İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM GENEL OLARAK ULUSLARARASI PORTFÖY YÖNETİMİ 1.1. Uluslararası Portföy ve Yönetimi Kavramları... 1 1.2.Uluslararası Portföy Çeşitlendirmesi ve Etkileyen Faktörler... 3 1.2.1. Yatırımcının Özellikleri İle İlgili Faktörler... 4 1.2.1.1.Yatırımcının Riske Bakış Açısı... 4 1.2.1.2. Yatırımcının Ekonomik Durumu... 9 1.2.1.3. Yatırımcının Sosyal ve Kültürel Durumu... 10 1.2.2.Uluslararası Yatırım Araçları İle İlgili Faktörler... 12 1.2.2.1.Uluslararası Yatırım Araçlarının Likiditesi... 12 1.2.2.2. Uluslararası Yatırım Araçlarının Getirisi... 13 1.2.2.3. Uluslararası Yatırım Araçlarının Riski... 13 1.2.2.3.1.Kur Riski... 15 1.2.2.3.2.Ülke Riski... 20 1.2.2.4.Uluslararası Yatırım Araçlarının Portföyün Risk ve Getirisine Etkisi... 22 1.2.3. Yatırım Yapılacak Ülke İle İlgili Faktörler... 26 1.2.3.1. Piyasalar Arası Bütünleşme ve Ayrışma... 26 1.2.3.2. Yatırım Yapılacak Ülkenin Kredi Derecelendirme Notu... 27 1.2.3.3. Yatırım Yapılacak Ülkedeki Düzenlemeler... 29 1.3. Uluslararası Portföy Çeşitlendirmesinin Avantajları ve Kısıtları... 29 1.3.1. Uluslararası Portföy Çeşitlendirmesinin Avantajları... 30 1.3.1.1 Portföy Riskini Düşürme ve Getiriyi Artırma... 30 1.3.1.2.Yatırımcıların Bilgi Düzeylerinde Gelişme Sağlama... 31 1.3.1.3.Bulaşma Etkisinden Koruma... 32 1.3.1.4. Kur Riskinin Yönetilmesini Sağlama... 32 1.3.2. Uluslararası Portföy Çeşitlendirmesinin Kısıtları... 32 1.3.2.1. Uluslararası Yatırım Araçlarının Neden Olduğu Riskler... 33 1.3.2.2. Ülke Ekonomik Koşulları... 33 1.3.2.3. İşlem Maliyetleri... 34 1.3.2.4. Yurt İçi Yatırımlara Öncelik Verme Eğilimi... 34 1.3.2.5. Eğitim Düzeyi ve Kültürel Farklılıklar... 35 1.3.2.6. Bilgi Akışındaki Aksaklıklar... 35
viii İKİNCİ BÖLÜM ULUSLARARASI YATIRIM ARAÇLARI 2.1. Genel Olarak Uluslararası Yatırım Araçları... 37 2.1.1. Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülke Yatırım Araçları... 38 2.1.2.Ulusal Piyasadan ve Yabancı Piyasadan Doğrudan Alınan Yatırım Araçları... 39 2.1.3. Alacaklılık Hakkı Sağlayan ve Ortaklık Hakkı Sağlayan Yatırım Araçları... 40 2.1.3.1. Alacaklılık Hakkı Sağlayan Yatırım Araçları (Uluslararası Tahviller)... 40 2.1.3.1.1.Yabancı Tahviller... 42 2.1.3.1.2. Euro Tahviller... 43 2.1.3.1.3. Global Tahviller... 45 2.1.3.1.4. Paralel Tahviller... 46 2.1.3.2. Ortaklık Hakkı Sağlayan Yatırım Araçları (Uluslararası Hisse Senetleri)... 46 2.1.3.2.1. Çifte Kayıt Ettirilen Hisse Senetleri... 47 2.1.3.2.2.Yabancı Hisse Senetleri... 48 2.1.3.2.3.Euro Hisse Senetleri... 49 2.1.3.2.4. Depo Sertifikaları... 49 2.1.3.3.Diğer Yatırım Araçları... 52 2.1.3.3.1.Yatırım Fonları... 52 2.1.3.3.2. Hedge Fonlar... 53 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM PORTFÖY TEORİLERİ 3.1.Genel Olarak Portföy Teorileri... 57 3.2.Geleneksel Portföy Teorisi... 57 3.3.Modern Portföy Teorisi... 58 3.3.1.Etkin Piyasalar... 60 3.3.2.Farksızlık (Kayıtsızlık )Eğrileri... 61 3.3.3.Yatırım Fırsatları Seti... 64 3.3.4.Etkin Portföy ve Etkin Sınır... 64 3.3.5.Optimal Portföy Seçimi... 66
ix 3.3.6.Uluslararası Portföy Yatırımlarında Optimal Portföy Seçimi... 67 3.4.Sermaye Varlıklarını Fiyatlandırma Modeli (CAPM)... 70 3.4.1. Sermaye Piyasası Doğrusu... 72 3.4.2. Menkul Kıymet Pazar Doğrusu (Finansal Varlık Pazar Doğrusu)... 79 3.4.3. Sermaye Piyasası Doğrusundan Hareketle Uluslararası Portföy Yatırımlarında Optimal Portföy Seçimi... 87 3.5.Uluslararası Sermaye Varlıklarını Fiyatlama Modeli (ICAPM)... 89 3.6.Arbitraj Fiyatlama Teorisi(APT)... 92 3.6.1. Sistematik Risklere Dayalı Olarak Beklenen Getiri Oranının Hesaplanması.. 93 3.6.2. Sistematik Risklere Dayalı Olarak Getiri Oranının Hesaplanması... 95 3.7.Faktör Modelleri... 99 3.7.1. Tek Faktörlü Modeller ve Pazar Modeli... 99 3.7.2. Çok Faktörlü Modeller ve Fama-French Üç Faktör Modeli... 103 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ULUSLARARASI PORTFÖY YATIRIMLARINDA GETİRİ VE RİSK HESAPLAMASI 4.1. Uluslararası Yatırım Araçlarında Getiri ve Risk Hesaplaması... 107 4.1.1. Uluslararası Yatırım Araçlarında Kur Etkisinden Arındırılmış Getiri Oranı Hesaplaması... 108 4.1.1.1. Hisse Senetleri İçin Kur Etkisinden Arındırılmış Getiri Oranı Hesaplaması... 109 4.1.1.2. Tahviller İçin Kur Etkisinden Arındırılmış Getiri Oranı Hesaplaması. 109 4.1.2. Uluslararası Yatırım Araçlarında Beklenen Getiri ve Risk Hesaplaması... 110 4.1.2.1.Geçmiş Veriler Kullanılarak Beklenen Getiri ve Risk Hesaplaması... 112 4.1.2.2.Geleceğe Yönelik Tahminler Kullanılarak Beklenen Getiri ve Risk Hesaplaması... 114 4.2. Uluslararası Portföylerde Beklenen Getiri ve Risk Hesaplaması... 115 4.2.1.Uluslararası Portföylerde Beklenen Getiri Hesaplaması... 116 4.2.2. Uluslararası Portföylerde Risk Hesaplaması... 117 4.2.3.Yatırım Araçları Arasındaki Korelasyonun Portföy Riskine Etkisi... 121 4.2.3.1.Pozitif Mükemmel Korelasyon... 122 4.2.3.2.Negatif Mükemmel Korelasyon... 124 4.2.3.3.-1 İle +1 Arasındaki Korelasyon... 126
x 4.2.4.Risksiz Varlıkların ve Borçların Portföyün Beklenen Getiri ve Riskine Etkisi.. 128 4.2.4.1. Bir Risksiz Varlık ve Bir Riskli Varlıktan Oluşan Portföyün Risk ve Getirisi... 129 4.2.4.2. Bir Risksiz Varlık ve Birden Fazla Riskli Varlıktan Oluşan Portföyün Risk ve Getirisi... 132 4.2.4.3. Risksiz Borç İle Riskli Portföye Yatırım Yapılması Durumunda Portföy Risk ve Getirisi... 135 4.3.Portföy Risk ve Beklenen Getirisinden Hareketle Karar Verme Yöntemleri... 137 4.3.1. Değişim Katsayısı... 137 4.3.2. Z Değeri... 139 4.3.3. Bilinen Olasılıklar Yaklaşımı... 140 BEŞİNCİ BÖLÜM HİSSE SENEDİ VE TAHVİL DEĞERLEMESİ 5.1.Genel Olarak Hisse Senedi ve Tahvil Değerlemesi... 143 5.2.Hisse Senedi Değerleme Yöntemleri... 144 5.2.1.İndirgenmiş Nakit Akımları Yöntemi... 146 5.2.1.1.Temettü Modeli... 147 5.2.1.1.1. Hisse Senedinin Tek Dönem Elde Tutulması... 148 5.2.1.1.2. Hisse Senedinin Belli Bir Süre Elde Tutulması... 148 5.2.1.1.3.Dağıtılacak Kar Payının Sonsuza Kadar Eşit Olması... 149 5.2.1.1.4.Dağıtılacak Kar Payının Sonsuza Kadar Her Yıl Sabit Bir Hızla Büyümesi... 150 5.2.1.1.5.İki Aşamalı Büyüme... 153 5.2.1.2. Öz Kaynağa Serbest Nakit Akımları Yöntemi (FCFE)... 153 5.2.1.3. Firmaya Serbest Nakit Akımları Yöntemi(FCFF)... 158 5.2.1.4. Ekonomik Katma Değer Yöntemi (EVA)... 161 5.2.2. Göreceli Değerleme Yöntemi... 164 5.2.2.1.Fiyat-Kazanç Oranı... 164 5.2.2.2.Piyasa Değeri -Defter Değeri Oranı... 166 5.2.2.3.Fiyat-Satış Oranı... 169 5.2.2.4.Fiyat- Nakit Akışı Oranı... 170 5.3.Tahvil Değerleme Yöntemleri... 171 5.3.1.İskonto Yöntemi... 172 5.3.2.Macaulay Süresi Yöntemi... 175
xi 5.4.Uluslararası Yatırım Araçlarının Değerlemesini Etkileyen Faktörler... 177 5.4.1.Uluslararası Hisse Senedi Değerlemesini Etkileyen Faktörler... 178 5.4.2.Uluslararası Tahvil Değerlemesini Etkileyen Faktörler... 183 ALTINCI BÖLÜM PORTFÖY YÖNETİM STRATEJİLERİ VE PORTFÖY PERFORMANSININ TESPİTİ 6.1.Portföy Yönetim Stratejileri... 185 6.1.1.Satın Al ve Elde Tut Stratejisi... 186 6.1.2.Endeks İçerikli Strateji... 187 6.1.3.Maliyeti Ortalama Stratejisi... 187 6.1.4.Sabit Değer Stratejisi... 188 6.1.5.Sabit Oran Stratejisi... 190 6.1.6.Değişen Oran Stratejisi... 191 6.1.7. Gelecekteki Yükümlülükleri Karşılama Stratejisi... 192 6.1.8.Analiz Sonucunda Oluşturulan Strateji... 192 6.2. Portföy Performans Ölçüleri... 193 6.2.1.Toplam Riske Göre Performans Ölçüleri... 195 6.2.1.1. Sharpe Oranı... 195 6.2.1.2. M 2 Ölçüsü... 198 6.2.1.3.Sortino Oranı... 200 6.2.1.4. Fama Ölçüsü... 201 6.2.2.Kısmi Riske Göre Performans Ölçüleri... 202 6.2.2.1. Treynor Oranı... 203 6.2.2.2. Jensen (Alfa) Ölçüsü... 205 6.2.2.3. Düzeltilmiş Alfa Oranı... 208 6.2.2.4. T 2 Ölçüsü... 209 6.2.2.5.Değerleme Oranı... 210 Ekler... 211 Kaynakça... 221