- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/5 Spring 2014, p. 67-104, ANKARA-TURKEY ZORUNLU ÖĞRETİMİN 4+4+4 = 12 YIL OLMASIYLA İLGİLİ YÖNETİCİ VE ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ (VAN İLİ ÖRNEĞİ) * Himmet Okan ŞAHİN ** Ahmet AKBABA *** ÖZET Bu çalışmanın amacı, zorunlu eğitim-öğretimin kesintili olarak 12 yıl olmasıyla ilgili yönetici ve öğretmen görüşlerinin ortaya konulmasıdır. Evren olarak, Van ili merkezinde 79 ilkokul, 80 ortaokul ve 35 lise seçilmiş örneklem olarak da, Van il merkezinde bulunan toplam 194 okuldan, seçkisiz yöntemle alınmak suretiyle çalışma grubumuz toplamda 30 ilkokul 30 ortaokul ve 15 lise olarak belirlenmiştir. Bu 75 okulun her birinden 3 yönetici ve 4 öğretmen olmak üzere toplam 225 yönetici ve 300 öğretmenin örneklem olarak alınmıştır. Elde edilen veriler SPSS 18,00 istatistik programı, kullanılarak çözümlenmiştir. Yapılan araştırma sonucunda yöneticilerin ve öğretmenlerin 4+4+4 sisteminin devletimizi ve milletimizi çağdaş muasır medeniyetler seviyesine çıkaracağı inancında oldukları ve bu sistemle getirilen yönlendirme eğitiminin ortaokul 1. sınıfından itibaren başlatılması, başlı başına bir reform özelliği taşıdığı, eğitim sistemimizdeki yapılan bu değişikliği gerektiren sebepler, yapılan değişiklikler ile ulaşılmak istenen hedefler hakkında bakanlık tarafından öğretmenlerin ve yöneticilerin yeterli düzeyde bilgilendirilmedikleri ortaya çıkmaktadır. Bu yönlendirme eğitiminin çocuğun zekâ tipine uygun gerçekçi bir şekilde yapılabilmesi için uygulayıcıların mutlaka konuyla ilgili hizmet içi eğitimden geçirilmeleri gerekmektedir. Öğretmenlerin ve yöneticilerin bilgilendirilmesi amacıyla; hizmet içi faaliyetlerinden yararlanılarak kesintili zorunlu eğitimi tanıtıcı ve bilgilendirici kurslar düzenlenmelidir, gibi sonuç ve öneriler ortaya çıkmıştır. Anahtar Kelimeler: Zorunlu eğitim, ilkokul, ortaokul, lise, yönetici * Bu makale Crosscheck sistemi tarafından taranmış ve bu sistem sonuçlarına göre orijinal bir makale olduğu tespit edilmiştir. ** Yük. Lisans öğrencisi, Yüzüncü Yıl Ün. Eğ. Fak. VAN, El-mek: himmetokan@gmail.com *** Yrd. Doç. Dr. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi, VAN, El-mek: ahmetakbaba13@gmail.com
68 Himmet Okan ŞAHİN Ahmet AKBABA THE VIEWS OF ADMINISTRATORS AND TEACHERS CONCERNING COMPULSORY EDUCATION BEING 4+4+4 = 12 YEARS (THE CASE OF VAN PROVINCE) ABSTRACT This study aimed at revealing the views of administrators and teachers concerning compulsory education being 12 years discontinuously. The research universe consisted of 79 primary schools, 80 middle schools, and 35 high schools located in the city center of Van Province, and the research sample comprised of 30 primary schools, 30 middle schools, and 15 high schools randomly selected from among 194 schools situated in the city center of Van Province. A total of 225 administrators and 300 teachers from 75 schools were included in the study group (i.e. 3 administrators and 4 teachers from each school). The obtained data were analyzed via SPSS 18.0. It was found out that administrators and teachers believed that the 4+4+4 system would make our state and nation reach the level of modern civilizations and the launch of the direction (orientation) approach, which was introduced by this system, as of the middle school 1 st grade was a reform on its own, and that teachers and administrators were not informed by the ministry enough in regard to the reasons requiring such changes in the education system and the goals intended to be achieved with such changes. In consideration of the foregoing, the present study put forward some implications: To conduct such direction (orientation) approach realistically in accordance with children s intelligence types, implementers need to be provided with an in-service training about the subject; and courses aimed at introducing discontinuous compulsory education should be arranged based on inservice activities in order to inform teachers and administrators. Key Words: Compulsory education, primary school, middle school, high school, administrator Giriş Hızla değişen dünya üzerinde ayakta duranlar, iç dinamizmini etkin kılmış ve çağın gereksinimlerine yanıt veren toplumlar olmuştur. İçinde bulunduğumuz çağı yaşamamız ve gereksinimlerine yanıt vermemiz ancak eğitimle mümkün görülmektedir. Toplumun ekonomik, sosyal ve kültürel yönden kalkınabilmesi, çağdaş uygarlık seviyesine ulaşabilmesi için bilim, teknoloji ve sosyal alanda yetişmiş insan gücüne gereksinim vardır. Bunun da sağlanabilmesi dinamik bir eğitim anlayışına ihtiyaç vardır. Yirminci yüzyılda, özellikle yüzyılın son çeyreğinde, dünya çok önemli değişim ve dönüşümler yaşadı. Çeşitli sosyo-ekonomik gelişmeler ile bilim ve teknoloji alanında o zamana kadar görülmemiş hızlı ve kapsamlı değişmeler yaşanmıştır (Gedikoğlu, 2005). Ekonomik gelişme, kalkınma insanlık için amaç değil mutluluğa ulaşmasındaki araçtır. İnsanoğlunun bu araçlara rağmen mutluluğunun yeterince sağlanamayışı, haksızlığın, kötülüğün ve savaşların had safhaya Volume 9/5 Spring 2014
Zorunlu Öğretimin 4+4+4 = 12 Yıl Olmasıyla İlgili Yönetici Ve Öğretmen Görüşleri 69 tırmanması, geleceğe ilişkin kaygıların ve kuşkularının artmasını neden olmaktadır. Kaygı ve kuşkuların karamsarlıklara dönüşmesi teknolojik ve ekonomik olanakların mutluluğa ulaşmak için kullanılmasını zorunlu hale getirmiştir. Bu amaçla insanların uygun karar verecek yeterlilikle donatılması gerekmektedir. Bu gerekliliğin gerçekleşmesi ise eğitimle mümkündür (Miles, 1975, Akt: Başar, 2000, 3). Gelişmişlik ancak kalkınmayla mümkün olabilmektedir. Nitelikli bir kalkınma içinde nitelikli insanların yetiştirilmesi ve insan sermayesine yatırım yapılması gerekmektedir. Bu durum göz önüne alındığında bir ülkenin kalkınması ile eğitim arasında sıkı bir ilişki vardır (Psacharopoulos, 2004, Akt: Bora, 2012). Bilgi çağı olarak nitelendirilen 21. Yüzyılda eğitim, değişimin ve dönüşümün en temel aktörü haline gelmiştir. Bugün uluslararası toplumda, ilköğretim eğitiminin yetersiz kaldığı ve tüm nüfusun en azından lise düzeyinde eğitim alması gerektiği yaygın olarak kabul edilmiştir (MEB, 2012). 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Yasası nda İlköğretim her yurttaşın görmesi gereken temel eğitimdir biçiminde tanımlanmıştır. 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Yasasında kullanılan Temel Eğitim kavramı İlköğretim olarak değiştirilmiş ve T.C. Anayasasının 42. maddesinde ilköğretim; kız, erkek bütün vatandaşlar için zorunludur ve devlet okullarında parasızdır denilerek herkesin asgari ve temel seviyede eğitim almaları zorunlu kılınmıştır. Temel eğitim ya da ilköğretimin amacı bireye yaşadığı çağın gereklerine ve toplumun beklentilerine uygun bilgi, beceri ve davranışları kazandırmaktır. Bu yönüyle temel eğitimden toplumun tüm kültürel birikim ve değerlerini geliştirmesi, iyileştirmesi, gelecek kuşaklara sağlıklı bir şekilde aktarması beklenir. Bir diğer beklenti ise bireylerin niteliklerini belirleyip, geliştirerek gelecekteki mesleklere hazırlamasıdır. Dünyadaki birçok ülkede temel eğitim bu sebeplerden dolayı her birey için zorunlu hale getirilmiştir. Zorunlu eğitimin süresi se ülkelerin eğitime katılımı, gelişmişlik düzeyi ve nüfus artışı gibi etkenlere göre değişiklik gösterir (Güven, 2012). Zorunlu eğitim kavramı dendiğinde akla ilk gelen ilköğretimdir. Bu nedenle ilköğretimin süresi ne kadar uzun olursa ortak kültür ve değerleri kazanma şansı da o kadar yüksek olacaktır. Ayrıca, toplumlar geliştikçe bireylerine sağladıkları zorunlu eğitimin süresinin de uzamakta olduğu gözlemlenmektedir (Eurydice, 2012, Compulsory Education in Europe 2011/12, Murray, 2006, Akt: Güven, 2012). Tablo 1: Bazı ülkelerdeki zorunlu eğitim süreleri Ülke Adı Okula Başlama Zorunlu Eğitim Süresi Yaşı Almanya 6 9 Danimarka 7 9 Fransa 6 10 Hollanda 5 12 İngiltere 5 11 İspanya 6 10 İsveç 7 9 Yunanistan 6 9 ABD 6 9 Zorunlu İlköğretim Uygulamasının Tarihçesi Ve Türkiye deki Gelişimi Cumhuriyet in ilanıyla birlikte önemi artan ilköğretimin ne kadar süre zorunlu olacağı ve hangi kurumlarda gerçekleştirileceği hep tartışma konusu olmuştur. Özellikle iç göç gibi sosyoekonomik nedenlerle okullaşmada istenen hedeflere ulaşılamamıştır (Güven, 2012). Ülkemizde zorunlu eğitimin süresi çağdaş toplumların ulaştığı seviyeye uzun yıllar çıkarılamamıştır. Zorunlu eğitim Cumhuriyetin ilk yıllarında 3 yıl olarak uygulanmış daha sonra 5 yıla çıkarılmış ve bu uygulama uzun yıllar devam etmiştir. Bununla birlikte ülkemizin gelişmiş Volume 9/5 Spring2014
70 Himmet Okan ŞAHİN Ahmet AKBABA ülkeler seviyesine ulaştırılabilmesi için zorunlu eğitimin süresinin artırılması sürekli tartışılmış 1973 yılında çıkarılan 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu ile zorunlu eğitim kesintisiz 8 yıl olarak yasalaşmıştır (Güven, 2012). 18 22 Haziran 1988 de toplanan 12. Milli Eğitim Şurası nın gündeminde şu konulara yer almıştır: Ortaokulların ilköğretimle birleştirilerek sekiz yıllık zorunlu eğitimin yaygınlaştırılması, sınıf geçme yerine ders geçme sisteminin kabul edilmesi, öğrencilerin yönlendirilmesi konularında kararlar alınmıştır (Kaya,1993, Akt: Kaya, 2011). Türkiye de zorunlu eğitim kararı çok önceden alınsa da, 28 Şubat 1997 tarihli MGK kararında derhal, kesintisiz, kademesiz ve yönlendirmesiz olarak tavsiye edilip bu tarihten itibaren uygulamaya geçirilmesi tarihsel olarak bir dizi sürecin sonunda gelişmiştir (Güven, 2012). Eğitim Sendikalarından Eğitim-Bir-Sen 4+4+4 Kesintili Eğitim olarak bilinen kanun teklifinin eğitim sisteminden vesayetçi dayatmaların temizlenmesine aracılık edecek yasal düzenlemeye dönüşmesine, bu suretle milletin talebi doğrultusunda demokratik, özgürlükçü ve sivil aklın ürünü bir eğitim sistemi modelinin hayata geçirilmesi olarak değerlendirmektedir (Eğitim- Bir-Sen, 2012). Uygulanması hedeflenen ve zorunlu eğitimin temelini oluşturan ilk 4 yılsonunda geçişlerin olduğu zorunlu eğitim anlayışı çok anlamlı önemli bir reformdur. İlkokul sonunda çocuğun zekâ tipine ve ilgi alanlarına yönelik yönlendirme eğitiminin başlatılması bir reform hareketidir. Bu uygulama çocuk psikolojisine ve pedagojik ilkelere de uygun bir uygulamadır (Akbaba, 2012). Zorunlu eğitim öğrencilerin yaş grupları ve bireysel farklılıkları göz önünde bulundurularak; 1 yıl okul öncesi eğitim, 4 yıl temel eğitim, 4 yıl yönlendirme ve ortaöğretime hazırlık eğitimi ve 4 yıl ortaöğretim olmak üzere öğrencilere farklı ortamlarda eğitim almaya fırsat verecek şekilde 13 yıl olarak düzenlenmelidir (Yıldız, 2011). 4+4+4 Eğitim Sistemi değişikliği yönetsel nitelik açısından üst basamakların yetkilerine dayanarak aldığı ve aşağıya geçirdiği bir karardır. Eğitim sistemimizin, merkezi yönetim odaklı eğitim sistemidir. Bu nedenle, alt basamaklar üst basamağın aldığı 4+4+4 kararını uygulamakla yükümlüdür. Ancak bu uygulamanın karar alma süreçlerine uyulmadığı ve dayatma biçiminde ortaya çıkması sebebiyle, tüm birimlerce özümsenerek yapılmayacağı ortadır (Sarpkaya ve Ark. 2012). Problem Durumu Devletler zorunlu eğitim sürelerini uzatarak vatandaşlarının eğitim düzeylerini artırmayı ve ülkelerine her alanda daha faydalı insanlar yetiştirmeyi arzulamaktadırlar. Bu temel amaç doğrultusunda ülkemizde de zorunlu eğitim süresi uzatılmıştır. Bu araştırmada, ülkemizde zorunlu eğitimin 12 yıl olmasıyla ilgili değişikliğin uygulayıcısı konumundaki öğretmen ve idarecilerin mevcut değişiklikler hakkındaki görüşlerinin tespit edilmesi ve bu görüşler doğrultusunda uygulamada tespit edilen aksaklıkların giderilmesi için ilgililere tavsiyelerde bulunmak temel problem olarak belirlenmiştir. Araştırmanın Önemi Bu araştırma ile ilk, orta ve lise öğretmenleri ile yöneticilerinin, 4+4+4 Eğitim Sistemi Modeli ne dair görüşlerinin belirlenerek, ortaya konulması amaçlanmıştır. Yapılacak olan araştırma ile eğitim sistemimizdeki köklü değişikliğin uygulayıcısı konumundaki öğretmen ve idarecilerin mevcut değişiklikler hakkındaki görüşlerinin tespit edilerek, eğitim çevrelerine ve ilgililere öneriler sunulmuştur. Volume 9/5 Spring 2014
Zorunlu Öğretimin 4+4+4 = 12 Yıl Olmasıyla İlgili Yönetici Ve Öğretmen Görüşleri 71 Araştırmanın Amacı Bu araştırmada 8 yıldan 12 yıla çıkartılan zorunlu eğitime ilişkin ilk, orta ve lise öğretmenleri ve idarecilerin görüşlerini ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu temel amaç doğrultusunda aşağıdaki alt amaçlara yanıtlar aranmıştır. 1-Öğretmenlerin zorunlu eğitimin 8 yıldan 12 yıla çıkarılmasıyla ilgili olarak konunun özümsenmesi ve uygulanan sistem hakkında ki görüşleri nelerdir? 2-Öğretmenlerin zorunlu eğitimin 8 yıldan 12 yıla çıkarılmasıyla ilgili olarak konunun özümsenmesi ve uygulanan sistem hakkında ki görüşleri; a- Cinsiyete, b- Görev yaptığı kademeye, c- Branşa, d- Yaşa, e- Öğretmenlik kıdemine, f- Herhangi bir sendikaya bağlı olmaları durumuna göre anlamlı bir farklılık göstermekte midir? 3-Yöneticilerin zorunlu eğitimin 8 yıldan 12 yıla çıkarılmasıyla ilgili olarak konunun özümsenmesi ve uygulanan sistem hakkında ki görüşleri nelerdir? 4- Yöneticilerin zorunlu eğitimin 8 yıldan 12 yıla çıkarılmasıyla ilgili olarak konunun özümsenmesi ve uygulanan sistem hakkında ki görüşleri; a- Cinsiyete, b- Görev yaptığı kademeye, c- Branşa, d- Yaşa, e- Öğretmenlik kıdemine, f- Herhangi bir sendikaya bağlı olmaları durumuna göre anlamlı bir farklılık göstermekte midir? Araştırmanın Modeli Araştırmada nesnel tarama modelinde, betimsel bir çalışmadır. Veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından geliştirilerek, uzman görüşlerine sunulan ve ilgili alan yazından yararlanılarak Ölçek taslağı oluşturulmuştur. Alanla ilgili öğretim elemanları ile öğretmenlerin görüşlerine sunulmuş, gerekli düzeltmelerden sonra ölçme aracına son şekli verilmiştir. İçerik ve ifade yönünden son hâlini alan ölçme araçları alan uzmanlarının görüşüne sunularak geçerliliği uzman kanısıyla belirlenmiştir. Evren ve Örneklem Hedef evren olarak Van ili tespit edilmiştir. Van İl Milli Eğitim Müdürlüğü nden alınan bilgiye göre, 2012 2013 öğretim yılı itibariyle, Van ili merkezinde 79 ilkokul, 80 ortaokul ve 35 lise bulunmaktadır. Ancak bu okullarının tümüne ulaşmak zaman ve maliyet bakımından mümkün olmadığından, Van il merkezinde bulunan toplam 194 okuldan, seçkisiz yöntemle alınmak suretiyle çalışma grubumuz toplamda 30 ilkokul 30 ortaokul ve 15 lise olarak belirlenmiştir. Bu 75 okulun her birinden 3 yönetici ve 4 öğretmen olmak üzere toplam 225 yönetici ve 300 öğretmenin örneklem olarak alınmıştır. Van a bağlı Merkez köy ve İlçe okulları kapsam dışı tutulmuştur. Veri Toplama Aracının Geliştirilmesi: Bu çalışmada veri toplama aracı olarak, araştırmacılar tarafından geliştirilmiş olan Yönetici ve öğretmen görüş Ölçeği kullanılmıştır. Ölçme aracının geliştirilmesinde öncelikle ilgili alan yazın taranmış, madde havuzu oluşturulmuş ve bu havuzdan seçilen maddeler ile oluşturulan taslak form Eğitim Bilimleri Bölümü ndeki değişik alanlarda, en az doktora derecesine sahip yedi öğretim elemanının görüşüne sunulmuştur. Uzmanlar aracı hem dil ve ifade, hem de kapsam yönünden incelemişler ve gelen öneriler Volume 9/5 Spring2014
72 Himmet Okan ŞAHİN Ahmet AKBABA doğrultusunda araca son şekli verilmiştir. Beşli likert tipi yanıtlama (1: Hiç, 2: Az, 3: Orta, 4: İyi, 5: Çok İyi) formatına sahip ve toplam 25 maddeden oluşan Yönetici Ölçeği ile 30 maddeden Öğretmen Ölçeği araç, kapsam geçerliğine ilişkin görüşlerin elde edilmesinin ardından 225 yönetici ve 300 öğretmenden oluşan örnekleme uygulanmıştır. Ölçeklerin geçerlik çalışmaları için kullanılan istatistiksel yöntemlerden biri faktör analizi olarak bilinmektedir. Faktör analizinin, başlıca amacı aralarında ilişki bulunduğu düşünülen çok sayıdaki değişkenin arasındaki ilişkilerin anlaşılmasını ve yorumlanmasını kolaylaştırmak için daha az sayıdaki temel boyuta indirgemek veya özetlemektir. Ölçeğin güvenirliği ile ilgili bilgiler tablo 2 ve 17 de açıklanmıştır. Verilerin Analizinde Kullanılan Yöntemler Çalışma kapsamında toplanan verilerin analizinde 10 farklı istatistiksel analiz uygulanmıştır. Bu analizler bilgisayarda SPSS for Windows 18.00 istatistik paket programı ile yapılmıştır. Bu analizler: Araştırmada kullanılan Ölçekler likert tipi beşli değerlendirme şeklinde hazırlanmış olup aralık sınırlarının hesaplanması aşağıda verilmiştir. Ölçeklerin aralık sınırlarının hesaplanması: Seçenek sayısı=5, Aralık sayısı= 5-1 = 4 Aralık katsayısı= 4:5=0,80. Ortalama karşılaştırmalara esas olmak üzere aralık sınırları ve anlamları Tablo xxx de verilmiştir. Tablo xxxx Aritmetik Ortalama Aralıkları ve Anlamları Aralık sınırı Anlamı 1.00 1.80 Hiç 1.81 2.60 Çok az 2.61 3.40 Orta 3.41 4.20 İyi 4.21 5.00 Çok iyi BULGULAR VE YORUM Bu bölümde verilerin istatistiksel analizleri sonucu elde edilen bulgular ve yorumlara öğretmenler için ve yöneticiler için olmak üzere iki ayrı başlıkta verilmiştir. 1. ÖĞRETMENLERLE İLGİLİ BULGULAR VE YORUM Araştırmanın öğretmen örneklemini oluşturanların demografik özellikleri ile ilgili bulgular ve yorumlar Tablo1 de verilmiştir. F % Mesleki kıdem 1yıl 16 4,7 Pozisyon ilk öğretmen 108 32,0 2-5 yıl 102 30,2 Lise öğretmen 101 29,9 6-10 yıl 155 45,9 Orta öğretmen 129 38,2 11-15 yıl 36 10,7 Cinsiyet Kadın 135 39,9 16 yıl ve üstü 29 8,6 Erkek 203 60,1 Sendika üyeliği Hayır 159 47,2 Kademe İlkokul 108 32,0 Eğitim-Sen 82 24,3 Ortaokul 128 37,9 Eğitim-Bir-Sen 84 24,9 Lise 102 30,2 Türk-Eğitim-Sen 7 2,1 Branş 87 25,7 Diğer 5 1,5 Diğer 251 74,3 Yaş X=31,26 s.s.= 6,31 Yaş 25 yaş ve altı 53 15,7 Mesleki kıdem X=7,77 s.s.= 5,29 26-30 yaş 136 40,2 31-40 yaş 120 35,5 41 yaş ve üstü 29 8,6 Volume 9/5 Spring 2014
Zorunlu Öğretimin 4+4+4 = 12 Yıl Olmasıyla İlgili Yönetici Ve Öğretmen Görüşleri 73 Zorunlu Eğitime İlişkin Öğretmen Görüşleri ÖlçeğininGüvenirlik Analizleri Zorunlu eğitime ilişkin öğretmen görüşleri Ölçeği maddelerinin iç tutarlığının ve homojenliğinin bir göstergesi olarak Cronbach Alfa katsayısı hesaplanmış ve bulgular Tablo 2 de verilmiştir. Tablo 2. Zorunlu eğitime ilişkin öğretmen görüşleri Ölçeğinin Cronbach Alfa katsayısı MADDE NO Aritmetik ortalama Standart sapma Madde silinirse ölçeğin ortalaması Madde silinirse ölçeğin varyansı Düzeltilmiş Madde-Toplam puan korelasyonu Madde silinirse ölçeğin Cronbach Alfa katsayısı 5. 3,76 1,343 70,25 367,950,014,946 15. 2,65,979 71,36 367,941,042,944 16. 2,67 1,041 71,34 365,691,093,944 ÖLÇEĞİN Aritmetik Standart Madde Cronbach Ranj ortalama Varyans sapma sayısı Alfa 2,40,497,705 30,941 108 Tablo incelendiğinde 8 yıldan 12 yıla çıkartılan zorunlu eğitime ilişkin öğretmen görüşleri Ölçeğinin 5., 15. ve 16. maddelerine ilişkin Düzeltilmiş Madde-Toplam puan korelasyonu çok düşük olup bu maddelerin Madde silinirse ölçeğin Cronbach Alfa katsayısı değeri bölümünde de Cronbach Alfa katsayısı değerinin yükseldiği görülmektedir. Bu bulgular 5., 15. ve 16. maddelerinin Ölçeke katkılarının düşük olduğunu göstermektedir. Sonuçta 5., 15. ve 16. maddelerin Ölçekten atılması gerekmektedir. Zorunlu eğitime ilişkin öğretmen görüşleri Ölçeğinin 5., 15. ve 16. maddelerinin Ölçekten atılması sonucu maddelerinin iç tutarlığının ve homojenliğinin bir göstergesi olarak Cronbach Alfa katsayısı tekrar hesaplanmış ve bulgular Tablo 3 de verilmiştir. Tablo 3. Zorunlu eğitime ilişkin öğretmen görüşleri Ölçeğinin 27 maddelik son halinin Cronbach Alfa katsayısı MADDE NO Aritmetik ortalama Standart sapma Madde silinirse ölçeğin ortalaması Madde silinirse ölçeğin varyansı Düzeltilmiş Madde- Toplam puan korelasyonu Madde silinirse ölçeğin Cronbach Alfa katsayısı 1. 3,15,981 61,78 350,941,285,955 2. 2,56,988 62,37 340,329,578,952 3. 3,28 1,213 61,65 339,016,490,953 4. 2,01,991 62,92 335,958,700,951 6. 2,00,951 62,93 340,376,601,952 7. 2,39 1,071 62,54 331,109,773,950 8. 1,95,942 62,99 343,356,519,953 9. 2,02 1,013 62,91 342,802,495,953 10. 2,48,990 62,45 333,418,774,950 11. 2,17,950 62,76 338,141,668,951 12. 2,05,939 62,88 336,791,717,951 13. 2,28,956 62,65 341,890,553,952 14. 2,73 1,084 62,20 333,495,700,951 17 2,66 1,110 62,27 333,111,692,951 18 2,59 1,073 62,34 332,095,745,951 19 2,21 1,005 62,72 333,163,769,950 20 2,33 1,012 62,60 332,502,782,950 21 2,55 1,097 62,38 329,791,788,950 22 2,42 1,034 62,51 331,746,785,950 23 2,26 1,018 62,67 334,056,733,951 Volume 9/5 Spring2014
74 Himmet Okan ŞAHİN Ahmet AKBABA 24 2,67 1,175 62,26 335,298,597,952 25 2,40 1,041 62,53 335,181,685,951 26 2,56 1,200 62,37 345,890,337,955 27 2,56,988 62,37 332,732,795,950 28 2,10 1,142 62,83 338,137,546,953 29 2,28 1,171 62,65 338,862,514,953 30. 2,25 1,098 62,68 328,967,809,950 ÖLÇEĞİN Aritmetik Standart Madde Cronbach ortalama Varyans sapma sayısı Alfa Ranj 2,33,456,675 27,953 101 Tablo incelendiğinde Zorunlu eğitime ilişkin öğretmen görüşleri Ölçeğinin atılan maddelerinden sonra sorunlu bir maddenin olmadığı ve ölçeğin Cronbach Alfa katsayısının 0,953 olduğu görülmektedir. Ölçeğin olması gereken ranj değeri 108, hesaplanan ranjının 101 olduğu görülmektedir. Tüm bu bulgular Zorunlu eğitime ilişkin öğretmen görüşleri Ölçeğinden 3 madde atıldıktan sonra kalan 27 maddenin sorunlu olmadığını göstermektedir. Bu 27 maddelik Zorunlu eğitime ilişkin öğretmen görüşleri Ölçeğinin faktör yapısını ortaya çıkarmak amacıyla açıklayıcı faktör analizi uygulanmıştır. Açıklayıcı Faktör Analizi Faktör analizlerinin bir veri setine uygulanabilmesi ile ilgili çeşitli ölçütler bulunmaktadır. Bunların ilki örneklem büyüklüğü ile ilgilidir. Örneklem büyüklüğü faktör analizi sonuçlarının genellenebilirliği ve kararlılığı açısından oldukça önemli bir kriter niteliği taşımaktadır ve güvenilir faktör sonuçları için değişken başına on gözlem (1:10) oranı önerilmektedir. Ayrıca faktör analizi sonuçlarının genellenebilir olması için değişken başına gözlem oranının önerilen 1:10 veya 1:20 oranlarında olması önerilmektedir (Hair, 1998:115). Bu çalışmada: 338 kişi /30 madde=11 olarak bulunmuştur. Bu bulgu örneklem büyüklüğünün sonuçların genellenebilirliği açısından uygun olduğunu göstermektedir. Verilerin faktör analizinin uygulanabilir olup olmadığını anlamak amacıyla Kaiser-Meyer- Olkin (KMO) testi ve analiz edilecek değişkenler arasındaki ilişkilerin anlamlı ve sıfırdan farklı olup olmadığını anlamak amacıyla da Bartlett testi uygulanmış olup bulgular Tablo 4 de verilmiştir. Tablo 4 KMO and Bartlett Testi Kaiser-Meyer-Olkin Testi (KMO),956 Bartlett's Test of Sphericity Ki-kare 5999,585 S.d. 351 p,000 Tablo incelendiğinde KMO katsayısının 0,956 olduğu görülmektedir. Bu değerin 0,70 e eşit veya bu orandan büyük olması beklenir (Hair vd., 1998:99). Bu bulgu örneklem büyüklüğünün faktör analizi için uygun olduğunu göstermektedir. Yine tablodan Bartlett testine ilişkin Ki-kare değerinin p<0.05 önem düzeyinde anlamlı olduğu görülmektedir. Bu bulgu verilerin faktör analizi uygulanabilirliği olduğunu göstermektedir. Yukarıdaki bulgulara dayanarak 27 maddeden oluşan Zorunlu eğitime ilişkin öğretmen görüşleri Ölçeğine açıklayıcı faktör analizi olarak temel bileşenler yöntemi ve varimaks dönüştürmesi uygulanmış ve bulgular Tablo 6 de verilmiştir. Volume 9/5 Spring 2014
Zorunlu Öğretimin 4+4+4 = 12 Yıl Olmasıyla İlgili Yönetici Ve Öğretmen Görüşleri 75 Tablo 6 Zorunlu Eğitime İlişkin Öğretmen Görüşleri Ölçeğine İlişkin Maddelerin ve Faktörlerin Varyansı Açıklama Oranları Başlangıç Özdeğerleri Yüklerin Kareler Toplamı Döndürme Sonrası Yüklerin Kareler Toplamı Bileşenler Toplam Varyansın % Yığmal ı % Toplam Varyansın % Yığmalı % Toplam Varyansın % Yığmalı % 1 12,835 47,539 47,539 12,835 47,539 47,539 7,116 26,357 26,357 2 1,734 6,421 53,960 1,734 6,421 53,960 4,800 17,778 44,135 3 1,309 4,848 58,808 1,309 4,848 58,808 2,806 10,394 54,528 4 1,033 3,824 62,632 1,033 3,824 62,632 1,749 6,479 61,007 5 1,002 3,711 66,343 1,002 3,711 66,343 1,441 5,336 66,343 Tabloda görüldüğü gibi incelendiğinde Zorunlu eğitime ilişkin öğretmen görüşleri Ölçeğinin faktör analizi sonrası toplam varyansın 66 sını açıklayan öz değeri 1.00 in üzerinde olan 5 faktörlü bir yapı ortaya çıkmıştır. Maddelere faktörlere dağılımı incelendiğinde 2 madde dışında maddelerin tümünün tek faktörde toplandığı görüldüğünden Scree Plot test yapılarak faktör sayısının yapısı grafik eğrisinin eğiminde oluşan ilk ani değişikliğe bakılarak seçilmesi yoluna gidilmiştir. Aşağıda Grafik 1 de Scree Plot test sonucu verilmiştir. Grafik 1. Scree Plot testi Scree Plot test sonucu elde edilen grafikte ilk ani değişiklik ikinci faktörde olmuştur. Scree Plot test sonucuna dayanarak 2 faktörle sınırlandırılarak varimax döndürme yöntemine göre faktör analizi tekrar yapılmıştır. Faktör analizi sonrasında faktörlere ait özdeğer, varyans ve toplam varyansı açıklama yüzdeleri ile maddelere ait faktör yükleri incelendiğinde maddelerin girdikleri faktörlere göre anlamlandırmanın güç olduğu fark edilmiştir. Sonuç olarak Ölçek tek faktörlü yapıya uygun olduğu görüldüğü için tek faktörlü bir yapıya zorlanmıştır. Tek yapıya yönelik faktör analizi sonucu Tablo 7 de gösterilmiştir. Volume 9/5 Spring2014
76 Himmet Okan ŞAHİN Ahmet AKBABA Tablo 7 Zorunlu Eğitime İlişkin Öğretmen Görüşleri Ölçeğine İlişkin Maddelerin ve Faktörlerin Varyansı Açıklama Oranları Döndürme Sonrası Başlangıç Özdeğerleri Yüklerin Kareler Toplamı Bileşenler Toplam Varyansın % Yığmalı % Toplam Varyansın % Yığmalı % 1 12,835 47,539 47,539 12,835 47,539 47,539 Tabloda görüldüğü gibi 1 faktörle sınırlandırılan 27 maddelik Zorunlu Eğitime İlişkin Öğretmen Görüşleri Ölçeğinin faktör analizi sonrası toplam varyansın 48 ini açıklayan özdeğeri 2 nin üzerinde olan 1 faktörlü bir yapı ortaya çıkmıştır. Faktör analizinde, faktör yüklerinin toplam varyansı açıklama yüzdesinin 0,40 ve üzerinde olması kabul edilebilir bulunmaktadır (Kline, 1994). Faktör analizinde faktör yüklerinin 0,30 ve üzerinde olması kabul edilebilir bulunmaktadır (Büyüköztürk, 2002). Bu açıdan tüm maddelerin faktör yükü 0,30 un üstündedir. Bu bulgular Ölçeğin yapı geçerliğinin uygun olduğunu göstermektedir. Zorunlu Eğitime İlişkin Öğretmen Görüşleri Ölçeğinin tek faktörlü yapısı doğrulanmış olup Ölçek bu haliyle 8 yıldan 12 yıla çıkan zorunlu eğitime ilişkin öğretmen görüşlerinin belirlenmesinde kullanılabilir. Zorunlu Eğitime İlişkin Öğretmenlerin Görüşleri İle İlgili Bulgular Ve Yorum İlk, orta ve lise öğretmenlerinin 8 yıldan 12 yıla çıkartılan zorunlu eğitime ilişkin belirlemek amacıyla öğretmenlerin Ölçeke verdikleri yanıtların aritmetik ortalaması ve standart sapması hesaplanmış ve Tablo 9 da verilmiştir. Tablo 9 Öğretmenlerin zorunlu eğitime ilişkin görüşlerinin dağılımı Ölçek maddeleri X S.s Anlamı 1-4+4+4 eğitim modelini gerektiren nedenler hakkında ne oranda bilgi sahibisiniz? 3,15,981 Orta 2-4+4+4 eğitim modeli ne oranda gerekli alt yapıya sahiptir? 2,56,988 Çok az 3-4+4+4 eğitim modeli ile ilköğretim okullarının ilkokul ve ortaokul olarak ayrılmasının, 3,28 1,213 Orta eğitim kalitesini ne oranda arttıracağını düşünüyorsunuz? 4-4+4+4 eğitim modeli için eğitim camiasının fikirleri ne oranda dikkate alındı? 2,01,991 Çok az 5-4+4+4 eğitim modeli için okullarda gerekli olan (seçmeli derslerle artan sınıf ihtiyacı için derslik açılması, küçük öğrenciler için lavabo boylarının alçaltılması gibi) fiziki değişiklikler yapıldı mı 6-4+4+4 eğitim modelinin eğitim sistemimizde yaşanan sorunlar için çözüm olacağına inanıyor musunuz? 7- Ülke genelinde 4+4+4 eğitim modelinin sağlıklı uygulanabilmesi için yeterli bina ve derslik olduğuna inanıyor musunuz? 2,00,951 Çok az 2,39 1,071 Çok az 1,95,942 Çok az 8-4+4+4 eğitim modeli için bakanlık tarafından herhangi bir şekilde görüşünüze başvuruldu 2,02 1,013 Çok az mu? 9-4+4+4 eğitim modeli uygulanabilirlik açısında düşünüldüğünde toplumun her kesiminin 2,48,990 Çok az beklentilerini ne oranda karşılıyor? 10-4+4+4 eğitim modeli genel başarıya etkisinin olumlu etki yapacağına inanıyor musunuz? 2,17,950 Çok az 11- MEB nın 4+4+4 Eğitim modelini uygulamadan önce ne oranda araştırma yaptığını 2,05,939 Çok az düşünüyorsunuz? 12-4+4+4 eğitim modeli ile uygulanmak istenen müfredat hakkında ne oranda 2,28,956 Çok az bilgilendirildiniz? 13-4+4+4 eğitim modeli ile arttırılan ders yükünün, eğitimde kaliteyi arttıracağına ne oranda 2,73 1,084 Orta inanıyorsunuz? 14-4+4+4 eğitim modeli ile arzulanan eğitimde fırsat eşitliği ne oranda sağlanabilir? 2,66 1,110 Orta 15-4+4+4 eğitim modelinin toplum düzeyinde yeterince tartışıldığını düşünüyor musunuz? 2,59 1,073 Çok az Volume 9/5 Spring 2014
Zorunlu Öğretimin 4+4+4 = 12 Yıl Olmasıyla İlgili Yönetici Ve Öğretmen Görüşleri 77 16-4+4+4 eğitim modeli ile ilkokulun 4 yıla inmesi, ortaokulun 4 yıla çıkması öğrenci başarısını ne oranda etkiler? 17-12 yıllık kesintisiz eğitim süresi toplumun mevcut eğitim sorunlarını ne oranda çözebileceğini düşünüyorsunuz? 18-4+4+4 eğitim modelinin toplumumuzun çağdaş uygarlık düzeyine ulaştırabilmek için gerekli bir adım olduğuna ne oranda inanıyorsunuz? 19-4+4+4 eğitim modeli, toplumun eğitim beklentilerini ne oranda karşılandığını düşünüyorsunuz? 20-4+4+4 eğitim modeli oluşturulurken toplumun kaygılarının ne oranda giderildiğin düşünüyorsunuz? 21-4+4+4 eğitim modeli getirilen seçmeli derslerin öğrenci başarısını arttıracağına ne oranda inanıyorsunuz? 2,21 1,005 Çok az 2,33 1,012 Çok az 2,55 1,097 Çok az 2,42 1,034 Çok az 2,26 1,018 Çok az 2,67 1,175 Orta 22-4+4+4 eğitim modeli ile öğrencilerin 12 yıl boyunca eğitim görmesi, özellikle beklenti 2,40 1,041 Çok az düzeyi düşük öğrencilerin okullarına ne oranda ek bir yük getirecek? 23- Eğitim sistemimizin en temel sorununun zorunlu eğitim süresi olduğunu ne oranda 2,56 1,200 Çok az düşünüyorsunuz? 24-4+4+4 eğitim modeli genel başarıya etkisinin olumlu olacağına inanıyor musunuz? 2,56,988 Çok az 25-60-66 aylık öğrencilerin okula başlamasını çocukların başarısını ne oranda olumlu 2,10 1,142 Çok az etkileyebileceğini düşünüyorsunuz? 26-60-66 aylık öğrencilerinin okula başlamasının Okul Öncesi Eğitimi ne oranda olumlu 2,28 1,171 Çok az etkileyeceğini düşünüyorsunuz? 27-4+4+4 eğitim modeli ile arzu edilen ve hedeflenen, gelişmiş ülkelerdeki eğitim sistemine 2,25 1,098 Çok az ne oranda kavuşabileceğimizi düşünüyorsunuz? TOPLAM PUAN 2,41,705 Çok az Tablo 4.1 de 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9,10, 11, 12, 16, 17, 18,19,20, 22, 23, 24, 25, 26, 27. maddelerde görüldüğü gibi, maddelerine Çok az olarak yanıt verilmiştir. Tablo incelenmeye devam edildiğinde md. 1, 3, 13, 14, 21, maddelerine Orta olarak yanıt verdikleri görülmüştür. Tüm maddelerin toplam aritmetik ortalaması 2,41 olup, bu bulgu öğretmenlerin zorunlu eğitimle ilgili yapılanlara katılma düzeyini Çok az olarak yanıtladıklarını göstermektedir. Öğretmenlerin Cinsiyetlerine Göre Zorunlu Eğitime İlişkin Görüşleri ile İlgili Bulgular ve Yorum Öğretmenlerin cinsiyetlerine göre zorunlu eğitime ilişkin görüşleri arasında fark olup olmadığını anlamak amacıyla t testi uygulanmıştır. Tablo 10.Öğretmenlerin Cinsiyetlerine Göre Zorunlu Eğitime İlişkin Görüşleri Ölçek maddeleri 1-4+4+4 eğitim modelini gerektiren nedenler hakkında ne oranda bilgi Kadın 3,11,861 -,585,559 sahibisiniz? Erkek 3,17 1,055 2-4+4+4 eğitim modeli ne oranda gerekli alt yapıya sahiptir? Kadın 2,53,968 -,549,584 3-4+4+4 eğitim modeli ile ilköğretim okullarının ilkokul ve ortaokul olarak ayrılmasının, eğitim kalitesini ne oranda arttıracağını düşünüyorsunuz? 4-4+4+4 eğitim modeli için eğitim camiasının fikirleri ne oranda dikkate alındı? 5-4+4+4 eğitim modeli için okullarda gerekli olan (seçmeli derslerle artan sınıf ihtiyacı için derslik açılması, küçük öğrenciler için lavabo boylarının alçaltılması gibi) fiziki değişiklikler yapıldı mı 6-4+4+4 eğitim modelinin eğitim sistemimizde yaşanan sorunlar için çözüm olacağına inanıyor musunuz? X S.s Erkek 2,59 1,003 Kadın 2,99 1,096 - Erkek 3,47 1,252 3,688 t P,000 Kadın 2,06 1,006,672,502 Erkek 1,99,982 Kadın 1,96,937 -,653,514 Erkek 2,02,962 Kadın 2,29,953 - Erkek 2,45 1,140 1,434 7- Ülke genelinde 4+4+4 eğitim modelinin sağlıklı uygulanabilmesi için Kadın 1,90,976 -,685,494,153 Volume 9/5 Spring2014
78 Himmet Okan ŞAHİN Ahmet AKBABA yeterli bina ve derslik olduğuna inanıyor musunuz? Erkek 1,98,920 8-4+4+4 eğitim modeli için bakanlık tarafından herhangi bir şekilde Kadın 1,96,988 -,898,370 görüşünüze başvuruldu mu? Erkek 2,06 1,030 9-4+4+4 eğitim modeli uygulanabilirlik açısında düşünüldüğünde Kadın 2,36,918 -,061 toplumun her kesiminin beklentilerini ne oranda karşılıyor? Erkek 2,56 1,029 1,881 10-4+4+4 eğitim modeli genel başarıya etkisinin olumlu etki yapacağına inanıyor musunuz? 11- MEB nın 4+4+4 Eğitim modelini uygulamadan önce ne oranda araştırma yaptığını düşünüyorsunuz? 12-4+4+4 eğitim modeli ile uygulanmak istenen müfredat hakkında ne oranda bilgilendirildiniz? 13-4+4+4 eğitim modeli ile arttırılan ders yükünün, eğitimde kaliteyi arttıracağına ne oranda inanıyorsunuz? 14-4+4+4 eğitim modeli ile arzulanan eğitimde fırsat eşitliği ne oranda sağlanabilir? 15-4+4+4 eğitim modelinin toplum düzeyinde yeterince tartışıldığını düşünüyor musunuz? 16-4+4+4 eğitim modeli ile ilkokulun 4 yıla inmesi, ortaokulun 4 yıla çıkması öğrenci başarısını ne oranda etkiler? 17-12 yıllık kesintisiz eğitim süresi toplumun mevcut eğitim sorunlarını ne oranda çözebileceğini düşünüyorsunuz? 18-4+4+4 eğitim modelinin toplumumuzun çağdaş uygarlık düzeyine ulaştırabilmek için gerekli bir adım olduğuna ne oranda inanıyorsunuz? 19-4+4+4 eğitim modeli, toplumun eğitim beklentilerini ne oranda karşılandığını düşünüyorsunuz? 20-4+4+4 eğitim modeli oluşturulurken toplumun kaygılarının ne oranda giderildiğin düşünüyorsunuz? 21-4+4+4 eğitim modeli getirilen seçmeli derslerin öğrenci başarısını arttıracağına ne oranda inanıyorsunuz? 22-4+4+4 eğitim modeli ile öğrencilerin 12 yıl boyunca eğitim görmesi, özellikle beklenti düzeyi düşük öğrencilerin okullarına ne oranda ek bir yük getirecek? 23- Eğitim sistemimizin en temel sorununun zorunlu eğitim süresi olduğunu ne oranda düşünüyorsunuz? 24-4+4+4 eğitim modeli genel başarıya etkisinin olumlu olacağına inanıyor musunuz? 25-60-66 aylık öğrencilerin okula başlamasını çocukların başarısını ne oranda olumlu etkileyebileceğini düşünüyorsunuz? 26-60-66 aylık öğrencilerinin okula başlamasının Okul Öncesi Eğitimi ne oranda olumlu etkileyeceğini düşünüyorsunuz? 27-4+4+4 eğitim modeli ile arzu edilen ve hedeflenen, gelişmiş ülkelerdeki eğitim sistemine ne oranda kavuşabileceğimizi düşünüyorsunuz? Kadın 2,19,979,214,831 Erkek 2,16,932 Kadın 1,96,893 - Erkek 2,10,967 1,370,172 Kadın 2,28,944,007,995 Erkek 2,28,967 Kadın 2,64 1,026 - Erkek 2,79 1,120 1,236,217 Kadın 2,73 1,033,873,383 Erkek 2,62 1,160 Kadın 2,53,983 -,839,402 Erkek 2,63 1,129 Kadın 2,18,929 -,481,631 Erkek 2,23 1,053 Kadın 2,25,895 - Erkek 2,39 1,081 1,269 Kadın 2,44 1,083 - Erkek 2,63 1,102 1,592 Kadın 2,30,915 - Erkek 2,50 1,101 1,824 Kadın 2,04,905 - Erkek 2,41 1,065 3,376 Kadın 2,56 1,137 - Erkek 2,74 1,195 1,446 Kadın 2,27 1,003 - Erkek 2,48 1,059 1,811,205,112,069,001,149,071 Kadın 2,55 1,157 -,174,862 Erkek 2,57 1,230 Kadın 2,53,854 -,574,567 Erkek 2,59 1,070 Kadın 2,02 1,168 - Erkek 2,16 1,123 1,068,286 Kadın 2,23 1,215 -,620,536 Erkek 2,31 1,142 Kadın 2,16 1,085 - Erkek 2,32 1,104 1,352 TOPLAM PUAN Kadın 2,33,676 - Erkek 2,45,722 1,519,177,130 Tablo incelendiğinde, md.3 ve 20 maddelerine ait görüşleri arasındaki farkla ilgili t değerleri p<0.05 önem düzeyinde anlamlı iken diğer maddelere ait görüşleri arasındaki farkla ilgili t değerleri p>0.05 önem düzeyinde anlamsız bulunmuştur. Volume 9/5 Spring 2014
Zorunlu Öğretimin 4+4+4 = 12 Yıl Olmasıyla İlgili Yönetici Ve Öğretmen Görüşleri 79 Tablonun incelenmesine devam edildiğinde 3 ve 20. maddelerine ait aritmetik ortalamanın kadınlardan daha yüksek olduğu görülmüştür. Sonuç olarak 4+4+4 eğitim modeli ile ilköğretim okullarının ilkokul ve ortaokul olarak ayrılmasının, eğitim kalitesini ne oranda arttıracağını düşünüyorsunuz? ve 4+4+4 eğitim modeli oluşturulurken toplumun kaygılarının ne oranda giderildiğin düşünüyorsunuz? maddelerine erkek öğretmenler kadın öğretmenlere göre daha olumlu yönde görüş bildirdikleri söylenebilir. Öğretmenlerin Görev Yaptığı Kademeye Göre Zorunlu Eğitime İlişkin Görüşleri ile İlgili Bulgular ve Yorum Öğretmenlerin Görev yaptığı kademeye göre zorunlu eğitime ilişkin görüşleri arasında fark olup olmadığını anlamak amacıyla Tek Yönlü Varyans analizi uygulanmıştır. Tablo 11.Öğretmenlerin Görev Yaptığı Kademeye Göre Zorunlu Eğitime İlişkin Görüşleri Ölçek maddeleri N X s18 İlkokul 108 2,35 1,062 S.s. F p Fark Ortaokul 128 2,84,946 6,336,002 2>13 s1 İlkokul 108 3,15 1,084 Lise 102 2,54 1,175 Ortaokul 128 3,03,887 2,049,131 - s19 İlkokul 108 2,08,929 Lise 102 3,29,971 Ortaokul 128 2,38 1,042 2,884,057 - s2 İlkokul 108 2,41 1,042 Lise 102 2,14 1,015 Ortaokul 128 2,71,965 2,832,060 - Toplam 338 2,21 1,005 Lise 102 2,54,941 s20 İlkokul 108 2,12 1,039 s3 İlkokul 108 3,06 1,259 Ortaokul 128 2,49,947 4,084,018 2>1 Ortaokul 128 3,41 1,132 2,754,065 - Lise 102 2,36 1,032 Lise 102 3,35 1,240 s21 İlkokul 108 2,32 1,084 s4 İlkokul 108 1,88,894 Ortaokul 128 2,67 1,036 3,530,030 2>1 Ortaokul 128 1,98,972 2,801,062 Lise 102 2,65 1,157 Lise 102 2,20 1,090 s22 İlkokul 108 2,23,973 s6 İlkokul 108 1,84,909 Ortaokul 128 2,55,963 2,835,060 - Ortaokul 128 2,05,933 2,141,119 - Lise 102 2,45 1,157 Lise 102 2,09 1,006 s23 İlkokul 108 2,16,978 s7 İlkokul 108 2,30 1,138 Ortaokul 128 2,37,930 1,268,283 - Ortaokul 128 2,55 1,003 2,302,102 - Lise 102 2,25 1,156 Lise 102 2,28 1,066 s24 İlkokul 108 2,63 1,181 s8 İlkokul 108 1,85,830 Ortaokul 128 2,68 1,101,093,912 - Ortaokul 128 2,01 1,016,849,429 - Lise 102 2,70 1,265 Lise 102 1,97,959 s25 İlkokul 108 2,29 1,024 s9 İlkokul 108 1,84,959 Ortaokul 128 2,43,936,992,372 - Ortaokul 128 2,13 1,108 2,597,076 - Lise 102 2,48 1,175 Lise 102 2,09,924 s26 İlkokul 108 2,65 1,270 s10 İlkokul 108 2,26 1,036 Ortaokul 128 2,56 1,142,573,564 - Ortaokul 128 2,63,877 4,376,013 2>1 Lise 102 2,47 1,200 Lise 102 2,52 1,041 s27 İlkokul 108 2,44 1,026 s11 İlkokul 108 1,96,956 Ortaokul 128 2,65,944 1,418,244 - Ortaokul 128 2,40,890 6,705,001 2>13 Lise 102 2,59,999 Lise 102 2,11,964 s28 İlkokul 108 1,98 1,119 s12 İlkokul 108 1,98,907 Ortaokul 128 2,23 1,126 1,510,223 - Ortaokul 128 2,09,959,428,652 - Lise 102 2,07 1,180 Lise 102 2,06,953 s29 İlkokul 108 2,26 1,292 s13 İlkokul 108 2,27,943 Ortaokul 128 2,46 1,122 3,251,040 2>3 Ortaokul 128 2,38,965 1,467,232 - Lise 102 2,07 1,065 Lise 102 2,17,955 s30 İlkokul 108 2,07 1,083 s14 İlkokul 108 2,45 1,114 Ortaokul 128 2,33 1,036 2,172,116 - Ortaokul 128 2,99 1,016 7,558,001 2>13 Lise 102 2,35 1,174 Lise 102 2,71 1,068 TOPLAM İlkokul 108 2,2699,71172 s17 İlkokul 108 2,45 1,036 Ortaokul 128 2,5093,62730 3,446,033 2>1 Ortaokul 128 2,75 1,057 2,857,059 - Lise 102 2,4168,77054 Lise 102 2,77 1,226 Volume 9/5 Spring2014
80 Himmet Okan ŞAHİN Ahmet AKBABA Tablo incelendiğinde, öğretmenlerin görev yaptığı kademeye göre zorunlu eğitime ilişkin 10.11.14.18. 20.21.ve 29.maddelerine ve toplam puana ait görüşleri arasındaki farkla ilgili F değerleri p<0.05 önem düzeyinde anlamlı iken diğer maddelere ait görüşleri arasındaki farkla ilgili t değerleri p>0.05 önem düzeyinde anlamsız bulunmuştur. Bu bulgular öğretmenlerin görev yaptığı kademeye göre zorunlu eğitime ilişkin 10. 11. 14. 18. 20. 21 ve 29.maddelerine ve toplam puana ait görüşleri arasında fark olduğunu göstermektedir. Farkların hangi kademede görev yapan öğretmenlerden kaynaklandığını anlamak amacıyla LSD Post Hoc testi uygulanmıştır. LSD Post Hoc testi sonucu kademesi ortaokul olan öğretmenler kademesi ilkokul olan öğretmenlere göre 10. 20 ve 21.maddelerinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. LSD Post Hoc testi sonucu kademesi ortaokul olan öğretmenler kademesi ilkokul ve lise olan öğretmenlere göre 11. 14 ve 18. maddelerinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. LSD Post Hoc testi sonucu kademesi ortaokul olan öğretmenler kademesi lise olan öğretmenlere göre 29.maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Öğretmenlerin Branşlarına Göre Zorunlu Eğitime İlişkin Görüşleri ile İlgili Bulgular ve Yorum Öğretmenlerin branşlarına göre zorunlu eğitime ilişkin görüşleri arasında fark olup olmadığını anlamak amacıyla Tek Yönlü Varyans analizi uygulanmıştır. Tablo 12.Öğretmenlerin Branşlarına Göre Zorunlu Eğitime İlişkin Görüşleri Ölçek maddeleri 1-4+4+4 eğitim modelini gerektiren nedenler hakkında ne oranda bilgi sahibisiniz? 2-4+4+4 eğitim modeli ne oranda gerekli alt yapıya sahiptir? 3-4+4+4 eğitim modeli ile ilköğretim okullarının ilkokul ve ortaokul olarak ayrılmasının, eğitim kalitesini ne oranda arttıracağını düşünüyorsunuz? 4-4+4+4 eğitim modeli için eğitim camiasının fikirleri ne oranda dikkate alındı? 5-4+4+4 eğitim modeli için okullarda gerekli olan (seçmeli derslerle artan sınıf ihtiyacı için derslik açılması, küçük öğrenciler için lavabo boylarının alçaltılması gibi) fiziki değişiklikler yapıldı mı 6-4+4+4 eğitim modelinin eğitim sistemimizde yaşanan sorunlar için çözüm olacağına inanıyor musunuz? 7- Ülke genelinde 4+4+4 eğitim modelinin sağlıklı uygulanabilmesi için yeterli bina ve derslik olduğuna inanıyor musunuz? 8-4+4+4 eğitim modeli için bakanlık tarafından herhangi bir şekilde görüşünüze başvuruldu mu? X S.s T P 3,17 1,112,248,805 Diğer 3,14,934 2,38 1,037-2,011 Diğer 2,63,965 3,06 1,288-1,894 Diğer 3,35 1,179 1,84,901-1,927 Diğer 2,08 1,015 1,79,917-2,336 Diğer 2,07,955 2,28 1,138-1,130 Diğer 2,43 1,046 1,79,865-1,771 Diğer 2,00,963 1,83,991-2,106,045,060,055,020,259,077,036 Volume 9/5 Spring 2014
Zorunlu Öğretimin 4+4+4 = 12 Yıl Olmasıyla İlgili Yönetici Ve Öğretmen Görüşleri 81 9-4+4+4 eğitim modeli uygulanabilirlik açısında düşünüldüğünde toplumun her kesiminin beklentilerini ne oranda karşılıyor? 10-4+4+4 eğitim modeli genel başarıya etkisinin olumlu etki yapacağına inanıyor musunuz? 11- MEB nın 4+4+4 Eğitim modelini uygulamadan önce ne oranda araştırma yaptığını düşünüyorsunuz? 12-4+4+4 eğitim modeli ile uygulanmak istenen müfredat hakkında ne oranda bilgilendirildiniz? 13-4+4+4 eğitim modeli ile arttırılan ders yükünün, eğitimde kaliteyi arttıracağına ne oranda inanıyorsunuz? 14-4+4+4 eğitim modeli ile arzulanan eğitimde fırsat eşitliği ne oranda sağlanabilir? 15-4+4+4 eğitim modelinin toplum düzeyinde yeterince tartışıldığını düşünüyor musunuz? 16-4+4+4 eğitim modeli ile ilkokulun 4 yıla inmesi, ortaokulun 4 yıla çıkması öğrenci başarısını ne oranda etkiler? 17-12 yıllık kesintisiz eğitim süresi toplumun mevcut eğitim sorunlarını ne oranda çözebileceğini düşünüyorsunuz? 18-4+4+4 eğitim modelinin toplumumuzun çağdaş uygarlık düzeyine ulaştırabilmek için gerekli bir adım olduğuna ne oranda inanıyorsunuz? 19-4+4+4 eğitim modeli, toplumun eğitim beklentilerini ne oranda karşılandığını düşünüyorsunuz? 20-4+4+4 eğitim modeli oluşturulurken toplumun kaygılarının ne oranda giderildiğin düşünüyorsunuz? 21-4+4+4 eğitim modeli getirilen seçmeli derslerin öğrenci başarısını arttıracağına ne oranda inanıyorsunuz? 22-4+4+4 eğitim modeli ile öğrencilerin 12 yıl boyunca eğitim görmesi, özellikle beklenti düzeyi düşük öğrencilerin okullarına ne oranda ek bir yük getirecek? 23- Eğitim sistemimizin en temel sorununun zorunlu eğitim süresi olduğunu ne oranda düşünüyorsunuz? Diğer 2,09 1,014 2,36 1,045-1,346 Diğer 2,52,969 2,00,988-1,964 Diğer 2,23,931 1,95,901-1,076 Diğer 2,08,952 Volume 9/5 Spring2014,179,050,283 2,29,939,071,943 Diğer 2,28,964 2,46 1,054-2,762 Diğer 2,83 1,080 2,36 1,120-3,022 Diğer 2,77 1,089,006,003 2,33 1,107-2,630,009 Diğer 2,68 1,048 2,07,986-1,523,129 Diğer 2,26 1,008 2,09 1,052-2,614,009 Diğer 2,42,986 2,30 1,111-2,530,012 Diğer 2,64 1,080 2,24,976-1,847,066 Diğer 2,48 1,048 2,17 1,002 -,966,335 Diğer 2,29 1,024 2,64 1,161 -,230,818 Diğer 2,68 1,181 2,24 1,067-1,648,100 Diğer 2,45 1,028 2,52 1,190 -,404,686 Diğer 2,58 1,205 24-4+4+4 eğitim modeli genel başarıya etkisinin olumlu 2,36 1,023-2,268,024
82 Himmet Okan ŞAHİN Ahmet AKBABA olacağına inanıyor musunuz? 25-60-66 aylık öğrencilerin okula başlamasını çocukların başarısını ne oranda olumlu etkileyebileceğini düşünüyorsunuz? 26-60-66 aylık öğrencilerinin okula başlamasının Okul Öncesi Eğitimi ne oranda olumlu etkileyeceğini düşünüyorsunuz? 27-4+4+4 eğitim modeli ile arzu edilen ve hedeflenen, gelişmiş ülkelerdeki eğitim sistemine ne oranda kavuşabileceğimizi düşünüyorsunuz? TOPLAM PUAN Diğer 2,63,968 1,98 1,131-1,200,231 Diğer 2,15 1,145 2,24 1,320 -,339,735 Diğer 2,29 1,117 2,05 1,120-2,065,040 Diğer 2,33 1,083 2,25,724-2,376,018 Diğer 2,46,691 Tablo incelendiğinde, öğretmenlerin branşlarına göre zorunlu eğitime ilişkin 1, 5, 8, 10, 13, 14, 15, 17, 18, 24, 27 maddelerine ve toplam puana ait görüşleri arasındaki farkla ilgili t değerleri p<0.05 önem düzeyinde anlamlı iken diğer maddelere ait görüşleri arasındaki farkla ilgili t değerleri p>0.05 önem düzeyinde anlamsız bulunmuştur. Tablonun incelenmesine devam edildiğinde diğer branş öğretmenlerinin 2 5, 8, 10, 13, 14, 15, 17, 18, 24, 27 maddelerine ait aritmetik ortalamasının sınıf öğretmenlerinin aritmetik ortalamasından daha yüksek olduğu görülmüştür. Sonuç olarak 2, 5, 8, 10, 13, 14, 15, 17, 18, 24, 27 maddelerine diğer branş öğretmenleri sınıf öğretmenlerine göre daha olumlu yönde görüş bildirdikleri söylenebilir. Öğretmenlerin Yaşlarına Göre Zorunlu Eğitime İlişkin Görüşleri ile İlgili Bulgular ve Yorum Öğretmenlerin yaşlarına göre zorunlu eğitime ilişkin görüşleri arasında fark olup olmadığını anlamak amacıyla Tek Yönlü Varyans analizi uygulanmıştır. Tablo 13.Öğretmenlerin Yaşlarına Göre Zorunlu Eğitime İlişkin Görüşleri N X S.s. F p Fark s18 25 yş ve altı 53 2,64,942 s1 25ya ve altı 53 2,94,864 26-30 yaş 136 2,45 1,074 1,948,122-26-30 yaş 3,06,859,067-31-40 yaş 120 2,65 1,105 136 2,403 31-40 yaş 3,31 1,011 41 y ve üstü 29 2,93 1,100 120 41yaşveüstü 29 3,28 1,437 s19 25 yş ve altı 53 2,34 1,018 s2 25 yş ve altı 53 2,81,878 26-30 yaş 136 2,09,931 1,302,274-26-30 yaş 136 2,50,966 1,461,225-31-40 yaş 120 2,25 1,055 31-40 yaş 120 2,51,979 41 y ve üstü 29 2,38 1,083 41 y ve üstü 29 2,62 1,265 s20 25 yş ve altı 53 2,32,872 s3 25 yş ve altı 53 3,25 1,036 26-30 yaş 136 2,29 1,019,860,462-26-30 yaş 136 3,24 1,188 1,673,173-31-40 yaş 120 2,32 1,085 31-40 yaş 120 3,23 1,267 41 y ve üstü 29 2,62,903 41 y ve üstü 29 3,76 1,354 s21 25 yş ve altı 53 2,64 1,039 s4 25 yş ve altı 53 2,26 1,022 26-30 yaş 136 2,47 1,032,535,659-26-30 yaş 136 1,78,900 5,175,002 134>2 31-40 yaş 120 2,58 1,186 31-40 yaş 120 2,09 1,012 41 y ve üstü 29 2,69 1,137 41 y ve üstü 29 2,34 1,045 s22 25 yş ve altı 53 2,57,951 s6 25 yş ve altı 53 2,06,770 26-30 yaş 136 2,32,950 2,133,096 - Volume 9/5 Spring 2014
Zorunlu Öğretimin 4+4+4 = 12 Yıl Olmasıyla İlgili Yönetici Ve Öğretmen Görüşleri 83 26-30 yaş 136 1,86,896 2,021,111-31-40 yaş 120 2,37 1,107 31-40 yaş 120 2,06 1,071 41 yaş ve 29 2,79 1,177 üstü 41 y ve üstü 29 2,28,922 s23 25 yş ve altı 53 2,34 1,018 s7 25 yş ve altı 53 2,42,989 26-30 yaş 136 2,21,930 1,069,363-26-30 yaş 136 2,26 1,018 1,467,223-31-40 yaş 120 2,22 1,094 31-40 yaş 120 2,46 1,122 41 y ve üstü 29 2,55 1,088 41 y ve üstü 29 2,66 1,203 s24 25 y ve altı 53 2,68 1,070 s8 25 yş ve altı 53 2,13 1,038 26-30 yaş 136 2,68 1,192,502,681-26-30 yaş 136 1,90,961 2,201,088-31-40 yaş 120 2,60 1,162 31-40 yaş 120 1,85,857 41 y ve üstü 29 2,90 1,345 41 y ve üstü 29 2,24,951 s25 25 y ve altı 53 2,55,911 s9 25 yş ve altı 53 2,11,954 26-30 yaş 136 2,36 1,066 1,062,365-26-30 yaş 136 1,97,981 1,365,253-31-40 yaş 120 2,33 1,055 31-40 yaş 120 1,97 1,004 41 y ve üstü 29 2,62 1,083 41 y ve üstü 29 2,34 N s26 25 y ve altı 53 2,74 1,163 s10 25 yş ve altı 53 2,45 1,030 26-30 yaş 136 2,66 1,278 1,666,174-26-30 yaş 136 2,33,903 3,058,028 4>2 31-40 yaş 120 2,38 1,160 31-40 yaş 120 2,56 1,035 41 y ve üstü 29 2,55,985 41 y ve üstü 29 2,90 1,012 s27 25 y ve altı 53 2,68,915 s11 25 yş ve altı 53 2,40,987 26-30 yaş 136 2,48,943 1,508,212-26-30 yaş 136 2,13,930 1,560,199-31-40 yaş 120 2,53 1,061 31-40 yaş 120 2,18,941 41 y ve üstü 29 2,86,990 41 y ve üstü 29 1,97,981 s28 25 y ve altı 53 2,17 1,312 s12 25 yş ve altı 53 2,08,978 26-30 yaş 136 2,09 1,092,151,929-26-30 yaş 136 2,01,869,504,680-31-40 yaş 120 2,12 1,139 31-40 yaş 120 2,03,957 41 y ve üstü 29 2,00 1,102 41 y ve üstü 29 2,24 1,123 s29 25 yş ve altı 53 2,45 1,153 s13 25 yş ve altı 53 2,40 1,044 26-30 yaş 136 2,29 1,149,628,598-26-30 yaş 136 2,20,893 1,629,182-31-40 yaş 120 2,19 1,183 31-40 yaş 120 2,25,928 41 y ve üstü 29 2,24 1,272 41 y ve üstü 29 2,59 1,150 s30 25 ya ve altı 53 2,38 1,130 s14 25 yş ve altı 53 2,79 1,007 26-30 yaş 136 2,14 1,027 2,873,036 4>23 26-30 yaş 136 2,70 1,077,338,798-31-40 yaş 120 2,21 1,107 31-40 yaş 120 2,71 1,155 41 y ve üstü 29 2,76 1,215 41 y ve üstü 29 2,90,976 TOPLAM 25 yş ve altı 53 2,4962,64508 s17 25 yş ve altı 53 2,81 1,093 26-30 yaş 136 2,3355,62383 1,774,152-26-30 yaş 136 2,60 1,036 2,044,107-31-40 yaş 120 2,3883,77215 31-40 yaş 120 2,58 1,157 41 y ve üstü 29 2,6322,84021 41 y ve üstü 29 3,07 1,223 Tablo incelendiğinde, öğretmenlerin yaşlarına göre zorunlu eğitime ilişkin 6, 10, 30. maddelerine ait görüşleri arasındaki farkla ilgili F değerleri p<0.05 önem düzeyinde anlamlı iken diğer maddelere ait görüşleri arasındaki farkla ilgili F değerleri p>0.05 önem düzeyinde anlamsız bulunmuştur. Bu bulgular öğretmenlerin yaşlarına göre zorunlu eğitime ilişkin 4, 10, 30. maddelerine ve toplam puana ait görüşleri arasında fark olduğunu göstermektedir. Farkların hangi yaş grubundaki öğretmenlerden kaynaklandığını anlamak amacıyla LSD Post Hoc testi uygulanmıştır. Volume 9/5 Spring2014
84 Himmet Okan ŞAHİN Ahmet AKBABA LSD Post Hoc testi sonucu 25 yaş ve altı, 31-40 yaş ve 41 yaş ve üstü olan öğretmenler 26-30 yaşında olan öğretmenlere göre 4. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. LSD Post Hoc testi sonucu 41 yaş ve üstü olan öğretmenler 26-30 yaşında olan öğretmenlere göre 10. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. LSD Post Hoc testi sonucu 41 yaş ve üstü olan öğretmenler 26-30 ve 31-40 yaş grubunda olan öğretmenlere göre 30. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Öğretmenlerin Mesleki Kıdemlerine Göre Zorunlu Eğitime İlişkin Görüşleri ile İlgili Bulgular ve Yorum Öğretmenlerin mesleki kıdemlerine göre zorunlu eğitime ilişkin görüşleri arasında fark olup olmadığını anlamak amacıyla Kruskal Wallis analizi uygulanmıştır. Tablo 14.Öğretmenlerin Mesleki Kıdemlerine Göre Zorunlu Eğitime İlişkin Görüşleri N X S.s. F p 6-10 yıl 155 2,49 1,119 s1 1yıl 16 2,94,929 11-15 yıl 36 2,56 1,054 2-5 yıl 102 3,01,939 10,673,030 5>1234 16 yıl ve üstü 29 3,03 1,180 6-10 yıl 155 3,16,936 s18 1yıl 16 2,81,750 11-15 yıl 36 3,17,971 2-5 yıl 102 2,59 1,084 5,333,255-16 yı ve üstü 29 3,66 1,261 6-10 yıl 155 2,48 1,089 s2 1yıl 16 2,75,856 11-15 yıl 36 2,81,889 6-10 yıl 155 2,60,964 16 y ve üstü 29 2,79 1,264 11-15 yıl 36 2,31,951 s19 1yıl 16 2,00,730 s3 1yıl 16 3,31 1,078 6-10 yıl 155 2,11,984 2-5 yıl 102 3,21 1,189 4,870,301-11-15 yıl 36 2,36,961 6-10 yıl 155 3,24 1,217 16 y ve üstü 29 2,34 1,143 11-15 yıl 36 3,28 1,162 s20 1yıl 16 2,06,772 16 yı ve üstü 29 3,72 1,386 11-15 yıl 36 2,31,980 s4 1yıl 16 2,25,683 16 y ve üstü 29 2,59 1,150 2-5 yıl 102 1,97,938 11,073,026 5>23 s21 1yıl 16 2,50,894 6-10 yıl 155 1,90,995 2-5 yıl 102 2,56 1,049 2,301,681-11-15 yıl 36 2,17 1,000 6-10 yıl 155 2,48 1,101 16 yı ve üstü 29 2,48 1,153 16 y ve üstü 29 2,69 1,312 s6 1yıl 16 1,88,719 s22 1yıl 16 2,25,683 2-5 yıl 102 1,98,867 7,359,118-2-5 yıl 102 2,38,965 6,105,191-6-10 yıl 155 1,92,967 6-10 yıl 155 2,34 1,027 11-15 yıl 36 2,11 1,090 11-15 yıl 36 2,64 1,046 16 yı ve üstü 29 2,41 1,018 s23 1yıl 16 2,13,806 s7 1yıl 16 2,31,704 2-5 yıl 102 2,22,961 4,555,336-2-5 yıl 102 2,26,984 5,134,274-6-10 yıl 155 2,21 1,026 6-10 yıl 155 2,37 1,106 11-15 yıl 36 2,39 1,050 11-15 yıl 36 2,47 1,082 16 y ve üstü 29 2,62 1,208 16 yı ve üstü 29 2,83 1,256 2-5 yıl 102 2,61 1,204 3,282,512 - s8 1yıl 16 2,06,854 6-10 yıl 155 2,72 1,143 2-5 yıl 102 1,98,933 15,409,004 5>34 11-15 yıl 36 2,47 1,158 6-10 yıl 155 1,84,957 16 yı ve üstü 29 2,93 1,307 11-15 yıl 36 1,81,786 s25 1yıl 16 2,50,632 16 yı ve üstü 29 2,52,949 6-10 yıl 155 2,32 1,025 s9 1yıl 16 2,00 1,033 11-15 yıl 36 2,39 1,050 2-5 yıl 102 2,10,928 7,546,110-16 y ve üstü 29 2,83 1,167 6-10 yıl 155 1,95 1,034 s26 1yıl 16 2,63,885 11-15 yıl 36 1,81,920 2-5 yıl 102 2,59 1,261,581,965-16 yı ve üstü 29 2,41 1,211 11-15 yıl 36 2,67 1,309 s10 1yıl 16 2,13,806 16 y ve üstü 29 2,55 1,088 2-5 yıl 102 2,41,958 11,170,025 5>1234 s27 1yıl 16 2,56,629 6-10 yıl 155 2,43,980 2-5 yıl 102 2,57,980 9,551,049 45>3 Volume 9/5 Spring 2014
Zorunlu Öğretimin 4+4+4 = 12 Yıl Olmasıyla İlgili Yönetici Ve Öğretmen Görüşleri 85 11-15 yıl 36 2,56,909 6-10 yıl 155 2,43,987 16 yı ve üstü 29 3,07 1,163 16 yı ve üstü 29 2,97 1,052 s11 1yıl 16 2,06,772 s28 1yıl 16 1,44,892 2-5 yıl 102 2,27,903 2,316,678-2-5 yıl 102 2,13 1,132 7,343,119-6-10 yıl 155 2,15,988 6-10 yıl 155 2,11 1,131 11-15 yıl 36 2,03,878 11-15 yıl 36 2,25 1,156 16 yı ve üstü 29 2,14 1,093 s29 1yıl 16 2,25 1,238 s12 1yıl 16 1,88,719 2-5 yıl 102 2,38 1,144 1,549,818-2-5 yıl 102 2,00,901 2,179,703-6-10 yıl 155 2,21 1,145 6-10 yıl 155 2,03,908 11-15 yıl 36 2,31 1,238 11-15 yıl 36 2,08,996 16 yı ve üstü 29 2,24 1,327 16 yıl ve üstü 29 2,34 1,233 2-5 yıl 102 2,29 1,113 5,171,270 - s13 1yıl 16 2,25 1,000 6-10 yıl 155 2,15 1,056 2-5 yıl 102 2,25 1,012 1,328,857-11-15 yıl 36 2,31 1,037 6-10 yıl 155 2,26,896 16 yı ve üstü 29 2,69 1,339 11-15 yıl 36 2,28,882 TOPLAM 1yıl 16 2,32,461 16 yıl ve üstü 29 2,52 1,153 6-10 yıl 155 2,35,692 s14 1yıl 16 2,50,894 11-15 yıl 36 2,44,777 2-5 yıl 102 2,61 1,109 4,584,333-16 yı ve üstü 29 2,71,960 6-10 yıl 155 2,77 1,072 11-15 yıl 36 2,78 1,149 16 yıl ve üstü 29 3,03 1,052 s17 1yıl 16 2,69,946 2-5 yıl 102 2,85 1,085 9,776,044 35>2 Tablo incelendiğinde, öğretmenlerin mesleki kıdemlerine göre zorunlu eğitime ilişkin 1, 4, 8, 10, 17 ve 27 maddelerine ait görüşleri arasındaki farkla ilgili KW değerleri p<0.05 önem düzeyinde anlamlı iken diğer maddelere ait görüşleri arasındaki farkla ilgili KW değerleri p>0.05 önem düzeyinde anlamsız bulunmuştur. Bu bulgular öğretmenlerin mesleki kıdemlerine göre zorunlu eğitime ilişkin 1, 4, 8, 10, 17 ve 27 maddelerine ait görüşleri arasında fark olduğunu göstermektedir. Farkların hangi mesleki kıdemdeki öğretmenlerden kaynaklandığını anlamak amacıyla Dunnet T3 Post Hoc testi uygulanmıştır. Dunnet T3 Post Hoc testi sonucu mesleki kıdemi 16 yıl ve üstü olan öğretmenler mesleki kıdemi 1 yıl, 2-5 yıl, 6-10 yıl ve 11-15 yıl olan öğretmenlere göre 1. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Mesleki kıdemi 16 yıl ve üstü olan öğretmenler mesleki kıdemi 2-5 yıl ve 6-10 yıl olan öğretmenlere göre 4. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Mesleki kıdemi 16 yıl ve üstü olan öğretmenler mesleki kıdemi 6-10 yıl ve 11-15 yıl olan öğretmenlere göre 8. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Mesleki kıdemi 16 yıl ve üstü olan öğretmenler mesleki kıdemi 1 yıl, 2-5 yıl, 6-10 yıl ve 11-15 yıl olan öğretmenlere göre 10. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Mesleki kıdemi 6-10 yıl ve 16 yıl ve üstü olan öğretmenler mesleki kıdemi 2-5 yıl olan öğretmenlere göre 17. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Mesleki kıdemi 11-15 yıl ve 16 yıl ve üstü olan öğretmenler mesleki kıdemi 6-10 yıl olan öğretmenlere göre 27. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Öğretmenlerin Sendika Üyeliğine Göre Zorunlu Eğitime İlişkin Görüşleri ile İlgili Bulgular ve Yorum Öğretmenlerin sendika üyeliğine göre zorunlu eğitime ilişkin görüşleri arasında fark olup olmadığını anlamak amacıyla Kruskal Wallis analizi uygulanmıştır. Volume 9/5 Spring2014
86 Himmet Okan ŞAHİN Ahmet AKBABA Tablo 15.Öğretmenlerin Sendika Üyeliğine Göre Zorunlu Eğitime İlişkin Görüşler N X S.s. F p Fark s17 Hayır 159 2,78 1,041 s1 Hayır 159 3,09,953 Eğitim-Sen 82 2,09 1,124 Eğitim-Sen 82 2,96 1,036 Eğitim-Bir-Sen 84 3,00 1,006 33,858,000 13>2 Eğitim-Bir-Sen 84 3,40,958 8,017,091 - Türk-Eğitim-Sen 7 3,00 1,155 Türk-Eğitim-Sen 7 3,29 1,113 Diğer 5 2,40 1,517 Diğer 5 3,20,447 Total 337 2,66 1,112 s2 Hayır 159 2,57,990 s18 Hayır 159 2,60 1,062 Eğitim-Sen 82 2,16,895 Eğitim-Sen 82 2,02,902 Eğitim-Bir-Sen 84 2,86,971 24,933,000 13>2 Eğitim-Bir-Sen 84 3,10,989 43,586,000 1>2 Türk-Eğitim-Sen 7 3,14,690 Türk-Eğitim-Sen 7 2,86 1,215 3>12 s3 Hayır 159 3,21 1,144 Diğer 5 2,60 1,140 Eğitim-Sen 82 2,66 1,136 Total 337 2,59 1,074 Eğitim-Bir-Sen 84 3,92 1,055 50,612,000 1>2 s19 Hayır 159 2,23,987 Türk-Eğitim-Sen 7 4,14 1,464 3>12 Eğitim-Sen 82 1,72,850 Diğer 5 3,20 1,095 Eğitim-Bir-Sen 84 2,65,976 37,825,000 1>2 s4 Hayır 159 2,07,969 Türk-Eğitim-Sen 7 2,29,951 3>12 Eğitim-Sen 82 1,59,785 Diğer 5 2,00 1,225 Eğitim-Bir-Sen 84 2,30 1,050 23,834,000 13>2 Total 337 2,21 1,005 Türk-Eğitim-Sen 7 2,29 1,113 s20 Hayır 159 2,38,959 Diğer 5 2,20 1,643 Eğitim-Sen 82 1,87,813 s6 Hayır 159 1,99,889 Eğitim-Bir-Sen 84 2,70 1,106 32,977,000 13>2 Eğitim-Sen 82 1,62,811 Türk-Eğitim-Sen 7 2,86 1,069 Eğitim-Bir-Sen 84 2,26 1,019 24,530,000 13>2 Diğer 5 1,60,894 Türk-Eğitim-Sen 7 2,57,976 Total 337 2,33 1,013 Diğer 5 2,80 1,643 s21 Hayır 159 2,63 1,077 s7 Hayır 159 2,43 1,076 Eğitim-Sen 82 1,83,767 Eğitim-Sen 82 1,74,734 Eğitim-Bir-Sen 84 3,11 1,018 66,933,000 1>2 Eğitim-Bir-Sen 84 2,87 1,039 53,419,000 1>2 Türk-Eğitim-Sen 7 3,29 1,113 3>12 Türk-Eğitim-Sen 7 3,29 1,113 3>12 Diğer 5 1,60,894 Diğer 5 2,20,837 Total 337 2,55 1,098 s8 Hayır 159 2,01,941 s22 Hayır 159 2,42,924 Eğitim-Sen 82 1,55,740 Eğitim-Sen 82 1,85,788 Eğitim-Bir-Sen 84 2,15,988 23,151,000 13>2 Eğitim-Bir-Sen 84 2,94 1,155 44,713,000 1>2 Türk-Eğitim-Sen 7 2,29,756 Türk-Eğitim-Sen 7 2,86 1,215 3>12 Diğer 5 2,40 1,673 Diğer 5 2,20 1,095 s9 Hayır 159 1,96,974 Total 337 2,42 1,035 Eğitim-Sen 82 1,82,957 s23 Hayır 159 2,21,957 Eğitim-Bir-Sen 84 2,29 1,071 13,741,008 3>2 Eğitim-Sen 82 1,88,807 Türk-Eğitim-Sen 7 2,71 1,113 Eğitim-Bir-Sen 84 2,74 1,152 28,566,000 1>2 Diğer 5 2,20 1,095 Türk-Eğitim-Sen 7 2,57,976 3>12 s10 Hayır 159 2,48,960 Diğer 5 1,80,837 Eğitim-Sen 82 1,95,800 Total 337 2,26 1,020 Eğitim-Bir-Sen 84 2,94,986 45,282,000 1>2 s24 Hayır 159 2,66 1,195 Türk-Eğitim-Sen 7 3,00 1,000 3>12 Eğitim-Sen 82 2,21 1,027 Diğer 5 2,40,894 Eğitim-Bir-Sen 84 3,10 1,104 31,182,000 14>2 s11 Hayır 159 2,26,976 Türk-Eğitim-Sen 7 3,71,951 3>12 Eğitim-Sen 82 1,68,815 Diğer 5 2,00 1,000 Eğitim-Bir-Sen 84 2,44,883 34,596,000 13>2 Total 337 2,67 1,176 Türk-Eğitim-Sen 7 2,71,756 s25 Hayır 159 2,39 1,006 Diğer 5 2,20,837 Eğitim-Sen 82 1,93,913 s12 Hayır 159 1,97,914 Eğitim-Bir-Sen 84 2,82 1,032 37,367,000 1>2 Eğitim-Sen 82 1,68,784 Türk-Eğitim-Sen 7 3,29 1,113 3>12 Volume 9/5 Spring 2014
Zorunlu Öğretimin 4+4+4 = 12 Yıl Olmasıyla İlgili Yönetici Ve Öğretmen Görüşleri 87 Eğitim-Bir-Sen 84 2,48,925 34,818,000 3>12 Diğer 5 2,00,707 Türk-Eğitim-Sen 7 2,71 1,113 Total 337 2,40 1,042 Diğer 5 2,20 1,304 s26 Hayır 159 2,64 1,209 s13 Hayır 159 2,26 1,009 Eğitim-Sen 82 2,21 1,039 Eğitim-Sen 82 2,00,875 Eğitim-Bir-Sen 84 2,79 1,309 9,383,052 - Eğitim-Bir-Sen 84 2,52,871 15,174,004 3>2 Türk-Eğitim-Sen 7 2,29,756 Türk-Eğitim-Sen 7 2,57,976 Diğer 5 2,60 1,140 Diğer 5 2,80,837 Total 337 2,56 1,201 s14 Hayır 159 2,73 1,083 s27 Hayır 159 2,70,960 Eğitim-Sen 82 2,17,843 Eğitim-Sen 82 2,05,845 Eğitim-Bir-Sen 84 3,20 1,027 42,483,000 1>2 Eğitim-Bir-Sen 84 2,81 1,024 32,727,000 13>2 Türk-Eğitim-Sen 7 3,43 1,272 3>12 Türk-Eğitim-Sen 7 2,86,900 Diğer 5 3,20 1,304 Diğer 5 2,00,707 Tablo incelendiğinde, öğretmenlerin sendika üyeliğine göre zorunlu eğitime ilişkin 2., 3., 4., 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 27, 28, 29, 30. maddelerine ve toplam puana ait görüşleri arasındaki farkla ilgili KW değerleri p<0.05 önem düzeyinde anlamlı iken diğer iki maddeye ait görüşleri arasındaki farkla ilgili KW değerleri p>0.05 önem düzeyinde anlamsız bulunmuştur. Bu bulgular öğretmenlerin sendika üyeliğine göre zorunlu eğitime ilişkin 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 27, 28, 29, 30. maddelerine ve toplam puana ait görüşleri arasında fark olduğunu göstermektedir. Farkların hangi sendika üyesi öğretmenlerden kaynaklandığını anlamak amacıyla Dunnet T3 Post Hoc testi uygulanmıştır. Dunnet T3 Post Hoc testi sonucu herhangi bir sendikaya üye olmayan ve Eğitim Bir-Sen e üye olan öğretmenler Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre 2. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Herhangi bir sendikaya üye olmayan öğretmenler Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre ve Eğitim Bir-Sen e üye olan öğretmenler herhangi bir sendikaya üye olmayan ve Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre 3. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Herhangi bir sendikaya üye olmayan ve Eğitim Bir-Sen e üye olan öğretmenler Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre 4. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Herhangi bir sendikaya üye olmayan ve Eğitim Bir-Sen e üye olan öğretmenler Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre 6. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Herhangi bir sendikaya üye olmayan öğretmenler Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre ve Eğitim Bir-Sen e üye olan öğretmenler herhangi bir sendikaya üye olmayan ve Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre 7. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Herhangi bir sendikaya üye olmayan ve Eğitim Bir-Sen e üye olan öğretmenler Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre 8. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Eğitim Bir-Sen e üye olan öğretmenler Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre 9. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Herhangi bir sendikaya üye olmayan öğretmenler Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre ve Eğitim Bir-Sen e üye olan öğretmenler herhangi bir sendikaya üye olmayan ve Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre 10. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Dunnet T3 Post Hoc testi sonucu herhangi bir sendikaya üye olmayan ve Eğitim Bir-Sen e üye olan öğretmenler Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre 11. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Eğitim Bir-Sen e üye olan öğretmenler herhangi bir sendikaya üye olmayan ve Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre 12. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Eğitim Bir-Sen e üye olan öğretmenler Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere Volume 9/5 Spring2014
88 Himmet Okan ŞAHİN Ahmet AKBABA göre 13. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Herhangi bir sendikaya üye olmayan öğretmenler Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre ve Eğitim Bir-Sen e üye olan öğretmenler herhangi bir sendikaya üye olmayan ve Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre 14. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Herhangi bir sendikaya üye olmayan ve Eğitim Bir-Sen e üye olan öğretmenler Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre 17. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Sonucu herhangi bir sendikaya üye olmayan öğretmenler Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre ve Eğitim Bir-Sen e üye olan öğretmenler herhangi bir sendikaya üye olmayan ve Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre 18. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Herhangi bir sendikaya üye olmayan öğretmenler Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre ve Eğitim Bir-Sen e üye olan öğretmenler herhangi bir sendikaya üye olmayan ve Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre 19. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Herhangi bir sendikaya üye olmayan ve Eğitim Bir-Sen e üye olan öğretmenler Eğitim- Sen e üye olan öğretmenlere göre 20. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Herhangi bir sendikaya üye olmayan öğretmenler Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre ve Eğitim Bir-Sen e üye olan öğretmenler herhangi bir sendikaya üye olmayan ve Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre 21. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Herhangi bir sendikaya üye olmayan öğretmenler Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre ve Eğitim Bir-Sen e üye olan öğretmenler herhangi bir sendikaya üye olmayan ve Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre 22. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Herhangi bir sendikaya üye olmayan öğretmenler Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre ve Eğitim Bir-Sen e üye olan öğretmenler herhangi bir sendikaya üye olmayan ve Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre 23. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Herhangi bir sendikaya üye olmayan ve Türk-Eğitim-Sen e üye olan öğretmenler Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre ve Eğitim Bir-Sen e üye olan öğretmenler herhangi bir sendikaya üye olmayan ve Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre 24. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Herhangi bir sendikaya üye olmayan öğretmenler Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre ve Eğitim Bir-Sen e üye olan öğretmenler herhangi bir sendikaya üye olmayan ve Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre 25. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Herhangi bir sendikaya üye olmayan ve Eğitim Bir-Sen e üye olan öğretmenler Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre 27. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Eğitim Bir-Sen e üye olan öğretmenler Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre 28. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. 28 Herhangi bir sendikaya üye olmayan ve Eğitim Bir-Sen e üye olan öğretmenler Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre 29. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Herhangi bir sendikaya üye olmayan öğretmenler Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre ve Eğitim Bir-Sen e üye olan öğretmenler herhangi bir sendikaya üye olmayan ve Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre 30. maddesinde daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. Herhangi bir sendikaya üye olmayan öğretmenler Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre ve Eğitim Bir-Sen e üye olan öğretmenler herhangi bir sendikaya üye olmayan ve Eğitim-Sen e üye olan öğretmenlere göre Ölçeğin toplam puanında daha fazla olumlu yönde görüş bildirmişlerdir. 2. YÖNETİCİLERLE İLGİLİ BULGULAR VE YORUM Araştırmanın yönetici örneklemini oluşturanların demografik özellikleri ile ilgili bulgular ve yorumlar Tablo16 da verilmiştir. Volume 9/5 Spring 2014
Zorunlu Öğretimin 4+4+4 = 12 Yıl Olmasıyla İlgili Yönetici Ve Öğretmen Görüşleri 89 Araştırmaya katılanların78 i, ilkokul, 76 sı, lise, 77 si, ortaokul yöneticisidir. Ayrıca 78 ilkokul,77 ortaokul, ve 76 lise öğretmeni dir. Katılımcıların 39 u, 30 yaş altı, 15 i 55 yaş ve üstü 177 kişinin ise diğer sendikalara kayıtlı olduğu ortaya çıkmıştır. Yaş X=37,52 s.s.= 7,02 Mesleki kıdem X=7,02 s.s.= 6,17 Zorunlu Eğitime İlişkin Yönetici Görüşleri ÖlçeğininGüvenirlik Analizleri Zorunlu eğitime ilişkin yönetici görüşleri Ölçeği maddelerinin iç tutarlığının ve homojenliğinin bir göstergesi olarak Cronbach Alfa katsayısı hesaplanmış ve bulgular Tablo 17 de verilmiştir. NO Tablo 17. Zorunlu eğitime ilişkin yönetici görüşleri Ölçeğinin Cronbach Alfa katsayısı MADDE Aritmetik ortalama Standart sapma Madde silinirse ölçeğin ortalaması Madde silinirse ölçeğin varyansı Düzeltilmiş Madde-Toplam puan korelasyonu Madde silinirse ölçeğin Cronbach Alfa katsayısı 1. 3,85,835 60,79 256,471,036,922 5. 4,18 1,160 60,46 259,042 -,061,926 13. 3,18 1,064 61,46 268,294 -,324,929 14. 3,17 1,092 61,48 266,980 -,282,929 ÖLÇEĞİN Aritmetik Standart Madde ortalama Varyans sapma sayısı Cronbach Alfa Ranj 55,32 300,918 17,347 25,919 90 Tablo incelendiğinde 8 yıldan 12 yıla çıkartılan zorunlu eğitime ilişkin yönetici görüşleri Ölçeğinin 1. maddeye ilişkin Düzeltilmiş Madde-Toplam puan korelasyonu çok düşük ve 5., 13, ve 14. maddelerine ilişkin Düzeltilmiş Madde-Toplam puan korelasyonu negatif olup bu maddelerin Madde silinirse ölçeğin Cronbach Alfa katsayısı değeri bölümünde de Cronbach Alfa katsayısı değerinin yükseldiği görülmektedir. Bu bulgular 1., 5., 13. ve 14. maddelerinin Ölçeke katkılarının düşük olduğunu göstermektedir. Sonuçta 1., 5., 13. ve 14. maddelerin Ölçekten atılması gerekmektedir. Zorunlu eğitime ilişkin yönetici görüşleri Ölçeğinin 1., 5., 13. ve 14. maddelerinin Ölçekten atılması sonucu maddelerinin iç tutarlığının ve homojenliğinin bir göstergesi olarak Cronbach Alfa katsayısı tekrar hesaplanmış ve bulgular Tablo 18 de verilmiştir. Tablo 18. Zorunlu eğitime ilişkin yönetici görüşleri Ölçeğinin 21 maddelik son halinin Cronbach Alfa katsayısı MADDE NO Aritmetik ortalama Standart sapma Madde silinirse ölçeğin ortalaması Madde silinirse ölçeğin varyansı Düzeltilmiş Madde-Toplam puan korelasyonu Madde silinirse ölçeğin Cronbach Alfa katsayısı 2. 2,86 2,235 47,34 245,433,380,963 3. 3,21 1,275 46,98 253,004,553,951 4. 2,35 1,049 47,85 250,611,763,948 6. 2,30 1,110 47,90 257,647,510,952 7. 2,34 1,042 47,86 250,060,786,948 8. 1,96,853 48,24 258,129,664,950 9. 1,85,854 48,34 260,172,586,950 10. 2,19,844 48,01 259,769,609,950 11. 2,08,873 48,11 256,792,697,949 12. 2,08,894 48,12 255,226,736,949 15. 2,52 1,096 47,68 250,229,739,948 Volume 9/5 Spring2014
90 Himmet Okan ŞAHİN Ahmet AKBABA 16. 2,64 1,107 47,55 248,746,775,948 17 2,42 1,009 47,77 249,147,844,947 18 2,46,962 47,73 250,898,828,947 19 2,53 1,021 47,67 248,329,861,947 20 2,40 1,116 47,79 245,232,875,946 21 2,25 1,030 47,94 248,499,847,947 22 2,54,971 47,66 250,946,818,948 23 2,34 1,068 47,86 249,758,775,948 24 2,46 1,112 47,73 253,929,618,950 25 2,43 1,086 47,77 247,478,831,947 ÖLÇEĞİN Aritmetik Standart Madde Cronbach Alfa Ranj ortalama Varyans sapma sayısı 50,19 277,055 16,645 21,952 75 Tablo incelendiğinde Zorunlu eğitime ilişkin yönetici görüşleri Ölçeğinin atılan maddelerinden sonra sorunlu bir maddenin olmadığı ve ölçeğin Cronbach Alfa katsayısının 0,952 olduğu görülmektedir. Ölçeğin olması gereken ranj değeri 84, hesaplanan ranjının 75 olduğu görülmektedir. Tüm bu bulgular Zorunlu eğitime ilişkin yönetici görüşleri Ölçeğinden 3 madde atıldıktan sonra kalan 21 maddenin sorunlu olmadığını göstermektedir. Bu 21 maddelik Zorunlu eğitime ilişkin yönetici görüşleri Ölçeğinin faktör yapısını ortaya çıkarmak amacıyla açıklayıcı faktör analizi uygulanmıştır. Açıklayıcı Faktör Analizi Faktör analizlerinin bir veri setine uygulanabilmesi ile ilgili çeşitli ölçütler bulunmaktadır. Bunların ilki örneklem büyüklüğü ile ilgilidir. Örneklem büyüklüğü faktör analizi sonuçlarının genellenebilirliği ve kararlılığı açısından oldukça önemli bir kriter niteliği taşımaktadır ve güvenilir faktör sonuçları için değişken başına on gözlem (1:10) oranı önerilmektedir. Ayrıca faktör analizi sonuçlarının genellenebilir olması için değişken başına gözlem oranının önerilen 1:10 veya 1:20 oranlarında olması önerilmektedir (Hair, 1998:115). Bu çalışmada: 231 kişi /25 madde=9.24 olarak bulunmuştur. Bu bulgu örneklem büyüklüğünün sonuçların genellenebilirliği açısından yeterli olduğunu göstermektedir. Verilerin faktör analizinin uygulanabilir olup olmadığını anlamak amacıyla Kaiser-Meyer- Olkin (KMO) testi ve analiz edilecek değişkenler arasındaki ilişkilerin anlamlı ve sıfırdan farklı olup olmadığını anlamak amacıyla da Bartlett testi uygulanmış olup bulgular Tablo 19 da verilmiştir. Tablo 19 KMO and Bartlett Testi Kaiser-Meyer-Olkin Testi (KMO) Bartlett's Test of Sphericity Ki-kare 4299,990,942 S.d. 210 p,000 Tablo incelendiğinde KMO katsayısının 0,942 olduğu görülmektedir. Bu değerin 0,70 e eşit veya bu orandan büyük olması beklenir (Hair vd., 1998:99). Bu bulgu örneklem büyüklüğünün faktör analizi için uygun olduğunu göstermektedir. Yine tablodan Bartlett testine ilişkin Ki-kare değerinin p<0.05 önem düzeyinde anlamlı olduğu görülmektedir. Bu bulgu verilerin faktör analizi uygulanabilirliği olduğunu göstermektedir. Volume 9/5 Spring 2014
Zorunlu Öğretimin 4+4+4 = 12 Yıl Olmasıyla İlgili Yönetici Ve Öğretmen Görüşleri 91 Yukarıdaki bulgulara dayanarak 21 maddeden oluşan Zorunlu eğitime ilişkin yönetici görüşleri Ölçeğine açıklayıcı faktör analizi olarak temel bileşenler yöntemi ve varimaks dönüştürmesi uygulanmış ve bulgular Tablo 20 de verilmiştir. Tablo 20 Zorunlu Eğitime İlişkin Yönetici Görüşleri Ölçeğine İlişkin Maddelerin ve Faktörlerin Varyansı Açıklama Oranları Başlangıç Özdeğerleri Yüklerin Kareler Toplamı Döndürme Sonrası Yüklerin Kareler Toplamı Bileşenler Toplam Varyansın % Yığmalı % Toplam Varyansın % Yığmalı % Toplam Varyansın % Yığmalı % 1 12,182 58,011 58,011 12,182 58,011 58,011 5,226 24,884 24,884 2 1,643 7,822 65,833 1,643 7,822 65,833 4,904 23,352 48,236 3 1,042 4,962 70,794 1,042 4,962 70,794 4,737 22,559 70,794 Tabloda görüldüğü gibi incelendiğinde Zorunlu eğitime ilişkin yönetici görüşleri Ölçeğinin faktör analizi sonrası toplam varyansın 71 ini açıklayan özdeğeri 1.00 in üzerinde olan 3 faktörlü bir yapı ortaya çıkmıştır. Maddelere faktörlere dağılımı incelendiğinde maddelerin büyük çoğunluğunun tek faktörde toplandığı görüldüğünden Scree Plot test yapılarak faktör sayısının yapısı grafik eğrisinin eğiminde oluşan ilk ani değişikliğe bakılarak seçilmesi yoluna gidilmiştir. Aşağıda Grafik 2 de Scree Plot test sonucu verilmiştir. Grafik 1. Scree Plot testi Scree Plot test sonucu elde edilen grafikte ilk ani değişiklik ikinici faktörde olmuştur. Scree Plot test sonucuna dayanarak 2 faktörle sınırlandırılarak varimax döndürme yöntemine göre faktör analizi tekrar yapılmıştır. Faktör analizi sonrasında faktörlere ait özdeğer, varyans ve toplam varyansı açıklama yüzdeleri ile maddelere ait faktör yükleri incelendiğinde maddelerin girdikleri faktörlere göre anlamlandırmanın güç olduğu fark edilmiştir. Sonuç olarak Ölçek tek faktörlü yapıya uygun olduğu görüldüğü için tek faktörlü bir yapıya zorlanmıştır. Tek yapıya yönelik faktör analizi sonucu Tablo 21 de gösterilmişti Tablo 21 Zorunlu Eğitime İlişkin Yönetici Görüşleri Ölçeğine İlişkin Maddelerin ve Faktörlerin Varyansı Açıklama Oranları Başlangıç Özdeğerleri Döndürme Sonrası Yüklerin Kareler Toplamı Bileşenler Toplam Varyansın % Yığmalı % Toplam Varyansın % Yığmalı % 1 12,632 60,151 60,151 12,632 60,151 60,151 2 1,588 7,561 67,712 3 1,030 4,903 72,615 Volume 9/5 Spring2014