Malzeme Elleçleme (Manual Material Handling- MMH)
Malzeme Elleçleme (Manual Material Handling- MMH) Malzeme Elleçleme İşleri İtme Çekme Taşıma Kaldırma İndirme İş kazalarının %31 i elle malzeme elleçlemeden (manual material handling, MMH) kaynaklanır. Bel incinmeleri MMH yaralanma/incinmelerinin%71 Bel incinmeleri, işçiye verilen tazminatların %25 Bel incinmesinin ortalama maliyeti: $60,000
AĞIR FİZİKSEL ÇALIŞMA Manüel çalışmalar işçilerde bel ağrısı ve kas ağrılarına neden olmayacak şekilde düzenlenmelidir. Uzun süreli ağır fiziksel çalışma işçilerin nefes alma hızı ile kalp atışlarını arttırır. Eğer işçiler yeterli fiziksel şartlara sahip değil ise, çabuk yorulacaktır. Eğer mümkün ise ağır işler için yardımcı araç gereç kullanılmalıdır. Mekanik güç işçilerin maruz kaldığı riski azaltacak ve verimini arttıracaktır.
Ağır işleri organize ederken aşağıdaki noktalara dikkat edilmelidir: Ağır iş işçinin fiziksel kapasitesini aşmamalıdır. Ağır işler gün içine yayılmalı ve arada hafif işler yapılmalıdır. Günlük çalışma içinde istirahat periyotları bulunmalıdır. Ağır fiziksel işlerin düzenlenebilmesi için aşağıdaki faktörlerin bilinmesi gereklidir: Yükün ağırlığı, İşçinin yükü ne sıklıkta taşıdığı, Taşınma uzaklığı, Yükün şekli, Yükü taşımak için gerekli zaman.
Özellikle elle taşımanın olduğu işlerde yapılması gerekli iyileştirmeler şöyle sıralanabilir: Yükün ağırlığı azaltılmalı; Yükün ağırlığını azaltın, Bir seferde taşınacak yük miktarını (sayısını) düşürün, Fazla yükler için birden fazla kişiyi devreye sokun. Depolama teknikleri geliştirilmelidir; Uygun yükseklikte raflar, paletli standlar ve destekler kullanılmalıdır. Paletlerde yük taşırken yükü yaymak amacıyla paletin ortasına yerleştirin. Taşıma mesafesini en aza indirilmeli; Çalışa alanının yeniden düzenleyin, Üretim ve depolama alanını yeniden planlayın.
Özellikle elle taşımanın olduğu işlerde yapılması gerekli iyileştirmeler şöyle sıralanabilir: Daha kolay taşıma sağlanmalı; Ø Yükün ağırlık merkezi işçiye yakın olacak şekilde planlanmalıdır. Ø Vücudun eğilmesini engellemek için depolama yapılan yer bel hizasında veya daha yukarda olmalıdır,.
Daha kolay taşıma sağlanmalı; Ø Yükü bel yüksekliğine kadar mekanik kaldıraçlarla taşıyın. Ø Yükü taşımak için birden fazla kişi gerekebilir.
KALDIRMA TEKNİKLERİ Doğru Kaldırma Yanlış Kaldırma
BEDENEN YAPILAN TAŞIMACILIKTA ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ ü Durun ve düşünün. ü Yük kaldırımını planlayın. ü Yük nereye yerleştirilecek sorgulayın ü Uygun yardımcı ekipmanlar kullanın ü Yardıma ihtiyaç olup olmadığını sorgulayın ü Yük üzerinde varsa engelleri çıkarın
ü Ayaklarınızı bacaklarınızı açarak dengeli şekilde yerleştirin ü Eğilirken dizler bükülmeli ve sırt düz tutulmalıdır. Bu durumda vücudun dengesini sağlamak için harcanacak güç an aza indirilecektir.
ü Sağlam şekilde kavrayın ü Kollarınızı bacaklarınız tarafından oluşturulan sınırlar içinde tutmaya çalışın ü Kanca kavrayışı yaparak parmaklarınızı düz tutun. ü Taşınacak gereçler bütün avuç içiyle kavranıp kollar düz tutulduğunda yük bütün vücuda dağılacağından harcanacak kuvvet daha az olacaktır. ü Çene içeride tutulmalıdır. Boynu uzatarak çeneyi içeri çekmek omurgayı kilitleyecektir. Böylece belde meydana gelebilecek sakatlıklar önlenir. ü Sırt düz tutulmalıdır. Böylece karın bölgesindeki baskı azalacak, diskler üzerindeki basınç eşit derecede olacak ve sırt kaslarının çalışması tehlikeli bir pozisyonda olmayacaktır.
ü Yükü ani itmeyin, çekmeyin ve kaldırmayın ü Yük taşıma hareketini yavaşça yapın ü Kalkarken yükün kontrolünüz altında kalmasını sağlayın
ü Yükü kendinize yakın tutun ü Dönüş yaparken gövdenizi döndürmeyin ü Yükün ağır kısmını gövdenize yakın tutun ü Yükü bırakın ü Yerleştirmeyi sonrasında yapın
NIOSH Kaldırma Denklemi (NIOSH 1991) Kaldırma kavramaları ve kaldırma boyuncadönmekalitesiniaçıklamak için geliştirilmiştir. Üç temel bileşen Önerilen Ağırlıklimiti_ - Recommended weight limit (RWL) Yu k Sabiti - Load constant Çarpanlar - Multipliers
NIOSH Kaldırma Denklemi(NIOSH 1991) Orjinal NIOSH yönergesi 1981 yılında geliştirilmiştir, faaliyet sınırı ve maksimum kabul edilebilirlik sınırı kullanılmıştır. 1991 Gözden geçirilmiş NIOSH modeli : Kaldırma indeksi - Lifting Index (LI) = Parça Yu ku / Önerilen Kaldırma Limiti (Load Weight / Recommended Weight Limit (RWL) LI < 1 Kabul edilebilir LI > 1 Kabul edilemez RWL = LC*HM*VM*DM*AM*FM*CM
NIOSH Kaldırma Denklemi(NIOSH 1991) NIOSH Yu k Kaldırma Yönergesi RWL = LC x HM x VM x DM x AM x FM x CM LC = Yu k Sabiti / Load Constant = 51 lbs (23 cm) HM = Yatay Çarpan / Horizontal Multiplier = 10/H (25 /H) H: Yu ku n ağırlık merkezinin bilekler arası orta noktadan uzaklığı, 25 cm H 63 cm (10 H 25 inc.) (H< 25 cm ise H= 25; H > 63 ise değişken koşullar) VM = Dikey Çarpan / Vertical Multiplier = 1 0.0075 V- 30 (1- (0.003 V- 75 )) V: Yu ku n ağırlık merkezinin yu ksekliği, V 175 cm (0 V 70 inc) DM = uzaklık Çarpanı / Distance Multiplier = 0.82 + 1.8/D (0.82 + 4.5/D) D: Yu ku n başlangıç ve bitiş noktaları arasındaki dikey uzaklık, 25 cm D (175- V) cm (10 D 70 inc) D < 25 cm ise D= 25 AM = Asimetri Çarpanı / Asymmetry Multiplier = 1 0.0032A A: El ve ayaklar arasındaki açı, 0 A 135 derece (A> 135 ise iş yeniden tasarlanır) FM = Frekans Çarpanı / Frequecny Multiplier = Tablo 4-7 CM = Kavrama Çarpanı / Coupling Multiplier = Tablo 4-8
V değeri inch olarak verilmiştir.
Kavrama Çarpanı Optimal Container: Kulpları yada tutacakları olan, du z ve kaymaz yu zeyleri olan, en az 16 x12 (40x39 cm) olan kutu ve sandıklar Optimal Handle: Silindir şeklinde, du z ve kaymaz yu zeye sahip, 0,75-1,5 (1,9-3,8 cm) çaplı, 4,5 (11,3 cm) den uzun, ve en az 2 (5 cm) aralığı olmalıdır.
NIOSH Kaldırma Denklemi(NIOSH 1991)
NIOSH Kaldırma Denklemi(NIOSH 1991) Kaldırma İndeksi (Lifting Index) Tehlike seviyesini gösterir (LI 1,0, tehlikeli demek) LI = Yu k (Load) / RWL LI i yu ksekolanişlerinve çalışma ortamların değiştirilmesigerekir: En du şu k ve yu ksek noktalar değiştirilebilir Kaldırma veeğmek içinmasalar kullanılabilir Konteyner ve kulp tasarımları değiştirilebilir H kısaltılabilir
NIOSH Kaldırma Denklemi(NIOSH 1991) Ağırlığı 30 lb olan bir kutuyu yerden arabanın bagajına yüklemek istiyoruz Almak için 90 bir dönme hareketi Yer seviyesi V or = 0 Bagaj V des = 25, D = 25 H or = 10 and H des = 25 Tek harekette kaldırma, FM = 1 Küçük, kompakt bir kutu fakat kesikler yok CM = 0.95
RWL or = 51(10/H)(1-0,0075 V- 30 )(.82+1.8/D)(1-.0032A)FMxCM = 51 (10/10) (1-0,0075 0-30 ) (.82+1.8/25) (1-0.0032*90)(1)(0,95) = 23,8 lbs RWL dest = 51(10/H)(1-0,0075 V- 30 )(0,82+1.8/D)(1-0,0032A)FMxCM = 51 (10/25) (1-0,0075 25-30 ) (0,82+1.8/25)(1-0,0032*0) (1)(0,95)= 51(0.4)(0.963)(0.892)(1)(1)(0.95) = 16,6 lbs LI = Load / RWL dest = 30 / 16,6 = 1,8 İyileştirme??
NIOSH Kaldırma Denklemi(NIOSH 1991) Aşağıdaki durumlardan herhangi birisi oluştuğundadu zeltilmiş NIOSH denklemi uygulanmaz Tek el ile kaldırma/indirme 8 saatten daha fazla kaldırma/indirme Oturarak veya diz çöekerek kaldırma/indirme Sınırlı çalışma ortamındakaldırma/indirme Değişken, stabil olmayan parçaları kaldırma/indirme Taşırken, iterkenveyaçekerken kaldırma/indirme El arabaları veya ku reklerile kaldırma/indirme Yu ksek hızda kaldırma/indirme(30 in./sec den daha hızlı) Kabul edilemeyenayak/yerkavraması ilekaldırma/indirme(yer veayak yabanı arasında su rtu nmekatsayısı<0.4 )
NIOSH Kaldırma Denklemi(NIOSH 1991) Uygun malzemeelleçleme teknikleri geliştiriniz! Mu mku n olduğunca kaldırma işinden kaçınınız Mu mku nsearaba veya kaldırma araçlarıkullanınız Yardım alınız Taşınacak parçaları vu cudunuza yakın tutunuz Du zgu nce(yumuşak) kaldırınız Kaldırırken dönmeharketindensakınınız Bacak kasları yardımıylakaldırınız Aşırı uzanmadan kaçınınız Yu k ağırlığını azaltınız Kaldırırken sırtınızıdik tutunuz
NIOSH Kaldırma Denklemi(NIOSH 1991) Uygulamalar MMH- malzeme elleçlemeile ilişkili yaralanmalaru retim kaybıve sağlık maliyetleri açısından önemli bir maliyet getirirler. İş tasarımındaki değişiklikleruygun modeller yardımıyla değerlendirilebilirler.