AVRUPA BİRLİĞİNE KATILIM MÜZAKERELERİNİN TEKNİK ÖZELLİKLERİ ve TÜRKİYE NİN MÜZAKERE SÜRECİNDEKİ NİHAİ DURUMU 1
TÜRKİYE-AB İLİŞKİLERİ Türkiye-AB ilişkilerinin neredeyse Birliğin tarihi kadar eskidir. Key Milestones: 1958 Roma Antlaşması 1959 Türkiye nin Ortaklık Başvurusu 1963 - Ankara Antlaşması (1995 Gümrük Birliği için 3 aşama) 1973- Katma Protokol 1987-Türkiye'nin tam üyelik başvurusu 1995 Gümrük Birliği 1999 - Helsinki Zirvesi (Adaylık statüsü) Brüksel Zirvesi (16-17 Aralık 2004-Kopenhag Siyasi Kriterleri) 3 Ekim 2005 Resmi müzakere Süreci (İlişkiler yeni bir boyut kazanıyor)
KATILIM MÜZAKERELERİ SÜRECİ NEDİR? Her aday ülkenin AB müktesebatını ne kadar sürede kabul edip, yürürlüğe koyacağının ve de etkili bir şekilde uygulayacağının belirlendiği süreç Klasik müzakerelerden çok farklı, manevra alanı çok dar Aday ülke AB müktesebatının tümünü benimsemek ve uygulamak için gerekli kurumsal yapılanmayı oluşturmak zorundadır.(1995 Madrid Zirvesi) Müzakere edilen tek husus, uygulama takvimidir. 3
AB Müktesebatı Nedir? AB Müktesebatı, AB Hukuk sistemine verilen addır. Yaklaşık 120 bin sayfadan oluşmaktadır. AB'yi kuran ve daha sonra değişikliğe uğrayan antlaşmaları, Aday ülkelerin AB'ye katılırken imzaladıkları katılım antlaşmalarını, Konsey, Komisyon, Avrupa Toplulukları Adalet Divanı gibi Topluluk organlarının çıkardıkları tüm mevzuatı ifade etmektedir. Söz konusu müktesebat, Katılım Müzakereleri Fasılları çerçevesinde 35 başlık altında sınıflandırılmıştır. 4
MÜZAKERE BAŞLIKLARI 1. Malların Serbest Dolaşımı 2. işçilerin Serbest Dolaşımı 3. iş Kurma Hakkı ve Hizmet Sunumu Serbestisi 4. Sermayenin Serbest Dolaşımı 5. Kamu Alımları 6. Şirketler Hukuku 7. Fikri Mülkiyet Hukuku 8. Rekabet Politikası 9. Mali Hizmetler 10. Bilgi Toplumu ve Medya 11. Tarım ve Kırsal Kalkınma 12. Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı 13. Balıkçılık 14. Ulaştırma Politikası 15. Enerji 16. Vergilendirme 17. Ekonomik ve Parasal Politika 18. İstatistik 19. Sosyal Politika ve İstihdam 20. İşletme ve Sanayi Politikası 21. Trans-Avrupa Şebekeleri 22. Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Koordinasyonu 23. Yargı ve Temel Haklar 24. Adalet, Özgürlük ve Güvenlik 25. Bilim ve Araştırma 26. Eğitim ve Kültür 27. Çevre 28. Tüketicinin ve Sağlığın Korunması 29. Gümrük Birliği 30. Dış İlişkiler 31. Dış, Güvenlik ve Savunma Politikaları 32. Mali Kontrol 33. Mali ve Bütçesel Hükümler 34. Kurumlar 35. Diğer Konular 5
MÜZAKERE BAŞLIKLARI KOPENHAG KRİTERLERİ: Siyasi Kriterler: Demokrasi, Hukukun Üstünlüğü, İnsan Haklarına ve Azınlık Haklarına saygıyı teminat altına alan Kurumların varlığı Ekonomik Kriterler: İşleyen bir Pazar ekonomisinin varlığı ve Birlik içindeki piyasa güçleri ve rekabet baskısına karşı koyma kapasitesi AB Müktesebatı: Siyasi Birlik ve Ekonomik ve Parasal Birlik de dahil olmak üzere AB müktesebatına uyum kapasitesi MAASTRICHT KRİTERLERİ: Toplulukta en düşük enflasyona sahip (en iyi performans gösteren) üç ülkenin yıllık enflasyon oranları ortalaması ile, ilgili üye ülke enflasyon oranı arasındaki fark 1,5 puanı geçmemelidir. Üye ülke devlet borçlarının GSYİH sına oranı %60 ı geçmemelidir. Üye ülke bütçe açığının GSYİH sına oranı %3 ü geçmemelidir. Herhangi bir üye ülkede uygulanan uzun vadeli faiz oranları 12 aylık dönem itibariyle, fiyat istikrarı alanında en iyi performans gösteren 3 ülkenin faiz oranını 2 puandan fazla aşmayacaktır. Son 2 yıl itibariyle üye ülke parası diğer bir üye ülke parası karşısında devalüe edilmiş olmamalıdır. 6
ADAY VE POTANSİYEL ADAYLAR? Acceeding Hırvatistan Aday Ülkeler Türkiye İzlanda (17.06.2010/26.07.2010) Karadağ (17 Aralık 2010) Makedonya Cumhuriyeti (16.12.2005) Sırbistan (01.03.2012) Potansiyel Aday Ülkeler Arnavutluk Bosna ve Hersek Kosova 7
MÜZAKERE SÜRECİ Müzakere Süreci ADAY ÜLKE VE ÜYE ÜLKELER ARASINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN HÜKÜMETLERARASI KONFERANS: Müzakere Sürecinin resmi olarak başlar. MÜZAKERE ÇERÇEVE BELGESİ Tarama Süreci: Topluluk müktesebatı ve ulusal mevzuatın uyum düzeyi ortaya konur. TANITICI TARAMA AYRINTILI TARAMA TARAMA SONU RAPORU Avrupa Komisyonu her fasıl için Aday ülke, mevzuatının müktesebatla (AÇILIŞ KRİTERLERİ) müktesebata ilişkin sunumlar yapar uyumunu her fasıl için ortaya koyar. OYBİRLİĞİ Açılış Kriteri yok / Açılış Kriterinin Karşılandığı Fasıl bazlı Müzakereler: Fiili olarak müzakerelerin başlaması Teyit edilmiş Aday ülke AB MÜZAKERE POZİSYON ORTAK TUTUM BELGESİ BELGESİ (KAPANIŞ KRİTERLERİ) Kapanış Kriterleri Karşılanmış ise Faslın Geçici olarak Kapatılması 33 Faslın Geçici olarak Kapatılması 8
MÜZAKERE SÜRECİ 35 faslın kalıcı olarak kapatılması Avrupa Komisyonu, Katılım Anlaşmasını hazırlar. Katılım Anlaşmasına ilişkin Konsey, üye ülkeler ve aday ülkelerin görüşleri Katılım Anlaşması, Avrupa Parlamentosunca onaylanır. (BASİT ÇOĞUNLUK) Katılım Anlaşması, Konseyce onaylanır. (OYBİRLİĞİ) Anlaşmanın, üye ülkeler ve aday ülkece imzalanması Üye ülkeler ve aday ülkede İç Onay Süreci (parlamento/referandum) 9
Geçici Olarak Kapatılan Başlıklarda Düzenli izleme İlerleme Raporu katkıları Her yıl uyum ve uygulamaya ilişkin detaylı bilgi Tekrar açılması: Yeni müktesebat Taahhütlerin yerine getirilmemesi İlave geçiş dönemi talepleri 10
MÜZAKERE SÜRECİNE KONU ÖNEMLİ BELGELER 1997 Lüksemburg Zirvesi Katılım Ortaklığı Belgesi Ulusal Program İlerleme Raporu 1999 Helsinki Zirvesi 11
MÜZAKERE SÜRECİNE KONU ÖNEMLİ BELGELER 1- KATILIM ORTAKLIĞI BELGESİ (KOB) Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanır. AB Müktesebatının üstlenilmesindeki öncelikleri gösterir. Üyelik için alınması gereken önlemleri kapsar. Aday ülkenin kat ettiği gelişmelere göre düzenli olarak güncelleştirilir. 12
MÜZAKERE SÜRECİNE KONU ÖNEMLİ BELGELER 2- AB MÜKTESEBATININ ÜSTLENİLMESİNE İLİŞKİN ULUSAL PROGRAM KOB da yer alan önlemlerin nasıl ve ne zaman gerçekleştirileceğini ayrıntılı olarak ortaya koyar... KOB daki değişikliklere, paralel olarak güncelleştirilmesi beklenmektedir. KOB a cevabi nitelik taşır... 13
MÜZAKERE SÜRECİNE KONU ÖNEMLİ BELGELER KATILIM ORTAKLIĞI BELGELERİ 2001 YILI KOB 2001/235/EC sayılı Konsey Kararı 24 Mart 2001 tarihli AB Resmi Gazetesi ULUSAL PROGRAMLAR 2001 YILI UP 2001/2129 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 24 Mart 2001 tarihli Resmi Gazete 2003 YILI KOB 2003/398/EC sayılı sayılı Konsey Kararı12 Haziran 2003 tarihli AB Resmi Gazetesi 2003 YILI UP 2003/5930 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 24 Temmuz 2003 tarihli Resmi Gazete 2006 YILI KOB 2006/35/EC sayılı Konsey Kararı 26. Ocak 2006 tarihli AB Resmi Gazetesi Türkiye nin müzakere sürecinin başlamasına denk geldiğinden, yeni bir UP hazırlanması uygun bulunmamıştır. Onun yerine 2007-2013 yıllarını kapsayan Müktesebat Uyum Programı hazırlanmıştır 2008 YILI KOB 2008/157/EC sayılı Konsey Kararı 26 Şubat 2008 tarihli AB Resmi Gazetesi 2008 YILI UP 2008/14481 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 31 Aralık 2008 tarihli Resmi Gazete 14
MÜZAKERE SÜRECİNE KONU ÖNEMLİ BELGELER 3- İLERLEME RAPORLARI KOB belgesinde yer alan tedbirlerin izlenmesini sağlar Yıllık ilerleme ya da gerilemeleri özetler İlerleme olarak mevzuatın resmi gazetede yayımlanması ya da ilgili idari yapılan kurulması vb. Bilgi kaynakları: Delegasyon, STK, vb. ayrıca Türkiye yıllık ilerleme raporu katkısını iletir. 15
TARAMA VE MÜZAKERE SÜRECİNDEKİ BELGELER 2- Tarama (Sonu) Raporu Rapor AB Bakanlar Konseyine gönderilir: 1. Konseyin Genişleme Alt-Grubu (uzmanlar) 2. Üye devletlerce onaylanmak üzere üye devletlerin AB nezdindeki büyükelçilerinden oluşan Daimi Temsilciler Komitesi (COREPER) gönderilecektir. Bakanlar Konseyi onayı (oybirliği) alınır. 16
NELER MÜZAKERE EDİLİR? MÜZAKERE ENSTRÜMANLARI NELER? Neler Müzakere edilemez? AB Müktesebatına uyum sağlanıp sağlanmayacağı/uygulamaya yönelik idari yapıların oluşturulup oluşturulamayacağı Kopenhag Siyasi kriterlerine uyulup uyulmayacağı Kopenhag Ekonomik Kriterleri 17
NELER MÜZAKERE EDİLİR? MÜZAKERE ENSTRÜMANLARI NELER? Neler müzakere edilebilir? Sadece AB Müktesebatına ne zaman ve nasıl uyum sağlayacağımızı müzakere edilebiliriz. Geçici tedbirler müzakere edilebilir. geçici süreler, ek yardım, AB düzenlemelerindeki değişiklikler, geçici derogasyonlar. 18
NELER MÜZAKERE EDİLİR? MÜZAKERE ENSTRÜMANLARI NELER? Aday Ülkenin ve AB nin Elindeki Enstrümanlar Neler? Türkiye nin ve AB nin elindeki araçlar (müzakere pozisyonu belgesi içinde talep ediliyor) geçiş dönemi (uygulama takvimi), Derogasyon (istisna) 19
NELER MÜZAKERE EDİLİR? MÜZAKERE ENSTRÜMANLARI NELER? Geçiş Dönemi ve Geçici Derogasyon Hangi Durumlarda Talep Edilebilinir? AB Müktesebatına uyumun ekonomik, sosyal ve siyasi sorunlar yarattığı durumlarda; Bazı müzakere başlıklarında (enerji,çevre, sosyal politika) Taleplerimize somut gerekçelere dayandırabiliyorsak düzenleyici etki analizi (regulatory impact analysis) 20
NELER MÜZAKERE EDİLİR? MÜZAKERE ENSTRÜMANLARI NELER? Hangi Alanlarda Alınması Zor? Temel serbest piyasa ekonomisi kuralları ile ilişkili konular : devlet yardımları, kamu ihalesi, fikri ve sınai mülkiyet hakları İşletmelerin rekabet gücünü doğrudan etkileyen hususlar: teknik mevzuat, bazı sosyal politika unsurlar AB nin siyasi öncelikleri ile çelişen alanlar : gıda güvenliği, uluslararası örgütlü suçla mücadele, nükleer güvenlik, iltica ve göç kuralları 21
NELER MÜZAKERE EDİLİR? MÜZAKERE ENSTRÜMANLARI NELER? Hangi Alanlarda Alınması Daha Kolay? AB nin hassas olmadığı konular Üretim sürecini dolaylı etkileyen ve aday ülkeye büyük maliyet getirecek hususlar : çevre, ulaştırma ve enerji mevzuatının bazı bölümleri Aday ülke açısından : Düzenleyici Etki Analizi sonunda sektörel olumsuz etkininin somut şekilde kanıtlanması; Devlet bütçesine aşırı yükün belirlenmesi; Ulusal çıkarla çelişmesi ve söz konusu çıkarın AB açısından büyük önem taşımıyor olması. 22
NELER MÜZAKERE EDİLİR? MÜZAKERE ENSTRÜMANLARI NELER? ÖRNEK: KALICI DEREGASYON Malta Malta da en az 5 yıl boyunca ikamet etmeyen yabancıların, ikinci konut amacıyla gayrimenkul edinmelerini sınırlayan mevzuatın, AB üyesi ülke vatandaşlarına karşı ayırımcı olmamak koşuluyla daimi olarak korunmasına izin verilmiştir. Estonya 92/43/EEC Doğal Çevrenin (habitat) Korunması Bozayı avlanma yasağı 23
NELER MÜZAKERE EDİLİR? MÜZAKERE ENSTRÜMANLARI NELER? ÖRNEK: GEÇİŞ DÖNEMİ Polonya İlgili düzenleme: 1999/74/EC sayılı kuluçkaya yatan kümes hayvanlarının korunmasında asgari standartlara ilişkin direktif. Buna göre, kümes alanının en az % 65 lik bölümünde yükseklik asgari 36 cm., geri kalan alanda asgari 33 cm., Polonya da ilgili direktifle uyumlu olmayan ve 2000 yılından önce faaliyete geçmiş 44 tesise, 31 Aralık 2009 a kadar geçiş süresi verilmiştir. 24
NELER MÜZAKERE EDİLİR? MÜZAKERE ENSTRÜMANLARI NELER? ÖRNEK: AB nin Korunma Önlemi-İşçilerin Serbest Dolaşımı İngiltere ve İrlanda dışındaki AB ülkeleri G.Kıbrıs ve Malta hariç yeni üyelerin vatandaşlarına 2 yıl süreyle kendi ulusal hukuklarını uygulayacaklardır. Bu uygulama katılım tarihi itibariyle 5 yıl boyunca devam edebilecektir. 5. yılın sonunda üye ülkeler, iş gücü piyasalarının ciddi olarak bozulması veya bozulma tehdidi altında olması halinde, serbest dolaşım engelini Komisyon a bildirimde bulunarak iki yıl daha uzatabileceklerdir. Bu koruma önleminde, karşılılık ilkesi uygulanacaktır 25
Türkiye nin Müzakere Sürecindeki Nihai Durumu 26
Türkiye nin Müzakere Sürecindeki Nihai Durumu 33 Faslın tanıtıcı ve ayrıntılı tarama toplantıları tamamlandı Tarama Sonu Raporu Türkiye ye resmi olarak iletilen:24 Açılan fasıl sayısı :13 27
Türkiye nin Müzakere Sürecindeki Nihai Durumu Müzakere Sürecinde bugüne kadar 13 fasıl müzakereye açılmıştır. Kalan 20 fasıldan 17 si siyasi olarak bloke edilmektedir. Ek Protokol Şartı: 8 Fasıl (11 Aralık 2006 GİDİK Kararı) Malların Serbest Dolaşımı, Gümrük Birliği, Balıkçılık, Taşımacılık, Dış İlişkiler, İş Kurma Hakkı ve Hizmet Sunumu Serbestisi, Mali Hizmetler, Tarım ve Kırsal Kalkınma Ek protokolün uygulanması tüm fasıllar için kapanış kriteridir. Fransa nın Blokajı : 4 fasıl Tarım ve Kırsal Kalkınma-Ekonomik ve Parasal Politika-Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Koor.- Mali ve Bütçesel Hükümler-Kurumlar GKRY nin Blokajı: 6 Fasıl Eğitim ve Kültür-Dış, Güvenlik ve Savunma Politikası- Yargı ve Temel Haklar-Adalet, Özgürlük ve Güvenlik-İşçilerin Serbest Dolaşımı-Enerji (KAMU ALIMLARI, REKABET, SOSYAL POLİTİKA VE İSTİHDAM) Çeşitli fasıllarda 6 kapanış kriterinin karşılandığı Komisyon tarafından teyit edilmiştir. İşletme Sanayi Politikası, Trans-Avrupa Ağları, Şirketler Hukuku (4. KK), Tüketicinin ve Sağlığın Korunması (4. KK), Mali Kontrol (3. ve 5. KK) 28
Açılan ve Geçici Olarak Kapatılan Fasıllar 25. Bilim ve Araştırma (Avusturya: 12 Haziran 2006) Açılan Fasıllar 4.Sermayenin Serbest Dolaşımı (Fransa: 18 Aralık 2008) 6. Şirketler Hukuku (Slovenya: 12 Haziran 2008) 7. Fikri Mülkiyet Hukuku (Slovenya: 12 Haziran 2008) 10. Bilgi Toplumu ve Medya (Fransa: 18 Aralık 2008) 16.Vergilendirme (Çek Cumhuriyeti: 30 Haziran 2009) 18. İstatistik (Almanya: 26 Haziran 2007) Müzakere Pozisyonunu Vermeye Davet Edildiğimiz ve Müzakere Pozisyonlarını unduğumuz Fasıllar 17. Ekonomik ve Parasal Politika (MPB: 9 Mart 2007) 26. Eğitim ve Kültür (MPB: 25 Mayıs 2006) Konsey de Onaylanıp Açılış Kriteri Belirlenen Fasıllar 1. Malların Serbest Dolaşımı (Kıbrıs açılış kriteri) 3. İş Kurma Hakkı ve Hizmet Sunumu Serbestisi (Kıbrıs açılış kriteri) 5. Kamu Alımları 8. Rekabet Politikası 9. Mali Hizmetler (Kıbrıs açılış kriteri) 11. Tarım ve Kırsal Kalkınma (Kıbrıs açılış kriteri) 19. Sosyal Politika ve İstihdam 29. Gümrük Birliği (Kıbrıs açılış Kriteri) Taslak Tarama onu Raporlarının Henüz Türkiye ye İletilmediği Fasıllar Konsey de Görüşülmesi üren Fasıllar 2. İşçilerin Serbest Dolaşımı 13. Balıkçılık 14. Taşımacılık Politikası (Kıbrıs açılış kriteri) 15. Enerji 22. Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Koordinasyonu 23. Yargı ve Temel Haklar 24. Adalet, Özgürlük ve Güvenlik 30. Dış İlişkiler (Kıbrıs Açılış Kriteri 33. Mali ve Bütçesel Hükümler Komisyon da Görüşülmesi üren Fasıllar 31. Dış, Güvenlik ve Savunma Politikası Kıbrıs sorunu nedeniyle taslak rapor hazırlanamadı. 20. İşletme ve sanayi Politikası (Almanya 28 Şubat 2007) 21. Trans Avrupa Ağları (Portekiz: 19 Aralık 2007) 28.Tüketicinin ve ağlığın Korunması (Portekiz: 19 Aralık 2007) 32.Mali Kontrol (Almanya: 26 Haziran 2007) 27. Çevre 12.Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı 29
Türkiye nin Müzakere Sürecindeki Nihai Durumu Önümüzdeki Dönemde Açılabilecek Fasıllar Mevcut koşullar altında kısa vadede, teknik çalışmalarını yerine getirip açabileceğimiz 3 fasıl bulunmaktadır: Kamu Alımları, Rekabet, Sosyal Politika ve İstihdam. Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Koor. 30
Türkiye nin Müzakere Sürecindeki Nihai Durumu AB Stratejisi (Ocak 2010) Siyasi Blokajların Bertaraf Edilmesi Halinde; Mevcut koşullar altında, İlk 2 ayda, Eğitim ve Kültür-Ekonomik ve Parasal Politikalar İlk 6 ayda enerji, İşçilerin Serbest Dolaşımı, Mali Bütçesel Hükümler, Mali Hizmetler 12 ayın sonunda, Balıkçılık, Dış İlişkiler, Adalet Özgürlük Güvenlik, Gümrük Birliği 31
Pozitif Gündem Pozitif Gündem, ilk defa Avrupa Komisyonu tarafından 2011 İlerleme Raporu ile birlikte yayımlanan 2011-2012 Genişleme Strateji Belgesinde gündeme getirildi. Türkiye nin katılım sürecine ilişkin yeni ve verimli bir süreci başlatan bir platform olacağını belirtildi. Hiçbir şekilde katılım müzakerelerine bir alternatif değildir. GEÇİCİ BİR ÇALIŞMA YÖNTEMİ Açılış toplantısı 17 Mayıs 2012 tarihinde Avrupa Birliği Bakanı ve Başmüzakereci Egemen BAĞIŞ ve Avrupa Komisyonu Genişlemeden Sorumlu Üyesi Stefan FÜLE tarafından yapılmıştır. 32
POSITIVE AGENDA
Pozitif Gündem Pozitif Gündem kapsamında ilk etapta 8 fasılda çalışma grubu oluşturulmuştur: 3. Fasıl: İş Kurma Hakkı ve Hizmet Sunumu Serbestisi 6. Fasıl: Şirketler Hukuku (4. KK) 10. Fasıl: Bilgi Toplumu ve Medya 18. Fasıl: İstatistik 23. Fasıl: Yargı ve Temel Haklar 24. Fasıl: Adalet, Özgürlük ve Güvenlik 28. Fasıl: Tüketicinin ve Sağlığın Korunması (4. KK) 32. Fasıl: Mali Kontrol (3. ve 5. KK) 34
Pozitif Gündem Vize Konusu: Türkiye den başka hiçbir aday ülkenin vatandaşlarının AB ülkelerine seyahatlerinde vize yükümlülüğüne tabi olmadıkları gerçeği AB nin Türkiye ye çifte standart uyguladığı iddialarına temel oluşturur hale gelmiştir. Avrupa Komisyonuna nihai hedefi Türk vatandaşlarına yönelik Schengen vizesinin kaldırılması olan vize muafiyeti diyalogu sürecini başlatmak konusunda yetki (21 Haziran 2012) Geri Kabul Anlaşmasının karşılıklı paraflanması Komisyon tarafından kabul edilebilir bir vize muafiyeti yol haritası hazırlanması Geri Kabul Anlaşmasının imzalanması Antlaşmanın yürürlüğü Türk vatandaşların vize serbestisinde yararlanmaya başlamasıyla olacaktır.
Pozitif Gündem ENERJİ: General interest of EU Ülkemizin teknik olarak müzakerelere hazır olduğu bir fasıl olmasına rağmen GKRY nin siyasi blokajı nedeniyle bu fasıl müzakerelere açılamamaktadır. 9 Şubat 2012 Dörtlü Zirve Türkiye-AB enerji ilişkilerinin ele alındığı bu zirvede, işbirliği yapılabilecek alanlarda amacıyla ortak bir çalışma grubu oluşturulması ve bir yol haritasının hazırlanması konusunda mutabık kalınmıştır. 14 Haziran 2012 Dörtlü Zirve Türkiye-AB Pozitif Gündem: Türkiye-AB Enerji Sektörü Geliştirilmiş İşbirliği belgesi tüm taraflarca kabul edilmiştir.
Pozitif Gündem Terörle Mücadele: Kamu Personelimizin Komisyonda Görevlendirilmesi: Türkiye ile AB arasında 28 Eylül 2011 tarihinde bir Mutabakat Zaptı imzalanmıştır. Tüm kamu personelinin başvurabileceği ilk pozisyonlar Nisan ayında açıklanmış, böylece kamu personelimiz ilk kez resmi olarak Avrupa Komisyonunda çalışma imkanına sahip olmuştur.
İrlanda Dönem Başkanlığı AB Genişleme tarihinde ilk defa bir aday ülke teknik olmayan sebeplerden dolayı yarıdan fazla başlığı müzakereye açamamaktadır. İspanya Dönem Başkanlığından beri (Haziran 2010) fasıl açılamamaktadır. (Belçika, Macaristan, Polonya, Danimarka, Güney Kıbrıs) İrlanda Dönem Başkanlığında bu durumu değiştirmek istiyoruz. Kısa vadede açılabilecek fasıllar: Chapter 15- Enerji (Southern Cyprus) Chapter 17- Ekonomik ve Parasal Politika (French Blockage, No Opening Benchmarks) Chapter 22- Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Koordinasyonu (French Blockage) Chapter 26- Eğitim ve Kültür (Southern Cyprus, No Opening Benchmarks)
Sürecin Getirileri İki boyut: Resmi Müzakere süreci Reform Süreci Kopenhag Siyasi Kriterleri 2001 yılından bu yana devam eden çalışmalar sonucunda Kopenhag Siyasi Kriterlerine uyum amacıyla son Anayasa Değişikliği de dahil olmak üzere bugüne kadar toplam 3 Anayasa Değişiklik Paketi, 8 Uyum Yasa Paketi, 1 Reform Paketi kabul edildi. Örnekler: Ölüm cezası her koşulda kalktı. Devlet Güvenlik Mahkemeleri kapatıldı. Kadın-erkek eşitliği Anayasal güvenceye kavuştu. TCK nın 301. Maddesi nde yapılan değişiklikle beraber açılan dava sayısında önemli bir azalma kaydedildi. Farklı dil ve lehçelerde yayın ve bunların öğrenimi mümkün kılındı. TRT farklı dil ve lehçelerde yayın yapmaya başladı. İşkenceyle mücadele amacıyla işkence ve kötü muamele suçlarından alınan cezaların para cezasına çevrilmesinin önüne geçildi. 39
Sürecin Getirileri İki boyut: Resmi Müzakere süreci Reform Süreci Müktesebata Uyum 2001 yılından bugüne kadar müktesebat uyumu kapsamında yaklaşık; 340 ün üzerinde birincil düzenleme 1500 ün üzerinde ikincil düzenleme yayımlanmıştır. Yapılan mevzuat uyum çalışmaları, enerji verimliliğinden, kan bağışına, meslek standartlarından çocuğumuzun oyuncağına, çevrenin korunmasından kadın istihdamına, tarımda kullanılan gübreden yüzdüğümüz deniz suyuna, kesilen hayvan sayısının tutulmasından işyerinde tacize, kefaletten, kaybolan eşyamıza kadar günlük hayatımızın her alanını kapsıyor. Yapılan reformlar, kiracıdan ev sahibine; çocuklardan özürlülere, kadınlara; doktorlardan işçiye; KOBİ lerden sanayiciye çiftçiye; deney hayvanlarından beslediğimiz ineğe; bebeğimizden köpeğimize kadar geniş bir kitleyi de etkiliyor. 40
Sürecin Getirileri İki boyut: Resmi Müzakere süreci Reform Süreci Ekonomik Kriterler Türkiye nin, Avrupa nın 6. dünyanın ise 15. büyük ekonomisi haline gelmesi, küresel ekonomik krizden başarıyla çıkarak 2010 yılında %8,9 luk büyüme oranına ulaşması başta AB ülkeleri olmak üzere herkesin hayranlıkla izlediği bir dönüşümdür. Ticaret hacmimizin 1963 de 1 milyar dolar bile değilken, 1995 de 56 milyar dolara, 2005 de 190 milyar dolara, 2010 yılında 300 milyar dolara ulaşması bir tesadüf değildir. Bugün Türkiye yaklaşık 20 ülke ile serbest ticaret anlaşması olan, dünyanın dört bir yanıyla ticaret yapan bir ülkedir. Kişi başına düşen milli gelir, 1963 de 400, 1995 de 2759, 2005 de 5000, 2010 da 10.079 dolara yükselmiştir. Enflasyon verileri değerlendirildiğinde ise, 2005 yılında %7,7 olan enflasyon (TÜFE) oranı, 2009 yılı itibariyle son yılların en düşük seviyesi olan % 6,5 e gerilemiştir. 41
Sürecin Getirileri İki boyut: Resmi Müzakere süreci Reform Süreci Mali İşbirliği, Projeler ve Programlara Katılım Çok kısıtlı bütçeye sahip küçük bir proje bazen itfaiyecimizin üye ülke uygulamalarını yerinde görmesini sağladı, bazen suça itilen çocuklar için koruyucu ortam sağladı, bazen kız çocuklarının okullaşmasına katkı verdi, daha büyük bütçeli projeler ise bazen gümrük idarelerimizin modernizasyonunu, bazen deprem tehlike haritalarının çıkarılmasını, bazen de işletme-işgücü uyumsuzluğunun giderilmesini sağladı. Nihayetinde binlerce proje hem Türkiye de toplumsal yaşamın farklı alanlarını yeniden şekillendirdi hem de yeni iş ve istihdam alanları yarattı. 2002-2010 arası MFIB sözleşmeye bağlanan proje sayısı 5.000 civarıdır. 42
Teşekkür Ederim Can BÜYÜKPAMUK Katılım Politikası Başkanlığı Avrupa Birliği Bakanlığı İletişim Bilgileri: Tel: 312-218 16 51 E-posta: cbuyukpamuk@ab.gov.tr 43