INS1911 TEKNİK RESİM VE TASARI GEOMETRİ Gr: 4 Dr. Öğr. Üyesi Hande ALADAĞ Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yapı İşletmesi Anabilim Dalı Oda No:1-063 http://avesis.yildiz.edu.tr/haladag haladag@yildiz.edu.tr 0212 383 5258
İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ NDE KULLANILAN ÇİZGİ ÇEŞİTLERİ VE KALINLIKLARI
İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ NDE KULLANILAN ÇİZGİ ÇEŞİT VE KALINLIKLARI Kalem tipi 1. İşlem Çizgisi : 2H Kalem ucu Görülebilen ve çizilebilen en ince sürekli çizgidir. Bu kalınlık ve koyuluk k harfi ile ifade edilir ve daha kalın ve koyu çizgiler k nın belli katları olarak belirlenmiştir. 2k kalınlığına kadar olan çizgiler hariç bütün çizim görünen ve görünmeyen ayırımı yapılmadan, önce bu tip çizgi ile çizilir ve daha sonra çizilen çizginin özelliğine göre, o çizgi hangi tip ve kalınlıktaysa üzerinden geçilerek çizgi kalınlaştırılır. Altta işlem çizgisi kalır ve silinmez. Kalem oldukça sivriltilerek çizilir. Kalınlaştırma işlemi, ancak bütün çizim tamamlanıp varsa hatalar düzeltildikten ve ölçülendirme yapıldıktan sonra yapılır.
Kalem tipi Kalem ucu 1.5k 2. Ölçü Çizgisi : 2H Ölçülendirme yapılırken kullanılan çizgi tipidir. Önce işlem çizgisi ile çizmeye gerek yoktur. Doğrudan çizilir ve k çizgisi çizilen kalem biraz daha bastırılarak elde edilir. Kalemin ucu sivridir.
Kalem tipi Kalem ucu 3. Eksen çizgisi : 2H Simetrik şekiller ile daire ve yay gibi şekillerin merkezlerine çizilir ve simetri eksenini ifade eder. Ayrıca betonarme yapı sistemlerinin projeleri çizilirken aks çizgisi olarak kullanılır. Çizgi nokta şeklinde değil, bir uzun bir kısa çizgi şeklinde çizilmelidir. k kalınlığı çizilen kalemin ucu hafif kütleştirilerek ve biraz daha bastırılarak elde edilir.
4. Görünen Kenar Çizgisi: H Kalem tipi Kalem ucu Görünen kenarlar kalınlaştırılırken daha önce çizilen işlem çizgisinin üzerinden çizilerek kalınlaştırma yapılan çizgi tipidir. 4k kalınlığında çizilen bu çizgi, 4 kez üst üste k kalınlığı çizilir anlamına gelmez. Bütün kalınlaştırmalar uygun kalem tipi ile uygun kalınlık elde edilerek, tek seferde çizilerek yapılmalıdır.
5. Görünmeyen Kenar Çizgisi: H Kalem tipi Kalem ucu Görünmeyen kenarlar kalınlaştırılırken daha önce çizilen işlem çizgisinin üzerinden çizilerek kalınlaştırma yapılan çizgi tipidir. Altta işlem çizgisi kalır ve silinmez. Mümkün olduğu kadar kısa ve birbirine yakın çizgilerle çizilmelidir.
6. Kesit Yüzeyi Çizgisi: HB Kalem tipi Kalem ucu Plan ve kesitler çizilirken, kesilen yüzeylerin daha önce işlem çizgisi ile çizilmiş kenarları bu tip çizgi tipi ile kalınlaştırılır. HB kalemin ucu biraz daha kütleştirilir ve kalem bastırılarak yine tek seferde çizilir. Kesit yüzeyi çizgisi bir yüzeyi ifade ettiğinden mutlaka başladığı yerde biter, yani mutlaka kapanır. Önden ve yan görünüşlerde de binanın zemine oturduğunu gösteren zemin çizgisi kesit yüzeyi çizgi tipi ile çizilir.
Plan Bir yapının, bir kentin, bir makinenin vb. çeşitli bölümlerini gösteren ölçekli çizim. Kesit Bir şeyi inceleyebilmek için, enlemesine ya da boylamasına kesildiğinde ortaya çıkan yüzey
7. Kesit Yeri Çizgisi: HB Kalem tipi Kalem ucu Kesit çizilirken, planın üzerine, yapının nereden kesildiğini göstermek amacıyla çizilen çizgidir. Önce işlem çizgisi ile kesit yeri belirlendikten sonra üzerinden 8k kalınlığındaki bir uzun bir kısa olarak bu çizgi çizilir. Sadece kesitin geçtiği yeri gösteren kesit yeri çizgisinin çizilmesi yeterli değildir. Bu çizginin üzerine mutlaka hangi tarafa bakıldığını gösteren kesit yeri okunun da çizilmesi gerekir.
Kesit Yeri Oku
Kesit Yeri Çizgisi Ve Kesit Yeri Okunun Beraber Kullanılışı Plan
Kalem tipi Kalem ucu 8. Kısım Çizgisi a)çelik yapılar için : b)diğer yapılar için : 2H 2H Çok uzun, aynı özellikleri taşıyan herhangi bir yapı elemanı çizilirken aynı özelliği gösteren kısmın başladığı ve bittiği yer kesilerek yan yana getirilir. Kesilen yerlere de kısım çizgisi çizilir. Bu kısım ölçülendirilirken gerçek ölçü ne ise o ölçü yazılır. k çizgisinin çizildiği kalem tipi ile ve k kalınlığında çizilir.
Kısım Çizgisinin Kullanılışı
10k 9. Donatı Çizgisi: HB Kalem tipi Kalem ucu Betonarme çizimlerde donatıları çizerken kullandığımız çizgi kalınlığıdır. HB kalemin ucu yeterince kütleştirilerek donatılar kalınlaştırılır.
ÖLÇEK KAVRAMI
ÖLÇEK KAVRAMI Harita ve planda belirtilmiş olan, herhangi iki nokta arasındaki uzunluğun, bu noktaların arazi üzerindeki karşılığına (gerçek uzunluğa) olan oranına denir. Ölçek = Harita uzunluğu (çizimdeki uzunluk)/ Gerçek uzunluk
ÖLÇEK KAVRAMI 1. KESİR (ADİ) ÖLÇEK Haritadaki küçültme oranını basit kesirle ifade eden ölçek türüdür. 1 / 25.000, 1 / 500.000, 1 / 1.000.000. birer kesir ölçektir. Kesir ölçekte, pay ile paydanın birimleri aynıdır. Uzunluk birimi olarak santimetre (cm) kullanılır. Örneğin; 1 / 900.000 kesir ölçeğine sahip bir harita için şunları söyleyebiliriz: Bu haritada 1 cm lik uzunluk, gerçekte yer yüzünde 900.000 cm yi veya 9 km yi göstermektedir.
ÖLÇEK KAVRAMI 2. ÇİZİK (GRAFİK) ÖLÇEK Haritalarda yapılan küçültme oranının bir doğru üzerinde gösterilmesiyle oluşan ölçek şeklidir.
Çizgi Ölçek Kesir Ölçeğe Nasıl Çevrilir? 1.Örnek Açıklaması :Yandaki ilk örnekte şekilde her iki çizgi arası 1cm dir. >>> 1cm lik bölüm 5km görünüyor demektir. >>> kesir ölçeğimiz 1/5 km dir 1/5km = 1/500.000 dir. 2.Örnek Açıklaması: İkinci örnekte beş bölüm 10cm gösterilmiştir demekki iki çizgi arası 2cm dir (10km) >>>1 cm ise 5km olur 5km de 500000cm dir yani ölçeğimiz 1/500.000 dir.
ÖLÇEK KAVRAMI İnşaat mühendisliğinde şu ölçekler kullanılır : İmalat : 1 / 1 Sistem detayları : 1 / 2, 1 / 5, 1 / 10, 1 / 20 Tatbikat (Uygulama) : 1 / 50 Ön (Avan) proje : 1 / 100 Durum (Vaziyet) planı : 1 / 200 Aplikasyon krokisi : 1 / 500 İmar durumu : 1 / 1000 Nazım imar planı : 1 / 2000, 1 / 5000
ÇİZİM MALZEMELERİNİN KULLANILMASI
ÇİZİM MALZEMELERİNİN KULLANILMASI 1. Resim Kağıdı: Resim kağıdı sağ elle çizim yapanlar için masanın sol alt köşesine, sol elle çizim yapanlar için masanın sağ alt köşesine yerleştirilir.
ÇİZİM MALZEMELERİNİN KULLANILMASI 1. Resim Kağıdı: Alt kenara, yani kendimize mümkün olduğu kadar yakın yerleştirilmelidir. Bunun nedeni ise oturarak çizim yapılabilmesi içindir.
ÇİZİM MALZEMELERİNİN KULLANILMASI 1. Resim Kağıdı: Ancak alt kenara yazı yazılabilmesi ve çizim yapılabilmesi için elin masanın üzerinde durması gerektiğinden elin sığacağı kadar boşluk bırakılmalıdır. Bu da 7 cm kadardır.
ÇİZİM MALZEMELERİNİN KULLANILMASI 1. Resim Kağıdı: Kağıdın, masanın ortasına değil, sağ veya sol kenarına yakın yerleştirilmesinin nedeni ise kullanılacak T cetvelinin tek tarafının masaya yapıştırılabilmesi, diğer kenarının serbest konumda olması nedeniyledir. T cetvelinin serbest kenarının esneyebilmesi nedeniyle meydana gelebilecek hataları minimize edebilmek için kağıt, mümkün olduğu kadar başlığa yakın yerleştirilmelidir.
ÇİZİM MALZEMELERİNİN KULLANILMASI 1. Resim Kağıdı: Kağıt masanın sol veya sağ kenarına sıfır yerleştirilmez. Bunun nedeni ise T cetvelini, kağıdın üzerinde olmayan bölgesinden rahatça tutup çekebilmek içindir. Buradaki boşluk da yine 7cm olarak alınabilir.
ÇİZİM MALZEMELERİNİN KULLANILMASI 1. Resim Kağıdı: Kağıt, T cetvelinin üst bölgesine yerleştirilir ve böylece yatay bir şekilde masaya yerleştirilmesi sağlanır.
ÇİZİM MALZEMELERİNİN KULLANILMASI 1. Resim Kağıdı: Kağıdın yataylığı sağlandıktan sonra dört köşesinden köşegen doğrultusunda masaya yapıştırılır. Bu işlem yapılırken kağıdın yataylığının bozulmaması için T cetveli ile kontrol edilir.
ÇİZİM MALZEMELERİNİN KULLANILMASI 2. T Cetveli: Yatay çizgi çizebilmek için kullanılan çizim aletidir. T cetveli bunun dışında, gönyelerle belli açılarda çizim yapabilmek ve ölçü alabilmek için gönyelerin ve ölçü cetvelinin sabitlenmesine yardımcı araç olarak kullanılır. Sağ elle çizim yapanlar T cetvelinin başlığını masanın sol kenarına, sol elle çizim yapanlar ise masanın sağ kenarına yerleştirmeleri gerekir. Bunun nedeni ise; T cetveli ile daima başlık tarafından başlayarak gövdeye doğru çizim yapılması gerektiği içindir.
ÇİZİM MALZEMELERİNİN KULLANILMASI 2. T Cetveli: T cetveli, soldan (veya sağdan) masaya sıkıca bastırılarak yatay hale getirilir. Sonra avuç içi masaya bastırılır ve parmaklarla da T cetveli tutulur. Böylece hareket etmesi engellendikten sonra cetvelin üst tarafından, başlıktan uzaklaşacak yönde çizgi çizilir. T cetvelinin alt kenarından çizgi çizilmez.
ÇİZİM MALZEMELERİNİN KULLANILMASI 2. T Cetveli: Çizgi çizilirken kalem çizilen yöne doğru hafifçe eğimli tutulur. Kalem, başka bir yöne eğimli tutulamaz veya kalem, kağıda dik doğrultuda tutulamaz. Kalem, çizgi çizilirken, çizgi boyunca saat doğrultusunda (sol elle çizim yapanlar saatin tersi yönde) bir kez döndürülmelidir. Bunun nedeni kurşun kalem çabuk aşınan bir malzeme olduğundan çizginin gittikçe kalınlaşmasını önlemektir. Kalem döndürülerek çizim yapıldığında çizgi hep aynı kalınlıkta görünür.
ÇİZİM MALZEMELERİNİN KULLANILMASI 2. T Cetveli: T cetveli, kesinlikle düşey çizgi çizmek için kullanılamaz. Yani başlık kısmı kesinlikle masanın üst veya alt kısmına konarak çalışılamaz. Yanlış yerleştirme Yanlış yerleştirme
ÇİZİM MALZEMELERİNİN KULLANILMASI 3. Gönyeler: Yatay çizgi dışında diğer açılarda çizgi çizmek için kullanılan malzemelerdir. Genellikle T cetveli ile beraber kullanılmaktadır. İki noktayı birleştirmek için, tek gönye ile çift gönye beraberce veya T cetveli ile beraber kullanılarak çizim yapılabilir.
ÇİZİM MALZEMELERİNİN KULLANILMASI 3. Gönyeler: T cetveli masaya soldan veya sağdan bastırılarak yatay hale getirildikten sonra, hangi açıda çizim yapılacaksa gönyenin o açısı gelecek şekilde gönye T cetvelinin üzerine yerleştirilir. Sağ elle çizim yapanlar gönyenin solundan, sol elle çizim yapanlar gönyenin sağından çizim yaparlar. Bu durumda çizim yapılacak yöne gönyenin istenen açısı yerleştirilmelidir. Gönyenin hangi tarafından çizim yapılacağı ayrıca ışığın ne taraftan geldiğine de bağlıdır. Gönyenin et kalınlığının kağıda gölge yapmaması için ışığın geldiği taraftan çizim yapılması gerekir.
ÇİZİM MALZEMELERİNİN KULLANILMASI 3. Gönyeler: Avuç içi ile T cetveli masaya sıkıca bastırılırken, gönye de parmaklarla masaya sıkıca bastırılarak tutulur. Böylece her iki malzeme de sabitlendikten sonra çizgi daima aşağıdan yukarıya olacak şekilde çizilir.
ÇİZİM MALZEMELERİNİN KULLANILMASI 3. Gönyeler: Kalem, daima çizilen yöne doğru hafif eğimli tutulmalıdır ve çizginin uzunluğu boyunca bir sefer döndürülmelidir (Daha önce anlatıldığı gibi).
ÇİZİM MALZEMELERİNİN KULLANILMASI 3. Gönyeler: Kalem, çizilen yönün dışında başka yöne eğimli tutulmamalıdır. Ayrıca kalem kağıda dik açı yapacak şekilde de tutulmamalıdır. Kalemin yanlış tutulması
ÇİZİM MALZEMELERİNİN KULLANILMASI 3. Gönyeler: Gönye ile kesinlikle ölçü alınmamalıdır. Bunun nedeni; gönyelerin belli bir et kalınlığı vardır ve ölçüler gönyenin alt tarafında yazılmışlardır. Işık; cam, su, şeffaf plastik gibi malzemelerden geçerken kırılır. Bu nedenle, altta yazan ölçüler, üst taraftan bakıldığında aynı hizada görülmezler ve göz yanılması nedeniyle hatalı ölçü alınmasına neden olurlar. Ölçüler sadece ölçü cetveli ile alınmalıdır.
ÇİZİM MALZEMELERİNİN KULLANILMASI 4. Ölçü Cetveli: Ölçü almak için kullanılan malzemedir. Ölçü cetveli ile çizim yapılmaz. Ölçü cetvelinin ölçü yazan kısımlarının et kalınlıkları mümkün olduğu kadar minimuma indirgenmiştir ve ışık kırılması nedeniyle oluşabilecek hata miktarı da böylece oldukça azalmıştır.
ÇİZİM MALZEMELERİNİN KULLANILMASI 4. Ölçü Cetveli: Ölçü cetveli ile çizgisiz bir kağıtta yatay ölçü alırken T cetvelinden faydalanılır. T cetveli yatay hale getirildikten sonra üzerine ölçü cetveli yerleştirilir ve alınan ölçü cetvele dik doğrultuda bir çizgi çizilerek gösterilir.
ÇİZİM MALZEMELERİNİN KULLANILMASI 4. Ölçü Cetveli: Ölçü cetveli ile çizgisiz bir kağıtta düşey ölçü alınırken T cetveli + gönye kullanılır. T cetveli yatay hale getirildikten sonra üzerine gönye dik gelecek şekilde yerleştirilir. Gönyenin dik tarafına da ölçü cetveli yerleştirilerek cetvelin düşey hale gelmesi sağlanır ve cetvele dik doğrultuda ölçü çizgisi çizilir.
LEVHA DÜZENLEMESİ
LEVHA DÜZENLEMESİ Çizim yapılan kağıda, çizim yapılan konu ve çizimi yapan kişi vs. hakkında bilgi veren yazılara ve bu yazıların düzenine denir.
LEVHA DÜZENLEMESİ
LEVHA DÜZENLEMESİ Levha düzenlemesi, çizim yapılan her kağıtta yapılacaktır. Sol üst köşede yukarıdan ve soldan 5 mm boşluk bırakılarak 4mm yüksekliğinde o günkü dersin konusu büyük harfle yazılacaktır. Teknik Resim de kullanılan en büyük yazı konu yazısıdır. Bu yazının dışında bütün yazılar 2mm yüksekliğinde yazılır. Teknik Resim de küçük harf kullanılmaz, bütün yazılar büyük harfle yazılır. KONU:. şeklinde değil, doğrudan konunun ismi yazılır. Örnek: YAPI GRUBUNUN GÖRÜNÜŞLERİ gibi
LEVHA DÜZENLEMESİ Sağ üst köşede; Kağıdın üst kenarından ve sol kenarından 5 mm içerde ve 2 mm yüksekliğinde LEVHA NO:1 yazılır. Bir sonra çizilen levha LEVHA NO:2 olacaktır. Eğer yapılan çizime derste başlanmışsa ismi levha dır. Derste hiç çizilmeyen, ancak ödev olarak verilen çizimler ise ÖDEV NO:1. şeklinde kendi aralarında sıralanır. Sol alt köşede aşağıdan ve soldan 5 mm boşluk bırakılarak, 2 mm yüksekliğinde çizimin yapıldığı günün tarihi doğrudan yazılır. Tarih: şeklinde yazılmaz. Sağ alt köşede ise; aşağıdan ve sağdan 5 mm boşluk bırakılarak 2 mm yüksekliğinde, sırayla grup numarası, öğrenci numarası ve öğrencinin adı soyadı yazılır. Örnek: İNŞAAT MÜH. 2. GRUP 08043021 ALİ YILDIZ
BASİT BİR YAPININ TEKNİK RESİM KURALLARINA GÖRE ÇİZİMİ
İKİ AYAKLI ANIT
BASİT BİR YAPININ TEKNİK RESİM KURALLARINA GÖRE ÇİZİMİ KONU: İKİ AYAKLI ANITIN GÖRÜNÜŞLERİ İSTENENLER 1. ÜSTTEN GÖRÜNÜŞ 2. ÖNDEN GÖRÜNÜŞ 3. SAĞ YAN GÖRÜNÜŞ 4. ÖLÇÜLENDİRME 5. KALINLAŞTIRMA ÖLÇEK 1/100
BASİT BİR YAPININ TEKNİK RESİM KURALLARINA GÖRE ÇİZİMİ İSTENENLERİN KAĞIDA YERLEŞTİRİLMESİ İstenenler kesinlikle rastgele sıra ile verilmezler. İstenenlerdeki sıra daima çiziş sırası olacaktır. Çünkü her görünüş birbiri ile bağlantılıdır ve birbirinden faydalanılarak çizilir. İstenenler kağıda yerleştirilirken önce daima 3 numaradaki istenene bakılır. 3 numara profil izdüşüm düzlemine çizilecek olan çizimi ifade eder ve profil izdüşüm düzlemi görünüşlerin yerlerini belirleyen etkendir. Profil izdüşüm düzlemine çizilecek olan yan görünüş Tasarı Geometri deki izdüşüm kurallarına göre (epür kavramı) daima xy ekseninin üst tarafına çizilmelidir. Ancak hangi yana çizileceği istenenlerde hangi yan görünüşün istendiğine göre değişir.
BASİT BİR YAPININ TEKNİK RESİM KURALLARINA GÖRE ÇİZİMİ İSTENENLERİN KAĞIDA YERLEŞTİRİLMESİ Bu örnekte sağ yan görünüş istendiğine göre, şeklin sağ tarafına gidilip bakılacaktır anlamına gelir. Şeklin sağ yanına gidilip bakıldığında izdüşümü sol profilde görünür ve epür kavramına göre sol profil 90º çevrildiğinde sol üst köşeye çizilmesi gerekir. Yani 3 numarada istenen SAĞYAN GÖRÜNÜŞ kağıdın sol üst kenarına çizilecektir. Düşey izdüşüm düzlemi ise yine mutlaka xy ekseninin üst tarafında ve profil izdüşüm düzleminin yan tarafında bulunur. Burada sol profil izdüşüm düzlemi çizileceğine göre, düşey izdüşüm düzlemi sağ üst köşeye çizilecektir. Düşey izdüşüm düzlemine çizilmesi gereken görünüş önden görünüş olacağına göre, 2 numarada istenen ÖNDEN GÖRÜNÜŞ kağıdın sağ üst köşesine çizilecektir.
BASİT BİR YAPININ TEKNİK RESİM KURALLARINA GÖRE ÇİZİMİ İSTENENLERİN KAĞIDA YERLEŞTİRİLMESİ Yatay izdüşüm düzlemi ise; epür kavramına göre daima xy ekseninin ve düşey izdüşüm düzleminin alt tarafında bulunur. Yatay izdüşüm düzlemine çizilecek olan görünüş üstten görünüş olduğuna göre, 1 numarada istenen ÜSTTEN GÖRÜNÜŞ de önden görünüşün alt tarafına, yani kağıdın sağ alt kısmına çizilmelidir. 3. SAĞYAN GÖRÜNÜŞ 2. ÖNDEN GÖRÜNÜŞ PERSPEKTİF (İSTENİRSE) 1. ÜSTTEN GÖRÜNÜŞ
BASİT BİR YAPININ TEKNİK RESİM KURALLARINA GÖRE ÇİZİMİ İSTENENLERİN KAĞIDA YERLEŞTİRİLMESİ Ancak; kağıt aşağıda olduğu gibi yatay ve düşeyde tam ortadan ikiye bölünerek çizimler yerleştirilmez. Görünüşlerin içine sığacağı minimum dış teğet dikdörtgenleri hesaplanır ve önce bu dikdörtgenler çizilir. Dikdörtgenler birbirine yapıştırılmaz. Çünkü görünüşlerin etrafına ölçülendirme yapılmalıdır ve ölçülendirmenin sığacağı kadar boşluklar bırakılmalıdır. 3. SAĞYAN GÖRÜNÜŞ 2. ÖNDEN GÖRÜNÜŞ PERSPEKTİF (İSTENİRSE) 1. ÜSTTEN GÖRÜNÜŞ
BASİT BİR YAPININ TEKNİK RESİM KURALLARINA GÖRE ÇİZİMİ İSTENENLERİN KAĞIDA YERLEŞTİRİLMESİ Görünüşlerin dış teğet dikdörtgenlerinin boyutları belirlendikten sonra her bir dikdörtgen kendi bölgesine yerleştirilir. Üstten görünüşler dört tarafından ölçülendirilir. Bu nedenle dört tarafında ölçülendirilmenin sığacağı kadar boşluk bırakılmalıdır. SAĞYAN GÖRÜNÜŞ ÖNDEN GÖRÜNÜŞ PERSPEKTİF (İSTENİRSE) ÜSTTEN GÖRÜNÜŞ
BASİT BİR YAPININ TEKNİK RESİM KURALLARINA GÖRE ÇİZİMİ İSTENENLERİN KAĞIDA YERLEŞTİRİLMESİ İnşaat mühendisliği ndeki hiçbir yapı havada durmaz. Mutlaka zeminle bir şekilde bağlantısı bulunmaktadır. xy ekseni, Teknik Resim çizimlerde zemin çizgisi olarak kabul edilir. Bu nedenle önden görünüş ve yan görünüşler için hesaplanan dış teğet dikdörtgenleri mutlaka zemine, yani xy eksenine oturtulmalıdır. SAĞYAN GÖRÜNÜŞ ÖNDEN GÖRÜNÜŞ PERSPEKTİF (İSTENİRSE) ÜSTTEN GÖRÜNÜŞ
BASİT BİR YAPININ TEKNİK RESİM KURALLARINA GÖRE ÇİZİMİ İSTENENLERİN KAĞIDA YERLEŞTİRİLMESİ Önden ve yan görünüşler sadece sağ ve sol taraflarından kotlarla ölçülendirilirler. Bu görünüşlerde asla yatay ölçü verilmez. Bu nedenle de dış teğet dikdörtgenlerinin sadece sağ ve sol taraflarında ölçülendirmenin, yani kotların sığacağı kadar boşluklar bırakılmalıdır. Üst tarafında bırakılması gereken boşluğun, levha düzenlemesinin sığacağı kadar olması yeterlidir. SAĞYAN GÖRÜNÜŞ ÖNDEN GÖRÜNÜŞ PERSPEKTİF (İSTENİRSE) ÜSTTEN GÖRÜNÜŞ
BASİT BİR YAPININ TEKNİK RESİM KURALLARINA GÖRE ÇİZİMİ İSTENENLERİN KAĞIDA YERLEŞTİRİLMESİ Görünüşlerin yerleri belli olduğuna göre bunları yatayda ve düşeyde çizgilerle bölerek ayırmaya gerek yoktur. Hatta xy ekseni de boydan boya çizilmez, sadece yapının zemine oturduğunu anlatmak için önden görünüş ve yan görünüşlerin altında, kenarlardan 1 cm kadar taşacak şekilde çizilir. SAÐYAN GÖRÜNÜÞ ÖNDEN GÖRÜNÜÞ PERSPEKTÝF (ÝSTENÝRSE) ÜSTTEN GÖRÜNÜÞ
BASİT BİR YAPININ TEKNİK RESİM KURALLARINA GÖRE ÇİZİMİ KAĞIDIN İÇİNE ŞEKLİN DIŞ TEĞET DİKDÖRTGENLERİNİN YERLEŞTİRİLMESİ Genel olarak bütün şekillerin kağıda yerleştirilmesi bu şekilde belirlendikten sonra, verilen örnek için dış teğet dikdörtgenlerinin hesaplanması gerekir. Üstten görünüşün sığacağı dış teğet dikdörtgeni için şöyle düşünülebilir: Böyle bir yapı inşa edilecek olsaydı minimum hangi boyutta bir arsaya ihtiyaç duyulurdu? Bu durumda şekle üstten bakılır ve x ve y doğrultularındaki toplam boyları hesaplanır. Şekilde eşkenar üçgen ile gösterilen ön işareti (BAKIŞ YÖNÜ) önemlidir. Çünkü; bu işaretin olduğu taraf, üstten görünüşün dış teğet dikdörtgeni kağıda yerleştirilirken x ekseni olarak alınır, yani dikdörtgenin yatay boyudur. Buna dik doğrultu ise y doğrultusu, yani düşey boydur.
BASİT BİR YAPININ TEKNİK RESİM KURALLARINA GÖRE ÇİZİMİ 6.9 7.0 KAĞIDIN İÇİNE ŞEKLİN DIŞ TEĞET DİKDÖRTGENLERİNİN YERLEŞTİRİLMESİ Bu durumda üstten görünüşün sığacağı minimum dikdörtgen boyutu 9 x 7 m olacaktır. Aynı mantıkla önden görünüşün sığacağı minimum dikdörtgen boyutu 9 x 6.90 m, sağ yan görünüşün sığacağı minimum dikdörtgen boyutu ise; 7 x 6.90 m dir. Ölçeğin 1/100 olması demek; Gerçekte 100 birim uzunluğundaki bir şeklin kağıda 1 birim çizilmesi demektir. Bu durumda, gerçekte 100 cm uzunluğundaki bir çizgi kağıda 1 cm olarak çizilecektir. Yanda verilen ölçülerin her biri çizimin ölçekli hali, yani hepsi cm dir. 7.0 9.0
BASİT BİR YAPININ TEKNİK RESİM KURALLARINA GÖRE ÇİZİMİ 6.9 7.0 KAĞIDIN İÇİNE ŞEKLİN DIŞ TEĞET DİKDÖRTGENLERİNİN YERLEŞTİRİLMESİ Dikdörtgenler arasında bırakılması gereken boşlukların hesaplanması gerekir. 7.0 9.0 Yatayda; Şeklin kapladığı toplam uzunluk: 7+9=16 cm Kağıdın yatay boyutu: 35 cm Toplam boşluk miktarı: 35-16=19 cm Düşeyde; Şeklin kapladığı toplam uzunluk: 7+6.9=13.9 cm Kağıdın düşey boyutu: 25 cm Toplam boşluk miktarı: 25-13.9=11.1 cm
7.0 6.9 KAĞIDIN İÇİNE ŞEKLİN DIŞ TEĞET DİKDÖRTGENLERİNİN YERLEŞTİRİLMESİ Hesaplanan toplam boşluk miktarları paylaştırılırken ölçülendirme dikkate alınmalıdır. Yatay ölçüler paylaştırılırken; Üstten görünüşün dört tarafından ölçü verileceği, önden ve yan görünüşlerin ise sağ ve sol kenarlarına kot yerleştirileceği unutulmamalıdır. Bu durumda önden ve yan görünüşlerin dış kenarlarında eşit boşluk bırakılabilir ancak ortada her iki görünüşe ait iki kot gerektiğinden daha fazla yere ihtiyaç duyulabilir. Örnek bir yerleşim aşağıda gösterilmiştir. 6.0 7.0 7.0 9.0 6.0 SAÐYAN GÖRÜNÜÞ ÖNDEN GÖRÜNÜÞ PERSPEKTÝF (ÝSTENÝRSE) ÜSTTEN GÖRÜNÜÞ
4.5 7.0 4.5 6.9 2.1 KAĞIDIN İÇİNE ŞEKLİN DIŞ TEĞET DİKDÖRTGENLERİNİN YERLEŞTİRİLMESİ Düşey boşluk miktarı paylaştırılırken; üstten görünüşün alt ve üst tarafından ölçülendirme gerektiği, ancak önden ve yan görünüşlerin üst ve alt taraflarında ölçü olmayacağı dikkate alınmalıdır. Ancak; levha düzenlemesi nedeniyle üst tarafta en az 5+4=9 mm boşluk bulunmalıdır. Burada hesaplanan 7.1 cm nin 1.1 cm si üst tarafta bırakılmış, kalan miktar ise ikiye bölünerek altta ve ortadaki boşlukları oluşturmuştur. 6.0 7.0 7.0 9.0 6.0 SAÐYAN GÖRÜNÜÞ ÖNDEN GÖRÜNÜÞ PERSPEKTÝF (ÝSTENÝRSE) ÜSTTEN GÖRÜNÜÞ
BASİT BİR YAPININ TEKNİK RESİM KURALLARINA GÖRE ÇİZİMİ KAĞIDIN İÇİNE ŞEKLİN DIŞ TEĞET DİKDÖRTGENLERİNİN YERLEŞTİRİLMESİ Yerleri ve büyüklükleri hesaplanan bu dikdörtgenlerden üstten ve önden görünüş mutlaka düşeyde aynı hizada, önden ve yan görünüş ise yatayda aynı hizada çizilmelidir (Noktanın izdüşümlerinin epür hali).
4.5 7.0 4.5 6.9 2.1 BASİT BİR YAPININ TEKNİK RESİM KURALLARINA GÖRE ÇİZİMİ KAĞIDIN İÇİNE ŞEKLİN DIŞ TEĞET DİKDÖRTGENLERİNİN YERLEŞTİRİLMESİ 6.0 7.0 7.0 9.0 6.0
BASİT BİR YAPININ TEKNİK RESİM KURALLARINA GÖRE ÇİZİMİ 2.1 6.9 4.5 7.0 4.5 KAĞIDIN İÇİNE ŞEKLİN DIŞ TEĞET DİKDÖRTGENLERİNİN YERLEŞTİRİLMESİ Bu dikdörtgenler kağıda yerleştirilirken tek tek ölçülerek çizilmezler. Yatay ölçüler alınırken T cetvelinin üzerine yerleştirilen ölçü cetvelinin 0 ı (sıfırı) kağıdın sol kenarına çakıştırılır ve yataydaki bütün ölçüler toplanarak işaretlenir. Bunun nedeni cetvel kaydırılırken oluşması muhtemel hataları önlemektir. Bütün çizgiler işlem çizgisi ile çizilmelidir. 0 6 13 20 29 35 6.0 7.0 7.0 9.0 6.0
4.5 7.0 4.5 6.9 2.1 BASİT BİR YAPININ TEKNİK RESİM KURALLARINA GÖRE ÇİZİMİ KAĞIDIN İÇİNE ŞEKLİN DIŞ TEĞET DİKDÖRTGENLERİNİN YERLEŞTİRİLMESİ Düşey ölçüler alınırken ise; T cetvelinin üzerine gönyenin dik açısı gelecek şekilde gönye yerleştirilir, bunun önüne de ölçü cetveli konur. Cetvelin sıfır noktası kağıdın sol alt kenarına çakıştırılır ve aşağıdan yukarı doğru düşey ölçüler toplanarak işaretlenir. 0 6 13 20 29 35 22.9 6.0 7.0 7.0 9.0 6.0 16 11.5 4.5
BASİT BİR YAPININ TEKNİK RESİM KURALLARINA GÖRE ÇİZİMİ KAĞIDIN İÇİNE ŞEKLİN DIŞ TEĞET DİKDÖRTGENLERİNİN YERLEŞTİRİLMESİ 22.9 Düşeyde işaretlenen noktalardan T cetveli yardımıyla yatay, yatayda işaretlenen noktalardan ise T cetveli + gönye yardımıyla düşey çizgiler çizilir. Kullanılan çizgi tipi sadece işlem çizgisidir. Daha sonra gerekli olan üç dikdörtgen dışında bütün çizgiler silinir. Artık çizim yapılabilir. 0 6 13 20 29 35 16 11.5 4.5
Bugünlük Bu Kadar, HOŞCAKALIN!