i vilayât Cerib Esamî-i vilayât Cerib Kastamonu vilayeti 1 505 000 Halep vilayeti 64 600 Hudavendigar vilayeti 1 379 454 Ankara vilayeti 62 400 Aydın vilayeti 1 672 000 işkodra vilayeti 83 000 Konya vilayeti 754 645 Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 95 000 Adana vilayeti 337 500 Yanya vilayeti 58 000 Selanik vilayeti 1 422 520 Erzurum vilayeti 75 000 Edirne vilayeti 200 824 Çatalca sancağı 23 000 Kosova vilayeti 245 000 Beyrut vilayeti 22 000 Manastır vilayeti 225 400 Suriye vilayeti 14 000 Biga ve Karesi 367 100 Mamuretülaziz vilayeti 25 000 İzmit mea Kordon 397 600 Zor sancağı 15 000 Trabzon vilayeti 282 500 Kudüs-ü Şerif vilayeti 8 500 Sivas vilayeti 165.800 Yekun 9 500 943 Not. 1 cerib = 1 hektar (1) Yüzölçümü 128. Ormanlardan 1313/1897 senesi zarfında mahrukat 111 için kat' edilen' 2 ' hatabın (3> miktarı Mahrukat Kömür imali Mahrukat Kömür imali için için için için Esamî-i vilayât Çeki Kıyye Esamî-i vilayât Çeki Kıyye Selanik vilayeti 415 600 53 989 000 Biga sancağı 70 600 1 497 000 Edirne vilayeti 163 200 40 369 000 Kosova vilayeti 115 000 1 080 000 izmit sancağı 346 000 11 624 000 Sivas vilayeti 12 500 390 000 Aydın vilayeti 73 000 14 884 000 Kastamonu vilayeti 203 000 150 000 Çatalca sancağı 3 000 16 474 000 Halep vilayeti 900 55 000 işkodra vilayeti 39 000 4 550 000 Trabzon vilayeti 69 000 501 500 Manastır vilayeti 60 000 4 930 000 Hudavendigar vilayeti 40 000 854 000 Adana vilayeti 28 330 301 000 Cezair-i Bahr-ı Sefıd vilayeti 31 000 470 000 Konya vilayeti 91 800 6 335 000 Ankara vilayeti 4 500 1 500 Suriye, Beyrut vilayetleri 6 600 3 795 000 Yekun 1 773 030 162 250 000 Not. 1 çeki = 250 kg. (1) Yakacak (2) Kesilen (3) Odunun 177

129. Vilayat-ı Şahane'nin her birinde 1313/1897 senesinde sarf ve istihlak edilen' 1 * hatab (2> ve kömürün kıymet ve miktarı Hatab (2) Kömür Kıymet Miktar Kıymet Miktar Esamî-i vilayât Guruş Çeki Guruş Kantar Mülahazat Selanik vilayeti 470 750 415 600 1 027 697 91 607 Edime vilayeti 273 200 163 200 1 054 119 403 690 İzmit sancağı 588 200 346 000 218 274 116 240 Aydın vilayeti 114 500 67 000 397 572 139 820 Çatalca sancağı 6000 3 000 325 422 164 740 işkodra vilayeti 78 000 39 000 36 400 45 500 Manastır vilayeti 600 000 600 000 44 400 49 300 Adana vilayeti 3 755 1 330 - - Konya vilayeti - - 218 500 43 700 Suriye, Beyrut vilayetleri 33 000 6 600 360 710 37 950 Biga sancağı 141 200 70 600 60 435 14 970 Kosova vilayeti 115 000 115 000 8 640 10 800 Sivas vilayeti 14 625 12 500 4 875 3900 Kastamonu vilayeti 304 000 190 000 2 250 1 500 Halep vilayeti 1 125 900 1 430 550 Hudavendigar vilayeti 51 500 41 500 22 204 8 540 Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayet 49 600 31 000 28 200 4 700 Ankara vilayeti 5 625 4 500 30 15 Trabzon vilayeti 86 250 69 000 12 128 5 015 Yekun 2 936 330 2 176 730 3 823 286 1 142 537 Not. 1 kantar = 56,450 kg. (1) Tüketilen (2) Odun 130. Ormanlardan 1313/1897 senesi zarfında sanayi, inşaat ve saire için kat' edilen 01 kerestenin nev' ve miktarı Kerestenin envai Metre mikabı Kerestenin envai Kıyye Mülahazat Çam 239 764 Çimşir 213 127 Köknar 49 857 Ceviz özü ve kütüğü 754 629 Meşe 49 428 Gürgen 32 351 Kestane 5 373 Dişbudak 4 565 Ceviz 1 979 Ihlamur 903 Çınar 857 Karaağaç 493 Kavak 427 Fındık 104 Ardıç 56 Kızılağaç 25 Yekun 386 182 967 756 (1) Kesilen (2) Türü 178

131. Her vilayetde mevcut ormanlardan bir sene zarfında kat' olunan' ' kerestenin miktarı Esamî-i vilayât Metre mikabı Esamî-i vilayât Metre mikabı Kastamonu vilayeti 156 075 işkodra vilayeti 1 421 Konya vilayeti 44 924 Kosova vilayeti 14 356 Adana vilayeti 19218 Ankara vilayeti 1 163 Hudavendigar vilayeti 13 952 Manastır vilayeti 7 051 Trabzon vilayeti 14 040 Suriye, Beyrut vilayetleri 415 Selanik vilayeti 23 122 Sivas vilayeti 5 821 İzmit sancağı 5 803 Biga ve Karesi vilayeti 28 900 Çatalca sancağı 57 Aydın vilayeti 23 538 Edirne vilayeti 10 876 Halep vilayeti 4 923 Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 22 Yekun 375 677 (1) Kesilen 132. Emâkin-i miriyye ve askeriyye (1> ve saire için bila-resm (2) kat* olunan (3) ahşabın miktarı Esamî-i devâir Metre mikabı Mülahazat inşaat-ı bahri yy e için (5) Emâkin-i askeriyye için (8) Tophâne-i Amire için Emâkin-i emiriyye için Ticaret-i bahriyye için (8) Yekun 4 648 977 2 367 160 1 566 122 985 000 350 249 9 917 508 (1) Kamu binaları (2) Vergisiz (3) Kesilen (4) Daireler (5) Gemi inşası (6) Askerî binalar (7) Kamu binaları. (8) Ticaret gemileri 133. Ormanlardan hasıl olan çam kabuğu, palamut ve sairenin miktarı Mahsulâtın envaı (1) Kıyye-i cedid Mahsulâtın envaı (1) Kıyye-i cedid Çam kabuğu 2 845 473 Mahmuze 773 Palamut 1 505 154 Mahmuze kökü 8 510 Mazı 193 482 Mengeç yaprağı 275 267 Katran 907 396 Çam sakızı 30 800 Zift 69 135 Neft 552 Sığla yağı 107 665 Çiriş 22 294 Çöğen 107 703 Saleb 3 058 Kitre 123 804 Cehri 39 834 Tere yaprağı 639 777 Yekun 6 880 677 (1) Türü (2) Kola 179

134. Orman mahsulâtından bir sene zarfında memalik-i ecnebiyyeye <1> vukubulan ihracatın nev' ve miktarı Esamî-i memâlik (2) Çiriş Nar kabuğu Ceviz özü Katran Hava civa Acı badem Palamut ve kökü Kitre Kıyye-i cedid İngiltere Fransa Rusya Avusturya Almanya İtalya Romanya Yuananistan Bulgaristan Karadağ Sisam iskenderiye Kıbrıs 500 800 200 378 2 697 1 760 2 172 36 348 646 371 319 827 108 626 9 941 540 4 390 Yekun 500 800 3 275 1 760 2 172 646 371 319 827 159 845 134. Orman mahsulâtından bir sene zarfında memalik-i ecnebiyyeye (1> vukubulan ihracatın nev' ve miktarı (devam) Esamî-i memâlik (2) Mahmuze Ihlamur Meyan Çam kabuğu Mazı Mahmuze kökü çiçeği Çimşir kökü Kıyye-i cedid İngiltere Fransa Rusya Avusturya Almanya İtalya Romanya Yuananistan Bulgaristan Karadağ 51 500 170 770 39 598 384 639 100 759 129 45 24 102 6 261 3 170 4 381 17 234 320 957 12 000 84 Sisam İskenderiye Kıbrıs Yekun 222 270 524 996 174 37 914 17 234 332 957 84 (1) Yabancı ülkelere (2) Ülkeler 180

135. Viiayât-ı şahanenin her birinde vukubulan orman hasılâtıyla mesarifâtının miktarı Hasılat Mesarifât Hasılat Mesarifât Esamî-i vilayât Guruş Guruş Esamî-i vilayât Guruş Guruş Kastamonu vilayeti 4 499 650 409 550 Işkodra vilayeti 287 232 78 250 Konya vilayeti 3 122 102 356 300 Kosova vilayeti 312 073 110 150 Adana vilayeti 1 871 871 206 750 Ankara vilayeti 194 930 69 500 Hudavendigar vilayeti 773 442 212 800 Manastır vilayeti 426 265 141 700 Trabzon vilayeti 711 877 176 900 Suriye, Beyrut vilayetleri 301 312 94 750 Selanik vilayeti 1 176 333 253 950 Sivas vilayeti 317 495 48 200 izmit sancağı 1 390 883 246 200 Biga sancağı 1 595 543 331 300 Çatalca sancağı 358 769 143 700 Aydın vilayeti 2 311 012 305 750 Edirne vilayeti 1 452 712 288 000 Halep vilayeti 232 383 51 900 Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 48 732 42 350 Erzurum vilayeti 119 676 49 250 Yekun 21 504 292 3 617 250 136. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut orman memurlarının adediyle 1313/1897 senesi maaş ve mesarifâtının miktarı Memurinin nev" ve miktarı Maaş ve Kontrol Süvari Tezkire Piyade Ondalık Esamî-i vilayât mesarifât Yekun Müdür Müfettiş Muavin Katip memuru memuru muharriri memuru memuru Edirne vilayeti 277594 98 1 4 1 3-15 2 32 40 Adana vilayeti 274 373 76-4 1 3-11 4 30 23 Erzurum vilayeti 87 838 34-1 1 1-7 3 21 - C. Bahr-ı Sefid vilayeti 41 057 18-1 1-3 1-12 Ankara vilayeti 89 710 43-1 1 1-4 - 13 23 işkodra vilayeti 73972 13-2 1-1 1 6 2 Biga sancağı 192575 57-2 1 2-6 6 24 16 İzmit sancağı 233146 82-2 1 3-13 12 20 31 Çatalca sancağı 142 641 44-1 1-6 4 19 13 Halep vilayeti 50 215 23-1 1-2 2 6 11 Hudavendigar vilayeti 225 383 95-3 4-13 2 23 49 Beyrut vilayeti 152 790 46-2 2-4 8 21 9 Konya vilayeti 421 129 96-7 1 4-24 16 39 5 Kastamonu vilayeti 405199 137-5 1 5-19 12 55 40 Kosova vilayeti 109055 53-1 1-6 - 18 27 Manastır vilayeti 134404 48-2 1 1-6 - 21 17 Selanik vilayeti 257 657 96-2 1 2 1 9 6 47 28 Sivas vilayeti 46 630 37-1 - 1-2 1 6 26 Suriye vilayeti 70 640 17-1 - 1-4 1 7 3 Beyrut vilayeti 48 797 23-1 - 1-1 2 5 13 Trabzon vilayeti 183541 72-2 - 2-8 14 18 28 Aydın vilayeti 619167 175 1 5 1 8 2 26 15 84 33 Yekun 4137513 1 383 2 51 12 49 3 190 112 515 449 181

BÖLÜM XIV MALİYE VE DEVLET BORÇLARI

137. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de vukubulan varidât-ı umûmiyyenin nev' ve miktarı Her vilayet nüfus-u umûmiyyesine nisbetle beher Emlak ve akar Yekun şahsa isabet eden varidat vergisi Temettü (1) vergisi Esamî-i vilayât Guruş Guruş Santim Guruş Guruş idare-i merkeziyye 755 181 443 733 1 27 929 506 - Edime vilayeti 62 669 772 63 56 9 849 734 6 497 620 Erzurum vilayeti 32 261 149 50 64 3 794 742 958 320 Adana vilayeti 24 144 126 60 54 2 681 940 3 300 206 Ankara vilayeti 48 110 477 47 22 9 235 340 3 760 472 işkodra vilayeti 3 716 534 42 46 954 554 239 489 izmit sancağı 10 263 201 44 92 4 882 115 9 795 Aydın vilayeti 92 721 963 62 71 25 292 391 10314817 Bağdat vilayeti 23 511 715 125 53 643 750 - Basra vilayeti 17 147 016 214 14 438 881 - Bingazi sancağı 4 403 047 8 80 2 429 024 99 067 Beyrut vilayeti 30 965 098 49 88 9 005 325 962 213 Bitlis vilayeti 16 486 566 48 97 2 429 134 965 023 Biga sancağı 9 399 485 65 31 2 283 295 879 199 Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 13 998 710 48 82 3 840 813 807 099 Cebel-i Lübnan sancağı 4 065 186 40 65 3 500 000 - Çatalca sancağı 4 337 376 71 10 672 542 568 599 Hicaz vilayeti 1 945 219 1 23 - - Halep vilayeti 37 116 940 45 30 6 832 083 4 331 294 Hudavendigar vilayeti 74 189 939 51 1 22 952 543 4 654 352 Oiyarbekir vilayeti 20 863 628 50 31 3 188 479 2 616 542 Zor sancağı 4 718 088 92 4 548 922 131 187 Selanik vilayeti 71 611 340 68 92 11 960 629 8 067 201 Suriye vilayeti 32 362 361 58 71 10 840 127 935 483 Sivas vilayeti 40 127 593 40 90 7 188 290 2 404 694 Trabzon vilayeti 33 737 261 29 82 8 031 057 774 393 Trablusgarb vilayeti 12 266 121 15 33 8 729 880 - Kastamonu vilayeti 38 452 097 39 68 12 095 844 2817614 Kosova vilayeti 40 981 315 54 30 6 644 266 1 915 050 Konya vilayeti 49 157 975 48 6 8 868 970 5 825 171 Kudüs-ü Şerif vilayeti 12 399 243 47 89 4 248 410 265 440 Girit vilayeti 4 279 537 21 39 324 508 - Manastır vilayeti 46 952 025 65 99 7 074 975 2 752 252 Musul vilayeti 19 287 503 97 27 4 204 518 1 730 221 Şehr Emaneti mülhakatı 5 572 526 63 10 1 755 141 611 200 Mamuretülaziz vilayeti 19 060 133 40 84 3 080 078 1 764 873 Van vilayeti 12 511 283 94 77 1 735 628 170 565 Yanya vilayeti 26 703 631 51 68 3 470 491 1 717 052 Yemen vilayeti 36 986 141 6 39 9 074 411 - Yekun 1 794 664 763 252 712 336 72 846 503 Not. 1310/1894 malî yılına ait verilerdir. (1) Gelir 185

137. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de vukubulan varidât-ı umûmiyyenin nev' ve miktarı (devam) Maktuen ihale Bedel-i askerî Ağnam resmi Canavar resmi Deve resmi olunan aşar Esamî-i vilayât Guruş Guruş Guruş Guruş Guruş İdare-i merkeziyye - - - - - Edirne vilayeti 8 789 346 11 772 940 241 488-13 551 372 Erzurum vilayeti 2 582 914 4 410 741 - - 17 984 060 Adana vilayeti 902 385 5219217 800-8 811 760 Ankara vilayeti 1 685 238 9 941 963 - - 12 765 266 İşkodra vilayeti 320 333 578 847 13 145-955 313 İzmit sancağı 1 374 849 701 688 1 005-1 122 643 Aydın vilayeti 5 219 545 11 595 341 10 480-15 755 709 Bağdat vilayeti 553 749 4 981 585 147 521 365 290 7 082 772 Basra vilayeti 19 587 1 846 343 197 140 50 169 10 718 710 Bingazi sancağı 15 963 656 051 - - 73 913 Beyrut vilayeti 2 127 779 2 488 110 550-13 605 300 Bitlis vilayeti 2 672 706 2 634 579 - - 7 208 920 Biga sancağı 432 617 1 347 662 820-1 946 860 Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 4 667 411 1 054 333 42 831-1 473 114 Cebel-i Lübnan sancağı - - - - - Çatalca sancağı 993 644 349 660 4 335-936 733 Hicaz vilayeti - - - - - Halep vilayeti 2 052 646 7 347 134-697 260 12 840 010 Hudavendigar vilayeti 4 157 247 10 649 856 2 800-24 430 933 Diyarbekir vilayeti 1 704 436 4 442 106-6 320 7 512 943 Zor sancağı 3 851 2 334 132-246 000 952 810 Selanik vilayeti 10 494 671 15 679 150 476 205-19 324 788 Suriye vilayeti 1 400 957 5 475 326 635 580 730 11 101 684 Sivas vilayeti 3 540 831 6 420 818 - - 18 248 645 Trabzon vilayeti 4 186 678 2 918 324 - - 13 847 063 Trablusgarb vilayeti 57 801 150 024 - - 216 000 Kastamonu vilayeti 509 485 4 576 792 - - 11 164 499 Kosova vilayeti 7 066 887 6 733 077 379 165-14 908 209 Konya vilayeti 1 513 162 11 665 789 130-14 930 582 Kudüs-ü Şerif vilayeti 819 008 1 045 501 1 087 45 080 5 213 797 Girit vilayeti - - - - 2 297 968 Manastır vilayeti 9 610 834 8 355 439 420 850-15 216 978 Musul vilayeti 593 880 5 377 952-79 276 4 533 606 Şehr Emaneti mülhakatı 652 341 502 859 1 970-1 121 232 Mamuretülaziz vilayeti 1 731 238 2 071 944 - - 9 338 037 Van vilayeti 1 826 772 3 075 074 - - 4 522 036 Yanya vilayeti 5 624 657 6 196 189 33 575-6 056 785 Yemen vilayeti 180 997 3 708 259 - - 15 207 476 Yekun 90 086 445 168 304 805 1 976 532 2 070 125 326 978 526 (1) Koyun (2) Domuz 186

137. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de vukubulan varidât-ı umûmiyyenin nev' ve miktarı (devam) Emlâk-i emiriyye ihaleten idare ve muaccele ve Rüsumolunan aşar icar Sayd-ı bahri (1) Sayd-ı berrî mütenevvia 1 Esamî-i vilayât Guruş Guruş Guruş Guruş Guruş İdare-i merkezi yy e - - - - - Edirne vilayeti 3 568 917 31 369 - - 688 386 Erzurum vilayeti 905 731 84 - - 212 755 Adana vilayeti 57 669 16 000 - - 288 401 Ankara vilayeti 84 587 2 755 - - 371 012 İşkodra vilayeti 50 370 27 750 - - - İzmit sancağı 467 925 - - - 92 088 Aydın vilayeti 14 186 202 138 436 - - 1 515 568 Bağdat vilayeti 5 033 532 25 296 - - 2 733 581 Basra vilayeti 2 069 047 - - - 1 289 503 Bin gazi sancağı 915 949 - - - 81 640 Beyrut vilayeti 36 526 207 053 - - 697 280 Bitlis vilayeti 3 087 5 970 - - 128 788 Biga sancağı 1 108 770 15 816 - - 41 311 Cezair-i Bahr-ı Sefıd vilayeti 1 011 850 44 626 - - 154 689 Cebel-i Lübnan sancağı - 309 871 2 100 - - Çatalca sancağı 329 233 - - - 47 072 Hicaz vilayeti 69 333 10 038 - - 392 692 Halep vilayeti 141 575 61 595 - - 871 428 Hudavendigar vilayeti 756 229 61 298 - - 879 202 Diyarbekir vilayeti 255 393 212 556 589-234 967 Zor sancağı 88 529 8 220 - - 90 737 Selanik vilayeti 259 709 46 547 - - 495 618 Suriye vilayeti 188 234 50 632 - - 492 649 Sivas vilayeti 1 234 21 723 - - 331 077 Trabzon vilayeti 26 155 14 181 1 566-457 972 Trablusgarb vilayeti 2 562 641 16 467 - - 82 556 Kastamonu vilayeti 418 319 32 596 - - 202 544 Kosova vilayeti 130 788 73 393 - - 445 562 Konya vilayeti 307 549 7 517 363-235 857 Kudüs-ü Şerif vilayeti 45 843 14 291 - - 204 410 Girit vilayeti - 38 376 54 700-155 233 Manastır vilayeti 2 421 200 208 - - 486 398 Musul vilayeti 1 123 587 44 654 - - 1 174 401 Şehr Emaneti mülhakatı 309 101 21 200 - - 14 277 Mamuretülaziz vilayeti 9 673 932 - - 200 856 Van vilayeti 741 760 - - - 160 328 Yanya vilayeti 73 181 1 436 847 - - 440 509 Yemen vilayeti 1 576 512 9 385 - - 6 791 199 Yekun 38 917 161 3 207 682 59 318 23 182 546 (1) Deniz avı (2) Kara avı (3) Çeşitli vergiler 187

137. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de vukubulan varidât-ı umûmiyyenin nev' ve miktarı (devam) Orman hakkı ve kereste ve pul Enva-ı Emlak ve tapu Hasılât-ı resmleri maâdln (1) harçları Mehâkim harçları müteferrika Esamî-i vilayât Guruş Guruş Guruş Guruş Guruş idare-i merkeziyye - - - - 727 251 937 Edirne vilayeti 1 437 094 47 827 1 779 421 1 064 266 3 349 992 Erzurum vilayeti 114 712-427 398 343 573 526 119 Adana vilayeti 1 770 961 6 382 403 913 339 276 345 216 Ankara vilayeti 179 014 8 960 627 334 468 581 429 208 306 Işkodra vilayeti 302 369 3 012 88 564 66 991 115 797 izmit sancağı 1 049 639-309 344 180 580 71 530 Aydın vilayeti 2 272 772 635 329 3 293 887 1 482 212 1 009 274 Bağdat vilayeti 131 976 34 942 1 205 965 232 300 339 456 Basra vilayeti 638-198 160 150 595 168 243 Bingazi sancağı 10 941 - - 44 669 75 830 Beyrut vilayeti 164 813 68 588 960 543 345 156 295 862 Bitlis vilayeti - 11 282 96 858 149 111 181 108 Biga sancağı 723 703 120 310 368 156 991 151 953 Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 51 406 2 543 293 969 318 522 235 504 Cebel-i Lübnan sancağı - - - 46 765 206 450 Çatalca sancağı 262 166 403 37 007 91 016 44 966 Micaz vilayeti - - - 2 931 1 470 225 Halep vilayeti 241 461 1 399 591 085 458 408 649 562 Hudavendigar vilayeti 1 418 939 79 426 2 033 823 1 186 763 926 528 Diyarbekir vilayeti - - 325 242 199 924 164 131 Zor sancağı 4 534 54 089 129 310 52 897 72 870 Selanik vilayeti 866 426 39 053 1 973 480 780 915 1 146 948 Suriye vilayeti 46 098 27 923 603 705 405 869 212 309 Sivas vilayeti 232 676 19 779 723 458 497 370 496 998 Trabzon vilayeti 608 406 12 017 1 212 252 593 392 1 053 805 Trablusgarb vilayeti - - - 197 541 253 211 Kastamonu vilayeti 4 094 827-1 145 413 656 433 737 731 Kosova vilayeti 283 849 99 345 775 234 473 499 1 052 991 Konya vilayeti 4 110956 176 661 558 646 793 383 402 Kudüs-ü Şerif vilayeti - - 168 695 169 225 158 456 Girit vilayeti - 8 225-481 814 918 713 Manastır vilayeti 418 625 24 986 1 073 259 422 160 892 640 Musul vilayeti 64 206-145 429 106 603 109 170 Şehr Emaneti mülhakatı 279 762-161 755 96 715 44 973 Mamuretülaziz vilayeti 10 579-375 491 191 593 284 839 Van vilayeti 2 251-70 903 99 153 106 813 Yanya vilayeti 40 310 849 797 770 384 261 431 155 Yemen vilayeti - - - 126 892 311 010 Yekun 21 196 109 10 138 322 22 707 727 13 824 603 746 456 023 (1) Madenler (2) Mahkeme 188

138. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de vukubulan mesarifât-ı umûmiyyertin nev've miktarı Her vilayet nüfus-u umumiyyesine nisbetle beher Yekun şahsa isabet eden mesarifât Şer'iyye Dahiliye Esamî-i vilayât Guruş Guruş Santim Guruş ldare-i merkeziyye 1 127 845 512 1094 74 9 648 113 26 502 446 Edirne vilayeti 64 237 921 65 15 901 809 2 789 076 Erzurum vilayeti 22 998 786 36 10 459 481 1 456 050 Adana vilayeti 12 864 111 32 24 420 040 1 636 221 Ankara vilayeti 20 176 850 19 80 502 197 1 840 998 İşkodra vilayeti 5 236 237 59 82 148 309 779 062 İzmit sancağı 6 422 729 28 11 128 768 462 237 Aydın vilayeti 38 445 797 26 00 901 387 3 138 806 Bağdat vilayeti 25 517 873 36 25 295 022 2 006 816 Basra vilayeti 13 012 565 162 51 224 830 1 161 338 Bingazi sancağı 4 879 435 9 75 115 104 530 015 Beyrut vilayeti 24 489 326 39 45 774 681 1 876 289 Bitlis vilayeti 13 056 943 38 55 288 972 1 506 889 Biga sancağı 9 186 803 63 83 141 190 397 442 Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 10 337 203 36 5 264 054 2 422 365 Cebel-i Lübnan sancağı 3 559 580 35 59-1 423 933 Çatalca sancağı 2 756 687 45 19 94 446 199 730 Hicaz vilayeti 22 522 504 6 43 66 841 5 905 605 Halep vilayeti 21 328 146 26 3 474 433 2 437 010 Hudavendigar vilayeti 32 844 218 22 58 779 380 2 484 289 Diyarbekir vilayeti 18 116 895 43 69 251 010 1 185 592 Zor sancağı 3 135 677 61 17 64 503 795 418 Selanik vilayeti 48 520 420 46 70 586 921 2 463 523 Suriye vilayeti 31 416 285 57 00 456 391 2 966 104 Sivas vilayeti 19 896 053 20 28 458 591 1 602 076 Trabzon vilayeti 24 774 187 21 27 481 627 1 835 120 Trablusgarb vilayeti 14 584 373 18 23 404 844 1 400 063 Kastamonu vilayeti 19 888 065 20 52 457 234 1 971 661 Kosova vilayeti 42 358 121 56 13 541 427 2 098 908 Konya vilayeti 21 919 364 21 43 506 995 1 551 477 Kudüs-ü Şerif vilayeti 8 099 091 31 28 120 991 402 520 Girit vilayeti 10 387 386 51 90-3 138 068 Manastır vilayeti 38 828 565 54 57 374 325 1 743 220 Musul vilayeti 20 116 508 101 45 249 851 1 484 784 Şehr Emaneti mülhakatı 1 985 141 22 48 116 301 243 764 Mamuretülaziz vilayeti 12 306 958 26 37 271 204 961 203 Van vilayeti 10 775 431 81 62 323 621 1 238 443 Yanya vilayeti 19 247 746 37 25 368 388 1 606 370 Yemen vilayeti 33 907 303 6 78 501 508 2 120 869 Yekun 1 881 982 795 23 164 789 91 765 800 Defterhâne 7 431 586 Hariciyye 18832036 Tıbbiyye-i Mülkiyye 768 403 189

138. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de vukubulan mesarifât-ı umûmiyyenin nev' ve miktarı (devam) Esamî-i vilayât Orman ve Adliye Maarif Nafia Maliye Maaşât-ı zatiyye maâdin (1) idare-i merkeziyye 9 936 061 2 875 000 3 797 724 137 041 780-2 677 934 Edirne vilayeti 1 951 580 - - 3 182 462 731 706 270 309 Erzurum vilayeti 859 290 - - 1 014 444 438 092 53 646 Adana vilayeti 1 054 345 - - 1 099 873 59 473 217 792 Ankara vilayeti 1 099 268 - - 1 376 934 284 328 64 166 İşkodra vilayeti 350 525 - - 370 887 123 729 67 856 izmit sancağı 203 210 - - 696 880 206 667 180 282 Aydın vilayeti 1 487 168 - - 5 225 932 673 733 360 134 Bağdat vilayeti 899 488-9000 1 430 506 271 495 - Basra vilayeti 313 861-10 280 694 235 162 025 - Bingazi sancağı 131 556 - - 258 771 25 413 - Beyrut vilayeti 1 013 034 - - 1 062 956 465 446 39 863 Bitlis vilayeti 810 862-1 750 775 994 144 294 - Biga sancağı 207 296 - - 581 667 37 065 179 023 Cezaır-ı Bahr-ı Sefid vilayeti 887 559 - - 965 359 220 932 47 110 Cebel-i Lübnan sancağı 388 429 - - 171 100 40 958 - Çatalca sancağı 135 357-498 790 240 120 92 501 89 030 Hicaz vilayeti 93 919 65 758-1 096 721 795 881 - Halep vilayeti 947 562 - - 1 546 648 573 270 62 917 Hudavendigar vilayeti 1 239 605 - - 2 203 581 1 653 296 444 272 Dıyarbekir vilayeti 723 370-5090 993 891 185 413 7 000 Zor sancağı 91 868 - - 304 194 37 804 9 878 Selanik vilayeti 1 057 631 - - 1 736 819 282 497 257 829 Suriye vilayeti 833 967 - - 1 099 236 1 306 083 65 100 Sivas vilayeti 1 090 370 - - 1 488 607 177 602 203 272 Trabzon vilayeti 1 029 020 - - 1 415 973 360 000 177 624 Trablusgarb vilayeti 489 790 30 504-1 039 734 345 936 - Kastamonu vilayeti 1 009 654-7 150 1 533 244 655 186 419614 kosova vilayeti 1 213 232 - - 1 372 251 321 930 99 445 Konya vilayeti 1 273 331 - - 1 852 626 678 095 771 953 Kudüs-ü Şerif vilayeti 171 430 - - 253 117 265 894 - Girit vilayeti 2 239 842 742 262 123 556 345 061 - - Manastır vilayeti 1 004 143 - - 1 358 276 195 791 143 225 Musul vilayeti 610 022 - - 1 100 388 345 511 - Şehr Emaneti mülhakatı 122 537 - - 242 240 175 884 115310 Mamuretülaziz vilayeti 593 501 - - 825 186 142 925 - Van vilayeti 654 477 - - 596 952 127 297 - Yanya vilayeti 1 004 319 - - 1 266 353 141 445 - Yemen vilayeti 89 052 55 309-1 031 953 328 094 1 136 Yekun 39 311 531 3 768 833 4 453 340 180 892 951 13 073 691 7 025 720 Guruş Telgraf ve posta 34 784 174 (1) Madenler Rüsumat 68 537 391 Muhacirin 869111 190

138. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de vuku bu lan mesarifât-ı umûmiyyenin nev' ve miktarı (devam) Esamî-i vilayât Hazine-i Eshâm-ı Hassa-i mütenevvia Şâhâne Nizamiye Bahriye Tophane Guruş İdare-i merkeziyye - 55 395 365 218 660 396 43 996 993 41 707 881 Edirne vilayeti 58 364-44 153 753 75 756 1 500 030 Erzurum vilayeti 218 972-15 239 955 2 978 12 986 Adana vilayeti 180 592 1 950 000 3 687 575 474 000 15 842 Ankara vilayeti 589 918 1 408 505 5 673 523 575 000 700 770 İşkodra vilayeti 9 921-1 589 134 80 000 9 330 izmit sancağı 117 976 6 840 2 624 671 563 267 267 390 Aydın vilayeti 545 970 42 870 11 118 285 808 329 596 732 Bağdat vilayeti - - 14 819 833-7 500 Basra vilayeti - - 6 276 584 865 000 - Bingazi sancağı - - 3 182 710 102 446 - Beyrut vilayeti 113 655-10 603 865 685 089 3 584 Bitlis vilayeti 237 540 2 280 6 860 559 2 166 - Biga sancağı 17 756-2 008 273 184 522 4 536 950 Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 3 103 100 000 1 123 559 569 672 1 883 049 Cebel-i Lübnan sancağı - - - - - Çatalca sancağı 4 152 450 000 279 522 28 563 5 712 Hicaz vilayeti - 10000 10315318 400 370 46 245 Halep vilayeti 898 968 200 000 10 264 226 252 885 7 000 Hudavendigar vilayeti 853 013 110 000 10 124 819 534 406 1 873 256 Diyarbekir vilayeti 160 890 1 300 000 7 592 914 300 000 - Zor sancağı - - 1 112 043 - - Selanik vilayeti 501 320 2 000 000 28 242 984 619 560 1 307 682 Suriye vilayeti 622 410 396 171 14 764 714-6 686 Sivas vilayeti 479 071 1 500 000 10 431 046 343 025 164 909 Trabzon vilayeti 253 761 1 400 000 10 091 036 1 257 654 50 255 Trablusgarb vilayeti - 3 420 9 129 579 386 228 620 980 Kastamonu vilayeti 713 197 1 650 000 4 827 932 3 905 676 525 970 Kosova vilayeti 56 567-26 040 668 235 233 1 960 Konya vilayeti 1 014 634 1 750 000 6 666 274 514 592 1 426 000 Kudüs-ü Şerif vilayeti 2 332 650 000 2 612 884 226 553 - Girit vilayeti - - - - - Manastır vilayeti 229 033-28 223 405 519 772 18 940 Musul vilayeti 60 388-12919215 - - Şehr Emaneti mülhakatı 12 371-119 487 31 971 46 471 Mamuretülaziz vilayeti 545 982 6 000 6 212 938 1 375 2 850 Van vilayeti 7 712-5 527 156 855 - Yanya vilayeti 34 721-10 612 629 588 857 12 040 Yemen vilayeti - - 25 355 354 578 000 - Yekun 8 544 289 70 331 451 589 088 818 59 710 793 57 359 000 idare-i mahsusa Ereğli madeni Dûyunât-ı hariciyye (dış borçlar) 22939 306 3193579 366 626110 191 (1) Kara kuvvetleri (2) Deniz kuvvetleri

138. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de vukubulan mesarifât-ı umûmiyyenin nev' ve miktarı (devam) Esamî-i vilayât Havalât-ı Jandarma Zaptiye Sıhhiye Müstakrazât (1) müteferrika Guruş idare-i merkeziyye 34 450 695 9 133 730 8 039 698-523 981 696 Edirne vilayeti 7 129 374 594 580 5 460 503 702 389 960 Erzurum vilayeti 2 317 420 123 170 960-801 342 Adana vilayeti 1 688 696 158 126 3 120-218 416 Ankara vilayeti 1 858 316 132 810 - - 4 070 117 Işkodra vilayeti 1 442 152 80 212 600-184 520 izmit sancağı 828 129 34 838 14 064-87 510 Aydın vilayeti 4 126 224 587 236 21 407 3 000 000 5 811 584 Bağdat vilayeti 4 420 122 67 912 27 620-1 262 559 Basra vilayeti 3 178 734 60 356 1 200-64 122 Bingazi sancağı 476 146 35 509 300-21 465 Beyrut vilayeti 2 414 489 288 584 2 500-5 145 291 Bitlis vilayeti 2 211 700 68 070 - - 145 867 Biga sancağı 631 902 54 990 42 640-166 087 Cezair-i Bahr-ı Sefıd vilayeti 1 463 504 268 851 14 922-103 164 Cebel-i Lübnan sancağı 1 535 160 - - - - Çatalca sancağı 572 450 22 543 5 350-38 421 Hicaz vilayeti 3 379 758 80 148 300-265 640 Halep vilayeti 3141 366 120 346 1 200-400 315 Hudavendigar vilayeti 4 514 368 243 985 3 480-5 782 468 Diyarbekir vilayeti 2 198 582 108 891-3 000 000 104 252 Zor sancağı 693 065 18 124 - - 8 780 Selanik vilayeti 3 208 454 655 927 8 111-5 591 162 Suriye vilayeti 3 416 179 293 236 2 000-5 188 008 Sivas vilayeti 1 418 502 218 357 - - 320 625 Trabzon vilayeti 1 844 417 174 517 8 238 4 001 725 393 220 Trablusgarb vilayeti 606 904 67 674 1 200-57 517 Kastamonu vilayeti 1 361 802 69 469 3 000-777 276 Kosova vilayeti 3 285 993 191 002 - - 6 899 505 Konya vilayeti 3 014 195 42 951-250 000 606 241 Kudüs-ü Şerif vilayeti 893 192 126 459-2000 000 373 719 Girit vilayeti 3 687 652 - - - 110 945 Manastır vilayeti 3 368 214 300 461-600 000 749 760 Musul vilayeti 2 930 026 33 641 600-382 082 Şehr Emaneti mülhakatı 650 655 30 129 - - 78 021 Mamuretülaziz vilayeti 2 197 349 96 624 - - 449 821 Van vilayeti 2 010 461 174 942 1 200-112 315 Yanya vilayeti 2 322 082 214 136 2 880 600 000 473 526 Yemen vilayeti 3 598 449 60 094 1 920-185 565 Yekun 124 486 878 15 032 630 8 213 970 13 955 427 571 802 884 Yekun 523 981 696 (1) Borçlar

139.1313/1897 senesinde tahakkuk eden esham düyûnâtı' Re'sülmâl Faiz Mevâdd Liray-i Osmanî Guruş Liray-I Osmanî Guruş Gümrükler İstikrazı Yüzde 5 faizli 116 268 18 272 116 35 Otuz milyon mark istikrazı Yüzde 5 faizli 49 610-65 899 90 Tahvilât-ı Osmaniyye Yüzde 4 faizli 6 490-184 690 - Mısır vergisiyle temin olunan 1891 senesi istikrazı Yüzde 4 faizli 36 300-270 948 48 Tönbeki istikrazı tahvilât-ı mümtazesi Yüzde 4 faizli 12 100-38 185 40 Kırk milyon frank istikrazı Yüzde 4 faizli 6 996-69 553 88 Mısır vergisiyle temin olunan 1894 senesi istikrazı Yüzde 3,5 faizli 47 344-313 027 33 1896 senesinde ihraç edilen tahvilât-ı Osmaniyye Yüzde 5 faizli 15 400-163 251 - Düyûn-u mübeddele Yüzde 1 faizli 579 608 72 880 759 57 Şimendifer tahvilâtı 130 152 - - - Tahvilât-ı mümtâze Yüzde 4 faizli 107 800-322 398 56 Yekun 1 108 068 92 2 580 830 47 (1) Esham borçları (2) Anapara (3) Konular 140. 1313/1897 senesi zarfında demiryolu, liman ve saire imtiyazlı şirketlerden alınan mebaliğin miktarı Mevâdd L İ r a y n -: r Osmanı Guruş Şark demiryolları işletme hasılatından 77 792 28 Hutût-u İltisakıyye şirket-i inşâiyyesi canibinden inşa kılınan Üsküp-Zibifçe hattının hasılatından hükümet-i seniyye hissesine isabet eden 5 617 19 Şirket-i mezkur canibinden inşa ve Bulgaristan Emareti'nce isticar olunan Belova ve Karlova hattının bedel-i icarından 3 054 96 Fenerler rüsumundan hükümet-i seniyeye ait olan 63 187 Tönbeki Reji Şirketi'nin bedel-i maktû-u senevîsi 40 000 Duhan rejisi şirketinin bedel-i maktû-u senevîsi 750 000 Mezkur Reji temettüünden Düyûn-u Umûmiyyeye ait sülüs hissesi 40 765 Anadolu şimendiferi 7 303 72 Yekun 987 720 15 (1) Konular (2) Üçte bir 193

141. Düyûn-u Umûmîyye tarih-i teşkilinden' ' 1313/1897 senesi nihayetine değin mevki-i tedavüle çıkarılan müstakrazâtın <2> miktarı Beheri yirmi ikişer lira hesabiyle adet Mevâdd Sinîn (4) Liray-i Osmanî hisse Düyûn-u mübeddele 1297/1881 100 502 515 4 568 296 Şark demiryolu tahvilâtı 1297/1881 15 632 547 1 968 900 Gümrükler istikrazı 1302/1886 6 499 988 295 454 Otuz milyon mark istikrazı 1304/1888 1 650 000 75 000 Yüzde dört faizli tahvilât-ı Osmâniyye 1306/1890 4 999 500 227 250 Mısır vergisiyle temin olunan 1891 senesi istikrazı 1306/1890 6 948 612 315 846 Yüzde dört faizli tahvilât-ı mümtâze 1306/1890 8 609 964 391 362 Tönbeki istikrazı 1309/1893 1 000 010 45 455 Kırk milyon frank istikrazı 1310/1894 1 760 000 80 000 Mısır vergisiyle temin olunan 1894 senesi istikrazı 1310/1894 9 033 574 410 617 1896 senesi yüzde beş faizli tahvilât-ı Osmâniyye 1311/1895 3 272 720 148 760 Yekun 159 909 430 8 526 940 (1) Kuruluşundan (3) Konular (2) Borçlanmaların (4) Seneler 142. Mevki-i tedavüle çıkarılan eshamın 1313/1897 senesi nihayetinde gayri-ez tediye' 11 re'sülmal' 2 ' ve faizlerinin miktarı Re'sülmal Faiz Mevâdd (3) Liray-i Osmanî Liray-i Osmanî Guruş Gümrükler istikrazı 5 382 652 Otuz milyon mark istikrazı 1 280 642 609 940 65 Tahvilât-ı Osmâniyye 4568 300 3 718 528 - Mısır vergisiyle temin olunan 1891 senesi istikrazı 6 737 412 9 697 344 58 Tönbeki istikrazı 945 560 837 412 40 Kırk milyon frank istikrazı 1 733 578 2 831 737 92 Mısır vergisiyle temin olunan 1894 senesi istikrazı 8 896 294 12 005 255 51 1896 senesi yüzde beş taizli tahvilât-ı Osmâniyye 3 257 320 5 334 901 66 Düyûn-u mübeddele 87 759 873 - - Şark demiryolu tahvilâtı 14 448 504 - - Tahvilât-ı mümtâze 7 978 134 6 720 308 32 Yekun 142 988 269 41 755 429 4 (1) Ödenmemiş (2) Anapara (3) Konular 194

143. Hazine-i Maliyye'ce 1313/1897 senesi nihayetine değin tediye olunan esham faizinin miktarı Mevâdd (1) Liray-i Osmanî Guruş Gümrükler istikrazı 3 497 914 60 Otuz milyon mark istikrazı 670 130 45 Tahvilât-ı Osmâniyye 1 442 738 - Mısır vergisiyle temin olunan 1891 senesi istikrazı 1 784 420 - Tönbeki istikrazı 195 305 - Kırk milyon frank istikrazı 279 805 68 Mısır vergisiyle temin olunan 1894 senesi istikrazı 943 831 35 1896 senesi istikrazı 313 250 66 Düyûn-u mübeddele tahvilâtı 14 576 732 59 Tahvilât-ı mümtaze 2 166 408 64 Yekun 25 870 536 97 (1) Konular 144.1313/1897 senesi zarfında Bank-ı Osmânfden vukubulan istikrazâtın (1> miktarı Mevâdd (2) 30 Temmuz sene 313/1897 tarihinde istikraz olunan 9 Teşrîn-i sanî sene 313/1897 ve Kanûn-u sanî sene 313/1897 tarihli mukavelename mucibince 19 Kanûn-u evvel 313/1897 tarihli mukavelename mucibince 19 Kanûn-u evvel 313/1897 tarihli mukavelename mucibince 4 Şubat 313/1897 tarihli mukavelename mucibince Yüzde 7 faiz ile Yüzde 7 ve 5,5 faiz ile Yüzde 7 faiz ile Yüzde 6 faiz ile Yüzde 7 faiz ile Liray-i Osmanî 60 000 1 200 000 15000 275 000 60 000 Yekun 1 610 000 (1) Borçlanmanın (2) Konular 145. Hazîne-i Celîle'nin 1313/1897 senesi hesâb-ı carîsi Mevâdd (1) Liray-i Osmanî Meblağ-ı mezbur hazinenin deyni olarak 1 Mart sene 313/1897 tarihine kadar devr olunmuş ve sene-i merkume zarfında tediyât (3) vukubulmuştur 1 000 000 (1) Konular (2) Borcu (3) Ödeme 195

BÖLÜM XV DIŞ TİCARET

146. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne mahsûlât-ı arzıyye ve sınâıyyesinderv ' diyâr-ı ecnebiyyeye (2> ihracatın kıymetiyle alınan rüsûmun <3> miktarı Alınan rüsumun" Eşyanın kıymeti miktarı Esamî-i nezaret (} Guruş Guruş Dersaadet gümrükleriyle mülhakat nezâreti 258 484 709 2 330 679 izmir rüsumat nezâreti 501 613 111 4 514 518 Beyrut rüsumat nezâreti 142 299 115 1 280 742 Selanik rüsumat nezâreti 95 172 887 856 563 Bağdat rüsumat nezâreti 80 514 564 840 442 Trablusgarb rüsumat nezâreti 24 524 415 222 293 iskenderun rüsumat nezâreti 73 693 776 663 244 Trabzon rüsumat nezâreti 67 736 762 609 728 Preveze rüsumat nezâreti 17 287 776 155 590 Cidde rüsumat nezâreti 2 972 445 26 814 Yemen rüsumat nezâreti 36 868 776 331 819 Girit rüsumat nezâreti 31 357 138 282 258 işkodra rüsumat nezâreti 9 521 068 89 180 Erzurum rüsumat nezâreti 3 803 766 63 105 Edime rüsumat nezâreti 29 530 222 265 772 Yekun 1 375 380 530 12 532 747 (1) Tarım ve sanayi ürünlerinden (2) Yabancı ülkelere (3) Vergilerin (4) Nezaretler 147.1294/1878 senesinden 1310/1894 senesi nihayetine değin vukubulan ithalat ve ihracatın kıymetiyle alınan rüsumun' 1 ' miktarı ithalat ihracat Alınan rüsûmun (1) Alınan rüsûmun {1) Eşyanın kıymeti miktarı Eşyanın kıymeti miktarı Sinîn^ Guruş Guruş Guruş Guruş 1294 / 1878 2 000 923 048 149 347 456 839 650 454 9 365 294 1295 / 1879 1 941 758 260 143 577 214 876 071 838 11 950 040 1296 / 1880 1 784 749 814 132 229 237 849 705 324 13 637 688 1297 / 1881 1 948 608 918 144 958 105 1 129 531 000 16 190 954 1298 / 1882 2 019 242 823 151 355 281 1 096 448 660 14 177 384 1299 / 1883 1 975 784 035 149 767 295 1 239 020 128 15 587 814 1300 / 1884 2 063 762 461 155 829 684 1 279 816 631 16 747 556 1301 / 1885 2 000 366 901 150 449 345 1 207 625 714 17 492 607 1302 / 1886 2 070 323 114 157 145 625 1 270 729 508 17 518 535 1303 / 1887 2 010 595 299 152 118 666 1 128 913 090 16 098 884 1304 / 1888 1 945 665 364 148 205 979 1 354 653 989 17 928 929 1305 / 1889 2 104 152 311 158 697 419 1 527 242 928 20 186 082 1306 / 1890 2 291 434 372 172 175 018 1 283 647 611 16 155 846 1307 / 1891 2 455 393 988 186 448 870 1 537 005 024 14 098 998 1308 / 1892 2 446 698 542 180 827 858 1 557 204 200 14 261 830 1309 / 1893 2 410 866 078 174 920 346 1 326 241 567 12 160 019 1310 / 1894 2 407 549 964 175 616 978 1 375 380 530 12 532 747 Yekun 35 877 875 292 2 683 670 376 20 878 888 196 256 091 207 (1) Vergilerin (2) Seneler 199

148. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne ile memallk-i ecneblyye (1> arasında vukubulan İthalat ve İhracatın nevi ve kıymeti İthalatın kıymeti İhracatın kıymeti İthalatın kıymeti İhracatın kıymeti Eşyanın cinsi Guruş Guruş Eşyanın cinsi Guruş Guruş Aba ve şayak 21 012 021 1 190 203 Damasku (döşemelik kumaş) 1 205 500 Abani ve kefiye (şal) 1 653 791 114 283 Dantela 7662 889 242 333 Abnûz ve çimşîr 632 264 1 279 469 Dan 1 359 572 6 745 888 Afyon 15200 61 527 556 Demir demet ve lame (ham) 40630 348 - Ağaç mamulatj 3 421 566 1 419 944 Demir evanî (kap) 18 325 777 858 682 Akik ve finize 605 378 9 778 Demir hurdası 103 889 584 766 Alaca ve kumaş 6 758611 1 905 849 Dimi ve dimikton (kumaş) 12 730139 - Alçı, kireç, bilcümle toprak 8405 006 105 486 Dok ve revandok (yelken bezi) 2887 084 - Altun evanî (kap) 488127 107 556 Dûlbend 40 235 431 3 333 Amerika bezi 139 416 236 - Eczayn tıbbıyye ve attariye 22 754 251 23 103 743 Araba ve fayton 1 289 972 77111 Eğe ve törpü 987 416 - Arak (rakı) 1 581 617 423 291 Elbise nazır 24 478 473 656 453 Arpa suyu 6 055 361 5 555 Eldiven 1 894 764 317 Asel (bal) 32 850 87 830 Erz (pirinç) 78 847 445 2 976 544 Avcı takımı 849 834 229 556 Esb ve ester (at ve katır) 10 726 640 8 145 584 Ayna ve hurdası 1 515 242 9 667 Esliha (silah) 3 300 803 73 889 Bağırsak ve kiriş 46 125 2 853 556 Eşcar-ı müsmire ve gayri Baharat 7 483 761 1 504 594 müsmire (ağaçlar) 163 805 21 514 Balık tuzlu, kuru ve taze 5 986 563 10 075 667 Eşyây-ı muhtelife 582 297 14518680 Bilcümle alat ve edevat 6 624 916 107 333 Eşyây-ı sarraciye 658 103 111 008 Bohça 17 692 792 23 821 Fanila bilcümle 5 888 681 - Boncuk ve kazip yüzük ve bilezik 1 048 599 38 555 Fasulye.nohut, mercimek, Boya bilcümle 15 405 205 1 133 514 bakla ve börülce 6 071 753 24 494 181 Boynuz 5 933 380 888 Fes va şapka 20 959 047 113 761 Burçak 20 028 247 718 Fıçı ve varil 3 141 375 1 193 222 Buz ve kar 1 139 - Fildişi ve sedef 1 210 403 3 501 000 Cam 5 003 625 - Fındık 43 416 17 725 222 Câmeşûy (çamaşır) 22 228 370 61 358 Fırça ve süpürge 1 297 275 141 556 Canavar (domuz) ve zağır (köpek) 523 042 185 666 Fitil-i idare ve lamba 521 264 - Cehri 861 2 862 556 Fodrahk (astar) 10 536 278 - Ceviz-i Hindî va adî 593 973 1 283 444 Gevrek şekerle ve galeta 1 416 583 9 556 Cild-i bakar ve camus (sığır ve Gübre 2 261 587111 manda derisi) 31 162 845 738 653 Haffafiye 8 533 433 1 611 167 Cild-i ganem (koyun derisi) 540 487 34 744 030 Halat ve urgan 7 494 933 242 472 Culûd-u hayvanat (hayvan Halfa otu - 6 306 445 derileri) 215 319 3 406 277 Halı seccade kilim yamçı 26 181 594 21 769 689 Çalgılar 1692 472 39 444 Hamir (maya) ve tortusu 4 723 961 3 802 472 Çarçûbe (çerçeve) 1 741 653 9222 Harir-i ham (ham ipek) 13 939163 135 819 112 Çavdar 152 736 2846 111 Harir (ipek) fistanlık 27 720 631 29 667 Çay 5 349 286 - Harır (ipek) kozası 897 127 46 642 889 Çekirdek bilcümle 189 580 4 258 333 Hasır ve sazi 1 698 167 603 557 Çelik 1 878 528 88 888 Hatab (odun) 196 605 547 889 Çit ve pike 136 690 986 - Havyar balık yumurtası 5 360 250 106 666 Çrvit 13 586 125 - Hazır yemek 3 140 598 72 000 Çorap 13 653 619 239 542 Helva ve tahin 87152 1 168 556 Çuka 31 523 583 - Hınta (buğday) 62 262 364 14 828 501 Çuval tehi (boş çuval) 18 829 714 523 667 Hırdavat 31 894 789 63 901 Dakik (un) 78 301 432 685 749 Hortub (hortum) 22 055 2 636 000 Not 1310/1894 malî yılına ait dış ticaret verileridir. (1) Yabancı ülkeler 200

148. Memâlik-i Mahrûse-J Şâhâne ile memalik-i ecnebiyye <1) arasında vuku bulan ithalat ve ihracatın nevi ve kıymeti (devam) İthalatın kıymeti İhracatın kıymeti İthalata n kıymeti İhracatın kıymeti Eşyanın cinsi Guruş Guruş Eşyanın cinsi Guruş Guruş Hurma 911 097 19 402 103 Kutu bilcümle 792 639 26 778 İbrişim ve püskül 2 165 689 145 000 Kükürt 2 391 445 - iğne ve çuvaldız 897 722 - Kürek demir ve adi 786 678 6111 İncir 835 647 67 814 416 Kürk tulum 3 750 278 159 556 İspirto 16 728 361 - Kütüb (kitap) ve defter 3 329 600 439 092 Itriyat 469 486 2 272 667 Lahm (et) bilcümle 314 598 9 814 Kabuklar 418133 908 111 Lastik kolan ve tahta ve boru 1 861 639 - Kadife harirlı (ipekli) 1 663 708 - Latron (karbon) 666 486 84 667 Kadife penbeli (pamuklu) 6 770 306 - Limon ve portakal 5 060 028 13 594 977 Kağıd-ı la'b (oyun kağıdı) 1 045 097 - Lüle-i Istefe - 4 689 000 Kağıd-ı sigara 8 070 847 64 447 Madampol (patiska) 69 505 237 - Kağıt bilcümle 20 699 178 8111 Maden kömürü 27 011 402 60 444 Kahve tortusu 708 - Maden mamulatı 3 229 055 23 235 Kahve tortusu 102 706 931 29 756 667 Maden suyu 1 012 208 - Kalay 4 953 708 - Madeniyyat 14153 47 098 889 Kalbur ve elek 126 972 4 000 Makina 8909 722 45 958 Kalem demir ve adi 747 123 - Mantar tıpa 308 222 - Kalemkari (nakış) 6 631 105 1 109 889 Masa ve konsol 1 957 097 740 666 Kalikot (pamuklu kumaş) ve hassa 3 273 861 - Mazı 37 886 12 184 381 Kaneviçe 5 975 542 - Mendil 12 056 786 2 354 Karyola 2 389 834 222 Meyve-i huşk-i ter (kurun yemiş) 3 614 602 13 251 995 Kav ve kibrit 8 953 070 - Mismar (çivi) 12 629 250 14 556 Kavsale (kösele) 28 620 810 11 000 Muşamma (muşamba) 2 542 500 3 555 Kaytan ve şerit 7 499 461 458 444 Mücevherat 1 033 497 23 111 Kazmir (yünlü kumaş) 41 802 292 - Müskirat (içki) 2 589 458 7 000 Kehrüba ham ve mamul 1 057 709 888 Nuhas (bakır) tahta (levha) ve Kemik 1 556 960 889 boru 17 393 028 - Kepek 79 306 1 396111 Nuhas evanî (bakır kaplar) 501 986 1 128 391 Kereste 36 461 430 3 432 035 Ot ve saman 509 597 184 222 Kettân ve kendır-i ham 303 203 2 427 556 Oyuncak 3 166 839 - Kılabdan-ı kazib 3 514 981 6 889 öküz ve inek ve camus (manda) 11 418 661 6665 569 Kılâbdan-ı sîm (gümüş) ve sırma 529 783 - Örtüler ve çarşeb (çarşaf) 12 007 333 1 736 517 Kilit 2 239 708 - Paçavra - 1 142 888 Kıllar 1 269 344 524 208 Palamut 15120 57 761 156 Kırmız (boya) 1 485 556 - Patates 4 845 767 21 027 KirpasH penbe ve kettân Pazen 2 577 598 - (pamuklu keten ve bez) 35 197 209 342 022 Pekmez 61 997 234 329 Kitre 9 388 536 7194 777 Penayir (peynir) 14 997 000 2 427 145 Kokoroz 7 765 103 27 370 967 Penbe-i ham (ham pamuk) 1 955 311 48 028 125 Kokulu sular 3 339 1 77 12111 Peştemal ve fota ve havlu 3 291 025 155 859 Kola ve nişasta 1 420 550 17444 Pirinç evanî (kap) 1 558 373 1 352 056 Konyak 9 442 292 53 000 Porselen evanî (kap) 2 653 553 - Koyun ve keçi 31 927 130 2 292 867 Reçine 203 420 115 333 Kömür-ü adi 541 540 352 531 Revgân-ı bezir (bezir yağı) 2 218 832 4 233 Kumru 603 556 - Revgân-ı canavar (domuz yağı) 163 667 Kurdale 3 401 639 1 444 Revgân-ı don ve makina (don ve Kurşun 3667333 40 444 makina yağlan) 2 467 564 183 778 Kuş yemi 17611 4768 445 Revgân-ı gaz (gaz yağı) 56 290 181 - Kuşak 5 1 77017 92 655 Revgân-ı kuyruk (kuyruk yağı) 5 501 903 71 116 Kuşlar 1 179 484 234 765 Revgân-ı neft (neft yağı) 715125 - Not 1310/1894 malî yılına ait dış ticaret verileridir. (1) Yabancı ülkeler 201

148. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne ile memalik-i ecnebiyye' 1 ' arasında vukubulan İthalat ve ihracatın nevi ve kıymeti (devam) Eşyanın cinsi İthalatın kıymeti Guruş İhracatın kıymeti Guruş Eşyanın cinsi İthalatın kıymeti Guruş İhracatın kıymeti Guruş Revgân-ı penbe (pamuk yağı) ve - - Şal 1 443 812 5 556 ve çekirdeği - - Şeker kelle ve gubar (toz) 157 582 667 - Revgân-ı reçine (reçine yağı) 341 708 - Şeker mamul 2 200 838 644 966 Revgân-ı sade (sade yağ) 19 916122 2 265 636 Şem'-i asel (balmumu) 530 497 5 352 475 Revgân-ı semek (balık yağı) 328 958 355 889 Şem'-i isterek (amber) 8 750 055 4000 Revgân-ı sisam (susam yağı) 3 187 889 294 666 Şemsiye 1 250 014 249 895 Revgân-ı zaç ve tizab (sulfrık ve 209 083 - Şeytan bezi (pamuklu kumaş) 1 315 667 - nitrik asit) - Tarak bilcümle 930 278 35 564 Revgân-ı zeyt (zeytin yağı) 4 732 042 62 745 989 Tasvir-i mücessem ve resim 334 727 399 666 Rışte-ı (iplik) tire ve makara 21 830 389 59 000 Taş bilcümle 3 998 291 1 748 123 Rişte-i kettân ve kundura (keten 3 066 678 423 777 Tel bilcümle 2 070 417 556 ve kundura ipliği) - - Teneke mamulatı 5 207 045 28 447 Rişte-i penbe (pamuk ipliği) 95 992 731 22 777 Teneke san ve beyaz 6 838 333 3 444 Rişte-i yün (yün ipliği) 4 331 714 12 282 Terazi ve kantar 482 055 12 667 Rom 1 580 445 666 Tiftik - 64 810 222 Saat 7 055 653 10 455 Tırpan 418 986 4222 Sabun adi 2 671 694 2 625 214 Tohumlar 3613222 11 365 680 Sabun kokulu 741 972 - Toprak mamulatı 11 917 920 242 986 Sahtiyan (deri) ruganlı ve sade 15 834 358 1 857 222 Tönbeki 4 528 643 - Sakız 27 583 2 353 222 Tuğla ve kiremit 6002 686 13195 Salyangoz 819 95 333 Tulumba 310 278 16 445 Sandal ve kayık 166 736 555 Tutıya (çinko) 5306 197 222 Sandalye ve kanepe 2 846 431 181 555 Tüyler 142 166 2 000 661 Sandık-ı tehi (boş sandık) 1 252 184 3 035 445 Ustura ve çakı ve mıkraz (makas) 2 435 869 12222 Sebzevat 3868 200 1 610 869 Üzüm 1 875 827 177 520 428 Sepet ve küfe 714 430 884 778 Yapağı 5 726 552 46 904 025 Sim evanî (gümüş kaplar) 1 827119 130 528 Yapraklar 65 444 681 667 Sirke 369 722 23 845 Yelken bezi 695 061 - Sisam (susam) 486 432 31 887666 Yorgan yastık yüzü 1 605 319 348 222 Soba ve ocak 1 435 152 5064 Yulaf 15 403 12 164 000 Soda 3 406 417 1667 Yumurta 367 569 10 452 639 Solfato (kinin) 1 586 861 - Yün fistanlık 64 132 883 18 000 Sucuk ve pastırma 1 095 903 40 055 Zeytin 2 926 958 6 712 555 Sülük 441 333 Zift ve katran 599 694 55 702 Sünger 41625 8 190 222 Zımpara taşı ve kağıdı 105 278 - Şair (arpa) 16 299 803 47 574 372 Zincir 850 833 517 Şaıriyye (şehriye) ve Zuruf (zarf) ve mahfaza 148 153 - makaruniyye (makarna) 1 726168 98 042 Züccaciye 16 184 239 100 222 Not. 1310/1894 malî yılına ait dış ticaret verileridir. (1) Yabancı ülkeler 202

149. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne ile memâlik-i ecnebiyyenirr ' her biri arasında bir sene zarfında vukubulan ithalat ve ihracatın kıymetiyle alınan rüsumun (2> miktarı ithalat İhracat Esamî-i memâlik (3) Eşyanın kıymeti Guruş Alınan rüsumun miktarı Guruş Eşyanın kıymeti Guruş Alınan rüsumun miktan Guruş ingitere 931 522 445 67 424 141 595 391 442 5 358 523 Almanya 30 712 513 2 211 301 27 750 998 249 759 Avusturya 486 296 695 35 013 434 131 698 998 1 185 291 İtalya 65 589 206 4 722 423 47 559 109 428 032 İspanya 222 16 115 000 1 035 iran 70 376 500 6 952 633 1 344 009 161 281 isveç 5 845 833 420 900 - - Amerika 7 294 999 525 240 22 352 998 201 177 Belçika 66 414 986 4 781 879 4 955 220 44 597 Danimarka 246 430 17 743 1 557 888 14 021 Rusya 165 133 901 11 889 641 40 054 555 360 491 Romanya 75 338 085 5 424 342 19 908 444 179 176 Japonya 1 559 486 112 283 7 111 64 Sırbistan 5 859 058 421 852 7 358 333 66 225 Felemenk 16 868 403 1 214 525 33 076 778 297 691 Fransa 274 221 001 19 743 912 382 251 220 3 440 261 Karadağ 620 516 44 677 56 208 4 047 Yunan 44 425 057 3 198 604 21 827 111 196 444 Yekun 2 248 325 336 164 119 546 1 337 265 422 12 188 115 Eyalet-i Mümtâze: Mısır 53 961 841 3 918 583 - - Bulgaristan 103 352 846 7 441 405 38 089 776 342 808 Sisam 15 139 1 090 361 26 Tunus 1 893 807 136 354 24 971 1 798 Yekun 159 223 633 11 497 432 38 115 108 344 632 İcmal 2 407 548 969 175 616 978 1 375 380 530 12 532 747 (1) Yabancı ülkelerin (2) Vergilerin (3) Ülkeler 203

1

BÖLÜM XVI ÇEŞİTLİ VERGİ İDARE VE GELİRLERİ

150. Bilcümle rüsumat' 1 > memurlarının adet ve esamî-i memuriyetiyle (2> maaşlarının miktarı Esamî-i memuriyet (3) Miktar-ı maaş Guruş Aded-i memurîn Emanet, müsteşar, muavin, muhasebeci ve mektupçu 693 408 5 Cemiyyet-i rüsûmiyye reis ve azası 1 030 800 32 Memurîn ve zabitân-ı aklâm 1 419 972 61 Rüsumat nazırları 1 305 000 23 Müfettişler 402 000 12 Müdürler 1 349 500 84 Bilcümle ketebe 5 922 600 1 150 Veznedar ve sandık eminleri 546 120 88 Estimatoriar 858 480 83 Eşyây-ı ayniyye memurlan 266 880 39 Mubassır, arayıcı muayene memurlan 2 424 660 540 Mütercim ve anbar ve manifesto memurlan 819 760 154 Muhafaza müfettiş ve sahil ve deniz memurlarıyla süvari ve piyade kolcular 4543 304 1 792 Memurîn-i saire 1 907 180 426 Kapı ve iskele memurianyla kantarcı ve kayıkçı ve hademe ve saire 2 066 364 591 Yekun 25 556 028 5 080 (1) Vergi (2) Görev adlarıyla (3) Memuriyetin adı 151. Rüsumat Emaneti'nce 1290/1874 senesinden 1311/1895 senesi nihayetine kadar senevr vukubulan varidat ve mesarifâtının miktarı Varidat Mesarifât Sinîn Guruş Pare Guruş Pare Mülahazat 1290 / 1874 175 270 911 _ 32 624 105 _ 1291 / 1875 164 045 098-33 664 035-1292 / 1876 142 634 902-34 003 219-1293 / 1877 140 376 331-33 513 149-1294 / 1878 202 726 391-34 525 889-1295 / 1879 191 599 022-24 086 496-1296 / 1880 174 996 947-16 439 882-1297 / 1881 189 323 913-17 447 500-1298 / 1882 194 242 026-17 618 328-1299 / 1883 193 684 389-19 840 463-1300 / 1884 202 271 373-19 103 553-1301 / 1885 197 963 778 39 21 739 542-1302 / 1886 205 169 954 2 24 177 596-1303 / 1887 197 657 370 26 25 469 030-1304 / 1888 195 431 030 29 25 530 628-1305 / 1889 206 936 340 38 24 737 051-1306 / 1890 218 609 529 35 28 730 942-1307 / 1891 231 850 419 5 33 020 790-1308 / 1892 225 845 194 36 26 372 545-1309 / 1893 212 300 936 28 28 139 702-1310 / 1894 211 914 208-28 315 777-1311 / 1895 187 479 055 17 28 577 145 - (1) Yıllık (2) Seneler 207

152. Memâlik-i Mahrûse-i Şahâne'de mevcut ve müstahdem memurîn-i rüsûmivyenirv ' adediyle maaş ve mesarifâtının miktarı Maaş ve mesarifaât Aded-i Esamî-i vilayât Guruş Pare memurin Mülahazat idare-i merkeziyye ile Dersaadet gümrükleri 11 953 792 29 1 633 Dersaadet mülhakatı 1 214 790 8 338 izmir 3 241 222-759 Selanik 2 055 099 2 415 Beyrut 1 809 276 21 395 Edime rüsumat nezâreti 1 246 201-249 Trabzon rüsumat nezâreti 1 231 742 16 309 Bağdat rüsumat nezâreti 1 728 682 29 245 iskenderun rüsumat nezâreti 685 814 37 133 Erzurum rüsumat nezâreti 569 068 32 133 Preveze rüsumat nezâreti 563 343 10 155 Girit rüsumat nezâreti 558 829 10 116 Cidde rüsumat nezâreti 499 991 25 90 Trablusgarb rüsumat nezâreti 471 380 23 95 Yemen rüsumat nezâreti 436 515 11 118 Işkodra rüsumat nezâreti 311 395 3 76 Yekun 28 577 145 16 5 259 (1) Vergi memurlarının 153. Rüsumat Emaneti'nce bir sene zarfında vukubulan varidat ve mesarifâtın nev' ve miktarı Varidat: Mesarifât: Mevâdd (1) Guruş Pare Mevâdd (1) Guruş Pare İthalat 149 786 102 17,5 Maâşât 23 693 817 26,0 İhracat 14 199 262 26,5 inşaat ve tamirat 690 048 16,5 Sarfiyat 19 286 521 10,5 Icarat 406 045 5,0 Perakende 4 207 169 2,5 Mahrukat 202 100 12,5 Akçe nakliyyesi 66 038 16,0 Harcirah 184 356 5,0 Kırtasiye ve defter bahası 408 012 12,0 Müteferrika 957 210 19,5 Reddiyât 1 969 516 24,0 Yekun 187 479 055 17 Yekun 28 577 145 16,5 (1) Konular (2) Yakacak 208

154. Hasılatı Düyûn-u Umûmiyye-i Osmâniyye Varidât-ı Mu hassasa İdaresi'ne muhawel (1) yeni pulların tarih-i ihdâsı (2> olan 1305/1889 senesinden 131271896 senesi nihayetine kadar tab' olunan lan n (3) miktarı Nisbî pullann adet ve Maktu puliann adet ve kıymeti kıymeti Kıymet Miktar Kıymet Miktar Kıymet Miktar Sinîn (4) Guruş Adet Guruş Adet Guruş Adet 1305 / 1889 3 275 000 420 000 3 100 000 120 000 175 000 300 000 1306 / 1890 28 071 500 31 564 000 16 262 500 8 934 000 11 809 000 22 630 000 1307 / 1891 21 280 000 36 064 000 13 102 500 13 154 000 8 177 500 22 910 000 1308 / 1892 32 581 500 29 657 500 22 525 000 8 527 500 10 056 500 21 130 000 1309 / 1893 21 186 000 35 080 500 13 025 000 12 210 500 8 161 000 22 870 000 1310 / 1894 31 666 000 43 938 500 20 512 500 15 768 500 11 153 500 28 170 000 1311 / 1895 21 441 500 35 790 000 13 612 500 10 610 000 7 829 000 25 180 000 1312 / 1896 16 922 500 31 780 000 11 275 000 10 580 000 5 647 500 21 200 000 Yekun 176 424 000 244 294 500 113415000 79 904 500 63 009 000 164 390 000 (1) Havale olunmuş (3) Basılanların (2) İlk çıkış tarihi (4) Seneler 155. Devâir-i resmiyye' ' ve ferağ' 2 ' ve intikal muamelâtına mahsus pulların tarih-i ihdası'' olan 1304/1888 senesinden 1312/1896 senesi nihayetine kadar tab' olunanların' 4 * miktarı Devâir-i resmiyye ( 1) Ferağ ve intikal makbuzatıyla mürur ve Yekun muamelâtına mahsus pasaportlara mahsus Kıymet Miktar Kıymet Miktar Kıymet Miktar Sinîn (5) Guruş Adet Guruş Adet Guruş Adet 1304 / 1888 36 515 850 14 641 300 31 295 850 3 961 300 5 220 000 10 680 000 1305 / 1889 8 892 775 17 196 600 3 178 875 1 520 600 5 713 900 15 676 000 1306 / 1890 2 850 000 8 800 000 - - 2 850 000 8 800 000 1307 / 1891 5 250 000 14 900 000 - - 5 250 000 14900 000 1308 / 1892 9 925 000 14 857 000 5 350 000 1 057 000 4 575 000 13 800 000 1309 / 1893 5 575 000 16 000 000 - - 5 575 000 16 000 000 1310 / 1894 5 500 000 15 000 000 - - 5 500 000 15 000 000 1311 / 1895 5 475 000 14000 000 - - 5 475 000 14 000 000 1312 / 1896 3 850 000 12 300 000 - - 3 850 000 12 300 000 Yekun 83 833 625 127 694 900 39 824 725 6538 900 44 008 900 121 156 000 (1) Resmî daireler (3) ilk çıkış tarihi (5) Seneler (2) Satış (4) Basılanların 209

156. Hasılatı Düyûn-u Umûmiyye-i Osmaniyye Varidât-ı Muhassasa İdaresi'ne muhavvel 0 ' yeni pulların 131271896 senesi zarfında tab' olunanlarının nev' ve miktarı Pullann envai Yekun Nisbî pullann adedi Maktu pullann adedi İki paralık pullar 15 950 000-15 950 000 On paralık pullar 4 100 000 2500 000 1 600 000 Yirmi paralık pullar 4 800 000 4 200 000 600 000 Bir guruşluk pullar 5 700 000 2 850 000 2 850 000 İki guruşluk pullar 325 000 325 000 - Üç guruşluk pullar 400 000 300 000 100 000 Dört guruşluk pullar 125 000 125 000 - Beş guruşluk pullar 75 000 75 000 - Yedi buçuk guruşluk pullar 50 000 50 000 - On guruşluk pullar 150 000 50 000 100 000 Oniki buçuk guruşluk pullar 15 000 15 000 - Onbeş guruşluk pullar 15 000 15 000 - Onyedi buçuk guruşluk pullar 15000 15000 - Yirmi guruşluk pullar 5000 5 000 - Yirmi iki buçuk guruşluk pullar 15000 15000 - Yirmi beş guruşluk pullar 15 000 15000 - Yirmi yedi buçuk guruşluk pullar 5000 5000 - Otuz guruşluk pullar 5000 5 000 - Otuz iki buçuk guruşluk pullar - - - Otuz beş guruşluk pullar 5 000 5000 - Otuz yedi buçuk guruşluk pullar - - - Kırk guruşluk pullar 5000 5 000 - Kırk iki buçuk guruşluk pullar - - - Kırk beş guruşluk pullar - - - Kırk yedi buçuk guruşluk pullar - - - Elli guruşluk pullar 5 000 5000 - Elli beş guruşluk pullar - - - Altmış guruşluk pullar - - - Altmış beş guruşluk pullar - - - Yetmiş guruşluk pullar - - - Yetmiş beş guruşluk pullar - - - Seksen guruşluk pullar - - - Seksen beş guruşluk pullar - - - Doksan guruşluk pullar - - - Doksan beş guruşluk pullar - - - Yüz guruşluk pullar - - - Yüz elli guruşluk pullar - - - İki yüz guruşluk pullar - - - iki yüz elli guruşluk pullar - - - Üç yüz guruşluk pullar - - - Üç yüz elli guruşluk pullar - - - Dört yüz guruşluk pullar - - - Dört yüz elli guruşluk pullar - - - Beş yüz guruşluk pullar - - - Yekun 31 780 000 10 580 000 21 200 000 (1) Havale olunmuş (2) Basılanların 210

157.1312/1896 senesi zarfında vukubulan pul sarfiyatının nev' ve miktarı Pulların envai Yekun Nisbî pulların adedi Maktu pulların adedi İki paralık pullar 16 653 316-16 653 316 On paralık pullar 4 503 905 2 835 895 1 668 010 Yirmi paralık pullar 5 410 078 4 390 396 1 019 682 Bir guruşluk pullar 5 740 463 2 659 060 3 081 403 iki guruşluk pullar 324 098 293 830 30 268 Üç guruşluk pullar 634 820 327 606 307 214 Dört guruşluk pullar 50 627 50 627 - Beş guruşluk pullar 111 387 111 387 - Yedi buçuk guruşluk pullar 36 727 36 727 - On guruşluk pullar 400 398 188 006 212 392 Oniki buçuk guruşluk pullar 7 306 7306 - Onbeş guruşluk pullar 7 618 7 477 141 Onyedi buçuk guruşluk pullar 3 009 3 009 - Yirmi guruşluk pullar 5 833 5 833 - Yirmi iki buçuk guruşluk pullar 1 934 1 934 - Yirmi beş guruşluk pullar 4 544 4 544 - Yirmi yedi buçuk guruşluk pullar 1 298 1 298 - Otuz guruşluk pullar 1 272 1 272 - Otuz iki buçuk guruşluk pullar 352 352 - Otuz beş guruşluk pullar 1 010 1 010 - Otuz yedi buçuk guruşluk pullar 509 509 - Kırk guruşluk pullar 991 991 - Kırk iki buçuk guruşluk pullar 223 223 - Kırk beş guruşluk pullar 564 564 - Kırk yedi buçuk guruşluk pullar 158 158 - Elli guruşluk pullar 2 622 2 622 - Elli beş guruşluk pullar 656 656 - Altmış guruşluk pullar 404 404 - Altmış beş guruşluk pullar 270 270 - Yetmiş guruşluk pullar 288 288 - Yetmiş beş guruşluk pullar 549 549 - Seksen guruşluk pullar 254 254 - Seksen beş guruşluk pullar 174 174 - Doksan guruşluk pullar 236 236 - Doksan beş guruşluk pullar 147 147 - Yüz guruşluk pullar 1 400 1 400 - Yüz elli guruşluk pullar 220 220 - iki yüz guruşluk pullar 218 218 - iki yüz elli guruşluk pullar 85 85 - Üç yüz guruşluk pullar 80 80 - Üç yüz elli guruşluk pullar 36 36 - Dört yüz guruşluk pullar 78 78 - Dört yüz elli guruşluk pullar 39 39 - Beş yüz guruşluk pullar 235 235 - Yekun 33 910 431 10 938 005 22 972 426 211

158. Devâir-i resmiyye (1> ve ferağ <2) ve intikal muamelatına mahsus 1312/1896 senesi zarfında tab' olunan (3> pulların nev' ve miktarı Pulların envai Yekun Ferağ ve intikale mahsus pulların adedi Devâir-i resmiyye (1) makbuzatına mürur ve pasaportlara mahsus pulların adedi On paralık pullar 9 800 000 9 800 000 Yirmi paralık pullar 2 200 000 2 200 000 Bir guruşluk pullar 300 000 300 000 İki guruşluk pullar iki buçuk guruşluk pullar Üç guruşluk pullar Dört guruşluk pullar Beş guruşluk pullar Yedi buçuk guruşluk pullar On guruşluk pullar Onbeş guruşluk pullar Yirmi guruşluk pullar Yirmi beş guruşluk pullar Otuz yedi buçuk guruşluk pullar Kırk guruşluk pullar Elli guruşluk pullar Yetmiş beş guruşluk pullar Yüz guruşluk pullar Yüz elli guruşluk pullar İki yüz guruşluk pullar iki yüz elli guruşluk pullar Üç yüz yetmiş beş guruşluk pullar Beş yüz guruşluk pullar Yekun 12 300 000 12 300 000 (1) Resmî daireler (2) Satış (3) Basılan 212

159. Devâir-i resmiyye ( ' makbuzâtına mahsus pulların 1312/1896 senesi zarfında vukubulan sarfiyatının nev* ve miktarı Pulların envai Yekun Ferağ ve intikale mahsus pulların adedi Devâir-i resmiyye (1) makbuzâtına mürur ve pasaportlara mahsus pulların adedi On paralık pullar 9 938 387 14 489 9 923 898 Yirmi paralık pullar 3 132 112 48 949 3 083 163 Bir guruşluk pullar 376 612 54 194 322 418 İki guruşluk pullar 18 049 18 049 - Üç guruşluk pullar 99 086 12 210 86 876 Dört guruşluk pullar 4 445 4 445 - Beş guruşluk pullar 6 884 6 884 - Yedi buçuk guruşluk pullar 4 194 4 194 - On guruşluk pullar 3812 3 812 - Onbeş guruşluk pullar 1 125 1 125 - Yirmi guruşluk pullar 711 711 - Yirmi beş guruşluk pullar 516 516 - Otuz yedi buçuk guruşluk pullar 185 185 - Elli guruşluk pullar 205 205 - Yetmiş beş guruşluk pullar 64 64 - Yüz guruşluk pullar 33 33 - Yüz elli guruşluk pullar 2 2 - iki yüz guruşluk pullar 7 7 - iki yüz elli guruşluk pullar 1 1 - Üç yüz guruşluk pullar - - - Beş yüz guruşluk pullar 4 4 - Yekun 13 586 434 170 079 13 416 355 (1) Resmî daireler (2) Satış 213

BÖLÜM XVII PARA VE MADALYALAR

160.1260/1844 tarihinden 1312/1896 senesi nihayetine değin darb ve imal olunan altın meskukâtın nev' ve miktarı Beş yüz İki yüz elli Yüz Elli Yirmi beş Kıymet Yekun guruşluk guruşluk guruşluk guruşluk guruşluk Sinîn' 1 ' Guruş Adet Adet Adet Adet Adet Adet 1260/1844 ila 1277/1861 1 448159900 15312329 9140 50920 13589129 1 214740 448 400 1277/1861 ila 1293/1877 1 496393200 14588412 292720 45160 13113432 38900 1098 200 1293/1877 ila 1312/1896 444046500 4388920 68960 1320 3990540 79200 248900 Yekun 3390599 600 34289661 370820 97 400 30693101 1 332840 1 795 500 (1) Seneler 161.1260/1844 tarihinden 1312/1896 senesi nihayetine değin darb ve imal olunan gümüş meskukatın nev* ve miktarı Sinin 1 Yirmi On Beş iki Bir Yirmi Kıymet Yekun guruşluk guruşluk guruşluk guruşluk guruşluk parelik Guruş Adet Adet Adet Adet Adet Adet Adet 1260/1844 ila 1277/1861 386596500 55 137360 14995340 350420 9859100 6672500 17830000 5430000 1277/1861 ila 1293/1877 323102700 31 155135 14801 135 37000 3112000 635000 7190000 5 380 000 1293/1877 ila 1296/1880 195402000 10339900 9638000 80500 321 400 10000 130000 160000 1296/1880 ila 1312/1896 110 791300 54910310-195000 9507560 16270750 28587000 350000 Yekun 1015892500 151542705 39434475 662920 22800060 23588250 53737000 11320000 (1) Seneler 162.1260/1844 tarihinden 1312/1896 senesi nihayetine değin darb ve imal edilen bakır meskukatın nev' ve miktarı Kıymet Yekun 1 guruşluk 20 parelik 10 parelik 5 parelik 1 parelik Sinin' 1 ' Guruş Adet Adet Adet Adet Adet Adet Altılık ve beşlik meskukât olup gayri-ez imha mevcut 1282/1866 ila 1291/1875 1280/1864 tarihinde Birmingham'da kat' ve Der Saadet'de darb olunan 129571879 tarihinde Tophane'de darb olunan 188 711 316...... 87853 000 248634000 44170000 22 700 000 93292000 67928000 20 490 000 26000000 76000000 6 000 000 22000000 24000000 24000000 4004290 32034320 - Yekun 306568606 356668320 50170000 44700000 117292000 91928000 20490000 (1) Seneler 217

163.1313/1897 senesi zarfında darb ve imal edilen altın ve gümüş meskukât-ı Osmaniyyenin nev' ve miktarı Kıymet Meskukâtın nevi Guruş Adet Mülahazat Yüzlük Osmanlı altını 17 720300 177 203 Yekun 17720300 177 203 (1> Beş guruşluk sîm 42000 8400 (1) iki guruşluk sîm 5960000 2980000 <1) Bir guruşluk sîm 3979000 3 979 000 Yekun 9 981 000 7321 806 (1) Gümüş 164. Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye'de 1313/1897 senesi nihayetine değin ihdas olunan madalyaların cins ve miktarı Madalyaların envai Madalyaların esamisi Tarih-i ihdası Altın Gümüş Nuhas (1) vesaire Mülahazat iftihar madalyası - 1 - - Tashih-i sikke madalyası 1168/1754 1 - - Vaka-i Mısır madalyası 1216/1801 3 3 - Cami-i Nusret madalyası 1247/1831 2 2 - Hünkar iskelesi madalyası 1249/1833 1 1 - Tashih-i ayar-ı sikke madalyası 1259/1843 2 2 Kal'a-ı Akka madalyası 1263/1847 1 1 - Kürdistan madalyası 1263/1847 2 - Yemen madalyası 1263/1847 1 1 - Ayasofya madalyası 1266/1850 1 1 1 Bosna madalyası 1266/1850 1 1 - Nişan-ı iftihar madalyası 1270/1854 1 1 - Slistre madalyası 1271/1855 2 - Kırım madalyası 1271/1855-1 - Kars madalyası 1272/1856 1 1 - Nişan-ı iftihar madalyası 1275/1859 1 1 - Tahlisiye madalyası 1276/1860-1 1 Takdir-i hüner ve marifet madalyası 1276/1860 1 1 1 Zaptiye çavuşları madalyası 1277/1861-1 - Karadağ madalyası 1279/1863-1 - Sergi-i Umumî-i Osmânî madalyası 1279/1863-1 1 Nişan-ı endaht madalyası 1280/1864-1 - Kolera madalyası 1282/1866-1 - Ziraat ve sınâat madalyası 1279/1863 1 1 1 Girit madalyası 1285/1869-1 - Rusya madalyası 1294/1878-1 - Plevne madalyası 1294/1878-1 - Tarz-ı atik imtiyaz madalyası 1296/1880 1 - Tarz- cedid imtiyaz madalyası büyük kıta 1300/1884 1 1 - Tarz- cedid imtiyaz madalyası küçük kıta 1302/1886 1 1 - Sanayi madalyası 1300/1884-1 - Tarz-ı cedid Girit madalyası 1307/1891 1 1 - Mülakat madalyası 1X7/1891 2 1 1 Liyakat madalyası 1308/1892 1 1 - Tarz-ı cedîd Yemen madalyası 1310/1894 1 1 - Hareket-i arz madalyası 1312/1896 3 2 2 Nişâne-i insaniyyet ve hamiyyet madalyası 1313/1897 - - "1 Tesisât-ı askeriyye madalyası 1314/1898 1 1 Yunan muharebesi madalyası 1314/1898-1 - (1) Bakır O Demir (**) Aliminyum (1) Bakır 218

BÖLÜM XVIII ÇEŞİTLİ VERGİLER

165.1298/1882 senesinden 1311/1895 senesi nihayetine değin senevi* 11 husule gelen hamr (2> ve arak <3> ile alınan rüsûmun (4) miktarı Alınan Müskiratın^ rüsûmun (4) miktarı miktarı Sinîn (5) Kilo Guruş Mülahazat 1298/1882 52 812 465 77 861 829 1299/1883 85 921 681 8 668 716 1300/1884 65 388 507 9 726 688 1301/1885 80 238 772 12 672 239 1302/1886 107 374 660 13414 134 1303/1887 104 681 002 10 980 629 1304/1888 99 503 935 10 846 212 1305/1889 98 402 370 11 133 554 1306/1890 88 213 954 9 889 381 1307/1891 117 119 201 13 806 977 1308/1892 91 768 009 14 176 319 1309/1893 98 803 220 15 311 087 1310/1894 78 630 030 10 244 498 1311/1895 109 845 191 13 029 654 (1) Yıllık (3) Rakı (5) Seneler (2) içki (4) Vergilerin (6) içkilerin 166.1312/1896 senesinde müskirât-ı mütenevvianın (1) fiyat-ı mutavassıtını' 2 ' mübeyyin cetveldir Müskirâtın (4) miktarı Fiyat-ı mutavassıtı Nev-i müskirât Kilo Guruş Santim Mülahazat (3) İspirto 9 513 701 93 Rakı 14 058 857 2 25 Üzüm şarabı 86 132 328 4 75 Konyak 315217 1 50 Bira 1 193 308-25 Rom 149 260-87 (1) Çeşitli içkilerin (2) Ortalama fiyatını (3) İçkinin türü (4) içkilerin 167.1312/1896 senesi zarfında imal edilen müskirât-ı mütenewia (1> ile alınan rüsumun' 2 ' miktarı Müskirâtın (4) Alınan rüsumun miktarı miktarı Mülahazat Nev-i müskirat^ Kilo Guruş Rakı 14 058 857 4 664 602 Şarap 86 132 328 7 736 157 Konyak 31 708 14 833 Bira 1 193 308 223 745 Elma şarabı Rom ve saire - - Yekun 101 416 201 12 639 337 (1) Çeşitli içkiler (2) Vergilerin (3) içkinin türü (4) İçkilerin 221

168.1313/1897 senesi zarfında Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de müskirât-ı mütenewiadan (1) alınan rüsumun' 2 ' miktarı İstimârede tahakkuk ederek eshabı üzerine zimmet kaydolunan Yekun ispirto Rakı Şarap Alınan rüsum Miktar Alınan Alınan Alınan rüsum Miktar rüsum Miktar rüsum Miktar Esamî-i vilayât Guruş Kilo Guruş Kilo Guruş Kik) Guruş Kik) İzmir vilayeti 2 881 894 10685512 1 701 009 1 808 478 263 946 769 870 698 514 6 097 848 Adana vilayeti 2 823 724 36 187 286 407 675 444 293 482 946 3568 650 1 890 687 32 029 586 İzmit sancağı 290 049 2 097 747 - - 70 606 178 948 193195 1 872 187 Ankara vilayeti 105 976 241 366 - - 94 719 178 525 9622 57 887 Erzurum vilayeti 20 287 184 930 - - 3 630 5695 16 291 178 637 Adana vilayeti 67 093 111 854 42 611 45 438 1 376 2 019 4 30 Beyrut vilayeti 854 052 2 910 301 442 085 471 484 80 401 147 011 265 417 1 888 629 Bursa vilayeti 386 216 1 860 422 64 468 68 583 161 700 423 807 146 468 1 306 577 Bağdat vilayeti 276 865 385 583 460 491 - - - - Bingazi sancağı 115 067 148 326 96 558 102 983 1 295 2 813 3 871 12 025 Halep vilayeti 226 345 425 346 71 316 76 271 - - - - Oraç sancağı 720 179 1 731 549 448 433 478 773 133 642 259 593 127 786 963 794 Dersaadet 3 557 922 5 097 588 2 977 335 3 175 818 10388 22 446 142 441 639 849 Selanik vilayeti 5606 383 27 002 166 1 960 801 2085 777 1 259 540 3 682 364 2 118 492 20 304 634 Siirt vilayeti 63 595 73 284 - - 1 257 1 257 911 3 310 Sivas vilayeti 59 575 134 291 - - 53 152 111 369 2 519 15300 Trabzon vilayeti 381 137 730 821 283 508 302 630 31 899 50 560 39 059 294 692 Konya vilayeti 30 265 48 750 - - 17095 22 514 4 618 15 582 Girit vilayeti 119493 485 973 43 409 54 456 - - - - Midilli vilayeti 1 605 567 9250 646 - - 713 926 1 693 855 866 554 7 479 493 Yemen vilayeti 932 029 5 514 479 340 942 365 331 149 740 497 410 415 878 4554 456 Bandırma vilayeti 8 279 15304 3692 3 939 - - - - 621 904 6 039147 27140 28 956 111 223 384 748 477 255 5 581 982 Yekun 21 753 896 111 362 671 8 911 442 9 513 701 3 642 480 12003 454 7 419 582 83 296 498 (1) Çeşitli içkilerden (2) Vergilerin 222

168.1313/1897 senesi zarfında Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de müskirât-ı mütenevviadan' ' alınan 1 rüsumun' ' miktarı (devam) 2 Perakende suretiyle imal olunan Rakı Şarap Rom Konyak Bira Esamî-i vilayât Alınan Alınan Alınan Alınan Alınan rüsum Miktar rüsum Miktar rüsum Miktar rüsum Miktar rüsum Guruş Kilo Guruş Kik) Guruş Kilo Guruş Kilo Guruş Miktar Kik) izmir vilayeti 66 942 255 017 119195 1 589 279 2939 16 254 2 425 5169 26 924 143 597 Adana vilayeti 3 587 13288 8 087 71 884 15 052 22 027 14415 30 753 1 275 6805 izmit sancağı 24 701 41 169 389 2 970 - - 1 159 2 473 - - Ankara vilayeti 1 339 2 977 296 1 977 - - - - - - Erzurum vilayeti 306 480 52 100 8 18 - - - - Adana vilayeti 21 247 56 659 1 622 7211 89 189 144 308 - - Beyrut vilayeti 22 045 73 485 41 480 316 042 - - 109 233 2 515 13 417 Bursa vilayeti 1 940 22 501 2 281 19 009 3 743 7963 5 616 11 982 - - Bağdat vilayeti 273 300 364 401 3 102 20 685 - - 3 6 - - Bingazi sancağı 7950 17 666 1 474 4 914 1 878 3 570 2 041 4355 - - Halep vilayeti 143 843 319 651 10 968 28 958 - - 218 466 - - Draç sancağı 341 5 052 963 5139 5892 12 538 3122 6660 - - Dersaadet 178 792 301 760 27 491 109 968 23 483 49 958 80 645 171 951 117347 625 838 Selanik vilayeti 134 735 299 500 26 597 161 198 10145 21 586 20 402 43 525 75 671 403 582 Siirt vilayeti 61 288 68 098 139 619 - - - - - - Sivas vilayeti 3 065 5 241 839 2 381 - - - - - - Trabzon vilayeti 21 073 56 195 2 699 20 566 1 464 3116 1 435 3062 - - Konya vilayeti 7985 8 762 294 1 308 - - 273 584 - - Girit vilayeti 17 970 59 901 54 582 363 885 2 863 6304 669 1 427 - - Midilli vilayeti 21 058 51 051 3 219 24 519 87 185 723 1 543 - - Yemen vilayeti 3448 20 231 5 437 41 432 2506 5 545 14065 30 005 13 69 Bandırma vilayeti 3 292 7316 1 069 3565 - - 226 484 - - 1 875 5002 4300 38 221 3 7 108 231 - - Yekun 1 022122 2055 403 316 575 2835 830 70152 149 260 147 798 315 217 223 745 1 193 308 (1) Çeşitli içkilerden (2) Vergilerin 223

169. Hazîne-i Celîle nâmına cibâyeti (1) Düyûn-u Umûmiyye İdaresi'ne muhavvel <2> mahallerin 1312/1896 senesi zarfında vukubulan sayd-ı bahrî ve berrî rüsûmu (4> hasılatının nev' ve miktarı Envai Alınan rüsûmun (5) miktarı Guruş Mülahazat Sayd-ı berrî Sayd-ı bahri Sayd-ı bahrî tezâkir esmanı Sayd-ı berrî tezâkir esmanı Sünger esmanı 37 462 5 704 280 177 004 120 690 142 744 Yekun 6 182 180 (1) Tahsili (2) Havale olunmuş (3) Kara ve deniz avı (4) Vergisi (5) Vergilerin (6) Kara avı (7) Deniz avı (8) Ruhsat bedeli (9) Bedeli 170. 1304/1888 senesi Eylül'ü ihtidasından' 1 ' itibaren Hazîne-i Celîle nâmına cibâyeti Düyûn-u Umûmiyye İdaresi'ne muhavvel saydıyye rüsumunun miktarı Tezâkir esmanı (6) Yekun Saydıyye rüsumu Sayd -ı beni Sayd-ı bahrî ve sünger Sinîn Guruş Mülahazat 1304 / 1888 2 058 022 1 958 873 42 204 56 945 1305 / 1889 4 922 543 4 597 086 173 175 152 282 1306 / 1890 5 923 830 5 436 015 121 426 366 389 1307 / 1891 6 593 120 6 298 809 127 251 167 060 1308 / 1892 6 283 730 6 034 767 119 545 129 418 1309 / 1893 6 299 890 5 743 626 118 925 437 339 1310 / 1894 2 523 555 2 297 614 82 555 143 386 1311 / 1895 6 104 624 5 831 293 122 329 151 002 Yekun 40 709 314 38 198 083 907 410 1 603 821 (1) Başlangıcından (2) Toplanması (3) Havale olunmuş (4) Avlanma (5) Vergisinin (6) Ruhsat bedeli (7) Kara avı (8) Deniz avı (9) Seneler 224

171. Hazîne-i Celîle nâmına cibâyeti (1) Düyûn-u Umûmiyye İdaresi'ne muhawel <2) mahallerin bir sene zarfında vukubulan sayd-ı bahrî ve berrî rüsumunun miktarı Alınan Alınan rüsumun rüsumun miktan miktan Esamî-i idarât Guruş Esamî-i idarât Guruş Adana 30 746 Bingazi 188 795 Trabzon 345 327 Midilli 611 770 Bursa 184 346 Erzurum 87 027 Bandırma 24 124 Yemen 202 702 izmit 34 706 Ankara 26 430 Halep 386 067 Beyrut 381 111 Dersaadet 17 186 Manastır 446 232 Edime 91 632 Konya 113 727 Draç 618 816 Bağdat 315 695 Selanik 278 528 izmir 1 772 361 Sivas 7 244 Siirt 17 608 Yekun 6 182 180 (1) Toplanması (3) Kara ve deniz avı (2) Havale olunmuş (4) Vergisinin 172. Düyûn-u Umûmiyy Varidât-ı Muhassasa İdaresi'ne muhavvel mea-tevabi' Dersaadet Balıkhane Nezareti'nde bir sene zarfında vukubulan sayd-ı bahrînin nev' ve miktarı Esamî-i idarât Kıymet Guruş Yekun Guruş Resm-i mirî Guruş imrâriyyesi Guruş Ruhsâtiyyesi Guruş Masdariyyesi Guruş Balıkhane Nezareti 5 330 069 2 719 864 2 479 095 48 365 14 712 177 692 Sevâhil idareleri 1 943 726 1 015 077 904 059 11 168 48 238 51 612 Bandırma 902 503 494 603 419 769 4 257 30 080 40 497 izmit 243 470 128 351 113 242 3 035 4 187 7 887 Danca 18 171 21 877 8 452 242 5 593 7 590 Çatalca 100 362 56 070 46 680 1 351 3 895 4 144 Kırkkilise (Kırklareli) 166 956 96 050 77 654 170 2 020 16 206 Tekfurdağı (Tekirdağı) 61 640 31 802 28 670 602 1 870 660 Gemlik 191 941 133 454 89 275 3 726 2 242 38 211 Mudanya 108 003 56 180 50 234 1 365 1 721 2 860 Kartal 144 684 79 433 67 295 1 552 8 989 1 597 Gelibolu 64 287 35 837 29 901-1 083 4 853 Yalova 65 366 37 943 30 403 407 1 235 5 898 Yekun 9 341 178 4 906 541 4 344 729 76 240 125 865 359 707 (1) Havale olunmuş (2) Deniz avının (3) Kıyılar 225

173. Balıkhane İdaresi'nin bir sene zarfında vukubulan mesarifât-ı umûmiyyesi Nev'-i mesarifât Guruş Nev'-i mesarifât Guruş Maaşât 755 604 Reddiyât 647 Posta mesarifi 8 629 Akçe naklıyyesi 5 029 icar 37 320 Kırtasiye 6 425 Harcirah 11 426 Mesarif-i mütenevvia-i saire 27 550 Yekun 852 530 226

BÖLÜM XIX TUZ VE TUZLALAR

174.1298/1882 senesinden 1312/1896 senesine kadar senevi 0 ' gerek maâdinden'' ve gerek memlehalardan (3> ihraç edilen' 4 ' tuzun kıymet ve miktarı Yekun Maâdinden ' 02 Memlehalardan (3) Kıymet Miktar Kıymet Miktar Kıymet Miktar Sinîn (5) Guruş Kilo Guruş Kilo Guruş Kilo 1298 / 1882 63 988 068 166 899 973 4 026 663 7 002 893 59 961 405 159 897 080 1299 / 1883 49 034 384 127 421 418 3 597 638 6 256 762 45 436 746 121 164 656 1300 / 1884 57 897 176 150 730 264 3 948 318 6 866 641 53 948 858 143 863 623 1301 / 1885 78 574 926 205 241 900 4 626 489 8 046 068 73 948 437 197 195 832 1302 / 1886 77 236 592 199 965 426 6 467 480 11 247 793 70 769 112 188 717 633 1303 / 1887 97 782 882 255 854 543 5 282 608 9 187 145 92 500 274 246 667 398 1304 / 1888 69 256 769 181 507 470 3 425 472 5 957 343 65 831 297 175 550 127 1305 / 1889 72 262 656 188 307 781 4 735 812 8 236 195 67 526 844 180 071 586 1306 / 1890 111 023 074 291 707 459 4 694 236 8 163 890 106 328 838 283 543 569 1307 / 1891 75 711 897 197 534 971 4 704 323 8 181 440 71 007 574 189 353 531 1308 / 1892 88 292 134 226 558 837 9 581 141 16 662 855 78 710 993 209 895 982 1309 / 1893 79 057 943 202 728 235 8 725 210 15 174 279 70 332 733 187 553 956 1310 / 1894 103 938 986 263 437 720 14 805 796 25 749 212 89 133 190 237 688 508 1311 / 1895 90 044 879 233 703 944 6 916 966 12 029 507 83 127 913 221 674 437 1312 / 1896 84 205 741 216 056 483 9 155 643 15 922 858 75 050 098 200 133 625 Yekun 1 198 308 107 3 107 656 424 94 693 795 164 684 881 1 103 614 312 2 942 971 543 (1) Yıllık (2) Madenlerden (3) Tuzlalardan (4) Üretilen (S) Seneler 175. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de bir senede gerek maâdinden'' ve gerek memlehalardan' ' ihraç edilen' 3 ' tuzun kıymet ve miktarı Yekun Maâdinden (1) ihraç edilen Memlehalardan ihraç edilen Kıymet Miktar Kıymet Miktar Kıymet Miktar Esamî-i vilayât Guruş Kilo Guruş Kilo Guruş Kilo Adana vilayeti - - - - - - Halep vilayeti 4 854 315 12 944 840 - - 4 854 315 12 944 840 Edirne vilayeti 808 828 2 156 876 - - 808 828 2 156 876 Ankara vilayeti 3 919 147 8 565 890 2 032 449 3 534 694 1 886 698 5 031 196 Bağdat vilayeti 840 363 2 240 969 - - 840 363 2 240 969 Bingazi sancağı 173 820 463 522 - - 173 820 463 522 Beyrut vilayeti 248 972 663 927 - - 248 972 663 927 Draç sancağı 739 747 1 972 659 - - 739 747 1 972 659 Erzurum vilayeti 3 633 149 9 565 164 132 875 231 088 3 500 274 9 334 076 Konya vilayeti 8 834 178 22 529 115 1 103 438 1 913 806 7 730 740 20 615 309 Midilli sancağı 9 784 687 26 092 500 - - 9 784 687 26 092 500 Selanik vilayeti 7 408 666 19 756 443 - - 7 408 666 19 756 443 Siirt vilayeti 2 293 030 6 114 749 - - 2 293 030 6 114 749 Sivas vilayeti 3 357 644 8 953 718 - - 3 357 644 8 953 718 İzmir sancağı 31 150 000 83 066 668 - - 31 150 000 83 066 668 Yemen vilayeti 6 162 195 10 969 443 5 889 881 10 243 270 272 314 726 173 Girit vilayeti - - - - - - Yekun 84 208 741 216 056 483 9 158 643 15 922 858 75 050 098 200 133 625 (1) Madenlerden (2) Tuzlalardan (3) Üretilen 229

176. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut tuz madenleriyle memlehaların' 'miktarı Tuz madenlerinin Memlehalann (1) madenlerinin Memlehalann (1) Esamî-i vilayât adedi adedi Esamî-i vilayât adedi adedi Adana vilayeti - 1 Konya vilayeti 2 7 Halep vilayeti - 2 Midilli sancağı - 6 Edime vilayeti - 1 Selanik vilayeti - 3 Ankara vilayeti 3 15 Siirt sancağı - 7 Bağdat vilayeti - 15 Sivas vilayeti - 20 Bingazi vilayeti - 2 İzmir vilayeti - 6 Beyrut vilayeti - 2 Yemen vilayeti 5 9 Draç sancağı - 4 Girit vilayeti - 1 Erzurum vilayeti 1 26 Yekun 11 126 (1) Tuzlaların Tuz 177. Memâlik-i Mahrûse- Şâhâne'de bir sene zarfında sarf ve istihlak edilen' 1 ' tuzun kıymet ve miktarı Kıymet Miktar Fiyat-ı mutavassıtı (2) Esamî-i nezaret Guruş Kilo Santim Milim Mülahazat Adana vilayeti 1 479 062 3 647 517 40 54 Halep vilayeti 3 152 545 8 190 531 38 49 Edime vilayeti 1 503 730 3 813 508 39 43 Ankara vilayeti 4 156 343 9 870 573 45 75 Bağdat vilayeti 1 516 369 3 165 403 47 90 Bingazi vilayeti 753 237 2 085 523 36 11 Beyrut vilayeti 5 145 124 11 828 223 43 49 Bursa vilayeti 1 487 949 3 306 183 45 - Dersaadet 532 889 1 186 503 44 91 Girit vilayeti 446 942 1 191 844 37 50 Draç sancağı 3 249 943 7 787 498 41 73 Erzurum vilayeti 3 977 523 10 276 372 38 70 İzmit vilayeti 897 661 2 020 637 44 42 Konya vilayeti 9 018 824 22 998 302 39 21 Midilli vilayeti 9 184 489 24 448 681 37 56 Selanik vilayeti 9 146 613 22 944 252 39 86 Siirt sancağı 2 956 018 7 424 364 39 81 Sivas vilayeti 4 210 844 11 222 639 37 52 İzmir vilayeti 11 726 754 27 076 878 41 25 Trabzon 8 841 744 18 094 696 46 87 Yemen vilayeti 666 462 2 107 467 31 65 Bandırma 136 822 304 005 45 - Yekun 84 187 887 204 991 599 (1) Tüketilen (2) Ortalama fiyatı Not. 100 Santim=1 Guruş 230

178. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne ve diyâr-ı ecnebiyyeye' 1 ' bir sene zarfında vukubulan tuz ithalat ve ihracatının kıymet ve miktarı İhracat ithalat Esamî-i memâlik (2) Kıymet Guruş Miktar Kilo Kıymet Miktar Guruş Kilo Mülahazat Bulgaristan ve Rumeli Şarkî Sırbiyye Romanya Hindistan 305 478 55 762 6517 31 111 5 519 043 1 616 465 294 110 772 158 Yekun 398 868 8 201 776 (1) Yabancı ülkelere (2) Ülkeler 231

BÖLÜM XX İPEK VE İPEKÇİLİK

179.1304/1888 senesi Eylül'ü ihtidasından' 1 ' itibaren Hazîne-i Celîle nâmına cibâyeti (2) Düyûn-u Umûmiyye İdaresi'ne muhavvel' 3 ' hasılâtdan harir' 4> öşrünün miktarı Harir* 4 * kozası Alınan öşür Kozanın kıymeti Sinîn (5) Guruş Guruş Mülahazat 1304 / 1888 405 097 4 050 970 1305 / 1889 3 018 966 30 189 660 1306 / 1890 3 947 555 39 475 550 1307 / 1891 3 733 858 37 338 580 1308 / 1892 4 500 288 45 002 880 1309 / 1893 5 379 741 53 797 410 1310 / 1894 1 688 312 16 883 120 1311 / 1895 3 787 719 37 877 190 Yekun 26 461 536 264 615 360 (1) Başlangıcından (3) Havale olunmuş (S) Seneler (2) Tahsili (4) İpek 180. Hazîne-i Celîle nâmına cibâyeti' 1 ' ahiren' 2 ' Düyûn-u Umûmiyye İdaresi'ne muhavvel' 3 ' vilayâtda bir sene zarfında hasıl olan ipek kozasının kıymet ve miktarı Harir^ kozası Alınan öşür Kozanın kıymeti Esamî-i idarât Guruş Guruş Mülahazat Adana vilayeti 80 641 806 410 Halep vilayeti 564 820 5 648 200 Edime vilayeti 822 082 8 220 820 Bağdat vilayeti 3 559 35 590 Draç sancağı 7 681 76 810 izmit vilayeti 23 771 237 710 Midilli vilayeti 1 603 16 030 Konya vilayeti 795 7 950 Manastır vilayeti 61 158 611 580 Selanik vilayeti 1 548 330 15 483 300 Siirt sancağı 62 075 620 750 Sivas vilayeti 10 705 107 050 izmir vilayeti 118 020 1 180 200 Trabzon vilayeti 244 2 440 Beyrut vilayeti 672 691 6 726 910 Ankara vilayeti 224 2 240 Yekun 3 978 399 39 783 990 (1) Tahsili (3) Havale olunmuş (2) Sonradan (4) İpek 235

181. Hasılatı Düyûn-u Umûmiyye Varidât-ı Muhassasa İdaresi'ne muhavvel (1) mahallerde 1298/1882 senesinden 1311/1895 senesi nihayetine kadar vukubulan harir (2) koza ve tohumlarının kıymet ve miktarı Harir kozası Alınan öşür Kozanın kıymeti Sinîn (3) Guruş Guruş Mülahazat 1298 / 1882 1 941 827 19 418 270 1299 / 1883 2 248 292 22 482 920 1300 / 1884 2 530 823 25 308 230 1301 / 1885 2 380 956 23 809 560 1302 / 1886 3 268 915 32 689 150 1303 / 1887 3 556 884 35 568 840 1304 / 1888 2 657 814 26 578 140 1305 / 1889 4 042 021 40 420 210 1306 / 1890 5 253 800 52 538 000 1307 / 1891 4 688 622 46 886 220 1308 / 1892 5 757 245 57 572 450 1309 / 1893 6 807 697 68 076 970 1310 / 1894 5 407 122 54 071 220 1311 / 1895 4 792 912 47 929 120 Yekun 55 334 930 553 349 300 (1) Havale olunmuş (2) İpek (3) Seneler 182. Hasılatı Düyûn-u Umûmiyye Varidât-ı Muhassasa İdaresi'ne muhavvel' 1 ' mahallerde bir sene zarfında vukubulan ipek kozasının kıymet ve miktarı Harir kozası Alınan öşür Kıymet Miktar Fiyat-ı mutavassıtı Esamî-i idarât Guruş Guruş Kilo Guruş Santim Edime vilayeti 1 827 18 270 1 849 9 88 Ankara vilayeti 25 384 253 840 28 956 8 77 Bursa vilayeti 4 404 514 44 045 140 3 130 082 14 7 Müskirat İdaresi 1 307 13 070 726 18 - izmit vilayeti 1 129 604 11 296 040 1 043 449 10 83 Midilli vilayeti 5 085 50 850 53 796 9 45 Bandırma vilayeti 341 011 3410 110 317 131 10 75 Selanik vilayeti 36 249 362 490 37 215 9 74 Sivas vilayeti 766 7 660 695 11 2 İzmir vilayeti 11 740 117 400 11 677 10 5 Trabzon vilayeti 110 866 1 108 660 109 048 10 17 Yekun 6 068 353 60 683 530 4 734 624 (1) Havale olunmuş (2) ipek (3) Ortalama fiyatı 236

BÖLÜM XXI DÜYÛN-U UMÛMİYYE İDARESİ

183. Düyûn-u Umûmiyye Varidât-ı Muhassasa İdaresi'yle şuabâtında (1) bir sene zarfında vukubulan varidat ve mesarifâtın miktarı Varidat Mesarifât Varidât-ı sâfiyye (2) Esamî-i idarât Guruş Guruş Guruş Adana vilayeti 1 859 627 318 483 1 541 144 Halep vilayeti 3 847 218 775 645 3 071 573 Edirne vilayeti 6 341 991 1 535 160 4 806 831 Ankara vilayeti 5 402 074 965 713 4 436 361 Bağdat vilayeti 2 884 672 993 113 1 891 559 Bingazi vilayeti 1 105 117 251 325 853 792 Beyrut vilayeti 7 000 749 947 730 6 053 019 Bursa vilayeti 7 268 895 928 257 6 340 638 Dersaadet 14 182 442 1 824 390 12 358 052 Girit vilayeti 839 315 194 664 644 651 Draç sancağı 4 236 720 715 612 3 521 108 Erzurum vilayeti 4 338 542 1 059 113 3 279 429 İzmit sancağı 2 930 445 643 207 2 287 238 Konya vilayeti 9 502 368 1 210 822 8 291 546 Midilli vilayeti 11 017 340 1 404 828 9 612 512 Manastır vilayeti 2 612 034 640 468 1 971 566 Bandırma kazası 1 501 546 437 784 1 063 762 Selanik vilayeti 17 324 378 2 015 747 15 308 631 Siirt sancağı 3 311 491 1 187 266 2 124 225 Sivas vilayeti 4 750 821 783 063 3 967 758 İzmir vilayeti 17 182 858 3 508 324 13 674 534 Trabzon 9 791 671 1 863 932 7 927 739 Yemen vilayeti 924 305 833 499 90 806 Yekun 140 156 619 25 038 145 115 118 474 Rumeli Şarkî varidatı 3 800 658-3 800 658 Reji varidatı 75 000 000-75 000 000 Kıbrıs vergisi 10 259 600-10 259 600 Tönbeki bey'ıyyesi 5 000 000-5000 000 Tütün öşrü 9 000 000-9000 000 İcmal 243 216 877 25 038 145 218 178 732 İdare-i merkeziyye mesarifâtı olup varidât-ı sâfiyyeden tenzîli gereken (3) - 4 240 808 4 240 808 Yekun-u umûmî 243 216 877 29 278 953 213 937 924 (1) Şubelerinde (2) Net gelir (3) Düşülmesi 239

184. Düyûn-u Umûmiyye Varidât-ı Muhassasa İdaresi'ne mahsus İhtiyat Sandığı Sermayenin nevi Guruş Mülahazat Re'sülmâl-i iptidaî* * 1 1 000 000 iane akçesi 79 926 Emanât hesabı 35 297 Meclis-i idarenin emre muhavvel akçesi 110 055 1312/1896 senesi temettüü olup hissedarâna tevzi olunacak akçe 364 010 Hissedarânın matlûbâtı 1 057 339 Yekun 2 646 627 (1) Başlangıç sermayesi (2) Alacağı 185. Düyûn-u Umûmiyye Varidât-ı Muhassasa İdaresi'yle şuabâtında' 1 ' müstahdem bilcümle memurîn ile maaşâtının miktarı Miktar-ı maaşât Aded-i memurin Teb'a-i Teb'a-i Esamî-i idarât Guruş Yekun Osmâniyye ecnebiyye Mülahazat idare-i merkeziyye 285 162 293 250 43 İzmir 124 315 322 322 - Bağdat 57 848 237 237 - Beyrut 57 405 177 177 - Trabzon 77 110 227 227 - Balıkhane 47 315 116 116 - Siirt 54 120 185 185 - Halep 35 832 110 110 - Adana 19 353 54 54 - Konya 53 660 162 162 - Midilli 63 090 154 154 - İzmit 43 225 132 132 - Bıngazı 16 100 34 34 - Manastır 43 480 124 124 - Selanik 118 275 307 307 - Draç 42 375 124 124 - Bursa 86 045 216 216 - Erzurum 36 600 93 93 - Girit 12 100 27 27 - Yemen 28 680 45 45 - Ankara 74 650 257 257 - Edime 44 080 198 198 - Sivas 22 675 69 69 - Müskirat 29 120 62 62 - Mülga Bandırma 35 330 100 100 - Yekun 1 507 945 3 825 3 782 43 (1) Şubelerinde 240

186. Düyûn-u Umûmiyye Varidât-ı Muhassasa İdaresi'nin bir sene zarfında vukubulan maaşât ve mesarifâtının nev' ve miktarı Nev'-i mesarifât Guruş Mülahazat Maaşât 19 343 401 icarât 1 058 258 Akçe naklıyyesi 597 328 Kırtasiye ve defter bahası 358 615 Posta ve telgraf ücreti 308 180 Revgân-i zeyt ve hatab ve kömür (1) (2) 192 111 inşaat ve tamirat 214 698 Tuz ihraciyyesi 3 291 237 Demirbaş eşya bahası 418 335 Harcirah 685 058 Reddiyât 1 065 554 Tab'ıyye (3) 107 257 Mesarif-i fevkalade 1 095 603 Müteferrika 480 269 Hums aidat ve ondalık (4) 63 049 Yekun 29 278 953 (1) Zeytin yağı (2) Odun (3) Baskı giderleri (4) Beşte bir 241

BÖLÜM XXII ZİRAAT BANKASI VE EMNİYET SANDIĞI

187. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de bulunan Ziraat Bankalarına tevdî olunan' ' mebaliğ ile vukubulan reddiyât' 2 ' ve ikrazâtın (3> miktarı Bankadan Eşhas tarafından Eshâb-ı matlûba (4) istkikrâz bankaya vukubulan Zürraa vukubulan edenlerin vukubulan tevdiat reddiyât ikrazât miktarı Esamî-i vilayât Guruş Pare Guruş Pare Guruş Pare Adet Şehr Emaneti mülhakatı 13 450-38 028 30 418 613 12 331 Edime vilayeti 36 643 10 60 683-5 106 096 15 6 110 İşkodra vilayeti - - - - 148 330 20 132 İzmit sancağı - - - - 429 955 32 624 Aydın vilayeti 11 050 35 33 057 20 8 518 783 3 7 015 Ankara vilayeti 30 000-57 377 27 1 448 732 15 2 863 Adana vilayeti 9 958-8 500-2 681 802 5 1 716 Erzurum vilayeti - - - - 1 265 240-1 795 Bitlis vilayeti - - - - 157 900-118 Beyrut vilayeti 16 014-30 900-1 403 923-1 041 Kal'a-i Sultaniye sancağı - - - - 676 945 5 996 Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 1 000 - - - 1 223 544 20 718 Çatalca sancağı - - 5000-278 540-360 Halep vilayeti - - - - 1 796 447 5 1 622 Hudavendigar vilayeti 81 471-127 743 35 5 550 684 17 6 306 Diyarbekir vilayeti 19 991 10 9 991 10 807 755 10 681 Zor sancağı - - - - 221 250-365 Suriye vilayeti 6 915 10 9 036 10 1 310 343-914 Sivas vilayeti 4 200-4 200-1 558 505 24 2 745 Selanik vilayeti - - 31 000-3 625 312 10 3 272 Trabzon vilayeti - - 1 800-1 277 521 23 2 064 Kosova vilayeti 38 725 10 35 761 10 2 106 566 21 2 423 Konya vilayeti 19 600-18 280-2 029 496 26 2 277 Kastamonu vilayeti 27 525-30 950-2 061 994 34 4 527 Kudüs-ü Şerif vilayeti - - - - 335 515-246 Manastır vilayeti 61 800-14 229 20 2 529 058 20 2 157 Mamuretülaziz vilayeti 11 000-59 408-885 902 20 866 Musul vilayeti - - - - 346 627 10 312 Van vilayeti - - - - 116 604 25 172 Yanya vilayeti 31 500-13 850-863 201 20 777 Bingazi sancağı - - - - 18 400-35 Yekun 420 843 35 589 797 2 51 199 592 32 55 580 (1) Yatırılan (2) Geri ödemelerin (3) Kredilerin (4) Kişiler (5) Alacaklılara (6) Geri ödeme (7) Çiftçilere (8) Kredi alanların 245

187. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de bulunan Ziraat Bankalarına tevdî olunan' ' mebaliğ ile vukubulan reddiyât ve ikrazâtın <3) miktarı (devam) Bankanın cihet-i ikrazât karzdan zürra* * (5) 6 Sene nihayetinde matlûbâtından (4) zimmetlerindeki bankaya medyûn (8) vukubulan tahsilat matlubu (/) bulunanların adedi Esamî-i vilayât Guruş Pare Guruş Pare Adet Şehr Emaneti mülhakatı 299 925 13 1 575 849 3 1 600 Edime vilayeti 3 524 227 32 20 204 410 10 24 284 İşkodra vilayeti 101 441 27 561 719 10 511 İzmit sancağı 298 405 20 1 951 963 30 3 106 Aydın vilayeti 6 740 616 25 42 586 492 10 33 202 Ankara vilayeti 1 412 409 37 9 341 957 13 18 921 Adana vilayeti 1 901 967 14 7 803 507 34 5 271 Erzurum vilayeti 648 149 7 7 389 986 38 15 707 Bitlis vilayeti 89 950 22 1 536 588 21 2 767 Beyrut vilayeti 1 416 553 7 8 377 298 28 6 772 Kal'a-i Sultaniye sancağı 610 337 10 4 399 913 31 5 046 Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 1 136 860 34 5 563 742 39 3 492 Çatalca sancağı 288 776 26 1 388 253 22 1 384 Halep vilayeti 1 453 767 2 7 882 589 12 6 474 Hudavendigar vilayeti 4 788 716 1 24 857 136 17 31 335 Diyarbekir vilayeti 689 815 12 3 127 078 31 4 041 Zor sancağı 138 408 21 616 046 9 785 Suriye vilayeti 878 877 19 6 265 039 15 4 998 Sivas vilayeti 1 099 875 13 8 387 355 8 18 658 Selanik vilayeti 3 011 510 18 16 418 172 20 15 110 Trabzon vilayeti 937 838 4 9 737 929 11 17 708 Kosova vilayeti 1 781 816 31 9 821 390 22 10 701 Konya vilayeti 1 562 439 36 11 384 397 24 13 966 Kastamonu vilayeti 1 607 795 14 9 094 984 30 20 349 Kudüs-ü Şerif vilayeti 126 421 6 2 363 183 16 2 074 Manastır vilayeti 2 130 653 9 9 009 640 27 9 544 Mamuretülaziz vilayeti 745 657 7 3 752 522 5 4 087 Musul vilayeti 239 099 27 1 423 399 32 1 408 Van vilayeti 89 899 20 1 194 405 33 1 979 Yanya vilayeti 672 181 1 3 362 021 27 2 786 Bingazi sancağı 42 565 24 294 512 4 1 139 Yekun 40 466 954 19 241 673 489 32 289 205 (1) Yatırılan (S) Kredilerden (2) Geri ödemelerin (6) Çiftçiler (3) Kredilerin (7) Alacağı (4) Kredi alacaklarından (8) Borçlu 246

188. Ziraat Bankası'nm tarih-i tesisi' olan 1305/1889 senesinden 1312/1896 senesi nihayetine kadar kabil-i temin' 2 ' sermayesiyle temettüâtının miktarı Hasıl olan temettüâtın miktarı Kabil-i temin sermayenin miktarı Yekun Ikrazât' 3 ' faizleri Muhtelif faizler Sinîn (5) Guruş Pare Guruş Pare Guruş Pare Guruş Pare 1305 / 1889 42 219 058 22 461 553 8 300 188 13 1306 / 1890 88 383 245 2 2 420 340 24 1 940 652 6-1307 / 1891 140 724 802 6 5 224 244 28 4 579 635 2-1308 / 1892 183 449 704 8 6 631 889 7 5 755 704 15-1309 / 1893 225 636 421 12 7 625 935 13 6 719 344 19-1310 / 1894 260 126 622 37 8 530 019 31 6 964 375 23 859 615 1311 / 1895 272 696 902-8 629 603 25 7 150 914 10 853 663 25 1312 / 1896 274 614 948 38 11 231 037 33 9 349 578 5 895 392 1 188. Ziraat Bankası'nm tarih-i tesisi'' olan 1305/1889 senesinden 1312/1896 senesi nihayetine kadar kabil-i temin' 2 ' sermayesiyle temettüâtının miktarı (devam) Hasıl olan temettüâtın miktarı Resm-i kaydiyye Mütenevvia Şuabât (4) ve sandıkların adedi Sinîn' 5 ' Guruş Pare Guruş Pare Şuabât Sandıklar 1305 / 1889 161 364 35 - - 87 244 1306 / 1890 479 698 18-92 305 1307 / 1891 644 609 26 - - 95 328 1308 / 1892 876 184 32 - - 90 332 1309 / 1893 906 590 34 - - 95 334 1310 / 1894 679 723 36 26 305 12 93 335 1311 / 1895 562 603 25 62 422 5 93 343 1312 / 1896 515 000 34 471 066 33 92 348 (1) Kuruluş tarihi (2) ödenmiş (3) Kredi (4) Şubeler (5) Seneler 247

189. Merhûnâtı ahara (1) füruht (2> ve banka namına tefevvüz edilen' 3 'müstakrızlar <4) ile mallarını istirdat' 5 ' ve tekasiti' 6 ' tezyid edenlerin miktarı Esamî-i vilayât Bankaya müracaatla taksitlerini tezyid edenlerin miktarı Mazeretlerine mebnî tekasiti ertesi seneye imhâl edenler İcra Bilmüzayede marifetiyle malları bankaca malları tefevvûz satılanların olunanların adedi miktarı Deynlerini (10) Bilmüzayede bittesviye Bankaca malları harice bankadaki tefevvüz satılanların mallarını istirdat olunanlardan adedi (11) edenler tekrar satılanlar Şehr Emaneti mülhakatı 108 5 7 7-2 - Edirne vilayeti 726 22 336 321 15 130 19 İşkodra vilayeti 18-10 10 - - - izmit sancağı 91 1 46 40 6 10 - Aydın vilayeti 961 41 142 114 28 25 22 Ankara vilayeti 679 181 126 111 15 31 2 Adana vilayeti 338 117 36 18 18 2 3 Erzurum vilayeti 114 194 59 45 14 106 1 Bitlis vilayeti 28 10 4-4 10 4 Beyrut vilayeti 219 138 54 34 20 2 5 Kal'a-i Sultaniye sancağı 263-27 23 4-3 C. Bahr-ı Sefid vilayeti 131 60 32 23 9 21 27 Çatalca sancağı 98 19 13-13 - - Halep vilayeti 506 18 70 58 12 10 2 Hudavendigar vilayeti 777 43 252 183 69 29 24 Diyarbekir vilayeti 170 48 29 13 16 1 2 Zor sancağı - - - - - - - Suriye vilayeti 237 1 36 18 18-3 Sivas vilayeti 220 51 59 46 13 27 3 Selanik vilayeti 613 71 200 161 39 61 62 Trabzon vilayeti 522 1 47 38 9 2 3 Kosova vilayeti 419 12 128 112 16 43 - Konya vilayeti 389 72 16 7 9-1 Kastamonu vilayeti 558 13 213 195 18 19 37 Kudüs-ü Şerif vilayeti 12 - - - - - - Manastır vilayeti 248 36 298 284 14 101 16 Mamuretülaziz vilayeti 232 76 235 233 2 10 3 Musul vilayeti 57 2 2 1 1 - - Van vilayeti 10-2 - 2 - - Yanya vilayeti 62 24 3 3-5 - Bingazi sancağı 3 - - - - - - Yekun 8 809 1 256 2 482 2 098 384 647 242 (1) Başkasına (2) Satılan (3) Üstlenilen (4) Borçlular (5) Geri alan (6) Taksitleri (7) Artanların (8) Artıranların (9) Ertelenenler (10) Borçlarını (11) Geri alanlar 248

190. Ziraat Bankası idare-i merkeziyyesiyle şuabâtında' ' mevcut hakîkî sermaye ile hasıl olan temettü ve maaşât ve mesarifât-ı mukannene ve gayri-mukannene' 2 ' ve sairenin miktarı Kabil-i temin hakikî sermayenin miktan Hasıl olan temettüât Maaş ve mesarifat Memurinin Esamî-i vilayât Guruş Pare Guruş Pare Guruş Pare adedi İdare-i merkeziyye 1 952 676 20 25 539 25 1 113 102 39 77 Şehr Emaneti mülhakatı 1 140 221 4 80 910 15 60 768 17 6 Edime vilayeti 21 853 195 3 925 887 4 427 296 17 55 Işkodra vilayeti 1 022 734 16 36 488 34 28 990 12 4 izmit sancağı 2 346 712 30 94 057 39 62 237 10 9 Aydın vilayeti 43 882 033 25 1 964 493 11 633 042 9 85 Ankara vilayeti 10 008 443 27 390 811 32 289 286 35 37 Adana vilayeti 7 995 062 20 408 559 4 172 706 35 24 Erzurum vilayeti 9 438 597 23 299 238 2 192 379 28 28 Bitlis vilayeti 2 997 401 12 37 128 37 101 031 11 16 Beyrut vilayeti 8 884 924 28 320 343 35 200 441 35 32 Kal'a-i Sultaniye sancağı 4 650 272 11 179 233 32 67 281 4 11 Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 5 905 290 21 307 986 31 129 920 31 17 Çatalca sancağı 1 385 645 15 58 603 20 34 337 32 5 Halep vilayeti 9 126 551 2 366 524 30 222 967 12 32 Hudavendigar vilayeti 26 457 235 17 1 156 647 6 431 501 29 58 Diyarbekir vilayeti 4 236 864 5 212 785 7 114 111 12 22 Zor sancağı 548 932 13 22 129 16 19 765 20 2 Suriye vilayeti 7910 611 14 306 384 18 152 985 22 25 Sivas vilayeti 10 301 007 33 343 757 31 206 959 19 32 Selanik vilayeti 18 114 220 813 780 14 312 698 17 47 Trabzon vilayeti 11 245 395 20 315 763 5 222 459 31 29 Kosova vilayeti 12 095 614 22 546 602 37 156 245 20 24 Konya vilayeti 13 432 268 15 511 840 24 242 788 22 39 Kastamonu vilayeti 9 910 253 13 378 981 2 233 919 13 33 Kudüs-ü Şerif vilayeti 3 251 854 2 68 182 30 55 082 27 7 Manastır vilayeti 10 491 700 22 534 105 38 200 349 5 30 Mamuretülaziz vilayeti 4 943 556 18 233 085 13 124 879 13 16 Musul vilayeti 2 252 572 22 67 394 9 73 981 34 10 Van vilayeti 2 128 748 6 29 335 22 62 453 28 6 Yanya vilayeti 4 231 558 36 184 993 29 142 085 15 21 Bingazi sancağı 472 811 6 9 460 21 16 082 30 1 Yekun 274 614 948 38 11 231 037 33 6 504 141 4 840 (1) Şubelerinde (2) Düzenli ve düzensiz giderler 249

191. Emniyet Sandığı'nca 1308/1892 senesinden 1313/1897 senesine kadar senevî vukubulan ikrazat ve temettüât ve sairenin nev' ve miktarı ikraz edilen (4) Vukubulan mebaliğin Maaş ve tediyât miktarı Hasıl olan temettü mesarifat Sinîn^ Guruş Guruş Guruş Guruş 1308 / 1892 27 451 788 34 471 107 689 856 417 803 1309 / 1893 34 078 188 38 605 935 1 335 268 414 025 1310 / 1894 39 466 759 22 346 759 1 824 231 270 364 1311 / 1895 26 460 892 15 870 408 1 607 109 546 707 1312 / 1896 23 624 603 4 904 101 2 062 976 567 381 (1) Yıllık (3) Seneler (2) Kredi (4) Borç verilen 192.1313/1897 senesi zarfında şehrî sandığa akçe tevdi edenler ile vukubulan ikrazat ve sairenin miktarı Tevdiat^ Ikrazâf^ Eshâb-ı matlûba (5) vukubulan tediyât^ Cüzdanların Şuhûr^ Guruş adedi Guruş Senedâtın adedi Re'sülmalden (8) Güzeşteden^ Mart 1 244 899 134 770 437 479 2 028 555 103 512 Nisan 1 302 642 155 352 730 257 2 101 953 117 304 Mayıs 950 979 119 539 151 354 1 742 740 91 272 Haziran 1 301 397 151 463 968 373 2 079 440 75 644 Temmuz 1 557 836 165 566 162 380 2 272 169 68 423 Ağustos 1 157 194 132 645 301 524 1 824 842 70 000 Eylül 1 118 099 127 542 140 564 1 797 405 56 524 Teşrîn-i ewel (10) 772 946 140 520 148 430 1 527 321 73 432 Teşrîn-I sanî* 115 1 473 654 143 521 295 635 2 518 332 64 433 Kanûn-u ewel (12) 789 767 123 530 283 691 1 409 176 48 335 Kanûn-u sanî* 13 * 1 211 883 111 347 813 399 1 725 857 71 480 Şubat 590 876 72 348 338 369 1 083 504 43 153 Yekun 13 472 172 6 147 766 5 455 22 111 294 883 512 (1) Aylık (4) Mevduat (7) Aylar (10) Ekim (13) Ocak (2) Yatıranlar (S) Alacaklılara (8) Anaparadan (11) Kasım (3) Krediler (6) Ödeme (9) Faizden (12) Aralık 250

193.1313/1897 senesi zarfında ikraz olunan (1) mebaliğe mukabil terhin' 2 ' edilen eşya ve sairenin nev' ve miktarı Merhûnâtın (3) envai Guruş Mülahazat Mücevherat evanî-i sîm ve zer (4) (5) 4 332 435 Tahvilât 763 124 Emlak 1 052 216 Yekun 6 147 775 (1) Boç verilen (2) Rehin (3) Rehn edilen eşyanın (4) Kap (5) Gümüş (6) Altın 194. Emniyet Sandığı'nın 1313/1897 senesi temettü ve mesarifât-ı umûmiyyesinin miktarı Temettüât Guruş Pare Mesarifât Guruş Pare 13131897 senesi ibtidasındaki {1) temettüün miktan 1313/1897 senesi zarfında tahakkuk Memurîn ve ketebe ve 11 632 258 30 hademe maaşâtı 446 613 20 eden 776 826 Mesarif-i müteferrika 33 025 30 Yekun 12 409 084 30 Yekun 479 639 10 (1) Başlangıcındaki 251

BÖLÜM XXIII REJİ İDARESİ-TÜTÜN

195. Reji İdaresi'nin tarih-i teşkili olan 1300/1884 senesinden 1312/1896 senesi nihayetine değin mubayaa ve füruht olunan (1> tütünlerin miktarı Mubayaa olunan tütünün miktarı Yekun Zürra'dan (4) mubayaa olunan Kaçakçılar yedinden müsadere olunan Füruht edilen tütünün miktarı Yekun Memâlik-i Şâhâne'de Sinîn Kilo Kilo Memâlik-i ecnebiyyeye ihraç olunan 1300 / 1884 9 920 240 9 920 240 3 721 912 3 665 092 56 820 1301 / 1885 10 350 953 10 110 453 240 500 6 289 412 5 380 305 909 107 1302 / 1886 8 557 790 8 238 979 318 811 6 390 001 5 542 782 847 219 1303 / 1887 10 222 946 9 896 785 326 161 6 940 482 5 940 730 999 752 1304 / 1888 7 602 419 7 333 011 269 408 7 304 975 6 062 274 1 242 701 1305 / 1889 8 081 603 7 781 663 299 940 8 044 874 5 844 722 2 200 152 1306 / 1890 7 829 236 7 542 291 286 945 8 086 281 6 396 134 1 690 147 1307 / 1891 9 570 729 9 300 547 270 182 8 539 041 7 280 381 1 258 660 1308 / 1892 12 499 908 12 319 499 180 409 9 767 852 7 816 013 1 951 839 1309 / 1893 9 888 594 9 708 877 179 717 8 787 795 7 139 462 1 648 333 1310 / 1894 10 615 021 10 336 080 278 941 8 126 741 7 017 973 1 108 768 1311 / 1895 9 380 772 9 028 695 352 077 9 015 805 6 812 175 2 203 630 1312 / 1896 13 977 415 13 407 750 569 665 8 626 541 5 906 191 2 720 350 (1) Alınıp satılan (3) Satılan (5) Yabancı ülkelere (2) Satın alınan (4) Çiftçiden (6) Seneler 196. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de satılan tütün ve sigara ve enfiye ve sairenin miktarıyla bayilerin adedi Satılan tütün ve sairenin ney 1 ve miktarı Satıştan hasılat Yaprak Ağız Esamî-i vilayât Yekun sigarası tütünü Enfiye Tütün Sigara Liray-ı Bayilerin Kilo Adet Kilo Osmanî Guruş adedi Adana vilayeti 107 788 21 950 292 106 491 917 29812 49 627 Halep vilayeti 219 454 21 573-100 209 809 9459 29 458 60 551 Edirne vilayeti 180148 60 225-2 775 173 775 3 357 45 299 71 921 Ankara vilayeti 253 692 300-1 730 231 559 402 72181 69 971 Bağdat vilayeti 878 8 170 - - 474 371 812 61 2196 Beyrut vilayeti 344449 132015-9 467 306 939 27515 115588 84 1 526 Bursa vilayeti 357 784 79 768-3339 351 213 3003 104 564 73 1 709 Kastamonu vilayeti 148 350 - - 749 147061 520 41 497 69 432 Dersaadet 1 535 894 50 696-1 633 1 490 396 43 662 637 213 13 4 212 Yemen ve Hicaz vilayeti 143 544 - - 160 147 532 852 45343 89 91 işkodra vilayeti 6 291 809-261 5867 160 1 327 54 49 Yanya vilayeti 143 224 33 288-5096 113364 631 34551 85 682 Konya vilayeti 284395 18 314-1 688 282 435 199 78 232 56 1 428 Mamuretülaziz vilayeti 66526 1 892-122 65 686 710 12595 17 234 Selanik vilayeti 262 262 437 207 5 21 300 331 139 8 079 11 094 53 1 745 Samsun vilayeti 97 640 4097-193 96 606 825 26 701 1 466 İzmir vilayeti 1 239832 1 181 517-5179 1 213028 16899 398 297 33 3 529 Trabzon vilayeti 270 698 11 149-42 268 764 1 847 61 708 69 591 Trablusgarb vilayeti 138 252-18 387 7890 111 511 4S4 38 884 12 549 Yekun 5806101 2082970 18392 62016 5653689 119872 1 785166 18 22509 255

197. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de ve diyar-ı ecnebiyyede satılan tütünlerin nev' ve kıymet ve miktarı Tütünlerin kıymeti Memâlik-i Tütünlerin miktarı Memâlik-i Memâlik-i ecnebiyyeye Memâlik-i Şahanede ecnebiyyeye' Yekun Şahanede satılan ihraç olunan Yekun satılan ihraç olunan Liray-ı Liray-ı Uray-ı Envai* ' 3 Osmanî Guruş Osmanî Guruş Osmanî Guruş Kilogram Gram Kilogram Gram Kilogram Gram Ekstra tütün 1 304 158 936 62 368 96 585 800 372 400 213 400 Ekstra sigara 12 670 177 4 248 82 8 422 95 6 528 1 305 1 451 505 5077 800 Birinci tütün 3506 104 2977 18 529 86 2778 1 750 2046 800 732 950 İkinci sigara 29 281 99 26515 9 2 766 90 17394 1 630 14951 680 2 443 950 ikinci tütün 20 656 113 20 450 77 206 36 21 507 1 075 21 082 775 425 300 İkinci sigara 31 821 53 26 430 9 5391 44 28 265 715 20945 215 7320 500 Üçüncü tütün 40 333 42 40 223 29 110 13 52365 875 51 992 475 373 400 Üçüncü sigara 58141 43 56 220 39 1 921 4 54972 750 52593 270 2 379 480 Dördüncü tütün 379 339 113 379 310 51 29 62 683 840 475 683 741 175 99 300 Dördüncü sigara 19 966 89 17093 37 2893 52 26 259 1 825 23 234 925 5025 900 Beşinci tütün 991 748 36 991 748 36 - - 3 287 093 697 3287093 697 - - Beşinci sigara 1 396 1 1 398 1 - - 6692 725 6692 725 - - Altıncı tütün 151 274 52 151 274 52 - - 696848 799 696 848 799 - - Zabıtana mahsus tütün 69 296 76 69 296 76 - - 444 877 193 444877 193 - - Efrâd-ı asâkir-i şahaneye mahsus tütün 52 448 28 52 448 28 - - 509 613 337 509 613 337 - - Yekun 1 863 210 84 1 840570 6 22 640 78 5841 629 951 5817 537 971 24 091 980 Enfiye 25165 94 25165 94 62016 380 62016 380 Ağız tütünü 6096 81 6096 81 - - 18 381 550 18 381 550 - - Sigara 3 333 37 3333 37-2082970 2082970 - icmal 1 897806 96 1 875166 18 22 640 78 7 984 997 881 7960 905 901 24 091 980 (1) Yabancı ülkelerde (2) Yabancı ülkelere (3) Türü 256

198. Bir sene zarfında imal olunan tütün ve sigaraların kıymet ve miktarı Tütün Sigara Kıymet Miktar Kıymet Miktar Envaı (1) Guruş Santim Kilo Gram Guruş Santim Adet Ekstra 53 914 90 403 975 253 572 90 1 541 920 Birinci 129 056 25 2 216 750 1 408 223 5 15 492 270 İkinci 937 828 75 21 474 725 1 457 271 30 21 478 485 Üçüncü 1 048 446 18 53120 625 1 638 339 65 59 054 000 Dördüncü 7 412 798 73 661 866 700 451 280 98 24 578 075 Beşinci 17 767 318 94 3 172 629 900 77 016 86 7 384 275 Altıncı 3 177 818 66 771 031 721 - - - Asâkir-i şahaneye mahsus 2 674 355 16 879 060 65 Yekun 33 201 537 57 5 561 804 452 5 285 704 74 129 529 025 (1)Türü 199. Reji İdaresi'nde müstahdem memurin ile maaşâtının miktarı Esamî-i mahâll (1) Maaşât Memurinin Guruş adedi Esamî-i mahâll (1) Guruş Maaşât Memurinin adedi Idare-i merkeziyye 4 376 918 213 Işkodra vilayeti 90 100 13 İskenderiye 116 300 4 Yanya vilayeti 303 848 45 Adana vilayeti 353 445 45 Konya vilayeti 339 060 53 Edirne vilayeti 367 990 41 Harput 293 145 44 Ankara vilayeti 259 380 31 Selanik vilayeti 1 059 996 126 Bağdat vilayeti 350 784 58 Samsun vilayeti 815 885 115 Beyrut vilayeti 630 000 75 İzmir vilayeti 1 004 752 99 Bursa vilayeti 814 611 141 Trabzon vilayeti 538 200 71 Kastamonu vilayeti 333 585 55 Trablusgarb vilayeti 155 646 19 Kavala 372 400 45 Halep 388 100 55 Dersaadet 1 391 110 167 Yekun 14 355 255 1 515 (1) Bölge adlan 257

BÖLÜM XXIV SANAYİ

200.1313/1897 senesinde mevcut fabrikalar ile istimal olunan' ' makina ve imal edilen eşyanın kıymet ve miktarı Semayenin miktarı Kazan- Motor Makina İmal edilen eşya Tarih-i Liray-ı ların Maden Beygir Kıymet Fabrikaların esamisi^ kûşadı* 3 * Osmanî adedi kömürü Petrol Adet kuvveti Lira Miktar Osmanlı kibrit fabrikası 1313/1897 44000 2 Kömür 1 40 4400 2 000 sandık İzmir buz fabrikası 1307/1891 10000 1 Kömür 1 80 3960 1 800000 kilo İstinye buz fabrikası 1303/1887 110000 1 Kömür 2 30 1 700 875000 kilo Yün ve pamuk iplik fabrikası 1304/1888 5050 2 Kömür 2 600 4200 170342 Karamürsel şayak fabrikası 1309/1885 35072 2 Kömür 1 150 20 498 - (1) Kullanılan (2) Adları (3) Açılışı 200.1313/1897 senesinde mevcut fabrikalar ile istimal olunan 11 ' makina ve imal edilen eşyanın kıymet ve miktarı (devam) Senevî tediye Fabrikanın bir Müstahdem amele ve saire olunan amele sene zarfında ücürâtı işlediği müddet-i Fabrikaların esamîsi^ Yekun Zûkûr*^ lnâs (4) Liray-ı Osmanî eyyam* 8 * Mülahazat Osmanlı kibrit fabrikası 201 80 İzmir buz fabrikası 6 6 İstinye buz fabrikası 14 14 Yün ve pamuk iplik fabrikası 298 97 Karamürsel şayak fabrikası 164 146 121 2565 290 352 180 350 150 201 4 470 300 18 3 893 313 (1) Kullanılan (2) Adları (3) Erkek (4) Kadın (5) Ücreti (6) Günler 261

201. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut fabrika ve değirmen ve sairenin nev' ve miktarı Dakik (1) fabrika ve değirmenleri Harir* * 2 İspirto ve Buhar ile Vasıta-i saire mensucat Penbe* ' 3 sair Esamî-i vilayât icmal Yekun müteharrik ile müteharrik fabrikası fabrikası fabrikalar Edime vilayeti 3 462 3 427 20 3 407 1 5 29 Aydın vilayeti 1 506 1 408 25 1 383-30 68 Erzurum vilayeti 2 413 2 413 1 2 412 - - - İşkodra vilayeti 37 37-37 - - - İzmit sancağı 186 174 1 173 11 1 - Beyrut vilayeti 510 479 13 466 4-27 Bitlis vilayeti 894 894-894 - - - Bağdat vilayeti 95 90 4 86 - - 5 Biga sancağı 90 90 4 86 - - - C. Bahr-ı Sefid vilayeti 175 133 13 120 - - 42 Çatalca sancağı 26 26 1 25 - - - Halep vilayeti 1 005 1 005 8 997 - - - Hudavendigar vilayeti 53 43 8 35 - - 10 Diyarbekir vilayeti 831 831-831 - - - Zor sancağı 54 54-54 - - - Selanik vilayeti 1 408 1 385-1 385 2 3 18 Suriye vilayeti 284 283-283 1 - - Sivas vilayeti 21 20-20 - - 1 Şehr Emaneti mülhakatı 112 104 2 102 1 2 5 Trabzon vilayeti 2 224 2 215 4 2211 - - 9 Kosova vilayeti 1 482 1 479 1 1 478 - - 3 Kastamonu vilayeti 446 445-445 - - 1 Konya vilayeti 451 450 9 441 - - 1 Kudüs-ü Şerif vilayeti 163 163 68 95 - - - Manastır vilayeti 1 518 1 511 9 1 502 - - 7 Mamuretülaziz vilayeti 1 104 1 100 5 1 095 3-1 Musul vilayeti 1 300 1 300-1 300 - - - Van vilayeti 524 524-524 - - - Yanya vilayeti 1 463 1 456 1 1 455 - - 7 Yekun 23 837 23 539 197 23 342 23 41 234 (1) Un (2) İpek (3) Pamuk 262

202. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de 1313/1897 senesi nihayetinde mevcut bulunan ticaret, ziraat, sanayi odalarının miktarı Esamî-i vilayât Bulunduğu mahallin esamîsi (D Azanın adedi Edime vilayeti İşkodra vilayeti Manastır villayeti Kastamonu vilayeti Van vilayati Trabzon vilayeti Musul sancağı Suriye vilayeti Beyrut vilayeti Trablusgarb vilayeti Konya Ankara vilayeti Adana vilayeti izmit sancağı Merkez-i vilayet, Cisr-i Mustafapaşa, Kırcaali,Cisr-i Ergene, Ortaköy, Dimetoka, Havsa, Gelibolu, Şarköy, Mürefte, Akçeabad, Gümülcine, iskeçe, Darıdere, Ahiçelebi, Malkara, Hayrabolu, Çorlu, Kırkkilise, Tırnova, Lüleburgaz, Vize, Ahtebolu, Midye, Babayiatik, Eğridere, Sultanyeri, Dedeağaç, Sofuiu, inöz, Tekfurdağı Merkez-i vilayet, Tiran, Kavala, Şayak Merkez-i vilayet, Peklin, Görice, Pirlepe Merkez-i vilayet, inebolu, Safranbolu.Tosya. Taşköprü, Daday, Araç, Cide, Bolu, Hamidiye, Mudurnu, Gerede, Ereğli, Göynük, Düzce, Bartın, Kangırı, Çerkeş, Sinop, Boyabat, Ayancık Merkez-i vilayet Merkez, Ordu, Giresun, Tirebolu, Görele, Vakfıkebir, Akçeabad, Sürmene, Of, Samsun, Ünye, Fatsa, Çarşanba, Bafra, Lazistan, Hopa, Gümüşhane Kerkük Merkez, Humus Merkez, Sayda, Sur, Trablus,Nablus, Lazkiye, Suhyun, Akka, Hayfa, Safed Merkez-i vilayet Merkez, Niğde, Hamidiye, Ürgüp, Aksaray, Bor, Ilgın, Karaman, Akşehir, Karapınar, Ereğli, Bozkır, Koçhisar, Beyşehir Kayseri Merkez-i vilayet, Mut, Ermenek, Anamur, Gülnar, Silifke İzmit 154 24 26 103 12 97 8 13 58 6 86 (1) Adı 263

203.1290/1874 senesinden 1313/1897 senesi nihayetine kadar sanayiye müteallik 1i ruhsatnameleri iti olunan alamet-i farikaların" nev' ve miktarı Alâmet-ı farikanın adedi Alâmet-i farikanın envaı (3) Sinîn w Hasılat yekunu Liray-ı Osmanî Yekun Teb'a-i Devlet-i Aliyye Teb'a-i ecnebiyye Tire-i' 51 yun ve saire makaraları Sigara kağıtları Muâlece ro Itriyat Sabun Eşya-i mütenevvia Müskirat 00 1290 / 1874 3 3 _ 3 3 1291 / 1875 1 1 1 - - 1 - - - - 1292 / 1876 19 19-19 - - - - 19-1293 / 1877 - - - - - - - - - - 1294 / 1878 3 3 1 2 1 - - - 1 1 1295 / 1879 11 11 1 10 5-1 2 2 1 1296 / 1880 17 17 12 5-3 - 1 6 7 1297 / 1881 15 15-15 - - - - 15-1298 / 1882 21 21 3 18 1 1 10 1 7 1 1299 / 1883 10 10 1 9 1-4 1 3 1 1300 / 1884 42 42 4 38 30 4 1 2 5-1301 / 1885 53 53 39 14 16-16 1 15 5 1302 / 1886 25 25 14 11 2 9 1-9 4 1303 / 1887 23 23 2 21 3 5 2 - - 13 1304 / 1888 187 37 20 17 7 18 4 2 5 1 1305 / 1889 240 60 25 35 18 24 5 4 1 4 4 1306 / 1890 268 52 31 21 9 19 4 3 12 5 1307 / 1891 135 21 9 12 3 6 - - 7 7 1308 / 1892 317 119 70 49 31 33 4 17 2 22 9 1309 / 1893 590 70 42 28 26 28 8 2 2 12 2 1310 / 1894 610 115 67 48 18 47 10 2 4 27 7 1311 / 1895 302 59 20 39 14 19 18 2 17 4 1312 / 1896 308 74 22 52 5 16 5 4 2 37 4 1313 / 1897 780 257 57 200 70 83 19 2 4 61 18 Yekun 3980 1107 441 666 263 316 112 37 24 286 94 (1) Ait (2) Markaların (3) Türü (4) Seneler (5) İplik (6) İlaçlar (7) içkiler 264

BÖLÜM XXV FİNANS

204.1313/1897 senesi zarfında sarraf, komisyoncu ve saireden alınan verginin miktarı istihsal olunan verginin miktarı Esamî^ Adet Guruş Santim Mülahazat Köşe sarrafı 424 163 105 75 Poliçeci 33 - Poliçeci ve komisyoncu 15 36 450 Dellal 81 Simsar 6 - Yekun 559 199 555 75 (1) Adlar 205.1302/1886 senesi Kanûn-u sanîsi ihtidasından* ' 1313/1897 senesi nihayetine kadar senevf ' sarraf, komisyoncu ve saireden istihsal olunan verginin miktarı Alınan verginin miktarı Sarraf, komisyoncu ve sairenin adedi Sinîn (3) Guruş Santim Yekun Simsar Sarraf Poliçeci Poliçeci ve komisyoncu Komisyoncu Dellal 1302 / 1886 68 898 75 407 407 1303 / 1887 176 315 50 437-437 - - - 1304 / 1888 182 929 3 491-491 - - - 1305 / 1889 194 520 50 505-505 - - - 1306 / 1890 205 326 35 550 550 - - - 1307/ 1891 213 505 75 565-521 44 - - 1308 / 1892 237 009 25 664 532 132 - - 1309 / 1893 270 678 25 754 543 83 23 95 10 1310 / 1894 282 413 75 805-514 72 37 167 15 1311 / 1895 267 411-741 499 73 25 131 13 1312 / 1896 221 219 50 588 426 47 22 87 6 1313 / 1897 199 555 75 559-424 33 15 81 6 (1) Başlangıcından (2) Yıllık (3) Seneler 267

BÖLÜM XXVI HAVAGAZI VE SU

206.1313/1897 senesi nihayetinde Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut havagazı şirketleriyle tarih-i tesis (1) ve sarfiyatının nev' ve miktarı Yekun Şirketlerin esamîsi (3) tesisi (1) metre mikabı Tarih-i Sarfiyatın Dersaadet Osmanlı Fenar Adet Tenvir (4) Şirketi 1304/1888 1 336 000 9 262 Selanik Osmanlı Tenvir (4) Şirketi 1306/1890 472 444 6 845 İzmir Osmanlı Tenvir (4) Şirketi 1278/1862 1 599 853 13 936 (1) Kuruluş (2) Özel binalarda (3) Adları (4) Aydınlatma Emâkin-i husûsiyyede Sarfiyatın metre mikabı 490 000 215 070 832 000 Fenar Adet 7 548 6 252 12 000 206.1313/1897 senesi nihayetinde Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut havagazı şirketleriyle tarih-i tesis'' ve sarfiyatının nev' ve miktarı (devam) Şirketlerin esamîsi Sarfiyatın metre mikabı Esvakda (2) Fenar Adet Devair-i askeriyyede Devâir-i miriyyede (3) Sarfiyatın metre mikabı Fenar Adet Sarfiyatın metre Fenar mikabı Adet Hasılatın miktarı guruş Dersaadet Osmanlı Tenvir (4) Şirketi 754 000 1 534 92 000 180 1 650 000 Selanik Osmanlı Tenvir (4) Şirketi 216 204 353 28 270 80 12 900 160 557 059 izmir Osmanlı Tenvir (4) Şirketi 735 140 1 754 1 249 10 31 464 172 2 286 175 (1) Kuruluş (2) Çarşılarda (3) Kamu binalarında (4) Aydınlatma 207.1306/1890 senesinden 1313/1897 senesi nihayetine değin sarf olunan gazın nev' ve miktarı Sinîn (4) Yekun Sarfiyatın metre mikabı Fenar Adet Emâkin-i husûsiyyede (1) Esvakda p) Devâir-i askeriyyede Devâir-i miriyyede 131 Sarfiyatın metre mikabı Fenar Adet Sarfiyatın metre mikabı Sarfiyatın Fenar metre Fenar Adet mikabı Adet Sarfiyatın metre mikabı Fenar Adet Hasılatın miktarı Guruş 1306 / 1890 154 604 1 020 49 655 804 104 712 216 237 145500 1307 / 1891 596 697 7356 123 392 6075 417 986 1 231 496 54823 50 1 196 200 1308 / 1892 1 070 699 9403 396043 7 542 609 598 1 791-65058 70 1 595 350 1309 / 1893 1 236 858 10553 448 954 8608 709 265 1 792 296 78 343 153 168 927 1310 / 1894 1 284 645 11 657 491 221 9 686 712829 1 801 598 79997 170 1 851 750 1311 / 1895 1 311 148 13309 563223 11 134 671 304 1 880 601 76 020 295 1 905800 1312 / 1896 1 489 694 14898 634015 12 624 756362 1 884 13 713 80 85 604 310 2087 231 1313 / 1897 3408 295 30043 1537070 25800 1 705344 3 641 29519 90 136362 512 4493 234 (1) Özel binalarda (2) Çarşılarda (3) Kamu binalarında (4) Seneler 271

208.1313/1897 senesi zarfında Memalik-i Mahrûse-i Şahane'de şehrî'' sarf olunan havagazının miktarı Yekun Emâkin-i hususiyyede w Esvakda^ Devâir-i askeriyyede Devâir-i mîriyyede (4) Hasılatın yekunu Şuhûr (5) Metre mikabı Guruş Mart 315 012 146 719 153 644 1 756 12 893 376 526 Nisan 293 728 136 784 142 516 1 724 12 704 347 458 Mayıs 286 235 136 040 136 906 1 777 11 512 344 792 Haziran 210 067 96 425 103 431 1 699 8 512 331 789 Temmuz 209 988 93 981 106 374 1 796 7 837 332 134 Ağustos 222 036 97 178 113 556 2 233 9 069 345 332 Eylül 245 596 104 628 130 147 2 180 8 641 349 394 Teşrîn-i evvel m 278 111 119 539 144 995 2 772 10 805 398 328 Teşrîn-i sanî ro 298 473 130 640 152 753 3 356 11 724 420 138 Kanûn-u evvel (8) 393 132 189 979 182 092 3 793 17 268 436 342 Kanûn-u sanî m 339 508 144 331 178 278 3 563 13 336 420 618 Şubat 316 409 140 826 160 652 2 870 12 061 390 383 Yekun 3 408 295 1 537 070 1 705 344 29 519 136 362 4 493 234 (1) Aylık (6) Ekim (2) özel binalarda (7) Kasım (3) Çarşılarda (8) Aralık (4) Kamu binalarında (9) Ocak (5) Aylar 209.1313/1897 senesi nihayetinde gaz fabrikalarında mevcut makina ve kazan ve ocaklar ile amelenin miktarı Şirketlerin esamîsi Sarf olunan Kazanların kömürün Memurin ve adedi Ocakların adedi miktarı ketebe Hademe ve amele Dersadet Osmanlı Tenvir (1) Şirketi 20 5 000 000 65 Selanik Osmanlı Tenvir (1) Şirketi 4 1 106 790 23 İzmir Osmanlı Tenvir (1) Şirketi 6 088 98 (1) Aydınlatma 272

210. Havagazı şirketlerinde 1313/1897 senesi zarfında vukubulan varidat ve mesarifâtın miktarı Varidat Guruş Mesarifât Guruş 1313/1897 senesinde vukubulan varidat 4 789 698 1313/1897 senesinde vukubulan mesarifât 4 786 694 211.1313/1897 senesinde Memâiik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut su şirketlerinin tarih-i tesisleriyle esami ve miktarı Ferş olunan demir borular Umûma mahsus Bulunduğu memâlik Şirketlerin esamîsi P ) Tarih-i teşkili (4) Mesarif-i inşâiyye Liray-i Harik Osmanî Kilometre Metre musluğu Çeşme Dersaadet Dersaadet Su Şirketi 1298/1882 854 341 271 535 353 35 Şehr Emaneti Üsküdar ve Kadıköy Su Şirketi 1304/1888 350 000 143-250 20 Selanik Selanik Su Şirketi - - 61-166 7 Yekun 1 204 341 475 535 769 62 (1) Adları (2) Döşenen (3) Adları (4) Kuruluşu (5) Yangın 212.1313/1897 senesi zarfında şirketlerde vukubulan su sarfiyâtıyla hasılatın miktarı Sarfiyat Şirketlerin esamîsi m Hasılatın miktarı Liray-i Osmanî Yekun Devâir-i askeriyye ve hastahane Metre mikabı Hane, hamam bahçe ve saire Harik (1) musluğu ve çeşme Dersaadet Su Şirketi Üsküdar ve Kadıköy Su Şirketi Selanik Su Şirketi 4 307 990 651 022 2 854 300 494 300 137 465 856 290 120 000 4 500 1 569 865 280 000 131 805 428 145 94 300 1 160 Yekun 4 959 012 3 486 065 980 790 1 981 670 523 605 (1) Yangın (2) Adları 273

213.1313/1897 senesi zarfında su şirketlerinde şehrr ' vukubulan su sarfiyatının miktarı Sarfiyat Şuhûr (4) Hane, Harik Devâir-i hamam musluğu miriyye bahçe ve ve Yekun ve saire saire çeşme Metre mikabı Mart 290 304 84 259 162 777 43 268 Nisan 290 805 81 355 165 222 44 228 Mayıs 294 306 80 207 169 061 45 038 Haziran 305 323 83 079 173 436 48 808 Temmuz 307 747 84 205 173 854 49 688 Ağustos 300 054 82 047 172 045 45 962 Eylül 292 124 80 367 167 569 44 188 Teşrîn-i ewel (S) 287 300 80 047 164 185 43 068 Teşrîn-i sanî 279 982 81 359 158 070 40 553 Kanuûn-u evvel 280 881 83 245 158 528 39 108 Kanûn-u sanî 275 769 79 013 156 868 39 888 Şubat 281 470 81 607 160 055 39 808 Yekun 3 486 065 980 790 1 981 670 523 605 (1) Aylık (4) Aylar (7) Aralık (2) Devlet daireleri (5) Ekim (8) Ocak (3) Yangın (6) Kasım 214.1290/1874 senesinden 1313/1897 senesi nihayetine değin su şirketlerinde sarf olunan suyun ve vukubulan hasılat ve mesarifâtın miktarı Sarfiyat Devâir-i Hane ve Harik Yekun miriyye (1) saire musluğu Hasılatın miktarı Mesarifâtın miktarı Sinîn Metre mikabı Guruş Santim Guruş Santim 1300 / 1884 468 689 30 390 685 28 1301 / 1885 - - - 1 554 187 27 1 470 447 10 1302 / 1886 - - - 1 960 241 12 1 494 886 30 1303 / 1887 - - - 2 047 777 22 1 542 885 35 1304 / 1888 - - - 2 586 612 32 1 826 815 15 1305 / 1889 1 882 800-1 882 800-2 872 573 17 1 706 650 30 1306 / 1890 2 072 600-2 072 600-3 343 997 12 1 870 289 15 1307 / 1891 2 506 780-2 506 780-3 577 784 1 1 944 189 25 1308 / 1892 2 808 720-2 808 720-3 910 706 7 2 109 768-1309 / 1893 2 680 960 9 000 2 665 720 6 240 3 610 609 75 2 680 976-1310 / 1894 3138 116 63 000 3 019 946 55 170 5 373 645-3 611 915-1311 / 1895 3 358 022 75 000 3 204 542 78 480 5 475 289-3 733 020-1312 / 1896 780 180 383 020 303 200 93 960 1 529 826 28 1 995 594 81 1313 / 1897 3 486 065 980 790 1 981 670 523 605 4 959 022 55 3 429 051 8 (1) Devlet daireleri (2) Yangın (3) Seneler 274

BÖLÜM XXVII KARA VE DENİZ TAŞIMACILIĞI

215.1304/1888 senesinden 1313/1897 senesi nihayetine değin Devlet-i Aliyye-i Osmâniyye limanlarına eşyâ-i ticariyye ve saire nakleden sefâinin (1> miktarı Yekun Vapur sefâini (1) Yelken sefâini Sinîn Aded-i sefâin Tonu Tayfaların adedi Aded-i sefâin Tonu Tayfaların adedi Aded-i sefâin Tonu Tayfaların adedi 1304 / 1888 48 079 1 490 116 107 287 1 548 711 882 20 557 46 531 778 234 86 730 1305 / 1889 43 484 1 776 565 145 457 2 048 883 569 24 596 41 436 892 996 120 861 1306 / 1890 44 551 1 864 450 150 272 2 158 1 041 676 24 619 42 393 822 774 125 653 1307 / 1891 42 279 1 868 279 146 133 2 055 1 058 148 27 615 40 224 810 131 118 518 1308 / 1892 40 316 1 914 022 154 233 2 102 1 099 763 29 579 38 214 814 259 124 654 1309 / 1893 47 114 2 088 672 137 340 2 801 1 321 152 23 835 44 313 767 520 113 505 1310 / 1894 45 304 2 531 832 128 140 3 314 1 642 670 25 770 41 990 889 162 102 370 1311 / 1895 42 113 2 552 402 137 232 3 782 1 710 293 35 378 38 331 842 109 101 854 1312 / 1896 41 700 2 588 472 131 730 3 806 1 756 497 25 515 37 894 831 975 106 215 1313 / 1897 45 857 2 407 150 131 717 3 047 1 480 886 25 192 42 810 926 264 106 525 (1) Gemilerin (2) Seneler 216.1313/1897 senesi zarfında Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'ye eşyay-ı ticariyye ve saire nakleden sefâin-i ecnebiyyenin' 1 ' nev' ve miktarı Yekun Yelken sefâini Vapur sefâini Hamil olduğu 055 sancak Aded-i sefâin Tonu Aded-i sefâin Tonu Aded-i sefâin Tonu İngiliz 4 631 4 4 627 Fransız 356 356 - Almanya 188 10 178 Rusya 448 9 439 Avusturya 660 3 657 italya 712 15 697 Yunan 731 263 468 İsveç ve Norveç 99-99 Danimarka 60-60 Belçika 83 1 82 Felemenk 71-71 ispanya 12-12 Amerika 1 1 - Romanya 343 23 320 Yekun 8 395 685 7 710 (1) Yabancı gemilerin (2) Gemileri (3) Taşıdığı 277

217.1313/1897 senesi nihayetinde Devlet-i Aliyye-i Osmâniyye limanlarında mevcut Osmanlı sancağı hâmi! (1) bilcümle sefâin (2> ve kayık ve sairenin miktarı Envai Yekun Dersaadet Taşra Mülahazat Yelken sefâini 42 810 25 521 17 289 Vapur sefâini 3 047 1 044 2 003 Römorkör 3 3 İstimbot 6 6 Kayık 1 630 1 630 Sandal 1 319 1 319 Mütenevvi 945 945 Yekun (1) Taşıyan (2) Gemiler 49 760 30 468 19 292 218. Liman İdaresi'nin 1313/1897 senesi varidat ve mesarifât-ı umûmiyyesinin nev' ve miktarı Varidat Guruş Pare Mesarifât Guruş Pâre Merkez hasılatı 1 615 355 5 Taşra limanları hasılatı 1 219 875 30 Mevaki limanlan hasılatı 142 975 5 Memurîn-i eklâm ve ketebe ve saire maaşâtı 379 812 Hademe maaşâtı 63 756 Tahsildarân maaşâtı 53 700 Mesarif-i müteferrika 25 662 Taşra limanlannın mahallî mesarifâtı 281 509 30 20 Yekun 2 978 206 804 440 10 278

219. Memâlik-i Şahane sevahilinde'' rekz edilen'' fenerlerin tevârihiyle'' miktarı Sevâhilin esamîsi' Bahr-ı Sefîd^ ve Rekz edilen tarih (5) Yekun Bahr-ı Siyah (6) Adalar Marmara denizi Venedik Mülahazat 1271/1855 2 2 - - - 1272/1856 9 5 4 - - 1273/1857 9 2 5 2-1275/1859 1 1 - - - 1277/1861 18 8 6 4-1279/1863 28 11 15 2-1280/1864 30-28 - 2 1281/1865 1-1 - - 1282/1866 5 3 2 - - 1285/1869 4-4 - - 1287/1871 1 - - - 1 1295/1879 2 1 1 - - 1296/1880 15 3 11-1 1297/1881 2-2 - - 1299/1883 1 1 - - - 1300/1884 5 1 1-3 1302/1886 3-3 - - 1303/1887 2-2 - - 1306/1890 6-6 - - 1307/1891 1 - - 1-1308/1892 1-1 - - 1313/1897 2 - - 2 - Yekun 148 38 92 11 7 (1) Kıyılarında (2) Kurulan (3) Tarihleriyle (4) Sahillerin adları (5) Kurulduğu (6) Karadeniz (7) Akdeniz 279

220. Sevâhil-i"' Devlet-i Aliyye-i Osmâniyye'de 1313/1897 senesinde mevcut fenerlerin nev' ve bulundukları mehâllin <2> esamîsi (3> Ziyanın imtidat Ziyanın Bulunduğu mahallin - (3) Fenerlerin envâı etdiği (5) mesafe Mil-i bahrî Bulunduğu mahallin - O) esamısr Fenerlerin envâı imtidat etdiği mesafe Mil-i bahrî Kumkale Helas burnu Seddülbahr Kepez bumu Kılitbahir Çanakkale Sabit iki adet kırmızı fener Müteharrik bir adet beyaz fener Sabit iki adet yeşil fener Müteharrik bir adet kırmızı fener Sabit iki adet yeşil fener Sabit iki adet amudî kırmızı fener 4 22 4 12 4 4 Üsküdar Kuruçeşme Bebek Kandilli Rumeli hisarı Kanlıca Yeniköy Sabit iki adet amudî kırmızı fener Sabit iki adet yeşil fener Sabit bir adet beyaz fener Sabit iki adet kırmızı fener Sabit iki adet yeşil fener Sabit iki adet amudî kırmızı fener Sabit üç müselles'üş-şekl Nara burnu Müteharrik bir adet kırmızı fener 12 Umuryeri yeşil fener Sabit üç müselles'üş-şekl Boğalı kalesi Burgaz Karakova burnu Çardak Gelibolu Kapudağı Marmara Sabit iki adet amudî yeşil fener Sabit iki adet amudî kırmızı fener Sabit iki adet amudî yeşil fener Sabit iki adet amudî kırmızı fener Dakikada bir çakar husuftu fener Sabit iki adet amudî kırmızı fener Sabit beyaz ve kırmızı şimşek irae eder fener 5 6 6 8 20 5 12 Kireçburnu Kavak bumu Rumeli feneri Duba feneri Anadolu feneri Karaburun Iğneada kırmızı fener Sabit iki adet amudî yeşil fener Sabit iki adet amudî kırmızı fener Sabit bir adet beyaz fener Sabit iki adet beyaz fener Müteharrik iki dakikada fasıla ile bir kırmızı iki beyaz şimşekli On saniyede bir çakar şimşekli beyaz fener Sabit iki dakikada bir çakar bir adet beyaz şimşekli 4 4 15 6 20 27 15 Hora Sabit beyaz olup yarım dakikada bir şimşek irae eder fener 20 Maanos adası Burgaz fener Sabit bir adet beyaz fener Sabit iki adet amudî beyaz 15 8 Ereğli Ayestefanos Fenerbahçe Dil burnu Zeytinburnu Konalı Doğanaslan Dil iskelesi burnu izmit körfezi Yelken Kına burnu Sabit bir adet beyaz fener Sabit beyaz şimşekli fener Sabit bir adet beyaz fener Sabit bir adet yeşil fener Sabit bir adet kırmızı fener Sabit bir adet beyaz fener Sabit iki adet beyaz fener Sabit kırmızı fener Otuz saniyede bir çakar husuftu beyaz fener 18 16 Emine bumu 10 5 5 Galata bumu 12 Varna 10 Kalağri burnu 8 Piryar bumu 14 Trabzon Leryoz yahut fener On saniyede bir çakar şimşekli beyaz bir adet fener Sabit bir adet beyaz fener Sabit bir adet kırmızı fener Müteharrik bir adet beyaz fener Sabit bir adet kırmızı fener Dakikada bir çakar şimşekli beyaz bir adet fener On saniyede çakar şimşekli 20 10 5 16 6 16 16 istanbul Dakikada bir çakar beyaz 15 Yeroz burnu bir adet fener şimşekli fener (1) Kıyılar (4) Işığın (7) Şimşekli (2) Mahallerin (S) Uzandığı (8) Yayar (3) Adı (6) Deniz mili (9) Üçgen 280

220. Sevâhil-r' Devlet-i Aliyye-i Osmâniyye'de 1313/1897 senesinde mevcut fenerlerin nev' ve bulundukları mehâllin <2) esamisi' 3 ' (devam) Ziyânın (4) Ziyânın (4) imtidat imtidat etdiği (5) Bulunduğu etdiği (5) Bulunduğu mesafe Mil- mahallin mesafe Milmahallin esamisi Fenerlerin envâı i bahrî^ esamısr' Fenerlerin envâı i bahrî* 65 Giresun Sabit iki adet amudî beyaz 12 Bodrum Sabit iki adet amudî beyaz 10 fener fener Dona burnu Sabit bir adet beyaz fener 12 Rodos ceziresi Sabit bir adet kırmızı fener 4 Civa bumu Sabit iki adet amudî kırmızı 8 Rodos ceziresi Müteharrik dakikada bir 14 fener çakar fener Samsun Sabit bir adet beyaz fener 10 Marmaris limanı Yekdiğeri üzerinde sabit iki 12 Halis yahut Sabit iki adet amudî beyaz 10 adet sabit fener Bafra burnu fener Keçi adacığı Sabit kırmızı fener 6 Sinop Sabit bir adet beyaz fener Rodos limanı Dakikada bir çakar husuflu 16 ince burnu Dakikada bir çakar sabit 12 beyaz fener beyaz bir adet fener 13 Pirasu bumu Otuz saniye müddetle devam 25 inebolu Sabit bir adet beyaz fener 4 eden münavebeten kırmızı ve Şile Dakikada bir çakar şimşekli 27 beyaz husuflu fener beyaz fener Levana adası Yekdiğeri üzerinde iki adet 10 Kerempe Otuz saniyede bir çakar ve 20 beyaz fener münavebeten kırmızı ve beyaz Nifarya adası Dakikada bir çakar husuflu 25 husuftu^ fener beyaz fener Amasra On saniyede çakar şimşekli 16 Kumburnu Sabit bir adet fener 6 fener feneri Bendereğli Sabit bir adet beyaz fener 8 Maduna iki dakikada bir kere çakar 18 Kefken burnu Sabit iki adet amudî beyaz 10 şimşekli beyaz fener fener Hanya Sabit bir adet beyaz fener 12 Selanik körfezi Sabit iki adet amudî beyaz 6 Darpanu burnu Dakikada bir çakar husuflu 17 Vardar sığlığı fener beyaz fener Karaburun Beyaz neşr etdiği saha 10 Soda Sabit bir adet beyaz fener 10 dahilinde beyaz fener Resmo Sabit bir adet beyaz fener 10 Karaburun Kırmızı neşr etdiği sahada 6 Kandiye Sabit bir adet beyaz fener 8 kımızı fener Mekalukastro Ayanos Sabit iki adet amudî beyaz 12 Sencon burnu Sabit iki adet amudî beyaz fener fener Kesendire Dakikada bir çakar husuflu 16 Istepe Babakaya Sabit kırmızı fener 6 beyaz fener burnu Kavala Sabit bir adet beyaz fener Side bumu Müteharrik dakikada bir çakar 18 Fener burnu Sabit bir adet beyaz fener şimşekli beyaz fener Dedeağacı Otuz saniyede bir çakar 20 Ados Müteharrik dakikada bir çakar 30 bir adet müteharrik husuflu husuflu beyaz fener beyaz fener Balikastro Sabit bir adet beyaz fener Tiğani Sabit beyaz fener 10 Marmaris Sabit iki adet beyaz fener 12 Kalu Limno Dakikada bir çakar husuflu 16 Kadırga beyaz fener Hüseyin burnu Sabit bir adet beyaz fener 10 Yunda yahut Sabit bir adet beyaz fener 6 bumu istanköy adası Sabit bir adet kırmızı fener 5 Keçi veyahut Kedidili yazlığı (1) Kıyılar (3) Adı (S) Uzandığı (7) Şimşekli (2) Mahallerin (4) Işığın (6) Deniz mili

220. Sevâhil-r 1) Devlet-i Aliyye-i Osmâniyye'de 1313/1897 senesinde mevcut fenerlerin nev' ve bulundukları mehâllin <2) esamîsi (3) (devam) Ziyanın Ziyanın imtidat etdiği (5) Bulunduğu imtidat etdiği Bulunduğu mahallin mesafe Mil-i mahallin mesafe Mil-i esamîsi Fenerlerin envâı bahrî esamisi ' Fenerlerin envâı bahrî Antalya Sabit bir adet beyaz fener 12 iskenderun Sabit iki adet amudî beyaz 8 Alaiye Dakikada bir çakar husuflu 20 fener beyaz fener Re's Ibn-i Hali Müteharrik bir dakikada 13 Lisan-ı Elefmiye Sabit iki adet amudî beyaz 8 çakar beyaz fener Mersin fener Lazkıye Sabit bir adet kırmızı fener 5 İki dakikada bir kere çakar 14 Avret adası Otuzbeş saniyede bir çakar 16 şimşekli beyaz fener husuflu beyaz fener Karataş burnu Sabit bir adet beyaz fener 8 Trablusşam Sabit bir adet beyaz fener 14 imroz adası Yekdiğeri üzerinde iki adet 10 Trablusşam Sabit bir adet kırmızı fener 6 beyaz fener Beyrut Dakikada bir çakar 16 Ali burnu Yekdiğeri üzerinde iki adet şikmşekli fener kırmızı fener 6 Beyrut Sabit bir adet kırmızı fener Bozcaada Sabit bir adet beyaz fener 14 Sayda Sabit iki adet amudî kırmızı 10 Fener adası Dakikada bir çakar beyaz 12 fener ile kırmızı fener Sur Sabit iki adet amudî beyaz 6 Sivrice burnu Sabit bir adet beyaz fener 8 fener Dikili Sabit iki adet amudî beyaz 10 Akka Bir adet kırmızı fener 8 fener Hayfa Sabit iki adet amudî beyaz 10 Midilli adası Sabit bir adet kırmızı fener 5 fener Hifri Yarım dakikada bir çakar 19 Karmil dağı Şimşekli sabit bir adet bir adet fener beyaz fener Midilli burnu Sabit bir adet kırmızı fener 5 Yafa Münavebeten kırmızı ve 30 Leros yahut Sabit bir adet beyaz fener 12 beyaz ziya irae eden 14 Bozbaba fener izmir'de Foça Sabit kırmızı ve yeşil fener 20 ve 12 Deme Beyaz şimşekli bir adet Tigan Fener iki adet amudî beyaz fener 10 fener dubası Bıngazı Beyaz şimşekli bir adet 16 Sancak kalesi Sabit iki adet amudî beyaz 5 fener fener Mısrata Beyaz şimşekli bir adet 16 Sancak kalesi Sabit iki adet kırmızı fener 10 bumu fener Koyun adası Dakikada bir çakar müteharrik 15 Elbeyda Sabit bir adet beyaz fener 18 Sakız Oğlan adası beyaz fener Trablusgarb Beyaz şimşekli bir adet fener 16 Sabit iki adet amudî kırmızı fener Birbiri üzerinde iki adet beyaz fener 5 Morta limanı Bir adet müteharrik beyaz 12 Olombiya fener Sabit bir adet kırmızı fener 20 Değirmen burnu Bir adet kırmızı fener 6 Saman bumu Bir adet şimşekli beyaz 6 körfezi Kızıl burnu Sabit bir adet beyaz fener 10 fener Paspariko adası Sabit bir adet beyaz fener 12 Saman burnu Sabit iki adet amudî beyaz 25 Eskalatura Sabit bir adet beyaz fener 8 fener Kuşadası Draç Sabit bir adet kırmızı fener 10 Sisam Vani Sabit bir adet beyaz fener 16 Rodoni Beyaz şimşekli fener 10 limanı bumu Şengin Sabit bir adet kırmızı fener 16 8 20 (1) Kıyılar (S) Uzandığı (2) Mahallerin (6) Deniz mili (3) Adı (7) Işık saçan (4) Işığın 282

221. Dersaadet ve taşra fenerlerinin 1313/1897 senesi hasılât-ı umûmiyyesiyle Hazîne-i Celîle-i Bahriyye'ye ait hisse ve mesarifâtın miktarı Varidat Guruş Pâre Mesarifât Guruş Pâre Hazîne-i Celîle-i Bahriyye Dersaadet fenerleri hasılatı 14 792 475 13 canibinden fenerler için verilen işgâliye mesarifi 398 141 11 Taşra fenerleri hasılatı 4 987 985 37 Mesârif-i tamiriyye 5 666 20 Mesârif-i mütenevvia ve saire 90 699 14 Yekun 19 780 461 10 Yekun 494 507 5 Hazîne-i Celile-i Bahriyye'ye raci' olan varidat 7 521 185 21 222. Şirket-i Hayriyye'nin 1307/1891 senesinden 1312/1896 senesi nihayetine değin vukubulan hasılat ve sarfiyatının miktarı Hasılât-ı Hasılatın Sarfiyatın sâfiyyenin miktarı miktarı miktarı Sinîn (1) Guruş Mülahazat 1307 / 1891 12 508 201 11 914 395 593 806 1308 / 1892 12 823 616 12 106 453 717 163 1309 / 1893 13 201 508 12 454 109 747 399 1310 / 1894 14 072 760 13 263 018 809 742 1311 / 1895 13 846 777 12 764 007 1 082 770 1312 / 1896 12 696 860 12 185 707 511 153 (1) Seneler 223.1313/1897 senesi zarfında Boğaziçi'nde âmed şod edem ' vapurların naklettikleri yolcuların miktarıyle vukubulan hasılat Rumeli ciheti yolcuları Anadolu ciheti yolcuları Hasılatın Yolcuların Birinci Birinci ikinci Şuhûr miktarı adedi Yekun mevki ikinci mevki Yekun mevki mevki Mart 803 174 684 422 242 783 41 307 201 476 441 639 52 414 389 225 Nisan 849 993 687 222 245 651 46 970 198 681 441 571 58 604 382 967 Mayıs 982 207 791 613 290 290 57 946 232 344 501 323 70 542 430 781 Haziran 1 107 757 794 167 321 303 76 331 244 972 472 864 72 396 400 468 Temmuz 1 249 921 877 012 364 547 90 616 273 931 512 465 78 617 433 848 Ağustos 1 310 762 888 169 382 261 94 445 287 816 505 908 71 207 434 701 Eylül 1 174 422 833 796 337 609 77 308 260 301 496 187 75 195 420 992 Teşrîn-i evvel 969 486 731 789 279 654 58 688 220 966 452 135 65 510 386 625 Teşrîn-i sanî 810 024 667 325 248 673 43 870 204 803 418 652 53 479 365 173 Kanûn-u evvel 811 522 690 362 252 026 46 597 205 429 438 336 60 217 378 119 Kanûn-u sanî 749 001 640 103 233 417 43 749 189 668 406 686 56 988 349 698 Şubat 757 478 656 069 234 696 43 708 190 988 421 373 57 920 363 453 Yekun 11 575 747 8 942 049 3 432 910 721 535 2 711 375 5 509 139 773 089 4 736 050 (1) Gelip giden (3) Ekim (5) Aralık (2) Aylar (4) Kasım (6) Ocak 283

224.1307/1891 senesinden 1313/1897 senesi nihayetine değin Şirket-i Hayriyye vapurlarının Rumeli ve Anadolu canibine naklettikleri yolcuların miktarı Rumeli ciheti yolcularının miktarı Anadolu ciheti yolcularının miktarı icmal Birinci Sinîn (1) Adet Yekun mevki ikinci mevki Yekun Birinci mevki ikinci mevki 1307 / 1891 9 469 398 3 819 206 755 852 3 063 354 5 650 192 827 335 4 822 857 1308 / 1892 9 625 061 3 908 816 814 986 3 093 830 5 716 245 901 403 4 814 842 1309 / 1893 9 269 180 3 723 929 802 491 2 921 438 5 545 251 875 446 4 669 805 1310 / 1894 9 849 845 3 956 775 865 706 3 091 069 5 893 070 919 808 4 973 262 1311 / 1895 9 873 144 3 927 851 865 327 3 062 524 5 945 293 937 096 5 008 197 1312 / 1896 9 307 975 3 603 994 761 630 2 842 364 5 703 981 846 385 4 857 596 1313 / 1897 8 942 049 3 432 910 721 535 2 711 375 5 509 139 773 089 4 736 050 (1) Seneler 225.1307/1891 senesinden 1313/1897 senesi nihayetine değin Şirket-i Hayriyye'de mevcut vapurlar ile müstahdem memurîn ve ketebe (1> ve sairenin miktarı Vapurların miktarı Müstahdeminin miktarı Makine kuvveti Memurîn ve Sinin* * 2 Adet Tonu Bargir saire Amele Mülahazat 1307 / 1891 29 3 397 2 050 554 145 1308 / 1892 31 3 640 2 220 561 164 1309 / 1893 31 3 640 2 210 577 181 1310 / 1894 33 3 912 2 390 617 191 1311 / 1895 28 3 737 2 130 893 202 1312 / 1896 28 3 737 2 130 609 185 (1) Katip (2) Seneler 226.1313/1897 senesi nihayetinde mevcut bilumum şose yollarının nev' ve miktarı Yollann tûlu (1) Yolların envâı Kilometre Mülahazat Mea köprü hitam bulmuş ( ' şose Köprüsüz hitam bulmuşa şose Hitam bulmuş (2) tesviye-i turabiye (3) inşâsıne bed' olunmuş (4) tesviye-i turabiye Henüz başlanmamış aksâm-ı tariyk (5) 12 724 1 005 1 831 1 008 7 515 Yekun 24 083 (1) Uzunluğu (3) Toprak düzeltme (5) Yollar (2) Tamamlanmış (4) Başlanmış 284

227. Memalik-i Mahrûse-i Şahane'de 1313/1897 senesinde mevcut bulunan şoseler ile müceddeden (1> inşâ ve tamir edilen yolların miktarı Mevcut bulunan Müceddeden inşa _. yollar edilen Tam.red.len Esamî-i vilayât Kilometre Metre Kilometre Metre Kilometre Metre Şehr Emaneti Mülhakatı, Dersaadet ve Çatalca 213 700 11 700 - - Edime vilayeti 672 500 18 800 29 890 Selanik vilayeti 677 500 14 730 13 - Manastır vilayeti 1 270 850 19 920 32 660 Kosova vilayeti 458 60 28 650-800 Yanya vilayeti 533 70 - - 10 - işkodra vilayeti 25 600 - - - - izmit sancağı 146 990 - - - - Biga sancağı 25 600 4 300 - - Hüdavendigar vilayeti 1 302 264 30 300 85 810 Aydın vilayeti 971 500 2 200 16 730 Ankara vilayeti 1 311 900 28 100 17 700 Konya vilayeti 485 500 15 800 - - Adana vilayeti 559 800 1 250 8 810 Kastamonu vilayeti 579 900 22 950 - - Sivas vilayeti 1 827 600 - - 86 780 Trabzon vilayeti 568 900 5 320 43 - Erzurum vilayeti 246 700 4 250 19 200 Bitlis vilayeti 34 300 5 460 5 500 Van vilayeti 51 600 - - - - Diyarbakır vilayeti 340 800 9 860 29 670 Musul sancağı 21 100 - - - - Halep vilayeti 284-8 820 7 450 Beyrut vilayeti 193 500 2 850 4 - Suriye vilayeti 290 500 8 800 26 970 Kudüs-ü Şerif sancağı 137 600 - - 11 700 Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 542 190 20 240 28 800 Mamuretülaziz vilayeti 526 750 5 350 14 - Yekun 14 300 274 269 650 492 470 (1) Yeni 285

228.1297/1881 senesinden 1312/1896 senesi nihayetine değin inşâ edilen yollar ile senevi* 11 vukubulan mesarifâtın miktarı Müceddeden inşa (2) Mesarifât miktarı edilen Tamir edilen Sinîn (3) Guruş Kilometre Metre Kilometre Metre Mülahazat 1297 / 1881 5 400 000 135 1298 / 1882 22 800 000 600 - - - 1299 / 1883 62 279 000 1 497 - - - 1300 / 1884 72 116 000 2006 - - - 1301 / 1885 81 852 000 2 154 - - - 1302 / 1886 79 940 000 1 491 - - - 1303 / 1887 45 444 000 1 082 - - - 1304 / 1888 35 383 000 863 - - - 1305 / 1889 58 560 000 1 464 - - - 1306 / 1890 118 830 000 172 500 332 200 1307 / 1891 20 728 000 241 450 553 600 1308 / 1892 24 064 000 275 250 467 200 1309 / 1893 30 045 000 321 470 559 100 1310 / 1894 22 606 000 278 390 434 400 1311 / 1895 28 938 000 295 100 139 600 1312 / 1896 22 334 000 326 980 462 700 (1) Yıllık (2) Yeni (3) Seneler 229.1313/1897 senesi zarfında müceddeden 1 1 inşâ ve tamir edilen yollar için vukubulan mesarifâtın nev' ve miktarı Amele-i Amele-i Bedel-i mükellefe Bedel-i mükellefe nakdî yevmiyyesi nakdî yevmiyyesi Esamî-i vilayât Guruş Guruş Esamî-i vilayât Guruş Guruş Dersaadet, Mülhakatı ve Çatalca 161 669 800 Adana vilayeti 84 370 25 370 Edirne vilayeti 1 328 141 75 541 Sivas vilayeti 366 501 227 208 Selanik vilayeti 522 061 25 807 Trabzon vilayeti 175 969 97 657 Manastır vilayeti 119918 183 030 Erzurum vilayeti 134 573 102 068 Kosova vilayeti 874 500 302 982 Mamuretülaziz vilayeti 88 116 30 401 Yanya vilayeti 496 579 1 331 Diyarbakır vilayeti 361 071 140 477 işkodra vilayeti - - Bitlis vilayeti 223 197 31 468 İzmit sancağı 12 498 - Van vilayeti - - Biga sancağı 330 829 - Musul sancağı - - Hüdavendigar vilayeti 3 213 928 - Halep vilayeti 399 991 50 430 Aydın vilayeti 49 042 22 600 Beyrut vilayeti 258 712 53 100 Ankara vilayeti 308 624 67 862 Suriye vilayeti 49 675 70 056 Konya vilayeti 129 173 105 570 Kudüs-ü Şerif sancağı 333 932 Kastamonu vilayeti 457 366 56 104 C. Bahr-ı Sefıd vilayeti 33 425 91 860 Yekun 10 513 860 1 761 722 (1)Yeni 286

230. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de 1313/1897 senesi nihayetine değin inşa kılınan köprülerin nev* ve miktarı İnşa olunan köprülerin nev' ve miktan lcmal (1) Esamî-i vilayât Adet Kargir köprüler Mahlut köprüler Ahşap köprüler Dersaadet, Mülhakatı, Çatalca 234 167 67 _ Edime vilayeti 1 073 497 533 43 Selanik vilayeti 724 334 387 3 Manastır vilayeti 2 730 1 546 1 152 32 Kosova vilayeti 913 548 356 9 Yanya vilayeti 2 132 2 093 34 5 Işkodra vilayeti 65 36 20 9 izmit sancağı - - - Biga sancağı 38 22 16 - Hüdavendigar vilayeti 2 191 1 430 711 50 Aydın vilayeti 1 361 771 589 1 Ankara vilayeti 762 618 141 3 Konya vilayeti 227 170 57 - Kastamonu vilayeti 1 174 750 209 215 Adana vilayeti 536 494 38 4 Sivas vilayeti 4 119 1 024 3 087 8 Trabzon vilayeti 729 481 213 35 Erzurum vilayeti 230 107 123 - Mamuretülaziz vilayeti 197 97 100 - Diyarbakır vilayeti 107 7 100 - Bitlis vilayeti 41 34 7 - Van vilayeti 18 3 15 - Musul sancağı 14 14 - - Halep vilayeti 290 230-60 Beyrut vilayeti 191 191 - - Suriye vilayeti 225 225 - - Kudüs-ü Şerif sancağı 283 66 217 - Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 557 538 19 - Yekun 21 161 12 493 8 191 477 (1) Toplamı 287

231. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de 1313/1897 senesi zarfında müceddeden (1) inşa kılınan köprülerin nev" ve miktarı İnşâ olunan köprülerin nev' ve miktarı _ Tamir edilen icmal* * 2 Kargir Mahlut Ahşap köprü ve Esamî-i vilayât Adet Yekun köprüler köprüler köprüler menfezler Dersaadet, Mülhakatı, Çatalca 21 21 18-3 - Edime vilayeti 164 24 19 4 1 140 Selanik vilayeti 98 9 9 - - 89 Manastır vilayeti 357 53 38 10 5 304 Kosova vilayeti 20 20 19 1 - - Yanya vilayeti 20 - - - - 20 işkodra vilayeti - - - - - - izmit sancağı 18 - - - - 18 Biga sancağı 15 15 3 12 - - Hüdavendigar vilayeti 340 141 111 21 9 199 Aydın vilayeti 19 19 18 1 - - Ankara vilayeti 48 - - - - 48 Konya vilayeti 18 18 18 - - - Kastamonu vilayeti 44 44 31 13 - - Adana vilayeti 23 4 4 - - 19 Sivas vilayeti 200 - - - - 200 Trabzon vilayeti 42 5 1 4-37 Erzurum vilayeti 1 1-1 - - Mamuretülaziz vilayeti 42 - - - - 42 Diyarbakır vilayeti 15 - - - - 15 Bitlis vilayeti 3 3 3 - - - Van vilayeti - - - - - - Musul sancağı - - - - - - Halep vilayeti 21 15 12-3 6 Beyrut vilayeti 32 32 32 - - - Suriye vilayeti 11 11 11 - - - Kudüs-ü Şerif sancağı - - - - - - Cezair-i Bahr-ı Sefid vilayeti 31 31 31 - - - Yekun 1 603 466 378 67 21 1 137 (1) Yeni (2) Toplamı 288

232. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de 1313/1897 senesinde mevcut demiryollarıyla hasılâtseneviyyesinin (1> miktarı Kumpanyalann esamîsi Hasılatın miktan Mevcut hatlann tûlu g) Guruş Santim Kilometre Metre Şark Osmanlı Demiryollan İşletici Kumpanyası 50 607 045 44 1 264 491 Selanik-Manastır Osmanlı Demiryolu Şirketi 8 607 114 12 218 566 Dersaadet-Selanik İltisak Demiryolu Osmanlı Şirketi 6 490 274 38 510 122 Aydın Osmanlı Demiryolu Şirketi 25 274 541 75 515 700 İzmir-Kasaba ve Alaşehir Demiryolu Osmanlı Şirketi 19 686 532 23 516 937 Mersin ve Adana Demiryolu Şirketi 2 140 596 75 67 Anadolu Osmanlı Demiryolu Şirketi 36 964 261 99 1 022 425 Mudanya-Bursa Demiryolu Şirketi 1 093 630 25 41 702 Beyrut Şam Havran ve Fırat üzerinde vaki Birecik Demiryollan Osmanlı Anonim Şirketi 8 601 537 72 246 838 Yafa-Kudüs-ü Şerif Demiryolu ve Şubeleri Osmanlı Şirketi 3 303 370 40 86 863 Yekun 162 768 905 3 4 490 644 (1) Yıllık gelirlerinin (2) Uzunluğu 233. Dersaadet Tünel İdaresi'nin tarih-i tesisi (1> olan 1291/1875 senesinden 1313/1897 senesi nihayetine değin vukubulan nakliyatıyla hasılatın miktarı Hasılatın miktarı Nakledilen yolculann adedi Liray-i Sinîn (2) Osmanî Guruş Yekun İkinci mevki Birinci mevki Mülahazat 1291 / 1875 12 277 99 2 242 495 1 930 847 311 648 1292 / 1876 11 392-2 088 327 1 862 127 226 200 1293 / 1877 8 084 95 1 288 241 1 146 462 141 779 1294 / 1878 9 555 7 1 497 372 1 365 969 131 403 1295 / 1879 12 635 64 1 767 886 1 639 920 127 966 1296/ 1880 14 798 27 1 808 341 1 684 824 123 517 1297 / 1881 14 798 48 1 890 380 1 774 540 115 840 1298 / 1882 15 946 33 2 026 876 1 907 036 119 840 1299 / 1883 13 775 19 1 720 123 1 608 558 111 565 1300 / 1884 11 138 40 1 846 017 1 748 939 97 078 1301 / 1885 12 128 52 2 348 247 2 229 655 118 592 1302 / 1886 12 872 25 2 483 655 2 337 293 146 362 1303 / 1887 13 746 42 2 695 992 2 529 839 166 153 1304 / 1888 13 352 42 2 701 877 2 540 149 161 728 1305 / 1889 14 019 72 2 814 985 2 647 148 167 837 1306 / 1890 15 179 90 3 022 107 2 842 124 179 983 1307 / 1891 16 339 29 3 251 879 3 056 528 195 351 1308 / 1892 17 141 54 3 402 302 3 218 295 184 007 1309 / 1893 17 565 43 3 508 743 3 308 002 200 741 1310 / 1894 16 189 76 3 213 629 3 016 764 196 865 1311 / 1895 16 305 92 3 248 639 3 053 264 195 375 1312 / 1896 14 224 51 2 874 545 2 709 204 165 341 1313 / 1897 13 808 42 2 781 929 2 625 132 156 797 (1) Kuruluş tarihi (2) Seneler 289

234. Tünel İdaresi'nce 1313/1897 senesinde şehrî 11 nakledilen yolcular ile vukubulan hasılatın miktarı Hasılatın miktarı Nakl edilen yolcuların adedi Şuhûr* 21 Liray-i Osmanî Guruş Pare Yekun İkinci mevki Birinci mevki Mülahazat Mart 1 118 34 20 229925 215559 14366 Nisan 934 75 192 281 180 284 11 997 Mayıs 1 070 21 219990 204884 15106 Haziran 1 077 57 10 222165 208141 14024 Temmuz 1 083 61 223 041 209 040 14001 Ağustos 1 115 8 232 251 220063 12188 Eylül 1 201 81 251 022 239168 11 854 Teşrîn-i evvel 13 ' 1 158 58 30 241 686 230 939 10 747 Teşriîn-i sanı* 4 ' 1 189 61 247 259 236 087 11 172 Kanuûn-u ewel <5) 1 140 33 10 235 545 223 906 11 639 Kanûn-u sanı* 61 1 184 85 243037 228 916 14121 Şubat 1 171 77 243 721 228 139 15 582 Yekun 13 446 53 30 2 781 923 2625 1 26 156 797 (1)Ayda (2) Aylar (3) Ekim (4) Kasım (5) Aralık (6) Ocak 235. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de 1313/1897 senesi nihayetinde mevcut tramvay hatlarıyla varidat ve mesarifâtının miktarı Varidat ve mesarifâth sairenin miktarı Mevcut hutûtun tulu inşaat mesarifi Hasılat Mesarifât Temettü Esamî-i Tarih-i Usûl-ü Kilo Kumpanyaların esamisi 121 vilayât tesisi cer" metre Metre Guruş Pare Guruş Pare Guruş Pare Guruş Pare Dersaadet Tramvay Şirketi Dersaadet 1285/1869 Beygir 21 200-5 947 360-342 180 20 908 951 Selanik Osmanlı Tramvay Şirketi Selanik 1309/1893 Beygir 9 736 9 999 728 39 1 496 835 29 82 559 38 694 275 31 Trablusşam Tramvay Şirketi Trablusşam 1299/1883 Beygir 4-5 784 30 222 435-145 753-76 672 Bağdat Kazımiye Tramvay Şirketi Bağdat 1286/1870 Beygir 6-40 000 214 274-149 274-165 000 İzmir Göztepe Tramvay Şirketi Aydın 1300/1884 Beygir 5 310 573 118-433 405-139 713 Cebel-i Lübnan Tramvay Şirketi C.Lübnan" 1312/1896 Buhar 19-70 000-235. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de 1313/1897 senesi nihayetinde mevcut tramvay hatlarıyla varidat ve mesarifâtının miktarı (devam) Her kilometreye isabet eden Hasılat Mesarifât Temettü Her kilometreye isabet eden varidat Varidata nısbetle yüzde isabet eden mesarifât Kumpanyaların esamisi Guruş Pare Guruş Pare Guruş Pare Guruş Pare Guruş Pare Dersaadet Tramvay Şirketi Selanik Osmanlı Tramvay Şirketi Trablusşam Tramvay Şirketi Bağdat Kazımiye Tramvay Tariykının Şirketi izmir Göztepe Tramvay Şirketi Cebel-i Lübnan Tramvay Şirketi 135000 55606 52379 107931 10 32 82 000 36 438 24 879 81 620 10 20 71 000 19168 27500 26311 12 4100 609 873 91 15 39 (1) Uzunluğu (3) Güç (*) Yolcuların nakline 25 Mart 1314/1898 tarihinde mübaşeret (başlandığı) olunduğu için 1313/1897 senesine (2) Adlan dair vukuatı yoktur. 53 65 47 75 20 20 20 24 290

236.1313/1897 senesi nihayetinde tramvay kumpanyalarının mâlik olduğu sermaye ile ihraç ettikleri tahvilâtın miktarı ihraç imha edilen edilen tahvilât Satılan tahvilât tahvilât Kumpanyaların esamisi' 1 ' Sermayenin miktarı Guruş Kıymet Adet Guruş Adet Kıymet Guruş Adet Kıymet Guruş Tediye olunan tahvilat faizi Guruş Dersaadet Tramvay Şirketi 55 051 000 494000 Selanik Osmanlı Tramvay Şirketi 43 208 000-2 447 5383 400-250800 Trablusşam Tramvay Şirketi 880 000 2000 88000 2000 880000 - - Kazımiye Tramvay Tariykının Şirketi 650 000-150 37500-165000 İzmir Göztepe Tramvay Şirketi 2440 000 5000 2500000 5000 2500000-60000 122000 Cebel-i Lübnan Tramvay Şirketi 23100 000 (1) Adları 237.1313/1897 senesinde tramvay kumpanyalarında mevcut memurin, araba ve sairenin miktarı Memûrîn, ketebe ve sairenin miktarı Vagonların adedi Kumpanyaların Guruş Memûrîn ve ketebe Müfettiş ve biletçi Arabacılar Hademe ve saire Yekun Birinci ikinci Beygirlerin adedi Dersaadet Tramvay Şirketi 1 781 159 425 118 670 Selanik Osmanlı 13 2 11 30 Tramvay Şirketi 44 975 Kazımiye Tramvay Şirketi 50 640 İzmir Göztepe Tramvay Şirketi 232159 Cebel-i Lübnan Tramvay Şirketi 4 15 12 12 21 12 18 2 10 18 36 54 (1) Adları 291

BÖLÜM XXVIII HABERLEŞME

238.1304/1888 senesinden 1312/1896 senesi nihayetine değin dahilî ve haricî sevk olunan mekâtîb'' ve sairenin miktarı Memâlik-i Şâhâne'ye sevk olunan Sinîn (2) IcmaP Yekun Adî ve teahhütlü Adî ve cevaplı muhabere varakası Evrâk-ı matbua ve Meccânen sevk emtia-i ticariyye olunan numunesi ve saire mekâtîb (1) 1304 / 1888 11 524 066 9 544 035 6 214 646 57 011 2 202 623 1 069 755 1305 / 1889 11 874 749 10 023 610 6 525 843 47 961 2 282 145 1 167 661 1306 / 1890 12 591 808 10 935 024 7 385 981 57 058 2 429 455 1 062 530 1307 / 1891 12 730 237 10 951 029 7 182 167 52 060 2 585 126 1 131 676 1308 / 1892 12 056 543 10 472 880 7 058 513 47 730 2 308 390 1 058 247 1309 / 1893 13 677 645 12 062 605 8 417 665 57 513 2 503 985 1 083 442 1310 / 1894 14 421 994 12 887 153 9 445 382 93 100 2 088 433 1 260 238 1311 / 1895 11 729 807 10 124 336 7 178 551 79 680 1 434 863 1 431 242 1312 / 1896 16 127 608 11 577 785 8 108 237 67 800 1 366 615 2 035 133 (1) Mektuplar (2) Seneler (3) Toplam 238.1304/1888 senesinden 1312/1896 senesi nihayetine değin dahilî ve haricî sevk olunan mekâtîb () ve sairenin miktarı (devam) Memâlik-i ecnebiyyeye'' sevk olunan Sinîn (3) Yekun Adî ve teahhütlü Adî ve cevaplı muhabere varakası Evrak-ı matbua ve Meccânen sevk emtia-i ticariyye olunan numunesi ve saire mekâtîb (1) 1304 / 1888 1 980 031 1 152 114 24 813 699 854 103 250 1305 / 1889 1 851 139 1 001 266 28 254 708 567 113 052 1306 / 1890 1 656 784 1 139 022 40 926 441 305 35 531 1307 / 1891 1 779 208 1 182 072 28 389 541 813 26 934 1308 / 1892 1 583 663 1 086 749 37 865 438 740 20 309 1309 / 1893 1 615 040 1 083 425 30 138 493 539 7 938 1310 / 1894 1 534 841 1 063 057 44 734 419 064 7 986 1311 / 1895 1 605 471 1 300 333 55 331 242 454 7 353 1312 / 1896 4 549 823 4 118 886 64 512 344 460 21 965 (1) Mektuplar (2) Yabancı ülkelere (3) Seneler 295

239. Memâlik-i şâhâne'de mevcut postahanelerce bir sene zarfında dahilî ve haricî teatî olunan 1 mekâtîbin 2> nev've miktarı Memâlik-i şahaneye sevk olunan Esamî-i vilayât İcmal adet Yekun Adî ve teahhütlü Adî ve cevaplı muhabere varakası Evrak-ı matbua ve emtia-i ticariyye numunesi ve saire Meccanen sevk olunan mekâtîb Edime vilayeti 917 459 815 353 691 921 16 278 26 546 80 608 Adana vilayeti 315 518 301 341 187 587 463 40 479 72 812 Erzurum vilayeti 250 918 242 655 180 070 173 7 871 54 541 Ankara vilayeti 272 358 264 261 248 504 417 7 425 7 915 Aydın vilayeti 3 137 779 2 874 502 1 825 824 8 731 270 540 769 407 Bağdat vilayeti 439 868 384 504 354 722 479 12 075 17 228 Beyrut vilayeti 1 320 371 1 018 201 636 296 14 080 192 435 175 390 Halep vilayeti 682 406 555 522 386 213 1 225 20 615 147 469 Hicaz vilayeti 122 671 85 425 64 030 29 654 20 712 Hüdavendigar vilayeti 510177 470 453 408 472 2 596 17 136 42 249 Dersaadet 4 053 083 720 559 207 467 5 089 476 871 31 132 Diyarbakır vilayeti 203 704 172 115 140 161 447 11 712 19 795 Selanik vilayeti 328 767 247 418 195 549 2 422 40 093 9 354 Suriye vilayeti 372 284 327 585 254 861 1 076 56 114 15 534 Sivas vilayeti 280 815 280 003 223 387 558 9 090 46 968 Trablusgarb vilayeti 286 198 280 798 137 582 186 2 317 140 713 Trabzon vilayeti 441 082 434 982 430 352 50 4 100 480 Kastamonu vilayeti 370 877 369 531 231 724 259 85 867 51 681 Kosova vilayeti 493 572 452 287 292 765 7555 9 850 142 117 Konya vilayeti 339 091 334 816 271 394 1 056 28 414 33 952 Van vilayeti 149 604 147 570 111 468 68 10 855 25 179 Yanya vilayeti 839 006 797 904 627 888 4563 35 556 129 897 Yekun 16 127 608 11 577 785 8 108 237 67 800 1 366 615 2 035 133 (1) Gönderilen (2) Mektupların 296

239. Memâlik-i şâhâne'de mevcut postahanelerce bir sene zarfında dahilî ve haricî teati olunan mekâtîbin 12 ' nev* ve miktarı (devam) Memâlik-i ecnebiyyeye sevk olunan Esamî-i vilayât Yekun Adî ve teahhütlü Adî ve cevaplı Evrak-ı matbua ve muhabere emtia-i ticariyye varakası numunesi ve saire Meccanen sevk olunan mekâtîb Edime vilayeti 102 106 65 997 13 583 19 679 2 847 Adana vilayeti 14 177 12 867 265 1 045 - Erzurum vilayeti 8 263 7 880 133 250 - Ankara vilayeti 8 097 7 686 136 275 - Aydın vilayeti 263 277 211 508 3 707 30 800 17 262 Bağdat vilayeti 55 364 54 113-1 251 - Beyrut vilayeti 302 170 203 438 11 374 87 333 25 Halep vilayeti 126 884 118 082 1 687 7 115 - Hicaz vilayeti 37 246 36815 14 417 - Hüdavendigar vilayeti 39 724 39 486 60 178 - Dersaadet 3 332 524 3 119 807 28 266 184 451 - Diyarbakır vilayeti 31 589 30 776 519 294 - Selanik vilayeti 81 349 73 519 1 435 4 603 1 792 Suriye vilayeti 44 699 42 481 525 1 693 - Sivas vilayeti 812 807-5 - Trablusgarb vilayeti 5400 3 515 75 1 810 - Trabzon vilayeti 6 100 6 023 77 - - Kastamonu vilayeti 1 346 1 309-37 - Kosova vilayeti 41 285 39 448 1 516 321 - Konya vilayeti 4 275 2 620 557 1 059 39 Van vilayeti 2 034 2 006 28 - - Yanya vilayeti 41 102 38 703 555 1 844 - Yekun 4 549 823 4 118 886 64 512 344 460 21 965 (1) Gönderilen (2) Mektupların (3) Yabancı ülkelere 297

240.1304/1888 senesinden 1312/1896 senesi nihayetine değin dahilî ve haricî kabul ve sevk olunan emanâtın (1> kıymet ve miktarı Resmî Zî-kıymet İcmal Yekun Emanât-ı nakdiyye numuneler Kıymet Kıymet Kıymet Kıymet Slnîn (4) Guruş Adet Guruş Adet Guruş Adet Guruş Adet 1304 / 1888 494 881 627 262 960 185 438 950 130 145 185 438 950 130 145 m 1305 / 1889 492 188 771 277 054 178 874 996 134 272 178 874 996 134 272 - - 1306 / 1890 569 975 484 225 851 227 982 296 57 645 227 982 296 57 645 - - 1307 / 1891 648 221 392 222 509 230 741 726 60 653 230 741 726 60 653 - - 1308 / 1892 682 317 360 248 149 266 119 153 68 805 266 119 153 68 805 - - 1309 / 1893 745 819 014 278 626 257 369 522 76 300 257 206 037 75 947 163 485 353 1310 / 1894 765 589 426 301 356 338 696 123 97 179 338 573 647 96 506 122 476 673 1311 / 1895 721 706 875 337 602 299 801 952 126 463 299 719 591 124 117 82 361 2346 1312 / 1896 711 521 724 315 255 301 766 437 106 808 301 551 897 105 424 214 540 1 384 (1) Değerli eşyanın (3) Kıymetli (2) Para (4) Seneler 240.1304/1888 senesinden 1312/1896 senesi nihayetine değin dahilî ve haricî kabul ve sevk olunan emanâtın (1> kıymet ve miktarı (devam) Gayri-resmî Sinîn (4) Zî-kıymet Yekun Emanât-ı nakdiyye numuneler Kıymet Guruş Adet Kıymet Guruş Adet Kıymet Guruş Adet 1304 / 1888 309 442 677 132 815 309 442 677 132 815 1305 / 1889 313 313 775 142 782 313 313 775 142 782 - - 1306 / 1890 341 993 188 168 206 341 993 188 168 206 - - 1307 / 1891 417 479 666 161 856 417 479 666 161 856 - - 1308 / 1892 416 198 207 179 344 416 198 207 179 344 - - 1309 / 1893 488 449 492 202 326 486 078 202 198 196 2 371 290 4 130 1310 / 1894 426 893 303 204 177 423 357 294 197 541 3 536 009 6 636 1311 / 1895 421 904 923 211 139 416 330 306 205 232 5 574 617 5 907 1312 / 1896 409 755 287 208 447 405 807 816 200 331 3 947 471 8 116 (1) Değerli eşyanın (2) Para (3) Kıymetli (4) Seneler 298

241. Vilayât-ı şâhâne postahanelerince bir sene zarfında kabul ve sevk olunan emanâtın'' kıymet ve miktarı Resmî Zî-kıymet^ İcmal Yekun Emanât-ı nakdiyye numuneler Esamî-i vilayât Kıymet Guruş Adet Kıymet Guruş Adet Kıymet Guruş Adet Kıymet Guruş Adet Edime vilayeti 75 172 441 22 995 25 119 372 7 614 25 040 213 7 407 79 159 207 Adana vilayeti 12 894 403 6 206 7 741 117 2 555 7 739 767 2 393 1 350 162 Erzurum vilayeti 31 281 800 11 042 5 170 058 1 870 5 170 058 1 870 - - Ankara vilayeti 36 266 075 12 734 13 678 159 3 651 13 678 159 3 651 - - Aydın vilayeti 46 636 010 34 818 21 301 082 6 484 21 288 355 6 038 12 727 446 Bağdat vilayeti 14 250 829 6 205 6 531 596 1 960 6 531 596 1 960 - - Beyrut vilayeti 24 819 812 5 536 12 405 794 1 832 12 395 121 1 809 10 673 23 Hicaz vilayeti 187 203 98 105 767 28 94 917 17 10 850 11 Halep vilayeti 22 014 367 9 317 6 090 467 2 679 6 090 467 2 679 - - Hüdavendigar vilayeti 27 136 299 93 429 13 189 621 46 202 13 184 749 45 930 4 872 272 Dersaadet 25 938 894 6 536 4 193 283 633 4193 283 633 - - Diyarbakır vilayeti 26 924 053 9 008 8 715 047 2 286 8 705 085 2 237 9 962 49 Selanik vilayeti 48 503 730 16 428 16 080 566 4 075 16 075 000 3 963 5566 112 Suriye vilayeti 17 366 521 6 040 7 673 617 1 801 7 672 457 1 776 1 160 25 Sivas vilayeti 35 689 400 8 146 18 774 545 2000 18 768 923 1 975 5 622 25 Trablusgarb vilayeti 607 935 419 407 037 144 393 557 123 13 480 21 Trabzon vilayeti 244 904 686 20 943 192 20 943 192 - - Kastamonu vilayeti 38 577 345 10 920 23 688 091 4 064 23 688 091 4 064 - - Kosova vilayeti 18 947 752 11 527 11 646 148 4 532 11 645 493 4 530 655 2 Konya vilayeti 170 577 243 10 540 94 530 713 5 316 94 530 613 5 315 100 1 Van vilayeti 11 752 433 4 657 2 176 711 1 042 2 118 474 1 016 58 237 26 Yanya vilayeti 25 732 275 27 968 2 526 703 5 848 2 526 576 5 846 127 2 Yekun 711 521 724 315 255 301 766 437 106808 301 551 897 105 424 214540 1 384 (1) Değerli eşyanın (2) Toplam (3) Para (4) Kıymetli 299

241. Vilayât-ı şâhâne postahanelerince bir sene zarfında kabul ve sevk olunan emanâtın'' kıymet ve miktarı (devam) Gayri-resmî Yekun Emanât-ı nakdiyye Zî-kıymet numuneler Esamî-i vilayât Kıymet Guruş Adet Kıymet Guruş Adet Kıymet Guruş Adet Edime vilayeti 50 053 069 15 381 49 958 857 14912 94 212 469 Adana vilayeti 5 153 286 3 651 5 124 323 3 489 28 963 162 Erzurum vilayeti 26 111 742 9 172 25 479 835 8 573 631 907 599 Ankara vilayeti 22 587 916 9 083 22 457139 8 854 130 777 229 Aydın vilayeti 25 334 928 28 334 25 265 227 27 828 69 701 506 Bağdat vilayeti 7 719 233 4 245 7 514190 3 891 205 043 354 Beyrut vilayeti 12 414 018 3 704 11 973 918 3 328 440 100 376 Hicaz vilayeti 81 436 70 80 839 62 597 8 Halep vilayeti 15 923 900 6 638 15 706 505 6 376 217 395 262 Hüdavendigar vilayeti 13 946 678 47 227 13 942 763 46 850 3 915 377 Dersaadet 21 745 611 5 903 21 704 020 5 731 41 591 172 Diyarbakır vilayeti 18 209 006 6 722 18 164 255 6 086 44 751 636 Selanik vilayeti 32 423 164 12 353 32 129 097 11 843 294 067 510 Suriye vilayeti 9 692 904 4 239 8 909 353 3 760 783 551 479 Sivas vilayeti 16 914 855 6 146 16 845 868 5 847 68 987 299 Trablusgarb vilayeti 200 898 275 193 309 193 7 589 82 Trabzon vilayeti 223 961 494 214 371 456 9 590 38 Kastamonu vilayeti 14 889 254 6 856 14 889 254 6 856 - - Kosova vilayeti 7 301 604 6 995 7 298 833 6 889 2 771 106 Konya vilayeti 76 046 530 5 224 75 496 038 3 652 550 492 1 572 Van vilayeti 9 575 722 3 615 9 513 592 3 447 62 130 168 Yanya vilayeti 23 205 572 22 120 22 946 230 21 408 259 342 712 Yekun 409 755 287 208 447 405 807 816 200 331 3 947 471 8 116 (1) Değerli eşyanın (2) Para (3) Kıymetli 300

242.1290/1874 senesinden 1313/1897 senesi nihayetine değin tab' olunan*' posta pullarının nev' ve miktarı Sinîn Yekun Beş parelik On parelik Yirmi parelik Bir guruşluk Elli parelik iki guruşluk Beş guruşluk Yirmi beş guruşluk 1290 / 1874 1 675000 1 075000 600000 _ 1291 / 1875 10057 700-3004850 2 401 350 2906800 996 750 499 950 249000-1292 / 1876 11 714700-4628 520 3 243 270 2049590 1 190 830 498 580 99 730 4180 1293 / 1877 3 267000-1 557000 1 560000 150000 - - - - 1294 / 1878 8850000-2500000 2500000 3850000 - - - - 1295 / 1879 4290000-540000 1 250000 2500000 - - - - 1296 / 1880 8000000-4000000 2000000 2000000 - - - - 1297 / 1881 7870 500 42 950 1 490 700 2 247 750 3504 400-500 000 24 700 60 000 1298 / 1882 7142800 2038 800 1 060 000 2604000 940000-500000 - - 1299 / 1883 7650000 500000 1 450000 2350000 2550000-750000 50000-1300 / 1884 13 575000 450 000 2500000 5450000 2250000-2550 000 375 000-1301 / 1885 8147500 1 806000 900 000 1 650000 1 350000-2250000 175 000 16500 1302 / 1886 7230050 300 000 1 350000 4060000 750000-750 000 30050-1303 / 1887 13417500 1 500000 1 500000 3600000 2302500-4200 000 300000 15000 1304 / 1888 10800000 75000 1 200000 3900000 4650000-900 000 75000-1305 / 1889 8850000-1 800000 1 650000 5400000 - - - - 1306 / 1890 13312500-3300000 2850000 6300000-750000 112500-1307 / 1891 26 445000-4950000 5295000 13590000-2310000 300000-1308 / 1892 825 000-300 000-450000 - - 75000-1309 / 1893 13815000-3300000 1 875 000 7200000-990000 450000-1310 / 1894 15125000-3000000 2300000 9150000-675000 - - 1311 / 1895 17 175 000-3300 000 1 800 000 10500000-1 500 000 75000-1312 / 1896 13315000 450 000 5050 000 2100000 5400000-300 000 15000-1313 / 1897 13050 000 2850000 1 500 000 300000 7800 000-600000 - - (1) Basılan (2) Seneler 301

243.1298/1882 senesinden 1312/1896 senesi nihayetine değin keşide olunan' ' telgrafnâmelerin adediyle mevcut hutûtun (2> miktarı Hasılat Dahilî keşîde Haricî keşîde olunan (1) telgraf- olunan (1) telgraf- Yekun namelerden namelerden Keşîde olunan (1) telgrafnâmelerin adedi Sinîn Guruş Yekun Dahilî Haricî 1298 / 1882 39 223 412 29 569 072 9 654 340 1 362 452 1 009 332 353 120 1299 / 1883 45 898 769 33 529 584 12 369 185 1 843 822 1 385 419 458 403 1300 / 1884 48 302 567 33 625 652 14 676 915 1 993 057 1 487 461 505 596 1301 / 1885 55 112 484 40 873 939 14 238 545 2 148 879 1 637 240 511 639 1302 / 1886 57 274 049 45 376 409 11 897 640 2 256 820 1 743 221 513 599 1303 / 1887 56 986 518 45 150 006 11 836 512 2 245 259 1 703 781 541 478 1304 / 1888 56 543 911 44 471 501 12 072 410 2 344 346 1 730 269 614 077 1305 / 1889 54 008 253 44 882 717 9 125 536 2 409 054 1 759 297 649 757 1306 / 1890 56 781 461 47 495 877 9 285 584 2 511 033 1 824 662 686 371 1307 / 1891 59 593 146 49 349 139 10 244 007 2 733 000 2 041 158 691 842 1308 / 1892 62 550 562 51 328 286 11 222 276 3 026 085 2 318 222 707 863 1309 / 1893 69 327 448 53 802 442 15 525 006 2 787 785 2 104 122 683 663 1310 / 1894 77 089 657 59 403 041 17 686 616 3 112 714 2 359 516 753 198 1311 / 1895 96 849 238 76 225 797 20 623 441 3 597 418 2 802 066 795 352 1312 / 1896 89 288 696 73 484 347 15 804 349 3111 551 2 472 552 638 999 (1) Çekilen (2) Hatların (3) Seneler 243.1298/1882 senesinden 1312/1896 senesi nihayetine değin keşide olunan' ' telgrafnâmelerin adediyle mevcut hutûtun' 2 ' miktarı (devam) Hutût-u berriyye Hutût-u bahriyye (4) Hutût-u mevcûde Nakil teller Hutût-u mevcûde Nakil teller Sinîn^ Kilometre Kilometre Kilometre Metre Kilometre Metre Mülahazat 1298 / 1882 23 380 41 688 1299 / 1883 30 287 52 916 610 380 6 19 1300 / 1884 30 965 51 669 610 610 6 19 1301 / 1885 32 462 52 151 611 138 640 850 1302 / 1886 33 182 53 847 610 380 6 19 1303 / 1887 22 190 50 190 610 380 6 19 1304 / 1888 32 223 50 707 597 370 642 570 1305 / 1889 32 453 51 168 610 660 655 867 1306 / 1890 32 781 52 526 628 811 668 411 1307 / 1891 33 083 52 912 635 11 674 611 1308 / 1892 34 468 53 692 635 11 674 611 1309 / 1893 35 840 97 213 635 11 674 611 1310 / 1894 35 500 65 879 637 619 677 219 1311 / 1895 36 142 59 409 637 619 677 219 1312 / 1896 37 119 64 855 621 284 660 884 (1) Çekilen (2) Hatların (3) Kara hatları (4) Deniz hatları (5) Seneler 302

244. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut telgraf hatlarıyla istimal olunan" ' makinaların ve posta ve telgraf idarelerinde müstahdem memurların nev' ve miktarı Hutût-u mevcûde Hutût-u berriyye Hutût-u bahriyye' Hutûtun mümtedd Nakil tellerin Kablolann mümtedd olduğu mesafe (4) tûlu (5) olduğu mesafe Nakil tellerin tûlu (5) Esamî-i vilayât Kilometre Kilometre Metre Kilometre Metre İdare-i merkeziyye Rumeli Şarkî 1 217 1 700 - - - - Edime vilayeti 2 258 4 919 - - - - Adana vilayeti 1 437 1 913 - - - - Erzurum vilayeti 1 285 1 695 - - - - Ankara vilayeti 1 232 2 915 - - - - Aydın vilayeti 3 401 2 681 98 896 98 896 Bağdat vilayeti 2 575 3 565 - - - - Beyrut vilayeti 1 253 2 358 161 124 161 124 Hicaz vilayeti 198 198 347 564 347 564 Halep vilayeti 1 675 2 560 - - - - Hüdavendigar vilayeti 1 490 2 380 - - - - Dersaadet 1 285 12 280 13 700 53 300 Diyarbakır vilayeti 1 800 2 775 - - - - Selanik vilayeti 2 570 5 227 - - - - Suriye vilayeti 842 1 289 - - - - Sivas vilayeti 1 687 2 567 - - - - Trablusgarb vilayeti 910 910 - - - - Trabzon vilayeti 1 525 2 610 - - - - Kastamonu vilayeti 1 630 2 440 - - - - Kosova vilayeti 1 755 2 250 - - - - Konya vilayeti 1 884 2 304 - - - - Van vilayeti 1 395 1 425 - - - - Yanya vilayeti 1 815 1 894 - - - - Yekun 37 119 64 855 621 284 660 884 (1) Kullanılan (4) Uzandığı (2) Kara hatları (B) Uzunluğu (3) Deniz hatları 303

244. Memâlik-i Mahrûse-i Şâhâne'de mevcut telgraf hatlarıyla istimal olunan' ' makinaların ve posta ve telgraf idarelerinde müstahdem memurların nev' ve miktarı (devam) Makinalann nev' ve adedi Posta ve telgraf idarelerinde müstahdem memurin ve sairenin adedi Çavuşân ve Esamî-i vilayât Yekun Mors tarzı Hök tarzı Ahar tarzda Yekun Memurin hademe saire idare-i merkeziyye 37 28 3 6 839 698 141 Rumeli Şarkî 70 70 - - 209 108 101 Edime vilayeti 189 189 - - 227 101 126 Adana vilayeti 52 52 - - 131 68 63 Erzurum vilayeti 50 50 - - 146 59 87 Ankara vilayeti 4 4 - - 131 63 68 Aydın vilayeti 140 139 1-388 204 184 Bağdat vilayeti 79 65-14 286 114 172 Beyrut vilayeti 90 90 - - 489 131 358 Hicaz vilayeti 6 4-2 49 27 22 Halep vilayeti 59 59 - - 250 80 170 Hüdavendigar vilayeti 70 70 - - 167 73 94 Dersaadet 122 117 5-944 663 281 Diyarbakır vilayeti 56 56 - - 183 82 101 Selanik vilayeti 146 133 1 12 451 208 243 Suriye vilayeti 43 43 - - 110 57 53 Sivas vilayeti 49 49 - - 164 75 89 Trablusgarb vilayeti 24 24 - - 74 24 50 Trabzon vilayeti 52 52 - - 169 63 106 Kastamonu vilayeti 43 43 - - 139 44 95 Kosova vilayeti 84 84 - - 239 97 142 Konya vilayeti 53 11-42 358 63 295 Van vilayeti 44 44 - - 177 57 120 Yanya vilayeti 92 92 - - 340 125 215 Yekun 1 654 1 568 10 76 6660 3 284 3 376 (1) Kullanılan 304

245. Posta ve telgraf idarelerinde bir sene zarfında vukubulan varidat ve mesarifâtın nev' ve miktarı Varidat: Guruş Pare Mekâtib <1) ve saireden vukubulan hasılat 9 749 414 30 Emanât ve saireden hesaben hasılat 2 440 293 3 Pul ve pullu zari hasılatı 10 853 156 30 Ecnebî posta İdarelerinden tevdî olunan posta müraselatından dolayı matlubât-ı mütehakkıka 180 080 30 Hasılât-ı mütenevvia 3 207 836 25 Dahilî muhaberât-ı mersûleden vukubulan hasılat 73 128 958 31 Haricî muhaberât-ı mersûleden vukubulan hasılat 9 955 896 13 Münasebât-ı dahiliyyeden dolayı Estern Kumpanya'sından matlubât-ı mütehakkıka 87 364 20 Mısır ve Bulgaristan ve diyar-ı ecnebiyyeden mevrud (3) telgrafnâmelerden dolayı matlubât-ı mütehakkıka 5 467 289 36 Hasılât-ı müteferrika 649 187 17 Varidatın yekunu 115 719 478 35 245. Posta ve telgraf idarelerinde bir sene zarfında vukubulan varidat ve mesarifâtın nev' ve miktarı (devam) Mesarifât: Guruş Pare Memurin ve saire maaşatı 23 663 508 13 Müvezziîn (4) ve saire maaşâtı 311 437 37 Menzilhane ianâtı 2 684 245 32 Tazminat 120 705 1 Mesarif-i nakliyye 419 550 39 Telgraf hatlarının mesarif-i inşaiyye ve tamiriyyesi 2 739 102 28 İcar (5) 297 601 7 Mesarif-i kırtasiye 144 091 7 Mesarif-i müteferrika 592 073 8 iade-i ücürât 204 816 16 Mesarifât-ı mütenevvia 2 297 921 35 Ecnebî posta idarelerinden tevdi olunan posta müraselatından dolayı düyûn-u mütehakkıka^ 123 655 25 Münasebât-ı dahiliyyeden dolayı Estern Kumpanya'sından düyun-u mütehakkıka 126 319 20 Mısır ve Bulgaristan ve diyar-ı ecnebiyyeden mevrud telgrafnâmelerden dolayı düyûn-u mütehakkıka 6 711 951 26 Mesarifât yekunu 40 436 981 14 (1) Mektuplar (3) Gelen (5) Kiralar (2) Alacaklar (4) Dağıtıcı (6) Borçlar 305

1897 İSTATİSTİK Yİ L LI Gl'N DAN TIPKIBASIM SEÇME SAYFALAR SELECTED PAGES FROM THE ORIGINAL VOLUME OF THE 1897 STATISTICAL YEARBOOK 1. Kapak 2. Önsöz 3. İçindekiler 4. İdarî Bölünüş üzerine 1 numaralı tablo 5. Nüfus üzerine 5 nolu tablo 6. Nüfus üzerine 6 ve 7 nolu tablolar 7. Nüfus üzerine 15 ve 16 numaralı tablolar 8. Nüfus üzerine 17 numaralı tablo 9. Eğitim üzerine 59 ve 60 numaralı tablolar 10. Eğitim üzerine 61 ve 62 numaralı tablolar 11. Dış Ticaret üzerine 148 numaralı tablo 12. Sanayi üzerine 201 numaralı tablo 13. Sanayi üzerine 202 numaralı tablo 14. Şose ve demiryolları haritası 15. Tarım yapılan arazilerin miktarını gösteren harita 1. Title Page 2. Preface 3. Contents 4. Table No.1 on Administrative Division 5. Tables No.5 on Population 6. Tables No.6 and 7 on Population 7. Tables No. 15 and 16 on Population 8. Table No. 17 on Population 9. Tables No.59 ve 60 on Education 10. Tables No.61 ve 62 on Education 11. Table No. 148 on Foreign Trade 12. Table No.201 on Industry 13. Table No.202 on Industry 14. Map of railways and roads 15. Map of amounts of cultivated areas in the provinces

1. Kapak

(İjU jjutfsij» J ^ ' ^ (jujjl^ JU- A>-jTİj ^ 1^1 J ^ u t A^L 2. Önsöz

tc^-û* o}j> dx<ai:^ JJL. jvj\ J>-ta o+uu olvj \^ jx\ wa-*l o3j> <-J3^ dt<^^ co* W tc^ait 4,1 c»l.\.j)^. < U ı ^ \ y jvy»>jîj o«uu düur ^ y ü^-i' ^jj^ olcu- dfcy^ ^i»" jvj\ j-^1" J^.> yjî^ -»^»-^ ^yâv* \A jvj» jl-^ ^jii jvj\ j r ^ Ji-b >A ^JUI. o3j> wiicli^ J^-î»* OU*- ciuy jv^> ^ ^ c - \f \r»^vj^ tt Jic-* olcu- iix"l>^ ^ r ^ r T t ^^-û* düyi^ O^CL. jv.y o^'ulı 1)1*»-^^,3-<^- NrNt YA tc^jki* juj\ J ^ - olvj.ai^ji \^\^ YA»i»j9td\j\ı jvj\ j->-*lijl *»>^>- *»./j>- ol- ı ^J^J ^ ^^-^ \wr TA ^cjui. J^^L>- O^u. juu ^-C- t» 3.1 İçindekiler

t JJUJJ Ol'yjt.JJAIC j»«*j^b tfjui» İİJCAJLL J^^*»-CCC ftjmahjb»jc«4j*ı \vw V\ ^ j \ X L» dl^*.> ol^>-j O J ;»AİJÜCJ- #J<JJX. j f ^ ı ju*<*j y JX"IL>-J o»*li» juji c-jj jfte «ı^»lıj OJU JjUjt fjö 1 *M ol^j j ^ - i " ^-J3^ «IA*JL* <>-^JJ e*'»** J f j ^ 5 4»t o«ı>> ^ ^ ;\Aİ^ dbj^o J^i>- ^C-j CJ;»j^'Ult ta ^J\JUU dbj^j -C-j C^jj 04j'UU ihluf (SJ\*Â*J y dljl^c ^I^i ^\ AİJU ^"kx«fi) 04»UU «Ulu? #f ^;\JUUJ ^A.^-»JıiA.l^ *y?y 4jo-A* dl^x!l c^-wjl 3.2 İçindekiler

4*\<XL jljj» *y?y of* C*V is*** 1 \t\t 0 J^-»*-^ cjc4j'uu LJ» i-cu,_^.c O«\ ol»lj ^UJjl^ 4J^-<JLU j ^ 4 5^ Cil^ ^«J- JJCa-»t *JLLlJljb OV 4»Lö\f *)* AJLİ» *)>-y j f ı C i ^ ^5-^- Sf \f ^^*'lcw^ «^1«^ *^JU A ^C^Aİ*» ^jji*- 4iX<JU#.>^>-y t X * * C**\jJ J<iA>- OA KA&Iİ^ 4). *JLL jj>-^4» Cil r * ^-C-- j-^-^-^ J'J <V ^x.h Jjl-j^ j^j^ Cr,.^- A * *»^:«*»-^^* o\ olr^ljjl 4^ J-Ki* JA: <JLU jj».^ cil^ \v\r JJLıU* ^ J^İ>l0.\ jj^^^-oi Jl^U-Vİjl» wl-<jli» v <^J\JÜUJ ^JLJ». tik^ai» *y*y»xv..c >~k.> "V\ ^J^AIU ^ J y\* ^ ^ y 4oUfr\ 4 *JW ju^> 04.UU ^ fjj^i*) y «ill.ju^» jyl» *y?y *\*\ ejkoj*rj-.'.r^jut djlvu^t»^\ cj/>i o*iuu tiflu: «w 3.3 İçindekiler ^jijüui^ JA^ICI «\\

Tıp tfjui* ila** VN ^J\JUL«J ^jju»- *ix<ai» juy ^ ^.-û^ji ^c- o%uu < ^LA < ^ y f ^rk* tf;ui* Jj^U^ jv^l» 0>»j\- ^ JşSl <s*\j*\ tsf^- ö^y #A *-Vr ır,c "' V?\T o%uu <~JJ* * ^ V# ^;\jüuj jjp dîüjlfc. jv^jîj»-tf^ öyt) vt \ 4>) **1 >V* Jjt^L* V ^J %*to*i»-^»^ V\ (jj\xt* \ix,**a*-j «>JL«* & j y * \» çj>tz.~a o*ull w»i «v*\ ^^Ul JJL-JJ ûl'ji^ \ j J f C» VV jle-î» j>y^ tia»<juv ^j>-^> Ai-.c- \?\t o*uu <LV^- y^ ^LolyJ. 4>t <Ju# j**>j«o%'ul ^*&4 a.*^ j-c O >YW A» ^^JUUJ j> ıt^ol*» *y:y* ovuu AT ^JUİ.J ^Ju». ^ILJL.J AJI *yry ^\ o^y. >*'Uli W* At isj\jûu tix*ajuv 4J,\ Ku»y? -»J>->»»-^Vj^ A*\ ^jui»j dl^j) om-*u jv^yj.as^ AA ^j\jüuj^y d*<a»\ cx\yf *y*rı* #AI.C- \f \r \\ 3.4 İçindekiler

J* y dk*a*\ M\)f >>->*..c-<:- o V U U ö l V j AkJf ^jiïjc)^» ^ jutj ^ y j V y J&M hjus"f J\ «J%UU dí\c \ &j\j*»}fjd^xcjfya j ^. j L j c T U ü i 4^L#.xi^^c- JJJ^JJI \«r ^ y ü l ç * ^ oüjlt* jvjfßj o ^ U l i o j ^ v U ü u r J Jlj»j rv-^ \»v ^j\jû* UJL. jü\ j^yii^i j)l^ Ju* j^y» j. ^» ^ ^ c - N»V ^Aİi «ll^jl«)» J U ^ I j Aotr j \. A l l l ^ X*\^\ )%j\lf^ cif* \*\ <Sj\ JU Liíli juj\ j í l c». ^ ^AL- >tnf >»A ^. j U yt->- ^ c - v^*u>- <^>- \»A ^JÍAÍ» tilt^-j ju) I 3.5 İçindekiler

-<'»j^\ otajtj *^ic* *^f^" oy* (j^"*^ V\G ^ j U i. dj»iuj\ İ» \y\t j - ^ - 4 ^ - \ fo jxl_-*j- \Y*.fc JU»»\ u-j-*^ A -">^U J3 V -> W ^ c - 1 J l y i5t J ^ 4-*-«^ o b j t j ^ j y j J>ı»u. \ \«\ tfj^j ^ ü r - Jy j V j : ^ i j ^C- >f\y ^jui*j j^y viio^ jıf~* jpj jyû»a5^ \t j ^ ^ U i. ^ ^^». İİJI*J\A* j U ^ O\A^\ (5^ C i ^ ^ - ^ l - \Y»\»J*--^ <JU c J j ^ \Y» ^ A i 4 i i U ^ j ü ^ 4 ^ \ j ^ j j i - j ^ ^ ^ ^ ^ o f S ^ i V ^ - > r > \ o ± : ~ < ~ ^ Y ^ A NYN JJJA>- j^» ol-» ii*j4cy:-. o\jc~.».vi-o Y \ Y \ tcj\ai* iia^-^ j ü I 4),^ CJ\JCA jy>x\ *x.ij* \Y*NY \Y\ ^jiai» ^«^-.j j ü T jjat^ıı. o \ ^ L, O4J*UU vlü^.a:»^ \Y*\r >YY j V ^ c y j.ai^ü \Y*NY ijjm JJ**C*.JW \*y* öy* tj}?r ^ j» - NYY < : J L >. ^ l " «^JU. o^i- jyi :\ ^ - c - \Yr ^j^ai* uali^-j 4iA^ <Sj A^^ j V ^ y j.alimli ^ d^u^ Jy*- <~ <>*)fj^l^^l» 4).l>- o j * - ^Yt J/'^JIAA j V ^ - c «^ i J* 4j'UtiJi, ^Yt JÎIAI j^>^ur j ^ U. û f jji ^ c - j-^-<^- ^Y^A NYo 3.6 İçindekiler ^J\Aİ.J c - J i dj

KİL.f ^JU**J<Z**J du-u^i-tj >VUo\ j^l» jvj-tjjj «AİJJ» <:~<jr *A.A.:>.\ jloj *Ui <Hl<r <*. >»j\*\ oy* S^f: ^ 4^»* JJL\ ^ - c - \YV \YI AÂ*_j 0«.Ji (ili-»j^> via*-\ C Ü ^ - C - j - C C - \Y^A o j J J ^ J ^ A^.JİJU^^O^^^ ^y^öf* JM-»U \YA Jjj-C-» J»Ll»»\,J*y<ua.' KI»Bj*i\ A-a--ai C^J^J c J.S c i l ^ ^-A;.-, \Y*SY J A : \t*o jvy ^ t j^a" via- o^b3 NY'Y * ^;U< dl"juic 4).-AJUJ-*. Jt*m\Xj isj^*4>\ J^jî^ ü^i^ J*y* <aa^ WY OI^^MJ ^tc jvj\ J ^ U. <I\A»1»^W* (J*^*" A }*ry ^-^^ ^^3 \YT «ı»u»:cj ol>\jlt jvj-cyj ı$y- j-^» <l_- SV\Y NV'A <»«ij«^-* \Y*İ ^y* d X. y L j LA) 4>*y jjiii JUJ\ j»\j\. A i j ü ^ c - \rı (^juiı j / " O^JLA»J VJ: jj-c-. \Y*\f ^ ^ j ^ Cx**) \yo ^Jj>j of^ L5- < : -' Nf\Y j-^-^ J^J^ J^ 1 " ^'-»^^ ı^jj \ f o t^j\-û4 jji;yy ju^\ (^J^C i]ji-ji^juinil'.juj * \j»j\*~*30jfy j^t-'u.jlijüc-ı«jaiiau «djwt \ f \ y *jjuyy rjj»^ AJO:»-! o«uu i cuüiit ^juit^ djjj^j j y y j U y jız-ı.^ı^ü \Y*A 3.7 İçindekiler

S* ^JUI-J vix.yuj jljflj AI^li ^JTJ* o%uli dajvit \^ ^yr^f) <Sy c V r L9- <: - VfNf ^i* oylf ^ c - \f»y \tr viu-jic \ju^\ ^ ^ ı^- - \?\r \xv ut <: ^^Ui. dbjt ^* jüy ^ j r i.jv'uu viüvr.jci^ü ^-f- u r ^j\-ou AM o'cj»^ > J> J'*»JUilf ^-C- Uf ^jui. dx'\»^l^.j jvj : cyj.aj^]** ^-C- 9*JOj g'jk ^tf ( ;Uöj<yL.\ ^-^-L" A* 0 ^ y» r y ja.'uu dilu:».c-o-. Uf jui. iix^-u 4 r " ^ j V ^ o > ^ r - 0 X 3 ^ \^\r \ tt ^b'li^ jvj : c 34^ ojl^" r i.ai^l; ^-AL- Ntt &*fj>33 *jf* m jrs~j y jf> <&}r m-^ \r\r Û^L-C- Ntt Ji' #JUj A#jl/ ^Ll\ ojlil^ A^-^C ÂJlfi. O)J.Î AJJ^I^ jj-c- j^-<«- \f»t. Ntö ^15AI^L ^.u.^c'^tu- y»\c ft^^^* Jiijüifi' o\^c A..U ciji A'^.» ^JIJJL.^ ^y 1^.0^ oüjl*4j ıf^* ^:-»^->) 0^ \i\ <SJUÂ* A) :^^y ûj;li jm.^\ j5^, A,'UU *Hlur \ t"\ ^^LİVİÜI^JIJAJ^AM I^^Aİ.j^yjJjU J^>-^.JÛC»j< r^< ; UûJjjJ*-^j- NtV A-a»- ÂW ««j^ 4;-*^^ jj-o NVSf 1^JjLJ Oil»-Jİ \t^ t/y A>JUL. ijjii-jp x$j&-^} Ji' djj^j JJ») JUT ^ jicj» T5-^ \t\r \t^ 3.8 İçindekiler o^-*u jv^^»j

J>^^J J»J ö*j m y &* m Jjy)3 ^j^üf* \ n r J^l-C- NfV Ne» JJ^J -»^T^ t5- <: NHY \O* ^jui.^ ^ y «ifc-jlj» f^«jlj ***V t5 -<: -' \ # ı juiıj ^ y iimjla* J^yf-yh Oyf) Jbf ü^.*v ^»Jtf j*,3-0 Nf\f \0Y ^J\JJUJ ^ y JJ»j % y j^» tlil J^â cu^ ^ - C - >tnv»**^*vi *<~yj* dislf \or ^ ^ıı^ \YM jvj) ^ : N o ^uw;l»-j ^ l * * - is^y^j *yry* J^M}r i*- 4 -- NHt o*uli <-j/ çulur yon ^y d J L '. u l ^ <İJ^ c9-4 ~*' N^^t JAL-C- ^Y**! NOV O^J iijcuu o^^ J ^ - J «J«^"J^J J^l«> Crf^ «3- <; 1 0-^ ^ \V*i \0A ısj\xt*y <jj\jjuy C.*J ı2jcl*u\ juj\ 3yy <Jyj J» j < j±\^c-.y^ *Ub olvj tfjuiuj y ' ^ t j ^ <^ ûvjj\ *J» J^j ^lu^ jal^o 11»jLi- *y*ry Ûj**\$\j& jü^\ tj^jf* CU^ ^-O j^<^- St^A Ut ıj\j&y C <yy iljcfl* juy\ JU»! \ ^ JlLi- J^İİT ^^>-^ o%uu 11^ \\0 ^y JJj^u 3.9 İçindekiler

djjuj *J\AA *uu.owj # «- 4-AİİJ [^l^-o^jjt J > ^J 5 45 yti 4xCl m JJLİ 4* fol I 4ı JL. 4 3 Ji 4ıl y 11 4>.\ 4J\^ 4jjJL«foj (j^jl* 1 İdarî Bölünüş üzerine 1 numaralı tablo

{ a^u JVJ-OrAji ) ^15.ki fc* ^j-lkî Oya " «i- c> - y> 4»JL.\» J'JJ 0 U - J J ur* ^y-liî 4»*J3 4.2 İdarî Bölünüş üzerine 1 numaralı tablo

I^A^OJ Us > r y A \ T Y T i VVo, VV > A»jal 1 rr \ \ V 11 Y-ol ^A1 İ İl N», TY > r N V 1A A Y-1A 1A V T Y Y A, oo \ i N \ 1 VAl Y Y A YA. \«, i o Y V N Y M- TT V o A 1 M, V i» aai e >o YN V> 1 r«u V 1 i» > ji'l 9 0 y > > A A A İ M N X A V Y V N, T o Jr\* 1 t o e Al İ M N «Ti Y Y*. > V, N» i \r T YV 1A A İ AA 1i Y NV, 1i» i \ rı AV N Y TA ÎT i, Tl» dijui \ V T t N ti M VY 0 0 d o, N i Y Y V v., T Y, M» > i ıv Yi V o Y 1 Y T 0 0 Yo, >» JUL»^ 1 N i "l Y-V Y TAV r\\ 1-, VA V i İ M YN, Y^ ^ t *» > r \ \ 1 1 \ Y T1 TY, YY *.u» i rn \ V Y A, 1.T i t > r > i o \ > V Y i A 1 T N Ti V, A o 1 0 T t i A \ \ İS Y N t o A V*. No, \» > > i e A 1i o. 11 IV > A, Vo > T i N YY M \ > Yi \, YT t \ A \ T M A A v \ S T i V, Y» LİL-M- yt N 1 i V V \ Y N t Y \ A Y>, A-» t Y N Y YV «IA AA ^A \ AY V 1Y "\ t r t ^ Ti YV, YA * \ 1 YT rr Y Y, İY» N A Yi rv ^^i \ Mi A Y V T, YT» er* N r Y > o \ rı tll M V N V, İl» i \ V Y V vt T \ Y MA AA i \r, yn» \ 0 A > \ e Y N i i N o V N Y, o \» 0 T o TY > «A \ i i \ -YY A i i 1, İT 1 t \ N 1 i i MY «, i ÎTİ M, Vi 1 e \ Y A N o, 1Y > \ T V 11 oll lol NY, r\» U> Y Y r i t i \ Tl > M> YY Yi, *o» N Y «\ VI V T1 H A Y A A T, YA oh y \r > t vr Y Y V Y, VI > \ o N T S N VI o> V YVİ M, ^ > i Y V V o Yi > T Y ^^, yy. r YVY r o i T Y Y 1 Ao i % Ai 5. Nüfus üzerine 5 nolu tablo

,Uu jv»\ jj J ^ ^ j \ n r > *<^- sr** \ V N Y- N N r - Y Nt«r N r t N Y N Y N Y > V N r \ r \ N YN N \r\ Y N YN r Y N N Y Y N o Y \ T í o Y Y \ri Aí» Y \ b o > 1 Y \ 1 o i Y Y \ V 1 Y oy Y \ A o ATA Y MI NAY Y Y o t A Y Y Yo Y Y Y Yl N A A Y Y V A \rn Y Y A V N Y Y* T N Y* A Y A Y o i Y MA NM A Y N A M N Y V e N N An oy Y N Y-A N AT o A oin o Y Y 6 N Y o or O A t V Y Y 0 or o. V ova VV 1 Y N 1YV Y A m o V A 1Ao A Y V N N A V Y 4 YV1 V\Yvvn VYV YAN A M A Y Y o Y A A AM mth AM Y 1 N " J N Y o^ ' r o T \ o A V i VoY V A N I N V Y V ITA NY M \ AN N Y A Y N r 1Y VY N Y-Y 1 A V V V \ Y Y N N r > * V VI 1 AYA VY.o«l M N Y N A A N n 1 AAV fit N W VAY N Y Y A 10 Y V o N 1 Y A MA N Y Y- V Y A o V \ oa N N to N Y YIN M V N M A1Y N N YIN N Y YV t A V Y A o. o ova 1 V N Y Y Y A V A o V Y1V N A 1 o A YY N Y rv YA V Y Y o V \ N V"\Y Y N A N Y M 0 0 6 V YIN X o o A A AN N Y -W Y \ V V M V A A MN l o N Í N V N Y A o \ N V Y M N Y NV YV M 0 N V o VA e N A NV V Y N VN N V Alt nt N A N VV N A N o VN" N A N V VIY N A t N 1 Y A o N A ov A «N A om YA A N A VY\ vor N \ * f V tfjuii U*:^ V jvj\ jj- J^J o>3j> ovuu vhjl»»» >»» 9» JU.Jİ J- í Cl ÜJ*5 tfl of*. YV N A A M o-\ \ Y"\ VoY WS Y A V A Y A Y V Y V o o A o o A o! N N "\ NAN Y V Y"\ Y \ 0 0 YV M Ai N Y o A N AV Y V Y N N Y Y* Y V Y* Y Y V 0 0 \»\ A o N ov Y o Y Y o Y Y Y o A Y \ Y N Y Y Y 1 o ON N N om Y N V N VA Y NVV Y VA» N N \ oar n A Y \ Y"\o YA nv N -1 A "\ A A V > VtA N Y" o YV-Y» 0 > Y nvi Y VAt 0 0V tr rr 01 tn rt \ Y o Y A o«\y I "\ N AA N VYTVA YM o "V V 6. Nüfus üzerine 6 ve 7 nolu tablolar

OL»* *ju 1*1 \r"u î «\ A o t \ r Y N A 4. -» V \, i AJ \ V A A Y ı ı V ı l i»t i N, 1A' -V > T N N r A N \ vr«.r i, Y^ Ar Y N t > Y > r, i \ Ar«. \r"\a Y Y V, AV> > ri v Y Y1A * YVI A N i \ ir YV; V i \ \ V Y V X Y Y N Y Y r Y ', ' 1 Yi io * y ' ' A* r > r r\a, \ Ar N i o Y YA '\ N AY r Y A N "V A ^ Y r Yr*\. IA ^jijıi* OJJ> 4Ja-i 4jijy ^i'ii^ ouu^ " 1-1 c-'j o i r Y ^ r A Y ^ ry > A M i ı orı V YV ıv, in r o o t > vrnr i A,», Y i v AY M N YN A, t İ İ o Y e Y Y V t A, VA ^ t A^ Y Y "\ A Yr, \ A Y t " T İ ^ t tr *ı N r Y Y r N N i V > 0 0 0» > ^r Y V Yr Y rr A YY A r Y * t M VN o*., «.A ri, r* 11, A"\ N o, V \ r, > vr, r \ A N, Y Y 7. Nüfus üzerine 15 ve 16 numaralı tablolar

V-.t, jlf! W 171 11 11 Y Y \ M M N M Y \ t v \ T o \ YY 1 \r Al \ OTA ı ÎT tt N Y T 1 V r ı \ ı T T V M A Y o 1 \ Ti N A V V N T 1 Y Y \ V İ M N - Mil N V A 1» o V 1 V o o. T o \ V N Y o Y \ t A A > Tl e \ \ T Y 1 M M \ T N Y A V» \ V o \ N T V V \ > Yi \ YA V N T Y o o oy\ YTTA Y 1 o 11 T» «J.I V" t \ Y T o \ Y V T t T YA İ o V Sl\ N A T 1 YAVA İ ıv o > jj^ül i 1 \ A \ 1 Y T A > \ Y V Y 1 Y \ ej Y Y t VI N A V Y Y V -, I Y M N YİV \ T \ A A i \ Y o A Y -N ol \ i \ MI Y V 0 1 A 1 1 A A N T \ 1 Y A X İN Y! VI t T A > 0 Y > Y 1 V T y\ t o 1 \» o tt N Yi V t A \ \Mt T V o AVA ri\, N Y V» N V 0 i 1 A 1İ1Y 1 I- N 11 e T İ V AYA \ M \ \ \ 1 T V V 1 1 Y Y \ A TM > 1 AT T İN V TV V N \ T \ Y Y 1 A Y 1 Y»» \ T T \ o N» A \ \ Y Y OTO 1 N N OY Y Y V T OVA Y i 1 Y VA o Y V» «it»- ^ YM TAT Y o Y Y N > T Y \ Y ÎT T1 AA- \ Y * t \T!' t V TM A N \ T N A N 1 1A 1 o N \ \T i AA N 1 V \ \ 1 \ A T T. 1 T \ N o A Aj Y V 1 t Mi 1 Y Y it \ 1 \ Y o N > TT M A o V YM V M V V V 1\ 1 Y A T1 V1V Y T V \ \ V > V o 1Y \ TM \ o T T T e i \ M o >., > t V > TA«. V Yi İN Yo» \ X A \ Y Y o 1 V \ 0 \ 1 N Y 1 Y o \ T 111» T YY A i Y N \ V M Y M M A j \ Vı > MA Y V 1 AY N o N N \ M M T*T \ )) : VYV M M V N X N İ VI \ \ Y o V o A T Y o i İ1f«' v \ r\\ 1 t Al Y o Y V VT M Y N o \ e YA N o Y Al» N YY \ YY*. \ 11V o Y 1 A N 1 1 \ VA 1 t A Y A* N YY \ \ t S M T T A i YY V o» OTTA AN o«. ti v t. \ T T Y Y o N \» İAA Y VYV N T M Y A N e T T A A» T V Y o YT V A T 0 «A N VA Y 1-o Y Y MY N N V o N A T T V \ 1 t J j.ia-î \ \ 1 o N A o N T Y 1 o \ rroi T \ 0 \ A V o N > T \ t Y i» N T V V Yi Y o ^ o \ M\ 1 T N Yi T o \ V i Y M e V N A N M t s. \ T o Y \ \ YT N i 0 VT Tt \ 1 0 0 Y T i N A o Y AVI VYN» T TIN A o t T IV \ 1 T Tl 0T1 VAT \ Y M İ VI V\YV \ o 1V \ TV YT1 TA i V e N A ı T VI YİV \ Y V Y Y Y VİN V M İ» o A o o \ \ A N o \ Y \ \ Y ^» \ \ T V YA M Y MA \ VT Y o IV T t o A A \ *» M T \ \ \ V N Y VY \ o \ t M o MT T^ T Y Y \ İ M o A > T "\ o M İ T A o V A t M o M V T A Y V Y T A T M Y Y o Y 1 Y < İ M YT Y T 1 İ A İ MV \ 8. Nüfus üzerine 17 numaralı tablo

(JJ\<XÂAJ ^.Iş- via)aiu $y>-y AİoJut»iA>A^İ* Jfe^ * 1 «âl*.,11 11 t > T \ 1S «i \ 0 i t "\ 4j'ULl JJ^Â*- k_.:x. TA t A tr t m v VV </ui- <XJU tx^ VYİ \ Y V \ Y v i tr - N V 0 \ Y \ Y«A"\ A " V V > it > t t N \ i N > i \ > A \ r\ v t > V VAT YAY mn \ t«v \ 1 Y \ i Y> X 6N V \ \ İ \ t n «1 VV \ f r YY YY Y Y V Y \ 0 Y V 0 Y V i A» Y t A^ Y t\n t 0 t v*\y Y V Y V t\ tı\ i \ Y Y VV Y VV Y VV \ i \ 1 N "V \ 1 \ 11 Avrv y Y 1 MAMX At AMT XA»\t A A 0 A \ A ANA A*,A V N tro v T *^ A\ V i i \ "U i IMA ^vrn N t 0?»! \ V t r\» M 1 t \ i \ YAY \ \ A A ^ r\ i A t AT t rv\vr A*» i V > YY> Y i Y t*\yr 4j'Ull <- ju >_:.d r 1 t. YA 0 i i i*\ V \ l A e A YVY Yi \ Y t > \ "\ 0 Y rra 1 1 9 \ \ Y«> \ V t \ \ \ İV t Y \ \ \ > A N Y V A > Y A Y V Tl Y\ r\ t N Y S Y İY> \ 0 r Y 9 1 e 0 t > «> n V V 40İJLCİ _Jr>r. > 1 \ Y > t 0 e YY1 YAN *t\\ i\m i\m r na t *. A \ t \Vİ Yi Y Yi Y A n A j 4Ç "MA > YY TA Y r\yi i 9. Eğitim üzerine 59 ve 60 numaralı tablolar

3 c * h e it w \ V; Y Y! 1 A A u n. 1 V N tm.11 0 e W \ «0 > V U M t i V # N Y ^ V. * \ r r A. V! Y Y X t i N o \ V t \ A Y N > \ t N Y T- YY A YA \ r \ ^ > Y Y Y T \ Y i \ t A A! Y T Y Y w t t r A YY \ T r YY r X \ t t \ 0 \ 1 A Y Y A!'.1 i YY YY v Y 0 0 1 \! l i \ t 1 t V 0 0 Y i t T! \ i \ i N Y V 0 6 I V V N Y A \ A \ t Y Y''. * i N V \ V > x r x Vı \ Y *\ YV \ Y N Y \ Y \ \ i V "v V Y A r : \ > I N X S \ \ l 1 CA;. \X\ Y X ' Y 1 t 0Y! >! il * 1 * i * ı; 1 ' > N \ N \ 0 \ j A i N Y 0 N \ \ "\ t 1 > \ r \ \ t \ X \ X A t Y Y > * Jt. > J A Y \ N > A \ ^ Yi Yİ v N Y \ \ Y Y t Y Y o i YY t N Yi Yi o Y \ \ \ İ A XXA X t X 10. Eğitim üzerine 61 ve 62 numaralı tablolar

I 1 J j 1 j y y YloYo «ti \ t o Y>^o-U^ YA «o o \ xv^ m \ Y Y Y ^ i Y t A Y N \vn^yv^y At jw* ) YY N YV ty YYV o i Y o \ \ \ V V o \ i N e i o Y û A İ rayi V A A A A o n VAAiViio YY \ o İ t VİAYV1\j A N i o o A i > v Y -n t \ V "\ "\ V İ AY o o$ y^-ı \ 1 VYAY*\ N t", \ YX X Yİ V Y A A ^ r r A Y \ "\ v x x x ot li. Y N o N i UTA e 1 I A \ T T T.i t \ \ \ A *\ o A N Y 0 0" Y V l \ VX \ İ o N A"U V A M - ' Y Y i V X V j \ t i Y İ Y N o *\ " i o YA"UY$ \ \ l YAY ^1«YV1\ x *\ *ı \ \ İ Y \ " "\\ S o Y layayyyj A*\ VVYX Y A i i V o X V İ «t \ AVİ\ \ A A *\ A Y \ A YX o V VV$ 0 0 0 0 *\ o o Y 1 N i "\Y Y t Af N VYYY IIYİ^N1 o A İ V 1 1 \ Y A A *. f \ "\ «A l\ 1 V o A 1 \ \ Y ^ r i t \ M Y t v \ \ o 1 i OY * i i VA i VY fv - o - YA Y ota^l-vli-u-f<-jr\ N o t A 1 A i o " ort\ Y A ir \'V08l İ A A \ Y V «1 Y Y Y \ i İ \ 1 o Y* r \ v N A ^ i v i i V Y A 1 o r Y \ \ "\ Y A i «t N Y<\ M "\ Y Y"\ Y i V I t T o i i A Vt " V A > İ l \ A A Y o ~ i V 1 Y İ " Y V V X \ a t \ \ı N W o Y r X A N A V o A Y V İ T o AYYY \ A o A t \ A : x x x o. \ o\ \ \A» ı n o X Y t X* \ V Y "\ o N V \ Y VYYY A A A A A S A V A o Y At ^ İJV -'' N X X X X rirea^l "OT Y N oty o AY? m e o1<\ 1 \ T 0 A \ m \ Alt Y > AY^j X X X X AY V t ^ "nv N o \ o X i XI e Y Y " 1 V \ A A X \ V \ i t.31 Y o vv»n A] > Y o A 1 \ X Cf X A o Y o e 1 i 1 \ Y e xr\ 1x \ Yİ0Y1N \\ı \ V o - "\ V o\a 1 o1y N YAYİ i i Y A t "\ \ \ \ o ^Y^ VY? X \ X V \ o x VYnt \ \ İ X A A A İ A i o VI Vı Y A "\ Y o o 1 A " \ \ Y o X o 1 N o o A Y V Y x \ V "\ ^ "\ A ^ X 1 N A \ o \ it N o o A o \ Y X ^ N «Yo Y V V X "\ Y \t ^YoA^^^^Y \Y^Y^\"\Yt juç YYİ YX l A 1V \ X Vt o V Y 1 \ N o "\ \ o \ Y Y "l Y ~ A «t v \ x vt * Y i Y V \ İ o \t\\v! "\r\ \ YS AM VA V r 1 - V. İ A Y A \ Y 0 N *l o o Y > N M *l A \ " V t i Y i V V V A Y YAJ 11.1 Dış Ticaret üzerine 148 numaralı tablo

\ \ \..5 dtvuo! t T A i e Yin vxx< ele V X f \ l ^ A \ A o V X X X \ caf i Yo/< A o YY t YY A A t V V A v N i i Y < \UAo«1 A V N o X i i\trr X İ X i V X V i\ İİYY I«L i r \ A A v i ' İ A" İYYj Y \ * i V X İ VXr«\n> n \ - A H X A " A X < <)*± N i A X A a \ IX X1X Yi t N c V e A X 1 V < L> \ \ l X \. V \\\ - W it X X A YA< \ "11 o T1 Y o 0 0 0 "1 M İ Y A \ Xj «İVAAl \ M I * JA»~ t V o Vi V V Y \ A Y< YY 1İ İ t ^ A i Y \ V Y 1 M A< IVt 0AAA \ Y o *\ o V Y o YO Y t v o er- t ^ Vj Y i X YYY V11YAAM i A V o. o e< > Y o o N X i \ t«1a0vm V A Y N ; Y X \ t \ o -n v«x A A V«At Y 1Y 0 Y \ i Y "v v > i \ t * \ X V Y \Vl V t \ ^ V X j YYY Y l X Y o * Y \ <\ e rx r A ^ 0\... X\A\ YA1 o 1 : \ ix" o \ e X i X X V V V «.. 6 0 > - ^ *\ \ X Y A X İ YY \ V V İ \ o A 1 A 1 \ î 1 X Y V V V Y 111 V A ri 1 i\v: IX Vİ <^A*\ t V Y Y i Y 0 0«\"\"VT*.j Y Yi * i r i \ ««\ M N Y Y \ A N o o e Y A 11t r N i V \ N \ 1 o o \ ^. r r r o 11 e N X o X N A ii \ A Y V V A x: i v it X İ 1 \ A 1 \ \ fl, \ V 1 X j Y \ i 1 M Y\ A V AA^ «ıu-1, J^vL \ V i A \ X \ Y 4 >^AX^İ Y 0 0 A A ^ Y T A ^ 9 A \ Y \ ^ e 1 Y 1 A ' j : x YY X X\A AYX W 1, Mite "Y \ X \ Aj V \ o \ X o; \r x v/ 1 j! t \ A <\ A " j x r A Y \ t A \ x j 0 1 Y \ ' \ A \ rwa 1 e r V / j \ i r 11 v X X V X 1 IV HMA'j Y i \ V A \ \ *V X Y X \ \ X X X j 111 N o A i t o vv \, \ \ X A «\ V X N \ oyyy Y Yi X ÖV* i XX" X ^ \ \ «A \ 11 v j <-> N Y X T n u t YY^ A V AX" VTA» j o o V X o\\^\t İ o A i t İ \ ' o X V A 6 X \ X 1 l j 0 \ V A o AYY o A AA1A NJ 1 V \ Y o o e t^r-^oa Y \o\ «\ j N Y e X A \ A Y V > N ^ 1 V \ V ox j \ İ o e V o o 1 OY \ V V ; * o X X X t r ı \ -\ YYoYX X X Y V o A Y \ İT oo-» \ x n v x v d,\ n r r r i N 1 Y o 11.2 Dış Ticaret üzerine 148 numaralı tablo

elf M AAI T Noel) \ \\rxxx r\t \ t v 0 t t X ti r \ N T N t t t i t x t o tii 1N11 i N NX/1X VA \ \ T A1X A \ -i I N A X X 1 X VNMVVV \r A A o 1l) <... N > x 1 ^ v x \t^l\n\ vır ı txvtain ttx xx t«\ \ vx 1-tool A A A N ovv \\ NlltV A oavn N» X X 1 \ j 1 V V T 1 X XMV A N X \ \ \ t t t ln VV r o X o t \ l S o i 1 XX" l VI 0 WSMM \ A 1 \ iri) V A ^ A N tn l o^aj XlVulllV \ X V Mt N A i * 1V 111 İ Ali ot M IXX1X \t M I VV o 1 XAJ A^»t v t 1 * 1 >^ V A N N \ ln A NVt V x o A^ t AJ > t A 0 0 0 1 \ t e ol \ xıx^x o. \ \ A A A ^ ıır\\ 0 t V ^ A A A ^ N t N ot! VİVN XX xrxr r X X V o o! İ i i t ı ı v t t t \ \ x x A: t VIA t i e \ V 1 \ x V i t t X V N N İ Xİ X V t V 11 V v v 10 \ r i T V N \ \ \ ttm v$ y X 1 V V A v^xır^ ı^o o t r v \ V i i i N i X 0 0. r o o e T o t X s XXX XX-A * At i'» î \ Vİ 1 11 ^^ v ^v j^j XX\XA1V t\rxv\tt o \ o A A ^ ı v x x o«\veoix. ttoi \ X olval t^ orv A N vx o\^» 11 > i 1 X 1AA^ t 0 \ M A \ L.L t A X X X 0 X t VAT, N X \ A i r A \ t V A A 1 0 X i X A N X m r İ t \ \ X A \ o \ \ A 1 \ iti 11 Nırr \ V t ^ t Y A ^Xle 0 0 \ V V N v' \ x s ı i \ o i X 1 i İ t V A V A i V 1 A \ 1 " V 1 o i i i A N \ \ X > VA \ t o x ıt^ tl V o 1<\ N i 0 n V ı ro ı \ xtr\ıt \ t A X X T M"»r\«, i i» ) w-~r tx-xm t 1^ t X c o V X 1 o o X \ 0 \ 0 s 1 x-v 0 XVA \ A 1 İ \ X X A A X 1 \ \ > \ e 0 1 VAllVA i t 4 11.3 Dış Ticaret üzerine 148 numaralı tablo

^- r C 1 A- t e 1.S «T c L' r t- ı- i]j>ci* 4), t H V\ «11 V Y t t Y V Y 1 Y > 1A N ta t Y o > A \ o 1 Y \ Y \ Y \ T Y t S t» tv tv tv \ vr > V İ \ Al r v i t 11 N t VA 0 \ > A«U A^ t A^» Al ^ o Al ı * \ ULVİ T \ r \ t \ tt ^ v o» t o N Yi Yi» \\V A \. 9» to İT «t At \ Ar \ At > o t İ o N A T N t A e \ t A e S A j» \ Y At Y At YA > Y Y Y \ 0 \ N T Y N N \ Y 1 \ Y Y > N Y Y \ o Y Y Y» t N t V A \ \ v^ \ AY \ t İ o e 1 > \ t N o o \ ^ o İA \ "Vt N İt V N o Y \ o \ \ > * N A > \ \» \ \ \ \ l» \ t \ t \t» o Y İ o Y OY» Ol V \ 1 e o \ ol \ İt x t t \ T t Ytt t Y > \ v TYATV 12. Sanayi üzerine 201 numaralı tablo

\ ÜTVJ jjlî. t 4»ij5 t ı CiVj _>0*» JL.L. <İJ jt* «w.vj jt> 0J>> - - i/t O**" - - jc*» 13. Sanayi üzerine 202 numaralı tablo

14. Şose ve demiryolları haritası