TÜRKİYE PLASTİK BORU SEKTÖR RAPORU MEVCUT DURUM ANALİZİ İLERİYE DÖNÜK BEKLENTİLER

TÜRKİYE PLASTİK BORU SEKTÖR RAPORU MEVCUT DURUM ANALİZİ VE İLERİYE DÖNÜK BEKLENTİLER Barbaros Demirci Genel Müdür PAGEV TÜRK PLASTİK SANAYİCİLERİ ARAŞTIRMA GELİŞTİRME VE EĞİTİM VAKFI

1 DÜNYA DA DURUM : Dünyada plastik boru kullanımının yıllık artışının % 5 civarında olduğu tahmin edilmektedir. Önümüzdeki yıllarda ise plastik boru kullanımındaki artışın % 7-8 lere çıkması beklenmektedir. Atık su, drenaj, doğal gaz dağıtım şebekelerinin yenilenmesi ve inşaat sektöründeki gelişmeler plastik boru tüketiminin giderek artmasına neden olmaktadır. Avrupa, Nafta ve gelişmekte olan Asya ülkelerinde alt yapı yatırımları büyük bir plastik boru pazarının oluşmasını sağlamıştır. Dünyada su kaynaklarının giderek azalması ve bu kaynakların verimli kullanımı, suyun dağıtımı için önemli çalışmaları beraberinde getirmekte ve etkin iletişim ağlarının kurulma zorunluluğu plastik boru sektörüne büyük bir pazar yaratmaktadır. Bu ihtiyaç ve gelişim, plastik boru imal eden firmaların AR-GE çalışmalarını da giderek arttırmaktadır. Dünyada plastik boru sektörünün gelişimini arttıracak en önemli bekleyiş, Afrika ve Ortadoğu bölgelerindeki altyapı iyileştirmeleri, doğalgaz ve petrol üretiminin artmasına bağlı olarak doğacak boru hattı yatırımlarıdır. Orta Asya ülkelerinde üretilen petrol ve doğalgazın da dünya pazarlarına ulaşabilmesi için kurulması planlanan boru hatları, plastik boru sektörüne büyük bir iş hacmi doğuracaktır. Plastik borular Avrupa kıtasının tamamında ülkelerin coğrafi yapılarında uyumlu hammadde kullanımıyla, atık su hatlarındaki yüksek sızdırmazlık ve esneklik özelliği ile piyasayı ele geçirmiş durumdadır. 29 yılı itibariyle dünya plastik boru dış ticaret hacmi 31 Milyar ABD $ olarak gerçekleşmiştir. 26 yılında 14,2 milyar ABD $ olan Dünya plastik boru ithalatı, 28 yılında 18,9 milyad ABD $ ına çıkmış ancak 29 yılında küresel krizin olumsuz etkileri nedeniyle 29 yılında 15,5 milyar ABD $ ına gerilemiştir. Dünya plastik boru ithalatını yönlendiren ilk 1 ülkenin 29 yılında toplam ithalattan % 43 pay aldığı ve Almanya, ABD ve Meksika nın en çok plastik boru ithal eden 3 ülke konumunda bulunduğu görülmektedir. Türkiye, dünya toplam plastik boru ithalatından % 1 pay alırken sıralamada 3 uncu ithalatçı ülke konumundadır. Dünya Plastik Boru İthalatını Yönlendiren Ülkeler ( 1 ABD $ ) İthalatçı Ülkeler 26 27 28 29 Almanya 1.241.293 1.384.962 1.515.634 1.222.13 ABD 1.154.88 1.179.85 1.21.983 945.721 Meksika 953.6 985.359 971.962 859.939 Fransa 779.311 918.148 995.67 826.546 Çin 391.351 465.547 499.358 485.153 İtalya 489.683 572.666 66.733 473.38 Kanada 484.436 485.53 526.778 446.688 Belçika 387.649 487.43 543.436 444.665 Çek Cumh. 399.55 491.126 551.67 444.438 İngiltere 465.94 575.92 56.124 436.615 1 Ülke Toplamı 6.747.27 7.545.71 7.972.745 6.585.248 1 Ülke'nin Payı ( % ) 48 45 42 43 Dünya İthalat Toplam 14.193.22 16.919.344 18.914.112 15.472.935 Türkiye ( 3 uncu Ülke ) 111.615 143.25 182.996 144.9 Türkiye'nin Pay ı( % ),8,8 1,,9 Kaynak : ITC, International Trade Center

2 26 yılında 14 milyar ABD $ olan dünya toplam plastik boru ihracatı, 28 yılında 19,2 milyar ABD $ ına çıkmış ancak küresel krizin olumsuz etkisi ile 29 yılında 15,7 milyar ABD $ ına düşmüştür. Dünya plastik boru ihracatını yönlendiren ilk 1 ülke toplam ihracatın % 63 ünü gerçekleştirmektedir. Almanya, ABD ve İtalya ilk 3 büyük ihracatçı ülke konumunda olup, Türkiye toplam dünya ihracatından aldığı yaklaşık % 4 lük payla 7.nci ihracatçı ülke konumundadır. Dünya Plastiik Boru İhracatını Yönlediren Ülkeler ( 1 ABD $ ) İhracatçı Ülke 26 27 28 29 Almanya 2.613.119 3.234.318 3.64.687 2.898.469 ABD 1.69.712 1.836.17 1.975.849 1.765.468 İtalya 963.644 1.277.18 1.383.28 1.92.83 Çin 577.621 773.37 1.13.389 868.438 İngiltere 763.722 1.48.472 854.39 666.214 Çek Cumh. 469.524 598.3 75.487 637.185 Türkiye 334.878 452.11 647.27 582.91 İspanya 368.972 488.774 575.859 479.39 İsviçre 51.439 592.67 65.571 475.599 Polonya 396.459 562.775 662.834 469.164 1 Ülke Toplamı 8.68.9 1.863.545 12.72.95 9.934.74 1 Ülkenin Payı ( % ) 61 63 63 63 Dünya İhracat Toplamı 14.2.114 17.325.484 19.217.932 15.684.328 Türkiyenin Payı ( % ) 2,4 2,6 3,4 3,7 Kaynak : ITC, International Trade Center TÜRKİYE DE DURUM : ÜRETİCİ FİRMA SAYISI VE ÜRETİM KAPASİTESİ: Ülkemizde plastik boru imal eden ve büyük çoğunluğu KOBİ düzeyinde yüzlerce firma mevcuttur. PAGEV bilgi bankası kayıtlarına göre 14 firma pis su borusu, 121 firma temiz su borusu, 49 firma elektrik boruları, 16 firma spiral boru, 6 firma basınca dayanıklı boru, 6 firma kimyasal taşıma için boru ve 81 firma da boru bağlantı parçaları imal etmektedir. Plastik boru üretim kapasitesi TOBB bilgi tabanına göre sektörün üretim kapasitesi yaklaşık 1 milyon ton olarak tarif edilmektedir. Plastik Boru Üretim Kapasitesi ( 1 Ton ) PLASTİK BORU HAMMADDE ARZI : Yumuşak Hortum Boru 678 Sert Plastik Boru 338 Kaynak : TOBB Veri Tabanı Plastik boru sektöründe farklı amaçlarla kullanılmak üzere değişik hammaddelerden ( PE, PB, PP, PVC, Çapraz bağlı PE, ABS vs. ) boru üretilmekle beraber, plastik boruların ana hammaddesi PVC ve PP dir.

3 Türkiye plastik boru hammaddesinde büyük ölçüde ithalata bağımlıdır. Nitekim yerli üretimin yetersiz olması nedeniyle plastik boru hammaddesinin son 3 yıldır yaklaşık % 87 si thalatla karşılanmıştır. Plastik Boru Hammaddesi Üretim ve ithalatı ( Ton ) 28 29 21 21 / 29 PVC 656.61 617.557 725. 17 PP 1.132.43 1.161.985 1.37. 18 TOPLAM İTHALAT 1.789.31 1.779.542 2.95. 18 PVC 153.369 153.369 153.369 PP 126.919 126.919 126.919 TOPLAM ÜRETİM 28.288 28.288 28.288 PVC 89.97 77.926 878.369 14 PP 1.259.349 1.288.94 1.496.919 16 TOPLAM ARZ 2.69.319 2.59.83 2.375.288 14 Kaynak : TUİK, PETKİM 21 yılında plastik boru üretiminde kullanılan PVC nin % 83 ü, PP nin de % 92 si ithal edilmiş, PVC ihtiyacının % 17 si, PP ihtiyacının da ancak % 8 i yerli olarak üretilmiştir. Plastik Boru Hammaddesi Üretim ve ithalatı ( % - Ton ) PLASTİK BORU ÜRETİMİ : 28 29 21 PVC İthalat Payı 81 8 83 PP İthalat Payı 9 9 92 TOPLAM İTHALAT PAYI 86 86 88 PVC Üretim Payı 19 2 17 PP Üretim Payı 1 1 8 TOPLAM ÜRETİM PAYI 14 14 12 Kaynak : TUİK, PETKİM Türkiye de plastik boru üretim miktarı, firma sayısının çok olması ve firma bilgilerine ulaşılamaması nedeniyle tam olarak bilinmemektedir. Türkiye de yerli üretim ve ithalatla karşılanan PVC ve PP arzının yaklaşık % 25 i plastik boru imalatında kullanılmaktadır. PVC ve PP dışında toplam hammaddenin % 1 u kadar da diğer katı maddelerinin kullanıldığı bilinmektedir. Bu varsayıma gore yapılan hesaplamalar, 28 yılında 575 bin ton olan plastik boru üretiminin 29 yılında 572 bin tona indiğini, ancak 21 yılında % 15 artarak 66 bin tona çıktığını göstermektedir. Toplam plastik boru üretiminin yaklaşık % 6 ını yumuşak hortum boruların, % 4 ını da sert boruların oluşturduğu tahmin edilmektedir. Plastik Boru Üretimi ( 1 Ton ) 28 29 21 Yumuşak Hortum Boru 345 343 396 Sert Plastik Boru 23 229 264 21 / 29 TOPLAM 575 572 66 15

4 Plastik Boru Üretimi 7 6 1 Ton 5 4 3 2 1 26 27 28 29 21 Plastik Boru Üretimi 534 63 575 572 66 PLASTİK BORU İTHALATI : Türkiye nin son 3 yılda plastik boru ithalatı giderek azalmaktadır. Nitekim, 28 yılında 23 bin ton olan ithalatın 29 da 2 bin tona ve 21 yılında da 15 bin tona gerilediği görülmektedir. İthalat değer bazında da son 3 yılda 167 milyon dolardan 127 milyon dolara inmiştir. Plastik boru ithalatının 21 yılında 29 yılına kıyasla miktar bazında % 23, değer bazında da % 13 gerilediği görülmektedir. Plastik Boru İthalatı TON 1 ABD $ GTİP NO 28 29 21 28 29 21 21 / 29 21 / 29 391721 2.117 1.152 4.34 274 1.32 5.826 41.979 621 391722 966 154-84 1.953 1.63-17 391723 69 42 2.61 522 3.52 2.127 14.428 578 391729 5.98 2.817 132-95 2.255 21.481 1.216-94 391731 2.749 1.129 711-37 15.132 16.137 5.749-64 391732 3.356 6.15 3.376-44 36.192 37.516 26.41-3 391733 395 1.14 1.262 14 6.442 11.31 17.363 54 391739 4.199 2.769 343-88 37.976 18.22 4.321-76 39174 3.617 2.54 1.967-23 37.784 16.71 1.239-39 Toplam 22.951 19.878 15.365-23 167.315 145.37 127.1-13 Kaynak : TUİK Plastik Boru İthalatı 1 Ton 25 2 15 1 5 26 27 28 29 21 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Milyon ABD $ 1 Ton 13 19 23 2 15 Milyon ABD $ 97 139 167 145 127

5 21 yılı itibariyle toplam plastik boru ithalatı içinde 391721 GTİP no lu mamuller % 33 ile en yüksek paya sahitir. Bunu % 21 pay ile 391732 GTİP no lu mamuller takip etmektedir. 21 yılında 391721 in payı % 1 den % 33 e, 391723 ün payı % 1 den % 11 e ve 391733 ün payı % 8 den % 14 e çıkmış, diğer mamullerin payları ise gerilemiştir. Plastik Boru İthalatının GTİP No lara Göre Dağılımı ( % ) 29 21 391721 4 33 391722 1 1 391723 1 11 391729 15 1 391731 11 5 391732 26 21 391733 8 14 391739 13 3 39174 11 8 Toplam 1 1 Türkiye 6 ın üzerinde ülkeden plastik boru ithal etmektedir. Ancak ilk 1 ülkeden yapılan ithalat 29 da toplam ithalatın % 69 unu, 21 yılında da % 67 sini oluşturmuştur. Almanya; italya ve Fransa Türkiye nin plastik boru ithal ettiği ilk 3 ülkeyi oluşturmaktadır. Bu 3 ülke toplam plastik boru ithlatımızdan % 4 pay almaktadır. Plastik Boru İthalatının Ülkelere Dağılımı 29 21 ULKE ADI TON 1 ABD $ % ULKE ADI TON 1 ABD $ % Almanya 3.785 27.956 19 Almanya 3.44 31.896 22 Fransa 1.628 23.67 16 İtalya 1.33 13.318 9 İtalya 1.262 14.952 1 Fransa 1.147 13.185 9 Japonya 32 6.176 4 Çin 1.891 8.42 6 Çin 1.549 6.58 4 İngiltere 549 6.226 4 İngiltere 454 4.943 3 A.B.D. 63 5.634 4 İsviçre 362 4.274 3 Çek Cumhuriyeti 384 5.228 4 A.B.D. 344 4.74 3 Hindistan 1.878 4.724 3 Yunanistan 1.49 4.55 3 Japonya 226 4.273 3 Çek Cumhuriyeti 179 3.567 2 İsrail 1.154 3.82 3 İLK 1 ÜLKE TOPLAMI 1.914 99.725 69 İLK 1 ÜKE TOPLAMI 12.575 96.76 67 DİĞER LERİ 8.964 45.645 31 DİĞER LERİ 7.33 48.664 33 GENEL TOPLAM 19.878 145.37 1 GENEL TOPLAM 19.878 145.37 1 İLK 1 ÜLKE PAY ( % ) 55 69 İLK 1 ÜLKE PAY ( % ) 63 67 Kaynak : TUİK PLASTİK BORU İHRACATI : 29 yılına kadar sürekli artan plastik boru ihracatı 21 yılında miktar bazında % 39, değer bazında ise % 38 gerilemiştir. 29 da 377 bin ton ve 753 milyon ABD $ olan ihracat, 21 yılında 23 bin ton ve 466 milyon ABD $ ına inmiştir.

6 Plastik Boru İhracatı TON 1 ABD $ GTİP NO 28 29 21 28 29 21 21 / 29 21 /29 391721 26.35 31.899 6.979-78 69.47 58.898 14.466-75 391722 72.199 31.532 26.512-16 23.55 58.21 49.94-14 391723 12.496 19.893 6.978-65 23.137 35.723 14.461-6 391729 38.549 45.984 38.536-16 71.38 92.125 77.87-15 391731 23.888 23.379 18.23-23 55.439 43.783 34.556-21 391732 2.741 97.889 26.471-73 8.658 24.441 49.779-76 391733 1.46 121 39 155 6.169 353 882 15 391739 1.777 63.331 38.674-39 29.822 13.125 78.137-4 39174 3.514 62.744 67.72 8 178.56 128.9 144.915 12 Toplam 218.974 376.771 23.394-39 645.789 752.557 465.628-38 Kaynak : TUİK Plastik Boru İhracatı 1 Ton 4 3 2 1 26 27 28 29 21 8 7 6 5 4 3 2 1 Milyon ABD $ 1 Ton 142 161 219 377 23 Milyon ABD $ 333 452 646 753 466 Toplam plastik boru ihracatından % 31 ile en büyük payı 39174 GTİP nolu mamuller, % 17 lik payı da 391729 ve 391739 GTİP no lu mamuller almaktadır. Plastik Boru İhracatının GTİP No lara Göre Dağılımı ( % ) 29 21 391721 8 3 391722 8 11 391723 5 3 391729 12 17 391731 6 7 391732 27 11 391733 391739 17 17 39174 17 31 Toplam 1 1 Türkiye, 125 in üzerinde ülkeye plastic boru ihraç etmektedir. 29 yılında ilk 1 ülke toplam ihracattan % 55 pay alırken, 21 yılında ilk 1 ülkenin payı % 37 ye inmiştir. 21 yılında

7 toplam olarak gerilemesine karşılık, diğer ülkelere yönelik ihracatın artış gösterdiği görülmektedir. Plastik Boru İhracatının Ülkelere Dağılımı 2.9 2.1 ULKE_ADI TON 1 ABD $ % - ABD $ ÜLKELER TON 1 ABD $ % - ABD $ Libya 57.545 123.68 16,4 Özbekistan 11.7 23.653 5,1 Rusya Federasyonu 27.519 8.725 1,7 Pakistan 1.927 23.29 4,9 Irak 29.36 52.49 7, Moldova 9.34 2.185 4,3 Kazakistan 14.936 3.457 4, Peru 8.562 18.376 3,9 Türkmenistan 13.96 29.658 3,9 Romanya 5.962 16.652 3,6 Azerbeycan 9.769 25.367 3,4 Rusya Federasyonu 4.787 14.885 3,2 Romanya 1.981 2.59 2,7 Polonya 6.488 14.343 3,1 Suriye 9.526 19.757 2,6 Suudi Arabistan 4.339 14.17 3, Bulgaristan 6.972 16.158 2,1 Suriye 3.81 12.975 2,8 Gürcistan 6.819 15.63 2, Portekiz 5.883 12.426 2,7 İLK 1 ÜLKE TOPLAMI 187.63 413.253 54,9 İLK 1 ÜLKE TOPLAMI 71.167 17.631 36,6 DİĞER ÜLKELER TOPLAMI 189.78 339.34 45,1 DİĞER ÜLKELER TOPLAMI 159.226 294.997 63,4 GENEL TOPLAM 376.771 752.557 1, GENEL TOPLAM 23.394 465.628 1, Kaynak : TUİK PLASTİK BORU DIŞ TİCARET DENGESİ : Türkiye plastik boru dış ticaretinde net ihracatçı ülkedir. Miktar ve değer bazında 29 yılına kadar artan dış ticaret fazlası, 21 yılında ihracattaki gerileme nedeniyle miktar bazında % 4, değer bazında da % 45 azalmıştır. Plastik Boru Dış Ticaret Dengesi GTİP NO 28 29 21 TON 1 ABD $ 21 / 29 28 29 21 21 / 29 391721 24.233 3.747 2.675-91 59.438 53.72-27.513-152 391722 72.199 3.566 26.358-14 23.55 56.257 48.274-14 391723 11.887 19.473 4.367-78 19.635 33.597 33-1 391729 32.64 43.168 38.44-11 5.783 7.644 76.654 9 391731 21.139 22.25 17.312-22 4.37 27.646 28.88 4 391732-615 91.874 23.96-75 -27.534 166.925 23.378-86 391733 1.65-983 -953-3 -272-1.958-16.481 5 391739 6.577 6.561 38.331-37 -8.155 111.923 73.816-34 39174 26.897 6.24 65.736 9 14.721 112.19 134.676 2 Toplam 196.23 357.86 215.326-4 478.474 621.295 341.645-45 Kaynak : TUİK

8 Plastik Boru Dış Ticaret Fazlası 4 7 1 Ton 3 2 1 6 5 4 3 2 1 Milyon ABD $ 26 27 28 29 21 1 Ton 129 142 196 358 215 Milyon ABD $ 235 313 478 621 342 PLASTİK BORU SEKTÖRÜNDE DIŞ TİCARET BİRİM FİYATLARI : 21 yılında Türkiye, plastik boruları ortalama 221 ABD $/ Ton dan ihraç ederken, 8265 ABD $ / Ton dan ithal etmiştir. Bu durum, plastik boru dış ticaretimizde ortalama birim ithal fiyatlarının, ortalama birim ihraç fiyatlarının 4 katından fazla olduğunu göstermektedir. Başka bir değişle, Türkiye, katma değeri çok büyük olan plastik boruları ithal ederken, katma değeri daha düşük olan boruları üretip ihraç etmektedir. Bu durum, plastik boru imalatında AR GE eksikliğinin bir göstergesidir. Plastik Boru İhracat ve İthalat Fiyat Kıyaslaması ( 21 Yılı ) ( ABD / Ton ) GTİP NO İhraç Fiyatları İthal Fiyatları İthal Fiyat / İhraç Fiyatı 391721 2.73 9.753 4,7 391722 1.882 1.61 5,6 391723 2.73 5.527 2,7 391729 2.21 9.214 4,6 391731 1.917 8.84 4,2 391732 1.88 7.821 4,2 391733 2.859 13.761 4,8 391739 2.2 12.589 6,2 39174 2.14 5.26 2,4 Toplam 2.21 8.265 4,1 Kaynak : TUİK 21 yılında plastik boru ortalama birim ithal fiyatı % 13 artarken, ortalama birim ihraç fiyatı sadece % 1 artış göstermiştir. Plastik boru imalatçılarının AR GE yatırımlarına ağırlık vermeleri halinde daha yüksek teknoloji gerektiren plastik boruların imal edilip daha yüksek fiyatla ihraç edilmeleri sağlanabilecektir.

9 Plastik Boru İhracat ve İthalat Fiyatları ( Ortalama ) 1. 8. ABD $ / Ton 6. 4. 2. 26 27 28 29 21 İhracat Fiyatı 2.336 2.81 2.949 1.997 2.21 İthalat Fiyatı 7.318 7.369 7.29 7.313 8.265 PLASTİK BORU ARZ VE TALEP DENGESİ : Türkiye plastik boru iç pazar talebi büyük ölçüde yerli üretimle karşılanmaktadır. 26 yılında İthalatın toplam iç pazar tüketimi içindeki payı % 3 civarında iken bu oran 29 yılında % 9 a kadar çıkmış ancak 21 yılında tekrar % 3 e gerilemiştir. Türkiye 26 yılında ürettiği plastik boruların % 27 sini ihraç ederken, bu oran 29 yılında % 66 ya çıkmış, ancak 21 yılında % 35 e gerilemiştir. 21 yılında Türkiye nin ürettiği plastik boruların % 35 ini ihraç ettiği, iç satışların da % 3 ünü ithalatla karşıladığı görülmektedir. Plastik Boru Arz ve Talep Dengesi 7 6 5 1 Ton 4 3 2 1 26 27 28 29 21 Üretim 534 63 575 572 66 İthalat 13 19 23 2 15 İhracat 142 161 219 377 23 İç Satışlar 45 461 379 215 445

1 Plastik Boru Arz ve Talep Dengesi ( 1 Ton ) 26 27 28 29 21 Üretim 534 63 575 572 66 İthalat 13 19 23 2 15 İhracat 142 161 219 377 23 İç Satışlar 45 461 379 215 445 İhracat / Üretim ( % ) 27 27 38 66 35 İthalat / İç Satış ( % ) 3 4 6 9 3 İLERİYE DÖNÜK BEKLENTİLER : Dünya da ve Türkiye de plastik boruların kullanımını arttıracak gelişmeler aşağıda özetlenmektedir : i. Plastik boruların kullanım alanları giderek artmaktadır. Bu gün itibariyle plastik boruların en çok kullanıldığı alanlar şunlardır; Şebeke Sistemleri Doğalgaz taşıma sistemleri Temiz ve atık su taşıma sistemleri Sıcak su ve jeotermal su taşıma sistemleri Tarımsal Sulama Basınçlı sulama sistemleri Yağmurlama sulama sistemleri Damla sulama sistemleri Yarı açık su iletim sistemleri Derin kuyu boruları Sondaj boruları Drenaj boruları Sera ısıtma boruları Isıtma Sistemleri Folyolu plastik borular Kalorifer tesisat sistemleri Yerden ısıtma sistemleri ii. Metal boru sistemlerinin gerek malzeme, gerekse montaj işçiliğinin yüksek oluşu, kullanım sırasında karşılaşılan problemlerin çokluğu ve kısa ömürlü olmaları yüzünden metalik borular yerlerini her geçen gün ve hızlı bir biçimde plastik sistemlere bırakmaktadır. Gelişmiş ülkelerin doğalgaz, içme suyu ve kanalizasyon sistemlerinde kullanılan plastik boruların toplam borulara oranı % 95'e ulaşmıştır. Diğer taraftan, 1 km. uzunluğundaki bir hattın metal ve plastik sistemlerle döşenmesi durumunda boru hatlarında oluşması olası hasar sayısı metalik boruda plastik borunun iki katından çoktur. iii. Plastik boru dünyada 55 yıldır kullanılmaktadır. Plastik boruların yaklaşık 35 yıllık ortalama çalışma ömrü mevcuttur ve yılda % 3 lük bir teknik amortisman payı vardır. Bu durum dikkate alındığında, boru imalatında plastik kullanımının, kaynakların verimli kullanılması açısından son derece ekonomik olduğu görülmektedir. iv. Çevresel denge çalışmalarında sadece kaynakların ekonomik kullanımı değil aynı zamanda uygulamaların ömrü boyunca bakımın maliyeti de ele alınmaktadır. Plastik boru bakımı son derece kolaydır veya hiç bakım gerektirmemektedir. Bu açıdan değerlendirildiğinde boru imalatında en ekonomik çözümün plastik kullanımı olduğu tüm dünya inşaat sektörlerince kabul görmektedir.

11 v. Plastik borular faydalı ömürlerinin sonunda geri kazanılmakta ve geri kazanılan ürünler ilgili standart ve normlarda belirtilen şekilde kaliteli borular ile pencere çerçevelerinde kullanılabilmektedir. Boru imalatında plastik kullanımı, hafifliği nedeniyle taşımada da ekonomiklik sağlamaktadır. Geleneksel yapı malzemelerinden yapılan borular, plastiğe gore en az 1 kat ağırdır. Bu durum plastik boruların nakliyesi bakımından belirgin maliyet ve enerji tasarrufu sağlamakta ve plastik borular Avrupa Birliği ile küresel pazarlarda her geçen gün daha fazla kullanılır hale gelmektedir. vi. Diğer geleneksel yapı ürünlerindn imal edilen borular, çok büyük navlun gideri olduğu için ihraç edilemezken, plastik borular alternatiflerine gore 1 kat hafif olması nedeniyle kolayca ihraç edilebilmektedir. Bu üstün avantajları nedeniyle, plastik boru talebinin tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de çok hızlı bir trendle artması beklenmektedir. vii. Geçmiş yıllarda altyapı çalışmalarında sıkça kullanılan beton borular artık yerlerini plastik borulara bırakmaktadır. viii. Plastik borular, doğalgaz yatırımlarında da paylarını giderek arttırmaktadır. 197 li yıllarda sulama borularında başlayan dönüşüm ve 1995 yılından bu yana konut tesisatlarında kullanılan çelik boruların tamamen plastik boruya dönüşmesiyle çelik boru üreticileri bu iki alanı plastik boru üreticilerine bırakmaktadır. ix. Beton borular artık, su taşımacılığındaki yerini yavaş yavaş plastik boruya terk ederken, içme suyu projelerinde giderek daha geniş bir kullanım miktarına kavuşan cam takviyeli plastik (CTP) borular ise cazibesini giderek yükseltmektedir. CTP borular su projelerinde ivmesini arttırmaktadır. Korozyon karşılığında dayanıklılığı, uzun ömürlü olması, kolay ve hızlı döşenmesi gibi nitelikleriyle CTP borular üreticilerin dikkatini çekmeye başlamıştır. Ürün içme suyu, sulama, kanalizasyon, yağmur suyu deşarjı ve atık su projeleri alanında uygun bir kullanım alanı bulmaktadır. x. Özellikle 2 li yıllarla beraber altyapı çalışmalarında beton borunun, sıhhi tesisatlarda ise galvaniz borunun yerini adığı bilinmektedir. xi. Plastik boruların esneklik ve dayanıklılık nitelikleri, depremden daha az zarar görmesini sağlamaktadır. xii. Plastik boruların uzun ömürlü olması, iç içe geçirilip taşınabilmesi ve hijyenik olması gibi etkenler de plastik boru sektörünün gelişmesinde önemli rol oynamaktadır. xiii. İnşaat sektöründe plastik boru sistemlerinin çelik ve beton borulara tercih edilmeye başlanması plastik sektörünün değişik alanlarında faaliyet gösteren firmaların da plastik boru üretimine girmelerine neden olmuştur. Çelik boru üretiminde önde gelen firmaların hızla plastik boru pazarına girdiği görülmektedir. xiv. Türkiye yakın bir gelecekte Avrupa nın önemli enerji terminallerinden ve koridorlarından biri olmaya adaydır. Doğu ile batıyı birleştirecek Nabucco projesi, Hazar Denizi ile Batı Avrupa ülkeleri arasında doğal gaz boru ağının oluşturulmasını sağlayacaktır. Döşenecek doğalgaz boru hattı Türkiye, Bulgaristan, Romanya ve Macaristan üzerinden Batı Avrupa ya ulaşacaktır. Nabucco projesinin tahmini maliyeti 11 milyar ABD $ olup, yılda 31 milyar metre küp doğal gazı taşıyacak 33 km uzunluğunda boru hattından oluşacaktır. Bu boru hattının 2 km si Türkiye üzerinden geçecek ve Türkiye deki plastik boru imalatçıları için önemli bir satış potansiyeli oluşturacaktır. xv. Türkiye önemli enerji kaynaklarına sahip olmamakla birlikte konumu, ülkeyi önemli bir enerji transit merkezi haline getirmektedir. Türkiye nin tükettiği enerji kaynağının % 4 ını petrol, % 2 sini de doğal gaz oluştururken, bunun sadece % 7 si yerli üretimle karşılanabilmekte kalanı ithal edilmektedir. Gerek Türkiye nin gerekse Avrupa nın enerji ihtiyacını karşılamaya yönelik transit projeleri, Türkiye deki plastik boru üreticileri için önemli iş potansiyeli doğuracaktır. xvi. Bakü Tiflis Ceyhan boru hattı, Rus petrolünün Karadeniz in altından Samsun a getirilmesi buradan döşenecek petrol boru hattıyla Ceyhan a getirilmesi ve dünya pazarlarına aktarılması için yapılmaktadır. Boğazların kapasitesini aşması ve Rus petrollerini Akdeniz'e taşıyacak yeni petrol boru hatlarının gündemde olması Samsun- Ceyhan projesini öne çıkarmıştır. Hattın toplam uzunluğu 55 km ve kapasitesi de günde 1 milyon varil ham petrol taşıyacak durumdadır. Diğer tarafatn, Bakü-Tiflis-Ceyhan'a

12 paralel olarak planlanan Şahdeniz projesi ile, Hazar doğalgazı Ceyhan Limanı'ndan dünya pazarlarına sunuma hazır hale gelecektir. xvii. Özellikle Ceyhan bölgesinin bir enerji merkezi haline gelmesi, bu bölgede 4 şirketin toplam 45 milyon ton kapasiteli ve 17 milyar ABD $ lık rafineri yatırımlarını gündeme getirmiştir. xviii. Türkiye de 82 ilden 55 i doğal gaza geçmiş olup, kalan 27 ile doğalgaz götürülmesi plastik boru imalatçıları için önemli bir pazar oluşturacaktır. PLASTİK BORU SEKTÖRÜNDE SORUNLAR : Türkiye plastik boru sektörünün, ekonomik konjoktürden kaynaklanan sorunlar dışındaki özel sorunları aşağıda özetlenmektedir. i. Türkiye de bazı boru hatlarında hâlâ galvanizli ve asbestli borular kullanılmaktadır. Maliyetleri düşürmek için kullanılan bu tür boruların ömürlerinin daha kısa olduğu bilinmemekle beraber, özellikle belediyelerin maliyetleri düşürmek için kullanım ömrü daha kısa olan beton borular kullandıkları belirtilmektedir. ii. Sektördeki çok sayıda ve standartların altında plastik boru üreticisinin bulunması, sektör ortalama kapasite kullanımının % 6 larda seyretmesine ve ortalama verimliliğin düşmesine neden olmaktadır. iii. Birçok belediye ve yatırımcı kurumların gerekli fizibilite etütleri ve araştırmalar yapılmadan yatırımlarda bulunması, niteliksiz ürünlerin pazarda pay almasına neden olmaktadır. iv. Plastik boru sektöründe yoğun elektrik tüketimi söz konusudur. Enerji maliyeti, üretilen malın maliyetinin yaklaşık %1 u düzeyindedir. Bu nedenle enerji, firmalar için çok yüksek bir girdi maliyetini oluşturmaktadır. Enerji maliyetlerindeki bu yükseklik ve kaliteli enerji teminindeki sorunlar, her sektörde olduğu gibi plastik boru sektöründe de rekabet şartlarını zorlaştırmaktadır. v. Plastik boruda standart dışı üretim pazarın ağırlıklı bölümüne hakimdir. Bu durumda da pazardaki çoğu firmanın daha fazla kâr elde etmek amacıyla üretimde kaliteyi ikinci plana itmesi sektöre dönük önemli yatırımları bulunan ve kaliteye odaklanan firmalar açısından haksız rekabet yaratmaktadır. Söz konusu iki grubun aynı pazarda rekabet etmek zorunda kalması da, kaliteli ürünün fiyatını aşağıya çekmektedir. Bu durumda da kalitesiz üretim yapanların kârı artarken, düşük kârlarla çalışmak zorunda kalan büyük firmalar bundan çok fazla zarar görmektedir. vi. Bazı Belediyelerimiz alt yapılarını geliştirmek için kullandıkları PE1 boru ihalelerinde Avrupa daki bir derneğin adını kullanarak ve boru imalatında Avrupa firmalarınca üretilen PE1 boru hammaddesinin kullanılması zorunluluğu getirerek ihalelere çıkmaları sektörde büyük bir haksız rekabete neden olmaktadır. İhale şartnameleri, Kamu İhale Kanunu nun 5. Maddesinin 1. fıkrasında öngörülen rekabet ilkesi ile ve aynı Kanun un 12. Maddesi nin 3. Fıkrası nda geçen Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilmeyecektir ibaresi ile çelişmektedir. İhale şartnamelerinde bu tarz yönlendirmeler haksız rekabete yol açmaktadır.

13 ARAŞTIRMA KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLEN MAMULLER ISTPOZ ISTPOZ ADI 3917211 Sert borular, hortumlar; etilen polimerlerinden, dikişsiz (ileri işlem görmemiş) 3917219 Sert borular, hortumlar; etilen polimerlerinden, diğerleri (ileri işlem görmemiş) 3917221 Sert borular, hortumlar; propilen polimerlerinden, dikişsiz (ileri işlem görmemiş) 3917229 Sert borular, hortumlar; propilen polimerlerinden, diğerleri (ileri işlem görmemiş) 3917231 Sert borular, hortumlar; vinil klorür polimerlerinden, dikişsiz (ileri işlemsiz) 3917239 Sert borular, hortumlar; vinil klorür polimerlerinden, diğerleri (ileri işlemsiz) 3917291212 Sert borular, hortumlar; poliamidlerden olanlar 3917291213 Sert borular ve hortumlar; epoksi reçinelerden olanlar 3917291219 Sert boru, hortumlar; diğer kondensasyon/çevrilme polimerizasyonu ürünlerinden 39172915 Sert borular, hortumlar; katılma polimerizasyonu ürünlerinden olanlar 3917291911 Sert borular, hortumlar; vulkanize fiberden olanlar 3917291919 Diğer plastikten sert boru ve hortumlar; dikişsiz, ileri işlem görmemiş 39172991 Sert boru, hortum; sivil hava taşıtı için bağlantı elemanlı, diğer 39172992 Sert boru, hortum; dikişli borolar 39172993 Sert boru, hortum; dikişli borolar (sertleştirilmiş proteinlerden tabii kauçuğun kimyasal türevinden) 39172999 Sert boru, hortum; dikişli borolar (diğerleri) 3917311 Boru ve hortum (esnek) kırılma basıncı >= 27,6 MPA (sivil havacılık için bağlantı elemanı) 3917319 Diğer boru ve hortum (esnek) kırılma basıncı >= 27,6 MPA (sivil havacılık için bağlantı elemanı) 391732111 Boru ve hortum; fenoplastlardan olanlar, bağlantı elemansız 391732113 Boru ve hortum; silikonlardan olanlar, bağlantı elemansız 391732114 Boru ve hortum; epoksi reçinelerden dikişsiz, bağlantı elemansız 391732119 Boru, hortum; diğ.kondensasyon/çevrilme polimerizas.ürünlerinden, bağlantısız 39173231 Boru ve hortum; etilen polimerlerinden olanlar, bağlantı elemansız 39173231 Boru ve hortum; etilen polimerlerinden olanlar, bağlantı elemansız 3917323511 Boru, hortum; vinil klorür polimerinden elektrik iç tes. kullanılan boru; bağl. elemansız 3917323519 Boru ve hortum; vinil klorür polimerinden olan diğer, bağlantı elemansız 3917323911 Boru ve hortum; politetrafloretilenden olanlar, bağlantı elemansız 3917323912 Boru ve hortum; polpropilenden olanlar, bağlantı elemansız 3917323919 Boru ve hortum; diğer katılma polimerizasyonu ürünlerinden, bağlantı elemansız 39173251 Boru ve hortum; diğer, bağlantı elemansız 39173251 Boru ve hortum; diğer, bağlantı elemansız 391732991 Dikişli borular; takviyesiz, bağlantı elemanları olmayan 391732999 Diğer hortumlar; dikişli, bağlantı elemansız 391733 Tüpler, borular, hortumlar-takviyesiz, bağlantı elemanları ile 39173912 Plastikten diğer hortumlar, borular ve bağlantı elemanları; dikişsiz, kondensasyon veya çevrilme pol. ürünlerinden 39173919 Boru ve hortum; diğer, bağlantı elemanlı 39173991 Boru ve hortum; diğerleri (sivil havacılık için bağlantı elemanı) 39173992 Boru ve hortum; dikişli, bağlantı elemanlı 39173992 Boru ve hortum; dikişli, bağlantı elemanlı 39173999 Boru ve hortum; diğer hallerde, bağlantı elemanlı 3917411 Boru ve hortum için bağlantı elemanı (sert polivinil klorür boru ekleme parçaları (basınçlı borular için) 3917412 Boru ve hortum için bağlantı elemanı (elektrik iç tesisatında kullanılan polivinil klorür bükülgen boru) 3917419 Boru ve hortum için bağlantı elemanı (diğerleri) Kaynak : TUİK