İZMİR TİCARET ODASI NIN İZMİR İÇİN ÖNERİLERİ VE YOL HARİTASI ÖZET İzmir ticarette, turizmde ve üretimde rekabet gücüne sahip, yaşam kalitesi yüksek bir dünya kenti ve mutlu insanların yaşadığı bir kent olmalıdır. İzmir in vizyonuna ulaşarak bir dünya kenti olabilmesi, kentin marka olabilme başarısına bağlıdır. İzmir in marka kent olması yolunda turizm, ulaşım, lojistik ve kentsel gelişim konularında yapılması gereken çalışmalar ve proje önerilerimiz şu şekildedir: Genel Öneriler: 1. İzmir İktisat Kongresi nin periyodik olarak uluslararası katılımla düzenlenmesine yönelik çalışmalar yapılmalıdır. Turizm: 2. İzmir turizmi, Büyükşehir Belediyesi öncülüğünde yeniden örgütlenmelidir. 3. İzmir de yıl 12 ay turizm hedeflenmelidir. 4. İl bazında turizm master planı hazırlanmalıdır. 5. İzmir e ikinci bir havaalanı kazandırılmalıdır. 6. İzmir e uluslararası nitelikte kongre merkezi kazandırılmalıdır. 7. İzmir tarihi kent merkezi müze şehir olarak kente kazandırılmalı ve bu alanda dünyanın en görkemli arkeolojik parkı yaratılmalıdır. 8. İzmir e Ege Medeniyetleri Müzesi kazandırılmalıdır. 9. İzmir de sağlık sektörü yatırımları hızlanmalı ve sağlık turizminin teşvik edilmesi sağlanmalıdır. İzmir e uluslararası bir sağlık merkezi kazandırılmalıdır. 10. Selçuk Pamucak mevkiindeki turizm merkezi imar planları yürürlüğe girmeli, golf turizmine yönelik yatırımlar başlamalıdır. 11. Üstü açık tur otobüsleri Bornova ve Karşıyaka yönüne de hizmet vermelidir. 12. Cumhuriyetimizin 100. yılında 2023 te İzmir de EXPO benzeri uluslararası organizasyon düzenlenmelidir. 13. Disneyland, Epcot Center gibi cazibe merkezleri yapılmalıdır. 14. İzmir de sosyal yaşamı güçlendirmek ve ticaret hayatını canlandırmak amacıyla kurumların etkin katılımıyla alışveriş festivalleri düzenlenmelidir. 1
15. Ege mutfağının hak ettiği bilinirliğe ulaşması için uluslararası gastronomi festivali düzenlenmelidir. 16. Kadifekale ile Agora arasına teleferik yapılmalıdır. 17. İzmir in tarihi kent merkezi (Old City) şehir turizmine kazandırılmalıdır. Ulaşım ve Lojistik: 18. İzmir çevre yolu tamamlanmalı, kuzeyde Bergama ya uzatılmalıdır. 19. İzmir Körfezinin ve İzmir Alsancak Limanının rehabilitasyonu ile rekreatif ve tüp geçit projeleri gerçekleştirilmelidir. 20. Güney lojistik merkezi kurulmalıdır. 21. Kuşadası devlet yolu ile Torbalı devlet yolu arasında 15 km duble yol yapılmalıdır. 22. İzmir Banliyö Hattı (İZBAN) kuzeyde Bergama güneyde Selçuk a kadar uzatılmalı, diğer hızlı tren, demiryolu ve hafif raylı sistem projeleri de gerçekleştirilmelidir. 23. İzmir-Aydın otoyolu Pancar bağlantısı yapılmalıdır. 24. İzmir in diğer büyükşehirler (İstanbul-Ankara-Antalya) ile otoyol bağlantıları kurulmalıdır. 25. İzmir ile Avrupa nın otoyol ile kesintisiz karayolu bağlantısı sağlanmalıdır. 26. Kuzey Ege Çandarlı Limanı 2018 yılına kadar faaliyete geçmeli ve liman art alan bağlantıları yapılmalıdır. Kentsel Gelişim: 27. Kentsel dönüşüm projeleri vakit kaybetmeden uygulanmalıdır. 28. Pasaport Limanı Dalgakıranı ve pasaport kıyısı birlikte planlanarak kente kazandırılmalıdır. 29. İzmir Alsancak, Basmane Garları ile Halkapınar bakım tesisleri kente kazandırılmalıdır. 30. İzmir e modern çarşı ve siteler kazandırmak için gerekli arsalar üretilmelidir. 31. Yenişehir Ticaret Merkezi nin altyapı ve üstyapı sorunları çözümlenmelidir. 32. Kemeraltı çarşısının fonksiyonlandırma, işporta, güvenlik, otopark sorunları çözülmeli, 365 gün 24 saat yaşar hale getirilmelidir. 33. Yaş sebze meyve halinin modernizasyon çalışmaları gerçekleştirilmelidir. 34. Balık hali Güzelbahçe deniz kıyısına taşınmalı ve turistik bir yer haline getirilmelidir. 35. Sanayi sitelerinin sorunları çözülmelidir. 36. Verimli havzalarımızdaki kirliliklerin önüne geçilmelidir. 37. İzmir e tersane ve tekne imalathane alanları kazandırılmalıdır. 2
38. Çeşme deki turizm merkezlerinin imar planları tamamlanmalı yatırımcıya sunulur hale getirilmelidir. 39. Çeşme merkezde sahil düzenlemesi ve kentsel tasarım uygulamaları yapılarak dünya çapında marka haline getirilmelidir. 40. İnciraltı ve Balçova Termal Bölgesi ndeki turizm alanları imar planlama çalışmaları tamamlanmalıdır. 41. İzmir iç körfezde sahil yolları yer altına alınmalı ve kent ile denizin kesintisiz bütünleşmesi sağlanmalıdır. 42. İzmir Alsancak Limanı içerisinde Ro-Ro liman hizmeti verilmesi sağlanmalıdır. 43. İzmir deki eğlence mekanları bir alanda toplanarak cazibesi arttırılmalıdır. 44. İzmir de kent estetiğinin sağlanması açısından klima, tabela kirliliğine son verilmelidir. 45. İzmir e tema parkları ve kent akvaryumları kazandırılmalıdır. 46. İzmir Körfezinde şehir içi deniz ulaşımı geliştirilmelidir. 47. Çiçekçilik OSB ve Sera OSB kurulmalıdır. 48. İzmir şehir merkezine modern bir opera binası yapılmalıdır. 49. Uluslararası festivallerin izmir e çekilmesi için festival alanı oluşturulmalıdır. 50. İzmir de yüksek kapasiteli ve çok amaçlı spor tesisleri inşa edilmelidir. 51. İzmir Atatürk Stadyumu daha işlevsel ve futbola daha elverişli şekilde kullanılması değerlendirilmelidir. 52. Otopark problemi çözülmeli, yer altı otoparkları çoğaltılmalı ve yeni yapılan binaların otoparklarının olması sağlanmalıdır. 53. İzmir e kruvaziyer limanı kazandırılmalıdır. 54. Su Ürünlerine Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi kurulmalıdır. 55. Tarım havzalarında kirlilik engellenmeli ve sulama projeleri ile tarımsal üretim geliştirilmelidir. 56. İzmir Otomotiv Endüstrisi ve İzmir Kimyevi Madde İhracatçılar Birliği kurulmalıdır. 3
İZMİR TİCARET ODASI NIN İZMİR İÇİN ÖNERİLERİ VE YOL HARİTASI İzmir ticarette, turizmde ve üretimde rekabet gücüne sahip, yaşam kalitesi yüksek bir dünya kenti ve mutlu insanların yaşadığı bir kent olmalıdır. İzmir in vizyonuna ulaşarak bir dünya kenti olabilmesi, kentin marka olabilme başarısına bağlıdır. İzmir il bazında tek merkezli ve az kutuplu olarak gelişemez. Metropol kentte ticaret, turizm ve kültürel faaliyetler ağırlık kazanırken; ilçeler bazında yörelerin potansiyeline göre sanayi, turizm, tarım ve hizmetler sektörlerinde uzmanlaşmalar sağlanmalıdır. Kent ve hinterlandındaki coğrafya bizlere paha biçilmez fırsatlar sunmaktadır: İzmir Doğu Akdeniz in ve Batı Anadolu nun ticaret ve kültür merkezi olabilir. İzmir de 12 ay turizm gerçekleşebilir. İzmir, Doğu Akdeniz in lojistik merkezi olabilir. Fuarlar ve kongreler kenti olabilir. Yüksek Öğretim, bilişim ve Ar-Ge kentte geliştirilebilir, teknoparklar kurulabilir. OSB, Serbest Bölge ve sanayi alanlarında endüstriyel gelişme sağlanabilir. Katma değeri yüksek tarımsal ürünler, organik tarım, tarıma dayalı sanayi geliştirilebilir. Jeotermal, rüzgar ve güneş gibi yenilenebilir enerji kaynaklarını değerlendirebilir. Güzel İzmir'in bir marka kent olarak dünya çapında bir yere sahip olabilmesi için yapılması gerekenler öncelikli proje ve işler şu şekilde sıralanabilir: İzmir de yıl 12 ay turizm hedeflenmelidir. İzmir de hedef 12 ay turizm ve şehir turizmi olmalıdır. İzmir de şehir turizmini canlandırmak için özellikle kent merkezinde kültür, tarih, inanç, fuar, kongre, kurvaziyer, termal, sağlık, spor turizmi potansiyelleri öncelikli olarak değerlendirilmelidir. Potansiyellerin değerlendirilmesi için, aktivitelerin yapılacağı tesislerin, yatırım alanlarının, cazibe merkezlerinin oluşturulması gerekmektedir. Bunların mevzuat, planlama, tahsis ve altyapıları devlet eliyle, üst yatırımları ise özel sektör tarafından yapılabilir olmalıdır. 4
Bu raporda turizme yönelik cazibe merkezlerinin artırılması için bir takım projeler önerilmektedir. Ancak tüm bunların başarıya ulaşır halde yapılabilmesi için İzmir in Turizm Master Planı hazırlanmalıdır. İzmir e uluslararası nitelikte kongre merkezi kazandırılmalıdır. İzmir gerçek anlamda bir turizm kenti olmak ve Fuarlar ve Kongreler Kenti: İzmir hedefine ulaşmak istiyorsa kente 1.000-2.000-5.000 kişi kapasiteli uluslararası nitelikte kongre merkezleri kazandırılmalıdır. Kültürpark ta bulunan fuar hollerinin Kongre Merkezine dönüşümü vakit kaybetmeden yapılmalı ve 2015 yılında uluslararası kongrelere hazır hale getirilmelidir. İzmir tarihi kent merkezi müze şehir (Old City) olarak kente kazandırılmalı ayrıca bu alanda dünyanın en görkemli arkeolojik parkı yaratılmalıdır. 8.500 yıllık bir geçmişe sahip olan İzmir kentinin Kemeraltı Çarşısı, Kadifekale, Basmane ve Agora yı kapsayan Tarihi Kent Merkezi yeniden yapılandırılmalı, müze şehir olarak restore edilmeli ve şehir turizmine hizmet edecek şekilde kente kazandırılmalıdır. 2007 yılında Bakanlar Kurulu kararı ile Kemeraltı ve çevresi Kentsel Yenileme Alanı ilan edilmiştir. Tarihi kent merkezinin, kentsel yenileme alanı olmanın avantajları da göz önünde bulundurularak, UNESCO Dünya Mirası Listesine dahil edilmesi için gerekli çalışmalar yapılmalıdır. Agora Ören yerindeki kazı ve restorasyon çalışmaları aralıksız devam ettirilmeli, kamulaştırmalar tamamlanmalıdır. Kadifekale de çevre düzenlemeleri, kazı ve restorasyon çalışmaları hızlandırılmalıdır. Antik tiyatro kamulaştırma çalışmalarına kesintisiz devam edilmeli, kazı ve restorasyon çalışmalarına başlanılmalıdır. Ayrıca İzmir Büyükşehir Belediyesi nin yapmayı planladığı Ege Medeniyetleri Müzesi çalışmaları hızlandırılmalıdır. Bu müzenin mutlak suretle çok büyük kapalı alana sahip olmasına gerek bulunmamaktadır. Müze için seçilen yer Agora ve Kadifekale arasındadır. Bu müze Agora-Kadifekale-Antik Tiyatro ile bir bütün olarak ele alınır, kapalı ve açık alanları ile bir arkeolojik park haline getirilir ve bir kampus niteliği kazandırılır ise müthiş bir cazibe merkezi yaratılabilir. 5
İzmir'de sağlık sektörü yatırımları hızlanmalı ve sağlık turizminin teşvik edilmesi sağlanmalıdır. İzmir e uluslararası bir sağlık merkezi kazandırılmalıdır. EXPO 2015 ve EXPO 2020 adaylığında İzmir in teması sağlık olarak belirlenmiştir. İzmir sağlık ve sağlıklı yaşam ile özdeşleşebilecek özeliklere sahip bir kenttir. Kentte devletin sağlık yatırımlarını arttırması, özel sektörün sağlık ve sağlık turizmi konularında yapacağı yatırımlar için önünü açması ve sağlık turizminin teşvik edilmesi önem arz etmektedir. Diğer yandan, İzmir de sağlık yatırımları Alsancak yöresinde yoğunlaşmasına karşın sektörün fiziki ve mekansal yönden ciddi sıkıntıları bulunmaktadır. AB normlarına göre çağdaş standartlara getirilmeye çalışılan sağlık tesisleri mevzuatının gerekleri, daha önce yapılmış yatırımların revize edilme ihtiyacını doğurmuştur. Bu kapsamda sektörün tüm bileşenlerini bir araya getirecek ve onlara modern alt ve üst yapı olanakları sunacak uluslararası nitelikte bir Sağlık Merkezi oluşturulmalıdır. Bu merkez için ideal yer İnciraltı dır. İnciraltı bölgesinde genel ve ihtisas hastaneler, dal merkezleri, laboratuar ve klinikler, fizik tedavi ve termal tesisler ile otellerin de yer alacağı bir merkez oluşturulabilir. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, İzmir Büyükşehir Belediyesi, Balçova Belediyesi ve ilgili kurum-kuruluşlar, sivil toplum örgütleri ile birlikte bir araya gelerek bu bölgenin sağlık turizmine yönelik yatırımlara ev sahipliği yapacak nitelikte planlaması sağlanmalıdır. Cumhuriyetimizin 100. Yılında 2023 te İzmir de EXPO benzeri uluslararası organizasyon düzenlenmelidir. Cumhuriyetimizin 100. yılında İzmir de dünyanın en büyük ticari ve kültürel fuarı olan EXPO sergisi benzeri büyük ölçekli bir uluslararası etkinlik düzenlenmesi İzmir in dünya kenti vizyonunun gelişmesine büyük katkı sağlayacaktır. Kentte Disneyland, Epcot Center gibi cazibe merkezleri, tema parklar yapılmalıdır. İzmir, turizm açısından pek çok zenginliği barındırırken ne yazık ki kent merkezinde kentlinin ve turistlerin ilgisini çekecek ve uluslararası boyutta ses getirecek bir cazibe merkezine sahip değildir. 6
Geçmişte bir ay boyunca açık kalan İzmir Enternasyonal Fuarı, gerek yurtdışından gerekse yurt içinden milyonlarca insanı İzmir e çeken bir aktivite olmakla birlikte günümüzde bu özelliğini kaybetmiştir. İzmir e cazibe merkezi kazandırmak için kentte tema parkları geliştirilmeli, Disneyland, Epcot vb. arkeoloji ve tarih parkları, hayvanat bahçesi, botanik bahçesi, dev bir müze, şehir akvaryumları, hobi merkezleri, bilim merkezi, sanat merkezi, oyun parkı, modern ve sağlıklı gece eğlence merkezleri, fonksiyonlar kente kazandırılmalıdır. İzmir kruvaziyer turizmde ana liman olmalıdır. 2003 yılından bu yana yürütülen çalışmalar sayesinde İzmir in en önemli turizm alt dalı haline gelen kruvaziyer turizmde daha ileri gelişmelerin sağlanması ve İzmir in Akdeniz in ilk 5 limanından biri haline gelebilmesi için kruvaziyer liman ihtiyacı kritik hale gelmiştir. Uluslararası kruvaziyer firmaları, mevcut durumdaki sıkıntıları yakın zamanda yeni bir kruvaziyer liman yapılması beklentisi ile görmezlikten gelebilmektedir. Ancak yakın zamanda bir gelişme sağlanamazsa kruvaziyer firmalarının İzmir den vazgeçme durumları da bir gerçek olarak karşımızda durmaktadır. Bu nedenle, İzmir deki diğer tüm kurum ve kuruluşlardan öte İzmir Büyükşehir Belediyesi nin, İzmir Alsancak Limanı Genel Kargo ve Yolcu Salonu bölümünün kruvaziyer liman olarak özelleştirilmesi aşamasında, kruvaziyer limanının ulaşım, trafik ve çevresel sorunlarının çözümü ve bir turist gözüyle kente bakılarak eksikliklerin ivedi olarak tamamlanması konularını öncelik olarak ele alması ve kruvaziyer turizme daha fazla sahip çıkması beklenmektedir. İzmir in kruvaziyer turizmde yakaladığı başarıyı daha da öteye taşımak için kruvaziyer limanı özelleştirmesi bir an önce yapılmalı, özelleştirme tamamlanana kadar mevcut Alsancak Limanı ndaki yolcu salonu revizyondan geçirilmelidir. İzmir Körfezi ve İzmir Alsancak Limanı nın rehabilitasyonu ile Körfez Geçiş projeleri gerçekleştirilmelidir. Odamızın İzmir in EXPO 2015 adaylığı sürecinde hazırladığı projelerden biri; İnciraltı-Çiğli arasında, İzmir Çevre yolunu bir halka şeklinde tamamlayacak şekilde, bir kısmı tüp geçit bir kısmı 7
asma köprü olmak üzere İzmir Körfez Geçişi nin yapılmasıdır. Bu projede; İnciraltı ve Çiğli arasındaki 6 km mesafenin tünel ve viyadüklerle bağlanabileceği belirtilmiştir. Ayrıca; iç körfezde eski Ragıp Paşa Dalyanı nın bulunduğu sığ bölge başta olmak üzere diğer sığ bölgeler ile derelerin yarattığı sığlıklarda yapılacak taramalardan, akıntı sirkülasyonu sağlayacak kanal taramalarından ve liman yaklaşım kanalı ve diğer taramalardan çıkacak dökü malzemesi körfezin dip akıntılarını engellemeyecek, doğal döngüye bir zarar vermeyecek şekilde uygun bir yerde depolanabilir ve bir ada oluşturulabilir. Bu adada körfezle ve İzmir le bütünleşen bir tema parkı ve anıt oluşturulabilir veya İzmir le bütünleşecek simge bir yapı inşa edilebilir. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından etüdlerine başlanan, imar planlarına işlenen ve ÇED süreci devam eden projenin çalışmaları hızlandırılmalı ve proje hayata geçirilmelidir. Ayrıca proje kapsamında yapay adanın İzmir i simgeleyen şekilde kurgulanması, rekreasyon alanları ve plajların oluşturulması değerlendirilmelidir. İzmir Körfezi ve Rehabilitasyon Projesi nin hayata geçirilmesi ile İzmir Alsancak Limanı yıllardır beklediği yatırımlara en kısa sürede kavuşacak ve zedelenen imajı tekrar güçlenecektir. Körfez taraması ve yeni terminal yapımı ile birlikte İzmir Alsancak Limanı, yıllık 3 milyon TEU kapasite ile Akdeniz in ilk üç limanı arasına girerek ülkemizin ana limanı olabilecektir. Böylelikle Alsancak Limanı ana liman, Çandarlı Limanı transit liman, Nemrut Limanı dökme yük ve özel iskeleler ile ilimiz ülkemizin 2023 yılı 500 milyar dolar ihracat hedefine ulaşmasına katkı koyabilecektir. Bu nedenle; kısa sürede liman yaklaşım kanalı taramasının ve liman özelleştirmesinin tamamlanmasını bekliyoruz. Güney lojistik merkezi kurulmalıdır. Bir yüzyıl önce dünyanın antreposu konumundaki kentimiz, zaman içerisinde ulaşım imkanlarından yoksun bırakılması nedeniyle bu avantajını kaybetmiştir. Ancak mevcut coğrafi avantajlarını koruyan, Türkiye nin batıya açılan kapısı olan, havayolu ulaşımı imkanları gelişen şehrimizin lojistik sektöründeki önemi ve potansiyeli gün geçtikçe daha belirgin bir biçimde ortaya çıkmaktadır. 8
Bu noktadan hareketle, İzmir in batısından ve güneyinden gelen yüklerin kent merkezini meşgul etmeden konteynır ve gümrükleme hizmetlerinin verilebileceği, intermodal taşımacılık standartlarına uygun bir lojistik merkezin yapılması önem kazanmaktadır. Kemalpaşa da yürütülen lojistik merkez projesi doğudan ve kuzeyden gelen yüklere hizmet verebilirken İzmir in güneyinden ve batısından gelen yükler için İzmir in güney aksında Torbalı veya Menderes ilçelerinde Güney İzmir Lojistik Merkezi kurulmalıdır. Kamulaştırma çalışmaları devam eden ve Işıkkent'te son bulacak olan İzmir-Ankara hızlı tren projesi İzmir merkezde sonlanmalıdır. Kemalpaşa - Işıkkent - Alsancak arası 2 hızlı tren hattı ve bir yük hattı şeklinde tasarlanmalı Kemalpaşa Lojistik Köyü ile Alsancak Limanı arası bağlantı sağlanmalıdır. İzmir Banliyö Hattı (İZBAN) kuzeyde Bergama güneyde Selçuk a kadar uzatılmalı, diğer hızlı tren, demiryolu ve hafif raylı sistem projeleri de gerçekleştirilmelidir. Aliağa Menderes Hafif Raylı Sistem Projesi kuzeyde Bergama, güneyde Selçuk a ve Efes e kadar uzatılmalıdır. Bu sistem daha sonra mevcut hatları takip ederek Bayındır, Tire ve Ödemiş e kadar saçaklanmalıdır. Kuzeyde Bergama ya kadar uzanan hafif raylı sistemin Aliağa OSB ile bağlantısı kurulmalıdır. Kuzey Ege Çandarlı Limanı bir an önce devreye girmelidir. Mayıs 2011 de mendirek inşaatı temeli atılan Çandarlı Limanı nın ilk etabının 2018 yılında tamamlanması öngörülmektedir. Limanın üst kullanım hakkının özelleştirilmesi ihalesi, inşaat çalışmaların belli aşamaya gelmesini müteakip yapılmalıdır. Sonrasında ise devam edecek çalışmalarla ülkemizin ilk ve tek ana transit limanı olma, Akdeniz deki transit yüklerinin en önemli uğrak noktası olma ve dünyanın ilk on limanı arasına girme gibi unvanları elde etmelidir. Liman art alanı planlaması, karayolu ve demir yolu bağlantıları da bu ihalelere paralel olarak projelendirilmeli ve gerçekleştirilmelidir. Çandarlı Limanının verimli çalışması için liman geri sahasında tüm Türkiye den beslenmesi gerekmektedir. Bu nedenle Çandarlı Limanı geri sahası karayolu ve demiryolu bağlantılarının yüklerin transferi bakımından Türkiye ölçeğinde daha geniş 9
kapsamlı irdelenerek Çandarlı Limanına ulaşım bağlantılarının güçlendirilmesi yönünde çalışlmalar yapılmalıdır. Pasaport Limanı Dalgakıranı ve pasaport kıyısı birlikte planlanarak kente kazandırılmalıdır. Pasaport Limanı dalgakıranı bakımsız ve terk edilmiş görünümü ile yüzyılı aşkın süredir kaderine terk edilmiş durumdaydı. Odamız, İzmir in en önemli mekanların başında gelen bu yerin tüm İzmir halkının kullanımına sunacak şekilde kültür, sanat, eğlence ve gösteri mekanları, akvaryum, su sporları, su ve ışık oyunları, butik otel, kafeterya, rekreasyon ve seyir alanları, marina, yat fuarı vb. fonksiyonları barındırarak kente kazandırmak amacıyla 15 Ağustos 2021 tarihine kadar geçerli olmak üzere üst kullanım hakkını almıştır. Odamız; ilgili kamu kurumları ile işbirliği içinde, kıyı mevzuatına uygun olarak bu alanı planlamak ve kente kazandırmak amacıyla çalışmalara başlamıştır. Pasaport Dalgakıranı, Pasaport kıyısı, Pasaport İskelesi ve Konak Pier ile birlikte Pasaport bölgesinin İzmir in cazibe merkezi olması ve İzmir e kazandırılması yönünde yürütülen çalışmalara destek verilmesi beklenmektedir. Kentsel dönüşüm projeleri vakit kaybetmeden uygulanmalıdır. İzmir, körfez çeperinde gelişmiş ve etrafı volkanik dağlarla çevrili yıldız formunda yayılım gösteren bir kenttir. İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından 2007 yılında yürürlüğe sokulan ve 2009 yılında revize edilen İzmir Kentsel Bölge Nazım İmar Planı ve Raporunda belirtildiği üzere kent merkezindeki toplam 9.525 ha. konut alanının 4.310 ha. alanı gecekondu ve imar afları sonucuna göre gelişmiştir. 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun, 31 Mayıs 2012 tarihinde yürürlüğe girmiş, ardından uygulama yönetmelikleri çıkarılmıştır. İzmir deki kentsel dönüşüm 2 milyon İzmirliyi doğrudan ilgilendirmektedir. Ülkemizin 2023 yılı hedefleri baz alındığında İzmir de her yıl 75.000 bin konutun kentsel dönüşüme tabi tutulması gerekmekte ve İzmir in yıllık nüfus artışının 100.000 kişi olduğu hesaplanırsa yer yıl 25.000 yeni konut ihtiyacı doğmaktadır. Bu durumda İzmir de yıllık toplamda 100.000 yeni konut ihtiyacı bulunmaktadır. 10
Bu şartlar altında kentsel dönüşüm projelerinde ve uygulamalarında İzmir e öncelik verilmesi kaçınılmazdır. Ancak kentsel dönüşüm projelerinden kastedilen 15-20 katlı niteliksiz apartman kütlelerinin yaratılması veya salt TOKİ eliyle projeler üretilmesi değildir. Kentsel dönüşüm denildiğinde sadece konut alanları değil sanayi, ticaret ve üretim alanlarının da dönüşümü gerçekleştirilmelidir. İzmir de mekanların büyük çoğunluğu sağlıksız iş ve yaşam koşullarına sahiptir ve kentsel nitelikten söz etmek mümkün değildir. Bu tür dönüşümler de yapıldığında İzmir in en büyük kazancı: çarpık, sağlıksız ve yıkılma riski olan yapılardan kurtulmak olacaktır. Kentsel dönüşümde, Bakanlık-Belediyeler-Meslek Kuruluşları-Vatandaş arasındaki işbirliği ve iletişimi güçlendirecek modelleri geliştirilmeli, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Belediyeler tarafından arsa üretilmeli ve inşaatlar yerel aktörler tarafından yapılarak kentsel dönüşüm gerçekleştirilmelidir. İzmir e modern çarşı ve siteler kazandırmak için gerekli arsalar üretilmelidir. İzmir in metropoliten kent merkezinde kurulan ve geçmişte mobilya, matbaa, gıda, inşaat ve diğer sektörlerin ihtiyaçlarını yanıt verebilen çarşı ve siteler günümüzde yetersiz kalmaktadır. Daha geniş sergileme, açık ve kapalı depolama alanlarına ihtiyaç sektörler Odamıza başvurmakta yeni çarşı ve sitelerin kurulmasını talep etmektedir. Odamız bu konuda, sektörlerin ihtiyaçlarını karşılayabilecek ve uygun maliyetle temin edilebilecek arsalar için saha araştırmaları yürütmektedir. Ancak İzmir gibi arsa fakiri bir kentte, şehir merkezine yakın uygun büyüklükte ve maliyette arsalar bulmak oldukça zordur. En uygun olabilecek bölge Pınarbaşı-Işıkkent-Doğanlar bölgesidir. Bununla birlikte yerel yönetimler tarafından imar planlarında işaret edilen yerler, yüksek eğimleri nedeniyle çarşı ve siteler için uygun değildir. Diğer yandan bu bölgedeki arsaların çoğu imar uygulaması görmemiş olup zayiatlar yüksektir. Bu durum yatırımı imkansız hale getirmektedir. İzmir Büyükşehir Belediyesi ve ilgili ilçe belediyeleri mevcut çarşı ve sitelerin sorunlarına kalıcı çözümler getirirken yeni çarşı ve siteler için gerekli arsaları kapsamlı olarak tekrar ele alınmalı ve İzmir ticaret hayatının ihtiyaç duyduğu çarşı ve siteler için uygun arsalar üretilmelidir. 11
İzmir Alsancak, Basmane Garları ile Halkapınar bakım tesisleri kente kazandırılmalıdır. Alsancak ve Basmane Garlarının, gar fonksiyonlarını devam ettirmek ve gelecekte İzmir kent merkezindeki demiryolu ve hafif raylı sistem trafiğini sorunsuz bir şekilde çalışmasını sağlamak suretiyle buradaki tarihi mekanlar kültür, ticaret, gar, resmi tesis, otel, sosyal tesis, rekreatif alanlar olarak kente kazandırılmalıdır. Bu kapsamda garların fonksiyonlarının engellemeden atıl olan tarihi binaların, boş alanların kente kazandırılması ve demiryolu trafiğinin gelecekte aksamadan daha çok yolcu ve yük taşımasında kullanılmasının sağlanması amaçlanmalıdır. İzmir Alsancak Limanı Genel Kargo rıhtımında kruvaziyer liman projelendirilmesi, hemen arkasındaki Alsancak Gar Meydanı ve Vahap Özaltay Meydanı taşıt trafiğinin yer altına alınması ve bu alanın gerçek anlamda bir meydan haline gelmesi, Alsancak Gar kompleksinin gar özelliğini yitirmeden kente kazandırılması, İzmir Tekel Sigara Fabrikası'nın kültür merkezine dönüştürülmesi ile bu bölge hem İzmirlinin hem de turistlerin kullanabileceği müthiş bir cazibe merkezi niteliğine dönüşebilir. Balık hali Güzelbahçe deniz kıyısına taşınmalı ve turistik bir yer haline getirilmelidir. Geçmiş yıllarda Konak Merkezde ve kıyıda yer alan balık hali, Konak Pier in yapılması ile birlikte iç bölgeye Buca ya taşınmış ve denizle bağı kopartılmıştı. Fakat dünya ve Avrupa örneklerine bakıldığında balık hallerinin deniz kıyısında olduğu ve turizm amaçlarına da hizmet ettiği görülmüştür. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından Güzelbahçe Balıkçı Barınağı dolgu ile genişletilmek suretiyle Balık Halinin buraya taşınmasına uygun hale gelmektedir. Bununla birlikte üstyapının ve işletmenin kimin tarafından yapılacağı hususu henüz belirsizdir. Balık Halinin işletmesinin özel sektör tarafından yapılmasının, İzmir Büyükşehir Belediyesi nin denetim ve kontrole odaklanmasının daha sağlıklı işleyiş ve gelişim süreci yaratacağına inanılmaktadır. 12
İzmir e işlevsel ve futbola daha elverişli stadyumlar kazandırılmalıdır. Alsancak Stadı, bu kentin tarihidir. Dolayısıyla stadın yerinde güçlendirilerek korunması sağlanmalıdır. Diğer yandan kentimizin en büyük stadı olan Atatürk Stadyumu nu konumu ve kolay ulaşım imkanı ve büyüklüğü nedeniyle mutlaka değerlendirilmelidir. Atatürk Stadyumu nun daha işlevsel ve futbola daha elverişli şekilde kullanılması amacıyla Odamızın oluşturduğu fikir projesi kapsamında; stadın zeminini derinleştirip üstünü kapatıp kapasitesini artırmak suretiyle İzmir e bir futbol mabedi kazandırabilecektir. Ayrıca yer üstü ve yer altı otoparkları, yeme-içme birimleri, aynı zamanda taraftar satış mağazalarının da olabileceği şekilde kurgulanmalıdır. Çeşme deki turizm merkezlerinin imar planları tamamlanmalı yatırımcıya sunulur hal getirilmelidir. Ayrıca Çeşme merkezde sahil düzenlemesi ve kentsel tasarım uygulamaları yapılarak dünya çapında marka haline getirilmelidir. Kültür ve Turizm Bakanlığı nın Çeşme de yapmış olduğu yargı engeline takılan turizm amaçlı çevre düzeni planları yargı engelini ortadan kaldıracak şekilde revize edilmeli ve onaylanmalı; bu çalışmalara paralel olarak yöredeki hazine arazilerinin turizm amaçlı kullandırılması için tahsis çalışmaları gerçekleştirilmelidir. Çeşme deki turizm yatırımları Antalya daki her şey dahil konseptindeki gibi dev turizm yatırımları şeklinde değil daha butik tarzda, nitelikli, özel konseptleri olan doğa, tarih, kültürel ve yerel motiflerle örtüşen projelere yönelik olmalıdır. 13