2012/2.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL TABLOLAR VE ANALİZİ 15 Temmuz 2012-Pazar 13:30-15:00 SORULAR SORU 1: a. Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğine göre, muhasebenin temel kavramlarından Sosyal Sorumluluk Kavramını kısaca açıklayınız. b. Mali tablolar analiz tekniklerinden Trend (Eğilim Yüzdeleri Tekniği) Analizini kısaca açıklayınız. c. Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğine göre, Bilançoda ek bilgi olarak yeralan Bilanço dipnotlarından 10 tanesini yazınız. SORU 2: ABC Sanayi ve Ticaret A.Ş. nin 31.12.2010 ve 31.12.2011 tarihli Bilançoları EK te verilmiştir: a. ABC Sanayi ve Ticaret A.Ş. nin EK te verilen 31.12.2010 ve 31.12.2011 tarihli Bilançolarına ilişkin artış ve azalışları, TL ve yüzde (%) olarak hesaplayınız. (Hesapladığınız artış ve azalışları, EK te verilen Bilançolar üzerinde gösteriniz ve EK i cevap kağıdına ekleyiniz.) b. ABC Sanayi ve Ticaret A.Ş. nin Bilançolarına ait hesapları, mukayeseli (karşılaştırmalı) tablolar tekniği yardımı ile analiz ediniz ve ulaştığınız sonuçları yorumlayınız. SORU 3: ABC Sanayi ve Ticaret A.Ş. nin 01 Ocak-31 Aralık 2011 dönemine ait Gelir Tablosuna ilişkin bazı hesaplar aşağıdaki gibidir: 2011 TL -Net Satışlar 2.532.000 -Satışların Maliyeti 1.550.000 -Brüt Satış Karı 982.000 -Faaliyet Karı 602.000 -Dönem Karı(VÖK) 109.000 -Dönem Net Karı 60.000 -Net satışlar, 2011 yılında, 2010 yılına göre %90 artmıştır. ABC Sanayi ve Ticaret A.Ş. nin, yukarıdaki Gelir Tablosu hesaplarından ve EK te verilen 2011 yılı Bilançosundan yararlanarak, 2011 yılına ilişkin olarak aşağıdaki oranları hesaplayınız, bu oranlar yardımıyla, sektöre ait standartları da göz önüne alarak şirketin likidite ve karlılık durumunu analiz ediniz, ulaştığınız sonuçları yorumlayınız.
Sektör Standartları: Şirkete Ait Oranlar: a)cari Oran, 1,8? b)likidite Oranı, 1? c)nakit Oran, 0,30? d)brüt Satış Karı Oranı, 0,35? e)faaliyet Karı Oranı, 0,25? f)net İşletme (Çalışma) Sermayesi? EK: 2010 ve 2011 Yılları Bilanço Tabloları NOT:SORU 2-a NIN CEVABINI BU KAĞIT ÜZERİNDE BOŞ BIRAKILAN YERLERDE GÖSTERİNİZ VE BU KAĞIDI, CEVAP KAĞIDINA EKLEYİNİZ. EK: ABC Sanayi ve Ticaret A.Ş. nin 31.12.2010 ve 31.12.2011 tarihli Bilançoları aşağıdaki gibidir: 31 ARALIK Artış (veya Azalış) AKTİF (VARLIKLAR) 2010 2011 Fark (+, -) TL Yüzde (+,-)% I-DÖNEN VARLIKLAR 782.300 1.395.510 A.Hazır Değerler 55.000 41.000 B.Ticari Alacaklar 225.000 540.000 C.Diğer Alacaklar 300.000 630.000 D.Stoklar 195.000 183.000 E.Gel. Ayl. Ait Gid. Ve Gel. Tahak. 2.800 800 G.Diğer Dönen Varlıklar 4.500 710 II-DURAN VARLIKLAR 744.900 3.004.590 A.Ticari Alacaklar - - B.Diğer Alacaklar - 2.190.000 C.Mali Duran Varlıklar 440.000 435.000 D.Maddi Duran Varlıklar 304.550 350.000 E.Gel. Yıl. Ait Gid. Ve Gel. Tahak. - 28.700 E.Diğer Duran Varlıklar 350 890 AKTİF TOPLAM 1.527.200 4.400.100 PASİF (KAYNAKLAR) I-KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 756.200 1.624.000 A.Mali Borçlar 590.000 1.380.000 B.Ticari Borçlar 110.000 160.000 C.Diğer Borçlar 2.200 5.500 D.Alınan Avanslar 17.000 4.500 E.Öden. Vergi ve Diğer Yükümlülükler 12.000 24.000 E.Borç ve Gider Karşılıkları 25.000 50.000 II-UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 376.000 2.341.100 A.Mali Borçlar 285.000 2.180.000 B.Ticari Borçlar 1.000 1.100 C.Borç ve Gider Karşılıkları 90.000 160.000 III-ÖZKAYNAKLAR 395.000 435.000 A.Ödenmiş Sermaye 50.000 50.000 B.Sermaye Yedekleri 260.000 270.000 C.Kar Yedekleri 38.000 55.000 D.Dönem Net Karı 47.000 60.000 PASİF TOPLAMI 1.527.200 4.400.100
CEVAPLAR CEVAP 1: a. Sosyal Sorumluluk Kavramı : Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğine göre, bu kavram, muhasebenin işlevini yerine getirme hususundaki sorumluluğunu belirtmekte ve muhasebenin kapsamını, anlamını, yerini ve amacını göstermektedir. Sosyal sorumluluk kavramı, muhasebenin organizasyonunda, muhasebe uygulamalarının yürütülmesinde ve mali tabloların düzenlenmesi ve sunulmasında, belli kişi veya grupların değil, tüm toplumun çıkarlarının gözetilmesi ve dolayısıyla bilgi üretiminde gerçeğe uygun, tarafsız ve dürüst davranılması gereğini ifade eder. b. Trend (Eğilim Yüzdeleri) Analizi : Eğilim (trend) yüzdeleri analizi tekniği, işletmenin geçmiş dönemlerdeki durumlarını gösteren finansal tablo verilerinden hareketle, işletmenin geleceğini açıklamaya yönelik öngörülerde bulunma amacıyla uygulanmaktadır. Eğilim yüzdeleri analizinin yapılabilmesi için analizin en az beş yıllık (dönemlik) finansal tablo verilerini kapsamına alması gerekir. Bu teknik uygulanırken, analiz kapsamındaki bütün yıllara ilişkin hesap tutarları, seçilmiş bir yıldaki aynı hesabın tutarına oranlanmaktadır. Diğer yıllardaki hesap tutarlarının oranlanacağı hesapların bulunduğu bu seçilmiş yıl; baz yıl (temel yıl) olarak isimlendirilmektedir. Baz yıl, olağandışı değişikliklerin yaşanmadığı, istikrarlı, normal sayılabilecek (olağan) bir yıl olmalıdır. Temel (baz) yıldaki bütün yüzdeler %100 olarak hesaplanmaktadır. Daha sonraki yıllara ilişkin hesap tutarları da temel yıldaki ilgili hesaba bölünmekte ve 100 le çarpılmaktadır. Bilanço ve gelir tablosu yanında, gerektiğinde ek finansal tablolar için de eğilim yüzdeleri analizi yapılmaktadır. c. Bilanço Dipnotları : (Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğinde belirtilen aşağıdaki 30 dipnottan, 10 tanesi yazılmış olmalıdır.) 1-Kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş bulunan ortaklıklarda kayıtlı sermaye tavanı, 2-Yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile genel müdür, genel koordinatör, genel müdür yardımcıları ve genel sekreter gibi üst yöneticilere, a-cari dönemde verilen her çeşit avans ve borcun toplam tutarı, b-cari dönem sonundaki avans veya borcun bakiyesi, 3-Aktif değerlerin toplam sigorta tutarı, 4-Alacaklar için alınmış ipotek ve diğer teminatların toplam tutarı, 5-Yabancı kaynaklar için verilmiş ipotek ve diğer teminatların toplam tutarı, 6-Pasifte yeralmayan taahhütlerin toplam tutarı, 7-Kasa ve bankadaki döviz mevcutları, cinsi, miktarı, TL kuru, toplam tutarı, 8-Yurtdışı alacaklar (avanslar dahil): döviz cinsi, miktarı, TL kuru, toplam tutarı, 9-Yurtdışına borçlar (avanslar dahil): döviz cinsi, miktarı, TL kuru, toplam tutarı, 10-Tedavüldeki tahvil ve finansman bonolarından banka garantili olanların tutarı, 11-Cari ve gelecek dönemlerde yararlanılacak yatırım indiriminin toplam tutarı, 12-Tedavüldeki tahvillerden hisse senedine dönüştürülebilir niteliktekilerin tutarı,
13-Sermayeyi temsil eden hisse senetlerin dökümü, 14-Cari dönemde ihraç edilmiş hisse senedi tutarı, 15-İşletme sahibinin veya sermayesinin %10 ve daha fazlasına sahip ortaklarının adı, pay oranı, pay tutarı, 16-Sermayesinin %10 ve daha fazlasına sahip olunan iştirakler ile müessese ve bağlı ortaklıkların adı, pay oranı toplamı, sermaye ve son dönem karı, 17-Stok değerleme yöntemi, 18-Cari dönemdeki maddi duran varlık hareketleri, 19-Ana kuruluş, bağlı ortaklık ve iştiraklerin ticari alacak ve ticari borçlar içindeki payları, 20-Cari dönemdeki ortalama toplam personel sayısı, 21-Bilanço tarihinden sonra ortaya çıkan ve açıklamayı gerektiren hususlara ilişkin bilgi, 22-Belli bir öneme sahip olan, ancak tutarları tahmin edilemeyen şarta bağlı zararlar ile her türlü şarta bağlı kazançlara ilişkin bilgi, 23-İşletmenin gayrisafi kar oranları üzerinde önemli ölçüde etkide bulunan muhasebe tahminlerinde değişikliklere ilişkin bilgi ve bunların parasal etkileri, 24-Bankalardaki mevduatın bloke olanına ilişkin tutarlar, 25-Menkul kıymetler ve bağlı menkul kıymetler grubu içinde yeralıp işletmenin ortakları, iştirakleri ve bağlı ortaklıklar tarafından çıkarılmış bulunan menkul kıymet tutarları ve b unları çıkaran ortaklıklar, 26-İştirakler ve bağlı ortaklıklarda içsel kaynaklardan yapılan sermaye arttırımı nedeniyle elde edilen bedelsiz hisse senedi tutarları, 27-Kısa ve uzun vadeli kredilerle ilgili olarak alınan kredilerin ve çıkarılmış menkul kıymetlerin (katılma intifa senedi dahil) kredi ve menkul kıymet türleri itibariyle tahakkuk etmemiş gelecek döneme ilişkin faiz borç tutarları, 28-Ortaklar, iştirakler ve bağlı ortaklıklar lehine verilen garanti, taahhüt, kefalet, aval, ciro gibi yükümlülüklerin tutarı, 29-Mali tabloları önemli ölçüde etkileyen yada mali tabloların açık, yorumlanabilir ve anlaşılabilir olması açısından gerekli olan diğer hususlar, 30-Bilançonun onaylanarak kesinleştiği tarih.
CEVAP 2: a. ABC Sanayi ve Ticaret A.Ş. nin Mukayeseli Bilançolarına ilişkin artış ve azalışlar, TL ve yüzde(%) olarak aşağıdaki gibidir: NOT:SORU 2-a NIN CEVABINI BU KAĞIT ÜZERİNDE BOŞ BIRAKILAN YERLERDE GÖSTERİNİZ VE BU KAĞIDI, CEVAP KAĞIDINA EKLEYİNİZ. EK: ABC Sanayi ve Ticaret A.Ş. nin 31.12.2010 ve 31.12.2011 tarihli Bilançoları aşağıdaki gibidir: 31 ARALIK Artış (veya Azalış) AKTİF (VARLIKLAR) 2010 2011 Fark (+, -) TL Yüzde (+,-)% I-DÖNEN VARLIKLAR 782.300 1.395.510 (+)613.210 (+)78,39 A.Hazır Değerler 55.000 41.000 (-)14.000 (-)25,45 B.Ticari Alacaklar 225.000 540.000 (+)315.000 (+)140,00 C.Diğer Alacaklar 300.000 630.000 (+)330.000 (+)110,00 D.Stoklar 195.000 183.000 (-)12.000 (-)6,15 E.Gel. Ayl. Ait Gid. Ve Gel. Tahak. 2.800 800 (-)2.000 (-)71,43 G.Diğer Dönen Varlıklar 4.500 710 (-)3.790 (-)84,22 II-DURAN VARLIKLAR 744.900 3.004.590 (+)2.259.690 (+)303,35 A.Ticari Alacaklar - - B.Diğer Alacaklar - 2.190.000 (+)2.190.000 - C.Mali Duran Varlıklar 440.000 435.000 (-)5.000 (-)1,14 D.Maddi Duran Varlıklar 304.550 350.000 (+)45.450 (+)14,92 E.Gel. Yıl. Ait Gid. Ve Gel. Tahak. - 28.700 (+)28.700 - E.Diğer Duran Varlıklar 350 890 (+)540 (+)154,29 AKTİF TOPLAM 1.527.200 4.400.100 (+)2.872.900 (+)188,12 PASİF (KAYNAKLAR) I-KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 756.200 1.624.000 (+)867.800 (+)114,76 A.Mali Borçlar 590.000 1.380.000 (+)790.000 (+)133,90 B.Ticari Borçlar 110.000 160.000 (+)50.000 (+)45,45 C.Diğer Borçlar 2.200 5.500 (+)3.300 (+)150,00 D.Alınan Avanslar 17.000 4.500 (+)12.500 (+)73,53 E.Öden. Vergi ve Diğer Yükümlülükler 12.000 24.000 (+)12.000 (+)100,00 E.Borç ve Gider Karşılıkları 25.000 50.000 (+)25.000 (+)100,00 II-UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 376.000 2.341.100 (+)1.965.100 (+)522,63 A.Mali Borçlar 285.000 2.180.000 (+)1.895.000 (+)664,91 B.Ticari Borçlar 1.000 1.100 (+)100 (+)10,00 C.Borç ve Gider Karşılıkları 90.000 160.000 (+)70.000 (+)77,78 III-ÖZKAYNAKLAR 395.000 435.000 (+)40.000 (+)10,13 A.Ödenmiş Sermaye 50.000 50.000 - - B.Sermaye Yedekleri 260.000 270.000 (+)10.000 (+)3,85 C.Kar Yedekleri 38.000 55.000 (+)17.000 (+)44,74 D.Dönem Net Karı 47.000 60.000 (+)13.000 (+)27,66 PASİF TOPLAMI 1.527.200 4.400.100 (+)2.872.900 (+)188,12
b) ABC sanayi ve Ticaret A.Ş. nin Bilançolarının, mukayeseli tablolar tekniği yardımı ile analizi ve sonucu aşağıdaki gibidir: 1-ANALİZ: I-DÖNEN VARLIKLAR: Hazır Değerler: Hazır değerlerde 2011 yılında 2010 yılına göre 14.000TL lık ve %25,45 azalma olmuştur. Bu azalışın nedenleri, kısa ve uzun vadeli diğer alacaklar, gelecek yıllara ait giderler, maddi duran varlıklar ve diğer duran varlıklardaki artışlar ile kısa vadeli gider tahakkukları azalışları olabilir. Hazır değerlerin bu tutar ve oranda azalışı dönen varlıkların likit yapısını bozmamış,hazır değerlerin duran varlıklara dönüşmesi brüt ve net çalışma sermayesini biraz azaltmış olabilir. Ticari Alacaklar:Ticari alacaklarda, 2011 yılında 2010 yılına göre, 315.000TL lık ve %140 lık artış olmuştur. Bu artışın nedeni uzun vadeli ticari alacaklarda azalma olmadığına göre sadece stoklardaki azalmadır. Stokların ticari alacaklara dönüşmesi iyi ise de ticari alacaklar miktarının artması dönen varlık yapısını bozmuş, net satışların artışı %90 artarken ticari alacaklardaki artış oranı %140 olması alacakların zamanında tahsil edilemediğini göstermektedir. Diğer Alacaklar: Diğer alacaklarda, 2011 yılında 2010 yılına göre, 330.000TL lık ve %110 luk artış olmuştur. Bu artışın nedeni hazır değerlerdeki ve mali duran varlıklardaki azalıştır. Şirketin ana faaliyetle ilgisi olmayan alacakların fazla arttığı ve dönen varlıklarda yığılma yaptığı görülmektedir. Şirketin uzun vadeli bir yan yatırımı olan mali duran varlıkların kredili satılması normal bir işletme faaliyetidir ancak, başkalarına nakit verilmesi likit yapıyı zayıflatmış, gelir getirici faaliyetten vazgeçilip fonların atıl duracak diğer alacaklara bağlanması rasyonel olmamıştır. Stoklar:Stoklarda, 2011 yılında 2010 yılına göre 12.000TL lık ve %6,15lik azalış olmuştur. Bu azalışın nedeni satışlardaki artış, ticari alacakların artış ve alınan avansların azalıştır. Stok miktarındaki azalış çok azdır. Net satışlar %90 artarken stokların %6,15 artması, şirketin satılanın yerine hemen yenisini koyduğunu, stoklarda bir yığılma olmadığını gösterir. Şirket üretimi ve satışları karşılayacak kadar stok bulundurabilmektedir. Gelecek Aylara Ait Giderle ve Gelir Tahakkukları: Bu kalemde, 2011 yılında 2010 yılına göre 2.000TL lık ve %71,43 lük azalma olmuştur. Gelecek aylara ait giderin azalma nedeni, onun dönem giderine dönüşüp gelir tablosuna gitmesi, gelir tahakkukların azalışı nedeni ise, hazır değerlerde artış olmadığına göre, kısa ve uzun vadeli diğer alacaklardaki artıştır. Gelecek aylara ait giderlerin dönem giderine dönüşmesi normal bir sonuç iken, gelecek aylara ait giderlerin dönem giderine, gelir tahakkukların ise uzun vadeli diğer alacaklara dönüşmesi dönen varlıkların azalması anlamına gelir. II-DURAN VARLIKLAR: Mali Duran Varlıklar: Bu kalemde 2011 yılında 2010 yılına göre, 5.000TL lık ve %1,14 lük azalma olmuştur.bu azalmanın nedeni kısa ve uzun vadeli diğer alacaklar, maddi duran varlıklar kalemlerinin artışıdır. Şirketin uzun vadeli yatırımı olan tahvil ve hisse senetlerini satarak faiz geliri ve temettüden vazgeçerek kredili satıp diğer alacaklara dönüştürmesi mali durum ve karlılık açısından iyi olmamıştır. Bu satıştan elde edilen fonların, diğer alacaklara bağlanması dönen ve duran varlık yapısını güçlendirmez, bu alacaklar tahsil edilinceye kadar faaliyetlere katılamayacağı için aktif verimliliği ve karlılığa katkıda bulunmayacaktır. Maddi Duran Varlıklar: Bu kalemde 2011 yılında 2010 yılına göre, 45.450TL lık ve %14,92 lik artış olmuştur. Bu artışın nedenleri, hazır değerler, mali duran varlıklardaki azalışlar, kısa ve uzun vadeli mali borçlar kısa vadeli diğer borçlar, sermaye yedekleri, kar yedekleri kalemlerindeki artışlar olabilir. Bir sanayi işletmesinde ana faaliyetlerde kullanılan maddi duran varlıklara yatırım yapılması normal bir işletme faaliyeti iken, hazır
değerler, kısa vadeli mali ve diğer borçlarla maddi duran varlıklara yatırım yapılması normal bir faaliyet değildir. Bu durum, net çalışma sermayesini, kısa vadeli borç ödeme gücünü zayıflatır, faiz yükü karlılığı düşürebilir. Maddi duran varlık artışı, üretimi, satışı ve karlılığı arttıracaktır. Gelecek Yıllara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları:Bu kalem, 2010 yılında olmadığı için 2011 yılında 28.700TL lık artış göstermiştir. Bu kalemin artış nedeni, hazır değerler ve mali duran varlıklardaki azalışlar, kısa ve uzun vadeli mali borçlar, diğer borçlar ve avanslardaki artışlar olabilir. Hazır değerlerin, faiz yükü getiren mali borçların, alınan avanslardan gelen paraların, diğer borçlardan sağlanan nakdin, vade uyumu olsa bile, mali duran varlıkların ve uzun vadeli mali borçların hiçbir getirisi olmayan peşin ödenmiş giderlere kullanılması normal sayılmaz. Dönen varlıklardan ve kısa vadeli yabancı kaynaklardan karşılanması durumunda net çalışma sermayesi noksanına yol açabilir, kısa vadeli borç ödeme gücü ve karlılığı zayıflatacaktır. Diğer Duran Varlıklar:Bu kalemde 2011 yılında 2010 yılına göre, 540TL lık ve %154,29 luk artış olmuştur. Bu artışın nedenleri, hazır değerlerin ve stokların azalması, kısa ve uzun vadeli borçların ve ticari borçların artması olabilir. Hazır değerlerin ve kısa vadeli mali borçların ve ticari borçların, gelecek yıllar ihtiyacı stoklara bağlanması, brüt ve net çalışma sermayesini azaltacak, uzun vadeli mali borç kullanarak iki veya üç yıl sonra faydalanılacak stok alımına gidilmesi durumunda, şirket bundan kar sağlayamazken borç faizine de katlanmak zorunda kalacaktır. I-KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR: Mali Borçlar (Kısa Vadeli):Bu kalemde; 2011 yılında 2010 yılına göre, 790.000TL lık ve %133,90 lık artış olmuştur. Bu artışın nedenleri, maddi duran varlıklar, gelecek yıllara ait giderler, diğer duran varlıklardaki artışlar, kısa vadeli gider tahakkuklarındaki azalıştır. Şirketin kısa vadeli mali borçlarla, maddi duran varlık alınması, gelecek yıllara ait giderlerin peşin ödenmesi, diğer duran varlıklardaki gelecek yıllar ihtiyacı stokları alması ve kısa vadeli gider tahakkuklarını ödemesi rasyonel sayılmaz. Duran varlıklardaki kalemlere kısa vadeli yabancı kaynakların kullanılması net çalışma sermayesi noksanına yol açar. Bu durumda kısa vadeli yabancı kaynaklar karşısında dönen varlıklar küçük kalacağından şirketin borç ödeme gücü zayıflar, günlük faaliyetlerin sürdürülmesi zorlaşacağı ve karlılığın zayıflayacağı söylenebilir. Ticari Borçlar (Kısa Vadeli): Bu kalemde 2011 yılında 2010 yılına göre, 50.000TL lık ve %45,45 lik artış olmuştur. Bu artışın nedeni, diğer duran varlıklardaki gelecek yıllar ihtiyacı stoklar olabilir. Kısa vadeyle borçlanarak uzun vadede gerekli olacak stok alınması rasyonel olmayıp, vade uyumu bulunmamaktadır. Kısa vadeli borcun artışı net çalışma sermayesini azaltmakta, borç ödeme gücünü zayıflatmaktadır. Bu durumda günlük faaliyetler aksayabilir buna bağlı olarak ta karlılık düşebilir. Diğer Borçlar (Kısa Vadeli): Bu kalemde 2011 yılında 2010 yılına göre, 3.300TL lık ve %150 lik artış olmuştur. Bu artışın nedeni, maddi duran varlıklar, gelecek yıllara ait giderler, diğer duran varlıkların gelecek yıllar ihtiyacı stoklar artışı ile kısa vadeli gider tahakkukları azalışıdır. Diğer borç artışı kısa vadeli borç miktarını arttırmış olacaktır ve şirketin kısa vadeli borçlanarak maddi duran varlık alması, gelecek yıllar ihtiyacı stok alması bir işletme faaliyeti sayılmaz, ödünç aldığı parayla gider tahakkuklarını ödemesi normal sayılır. Alınan Avanslar (Kısa Vadeli): Bu kalemde 2011 yılında 2010 yılına göre 12.500TL lık ve %73,53 lük azalış olmuştur. Bu azalışın nedeni, stoklardaki azalıştır. Bu normal bir işletme faaliyetidir. Bu tür borcun büyük kısmının ödenmesi müşterilerin şirkete güven duymasını sağlamış, stokların aynı oranda azalmaması da bundan sonra da bu borçların kolayca ödenebileceğini gösterir. Borç ve Gider Karşılıkları (Kısa Vadeli): Bu kalemde 2011 yılında 2010 yılına göre, 25.000TL lık ve %100 lük artış olmuştur. Bu kalemin artış nedeni yıl içinde işten çıkarılacak personele ait kıdem tazminatı ve
müşterilere bakım onarım ve benzeri taahhütlerin yerine getirilmesi için 2011 yılı sonunda yapılan gider karşılıklarıdır. Bu karşılıkların artması nakitle, yedek parçayla, mal veya mamülle ödenecek kısa vadeli borç miktarının arttığını gösterir. Çıkarılacak personele ödenecek kıdem tazminatı şirketin üretimini düşürmesi likit yapıyı sarsması ve satışları düşüreceği söylenebilir. Gider karşılıkların artışı ise mamüle güveni ve talebi artırıcı ve şirket karlılığını lehte etkileyici unsur olabilir. Ödenecek Vergi ve Diğer Yükümlülükler: Bu kalemde 2011 yılında 2010 yılına göre 12.000TL lık ve %100 lük artış olmuştur. Şirketin ilgili mevzuat uyarınca kendisi, personeli ve üçüncü kilere ilişkin olarak ödenmesi gereken vergi ve fonların izlendiği bu kalem 2011 yılında %100 şük artış olmuştur. II-UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR: Mali Borçlar (Uzun Vadeli): Bu kalem 2011 yılında 2010 yılına göre, 1.895.000TL lık ve %664,91 lik artış olmuştur. Bunun nedeni, kısa ve uzun vadeli diğer alacaklar, maddi duran varlıklar, gelecek yıllara ait giderler ve diğer duran varlıklar artışları ile uzun vadeli gider tahakkukları azalışıdır. Hem vade uyumu hem de sanayi şirketinin mali borçların maddi duran varlıklara bağlanması üretim, satış, yatırım gücü ve karlılığı arttırabilir. Uzun vadeli mali borçların, kısa ve uzun vadeli diğer alacaklara, gelecek yıllara ait giderlere bağlanması, borç alınan fonların şirketin kendi faaliyetlerinde değil, başkalarına kullandırtmak demektir. Bu durum, şirketin likit yapısı, borç ödeme gücünü bozar, gereksiz yere faiz yüküne katlanmasına neden olur. Ticari Borçlar (Uzun Vadeli): Bu kalem 2011 yılında 2010 yılına göre, 100TL ve %10 artmıştır. Bu artışın nedeni, diğer duran varlıkların alt kalemi gelecek yıllar ihtiyacı stoklardaki artıştır. Uzun vadeyle kredili stok almak normal faaliyettir. Vade uyumu ve ana faaliyet konusu üretim ve satış için hazırlıklı olmak 2011 yılı mali durumunu iyileştirmiştir. Vadesi bir yılın altına inen ticari borçlar kısa vadeli yabancı kaynağa dönüşür, vadesinde de dönen varlıklarla ödenir. Bu durum likit ve karlılık bakımından yararlı olacaktır. Borç ve Gider Karşılıkları (Uzun Vadeli): Bu kalem 2011 yılında 2010 yılına göre, 70.000TL ve %77,78 artmıştır. Bu kalemin artış nedeni, şarta bağlı borçlara bağlı olarak ayrılacak karşılıların olası gider ve zararlarıdır. Bu kalemin, kıdem tazminatı ve dava tazminatı ile bakım-onarım ve mamül değiştirme için ayrılan gider karşılıkları bakımından büyük olması istenmez zira, şirketin mali durum ve karlılığını bakımından kayıp sayılır. III-ÖZKAYNAKLAR: Özkaynaklar: 2011 yılında 2010 yılına göre, özkaynaklar içindeki sermaye yedekleri 10.000TL ve %3,85, kar yedekleri 17.000TL ve %44,74 ve dönem net karı 13.000TL ve %27,66 artmıştır. Her üç alt grup ta özkaynaklar toplamını arttırıcı etki yapmıştır. Mutlak fark ve yüzde olarak otofinansmanı gösteren kar yedekleri ile dönem karı en büyük artışı gösterdiği, sermaye yedeklerin ikinci planda kaldığı görülmektedir. 2-SONUÇ: Şirket 2010 yılında kısa vadeli yabancı kaynakların tamamını dönen varlıkların finansmanında kullanmışken ve şirket dönen varlıklarıyla kısa vadeli borçlarını ödeyebilecekken, 2011 yılında kısa vadeli yabancı kaynaklarının bir kısmı dönen varlıkların bir kısmı da duran varlıkların finansmanında kullanılmış olup şirketin kısa vadeli borç ödeme gücü yoktur. Hem mutlak fark hem de yüzde bakımından kısa vadeli yabancı kaynakların dönen varlıkların çok üstünde olması yakın gelecekte de uzun vadede de net çalışma sermayesinin noksanının daha büyüyeceğini, kısa vadeli borç ödeme gücünün daha da zayıflayacağını ve bunlara bağlı olarak karlılığının zarara bile dönüşebileceğini göstermektedir.
2012 yılında uzun vadeli yabancı kaynakların kısa vadelinin üzerinde artması, 2010 yılına göre toplam yabancı kaynaklar içerisinde uzun vadelinin daha fazla yer tuttuğunu gösterir. Bu durum aktifin finansmanı bakımından, kısa vadeli borç ödeme gücü bakımından lehte bir gelişmedir. Uzun vadeli yabancı kaynakların, kısa vadeli yabancı kaynakların üzerinde artmaya devam ettiği sürece aynı iyi sonuçların beklenmesi doğaldır. Şirketin özkaynak yapısına bakıldığında ise, özkaynaktan daha çok yabancı kaynakla çalıştığı, ortakların aktif üzerindeki haklarının üçüncü kişilerin haklarından az olduğu anlaşılmaktadır. Bu durum gelecekte yabancı kaynak faiz yükü getireceği, bunun da şirketin karını, ortaklara dağıtılacak karı azaltacağı, özkaynakların alacaklılar(şirketin borçlu olduğu üçüncü kişiler) için güvence oluşturmayacağı sonucuna varabiliriz. CEVAP 3: a. Cari Oran =Dönen varlıklar toplamı/kısa vadeli yabancı kaynaklar toplam tutarı Cari Oran = 1.395.510 / 1.624.000 = 0,86 Cari oran, bir likidite oranı olup, işletmenin kısa vadeli borç ödeyebilme gücünü ölçer. Uygulamamızda cari oran 0,86 çıkmıştır. Sektör standardı 1,8 olmasına rağmen şirketin cari oranı oldukça düşük oranda, 0,86 oranında gerçekleşmiştir.2011 yılında şirketin kısa vadeli borçlarını ödeyebilme bakımından yeterli olduğu söylenemez. b. Likide oranı = Dönen varlılar toplam tutarı- Stoklar Kısa vadeli yabancı kaynaklar toplam tutarı Likidite Oranı = 1.395.510-183.000 =0,75 1.624.000 Likidite oranı sektör ortalaması olan 1 den düşük düzeyde 0,75 olarak gerçekleşmiştir. Likidite oranına göre yapılan değerlendirmede, 2011 yılında şirket stoklarını nakite dönüştürememesi durumunda, kısa vadeli borçlarını ödeyebilme bakımından sıkıntı yaşayabileceğini söyleyebiliriz. c. Nakit Oran =Dönen varlılar toplamı - (Stoklar+Alacaklar) veya Hazır değerler Kısa vadeli yabancı kaynaklar toplam tutarı Kısavadeliyabancı aynaklar Nakit oran = 1.395.510- (183.000+540.000+630.000) = 0,026 veya 41.000 =0,025 1.624.000 1.624.000 Nakit oran sektör ortalaması olan 0,30 dan daha düşük düzeyde 0,026(0,025) oranında gerçekleşmiştir. Nakit oranına göre yapılacak bir değerlendirmede şirketin 2011 yılında kısa vadeli borçlarını ödemesinde sıkıntı yaşayacaktır.
d. Brüt satış karı oranı =Brüt satış karı Net satışlar Brüt satış karı= 982.000 =0,39 2.532.000 Brüt satış karı sektör ortalaması olan 0,30 dan daha yüksek 0,39 oranında gerçekleşmiştir. Faaliyet giderleri ile olağan ve olağandışı gider ve zararlar karşılandıktan sonra doyurucu bir oranda dönem karı kalabilir. e. Faaliyet karı oranı =Faaliyet karı Faaliyet karı=602.000 =0,24 2.532.000 Net satışlar Faaliyet karı sektör standardı olan 0,25 düzeyine yakın olarak 0,24 oranında gerçekleşmiştir. Bu oran ne kadar yüksek çıkarsa o kadar iyidir. Sektör ortalamasını yakalamış olması bakımından başarılı sayılabilir. f. Net çalışma sermayesi=dönen varlıklar toplamı Kısa vadeli yabancı kaynaklar Net çalışma sermayesi = 1.395.510 1.624.000 = -228.490 2011 yılında -228.490TL lık net çalışma sermayesi noksanı sözkonusudur. Dönen varlıklar %78,39 artarken kısa vadeli yabancı kaynaklar %114,76 oranında artmıştır. Kısa vadeli yabancı kaynak artış hızı daha yüksektir. Şirketin kısa vadeli yabancı borç ödeme gücünü zayıflatmıştır. SONUÇ: Şirketin likidite gücüne baktığımızda, cari oran, likidite oranı ve nakit oran göstermektedir ki, şirketin likidite sorunun vardır ve kısa vadeli borçlarını ödemede sıkıntılar yaşayacaktır. 2011 yılında net çalışma sermaye noksanın oluşması da bunu teyit etmektedir. Karlılık oranlarına bakıldığında, şirket, brüt satış ve net faaliyet karı sektör ortalaması üzerinde veya yakın bulunmaktadır. Şirket karlı gözükmektedir. Şirketin yüksek maliyetli olmadığı, fiyat baskısı altında bulunmadığı ve satış fiyatlarında bir indirim yapmasına gerek bulunmadığı söylenebilir. Faaliyet karı oranı, temettüleri, şirkette bırakılacak karları, faiz ve vergileri karşılamaya yetecek karlılığı ortaya koymaktadır. Şirket karlı ancak likidite sorunu mevcuttur. Bu durum şirketin satışlarını vadeli yaptığını göstermektedir. Şirketin günlük gereksinimlerini karşılayacak nakite sahip olması gerekir. Kar artışı şirketin likiditesini her zaman arttıracağı kabul etmemiz doğru olmayabilir. Her zaman dönem geliri kadar nakit girişi olmayabilir. Şirket vadeli satıştan kar elde edebilir ama nakit girişi o dönem için yoktur. Yüksek tutarda kar elde eden şirketin ellerinde (kasa, bankada) günlük ihtiyacını karşılayacak nakiti olmayabilir. Sonuç olarak şirketin net çalışma sermaye noksanın gelecekte büyümeye devam etmesi halinde kısa vadeli borç ödeme gücünün zayıflayabileceği buna bağlı olarak karlılığının zarara bile dönüşebileceği söylenebilir.