FATİH PROJESİNDE KULLANILAN LCD PANEL ETKİLEŞİMLİ TAHTA UYGULAMALARINA YÖNELİK ÖĞRETMEN TUTUMLARI

Eylül 2013 Cilt:21 No:3 Kastamonu Eğitim Dergisi 1221-1234 FATİH PROJESİNDE KULLANILAN LCD PANEL ETKİLEŞİMLİ TAHTA UYGULAMALARINA YÖNELİK ÖĞRETMEN TUTUMLARI Ömer KOÇAK, Aslan GÜLCÜ Atatürk Üniversitesi, Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi, BÖTE Bölümü, Erzurum. İlk Kayıt Tarihi: 09. 03. 2013 Yayına Kabul Tarihi: 16. 07. 2013 Özet Bu çalışmada, FATİH projesi kapsamında okullara yerleştirilen LCD panel etkileşimli tahta uygulamalarına yönelik öğretmen tutumları araştırılmıştır. Betimsel tarama modelinin kullanıldığı bu çalışma, 2012-2013 eğitim-öğretim yılı güz döneminde yapılmıştır. LCD panel etkileşimli tahta kurulumunun tamamlandığı ve öğretmenlere bu teknoloji kullanabilmek için yeterli eğitimin verildiği 6 lisede yapılan bu araştırmaya 121 öğretmen katılmıştır. Veriler LCD panel etkileşimli tahta tutum ölçeği aracılığıyla toplanmıştır. Elde edilen bulgulara bakıldığında, öğretmenler LCD panel etkileşimli tahta teknolojisine olumlu bir tutum sergilemişlerdir. Öğretmenlerin cinsiyetleri, hizmet süreleri, derslerinin alanları ve yaşları ile LCD panel etkileşimli tahtaya yönelik tutumları arasında anlamlı bir farklılık olmadığı bulunmuştur. Öğretmenlerin, LCD panel etkileşimli tahtayı kullanma süreleri arttıkça daha olumlu bir tutum sergiledikleri belirlenmiştir. Anahtar Sözcükler: Etkileşimli Tahta, LCD Panel Etkileşimli Tahta, FATİH Projesi, Öğretmen Tutumları, Öğretmen ATTITUDES OF TEACHERS ABOUT INTERACTIVE WHITEBOARDS WITH LCD PANEL OF FATIH PROJECT Abstract The study investigated the attitudes of teachers about interactive whiteboards with LCD panel installed in classrooms within FATIH project. In the study, descriptive survey model was used and the study was undertaken during the fall term of 2012-2013 academic year. The study was conducted at six high schools in which installation of interactive whiteboards with LCD panel in classrooms was completed and the teachers of which received the training in order to use these whiteboards. In this study, one hundred twenty one teachers were participated. The data was gathered using Attitude Scale for Interactive Whiteboard. As results, it was found that teachers generally demonstrated a positive attitude for the use of interactive whiteboards with LCD panel. It was found out that there was no significant difference between teachers genders, ages, service time and courses in the fields with their attitudes. It was also found that teachers who used interactive whiteboards with LCD panel more showed higher positive attitudes. Key Words: Interactive Board, Interactive Board of LCD Panel, FATIH Project, Teachers Attitudes, Teachers September 2013 Vol:21 No:3 Kastamonu Education Journal

1222 Ömer KOÇAK, Aslan GÜLCÜ... 1. Giriş Öğretmenler öğrenme ve öğretme ortamını düzenlerken; öğrencilerin ihtiyaçlarını ve beklentilerini dikkate almalı, bir takım becerilere sahip olmalı ve teknolojiden yararlanmayı bilmeleri gerekmektedir (Akkoyunlu, 2002). İçeriğin öğrencilere aktarılırken onların anlayacağı düzeye indirgenmesi için kullanılan her türlü araç ve gereç eğitim teknolojisinin dâhilindedir. Öğretmenler öğrenme-öğretme sürecinde geleneksel tahta, tepegöz, projeksiyon, bilgisayar, video, animasyon, eğitim yazılımı gibi birçok eğitsel materyali kullanmaktadır (Akpınar, 2004). Bu teknolojilerden biride son dönemlerde sıklıkla kullanılmaya başlayan etkileşimli tahta teknolojisidir. İlk olarak 1991 yılında üretilen etkileşimli tahtalar, 1990 lı yılların sonlarına doğru eğitimde kullanılmaya başlamıştır. Etkileşimli tahtalar için akıllı tahta, elektronik tahta isimleri de kullanılmaktadır (Şad, 2012). Birçok ülke etkileşimli tahtanın eğitimde kullanılması için çalışmalar yapmaya başlamıştır. İngiltere, etkileşimli tahtaların eğitimde kullanılmasına ilk başlayan ülkedir ve bu ülkede okulların etkileşimli tahtalarla donatılması için büyük miktarlarda yatırım yapılmıştır (Armstrong ve diğ., 2005). Ülkemizde de bu teknolojinin öğrenme-öğretme sürecine dâhil edilmesi için 2010 yılında uygulamaya konulan Fırsatları Arttırma Teknolojiyi İyileştirme Hareketi (FATİH) ile 2014 yılının sonuna kadar 570.000 dersliğe, LCD panel etkileşimli tahta, ağ altyapısının kurulması, öğretmen ve öğrencilere tablet bilgisayar verilmesi planlanmıştır (MEB, 2012). Genel olarak etkileşimli tahtalar, dokunmaya duyarlı bir ekran, bilgisayar ve projeksiyon cihazından oluşmaktadır (Shenton ve Pagett, 2008). Günümüzde farklı özelliklere sahip etkileşimli tahtalar birçok firma tarafından üretilmektedir. FATİH projesi kapsamında ise 3 aparattan oluşan bir düzenek dersliklere yerleştirilmiştir. Düzeneğin sağ tarafında, tebeşirin kullanıldığı sabit geleneksel tahta, yazı kaleminin kullanıldığı hareketli yazı tahtası ve sol tarafta sabit duran LCD panel etkileşimli tahta bulunmaktadır. Etkileşimli tahtaların eğitimde kullanılmasının avantajları ve dezavantajları birçok araştırmacı tarafından araştırılmıştır. Etkileşimli tahtalar eğitimin kalitesini arttırmakta, dersleri eğlenceli, motive edici ve ilgi çekici yapmaktadır. Teknik aksaklıkların meydana gelmesine rağmen etkileşimli tahtaların eğitimde kullanılması faydalı olacaktır (Elaziz, 2008). Etkileşimli tahta teknolojisi pedagoji ve teknolojinin kesişim noktası olacaktır (Smith, Higgins, Wall ve Miller, 2005). Ancak etkileşimli tahta teknolojisinin ders planları içerisine entegre edilememesi, öğrenciyi pasifleştirmesi ve öğretmeni bilgisayara bağımlı kılması bu teknolojinin bazı dezavantajlarıdır (Shenton ve Pagett, 2008; Türel, 2012). Lewin ve diğerleri (2008) tarafından İngiltere de 2004-2006 yılları arasında yapılan araştırma sonuçlarına göre; öğretmenler ve öğrenciler etkileşimli tahtanın eğitim- Eylül 2013 Cilt:21 No:3 Kastamonu Eğitim Dergisi

Fatih Projesinde Kullanılan Lcd Panel Etkileşimli Tahta Uygulamalarına... 1223 de kullanılmasına pozitif bir tutum sergilemişler, öğrencilerin başarılarında fark edilir bir artış olduğu, öğretmenlerin ise derslerinin daha iyi anlaşılmasını sağlamak için yeni pedagojik yöntemler geliştirmeye çalıştıkları belirlenmiştir. Başka bir çalışmada oluşturulan iki sınıf; etkileşimli tahtanın kullanıldığı dijital öğrenme sınıfı ile geleneksel sınıf arasındaki öğrencilerin başarı düzeyleri arasındaki farklılık incelenmiş, dijital öğrenme sınıfındaki öğrencilerin başarılarının geleneksel sınıftaki öğrencilerden daha yüksek olduğu sonucu elde edilmiştir (López, 2010). Konu ile ilgili Romanya da yapılan bir çalışmada etkileşimli tahta ile öğretmen, öğrenci, bilgisayar ve ders için geliştirilen yazılımlar arasındaki ilişkiler incelenmiş; etkileşimli tahtanın görsel öğrenme ve pratik yapma açısından daha yararlı olacağı kanaatine varılmış, eğitim yazılımlarının, çevrimiçi kaynakların geliştirilmesinin gerekli olduğu ve öğretmenlerin öğrencilerin dikkatlerini toplamalarının önemi belirtilmiştir (Paragină, Paragină ve Jipa, 2010). Benzer bir araştırmada İşman ve diğerleri (2012) tarafından etkileşimli tahta kullanımının öğrencilerin motivasyonlarını arttırdığı, başarılarını arttırdığı, anlamayı kolaylaştırdığı belirtilmiş, öğretmenlerin etkileşimli tahtayı daha etkili kullanabilmeleri için profesyonel desteğe ihtiyaçları oldukları ifade edilmiştir. Öğretmenlerin görüşlerinin incelendiği çalışmalara bakıldığında, Bulut ve Koçoğlu (2012) tarafından öğretmenlere yeterli eğitimin verilmesi gerektiği belirtilmiş, etkileşimli tahta kullanımının öğrencilerin derse katılımını arttıracağı önerisi yapılmıştır. Türel (2012), öğretmenlerin etkileşimli tahtalara yönelik olumsuz tutumlarını, ihtiyaçlarını ve sorunlarını araştırdığı çalışmasında; etkileşimli tahtaların öğretmenleri ve öğrencileri pasifleştirdiğini, öğretmeni bilgisayara bağımlı yaptığını, kurulumunun ve teknik problemlerin zaman aldığını, sınıf kontrolünün zorlaştığını ve öğretmenlerin etkileşimli tahta özellikleri hakkında yeterli bilgiye sahip olmadığını ifade etmiştir. Bu araştırmada alan yazındaki çalışmalar dikkate alınarak, öğretmenlerin LCD panel etkileşimli tahta uygulamalarına yönelik tutumları araştırılmıştır. Bu düşüncelerin elde edilmesi için belirlenen araştırma soruları şunlardır: 1) Öğretmenlerin LCD panel etkileşimli tahtalara yönelik tutumları nasıldır? 2) Öğretmenlerin cinsiyetleri, yaşları, hizmet süreleri ve tutumları arasında anlamlı bir ilişki var mıdır? 3) Öğretmenlerin LCD panel etkileşimli tahtayı haftalık kullanma süreleri ve tutumları arasında anlamlı bir farklılık var mıdır? 4) Öğretmenlerin LCD panel etkileşimli tahtaya yönelik tutumları ve dersin alanı arasında anlamlı bir ilişki var mıdır? September 2013 Vol:21 No:3 Kastamonu Education Journal

1224 Ömer KOÇAK, Aslan GÜLCÜ... 2. Yöntem Araştırma betimsel nitelikte olup tarama modelinde yapılmıştır. Tarama modelleri, geçmişte veya hali hazırda mevcut olan bir durumu kendi şartları içinde olduğu gibi tanımlamayı amaçlayan araştırma modelleridir (Eroğlu, 2006). Veri toplama aracı olarak literatür taraması neticesinde çalışmanın konusuna yönelik en uygun veri toplama aracının tutum ölçeği olduğu görülmüştür. Elaziz (2008) tarafından yapılan çalışmada öğretmenlerin etkileşimli tahta teknolojisine yönelik tutumlarını ölçmek amacıyla oluşturduğu tutum ölçeği, çalışmamızda veri toplamak amacıyla kullanılmıştır. Tutum ölçeği İngilizce olarak hazırlanmış olduğu için hem İngiliz dilinde çalışan dil bilimcilerle hem de eğitim alanında uzman kişilerle Türkçeye tercüme edilmiştir. Düzenlenmesi tamamlanan LCD panel etkileşimli tahta tutum ölçeğinin güvenilirlik değeri 0,92 olarak elde edilmiştir. İki bölümden oluşan tutum ölçeğinin birinci bölümünde katılımcı ile ilgili demografik veriler, ikinci bölümünde ise etkileşimli tahtaya yönelik genel tutumları belirlemek amacıyla 5 li likert tipi ölçme yöntemiyle hazırlanmış sorular bulunmaktadır. Araştırma Örneklemi Bu çalışmada Erzincan ilinde FATİH projesi kapsamında LCD panel etkileşimli tahtaların kurulumun tamamlandığı ve uygulamaya başlandığı okullarda eğitim veren 121 öğretmenden oluşmaktadır. Tablo 1 de araştırmaya katılan öğretmenlerin sayıları ve okulları verilmiştir. Tablo 2 de öğretmenlerin branşları ve alanları ile ilgili dağılımlar verilmiştir. Tablo 1. Okullar ve Öğretmen Sayıları Ertuğrulgazi Anadolu Lisesi 19 Erzincan Anadolu Lisesi 20 Kazım Karabekir Lisesi 19 Milliyet Anadolu Öğretmen Lisesi 22 Mustafa Doğan Anadolu Lisesi 27 Sabahat Hanım Anadolu Lisesi 14 Toplam 121 N Eylül 2013 Cilt:21 No:3 Kastamonu Eğitim Dergisi

Fatih Projesinde Kullanılan Lcd Panel Etkileşimli Tahta Uygulamalarına... 1225 Tablo 2. Öğretmenlerin Branşlara ve Alanlara Göre Dağılımları Alanlar N % Branşlar N % Türk Dili ve Edebiyatı 22 18,2 İngilizce 16 13,2 Tarih 10 8,3 Coğrafya 8 6,6 Sosyal Dersler 76 62,8 Felsefe 5 4,1 Almanca 4 3,3 Din Kültürüve Ahlak Bilgisi 4 3,3 Rehberlik 4 3,3 Müzik 3 2,5 Matematik 19 15,7 Biyoloji 8 6,6 Sayısal Fizik 6 5 Dersler 45 37,2 Bilişim Teknolojileri 5 4,1 Kimya 5 4,1 Geometri 2 1,7 Toplam 121 100 121 100 Verilerin Analizi LCD panel etkileşimli tahta tutum ölçeği ile toplanan verilerin analizlerinin tamamı IBM Statistical Package for Social Sciences 20.0 (IBM SPSS20.0) programında yapılmıştır. LCD panel etkileşimli tahta tutum ölçeğindeki her bir maddeye ilişkin öğretmen görüşlerinin dağılımında betimsel istatistiksel yüzde (%) ve aritmetik ortalama ( ) kullanılmıştır. Öğretmenlerin cinsiyetleri ve LCD panel etkileşimli tahtaya yönelik ilişkiyi bulmak için Independent Samples T Testi kullanılmıştır. Öğretmenlerin yaş, eğitim tecrübesi, ders alanı, haftalık etkileşimli tahta kullanma süreleri ile tutumları arasındaki ilişkiyi bulmak için One Way ANOVA testi kullanılmıştır. 3. Bulgu ve Yorumlar Bu bölümde araştırma sorularına ait bulgulara yer verilmiştir. LCD panel etkileşimli tahta tutum ölçeği ile öğretmenlere yöneltilen maddeler, bu maddelere öğretmenlerin verdiği yanıtlar ilişkin bulgular Tablo 3 te verilmiştir. Öğretmenlerin verdikleri yanıtların yüzde, ortalama ve standart sapma değerleri verilmiştir. September 2013 Vol:21 No:3 Kastamonu Education Journal

1226 Ömer KOÇAK, Aslan GÜLCÜ... Tablo 3. LCD Panel Etkileşimli Tahta Tutum Ölçeğine İlişkin Dağılımlar Maddeler Kesinlikle Katılmıyorum % Katılmıyorum % Kararsızım % Katılıyorum % Kesinlikle Katılıyorum % Derslerimde LCD Panel Etkileşimli Tahta (Akıllı Tahta) kullandığımda yazı yazma işine daha az zaman harcıyorum. 13,2 15,7 15,7 18,2 37,2 3,50 1,45 Akıllı Tahta kullanacağım derslere hazırlık yapmak için daha fazla zaman ayırıyorum. 10,7 9,9 19,8 19,8 39,7 3,67 1,36 Akıllı Tahta kullanımı, farklı biçimlerde hazırlanmış ders materyallerinin tüm sınıfa kolay bir şekilde sunulmasını sağlar. 1,7 0,8 13,2 26,4 57,9 4,38 0,86 Akıllı Tahta, derslerdeki yazı yazma sürelerinde zaman tasarrufu sağlar. 10,7 10,7 14 30,6 33,9 3,66 1,33 Akıllı Tahta kullanarak daha etkileyici açıklamalar yapabilirim. 3,3 2,5 14,9 31,4 47,9 4,18 1,00 Akıllı Tahta kullanarak tüm sınıfı kolaylıkla kontrol edebilirim. 9,9 14,9 22,3 33,9 19 3,37 1,23 Akıllı Tahtanın eğitim-öğretimi geliştirmek için iyi bir destek olacağını düşünüyorum. 2,5 3,3 18,2 31,4 44,6 4,12 0,98 Akıllı Tahta kullanımı, benim daha verimli bir öğretmen olmamı sağlamaktadır. 5 10,7 26,4 28,1 29,8 3,66 1,15 Akıllı Tahta kullanımı öğretmenin dersin konusunu önceden gözden geçirmesini, derste yeni açıklamalar yapmasını ve dersin 5 6,6 17,4 33,1 38 3,92 1,12 sonunda konuyu özetlemesini kolaylaştırmaktadır. Derslerimde Akıllı Tahta kullanmayı seviyorum. 1,7 5 19,8 28,9 44,6 4,09 0,99 *Öğrencilerin karşısında Akıllı Tahta kullanırken rahatsızlık hissediyorum. 5 8,3 9,9 20,7 56,2 4,14 1,19 Eğitim-öğretim sisteminde Akıllı Tahta kullanımına olumlu bakmaktayım. 3,3 1,7 11,6 35,5 47,9 4,23 0,95 *Dersliklerde Akıllı Tahta kullanıma olumsuz bakmaktayım. 2,5 0,8 9,1 13,2 74,4 4,56 0,88 *Öğrencilerimin Akıllı Tahta teknolojisini kullanmaya hazır olmadıklarını düşünüyorum 12,4 14,9 22,3 16,5 33,9 3,44 1,40 *Geleneksel yöntemler ile yaptığım ders, öğretim için yeterlidir. 5 9,1 10,7 25,6 49,6 4,05 1,19 *Akıllı Tahta kullanmaya uygun bir öğretmen değilim. 3,3 3,3 5,8 18,2 69,4 4,47 0,98 Akıllı Tahta eğitim-öğretimi daha zevkli ve ilgi çekici yapmaktadır. 2,5 0,8 13,2 37,2 46,3 4,23 0,89 Öğretmenlere, Akıllı Tahta teknolojisinin kullanımı konusunda verilecek eğitimlerin gerekli olduğuna inanıyorum. 5,8 5 10,7 30,6 47,9 4,09 1,14 Akıllı Tahta kullanımı için yeterli eğitimi alamazsam, sınıfta akıllı tahta kullanırken kendimi rahat hissedemem. 15,7 9,9 15,7 29,8 28,9 3,46 1,40 Öğrencilerimin dikkatlerini, Akıllı Tahta teknolojisi sayesinde daha uzun süre tutabilmekteyim. 6,6 5,8 24 33,9 29,8 3,74 1,14 Akıllı Tahta, öğrencilerin derslere katılımını ve etkileşimlerini arttırdığını düşünüyorum. 4,1 2,5 19,8 43 30,6 3,93 0,98 Akıllı Tahta kullandığımda öğrencilerim derse daha fazla motive olmaktadırlar. 5,8 6,6 21,5 38 28,1 3,76 1,11 *: Ters Çevrilmiş Maddeler, : Ortalama, SS: Standart Sapma SS Eylül 2013 Cilt:21 No:3 Kastamonu Eğitim Dergisi

Fatih Projesinde Kullanılan Lcd Panel Etkileşimli Tahta Uygulamalarına... 1227 Öğretmenlerin büyük bir çoğunluğunun LCD panel etkileşimli tahta kullanımına yönelik sorulara olumlu cevaplar vermişlerdir. Bütün maddelerin genel ortalaması =3,94 dür. Bu sonuca göre öğretmenler, genel olarak LCD panel etkileşimli tahta kullanımına olumlu baktıkları, öğrencilerin motivasyonlarını arttıracağı, derslerde kolaylık sağlayacağı ve kullanılmasının olumlu sonuçlar vereceği düşüncesi ortaya çıkmaktadır. Öğretmenlerin büyük bir çoğunluğu yazı yazma işine daha zaman ayırdıklarını belirtmişler, ancak derse hazırlık yapmak için daha fazla zaman ayırdıklarını ifade etmişlerdir. LCD panel etkileşimli tahta kullanımının öğretmenlere kolaylık ve zaman tasarrufu sağladığı görüşü belirtilmiştir. Öğretmenlerin büyük bir oranı LCD panel etkileşimli tahta ile içeriğin sınıfa daha etkili bir şekilde sunulmasını sağladığını belirtmişlerdir. Öğretmenler LCD panel etkileşimli tahta kullanmaktan rahatsızlık hissetmedikleri, bu teknolojiyi kullanabilecek düzeyde olduklarını ancak gerekli eğitimin verilmesi gerektiği ifade edilmiştir. LCD panel etkileşimli tahta sayesinde öğrencilerin dikkatlerinin daha uzun süre tutulabildiği, daha aktif oldukları ve etkileşimin arttığı öğretmenler tarafından belirtilmiştir. Öğretmenlerin cinsiyetleri ile LCD panel etkileşimli tahtaya yönelik tutumları arasındaki ilişkiyi açıklayan t-testi sonuçları Tablo 4 te verilmiştir. Tablo 4. Öğretmenleri Cinsiyetleri ve Tutumları Arasındaki İlişki N SS t p Anlamlılık Düzeyi Bay 70 3,37 0,71 0,385 0,701 p>0,05 Bayan 51 3,41 0,46 Bu sonuçlara göre bay ve bayan öğretmenlerin LCD panel etkileşimli tahtaya yönelik tutumları arasında anlamlı ilişkinin olmadığı sonucu çıkmıştır. Öğretmenlerin yaşları ile LCD panel etkileşimli tahtaya yönelik tutumları arasındaki ilişkiyi açıklayan One-Way ANOVA testi sonuçları Tablo 5 te verilmiştir. Öğretmenlerin yaşları 20-30, 31-40, 41-üzeri olmak üzere üç grupta toplanmıştır. Tablo 5. Öğretmenleri Yaşları ve Tutumları Arasındaki İlişki Kareler Toplamı SD Kareler Ortalaması F p Anlamlılık Düzeyi Gruplar Arası 0,491 2 0,246 0,640 0,529 p>0,05 Grup İçi 45,301 118 0,384 Toplam 45,792 120 Bu sonuçlara göre p=0,529 değeri 0,05 den büyük olduğu için gruplar arasında anlamlı bir ilişki olmadığı sonucu bulunmuştur. Öğretmenlerin hizmet süreleri ve LCD panel etkileşimli tahtaya yönelik tutumları September 2013 Vol:21 No:3 Kastamonu Education Journal

1228 Ömer KOÇAK, Aslan GÜLCÜ... arasındaki ilişkiyi açıklayan One-Way ANOVA testi sonuçları Tablo 6 da verilmiştir. Tablo 6. Öğretmenleri Hizmet Süreleri ve Tutumları Arasındaki İlişki Kareler Toplamı SD Kareler Ortalaması F p Anlamlılık Düzeyi Gruplar Arası 1,336 4 0,334 0,871 0,484 p>0,05 Grup İçi 44,457 116 0,383 Toplam 45,792 120 Öğretmenlerin hizmet süreleri ve LCD panel etkileşimli tahtaya yönelik tutumları arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığı bulunmuştur. Tablo 7 de öğretmenlerin LCD panel etkileşimli tahtayı yönelik tutumları ve haftalık kullanma süreleri arasındaki ilişkiyi açıklayan One-Way ANOVA testi sonuçları verilmiştir. Bu sonuçlara göre öğretmenlerin LCD panel etkileşimli tutumları ve haftalık kullanma süreleri arasında anlamlı bir farklılığın olduğu bulunmuştur ve çoklu karşılaştırma yapılmıştır. Tablo 7. Öğretmenlerin LCD Panel Etkileşimli Tahtayı Kullanma Süreleri ve Tutumları Arasındaki İlişki Kareler Toplamı SD Kareler Ortalaması F p Anlamlılık Düzeyi Gruplar Arası 14,996 4 3,749 14,121 0,000 p< 0,05 Grup İçi 30,797 116 0,265 Toplam 45,792 120 Çoklu karşılaştırma testi olarak Tukey testi yapılmıştır. Tukey testi sonuçları Tablo 8 de verilmiştir. Tablo 8. Öğretmenlerin LCD Panel Etkileşimli Tahtayı Kullanma Süreleri ve Tutumları Arasında Çoklu Karşılaştırma Testi Tukey Testi LCD Panel Etkileşimli Tahtayı Haftalık Kullanma Süresi(i) Hiç LCD Panel Etkileşimli Tahtayı Haftalık Kullanma Süresi(j) Ortalamaların Farkı Standart Hata 1 2 Saat -1,15 * 0,25 0,00 3 5 Saat -1,21 * 0,24 0,00 6 10 Saat -1,39 * 0,25 0,00 p 11 Üzeri Saat -1,68 * 0,24 0,00 Eylül 2013 Cilt:21 No:3 Kastamonu Eğitim Dergisi

Fatih Projesinde Kullanılan Lcd Panel Etkileşimli Tahta Uygulamalarına... 1229 LCD Panel Etkileşimli Tahtayı Haftalık Kullanma Süresi(i) 1 2 Saat LCD Panel Etkileşimli Tahtayı Haftalık Kullanma Süresi(j) Ortalamaların Farkı Standart Hata Hiç 1,15 * 0,25 0,00 3 5 Saat -0,05 0,15 0,99 6 10 Saat -0,23 0,15 0,54 p 11 Üzeri Saat -0,52 * 0,14 0,00 Hiç 1,21 * 0,24 0,00 3 5 Saat 1-2 Saat 0,05 0,15 0,99 6 10 Saat -0,18 0,13 0,68 11 Üzeri Saat -0,46 * 0,12 0,00 Hiç 1,39 * 0,25 0,00 6 10 Saat 1 2 Saat 0,23 0,15 0,54 3 5 Saat 0,18 0,13 0,68 11 Üzeri Saat -0,28 0,12 0,17 Hiç 1,68 * 0,24 0,00 11 Üzeri Saat 1 2 Saat 0,52 * 0,14 0,00 3 5 Saat 0,46 * 0,12 0,00 6 10 Saat 0,28 0,12 0,17 Tukey testi sonuçlarına göre öğretmenlerin LCD panel etkileşimli tahtaya yönelik tutumları ile haftalık kullanma süreleri arasında anlamlılık düzeyi p<0,05 aralığında olanlar için anlamlı bir ilişkinin bulunduğu sonucu çıkarılmıştır. Tablo 8 deki sonuçlara göre LCD panel etkileşimli tahtayı hiç kullanmayan öğretmenler, diğer öğretmenlere göre daha olumsuz bir görüşe sahip oldukları sonucu ortaya çıkmıştır. Haftalık LCD panel etkileşimli tahtayı 1-2 saat kullanan öğretmenler ile Hiç Kullanmayanlar ve 11-üzeri kullananlar arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. 1-2 saat kullanan öğretmenler, hiç kullanmayanlara göre daha olumlu bir tutum sergilemişlerdir, 11-üzeri kullananlara göre ise daha olumsuz bir tutum sergilemişlerdir. Diğer gruplar ile arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. September 2013 Vol:21 No:3 Kastamonu Education Journal

1230 Ömer KOÇAK, Aslan GÜLCÜ... 3-5 saat kullananlar ile Hiç Kullanmayanlar ve 11-üzeri saat kullananlar arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. 3-5 saat kullananlar, hiç kullanmayanlara göre daha olumlu tutum sergilemişlerdir. 3-5 saat kullananların, 11-üzeri saat kullananlara göre ise olumsuz bir tutum sergiledikleri sonucu elde edilmiştir. 6-10 saat kullananlar ile Hiç Kullanmayanlar arasında anlamlı bir ilişki olduğu, diğer gruplar ile arasında anlamlı bir ilişki bulunmadığı sonucu ortaya çıkmıştır. 6-10 saat kullananlar hiç kullanmayanlara göre daha olumlu bakmışlardır. 11-üzeri saat kullananlar ile Hiç Kullanmayanlar, 1-2 saat ve 3-5 saat kullananlar arasında anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuş, LCD panel etkileşimli tahta kullanımına daha olumlu tutum sergiledikleri sonucu bulunmuştur. Öğretmenlerin derslerinin alanları ve LCD panel etkileşimli tahtaya yönelik tutumları arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığını bulmak için gruplar arasında t-testi yapılmıştır. Tablo 9 da öğretmenlerin derslerinin alanları ile bu teknolojiye yönelik tutumları arasındaki t-testi sonuçları verilmiştir. Tablo 9. Öğretmenlerin Derslerinin Alanları ve LCD Panel Etkileşimli Tahtalara Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki Sosyal Dersler Sayısal Dersler N SS t p Anlamlılık Düzeyi 76 3,36 0,67-0,579 0,564 p> 0,05 45 3,43 0,50 Sayısal ve sosyal alanlar ile LCD panel etkileşimli tahtaya yönelik tutumları arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığı sonucu ortaya çıkmıştır. 4. Sonuç ve Öneriler FATİH projesi kapsamındaki LCD panel etkileşimli tahta uygulamalarına yönelik öğretmen tutumlarının araştırıldığı bu çalışma ile dikkat çekici sonuçlar ortaya çıkarılmıştır. Öğretmenlerin LCD panel etkileşimli tahta uygulamalarına yönelik genel tutumlarına bakıldığında katılıyorum düzeyinde olmuştur; LCD panel etkileşimli tahtanın eğitimde kullanılmasının olumlu olacağı ve eğitimin kalitesini arttıracağı sonucu elde edilmiştir. Bu sonuç, Elaziz (2008) tarafından yapılan çalışma da elde edilen kesinlikle katılıyorum sonucuna paralellik göstermektedir. Altınçelik (2009) in akıllı tahtalar ile ilgili öğretmen görüşlerini aldığı çalışmasında, öğretmenlerin akıllı tahtaların öğretimde ve sınıf içi etkinliklerde kullanılması gerektiği yönündeki sonucu, çalışmamızın sonuçları tarafından desteklenmektedir. Öğretmenlerin cinsiyetleri ile LCD panel etkileşimli tahtaya yönelik tutumları arasında anlamlı bir ilişkini bulunamamıştır. Altınçelik (2009), akıllı tahtaya yöne- Eylül 2013 Cilt:21 No:3 Kastamonu Eğitim Dergisi

Fatih Projesinde Kullanılan Lcd Panel Etkileşimli Tahta Uygulamalarına... 1231 lik görüşleri içeren bazı maddelerin cinsiyet ile ilişkisi olmadığını bulmuştur ve bu da çalışmamızda elde ettiğimiz sonuçlar tarafından desteklenmektedir. Üç farklı yaş seviyesindeki öğretmenler ile tutumları arasında anlamlı bir ilişki olmadığı sonucu elde edilmiştir. Öğretmenlerin hizmet süreleri ile tutumları arasında da anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Sayısal ve sosyal alan öğretmenleri ile LCD panel etkileşimli tahtaya yönelik tutumları arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Bu sonuç Türel (2012) tarafından yapılan çalışmanın sonuçlarına paralellik göstermektedir. Öğretmenlerin LCD panel etkileşimli tahtayı haftalık kullanma süreleri ile LCD panel etkileşimli tahtaya yönelik tutumları arasında anlamlı bir farklılığın olduğu bulunmuştur. LCD panel etkileşimli tahtayı haftalık kullanma süresi fazla olan öğretmenlerin, kendilerinden daha kullanan öğretmenlere göre daha olumlu bir tutum sergiledikleri elde edilmiştir. Bu sonuç Elaziz (2008) tarafından elde edilen sonuca paralellik göstermektedir. Sonuç olarak araştırmamıza 121 öğretmen katılmıştır ve öğretmenlerin LCD panel etkileşimli tahtaya yönelik olumlu bir tutum sergiledikleri sonucu elde edilmiştir. LCD panel etkileşimli tahtayı kullanma süresi fazla olan öğretmenler daha olumlu bir tutum sergilemişlerdir. Buradan öğretmenlerin LCD panel etkileşimli tahtayı kullanma süreleri arttıkça, daha olumlu bir tutum sergileyecekleri sonucuna varılabilir. Bu çalışmanın örneklemine lise düzeyinde eğitim veren öğretmenler dâhil edilmiş olup, farklı kademelerde eğitim veren öğretmenler üzerinde de araştırma yapılabilir. Öğretmenlere LCD panel etkileşimli tahtayı kullanmaya yönelik eğitim verilmektedir. Ancak öğretmenlere olumsuzluk olarak belirtikleri teknik aksaklıkların giderilmesine yönelik eğitim verilmesi önerilmektedir. Ayrıca materyal oluşturma ve ulaşma noktasında da öğretmenlere gerekli eğitimin verilmesi önerilmektedir. 5. Kaynakça Akkoyunlu, B. (1995). Bilgi teknolojilerinin okullarda kullanımı ve öğretmenlerin rolü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 105 109. Akkoyunlu, B. (2002). Öğretmenlerin İnternet Kullanımı ve Bu Konudaki Görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 1-8. Akpınar, Y. (2004). Eğitim Teknolojisiyle İlgili Öğrenmeyi Etkileyebilecek Bazı Etmenlere Karşı Öğretmen Yaklaşımları. The Turkish Online Journal of Educational Technology- TOJET. 3(3), 124-134. Altınçelik, B. (2009). İlköğretim Düzeyinde Öğrenmede Kalıcılığı Ve Motivasyonu Sağlaması Yönünden Akıllı Tahtaya İlişkin Öğretmen Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya Üniversitesi, Türkiye. Armstrong, V., Barnes, S., Sutherland, R., Curran, S., Mills, S. and Thompson, I. (2005). Collaborative research methodology for investigating teaching and learning: the use of interactive whiteboard technology. Educational Review, 57(4), 457-469. September 2013 Vol:21 No:3 Kastamonu Education Journal

1232 Ömer KOÇAK, Aslan GÜLCÜ... Baki, A., Yalçınkaya H. A., Özpınar, İ. ve Uzun, S. Ç. (2009). İlköğretim Matematik Öğretmenleri ve Öğretmen Adaylarının Öğretim Teknolojilerine Bakışlarının Karşılaştırılması. Turkish Journal of Computer and Matematics Education. 1(1), 67-85. Bulut, İ. ve Koçoğlu, E. (2012). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Akıllı Tahta Kullanımına İlişkin Görüşleri (Diyarbakır İli Örneği). Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2012), 242-258 Elaziz, M. F. (2008). Attitudes Of Students And Teachers Towards The Use Of Interactive Whiteboards In EFL Classrooms. Yüksek Lisans Tezi, Yabancı Dil Olarak İngilizce Öğretimi Bölümü, Bilkent Üniversite, Türkiye Eroğlu, O. (2006). Eğitimde Araştırma Yöntemleri, http://80.251.40.59/education.ankara. edu.tr/aksoy/eay/eay/.../oeroglu.doc, 10.08.2012. MEB. (2012). http://fatihprojesi.meb.gov.tr, 18.02.2013. İşman, A., Abanmy, F. A. A., Hussein, H. B., Saadany, A. and Abdelrahman, M. (2012). Saudı Secondary School Teachers Attıtudes towards Usıng Interactıve Whıteboard In Classrooms. The Turkish Online Journal of Educational Technology-TOJET,11(3), 286-296. Lewin, C., Somekh, B. and Steadman, S. (2008). Embedding interactive whiteboards in teaching and learning: The process of change in pedagogic practice. Education and information technologies, 13(4), 291-303. López, O. S. (2010). The Digital Learning Classroom: Improving English Language Learners academic success in mathematics and reading using interactive whiteboard technology. Computers & Education, 54(4), 901-915. Paragină, F., Paragină, S. and Jipa, A. (2010). Interactive whiteboards in Romania. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 2(2), 4059-4063. Smith, H. J., Higgins, S., Wall, K. and Miller, J. (2005). Interactive whiteboards: Boon or bandwagon? A critical review of the literature. Journal of Computer Assisted Learning, 21(2), 91 101. Shenton, A. and Pagett, L. (2008). From bored to screen: the use of the interactive whiteboard for literacy in six primary classrooms in England. Literacy, 41(3), 129-136. Şad, S. N. (2012). An Attitude Scale for Smart Board Use in Education: Validity and Reliability Studies. Computers & Education, 58(3), 900-907. Türel, Y. K. (2012). Teachers Negative Attitudes towards Interactive Whiteboard Use: Needs and Problems. Elementary Education Online, 11(2), 423-439. EXTENDED ABSTRACT Today many changes and developments take place in the field of information technologies. It is inevitable that the developing technology is used in the process of learning-teaching. Under these conditions, learners and teachers should be equipped with features such as reaching information fast, organising, evaluating and presenting information (Akkoyunlu, 1995). Eylül 2013 Cilt:21 No:3 Kastamonu Eğitim Dergisi

Fatih Projesinde Kullanılan Lcd Panel Etkileşimli Tahta Uygulamalarına... 1233 In our country with The Act of Improving Opportunities, Enhancing Technology (FATIH) which was started to be applied in 2010 to incorporate technology into the learning-teaching process, it has been planned that until the end of 2014 LCD classroom whiteboards and network will have been provided in 570.000 classrooms and teachers and students will have been given tablet computers (MEB, 2012). The advantages and disadvantages of using interactive whiteboards have been searched by a lot of researchers. Interactive boards increase the quality of education and makes lessons fun, motivating and interesting. Despite technical defects, it would be useful to use interactive whiteboards in classrooms (Elaziz, 2008). Interactive whiteboards will be the junction point of pedagogy and technology (Smith, Higgins, Wall and Miller, 2005). In this study the attitudes of teachers regarding interactive whiteboard use has been searched by considering the works in the literature. The research questions are as follows: 1) What are the attitudes of teachers regarding LCD interactive whiteboards? 2) Is there a meaningful relation between teachers sex, age, seniority and attitudes? 3) Is there a meaningful relation between teachers weekly use of interactive whiteboards and attitudes? 4) Is there a meaningful relation between teachers attitudes regarding using LCD interactive whiteboards and field of lesson? The research is descriptive and administered in scanning model. Scanning models aim to define a present or past situation in terms of its own conditions (Eroğlu, 2006). Quantitative data was collected via LCD interactive whiteboards attitude scale. This study consists of 121 teachers who work at schools where LCD classroom whiteboards have already been installed and used in the city of Erzincan. The data was analysed using IBM Statistical Package for Social Sciences 20.0 (IBM SPSS20.0). In the distribution of the teachers views on each items in the attitude scale, descriptive percentage (%) and arithmetic mean ( ) were used. In order to find the relation between sex and attitude regarding LCD interactive whiteboard, T Test was used. To find the relation between the teachers age, experience, field of lesson and weekly interactive white board use and their attitudes, One Way ANOVA test was used. With this study interesting results regarding the teachers views on LCD interactive whiteboard were found. The general attitude of the teachers is I agree. It was found that the use of LCD interactive whiteboards would be useful and increase the quality of education. This result supports the results of many other studies (Altinçelik, September 2013 Vol:21 No:3 Kastamonu Education Journal

1234 Ömer KOÇAK, Aslan GÜLCÜ... 2009; Elaziz, 2008; İşman et al., 2012). There was not a meaningful relation between the teachers sex, age, experience and their attitudes regarding LCD interactive whiteboard. There was not a meaningful relation between science teachers and social sciences teachers and LCD interactive whiteboard attitudes. This result shows parallelism with the study carried out by Türel (2012). A meaningful difference was found between the teachers weekly use duration and their attitudes regarding LCD interactive whiteboards. It was found that the teachers whose period of use of LCD interactive whiteboards a week is long have more positive attitudes compared to the teachers who use the whiteboards less. This result shows parallelism with the result obtained by Elaziz (2008). As a result, 121 teachers participated in our study and they showed a positive attitude regarding LCD interactive whiteboards. The teachers who use LCD interactive whiteboards for a longer time showed a more positive attitude. It can be inferred that as teachers time of use increases, they will show a more positive attitude. Eylül 2013 Cilt:21 No:3 Kastamonu Eğitim Dergisi