2006 DAN 2013 E KADIN DOSTU KENT OLMA YOLUNDA İZMİR. Semra Ulusoy ulusoy@unfpa.org

Benzer belgeler
ENGELLİLERİN ERİŞİLEBİLİRLİĞİ. Ayşe Baysal İnşaat Mühendisi

ADANA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJELERİ

Kadın Dostu Kentler Projesi. Proje Hedefleri. Genel Hedef: Amaçlar:

GÜVENLİ BİR HAYAT VAR PROJESİ KADIN DOSTU KENT ÇALIŞMASI RAPORU MAYIS 2015 GÖLCÜK-KOCAELİ

İZMİR METROPOL İLÇELERİNDE YAPILAN ASANSÖR DENETİMLERİ VE GÜVENLİK SEVİYESİNDEKİ GELİŞMELERİN İNCELENMESİ

BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

2.000 SOSYOLOG İLE YAPILAN ANKET SONUÇLARINA DAİR DEĞERLENDİRMEMİZ. Anayasa nın 49. Maddesi :

YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI ENGELLİLER DANIŞMA VE KOORDİNASYON YÖNETMELİĞİ (1) BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

S V L TOPLUM, YEREL YÖNET MLER VE GENÇL K AB ÜYEL YOLUNDA" S V L TOPLUMLA D YALOG TOPLANTISI 4 SONUÇ B LD RGES 11 ARALIK 2010, STANBUL

İZMİR İLİ İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARI İSTATİSTİKLERİ VE İŞ GÜVENLİĞİNİNKENT YAŞAMINA ETKİLERİ. Aykut AKDEMİR Maden Mühendisi

TMMOB EH R PLANCILARI ODASI TRABZON UBES III. DÖNEM ( ) ÇALI MA PROGRAMI

VAN-TUŞBA BELEDİYE MECLİSİNİN HAZİRAN 2016 TARİHLİ KARAR ÖZETLERİ

İşte Eşitlik Platformu tanıtıldı

Günlük Kent Gazetesi 4/c'yi de kaldır!.. cümlelerine yer verildi. Basın açıklamasında özetle; Kamuda çalıştırlan

Tıp Fakültesi Dönem Temsilcileri Grubu Yönergesi

İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ KINIK SONUÇ RAPORU

T.C. BİLECİK İL GENEL MECLİSİ Araştırma ve Geliştirme Komisyonu

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog

KADIN DOSTU KENTLER - 2

Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü :18

SİİRT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar. Amaç

ÇANKAYA BELEDİYE BAŞKANLIĞI STRATEJİ GELİŞTİRME MÜDÜRLÜĞÜ KURULUŞ, GÖREV, YETKİ, SORUMLULUK ÇALIŞMA USUL VE ESASLARINA İLİŞKİN YÖNETMELİK

İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ENGELSİZ ÜNİVERSİTE KOORDİNATÖRLÜĞÜ VE ENGELLİ ÖĞRENCİ BİRİMİ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI BİRİNCİ BÖLÜM

YEDİNCİ KISIM Kurullar, Komisyonlar ve Ekipler

BODRUM'A LELEG YOLU YAPILIYOR

2016 Ocak ENFLASYON RAKAMLARI 3 Şubat 2016

ÇANKAYA BELEDİYE BAŞKANLIĞI SOSYAL YARDIM İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ KURULUŞ, GÖREV, YETKİ, SORUMLULUK ÇALIŞMA USUL VE ESASLARINA İLİŞKİN YÖNETMELİK

T.C. ÇEVRE ve ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI. TÜRKİYE NİN EN TEMİZ KENTİ PROJESİ İLE İLGİLİ USUL ve ESASLAR

DÜNYA EKONOMİK FORUMU KÜRESEL CİNSİYET AYRIMI RAPORU, Hazırlayanlar. Ricardo Hausmann, Harvard Üniversitesi

ULUSAL VE RESMİ BAYRAMLAR İLE MAHALLİ KURTULUŞ GÜNLERİ, ATATÜRK GÜNLERİ VE TARİHİ GÜNLERDE YAPILACAK TÖREN VE KUTLAMALAR YÖNETMELİĞİ

Kadın Dostu Kentler Avrupa dan Örnekler

AKDENİZ BELEDİYELER BİRLİĞİ MECLİSİ NİN TARİHLİ OLAĞAN MECLİS TOPLANTISI MÜZAKERE TUTANAĞI

G Ü N D E M. 2. Geçen birleģime ait tutanak özetinin okunması ve oylanması.

Faliyet Raporları. Toplu İş Sözleşmesi Çalışanlarımızın özlük haklarını düzenleyen Toplu İş Sözleşmesinin geliştirilerek uygulanmasına devam edilecek.

TARİHLİ MECLİS KARARLARI

Ara rma, Dokuz Eylül Üniversitesi Strateji Geli tirme Daire Ba kanl na ba

Meclis BaĢkanı Katip Üye Katip Üye Recep ÖZKAN Tahir SARIOĞLU Nuh KILAVUZ Belediye BaĢkanı Meclis Üyesi Meclis Üyesi

MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ELEMANLARININ YURTİÇİ VE YURTDIŞI GÖREVLENDİRME YÖNERGESİ

ALANYA BELEDİYE BAŞKANLIĞI İNSAN KAYNAKLARI VE EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ GÖREV VE ÇALIŞMA YÖNETMELİĞİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak ve Tanımlar

KARAYOLU TRAFİK GÜVENLİĞİ STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI

JEAN MONNET BURS PROGRAMI AKADEMİK YILI FARKINDALIK ARTIRMA TOPLANTILARI

OTOPARK YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ KISIM. Genel Hükümler

B.07.1.GİB.0.66/ T.C. MALİYE BAKANLIĞI Gelir İdaresi Başkanlığı. Seri No:2006/1

T.C. ERZURUM PALANDÖKEN BELEDİYE BAŞKANLIĞI KÜLTÜR VE SOSYAL İŞLER MÜDÜRLÜĞÜ GÖREV VE ÇALIŞMA YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM

ÇANKAYA BELEDİYE BAŞKANLIĞI VETERİNER İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ KURULUŞ, GÖREV, YETKİ, SORUMLULUK ÇALIŞMA USUL VE ESASLARINA İLİŞKİN YÖNETMELİK

Kırsal Kalkınmada Yönetişim. Şanlıurfa Örneği Ülker Şener-Evren Aydoğan

Hakan Yusuf GÜNER Afyonkarahisar Valisi

BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9

YENİLENEBİLİR ENERJİDE EĞİTİM

Parti Program ve Tüzüklerin Feminist Perspektiften Değerlendirilmesi i

LÜLEBURGAZ BELEDİYESİ İNSAN KAYNAKLARI VE EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ NÜN ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK

HACILAR BELEDİYESİ MECLİS TOPLANTISI TUTANAĞI

T.C. KOCAELİ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ TOPLU TAŞIMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI GÖREV VE ÇALIŞMA YÖNETMELİĞİ

İş Sağlığı İş Sağlığı nedir? Çağdaş İş Sağlığı anlayışı nedir?

GAZİ ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK PERSONEL YURTİÇİ VE YURTDIŞI GÖREVLENDİRME YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam ve Dayanak

T.C. İNEGÖL BELEDİYE BAŞKANLIĞI ETÜT PROJE MÜDÜRLÜĞÜ GÖREV ve ÇALIŞMA YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

T.C. DİYARBAKIR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ RODİ ÇOCUK VE GENÇLİK MERKEZİ HAKKINDA YÖNETMELİK. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar, Kuruluş

(ÇEKAP) Çevresel Kapasitemiz Gelişiyor

VAKIF VE DERNEKLERĠ ĠLGĠLENDĠREN YASAL MEVZUAT VE DĠĞER KONULAR Kanun, Yönetmelik, Tebliğ ve Genelge

ATAÇ Bilgilendirme Politikası

Tablo 45 - Turizm İşletme Belgeli Tesislerde Konaklama ve Belediye Sayıları

T.C. AMASYA BELEDİYESİ VETERİNER İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ GÖREV VE ÇALIŞMA YÖNETMELİĞİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak, İlkeler ve Tanımlar

ZAĞNOS VADİSİ KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJESİ

MUŞ ALPARSLAN ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ

KAHRAMAN KART BASINA TANITILDI

Yapı ve Deprem Yönetmelikleri, alan kullanım yönetmeliklerinin gözden geçirilmesi ve gerekiyorsa yeniden düzenlenmesi

SIRA SAYISI: 279 TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ

BEŞİKTAŞ BELEDİYE BAŞKANLIĞI GÜNDÜZ ÇOCUK BAKIMEVİ ÇALIŞMA YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ UYGULAMALARI

TETAŞ TÜRKİYE ELEKTRİK TİCARET VE TAAHHÜT A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL TESİSLERİ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM

ÇAMBAŞI (ORDU) YAYLASI TURİZM MERKEZİ

1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ

T.C. DEVELİ BELEDİYESİ MECLİS KARARI. Karar Tarihi : 02/05/2011 (Standart Dosya No ) Karar No : 23

Girişimcileri destekleyen

TMMOB FİZİK MÜHENDİSLERİ ODASI 29. DÖNEM ÇALIŞMA PROGRAMI (TASLAK) ( )

Bilgi A ac n n Kültürel Miras E itimleri başl alt nda, Kültür Tohumlar projesi var.

İSTANBUL ( ). İDARE MAHKEMESİ BAŞKANLIĞI NA GÖNDERİLMEK ÜZERE ANKARA İDARE MAHKEMESİ BAŞKANLIĞI NA. : TMMOB Şehir Plancıları Odası (İstanbul Şubesi)

TÜSİAD Rekabet Çalışma Grubu Toplantısı DEVLET YARDIMLARI. Abdulgani GÜNGÖRDÜ Rekabet Uzmanı

DOKAP EYLEM PLANI ( ) YEREL DÜZEYDE KURUMSAL KAPASİTENİN GELİŞTİRİLMESİ

TEMSİLCİLİKLERİMİZDEN

T.C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü Sigortalı Tescil ve Hizmet Daire Başkanlığı

T.C. YAŞAR ÜNİVERSİTESİ ARAŞTIRMA, GELİŞTİRME, UYGULAMA, HİZMET VE DANIŞMANLIK PROJELERİ YÖNERGESİ

BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ Bayındırlık ve İskan Bakanlığı

KAMUDA ETİK KÜLTÜRÜN GÜÇLENDİRİLMESİ

KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ İŞLETMELERİ GELİŞTİRME VE DESTEKLEME İDARESİ BAŞKANLIĞI (KOSGEB) KOBİ VE GİRİŞİMCİLİK ÖDÜLLERİ UYGULAMA ESASLARI

Yurda Oönen İşçi Çocukları için Açılan Uyum Kursları ve Düşündürdükleri

İNGİLTERE DE ÜNİVERSİTE PLANLAMA VE BÜTÇELEME ÖRGÜTÜ

UNIVERZITET U TRAVNIKU PRAVNI FAKULTET SOSYAL HUKUK SOSYAL GÜVENLİK T-152/14 MURAT VELİ ÇAKIR

ANKARA ÜNİVERSİTESİ SENATO KARAR ÖRNEĞİ

YÜKSEK HIZLI DEMİRYOLU YOLCULUKLARININ ÖZELLİKLERİ

TURİZM YATIRIMCILARINA KAMU TAŞINMAZI TAHSİS ŞARTNAMESİ (DENİZLİ)

SOSYAL POLİTİKALAR VE ÇALIŞMA HAYATI

F Klâvye Standart Türk Klâvyesi

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Müsteşarlığı. Sayı : B.O8.0.MÜB.O / /06/2007

Başbakanlık (Hazine Müsteşarlığı) tan:

KÜRESEL GELİŞMELER IŞIĞI ALTINDA TÜRKİYE VE KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ EKONOMİSİ VE SERMAYE PİYASALARI PANELİ

İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa Büyükşehir Belediyelerinin, göçle derinleşen

TÜRKĐYE ESKRĐM FEDERASYONU ÖDÜL TALĐMATI BĐRĐNCĐ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

KÜLTÜR VE SOSYAL İŞLER MÜDÜRLÜĞÜ GÖREV VE ÇALIŞMA YÖNETMELİĞİ

Transkript:

95 2006 DAN 2013 E KADIN DOSTU KENT OLMA YOLUNDA İZMİR Semra Ulusoy ulusoy@unfpa.org İnsanlara en yak n yönetişim katman olan yerel ve bölgesel yönetimler, eşitsizliklerin sürmesi ve artmas na karş mücadelede ve gerçek manada eşitlikçi bir toplumun geliştirilmesinde en uygun noktay temsil etmektedirler.bu yönetim yap lar, sahip olduklar yetkinlikler ve farkl aktörlerle kuracaklar işbirliğiyle, kad n erkek eşitliği lehine somut eylemler gerçekleştirebilirler. Avrupa Belediyeler ve Bölgeler Konseyi Yerel Yaşamda Avrupa Kad n-erkek Eşitliği Şart Geriye Bak ş 2009 y l nda yap lan Kent Sempozyumu nda anlat lan Kad n Dostu Kentler Program n n yaklaş k 4 y ll k gelişimine (serüvenine) geçmeden önce program hakk nda k sa bir hat rlatmayla başlayal m: 2006-2009 Dönemi 2006 y l nda, Kad n STK lar, taban örgütleri, ulusal ve yerel düzeydeki kamu kurumlar yla yap lacak yerel çal şmalar sonucunda, yerel yönetimlerin planlama süreçlerine toplumsal cinsiyet eşitliğinin dahil edilerek, kad n dostu kentlerin oluşmas için bir ortam oluşturulmas hedefiyle Birleşmiş Milletler Kad nlar n ve K z Çocuklar n n İnsan Haklar n n Geliştirilmesi (BMOP) ad yla başlat ld. Program Birleşmiş Milletler, İçişleri Bakanl ğ ortakl ğ nda Sabanc Vakf n n doğrudan desteği ve mali katk lar yla yürütüldü. Program n amaçlar ; Yerel yönetim planlama süreçlerine toplumsal cinsiyetin dâhil edilmesi için yerel yönetimlerin (Valilik ve belediyeler) kapasitesinin art r lmas ; Toplumsal cinsiyet eşitliği ve kad n dostu hizmetlerin desteklenmesi için kad n STK lar n kapasitelerinin art r lmas ve yerel yönetimler, taban örgütler ve yerel kad n STK lar aras nda karş l kl iş birliğinin teşvik edilmesiydi. Program n en önemli ay r c özelliği; Eşit kat l ml STK - Kamu işbirliğinde yerel olmas yd. Aral k 2009 da BMOP tamamlan ncaya kadar, aralar nda İzmir in de olduğu 6 ilde, Kars, Nevşehir, Şanl urfa, Trabzon ve Van da çal ş ld. Bu süre içinde yap lan çal şmalar bir önceki sempozyumun konusuydu. Y ld z Tokman sunumunda çal şmalar, gelinen noktay ayr nt l olarak ele ald. Benim o dönemle ilgili eklemek istediğim; Program bittikten sonra İçişleri Bakanl ğ n n genelgesidir (1).

96 TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu / 28-30 Kasım 2013 81 ilin Valiliğine yollanan bu genelgede yap lan tüm çal şmalar anlat ld ktan sonra elde edilen başar lara değinilmiş, bütün illerden ayn çal şman n yap lmas n n beklendiği belirtilerek, kurumlarda Yerel Eşitlik Mekanizmalar n n (İl Kad n Haklar Koordinasyon Kurullar, Kad n Erkek Eşitliği Birimleri) kurulmas istenmiş, Yerel Meclislerde de Kad n Erkek Eşitliği Komisyonlar n n seçilmesi önerilmiştir. Yeniden; Bu Kez Kad n Dostu Kentler Program ad yla ve 12 İlde Ad geçen genelge üzerine, program n kendi illerinde de uygulanmas n isteyen illerin yerel yöneticilerinin (Belediyeler) başvurusu üzerine mevcut illere 7 il daha eklenerek say 12 ye yükseldi. (Van n geçirdiği büyük deprem sonras nda Programdan çekilmek zorunda kalmas yla eski il say s 5 e inmişti). İlk dönemde sadece 1 Büyükşehir Belediyesi (İzmir) varken, bugün bu say Antalya, Bursa ve Gaziantep in eklenmesiyle 4 e ç km ş bulunmaktad r. Neden Böyle Bir Program? Kent nüfusunun yar s n oluşturmalar na rağmen kad nlar, yerel karar alma süreçlerine tam ve eşit bir biçimde kat lamamaktad rlar. Halbuki kad nlar seçilmiş ve atanm ş yerel yöneticilerin planlama ve yönetim sürecinde dan şmalar gereken doğal ortaklard r. Kad nlar n karar alma mekanizmalar nda eşit temsil talebi; anayasal bir hakt r, demokrasinin vazgeçilmez unsurudur. Şehir planlamalar, geleneksel olarak erkekler taraf ndan yap lmakta ve kad nlar n ihtiyaçlar göz önünde bulundurulmamaktad r. Oysa konut, güvenlik, ulaş m, eğitim ve sağl k gibi alanlarda al nan yerel kararlar, kad nlar doğrudan etkilemekte hayatlar n kolaylaşt rmakta veya zorlaşt rmaktad r. Kad nlar yerel meclislerde temsil edilmedikleri için bu kararlar etkileyememektedirler. Örneğin kentin planlanmas ve organizasyonunda kad nlar n bir araya gelebilecekleri mekanlar, her mahalleye bir kreş, gündüz bak mevi hizmetleri vs. genelde önceliklendirilmez. İyi ayd nlat lmam ş sokaklar, uzak noktalara hizmet vermeyen belediye otobüsleri ve bu araçlar n güvenli olmay ş kad nlar n en temel haklar ndan biri olan seyahat özgürlüğünü kullanmas n engeller. Üstgeçitler ve yüksek kald r mlar, kad nlar n bebek arabalar ile kentin sokaklar n kullan m n zorlaşt r r. Kentlerin kültürel, spor ve dinlence olanaklar ndan da en az yararlanan gruplar ndan birini yine kad nlar oluşturmaktad r. Ayr ca, kad nlar n şiddete uğrad klar nda

97 s ğ nabilecekleri mekânlar, ilgililere ulaşabilecekleri acil destek hatlar da yine kent yönetiminin yapt ğ planlarda göz ard etmemesi gereken unsurlardand r. Bu programla planlamas nda, yönetiminde ve günlük yaşam nda kad nlar n aktif bir biçimde rol ald ğ kad n dostu kentler oluşturulmas na destek verilecektir. Türkiye de Kad n Erkek Eşit(siz)liği Türkiye 2010 Biny l Kalk nma Hedefleri Gelişim Raporu na göre, Türkiye ilköğretimdeki cinsiyet eşitsizliğini ortadan kald rma hedefine çok yaklaşm ş olsa da, ortaöğretime devam etmeyen k z çocuklar n n oran kayda değerdir. Bin Y l Kalk nma Hedefleri raporu, bin y ll k hedeflerin gerçekleştirilmesindeki sorun teşkil eden konular olarak bilhassa coğrafi ve sosyal cinsiyet eşitliği farkl l klar n ele almaktad r. Rapor, Türkiye nin ciddi zorluklar ve yap sal engeller yaşad ğ, Cinsiyet Eşitliğinin ve Kad n Güçlendirilmesinin Teşvik Edilmesi başl kl 3. Hedefe özel ilgi verilmesi gerektiğine dikkat çekmektedir. Karar alma ve iş gücüne kad nlar n kat l m nda önemli boşluklar bulunmaktad r. Parlamento düzeyinde siyasette kad nlar n temsil oran 2011 Genel Seçimi ile artmak ile birlikte %14 tür (550 parlamento üyesinden sadece 78 i kad nd r) Bu oran yerel yönetimlerde 2% den bile azd r. Kad nlar n iş gücüne kat l m oran 22% civar ndad r; bu durum Türkiye yi OECD ülkeleri ve gelişmekte olan ülkelerin alt na yerleştirmektedir. Üreme sağl ğ, güçlendirme ve iş gücü piyasa kat l m nda toplumsal cinsiyet eşitsizliği gösteren ve UNDP nin 2010 y l Küresel İnsani Kalk nma Raporu (HDR) ile başlat lan Cinsiyet Eşitsizliği Endeksine göre, Türkiye 138 ülkeden 77 inci s radad r. Say lar Anlat r Kad n erkek eşitsizliğinin ilimizdeki durumunu bize say lar anlat yor (2): NÜFUS Toplam 3 948 848 Kad n 1 963 480 Erkek 1 985 368 Cinsiyet Oran % 101.1 YAŞ GRUBUNA GÖRE KADINLAR 0-14 379 093 15-64 1 393 014 65+ 191 373 15 + OKUMA YAZMA BİLMEYEN ORANI Toplam % 5.4 Kad n % 8.7 Erkek % 2.1 BİTİRİLEN EĞİTİM DÜZEYİ (15+ KADIN) Lise veya dengi % 21.1 Yüksekokul-Fakülte % 10.1 Yüksek Lisans % 0.6 Doktora % 0.2

98 TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu / 28-30 Kasım 2013 ÇALIŞMA YAŞAMI (15+) İşgücüne kat lma oran Toplam %53,2 Erkek % 72,9 Kad n %34,3 İşsizlik Toplam % 14,8 Erkek % 11,6 Kad n) % 21,2 İstihdam edilen Toplam % 45,3 Erkek % 64,4 Kad n %27 SİYASAL YAŞAMDA VE YÖNETİMDE KADINLAR Kad n Milletvekili Say s 5 (%19) İl Genel Meclisi nde Kad n Üye Say s : 15 ( % 11) Büyükşehir Belediye Meclisinin % 3,9 u kad n. 14 Vali Yard mc s aras nda kad n yoktur 30 İlçe Belediye Başkan aras nda kad n yoktur 30 Kaymakam n ise sadece 1 i kad nd r Kazan mlar Eksiklikler - Zorluklar Kad n Hareketinin 1990 lardan başlayarak yükselişi kad n haklar alan nda kazan mlar n elde edilmesini sağlad. Hem Ceza hem de Medeni Kanunda kad nlar lehine değişiklikler yap ld. 2010 Kas m tarihli Türkiye AB 2010 İlerleme Raporu da bunu saptam ş, kad n haklar ve toplumsal cinsiyet eşitliği konular nda ilerleme sağland ğ na dikkat çekmiştir. Genel olarak, kad n haklar n ve toplumsal cinsiyet eşitliğini temin eden hukuksal çerçeve elverişlidir. Ancak, Türkiye de kad n haklar n n korunmas ve toplumsal cinsiyet eşitliğinin hayata geçirilmesinde temel zorluk uygulama olarak kalmaktad r. Bu zorluğun giderilmesi görevi durmaktad r. Gerek merkezi, gerek yerel düzeyde kamu görevlilerinin ve kad n STK lar n, kad n haklar ve toplumsal cinsiyet eşitliği alan nda eğitilmesi ve bu alanlarda fark ndal ğ n art r lmas gerekmektedir. Ayr ca, ulusal ve yerel düzeyde kad n STK larla kamu kurumlar aras nda işbirliğinin kurulmas, geliştirilmesi için çabalara gereksinim vard r. Kad n Dostu Kent, Kad nlar n yerel karar alma süreçlerine ve mekanizmalar na eşit kat l m n n sağland ğ, kad n erkek eşitliği planlar n n oluşturulduğu, bu planlar n uygulamaya sokulduğu, Yerel yönetimlerin bütçelerinin ve planlar n n oluşturulmas nda Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin dahil edildiği, Yerel Eşitlik Mekanizmalar n n kurulduğu, bütçelerin toplumsal cinsiyet eşitliğine duyarl olarak düzenlendiği,

99 Kad n Dostu Kent, Kentte kad nlara karş şiddetin önlenmesi için her tür önlemin al nd ğ, şiddet gören kad nlar için dan şma merkezleri, s ğ nma evleri, acil yard m hatlar gibi gerekli hizmetlerin sağland ğ, Kent hizmetlerinin, planlar n n, kentsel dönüşüm çal şmalar n n belirlenmesinde kad nlar n n ihtiyaçlar n n göz önünde al nd ğ, Yerel yönetimlerle sivil toplum kuruluşlar aras nda kesintisiz diyalogun sağland ğ, işbirliğinin güçlendirildiği, Hizmet sağlay c lar n /yerel yöneticilerin toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda duyarl l ğ için eğitimlerin verildiği, toplumsal cinsiyet konusunda fark ndal klar n n artt r ld ğ kenttir. Kad n Dostu Kentler Ortak Program,Kad n Dostu Kent olmak için önlemler almaya haz r olan kentlerin bu amaca ulaşmalar na destek vermeyi hedeflemiştir. 2008 y l nda tüm yerel aktörlerin kat l m yla oluşturulan İzmir Yerel Eşitlik Eylem Plan n n uygulanmas için at lacak daha çok ad m bulunmaktad r. 2009 dan Bugüne İzmir Yerel Eşitlik Eylem Plan n n (YEEP) İl Genel ve İzmir Büyükşehir Belediye Meclislerinde kabulünden sonra, Planda yer alan ve Yerel Eşitlik Mekanizmalar olarak adland rd ğ m z yap lar kurulmaya başland. İzmir Valiliği başkanl ğ nda çal şmalar n sürdüren ve ildeki kamu, kad n STK ile Baro ve Meslek Odalar n n temsilcilerinden oluşan İzmir İl Kad n Haklar Koordinasyon Kurulu, gerek Yerel Eşitlik Eylem Plan n n yap lmas nda ve plan n yerel meclislerde kabul edilerek onaylanmas nda belirleyici rol oynad. Plan kabul eden Yerel Meclislerde hemen Kad n Erkek Eşitliği Komisyonlar kuruldu.

100 TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu / 28-30 Kasım 2013 Kad n Erkek Eşitliği Komisyonlar İl Genel ve İzmir Büyükşehir Belediye Meclislerinde kurulan Kad n Erkek Eşitliği Komisyonlar n ilçe Belediye Meclisleri İzledi. Bugün İzmir in toplamda 25 i Belediye Meclisinde, 1 i İl Genel Meclisinde olmak üzere toplam 26 Kad n Erkek Eşitliği Meclis İhtisas Komisyonu kurulmuş bulunmaktad r. Komisyonlar n sorumluluklar ; kad n erkek eşitliğini sağlamaya yönelik kad n sorunlar n n ve gereksinimlerinin yerel meclislere taş nmas, al nan kararlara / uygulamalara yans t lmas ve yürütülecek çal şmalar n toplumsal cinsiyet eşitliğine uygunluğunun değerlendirilmesi olarak tan mlan r. Kad n Erkek Eşitliği Birimleri Valilik, İl Özel İdare, İl Müdürlükleri ve Büyükşehir Belediyesinde Kad n Erkek Eşitliği Birimleri kuruldu. İzmir Yerel Eşitlik Eylem Plan n n bir uygulamas olarak, İzmir İl Kad n Haklar Koordinasyon Kurulu ad na 30 ilçenin Kaymakaml ğ na gönderilen bir yaz yla, Kaymakaml k bünyesinde Kad n Erkek Eşitliği Birimleri kuruldu. 2013 y l itibariyle, İzmir de kurulan Kad n Erkek Eşitliği Birimi say s 39 a ulaşm şt r. Bu kurumlar; Valilik, Büyükşehir Belediyesi, İl Özel İdare, İl Milli Eğitim, Aile ve Sosyal Politikalar, İl Halk Sağl ğ, İşkur İl Müdürlükleri, Kaymakaml klar, İzmir Müftülüğü, İl Jandarma Komutanl ğ d r. Valilik ve Belediye bünyesinde kurulan birimler, kad nlarla ilgili verilerin toplanmas, yerel yönetimler taraf ndan sunulan hizmet modellerinin geliştirilmesinde toplumsal cinsiyet eşitliğinin dahil edilmesini sağlamak, toplumsal cinsiyet eşitliği yaklaş m n yerel yönetim anlay ş na yerleştirmesinde etkin olmak, kad nlar n sorunlar na ve gereksinimlerine yönelik araşt rma ve değerlendirmeler yapmak, düzenli raporlama yapmak gibi görevler yürütür. Kurumlardaki Kad n Erkek Eşitliği Birimleri ise; kurum personelinin ve kurumun görev tan m na giren hizmetlere ilişkin cinsiyet ayr ml veri tutmak, kad n kuruluşlar yla kurumu aras nda koordinasyonu sağlamak, kurumun plan ve programlar nda toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik yaklaş m n yer almas n sağlamak gibi görevleri vard r. Kad n Erkek Eşitliği Birimi olarak başlayan çal şmas n, 2012 y l nda İzmir Büyükşehir Belediyesi Kad n Çal şmalar Şube Müdürlüğü nü kurarak geliştirdi. Bugün idari büronun yan s ra Kad n Erkek Eşitliği Birimiyle, Kad n Dan şma Merkezi ve Kad n S ğ nmaevi Birimini içeren müdürlükte toplam 30 kişi çal şmaktad r. Ad yla ve yap s yla Türkiye de bir ilktir ve Kad n Dostu Kent olma yolunda at lm ş önemli bir ad md r. Bir başka önemli ad m ise, Belediye Meclisinin 2013 y l nda Avrupa Yerelde Kad n Erkek Eşitliği Şart n (CEMR) imzalamas d r.

101 Avrupa Yerel Yaşamda Kad n Erkek Eşitliği Şart Avrupa Belediyeler ve Bölgeler Konseyi (CEMR) ve ortaklar taraf ndan geliştirilmiş olan Avrupa Yerel Yaşamda Kad n Erkek Eşitliği Şart 2006 y l nda kabul edilerek, imzaya aç lm şt r. Avrupa'daki yerel ve bölgesel yönetimlere hitaben haz rlanan belgede söz konusu yönetimler bu şarta imza koymaya, kad n - erkek eşitliği ilkesini hayata geçirmeyi kamusal bir görev kabul etmeye ve kendi yetki alanlar dahilinde Şart'ta öne sürülen taahhütleri uygulamaya çağr lmaktad r. Yerel Yaşamda Avrupa Kad n Erkek Eşitliği Şart 'na imza koyan taraflar aşağ daki hususlar n çal şmalar m z n temel ilkelerini oluşturduğunu tan rlar denilen belgede ilkeler şöyle s ralanmaktad r (3): 1. Kad n - erkek eşitliği temel bir hakt r 2. Kad n - erkek eşitliği, çoklu ayr mc l k ve dezavantajlar hususlar n n gerektiği biçimde ele al nmas n temin etmek 3. Kad nlar n ve erkeklerin karar alma süreçlerine dengeli kat l mlar demokratik bir toplum için ön koşuldur 4. Toplumsal cinsiyet kal p yarg lar n n tasfiyesi kad n - erkek eşitliğinin sağlanmas nda temel önem taş maktad r 5. Yerel ve bölgesel yönetimlerin tüm faaliyetlerine toplumsal cinsiyet bak ş aç s n n yerleştirilmesi kad n - erkek eşitliğinin ilerletilmesi için gereklidir 6. Eylem planlar ve programlar için gerekli kaynağ n tahsisi kad n - erkek eşitliğinin ilerletilmesi için gereklidir. Şimdi şart imzalayan İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi sözü edilen eylem plan haz rl ğ ndad r. Bu kentimiz için büyük bir f rsatt r. Sonuç ve Öneriler Bugüne gelindiğinde kad nlar n kentsel hizmetlerden daha fazla yararlanabilmesi için kimi gelişmeler olmuştur. İl s n rlar içindeki S ğ nma Evi say s 6 s belediyelere, 1 i Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü ne ait olmak üzere 7 ye ulaşm şt r. 19 Belediyenin 24 Kad n Dan şma Merkezi vard r, 22 Belediyenin Kent Konseyi Kad n Meclisi, 1 Belediyenin Kad n Erkek Eşitliği Birimi, 3 Belediyenin Kad n Erkek Eşitliği Görevlisi vard r (4). Hemen hemen bütün ilçe belediyeleri Kad n Dan şma Merkezleri ni açm şlard r. Kentte ayd nlatman n iyileştirilmesi, engellilerin kenti kullan m nda iyileştirmeler, kad nlar n da yararlanabildiği spor alanlar, çocuk oyun bahçeleri, yeşil alanlar n say s nda art ş olmuştur. Ayr ca, İzmir Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğüne bağl olarak aç lan Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi (ŞÖNİM), kuruma şiddet şikayetiyle başvuran kad nlar n ilk gözlemlerinin yap ld ğ, psiko-sosyal ve ekonomik durumlar n n incelendiği, geçici kabulleri yap larak iki haftaya kadar kalabilecekleri İlk Kabul Birimleri nin aç lmas önemlidir. Tüm bu gelişmeler olumludur ama kent nüfusu göz önüne al nd ğ nda yeterli olmaktan çok uzakt r. Ayr ca kentte kad n profilinin ç kart lmas çal şmalar yap lm ş, elde edilen veriler ş ğ nda İzmir Yerel Eşitlik Eylem Plan 2013 y l nda revize edilerek uygulamaya konmuştur.

102 TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu / 28-30 Kasım 2013 Yeni planda; Kentin kad nlar n kullan m na daha uygun hale getirilmesi için, kad nlar n kent mimarisinden olumsuz etkilenmeyeceği düzenlemeler yap lmas, kad nlar n ortak kullan m mekan olan sokaklarda, park ve duraklarda ayd nlatman n daha da iyileştirilmesininin sağlanmas, kad nlar n talepleri al narak spor parklar, çocuk parklar ve deniz kenar nda dinlenme parklar gibi yeni uygun park alanlar yarat lmas, kentsel ortak mekanlara tuvalet, çocuk tuvaleti, emzirme odalar yap lmas n n sağlanmas, kentsel hizmet kullan m ve memnuniyet anketlerinin düzenli olarak (y lda bir kez) yap lmas ve sonuçlar n n paylaş lmas, Ulaş mda, kad nlar n kolay, ekonomik ve güvenli ulaş mlar n n sağlanmas, yol, kald r m, alt/üst geçitlerin kad nlar n daha kolay kullan m na uygun şekilde düzenlenmesi, toplu ulaş mda durak say s na ve yerine olan ihtiyac saptamak üzere özellikle kad nlar aras nda anket çal şmas yap lmas, vb daha pek çok hedef yer al yor. Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Sağlamaya Yönelik Kentsel Hizmetlerden Kimi Örnekler (5) Kentin kay t sisteminin, cinsiyet ayr ml verilerin toplanmas na olanak tan yacak şekilde iyileştirilmesi. Kad nlar n, kentsel hizmetlere yönelik gereksinmelerini ve taleplerini ortaya ç karacak anket vb. çal şmalar n düzenli yap lmas. Verilen hizmetler konusunda, kentlilerin düzenli bilgilendirilmesi. Kad nlar n kent ve çal şma yaşam na daha fazla kat labilmesi için kreş, gündüz bak mevi, yaşl bak mevi olanaklar n n sağlanmas var olanlar n iyileştirilmesi. Kentlerde kad nlar n bir araya gelebilecekleri kad n merkezlerinin say lar n n art r lmas. Kad nlar n kent içi hareketliliklerini art rmak üzere toplu ulaş m araçlar nda özel indirimler yap lmas. Geceleri karanl kta toplu ulaş m araçlar n n sürücülerinin kad nlar n talebi olduğunda durak d ş nda (evine yak n bir yerde) durmas n n sağlanmas. Toplu ulaş m duraklar na kad nlar n 155 Acil Yard m hatt n arayabilecekleri düğmelerin konulmas. Toplu ulaş m araçlar n n sürücülerinin insan haklar ve kad n n insan haklar konusunda eğitilmesi Kentsel planlama, toplu konut alan ve kentsel dönüşüm projelerinin yap m nda cinsiyete duyarl bir plan ve proje yaklaş m n n benimsenmesi, kad nlar n görüşlerinin al nmas ve kararlara yans t lmas. Kentsel hizmetlerin mahalle ölçeğinde verilmesi ve yayg nlaşt r lmas. Kentsel hizmet sunucular n n kad n-erkek eşitliği konusunda fark ndal klar n n artt r lmas. Bitirirken Yedi y ll k bir çal şmay, anlatmak bu bildirinin hacmini fazlas yla aş yor. Burada bir özet vermeye çal şt k, eksiğiyle gediğiyle. Sürdürülebilirlik bu program n varoluşunun düğümü. Kurulan yap lar n yasal mevzuata kavuşturulmas hem sürdürülebilirlik hem de kal c l k aç s ndan çok önemli. Bunun için her alanda savunuculuk yap lmas görevi önümüzde.

103 Yap lan Planlar (Yerel Eşitlik Eylem Plan ), kurulan yap lar (İl Koordinasyon Kurulu, Eşitlik Birimleri ve Eşitlik Komsiyonlar ) kağ t üstünde kalmamal, sürmeli, kal c olmal. Bunun için tüm kesimlerin desteğine ihtiyaç var. Bu Sempozyumun, bu ortam n yarat lmas için değerli bir f rsat yaratt ğ na inan yorum. DİPNOTLAR (1) İçişleri Bakanl ğ 2010 / 10 Say l Genelgesi (2) TÜİK Adrese Dayal Nüfus Sistemi 2009-2010 verileri (3)Bu belge May s 2006'da Innsbruck'da düzenlenen CEMR genel kurulunda sunulmuştur (4) Kaynak: İzmir Büyükşehir Belediyesi Kad n Erkek Eşitliği Birimi (5) Bu önerileri, Program n Birinci aşamas n n 2009 Aral ğ nda tamamlanmas nedeniyle yay mlanan Kad n Dostu Kentler Kitab ndan derleyen Nilgün Salmaner e teşekkürlerimle