2016 ŞUBAT AYI ENFLASYON RAPORU HAZIRLAYAN 03.03.2016 RAPOR Yrd. Doç. Dr. Sema ULUTÜRK AKMAN - İstatistik Araştırma Merkezi Yrd. Doç. Dr. Hakan BEKTAŞ İstatistik Araştırma Merkezi Şubat ayında Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) beklentilerin altında gerçekleşti. Şubat ayında TÜFE bir önceki aya göre %0.02 oranında düştü. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) Beklenti Anketi ne göre katılımcılar, TÜFE nin Şubat ayında %0.68 oranında artış göstermesini beklemekteydi. Anadolu Ajansı (AA) Finans Enflasyon Beklenti Anketi ne göre ise TÜFE nin %0.33 oranında yükselmesi beklenmekteydi. Şubat ayında TÜFE deki yıllık değişim ise %8.78 olmuştur. Bu dönemde Yurt İçi ÜFE (Yİ-ÜFE) bir önceki aya göre %0.20 düşerken yıllık bazdaki artış %4.47 olarak gerçekleşmiştir. Tablo 1. Şubat Ayı için TÜFE ve Yİ-ÜFE değişimleri TÜFE Yİ-ÜFE Değişim (%) 2015 2016 2015 2016 Aylık 0.71-0.02 1.20-0.20 Yıllık 7.55 8.78 3.10 4.47 http://www.ifesam.org Sayfa 1 / 6
% Grafik 1. 2015 ve 2016 Yılları TÜFE Seyiri 9,58 8,78 7,24 7,55 7,61 7,91 8,09 7,20 6,81 7,14 7,95 7,58 8,10 8,81 2015 2016 Grafik 1 de TÜFE nin seyri yer almaktadır. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) nun açıkladığı verilere göre yıllık tüketici enflasyonu, Ocak 2016 döneminde gerçekleşmiş olan %9.58 seviyesinden Şubat 2016 döneminde %8.78 düzeyine gerilemiştir. Grafik 2 de ana harcama gruplarının aylık bazda TÜFE ye katkıları yer almaktadır. Ana harcama gruplarının toplam değişime aylık katkıları incelendiğinde; ulaştırma grubunun enflasyona 4 baz puan ile en fazla katkıyı yaptığı görülmüştür. Bu grubu, 2 baz puan katkı ile çeşitli mal ve hizmetler, lokanta ve oteller, konut, alkollü içecekler ve tütün ile sağlık grupları izlemiştir. Enflasyon sepetinde %23.68 ile en yüksek ağırlığa sahip olan ve enflasyon üzerinde meydana getirdiği yukarı yönlü baskı ile sıkça gündem olan gıda ve alkolsüz içecekler grubunun bu dönemki toplam değişime aylık katkısı ise 0 baz puan olmuştur. Bunun yanı sıra Şubat ayında giyim ve ayakkabı grubunda yaşanan fiyat düşüşleri ise enflasyonu baskılayıcı bir rol oynamıştır. http://www.ifesam.org Sayfa 2 / 6
Grafik 2. Ana Harcama Gruplarının Aylık Bazda 2016 Şubat Ayı TÜFE ye Katkıları ULAŞTIRMA ÇEŞİTLİ MAL VE HİZMETLER LOKANTA VE OTELLER KONUT ALKOLLÜ İÇECEKLER VE TÜTÜN SAĞLIK EV EŞYASI EĞİTİM EĞLENCE VE KÜLTÜR GIDA VE ALKOLSÜZ İÇECEKLER HABERLEŞME GİYİM VE AYAKKABI -0,15 0,00 0,00-0,01 0,04 0,01 0,00-0,20-0,15-0,10-0,05 0,00 0,05 % puan Ana harcama grupları açısından TÜFE incelendiğinde bir önceki aya göre en fazla artış %1.8 ile sağlık grubunda gerçekleşmiştir. Şubat ayında aylık bazda en fazla düşüş gösteren grup ise giyim ve ayakkabı olarak gözlenmiştir. Grafik 3. Ana Harcama Gruplarının Bir Önceki Aya Göre Değişimleri SAĞLIK ÇEŞİTLİ MAL VE HİZMETLER ALKOLLÜ İÇECEKLER VE TÜTÜN LOKANTA VE OTELLER ULAŞTIRMA EV EŞYASI KONUT EĞİTİM GIDA VE ALKOLSÜZ İÇECEKLER EĞLENCE VE KÜLTÜR HABERLEŞME GİYİM VE AYAKKABI -6,16-0,04-0,13-0,42 1,8 1,31 1 0,78 0,77 0,5 0,36 0,11-7 -6-5 -4-3 -2-1 0 1 2 3 % http://www.ifesam.org Sayfa 3 / 6
% TCMB nin para politikası için takip ettiği H endeksindeki artış bir önceki yılın aynı ayına göre %9.49 olarak gerçekleşmiştir. Enflasyonun genel eğilimini yansıtması açısından önem taşıyan bir diğer gösterge olan I endeksindeki yıllık artış ise %9.72 olarak gözlenmiştir. Ayrıca mevsimlik ürünler hariç hesaplanan yıllık artış %8.65, işlenmemiş gıda ürünleri hariç hesaplanan yıllık artış ise %8.76 olarak gerçekleşmiştir. Grafik 4. Özel Kapsamlı TÜFE Göstergeleri (Yıllık % Değişim) 7,73 7,1 7 7,48 7,51 7,31 7,66 8,23 8,92 9,22 9,51 9,63 9,72 8,44 7,75 7,6 7,91 7,82 7,6 7,83 8,26 8,74 8,94 9,27 9,37 9,49 H I H: İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler, tütün ürünleri ile altın hariç endeks I: Enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içecekler ile tütün ürünleri ve altın hariç endeks Şubat 2016 da endekse dahil edilen 417 maddeden; 38 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 245 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 134 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gözlenmiştir. TÜFE de bir önceki aya göre en yüksek artış gösteren ürünlerin sırasıyla %29.18 ile kuru soğan, %20.29 ile salatalık ve %19.56 ile limon olduğu görülmüştür. TÜFE de bir önceki aya göre en fazla düşüş gösteren ürünlerin ise sırasıyla %31.94 ile domates, %26.93 ile karnabahar ve %14.73 ile ıspanak olduğu görülmüştür. http://www.ifesam.org Sayfa 4 / 6
% Şubat ayında İstanbul için hesaplanan TÜFE, bir önceki yılın aynı ayına göre %8.4 artış kaydetmiştir. Bu durum İstanbul daki yıllık TÜFE artışının, genel TÜFE artışından düşük olduğunu göstermektedir. Bunun yanı sıra İstatistiki Bölge Birim Sınıflaması (İBBS) Düzey 2 de bulunan 26 bölge incelendiğinde ise, bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış %9.82 ile TR62 (Adana, Mersin) bölgelerinde gerçekleşmiştir. Bir önceki yılın aynı ayına göre en düşük artış ise %7.87 ile TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) bölgesinde gerçekleşmiştir. Grafik 5. 2015 ve 2016 Yılları Yİ-ÜFE Seyiri 5,94 4,47 4,8 6,52 6,73 5,62 6,21 6,92 5,74 5,25 5,71 3,28 3,1 3,41 2015 2016 Grafik 5 te Yİ-ÜFE nin seyri yer almaktadır. Bu dönem için Yİ-ÜFE deki bileşenlerin aylık değişime etkileri incelendiğinde artış yönünde en fazla katkıyı gıda ürünleri sektöründe yaşanan fiyat değişimleri sağlamıştır. Şubat ayı için sanayinin dört sektörünün bir önceki aya göre değişimleri incelendiğinde; madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %0.09 artış, imalat sanayi sektöründe %0.15 artış, elektrik ve gaz sektöründe %4.17 azalış ve su sektöründe %0.98 artış gerçekleşmiştir. http://www.ifesam.org Sayfa 5 / 6
Tablo 2. Şubat Ayı Yİ-ÜFE için Sektörlerin Değişim Oranları Sektörler (NACE Rev. 2) Aylık Değişim (%) Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre Değişim (%) Madencilik ve Taşocakçılığı 0.09 2.46 İmalat 0.15 5.40 Elektrik ve gaz -4.17-4.30 Su temini 0.98 9.40 Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2016 yılı Şubat ayında en yüksek aylık ve yıllık düşüş enerji mallarında gözlenmiştir. Tablo 3 te Şubat ayı için ana sanayi grupları sınıflamasına ilişkin gerçekleşen değerler yer almaktadır. Tablo 3. Şubat Ayı Yİ-ÜFE için Ana Sanayi Grupları ve Değişim Oranları Sektörler (NACE Rev. 2) Aylık Değişim (%) Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre Değişim (%) Ara Malı 0.08 5.57 Dayanıklı Tüketim 1.51 13.49 Dayanıksız Tüketim 0.25 4.54 Enerji -3.02-7.57 Sermaye Malı -0.02 10.44 http://www.ifesam.org Sayfa 6 / 6