ADANA VETERİNER KONTROL ENSTİTÜ MÜDÜRLÜĞÜ ENSTİTÜNÜN TARİHÇESİ Enstitümüz, 1964 yılında VETERİNER SUBTROPİKAL HASTALIKLAR VE GIDA KONTROL LABORATUVARI adı altında kurulmuştur. 1978 yılında ismi VETERİNER BÖLGE SAĞLIK KONTROL LABORATUVARI olarak değiştirilmiştir. 1982 yılında VETERİNER KONTROL VE ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ adını almış ve Kurttepe Köyü ile Karaisalı asfaltı arasındaki şimdiki yerine taşınmıştır. Enstitümüzün kurulduğu bina Seyhan Tarım İlçe Müdürlüğü olarak hizmet vermeye devam etmektedir. 1985 yılında bünyesinde Veteriner Mikrobiyoloji Enstitüsü adı altında "Döner Sermaye İşletmesi" faaliyete geçirilmiştir. 1987 yılında Bakanlığımız bünyesinde yapılan düzenleme ile ismi, HAYVAN HASTALIKLARI ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ ve bünyesindeki Döner Sermaye İşletmesi de Hayvan Hastalıkları Araştırma Enstitüsü - Döner Sermaye İşletme Müdürlüğü olarak değiştirilmiştir. 1994 yılında ise, Bakanlığımız Makamının 22.09.1994 tarih ve MKD-6-1/65 sayılı Olur'ları ile ismi : VETERİNER KONTROL VE ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ ve bünyesindeki Döner Sermaye İşletmesi de VETERİNER KONTROL VE ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ - DÖNER SERMAYE İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ olarak yeniden değiştirilmiştir. Halen Bakanlığımıza "Doğrudan Bağlı Kuruluş" statüsünde faaliyetini sürdürmektedir.
ADANA VETERİNER KONTROL ENSTİTÜ MÜDÜRLÜĞÜ ENSTİTÜNÜN GÖREVLERİ Enstitümüz Güneydoğu sınırımızdaki komşu ülkelerden gelebilecek Pandemik Hastalıklara karşı (Sığır vebası, Şap hastalığı, Mavidil hastalığı, At vebası vs.) erken teşhis ve uyarı görevini yapmaktır. Bu düşünceden hareketle; Enstitümüz Bölgesine bağlı Adana, İçel, Hatay, K.Maraş, G.Antep, Kilis, Adıyaman, Osmaniye ve Ş.Urfa İllerinde aşağıda belirtilen 3 ana başlık altında faaliyetlerini sürdürmektedir. 1- Bölgesindeki illerde her türlü Hayvan Hastalıklarının teşhisini yapmak ve mücadele yöntemlerini tesbit etmek 2- Bölge şartlarında gerek duyulan Araştırmaları yapmak ve Bakanlığımızın öngördüğü Projeleri uygulamak, 3- Bölgemizdeki Veteriner Hekimler ve Hayvan Yetiştiricilerini eksikliği duyulan konularda eğitmek, Seminerler düzenlemek ve Enstitülerimizin ihtiyacı olan "Uzman Veteriner Hekimler" yetiştirmek, Üretim faaliyetimiz : Enterotoksemi Aşısı üretimimiz Bakanlık Makamının 08.02.1996 tarih ve 202 sayılı emirleri ile 20 Şubat 1996 tarihinde üretimi durdurulan Enterotoxemi aşısı yine Bakanlığımızın 25.06.1999 tarih ve 466 Sayılı Olur'ları ile 01.07.1999 tarihinden itibaren yeniden üretilmeye başlanmış olup halen üretim çalışmaları devam etmektedir. Enstitümüze teşhis maksadıyla marazi maddeler, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı - İl Müdürlükleri ve İlçe Müdürlüklerinden, Belediye Veteriner Müdürlüklerinden, Serbest Veteriner Hekimlerden ve bizzat yetiştiriciler tarafından intikal ettirilmektedir. Ayrıca, Bölgemizdeki İl Müdürlüklerinin Uzman Veteriner Hekim talepleri üzerine, Enstitümüz elemanları hastalık çıkan yerlere giderek, mahallinde incelemelerde bulunmakta ve gerekli marazi maddeleri alınarak teşhis çalışmaları yürütülmektedir.
ADANA VETERİNER KONTROL ENSTİTÜ MÜDÜRLÜĞÜ MİSYONUMUZ Bölgemizde hayvan sağlığı ve veteriner halk sağlığı konularında ortaya çıkabilecek sorunların tespiti. Ortaya çıkan sorunların çözümüne ve yeni tekniklerin uyğulamaya aktarımına yönelik ulusal ve Uluslar arası işbirlikler ile yeni araştırmalar planlanması. Yapılan bu araştırmalardan elde edilen sonuçların karar vericilere ülkemiz hayvancılık politikalarının oluşturulmasında kullanılmak üzere sunulması ve bulguların yayın ve yayım yolu ile uygulayıcılara aktarılması. VİZYONUMUZ Sorumluluk alanında bulunan bütün illerde ve ülkemizde ortaya çıkabilecek hayvan hastalıklarının kontrolü ile ilgili çözüm önerileri üretebilen,hayvan sağlığı ile ilgili sorunları öngörebilen,bu sorunları ortadan kaldırmak için bilimsel çerçevede çözüm arayan, ülke hayvancılığının gelişimi için araştıran,bilgi üreten ve bu bilgiyi paylaşan, ulusal ve uluslar arası düzeyde referans gösterilen bir bölge laboratuvarı olmaktır.
ADANA VETERİNER KONTROL ENSTİTÜ MÜDÜRLÜĞÜ
ADANA VETERİNER KONTROL ENSTİTÜ MÜDÜRLÜĞÜ ENTEROTOKSEMİ AŞISI ÜRETİMİNDE VE POTENS TESTLERİNDE FARE TOKSİN TİTRASYON VE NÖTRALİZASYON TESTLERİNİN ALTERNATİFİ OLARAK ELISA' NIN KULLANILMASI Dr. Mestan ÖZYER 1 Şükrü Taşkın TUNCA 1 Araştırmaya 1995 yılı Nisan ayında başlanmış ve 1996 yılı Aralık ayında tamamlanmıştır. Bu araştırma Enterotoksemi aşılarının bağışıklık kontrollerinde ve saha çalışmalarında kan serumlarındaki antitoksin seviyelerini belirlemek amacıyla farelerde yapılan toksin nötralizasyon testine alternatif olarak in-vitro bir testin kullanım olanağını araştırmak amacıyla yapılmıştır. Sonuçta ELISA testinin aşılanan tavşan kan serumlarındaki Cl. perfringens antitoksinlerini hassas bir şekilde ortaya kotabildiği ve bu haliyle deney hayvanlarına alternatif olabileceği anlaşılmıştır. Özellikle tek bir kriter için yapılan geçer/kalır testlerinde ELISA, fare TNT ile iyi bir uyum göstermiştir. Bu araştırmada kullanılan ELISA kiti ticari olarak pazarlanmadığı için Enstitü şartlarında hazırlanmıştır. Bazı ülkelerde ELISA testi Enterotoksemi aşısı ve diğer aşıların bağışıklık kontrolünde resmi test olarak kullanılmaktadır. Sonuç olarak, ELISA ülkemizde de aşıların bağışıklık kontrollerinde toksin nötralizasyon testine yardımcı olarak veya alternatif olarak kullanılarak deney hayvanı kullanımı ve bundan ileri gelen sakıncalar azaltılabilir. Ayrıca epidemiyolojik amaçlı yapılan serolojik taramalar için ithal edilen pahalı ELISA kitlerinin, Türkiye'de üretilmesi amacıyla çalışmalar yapılması önerilir. Anahtar Kelimeler : toksin, nötralizasyon, in-vitro, ELISA 1 ADANA Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü - Vet.Hek
ADANA VETERİNER KONTROL ENSTİTÜ MÜDÜRLÜĞÜ ENTEROTOKSEMİ VAKALARININ TEŞHİSİNDE FARE TOKSİTE TESTLERİNE ALTERNATİF OLARAK ELISA TESTİNİN UYGULANMASI Dr. Mestan ÖZYER 1 Mehmet MİRİOĞLU 1 Araştırmaya 1995 yılı Nisan ayında başlanmış ve 1996 yılı Aralık ayında tamamlanmıştır. Bu Araştırma ile Enterotoksemi hastalığının teşhisinde deney hayvanlarında fare toksitite testlerine alternatif olarak in-vitro testlerin kullanılabilirliğini araştırmak ve teşhis çalışmalarında deney hayvanı kullanımından ileri gelen sakıncaları azaltmak hedeflenmişti. Bu amaçla öncelikle ELISA testinin değişik ortamlardaki Cl. perfringens toksinlerini tespit edebilme yeteneğinin ortaya konulması gerekiyordu. Bu araştırmanın sonucunda ELISA testinin fare testlerine göre çok hassas tespit yapabildiği (2-4 ng toksin) ve kısa sürede sonuç verdiği tespit edilmiştir. Dünyada bu amaçla hazırlanmış ticari bir kit olmadığı için kullanılan ELISA kitleri Enstitüde hazırlanmıştır. Bu araştırma sonucunda çok yüksek fiyatlarla ithal edilen ELISA kitlerinin Türkiye şartlarında ucuz olarak hazırlanabileceği gösterilmiştir. Sonuç olarak, Enterotoksemi hastalığının teşhisinde ELISA gibi in-vitro testlerin deney hayvanı kullanımına alternatif olarak kullanılabileceği gösterilmiştir. ELISA testinin toksinlerden ileri gelen diğer anaerob hastalıkların teşhisinde kullanılabilirliği konusunda araştırmalar yapılabilir. Ayrıca yurt dışından ithal edilerek yoğun olarak kullanılan ELISA kitlerinin Türkiye'de üretimi için araştırma projelerinin hazırlanması önerilir. Anahtar Kelimeler : toksitite, in-vitro, ELISA 1 ADANA Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü - Vet.Hek. İLETİŞİM Kurum Adı :Adana Veteriner kontrol enstitü Müdürlüğü. Adresi :Huzurevler mah.1.cad.turgut Özal Bulvarı No:1 Pk:01122 Çukurova/ADANA Telefon :0322 2390486 Fax :0322 2390495 E-Posta :adana@vet.gov.tr
Muayene Materyali Gönderme ve Teşhis Hizmetleri Dr. Mehmet Tuzcu Adana Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsü
Hayvan hastalıkları ile mücadelenin isabetli ve etkili olabilmesi için hastalığın doğru ve çabuk teşhis edilmesinin büyük önemi vardır. Klinik bulgular ile hastalıkların kesin teşhisinin imkanı yoktur. Hasta ve ölen hayvanlardan laboratuvara materyal göndermek suretiyle laboratuvar bulgularının klinik ve otopsi bulguları ile birleştirmesiyle hastalıkların kesin teşhisleri yapılabilir.
Materyalin Muayene Sonucunu Etkileyen Faktörler Marazi maddenin alınmasıyla ilgili olumsuzluklar, Laboratuvara gönderilmesiyle ilgili olumsuzluklar, Protokol düzenlemesiyle ilgili olumsuzluklar olarak sıralanabilir.
Marazi madde alınmasıyla ilgili olumsuzluklar Şüphe edilen hastalığa uygun olarak alınmaması, Örneklerin asepsi ve antisepsi kurallarına uygun alınmayışı, Ölümü beklemeden kesilen hayvanlardan (ölüm lezyonları ve septisemi şekillenmeden) alınması, Ölümden çok sonra alınması, Organlardan yeterli büyüklükte materyalin alınmaması, Tedavi görmüş hayvanlardan alınması, Teşhis isteğinin ihbari mecburi hastalıklara yöneltilmesi
Laboratuvara marazi madde gönderilmesiyle ilgili olumsuzluklar Prezervatif ve fiksatif sıvı kullanılmaması yada soğuk zincirin bozulması Ambalajın standart olmayışı ve bozulması veya kırılması, kirli torba içinde gönderilmesi, yolda gecikmeye bağlı kokuşma olması
Protokol düzenlemesiyle ilgili olumsuzluklar Hastalık mahallinde incelenmeden protokol düzenlenmesi, Anemnezin, çoğunlukla yetiştirici ifadesine dayandırılması, Şüphe edilen hastalığa karşı özel marazi maddenin protokolde yer almaması, Yapılan aşılamalara ve tedavilere dair kayıtların yazılmaması, Anemnez ile teşhisi istenen hastalık arasında ilginin olmaması.
Zoonoz hastalıklara ait şüpheli marazi maddeler laboratuvara gönderilirken çevrenin kontaminasyonunu önlemek amacıyla ambalajının çok iyi yapılarak materyalin kurye ile gönderilmesi daha doğru olur.
HASTALIKLARA GÖRE GÖNDERİLECEK MATERYALLER
Bakteriyel Hastalıklar
Abortlarda : Atık yavru, plasenta, kotiledonlar,vaginal akıntı, amniyotik sıvılar. Bunlara ulaşılamazsa atıktan üç hafta sonra anne kanı veya serumu gönderilir. Aktinomikoz ve Aktinobasillozda : Lezyonun derin kısımlarından alınan irin ile yapılacak froti ve kapaklı bir tüpte irin gönderilir. Antraks'ta : Bir kaç kan frotisi ile lam üzerine bir damla kan damlatılarak kurutulur, ayrıca pamuğa emdirilmiş kan gönderilir. Agalakside : a. Süt steril bir şişeye sağılır 50 cc.sine 200 ünite penisilin katılır. b. Şiş eklemlerden steril enjektörle çekilen sıvı steril tüpe aktarılır. c. Hastalıktan şüpheli koyun ve keçi kan serumları gönderilir. Basiller ichtero hemoglobinuri : Taze kadavradan kan frotisi, karaciğer, kaburga, periton ve kalp kesesi sıvısı gönderilir.
Brucellosis Atık yavru: Yavru gönderilmelidir gönderilemez ise yavrunun mide içeriği, dalağı, karaciğeri, akciğerleri ve fötal membranlardan parçalar alınarak ayrı ayrı steril şişelerde gönderilir Süt : Memeler yıkanır, alkolle silinir. 4 memeden steril, kapaklı bir şişeye sağılan 50 cc. süte 0.5 gr. Asit borik katılarak gönderilir. Peynir, tereyağı, kremadan 50 şer gr. steril kavanozlarda gönderilir. Ölen veya kesilen hayvanlardan : karaciğer, dalak,uterus, böbrek, meme ve kemik iliğinden numuneler gönderilir. Serolojik muayeneler için : Kan ve kan serumu.
Bradzo Abomasum mukozasından ve içeriğinden yapılan frotiler gönderilir. Ancak bunlar ölümden 6 saat sonraya kadar alınmış olmalıdır. Botulismus : a. Hastalardan kan serumu, b. Hasta hayvanların yem ve otlarından numuneler. c. Yem ambarlarında, otlar arasında ve civar meralarda bulunan hayvan kemikleri gönderilir. Buzağı Septisemisi Ölen hayvanların mezenteryal lenf yumruları, iç organlarından parçalar, artritis varsa açılmamış eklem gönderilir.
Enterotoksemi : İnce barsağın üç ayrı yerinden ayrı şişelere 30-60 cc. barsak içeriği alınır, üzerine 5 damla kloroform damlatılılarak gönderilir. Numuneler : 1. İnce barsağın mideye yakın yerinden, 2. İnce barsağın orta yerinden, 3. İnce barsağın kolona yakın yerinden alınır. Eğer barsak boşsa mideden kolona kadar ince barsağın çeşitli yerlerinden ince barsağın mukozasından en az 20 froti (özellikle ileum kısmından) yapılır, kurutulur. Ayrıca böbrek ve beyinden parçalar % 10 formol içinde gönderilir. Keçi ciğer ağrısı : Göğüs boşluğundaki eksüdat steril olarak alınır, steril bir şişeye konur. Akciğer parçaları ayrı bir şişede % 50 gliserinli tuzlu su içinde gönderilir,
Leptospirozis Ölen veya öldürülen hayvanlardan karaciğer, dalak ve böbrek taze ve formol içinde gönderilir. Yeni ölmüş veya öldürülmüş hayvandan taze idrar. Kan parazitlerinden ayırmak için kan frotisi, böbrek, dalak frotileri de beraberinde gönderilmelidir. Listeriosis : Atık yavru zarları, vajen ve uterus akıntısından yapılan tampon, beyin arkadan uzunlamasına bölünerek yarısı formol içinde diğer yarısı gliserinli tuzlu su içinde gönderilir. Malign Ödem : Yeni ölmüş veya öldürülmüş hayvanlardan lezyonlu doku parçaları ile 3.cü veya 4.cü kaburga kemiği gönderilir.
Mastitis : Meme önce temiz bir bezle silinerek temizlenir. Bundan sonra % 70 alkole ıslatılmış bir pamukla meme başları silinir. Pamuk sıkılarak alkolü giderildikten sonra aynı pamukla meme başları kurulanır. Meme başının üst tarafından sıkılarak meme başı kanalındaki süt atıldıktan sonra steril bir tüpe 20-30 cc. süt sağılır, ağzı iyice kapatılır. Hemen laboratuvara elden götürülür. Ertesi gün götürülecekse +4 ºC de buzdolabında saklanır. Nekrobasilloz : Nekrotik lezyonların kesit yüzlerinden yapılacak tuşe preparatlar gönderilir Pasteurellosis : Taze kadavralardan kalp kanı steril bir tüp içinde; karaciğer, dalak, böbrek ve akciğerde lezyon varsa lezyonlu doku parçaları gönderilir.
Pseudotuberkülose : Abseleşmiş lenf yumrularından ve organlardan alınan parçalar % 10 formol % 50 gliserinli tuzlu su içinde ayrı ayrı kaplarda gönderilir. Paratüberküloz : Canlı hayvanlardan rektum mukozasından kazıntı, kurutulmuş froti, gaita ve serum gönderilir. Ölen hayvanlardan ileum, sekum, kolon ve lenf yumruları % 10 luk formol içinde gönderilir. Ruam : Canlı hayvanlardan kan serumu gönderilir. Salmonellosis : Akut vakalarda kan, ölü hayvanlardan lezyonlu organlar karaciğer, mezenter lenf yumruları, safra, kalp kanı, barsak içeriği, akciğer ve beyin ayrı ayrı kaplarda % 50 gliserinli tuzlu su içinde gönderilir. Tüberküloz : Lezyonlu organ ve lenf yumrusunun bir kısmı taze olarak, bir kısmı da %10 formol içerisinde gönderilir. Tularemi : Lenf yumruları gönderilir.
Campylobacteriosis Sığırlardada atık yavruya ait dokular özellikle karaciğer, vagina ve uterus akıntısı, prepusyum içeriği, kontamine olmamasına, özen gösterilerek gönderilmelidir. Koyunlarda atığın tamamı gönderilir
Viral Hastalıklar
Anemi enfeksiyöz : Hastalardan ateşli devrede 20 cc sitratlı kan. Ölen hayvanlardan histolojik muayene için karaciğer, dalak, böbrek, lenf yumrusu, akciğer, böbrek üstü bezleri ve ilikli uzun kemik gönderilir. At vebası : Ateşli hayvanlardan iç organlar gönderilir. Çiçek : Koyun, keçi ve sığırlardan hastalığın nodül ve papüllerinden alınacak örnekler % 50 gliserinli tuzlu su içinde gönderilir.
Coryza Gangrenosa : Baş ve boyun lenf bezleri, karaciğer, dalak, buzlu termosta ve kan sitratlı tüplerde en çabuk şekilde laboratuvara ulaştırılır. Ektima : Yeni oluşan lezyonlardan kabuk ve deri parçası % 50 gliserinli tuzlu su içinde gönderilir. Kuduz : Ölen veya öldürülen hayvanların beyinleri bufferli gliserin içinde, yahut tüm hayvan, veya yalnızca kafa gönderilir. Yalancı kuduz (Aujesky) : Hasta hayvanların omur ilik ve sinir gangliyonları taze olarak gönderilir.
Luping ill a. Ölen hayvanın kadavrası, b. Ölen hayvanın omur ilik ve beyninin yarısı formol, diğer yarısı gliserinli tuzlu su içerisinde gönderilir. c. Hasta hayvanlardan toplanan keneler kapaklı kaplarda gönderilir. Lumpy Skin Disease : Hastalığın ilk safhasındaki nodüllerden alınan parçalar veya otopsiden sonra alınan nodüller,% 50 gliserinli tuzlu su içinde, soğuk şartlarda gönderilir.
Mavi Dil : Hastalığın ateşli döneminde alınan 20 cc. sitratlı kan, ölenlerden alınan karaciğer ve dalak örnekleri gliserinli buffer içinde, hastalığı geçirenlerden ise (3-4 hafta sonra) kan serumu gönderilir. Sığır Vebası : a. Hastalığın tipik semptomlarını gösteren ateşli hastalardan 20 cc. sitratlı defibrine kan. b. Ölen hayvanlardan tonsil, preskapülar ve mezenterial lenf yumruları ve dalak aseptik koşullarda alınır, buz içinde laboratuvara gönderilir.
Mantar Hastalıkları
İç organlarda yerleşen vakalarda lezyonlu organ veya organdan parçalar mikrobiyolojik ve histopatolojik muayene için gönderilir. Deride yerleşen mantarlarda (örneğin: Mikotik dermatit, Ringworm veya kellik) lezyonların tedavi görmemiş olanlarının kenar kısımlarından deri kazıntısı ve kıl gönderilir.
Paraziter Hastalıklar
İç Parazitler a. Canlı Hayvandan : Bir sürüdeki paraziter invazyon hakkında bilgi sahibi olmak için 10 hayvandan ayrı ayrı rektumdan alınacak 10'ar gram gaita ayrı ayrı kaplarda veya plastik torbalarda laboratuvara gönderilir. b. Ölü hayvanlardan : Son ölen hayvandan gaita alınır. Ölümün üzerinden zaman geçmesi halinde hayvandaki parazitler lize olduğundan görülemeyebilir. Gaitadan başka ölen hayvanlardan abamazum boşaltılmadan iki ucu bağlanarak, barsaklarda tamamen rektumun sonundan bağlanarak plastik torbalar içinde, akciğer karaciğer, dalak, böbrek ve baş ayrı torbalarda gönderilir.
Atların İç Parazitlerinde a. Canlı Hayvandan : Her hayvandan alınan taze gaita ayrı kaplarda, gaita ile dışarı atılan parazitlerde % 5 lik formol içinde gönderilir. b. Ölü Hayvandan : Sindirim sisteminden toplanmış parazitler % 5 formol veya % 70 alkol içinde gönderilir.
Dış Parazitler Canlı Hayvandan Kene, bit, sinek ve benzeri dış parazitler toplanarak olduğu gibi veya % 70 lik alkol içinde gönderilir. Uyuz vakalarında uyuz böcekleri yukarıdaki gibi, yahut lezyonlu kısım gliserinle yumuşatılarak derin bir şekilde kazınır kazıntı kapalı bir şişe içinde gönderilir.
Kan Parazitleri Canlı Hayvandan : Tedavi görmemiş hayvanların kulak venasından frotiler ve lenf yumrularından yapılan frotiler tespit edilmeden, hayvan üzerinden toplanan kenelerin bir kısmı olduğu gibi, bir kısmı da % 70 alkol içinde gönderilir. Ölü Hayvandan : Karaciğer, dalak, böbrek, kalp ve preskapular lenf yumruları ve beyin taze olarak plastik torbalarda gönderilir.
Yetersizlik Hastalıkları
Yetersizlik hastalıkları için alınacak kan ve kan serumlarının konulacağı tüplerin asitle yıkanmış distile su ile 3-4 defa çalkalanmış olması gereklidir. Materyalleri kesmek için kullanılacak makas ve bıçağında çelik olması zorunludur. Bakır ve selenyum içeren ilaçlar ile tedavi edilmişse kullanılan ilaçlar ve dozları mutlaka kaydedilmelidir. Serum : Kan vena jugularisten çelik iğne ile alınır. Serumu ayrılır. En az 10 cc. serum gönderilir. Kan ve serum dondurularak termos içinde laboratuvara gönderilir. Ot Numunesi : Hayvanların otladıkları yerlerden, gübre ile kirlenmemiş bölgelerden, otların üst kısımlarından çelik makas veya bıçakla kesilen 100 gram ot bir naylon torba içinde gönderilmelidir. Yün Numunesi : Koyunların bir tutam yün çelik makasla kesilir, plastik bir torba içinde, alındığı yeri ve hayvanı belirten bir notla gönderilir.