Gastrointestinal Obstrüksiyon,Gayta ve İdrar İnkontinansı. Dr. A. Keşşaf Aşlar Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi Kliniği



Benzer belgeler
BİRİNCİ BASAMAKTA ÜRİNER İNKONTİNANSA YAKLAŞIM

BİRİNCİ BASAMAKTA ÜRİNER İNKONTİNANSA YAKLAŞIM

Kabızlık (Konstipasyon) Prof.Dr.Ömer ŞENTÜRK

Prof. Dr. M. İhsan Karaman. Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi 2. Üroloji Kliniği

DİSFONKSİYONEL İŞEME (İŞEME FONKSİYON BOZUKLUĞU) NEDİR?

Pelvik taban kaslarının 4 önemli görevi vardır:

Kadın İdrar İnkontinansı. Dr. M.NURİ BODAKÇİ

İDRAR KAÇIRMA Dr. Bülent Çetinel. idrar kaçırma(üriner inkontinans) idrar tutamama hali

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Çocuk Polikliniği Olgu Sunumu 10 Ağustos 2018 Cuma

ÇOCUKLUK ÇAĞI İŞEME BOZUKLUĞU: BULGULAR VE TEDAVİ ALGORİTMASI

ROBOT YARDIMI İLE PROSTAT KANSERİ AMELİYATINDA HASTA EĞİTİMİ

Nörojenik mesane hastalıklarında fizik tedavi ve pelvik taban egzersizlerinin yeri

ÇOCUKLARDA MESANE BARSAK DİSFONKSİYONU ÇOCUK ÜROLOJİSİ BAKIŞI. Dr. Selami Sözübir Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İstanbul

ÜRİNER İNKONTİNANS. Doç Dr Haluk EMİR. Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı Çocuk Ürolojisi Bilim Dalı

ÇOCUKLARDA. idrar KAÇIRMA

Çocuklarda Mesane Disfonksiyonunda Tanısal Yaklaşım ve Tedavi

KONSTİPASYON (KABIZLIK)

İdrar kaçırma hastalığına boyun eğmeyin.

Nida Temizkan Dinçel SUAM İzmir DrBehçet Uz EAH

ÇOCUKLUK ÇAĞI İŞEME BOZUKLUKLARI. Prof. Dr. Şaban SARIKAYA

ÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ SELİN HOCA

OLGU SUNUMU. Doç.Dr. Egemen Eroğlu Çocuk Cerrahisi ABD

ÜRİNER SİSTEM ANATOMİ ve FİZYOLOJİSİ

Anorektal Manometri ve Klinik Uygulamalar

Artefaktların Yorumlanması Ürodinami Esnasındaki Problemler ve Sorunların Giderilmesi. Dr.Ömer Gülpınar Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji A.

Rektovaginal fistül perianal fistül kategorisinde ele alınan bir hastalıktır ve barsak içeriğinin vagenden gelmesi ile karakterizedir.

ÜRODĠNAMĠK DEĞERLENDĠRME

Derin İnfiltratif Endometriozis. Prof.Dr.Ahmet Göçmen Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi

KADINLARDA İDRAR KAÇIRMA NEDİR VE NASIL TEDAVİ EDİLİR? İdrar kaçırma nedir- nasıl tanımlanır? Bu bir hastalık mıdır?

Üriner kontinans değerlendirme formu

PRİMER NOKTURNAL ENUREZİS TEDAVİSİ

BPH OLGU SUNUMLARI. Dr. Ferruh Zorlu

Aşırı aktif mesanede tedavi. Dr. Hakan Vuruşkan Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı

İŞEME FİZYOLOJİSİ. Doç.Dr. Ömer Bayrak Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı

İyi Ürodinami Pratiği

PELVİK RELAKSASYON VE İNKONTİNANS DA HASTA DEĞERLENDİRMESİ. Prof. Dr. Haldun Güner

Fonksiyonel İnkontinans

Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu. Yaşlı Bakım-Ebelik. YB 205 Beslenme İkeleri

ÇOCUKLUK ÇAĞINDA KRONİK KARIN AĞRISI

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Çocuk Polikliniği Olgu Sunumu 23 Şubat 2017 Cuma. Dr.

İdrar veya Gaita İnkontinansına Neden Olan Primer Tanı Listesi Sıra No ICD-10 Kodu Tanı 1 C72 Spinal Kord Tümörleri 2 E80 Porfiria (Diğer,) 3 F01

İskelet Kasının Egzersize Yanıtı; Ağırlık çalışması ile sinir-kas sisteminde oluşan uyumlar. Prof.Dr.Mitat KOZ

ANOREKTAL HASTALIKLAR DR. MÜJDAT ŞİMŞEK

ÇOCUK NEFROLOJİ BİLİM DALI

Çocuk Ürolojisinde Tanı Yöntemleri. Doç Dr Haluk EMİR Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı Çocuk Ürolojisi Bilim Dalı

Kadın Hastalıklarında Uygulanan Muayene Metotları. 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı. 16.Hafta (

KANSER ERKEN TANI VE TARAMA PROGRAMI

Hemoroidal Hastalık, Anal Fissür, Kist Dermoid. Prof.Dr.Tayfun Karahasanoğlu

NÖROJEN MESANE (alt üriner sistemin nörojenik disfonksiyonu)

PROSTAT BÜYÜMESİ VE KANSERİ

DİRENÇLİ AAM TEDAVİSİNDE BOTULİNUM TOKSİNİ. Dr. Abdullah Demirtaş Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı Kayseri

Mesane-Bağırsak Disfonksiyonu Olgu Sunumu. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefroloji Bilim Dalı Dr. Meral Torun Bayram

Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi. Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı

PELVİK TABAN HASTALIKLARINDA BIOFEEDBACK EŞLİKLİ PELVİK TABAN KAS EGZERSİZLERİ

Ambulatuar Ürodinami. Dr. İlker Şen

ERKEK HASTALARDA DÜŞÜK DETRUSOR AKTİVİTESİ; İNFRAVEZİKAL OBSTRİKSİYON TANISINDA ÜROFLOW PARAMETRELERİ VE MESANE İŞEME ETKİNLİĞİNİN ÖNEMİ

DR. NUMAN BAYDİLLİ. Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Ana Bilim Dalı

İNFERTİLİTE ANAMNEZ FORMU

Aşırı Aktif Mesane (AAM) semptomları hakkında temel bilgiler

SAKRAL NÖROMODÜLASYON

Dirençli Aşırı Aktif Mesane

Enürezis. Dr. Ali Düzova Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalı

VEZİKOÜRETERAL REFLÜ KİME ÜRODİNAMİ YAPIYORUM? Dr.A.Rüknettin ASLAN Haydarpaşa Numune EAH 1.Üroloji Kliniği

DOĞUM SONU EVDE BAKIM (ANNE EĞİTİMİ) Hazırlayan: Aysun Çakır Acıbadem Kadıköy Hastanesi Eğitim ve Gelişim Hemşiresi

Doç.Dr.Berrin Karadağ Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Geriatri

4. SINIF GENEL CERRAHİ STAJ PROGRAMI

Hipertansiyon. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015

İDRAR KAÇIRMADA DAVRANIŞSAL TEDAVİ VE HEMŞİRELİK BAKIMI

Pelvik Taban Kas Egzersizleri Bilgi Notu Pelvik taban kasları nelerdir?

YAŞLIDA ÜRİNER İNKONTİNANSA YAKLAŞIM. Doç.Dr. Murat Varlı - Dönem 5 Geriatri Ders Notları

Konu 6-7: İdrar ve Gaita İnkontinansında Bakım Uygulamaları ve Üriner Kateter Uygulaması

T.C. EGE ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÜRİNER İNKONTİNANSI OLAN ROMATOİD ARTRİTLİ KADINLARDA EĞİTİMİN ETKİNLİĞİNİN İNCELENMESİ.

GECE YATAK ISLATMA-GÜNDÜZ ISLATMA GECE YATAK ISLATMA

Ektopik Gebelik. Doç. Dr. Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK

HİPERTANSİYON & EGZERSİZ

Nöroloji alanında güncel gelişmelerin olduğu konularda seminer Nöroloji Uzmanlık Öğrencileri tarafından sunulur.

BİOFEEDBACK. Disfonksiyonel İşeme nedir?

Mesane disfonksiyonu ve barsaklar paneli

Yaşlılarda düzenli fiziksel aktivite

HİPERKALSEMİ. Meral BAKAR Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Onkoloji Gündüz Tedavi Ünitesi

İnmede Tedavisi BR.HLİ.102

T.C. ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMLARI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL ZORUNLU DERSLER

31 AĞUSTOS 2016 ÇARŞAMBA

T.C HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ KRONİK KONSTİPASYONU OLAN BİREYLERDE KONNEKTİF DOKU MASAJININ ETKİSİ. Fzt.

Üriner İnkontinansın Kadın Cinselliği Üzerine Olan Etkisi. Prof Dr Ercan Aygen Erciyes Üniversitesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD

TORAKOLOMBER VERTEBRA KIRIKLARI. Prof.Dr.Nafiz BİLSEL VERTEBRA KIRIKLARI 1

T.C. EGE ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇOCUKLARDA EVDE BİOFEEDBACK YÖNTEMİYLE UYGULANAN ÜROTERAPİNİN DİSFONKSİYONEL İŞEMEYE ETKİSİNİN

Hazırlayan ekip : Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Çalışma Grubu. Üyeler - Dr.Baktash Morrad - Dr.Ayşe Hüseyinoğlu - Dr.

16 KASIM 2015 ÇARŞAMBA

Video-ürodinamik çalışmalar

ERKEK AÜSS OLGU SUNUMLARI DR.CÜNEYD ÖZKÜRKCÜGİL DR.EMRE AKKUŞ DR.ABDULLAH GEDİK DR.FATİH TARHAN

TEŞHİSTEN TEDAVİYE > ALT EKSTREMİTE ATARDAMARI HASTALIĞI

İŞEME DİSFONKSİYONUNUN PATOFİZYOLOJİSİ

Ürodinamide Teknik Sorunlar ve Artefaktlar. Dr.Ömer Gülpınar Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji A.D

PROF. DR. FULYA DÖKMECİ

Gelişen en Olguda Mentamove ile Tedavi

Çene Eklemi (TME) ve Yüz Ağrıları Merkezi

HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ HASTA BAKIM PLANI FORM VE SKALA REHBERİ

Doç. Dr. Orhan YILMAZ

Aktif Yaşamınızın Kontrolünü Yeniden Kazanın İnkontinans ve Pelvik Organ Sarkmasında Tedavi Seçenekleri

Transkript:

Gastrointestinal Obstrüksiyon,Gayta ve İdrar İnkontinansı Dr. A. Keşşaf Aşlar Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi Kliniği

Kontinans idrar/gaz/gaytayı tutabilme, sosyal olarak uygun zamanda, uygun yerde ve istemli idrar yapabilme yeteneğidir. İnkontinans ise bu yeteneğin kaybedilmesidir.

Üriner İnkontinans Yaşlılarda; Toplum içinde yaşayan %15-30 Hastanede kalan %30 Bakım evlerinde kalan %50 K/E=2/1 Toplumumuzda 65 yaş üzerinde erkeklerde %21.5, kadınlarda %57 olarak saptanmıştır. Erkek/kadın oranı 80 yaş sonrası 1/1. Yaşlanmanın bir sonucudur düşüncesi doğru değildir.

Fekal İnkontinans Sıklık: %3-18 Sebep: Yaşa bağlı değişiklikler mi? Anal sifinkteri etkileyen hastalıkların yaşlıda sık görülmesi mi? Fİ sı olanların %40 ın da sfinkter basıncı (N) Fİ sı olanların %80 nin de nörolojik hastalık, DM, demans, travma, cerrahi girişim var

İnkontinans hastaya bakmakla yükümlü olan kişilere de ilave bakım yükü getirir ve hastanın bakımevine yerleştirilmesinde en büyük nedendir. Ekonomik açıdan da topluma maliyeti yüksektir (ABD de 16.3 milyar $/yıl). İnkontinanslı hastaların büyük bir kısmının tanısı ve bir bölümünün tedavisi birinci basamakta yapılabilir.

İşeme Fizyolojisi Normal işeme döngüsü -Dolma veya depolama evresi -Boşalma evresi

İdrarın dolma ve depolanması Mesane içi basıncı düşük Mesane çıkımının kapalı olması, İstemsiz mesane kasılmalarının olmaması gerekir.

Mesane Boşaltımı Yeterli güç ve sürede detrüsörde kasılma Sfinkterlerde gevşeme

Yaşa Bağlı Değişiklikler

1. İstemsiz mesane kontraksiyonu (detrüsör hiperaktivitesi) sıklığı artar. 2. Mesane kapasitesi azalır. 3. Üretral basınç azalır. 4. Mesane kontraktilitesi azalır (rezidüel idrar miktarı artar). 5. Yaşlılar sıvı hacminin büyük oranını günün daha ileri zamanlarında atarlar. Noktüri insidansı artar.

6. Kadınlarda menapozal östrojen azalması, ürogenital atrofiye ve internal üretral sfinkterdeki reseptörlerin hassasiyetinde azalmaya neden olur. 7. Erkeklerde prostat bezinin hiperplazisi üretral direncin artmasına ve değişen derecelerde üretral obstrüksiyona yol açabilir.

Yaşlanmaya bağlı değişikliklerin hiçbiri tek başına inkontinans nedeni değildir, fakat her biri kolaylaştırıcıdır Patolojik, fizyolojik ve farmakolojik nedenler de inkontinans riskini artırır

İnkontinans Etiyolojisi

Spesifik ürogenital patoloji olmaksızın görülen üriner inkontinans nedenleri D Deliryum/konfüzyonel durum I Enfeksiyon (semptomatik) A Atrofik üretrit/vajinit P Farmasötikler P Psikiyatrik nedenler (özellikle depresyon) E Aşırı üriner output (hiperglisemi, hiperkalsemi, konjestif kalp yetmezliği) R Mobilite kısıtlılığı S Fekal impakt

İnkontinansla ilişkili ilaçlar İlaçlar Mekanizma Etki Adrenerjik agonistler Adrenerjik blokerler Antikolinerjikler Antidepresanlar Antihistaminikler Antipsikotikler Sedatifler IUS kontraksiyon Mesanede gevşeme IUS gevşeme Mesanede kontraksiyon Mesane kontraksiyonlarının inhibisyonu, sedasyon, immobilite İdrar retansiyonu İdrar sızıntısı,sıkışma İdrar retansiyonu ve/veya fonksiyonel inkontinans Ca kanal blokerleri Mesanede gevşeme İdrar retansiyonu Diüretikler Narkotik analjezikler İdrar sıklığında artış, sıkışma Mesanede gevşeme Fekal impakt,sedasyon Poliüri İdrar retansiyonu ve/veya fonksiyonel inkontinans

İnkontinansa katkıda bulunan ajanlar Ajan Mekanizma Etki Sıklıkla kullanılanlar Alkol Diüretik etki Sedasyon İmmobilite Poliüri ve/veya fonksiyonel inkontinans Bira, şarap Agonistler Mesane kontraksiyonu İdrar retansiyonu Dekonjestanlar, diyet hapları Antihistaminler Mesanede gevşeme, sedasyon İdrar retansiyonu ve/veya fonksiyonel inkontinans Allerji, grip ilaçları, uyku hapları Agonistler/Antihista minik kombinasyonları IUS kontraksiyon Mesanede gevşeme Belirgin idrar retansiyonu Soğuk algınlığı ilaçları Kafein Diüretik etki Poliüri Kahve, kafeinli içecekler,analjezikler

Spesifik ürogenital patoloji olmaksızın görülen üriner inkontinans nedenleri D Deliryum/konfüzyonel durum I Enfeksiyon (semptomatik) A Atrofik üretrit/vajinit P Farmasötikler P Psikiyatrik nedenler (özellikle depresyon) E Aşırı üriner output (hiperglisemi, hiperkalsemi, konjestif kalp yetmezliği) R Mobilite kısıtlılığı S Fekal impakt

İnkontinansın ürolojik nedenleri Alt üriner sistemin iki temel işlevinin (boşaltma-depolama) herhangi birindeki bir bozukluk veya ikisi arasındaki koordinasyonda bir bozukluk inkontinansa neden olur.

Depolama bozukluğu, mesane sık kasıldığında veya sfinkter yetersizliğinde görülür. Bu durumda hastanın semptomları nispeten küçük miktarlarda sık idrar kaçırma şeklindedir. Depolama yetersizliğinden kaynaklanan sıkışma tipi (urge) inkontinans ve stres inkontinanstır.

Boşaltmada yetersizlik,mesane uygun şekilde kasılamadığında veya çıkımda bir obstrüksiyon olduğunda veya mesane-sfinkter uyumsuzluğunda meydana gelir. Böylece sürekli veya sık idrar kaçağı olacak şekilde mesane kapasitesinin üzerinde dolar ve yavaş yavaş taşar.

Sıkışma tipi (urge) inkontinans

Yaşlılarda en sık görülen inkontinans tipidir. Hastalar istemsiz idrar çıkışının takip ettiği güçlü ve ani bir işemeden yakınırlar. Detrüsör instabilitesi olan hastaların çoğunun nörolojik olarak normal olmasına rağmen inhibe edilemeyen kontraksiyonlar inme, demans, MS, Parkinson veya spinal kord yaralanması gibi nörolojik bozukluklarda da görülebilir. Bu istemsiz kontraksiyonların sıklığı yaşla birlikte artar.

Stres inkontinans Kadınlarda erkeklerden daha sıktır ve intraabdominal basınç artışı (Valsalva manevrası) ile birlikte idrar kaçırma olarak tanımlanır. Hastalar öksürme, gülme, hapşırma veya egzersiz esnasında idrar kaçırmaktan yakınırlar.

Taşma (overflow) tipi inkontinans

Mesanenin aşırı gerilmesi ile ilişkili idrar kaçırmadır. Mesanenin kontraksiyon yeteneğinde bir bozukluktan (detrüsör hipoaktivitesi) veya mesane çıkımının veya üretranın obstrüksiyonundan dolayı oluşabilir. Hastalar sık veya sürekli sızıntı veya damlamadan yakınırlar veya uyarı olmadan fazla miktarda idrar kaçırabilirler.

Detrüsör hipoaktivitesi: -DM -kronik alkolizm -disk hastalığı -kas gevşeticiler

Çıkım obstrüksiyonu; -fiziksel (prostat büyümesi, tümör, yapışıklık) -nörolojik (spinal kord lezyonları, pelvik cerrahi) -farmakolojik (adrenerjik agonistler)

Fonksiyonel inkontinans Üriner sistem yolları normal olan hastalarda kontrolleri dışında, zamanında tuvalete ulaşılamamasına bağlı olarak ortaya çıkan bir durumdur. Fiziksel (mobilite kısıtlılığı) veya bilişsel bozukluklar (demans) sonucu gelişir.

Karışık (miks) tip inkontinans Dört tipin çeşitli kombinasyonlarını tanımlar. Karışık tip inkontinans varlığı tanı ve tedaviyi zorlaştırır. Genelde stres ve sıkışma tipi inkontinans kombinasyonunu tanımlamada kullanılır.

Üriner inkontinans tipleri ve sınıflaması Altta yatan bozukluk Semptomatik sınıflama En sık ürodinamikler Olası etiyolojiler Depolama Sıkışma(urge) Detrüsör hiperaktivitesi İnhibe edilemeyen kontraksiyonlar; -lokal irritasyon (sistit, taş,tümör) -SSS nedenleri Stres Sfinkter incompetence Üretral hipermobilite; -sfinkter hasarı (travma,cerrahi,radyasyon) Taşma Çıkım obstrüksiyonu -Fiziksel (BPH,tümör,striktür) -Nörolojik -İlaçlar Boşaltım Detrüsör hipoaktivitesi Nörojenik mesane(dm,alkolizm,disk hastalıkları Fonksiyonel Normal İmmobilite ve bilişsel bozukluklar

İnkontinanslı hastanın değerlendirilmesi

İnkontinansı olan hastanın anamnez ve fizik muayenesinde aşağıdakiler hedeflenir; 1. İnkontinansın ürolojik olmayan nedenlerini değerlendirmek ve dışlamak (DIAPPERS) 2. Birincil sorunun idrar depolamada mı yoksa boşaltmada mı olduğunu tespit etmek 3. Semptomlarına dayanarak inkontinans tipini ve olası etiyolojileri saptamak 4. Epizotların tipini ve hastanın işlevsel yeteneği ve yaşam kalitesi üzerine olan etkisini tespit etmek

Öykü Yakınmaların süresi Üriner enfeksiyon varlığı, taş öyküsü (disüri,hematüri) Gündüz-gece idrara çıkma sıklığı, Geçirilmiş üriner, pelvik veya spinal cerrahi girişimler DM Konstipasyon Kullanılan ilaçlar ve ilaç dışı diğer maddeler Nörolojik bir patoloji düşündüren yakınmalar Erkeklerde obstrüktif semptomlar Kadınlarda gebelik, doğum sayısı, şekli, semptomların başlangıcı ile doğum ya da menapoz döneminin ilişkisi, HRT

Mesane çizelgesi ya da işeme günlüğü (sıklık volüm tablosu) Saat Tuvalete işeme Az miktarda inkontinans Fazla miktarda inkontinans İnkontinans nedeni Alınan sıvı 06-08 08-10 10-12 12-14 14-16 16-20 20-22 22-gece Tüm gece Günlük ped sayısı İnkontinans sayısı

Fizik muayene 1. Abdominal: mesane distansiyonu bulguları taşma tipi inkontinans için şüphe uyandırır.

Fizik muayene 2.Genital muayene: - kadınlarda uterin prolapsus -sistosel, rektosel -atrofi -kitle 3. Rektal muayenede: -fekal impakt -kitle -sfinkter tonusu -perineal duyu -prostat boyutu

Fizik muayene 4. Nörolojik muayene: Mental durum Pelvik taban kas gücü değerlendirilmesi Perineal duyu ve motor fonksiyonlar S2-S4 muayenesi Bulbokavernöz refleks Anal refleks Anal sfinkter istirahat tonusu (pelvik pleksus) ve kontraksiyon gücü (pudendal sinir)

İnkontinans tanısına özgü iki ilave test fizik değerlendirmeye eklenmelidir.

Provakatif stres test Hekimin direk gözlemlemesi altında inkontinans semptomlarını oluşturmaya dayanır ve stres inkontinansı sıkışma tipinden ayırt etmede faydalıdır. Hastanın mesanesi dolu ve tercihen ayakta olmalıdır.

İşeme sonrası rezidü Üriner retansiyon ve potansiyel obstrüksiyondan şüphelenilen hastalarda kullanılır. Klasik olarak üriner kateterle yapılır ancak USG ile de yapılabilir. Ölçümden önce hastadan mesanesini mümkün olduğu kadar tam boşaltması istenir. Mesanedeki rezidü idrarın ölçümü boşaltmadan hemen sonraki birkaç dakika içinde yapılmalıdır.

50ml den daha az idrar normal 200ml den fazlası yetersiz boşalım (taşma tipi inkontinansta) 50-199ml arası idrar bazen normal olabilir ancak taşma tipi değerlendirme ve herhangi bir obstrüksiyonun dışlanması için sevk edilmelidir.

Laboratuar ve görüntüsel değerlendirme 1.Tam idrar tetkiki -Enfeksiyon -hematüri -proteinüri -glukozüri Asemptomatik bakteriüri yaşlılarda sıktır ve inkontinans nedeni değildir. Enfeksiyon olmaksızın hematürisi olan hastalar karsinomayı dışlamak için ileri değerlendirme için sevk edilmelidir.

2. Biyokimyasal analizler: -Böbrek fonksiyon testleri (BUN, kreatinin) -Kan şekeri -Ca 3. Ultrasonografi

İnkontinans Tedavisi Üriner inkontinans tedavisi üç kategoriye ayrılır: 1. Davranışsal ve nonfarmakolojik tedaviler 2. Farmakoterapi 3. Cerrahi tedavi

1. Davranışsal ve Nonfarmakolojik Tedaviler Sıkışma veya stres tipi inkontinans olan hastaların çoğunda tedavinin ilk aşaması davranışsal terapi olmalıdır. Hafif inkontinans vakalarında basit yaşam tarzı değişiklikleri yararlıdır. İlk basamak olarak özellikle akşamları sıvı kısıtlaması ve kafein, alkol alınmaması önerilir. Hasta obez ise kilo vermesi önerilir.

Mesane Eğitimi Bu teknik hastaların programlı zamanlarda işeme şeklinde eğitilmeleri ile işeme reflekslerini kontrol etmelerini sağlar. İnkontinans paternini ve inkontinan epizot aralıklarını belirlemek için hastadan yaklaşık 1 hafta işeme kaydı tutması istenir. Daha sonra hastanın alışılmış inkontinans aralıklarından daha kısa aralıklarla bir zamanlı işeme programı geliştirilir.

Sıkışma hissi olsun olmasın hastanın her işeme zamanında mesanesini olabildiğince tam boşaltması istenir. Programa göre işeme zamanı gelmeden sıkışan hastaların gevşeme kasılma teknikleri ile sıkışma hissi geçene kadar beklemesi ve daha sonra programa göre işeme zamanı geldiğinde işemesi önerilir.

Zamanlı işeme Bakıma muhtaç hastalarda pasif tuvalet yardım programıdır. Amaç mesane fonksiyonunu düzeltmekten çok inkontinans epizotlarını önlemektir. Bakıcı hasta için gece dahil belirli bir zamanlı işeme programı hazırlar. Mesane eğitiminde olduğu gibi işemeyi geciktirme veya sıkışma hissine direnme gibi girişimler yoktur.

Teşvikle işeme Bilinç bozukluğu olan ve olmayan hastalarda kullanılabilen bir tekniktir ve en sık bakım evlerinde uygulanmaktadır. Yaklaşık 2 saatte bir bakıcılar ıslak veya kuru olup olmadıklarını ve işemek isteyip istemediklerini sorarak hastayı idrar yapmaya zorlarlar.

Pelvik Taban egzersizleri (Kegel egzersizleri) Periüretral ve perivajinal kasları kuvvetlendirmek için tasarlanmıştır. Stres tipi inkontinansta yararlıdır ancak sıkışma ve karışık tipteki inkontinansta da etkili olabilmektedir. Hastalara ilk önce kaslarını nasıl kasacakları anlatılır bunun için idrarı tutmak ister gibi genital bölgedeki kaslarını sıkmaları istenir.

Doğru kaslar tanınınca hastalara 10 saniye bu kasları kasmaları 10 saniye gevşetmeleri anlatılır. Bu egzersiz günde 30-80 kez tekrarlanmalıdır. Daha sonra hastalara inkontinansı önlemek için kaçırma anından önce ve kaçırma esnasında pelvik kaslarını kasmaları anlatılır.

Biofeedback Fizyolojik olayların hasta tarafından görsel veya işitsel olarak algılanmasıdır. Vajene yerleştirilen bir perineometri aleti ile hasta pelvis tabanını ne kadar kastığını ekranda görür veya sesini duyar.

Vajinal konlar Hasta 20-90 gr ağırlıktaki konları sırayla vajeninde tutmaya çalışır. Pelvik kasları izometrik olarak çalıştırır.

2.Farmakoterapi Sıkışma tipi (urge) inkontinans İlk seçilecek ilaçlar antikolinerjikler (antimuskarinikler)

Stres Inkontinans Hafif-orta stres inkontinanslı ve major anatomik anormalitesi olmayan hastalarda Psödoefedrin (α-agonist) ve östrojen kullanılabilir. EUA kılavuzuna göre davranışsal tedavilerden fayda görmeyen hastalarda tedavi cerrahidir.

Taşma tipi Inkontinans Çıkım obstrüksiyonu ile ilişkili olan taşma tipi inkontinansı genellikle ilaçlar ile tedavi edilmez. Primer tedavi obstrüksiyonun ortadan kaldırılmasıdır. Bazı vakalarda aralıklı kateterizasyon uygulanabilir. Erkeklerde prostat kanseri dışlandığı zaman benign prostat hiperplazisine bağlı hafif obstrüksiyon durumlarında α-adrenerjik blokörler semptomları azaltmada faydalı olabilir.

Fonksiyonel Inkontinans Kontinansı sağlama kabiliyetleri olduğu için tuvalet güzergahının iyileştirilmesi, aydınlatılması bu hastaların yakınmalarının iyileştirilmesi için yeterlidir. Ayrıca bazı hastalar için prezervatif sonda, inkontinans çamaşırı, alt bezi çözüm olabilmektedir.

Yönlendirme Taşma tipi inkontinansı varsa obstrüksiyonu dışlamak için yönlendirme endikedir. İnkontinansın tipi veya sebebi belirlenemezse ürodinamik test için yönlendirme endikedir. Rekurren semptomatik idrar enfeksiyonlarına bağlı inkontinans yolu Enfeksiyon olmadan hematüri Daha önce geçirilmiş pelvik radyasyona maruz kalma cerrahi veya Belirgin pelvik prolapsus Prostat kanser şüphesi

Defekasyon Defekasyonu başlatan stimulus rektumdaki distansiyondur. Rektum boş olduğu sürece hasta defekasyon için aciliyet hissi yaşamayacaktır. Sol kolonun distansiyonu peristaltik dalgaları başlatır. Rektal distansiyon internal sfinkterin gevşemesini, eksternal sfinkterin kasılmasını tetikler. Böylece sfinkter aracılıklı kontinens sağlanır.

Anorektumdaki dinamik değişiklikler iki uyarana karşı gelişir. 1- İntraabdominal basınçtaki değişiklikler 2- Kolonik transit fiziksel aktivite ve yemek yenilmesi

Rektal Rezervuar İlk Defekasyon Hissi

DEFEKASYON KONTİNENS Refleks mekanizmaları Pelvik taban kasları Anal Kanal Sfinkterler Anal duyu

Anal Kanal -Sfinkterler Normalde kapalı (dinlenim ve uykuda) Dinlenim sfinkter tonusu % 55 İAS % 25-30 EAS % 15-20 Hemoroidal pleksus İAS düz kas devamlı kontraksiyon İstemsiz gaz ve dışkı kaçaklarını önler

DEFEKASYON Obstrükte Defekasyon Anismus Hirschsprung Megarektum Hemoroidal Hast Anal Fissür Soliter Rektal Ülser İrritabl Barsak Prolapsus Perineal Ağrı İmperfore Anüs KONTİNENS İnkontinens Pudental Nöropati Obstetrik Travma Cerrahi Travma Bozulmuş İAS Spontan geçici anal rölaksasyon Bozulmuş Rektal Duyulanma Spinal Lezyonlar İrritable Rektum

Konstipasyon Haftada 3 den az yada 3 günden uzun interval %12-30 Multifaktöriel Kadınları 3 kat daha çok etkiler POP ile yakından ilişkilidir ve yaş ile sıklığı artmaktadır Toglia, Obstet Gynecol Clin North Am. 2009

Öykü ve fizik muayene Metobolik değerlendirme Laboratuar Töropatik Lif ve Laksatif tedavisi Yetersiz cevap Balon atılım testleri -Manometri Normal Anormal veya değerlendirilemiyor Kolon Transit Çalışmaları Defekografi Normal Anormal Tedavi

DM Otonomik Nöropatiler Hirschsprung Chagas Ms Spinal kord yaralanmaları Parkinson Hipotiroidi Hipokalemi Anöreksia nervosa Gebelik

Lifli Gıdalar Meyveler Elma 3.5 Armut 4.6 Kayısı 1.8 Muz 2.5 Kuru Erik 11.9 Hurma 13.5 Sebzeler Yeşil Fasulye 3.4 Havuç 4.6 Brokoli 5.0 Ispanak (pişmiş Çiğ Ispanak 4.1 8.0 Patates 2.3 Bezelye 7.2

Lifli Gıdalar Bakliyat Mercimek 1.9 Barbunya 7.4 Kuru Fasulye 4.7 Fırınlanmış fasulye 18.6 Badem 3.6 Yer Fıstığı 11.7 Yulaf Unu 8.3 Buğday Unu 12.4 Yulaf tozu 13.7

Fekal inkontinans Barsak içeriğinin uygun zaman ve uygun yerde, anal yoldan çıkışının kontrol edilememesidir.

Terminoloji Fekal inkontinans dışkının (katı veya sıvı) istem dışı kontrolsüz olarak anüsten dışarı kaçırılmasıdır. Anal inkontinans gaz veya dışkının istem dışı kontrolsüz olarak anüsten dışarı kaçırılmasıdır. International Urogynecological Association (IUGA) International Continence Society (ICS)

Fekal inkontinans Tanı: İlk önce fekal impactiona bağlı taşma inkontinansı ile anal sifinkter fonk. bzk ayırt edilmeli Anamnez, FM, geçirmiş olduğu hastalıklar Rektal tuşe her hastaya yapılmalı Anorektal manometre

Anal inkontinans 1. Pasif inkontinans: gaz veya gaitanın hasta farkında olmadan kaçırılması, 2. Urge inkontinans: fekal materyali barsakta tutmak için aktif çabaya rağmen kaçırılması 3. Fekal Sızıntı: farkında olmadan küçük miktarda gaita kaçırma veya normal defekasyonu takiben iç çamaşırların lekelenmesi. Rao SSC. World of Gastroenterolgy News 2005

DEFEKASYON KONTİNENS En Sık neden EAS Basınç Düşüklüğü Vajinal Pelvik Doğum Taban da %2.4-37 Forcepsli Desensusu doğumda fazla Tedavi %25 Post Şansı anal yüksek Tamir RAIR Yok EAS Basıncıda Nokturnal düşük İnkontinens DM Prognoz daha kötü Otonom sinir hastalıkları İnkontinens Pudental Nöropati Obstetrik Travma Cerrahi Travma Bozulmuş İAS Spontan geçici anal rölaksasyon Bozulmuş Rektal Duyulanma Spinal Lezyonlar İrritable Rektum

Öykü Defekasyon sıklığı Defekasyon kıvam ve kalibrasyonu Defakasyon süresi ıkınma? Yardımlı/yardımsız defekasyon Gaz gayta ayırt edebilme Erteleyebilme süresi Ele gelen kitle kanama Özgeçmiş

Fizik Muayene Karın Muayenesi İnspeksiyon Rektal Tuşe Assit, Kitle, Distansiyon Mukoza Görünüyor mu Prolapsus var mı Ragat Ekimoz, cilt pilisi var mı Cilt Refleksi Perineal Desensus

Anorektal fizyolojik testler ve kanıta dayalı tıp Bu testlerin klinik pratik değeri sınırlı daha çok araştırma amaçlı kullanılmaktadır 1) Test protokollerinde zayıf standardizasyon 2) Referans değerler belirsiz 3) Kontinansın sürdürülmesi kompansatuar mekanizmalarla sağlanan olgularda test sonuçlarının yorumlanma

Anal USG IAS EAS 2.4mm 4.7mm

Anal manometri

Anal manometri

Anal manometri Anal Kanal Uzunluğu 2.5-4.5cm Dinlenim Basınçları 40-70 mmhg I A S Sıkma Basıncı 80-140 mmhg E A S İlk His 50ml hava Duyu iletim Maximal Tolere edilebilen Volüm 130-490ml hava Komplians RAIR + Anal Duyu

EMG Provakatif hareketlere pelvik taban cevabı EAS ve Levator Kas aktivitesi Biofeedback agzersizlerinin değerlendirilmesi

Pudental Sinir Motor Latency Pudental Sinir Uyarısına EAS cevabını ölçer. Normal Değer <2.2ms

Defekografi Distal Anal Kanal Açık mı İstirahatte ve Defekasyona başlarken Pelvik taban durumu Boşalma zamanı Anorektal açı İntusepsiyon var mı

MRI

MRI

Biofeedback Egzersizler

Sfinkter Onarımı Primer Onarım Postanal Grasiloplasti

Cerrahi teknik-eas (Uç uca) Allis klemp, 3-0 polydioxanone / 2-0 polyglactin Cerrahi tercih ve deneyim

Cerrahi teknik-eas (overlap) 3-0 polydioxanone Uç kısımların(2 cm) serbestleştirilmesi

Dinamik Grasiloplasti

Sakral Sinir Stimülasyonu

Yapay Anal Sfinkter