SAĞLIK YÖNÜYLE ÇALIŞMA HAYATINDA ERGONOMİ Dr. Hülya TOPCU ÇAĞLAR Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Daire Başkanlığı Meslek Hastalıkları ve İş Kazalarının Kontrolü Birimi 1
What is Ergonomics? Fit the task to the person Use the rules of work Work smarter, not harder Make things user-friendly
Ergonomi.Ergonomi hekim bakış açısıyla yaşamın insana uygun hale getirilmesi, bir başka deyişle yaşamın hümanizasyonudur..çalışma ortamının insan özelliklerine olarak tasarlanmasıdır. uygun
İnsan faktörleri Sadece fiziksel uygunluk değil aynı zamanda psikolojik ve diğer bakımlardan da uygunluk söz konusudur. Bu nedenle ergonomiye insan faktörleri denmesi de doğrudur.
Ergonomi bir çok disiplinin katkısını gerektirir Fiziksel boyut ve biçim (antropometri ve biyomekanik) Fiziksel gereksinimler (fizyoloji ve biyoloji) Vücut ritimleri (kronobiyoloji) İnsan girdi karakteristikleri (fizyoloji, duyusal psikoloji, fizik) Bilgi ve karar (grafik tasarım, psikoloji, bilişim bilimleri) Çevresel tolerans (biyoloji, psikoloji, adli) Veri toplama, sağlama ve analizi (istatistik, iş yöntemleri, grafik tasarımı) Çalışma ve iş süreçleri (tasarım, mühendislik, yönetim, psikoloji) Kültür ve güdülenme (psikoloji, sosyoloji) Sistem tasarımı (sistem tasarım ilkeleri, afet çalışmaları).
Ergonominin Çalışma alanı Katkıda bulunan bilimler Fiziksel boyut ve biçim Antropometri.biyomekanik Fiziksel gereksinimler Fizyoloji, biyoloji Vücut ritimleri Kronobiyoloji İnsan girdi karakteristikleri Fizyoloji, Duyusal psikoloji,fizik Enformasyon ve karar Psikoloji,Enformasyon birimleri İnsan çıktı karakteristikleri Biyomekanik,Fizyoloji,Psikoloji,İletişim çalışmaları Çevresel toleranslar Fizyoloji,Biyoloji,Psikoloji,Adli tıp Veri sağlanması, toplanması ve İstatistik,İşletme yöntemleri analizi Çalışma alanları ve iş hayatı Tasarım,Yönetim,İş psikolojisi Örgütsel yeniden yapılanma Örgütsel teori Kültür ve güdülenme Psikoloji, sosyoloji Sistem tasarımı Sistemler,Mühendislik ilkeleri, Afet çalışmaları, Kaza değerlendirmeleri Fiziksel gereksinimler Fizyoloji, biyoloji
Ergonomiciler Hayatın insan üzerindeki zorlayıcı ve olumsuz etkilerinin ortadan kaldırılması ya da sınırlandırılmasına yönelik bütün çabalar ergonomi alanına girer.
Temel ergonomi özelleşmelerinin hedefleri 1. 2. 3. 4. Fiziksel yönetim Beceri yönetimi Risk yönetimi Zaman yönetimi
Ergonomi Var olan sistem hatalarının ortadan kaldırılması Güvenilirliği ve performansı yüksek yeni sistemlerin geliştirilmesi İnsan performansı yükseldikçe sistem performansının artmasının sağlanması Sistem tasarımının insan performansını ya da potansiyelini azaltmamasının sağlanması için çalışır.
Kullanıcıya uygun olmalı Kullanımı kolay olmalı Rahatlığı arttırmalı ERGONOMİK TASARIM Performansı arttırır Sağlığı korur Hız Güvenlik Doğruluk, kesinlik, hassasiyet
Ergonomik bir klavye. Kullanımını öğrendiğinizde yazma hızınız %6 artmış olacak
Kullanıcı farklılıkları: Yaş Görme durumu Vücut boyutları ve biçimi Özel gereksinimler
ABD nde ergonomistle rin değişik mesleklere göre dağılımı Akademik uzmanlık alanı % Psikoloji 45 Mühendislik 19, 1 İnsan faktörleri/ergonomi 7, 7 Tıp, fizyoloji, yaşam bilimleri 3, 0 Eğitim 2, 6 Endüstriyel tasarım 2, 4 İş yönetimi 1, 9 Bilgisayar bilimi 1, 3 Diğer 8, 3 Öğrenci 8, 2 Belirlenemeyen 0, 4 Toplam 100
Risk alma Bazı kişiler aşırı derecede risk alma eğilimindedir, bazıları ise aşırı derecede riskten kaçınırlar. Birinci grup riskli davranışları en azından mesire etkinliği olarak göze alırken, diğer gruptakiler en düşük düzeydeki riskleri bile sorun edinirler. Söz konusu eğilimlerin belirlenmesi ruhsal yapı, kültür, formal eğitim, yaşam deneyimleri vb ile biçimlenir.
Risk algılama Risk algılama oldukça karmaşık bir konudur. Kişiler genellikle ihmal edilebilir bazı riskleri derecede algılarken bazı yüksek riskleri olduğundan daha az derecede algılayabilirler. aşırı Bu durum risk algılama analizleri nin gelişmesine yol açmıştır
Risk değerlendirme süreci
Ergonominin prensipleri-i Nötral pozisyonu koru Aşırı zorlanmayı engelle En sık kullanılan en rahat olmalı Uygun yükseklikte çalış Aşırı hareketi önle Yorgunluğu ve statik yükü azalt Baskı noktalarını en aza indir erişebileceğin yerde
Ergonominin prensipleri-ii Uygun sıyırma mesafesini sağla Hareket et, egzersiz yap, gerin Rahat bir ortam sağla Vibrasyonu önle
En değerli üç hazineniz nedir?
Fizyoloji L 1 l 1 M 1 M 1 m 1 M 2 L 2 l 2 M 2 m 2 Alacağınız her kilo, omuriliğinize ortalama on kilo yük bindirecektir. 0466
Duruş Duruş, başta bel ağrısı olmak üzere, kasiskelet sistemi hastalıklarının oluşmasında önemli bir rol oynar
Omurganın S eğrisini koru
Dan MacLeod T.C. Sağlık Bakanlığı
Dan MacLeod
Dan MacLeod
Dan MacLeod T.C. Sağlık Bakanlığı
Ergonomics
Make Ergonomics Part of Daily Worklife
Çevresel tehlikeler Kaygan ve ıslak zeminler Düzgün olmayan döşeme seviye frakları Kapalı ortamda kaldırma Tıkanık ve dar geçitler Yürüme yolunda atıklar İş gereksinimine uygun sayıda sayısı Yetersiz aydınlatma yüzeyi, döşemede olmayan personel
Laboratuar ergonomisi El, ön kol başparmak ve parmakların yineleme hareketleri Pipetle çekme yada kapak açma işinde parmak uçlarıyla kavrama hareketlerinin sık yapılması(pipetle çekme işinde her yirmi dakikada bir ara verilmelidir) Kolların açılmış kanat biçiminde tutulmasına yol açan uygulamalar
Laboratuar ergonmisi Boynun öne, arkaya, yana bükük durumda tutulmasına yol açan uygulamalar Aşırı uzanma gereksinimleri Başparmağın aşırı zorlanmasına yol açan uygulamalar Kötü ve statik duruş biçimleri Uzun süre ayakta çalışma Yetersiz yükseklik ayarı Bileklerin nötral durumda olmaması
Boyun
Ofis ergonomisi
4 adımda ofisi gözden geçirmek 1. Sandalye
Ayakta dururken oturma yeri diz kapağı seviyesinde Ağırlık eşit dağılmalı Diz arkasına baskı olmamalı Sırt desteğine izin verecek derinlik
2. Klavye
Keep Wrists in Neutral
Most work at elbow height (sitting or standing)
3. Çalışma masası(monitör, telefon) doküman,
Monitör gözlerden en az 65 cm uzakta Göz yorgunluğu açısından açı ve mesafe önemli Uzak ve büyük punto vb ile kullanım
Summary Neutral Postures
Lighting and Glare
4. Molalar ve ara Her 20-30 dakikada bir 1-2 dakikalık kısa ara Saat başı 5-10 dakika ara ya da iş değişimi Öğlen arası bilgisayar başından uzaklaşma Aralıklı olarak uzaklara bakma(monitör kullanımı) Ara sıra göz kapaklarını 10-15 saniye kapama
video
Bilgisayar kullanımı risk faktörleri Tekrarlamalı hareketler Yanlış klavye pozisyonu Ön kolun desteklenmesi Yetersiz molalar Uzun süre klavye kullanımı Mouse kullanımı Postür bozukluğu İş memnuniyeti Bilgisayarla çalışma süresi
Resmi Gazete Tarihi: 16.04.2013 Resmi Gazete Sayısı: 28620 EKRANLI ARAÇLARLA ÇALIŞMALARDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK
Kaslarımızı güçlendirelim
SAĞLIK İÇİN EGZERSİZ YAPALIM
Top sıkma
Parmak açma kapama
Bilek çevirme
Elleri bastırma
Omuz kaydırma
Bel kasını güçlendirme
Kedi-deve egzersizi
Ayakta yapılabilen egzersizler
Bacak gerdirme