LOJİSTİK ve TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ

LOJİSTİK ve TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ Prof. Dr. Mehmet TANYAŞ Maltepe Üniversitesi Uluslararası Ticaret ve Lojistik Yönetimi Bölüm Başkanı ve Lojistik Derneği (LODER) Başkan Yardımcısı 2014 1

SUNUM ÖZETİ Ürün-Yük Taşımacılık Depolama Lojistik ve Temel Lojistik Faaliyetler Müşteri Hizmet Düzeyi Lojistik Maliyetler Lojistik Yönetimi Kavramı Lojistikte Genel Trendler Dış Kaynak Kullanımı ve 3PL Lojistikte Verimlilik Artırma Tedarik Zinciri Tedarik Zinciri Yönetimi Çözümleri 2

ÜRÜN ve LOJİSTİK Ürün: Güneş Kollektörleri, Madde Tipi:Katı, Sıvı, Gaz Ambalaj: 2 Tahta Sandık, Ebatlar (Size): L 210 x W 130 x H 84 (cm), 1 m 3 =333 kg, Lademetre(LDM), 1 LDM=1.750 Kg Ağırlık (Weight)- brüt/net ağırlık, 730 Kg İstif Edilebilirlik (Stowability) Elleçleme (Handling)- Manuel, otomatik Sorumluluk (Liability)-hasar/kayıp maliyeti Tehlikelilik (Yanıcı, Parlayıcı, Patlayıcı) Ortam Sıcaklığı (Donuk, Soğuk, Serin) Özel hizmet gereklilikleri (canlı hayvan gibi) Gümrüklü, Gümrüksüz 3

TAŞIMACILIK(TRANSPORTASYON) Taşımacılık; İnsan/ürünlerin belirli nokta/lardan alınıp belirli nokta/lara götürülmesi/aktarılmasıdır. Nakliye; Ürünlerin/yüklerin belirli sevk nokta/larından alınıp belirli teslim nokta/larına kamusal alanlar üzerinden ve uygun taşıma belgesi kullanılarak götürülmesi/ taşınmasıdır. Ulaşım; İnsan/ürün/bilgiyi belirli nokta/lardan alıp belirli nokta/lara kara, su veya havayoluyla aktarmak üzere bu noktalarda oluşan ağ(şebeke) yapısıdır. Ulaştırma; Ulaşım taleplerini karşılamak üzere yapılan yatırım ve işletme çalışmalarıdır. 4

TAŞIMACILIK Temel taşımacılık sistemleri (modları) aşağıda belirtilmiştir: 1) Karayolu Taşımacılığı (Road Transportation) 2) Denizyolu Taşımacılığı (Ocean Transportation) 3) Demiryolu Taşımacılığı (Railway Transportation) 4) Havayolu Taşımacılığı (Air Transportation) 5) Boru Hattı Taşımacılığı (Pipeline Transportation) 6) KarmaTaşımacılık (Mixed Mode Transportation) 5

KARMA TAŞIMACILIK / Mixed Mode Transportation Karma taşımacılık; Aynı ürün/yükün iki veya daha fazla taşıma modu kullanılarak yapılan taşımacılık sistemidir ve üç farklı uygulama şekli vardır: Çok Modlu Taşımacılık (Multi-Modal Transportation) Intermodal Taşımacılık (Intermodal Transportation) Kombine Taşımacılık (Combined Transportation) Karma taşımacılık, taşıma modlarının avantajlarını kendi içinde entegre edip, dezavantajlarını mümkün olduğunca saf dışı bırakan ve sürekli kendini yenileyen gelişime açık bir taşımacılık sistemidir. Amaç; Maliyet, Hız, Güvenilirlik ve Hizmet Kalitesi parametrelerinin 6 optimum bileşimini yakalamaktır.

KARMA TAŞIMACILIK / Mixed Mode Transportation Karma taşımacılıkta en çok raslanan kombinasyonlar aşağıdadır: Karayolu-Demiryolu Taşımacılığı (Piggybacking, RO-LA) Karayolu-Denizyolu Taşımacılığı (Fishybacking, RO-RO) Karayolu-Havayolu Taşımacılığı (Birdybacking) Demiryolu-Denizyolu Taşımacılığı (Train Ferry) 7

KARMA TAŞIMACILIK (Unimodal, Mixedmodal, Co-Modal, Synchromodal) Unimodal Tek taşıma modu Çok Modlu 2 veya daha fazla taşıma modu Optimal Mod Tüm taşıma modlarının optimal kullanımı Senkromodal Tüm taşıma ağlarının gerçek zamanlı optimal kullanımı Koridor Zincir Ağ (Network) Ürünlerin/yüklerin belirli bir sevk nokta/larından alınıp belirli bir teslim nokta/larına götürülmesi/taşınması sadece Taşımacılıktır ve Lojistik olarak adlandırılamaz. Lojistik, sistem yaklaşımı ile müşteri beklentilerine en uygun taşımacılık mod/modlarını alt sistem olarak kullanır. Karma Taşımacılık Uygulamaları 8

DOĞRU GÜZERGAH 1. ŞEKERPINAR / İSTANBUL (DEMİRYOLU) Sofia Beograd Subotica Budapest - Bratislava - WIEN - Brno - Lovosice - Leipzig - Magdeburg - HANNOVER - Dortmund - Duisburg - Zevenaar - SCHIEBROEK / ROTTERDAM (1.772 km, 2.545 Avro, 81 Saat, 668 CO 2 e; 2013 yılı içindir) 2. ŞEKERPINAR / İSTANBUL Sofia (KARA YOLU) - BEOGRAD Vinkovci - Novska - Zagreb - Ljubljana- Villach - Salzburg - München - Stuttgard - LUDWIGSHAFEN - Frankfurt - Dortmund - Duisburg - Zevenaar - SCHIEBROEK / ROTTERDAM 3. ŞEKERPINAR / İSTANBUL (DENİZ YOLU) - SPLIT - Ogulin - Zagreb - Ljubljana- Villach - Salzburg - München - Stuttgard - LUDWIGSHAFEN - Frankfurt - Dortmund - Duisburg - Zevenaar - SCHIEBROEK / ROTTERDAM 4. ŞEKERPINAR / İSTANBUL (DENİZ YOLU) - BARI - Bologna - Verona -Hall - München - Stuttgard - LUDWIGSHAFEN - Frankfurt - Dortmund - Duisburg - Zevenaar - SCHIEBROEK / ROTTERDAM 5. ŞEKERPINAR / İSTANBUL (DENİZ YOLU) - GENOVA - Novara - Bern - Basel - Strasbourg -LUDWIGSHAFEN - Koblenz - Köln - Düsseldorf 9 - DUISBURG - (KARA YOLU) - SCHIEBROEK / ROTTERDAM

Hatay dan Moskova ya Güzergahlar 3.769 4.600 4699 6.107 I.GÜZERGAH II.GÜZERGAH III.GÜZERGAH IV.GÜZERGAH 5.646 V.GÜZERGAH VI.GÜZERGAH 3.733 4.979 VII.GÜZERGAH 10

DEPOLAMA Depolama; belirli nokta/noktalardan gelen ürünlerin/yüklerin teslim alınıp, belirli bir süre korunup, belirli nokta/noktalara gönderilmek üzere hazırlanmasıdır. Depolama, ürünler için zaman ve yer faydası sağlayarak firmalara dinamik ve katma değerli müşteri hizmetleri sunmalarını sağlayan bir fonksiyondur. 11

DEPOLAMA Depolar kullanım amaçlarına bağlı olarak aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilir: 1. Klasik Depo (Warehouse) 2. Dağıtım Merkezi (Distribution Center) 3. Toplama Merkezi (Consolidation Center) 4. Aktarma Merkezi (Transshipment Center) 5. Sipariş İşleme Merkezi (Order Fulfillment Center) Depolar otomasyon gereksinmelerine göre manuel, 12 yarı otomatik veya tam otomatik tasarımlanabilir.

TEMEL LOJİSTİK FAALİYETLER Sipariş Yönetimi Depolama LOJİSTİK Taşımacılık Sigorta Stok Yönetimi Paketleme ve Katma Değerli Hizmetler Muayene, Gözetim ve Ekspertiz Gümrük ÜRÜN AKIŞI:TAŞIMACILIK+DEPOLAMA+PAKETLEME+KATMA DEĞERLİ HİZMETLER+GÖZETİM-MUAYENE 13 HİZMET AKIŞI: GÜMRÜKLEME+SİGORTA+STOK YÖNETİMİ+SİPARİŞ YÖNETİMİ

LOJİSTİK NEDİR? Lojistiği algılamak için küresel bir otomobil şirketinin Lojistik Müdürü olduğunuzu düşünün Peter Drucker; Lojistiğin ekonominin karanlık anakarası ve en çok gözardı edilen ama geleceği en parlak iş sahası olduğunu söylemiştir (Yıl:1962) İnsan taşımacılığına yönelik lojistik esas itibariyle malzeme taşımacılığına dayalı lojistikten farklıdır 14

LOJİSTİK KAVRAMI Lojistik sözcüğünün kökeni eski Yunanca λόγος (logos) sözcüğüne uzanır ve λογιστικός (logistikos, practical arithmetic", "rational ) anlamına gelir. Eski Yunan, Roma ve Bizans İmparatorluklarında askerlere malzeme dağıtan görevlilere Logistikas denirdi. Ansiklopedilerde hesap kitap yapma bilimi, hesapta becerikli anlamına geldiği yazılan Lojistik, bir başka görüşe göre LOGIC VE STATISTICS kelimelerinin birleşmesinden meydana gelmiştir. 15

LOJİSTİK KAVRAMI Lojistik ilk defa askeri sahalardaki problemlerde kullanılmıştır. 1905'de, ABD'li binbaşı Chauney B. Baker bir yazısında, lojistiği "Savaş sanatının orduların hareketi ve gereksinimlerinin tedariki ile ilgili dalına lojistik denir" şeklinde ifade etmiştir. İkinci Dünya savaşı sırasında silahlı kuvvetlerin ihtiyacı olan malzemelerin zamanında ve doğru yerde bulunabilmesi için sistem analizi yaklaşımı ve lojistik modelleri kullanılmıştır. Lojistik, askeri alanda, halen, çok büyük bir önem taşımaktadır. 16

LOJİSTİK KAVRAMI alanda Lojistik, Muharip unsurlara strateji ve taktiğine uygun ve gerekli olan ikmal maddeleri hizmetler de entegre bir şekilde verilmeğe arasındaki malzeme, bilgi ve hizmetlerin iki yönlü Lojistik kelimesi ilk olarak kullanıldığı askeri ile hizmet desteğini sağlamak için yapılan faaliyetlerdir. Yani askeri lojistikte malzemenin(silah) yanı sıra asker(insan), barınma, yiyecek-içecek, bakım-onarım, vd çalışılır. Sivil alanda lojistik ise, sevkiyat noktası/noktaları ile teslim nokta/noktaları akışı şeklinde tanımlanabilir. 17

LOJİSTİK AKIŞ KOORDİNATÖRÜDÜR TEDARİKÇİ BİLGİ AKIŞI SİPARİŞ/BİLGİ HİZMET AKIŞI ÜRÜN/İADE MALZEME AKIŞI Depolama Nakliye Gümrük Nakliye Depolama L O J İ S T İ K MÜŞTERİ 18

. LOJİSTİK YAKLAŞIM A LTL A Üreticisi 4,500 kg B B Üreticisi 3,600 kg FTL A B C D C Üreticisi C 6,750 kg Toplama Merkezi 18,000 kg Müşteri D LTL D Üreticisi 3,150 kg 19

KONSOLİDASYON YAPMADAN Tedarikçi Ortalama Yıllık Taşıma Miktarı (ton) Birim LTL Bedeli (TL/ton) Toplam Maliyet (TL) A 10.000 65 650.000 B 8.000 55 440.000 C 15.000 100 1.500.000 D 7.000 50 350.000 Toplam 2.940.000 LTL : Less than Truck Load 20

Tedarikçi KONSOLİDASYON YAPARAK Ortalama Yıllık Taşıma Miktarı (ton) Tedarikçiden KM ye LTL Birim Taşıma Bedeli (TL/ton) Depo Elleçleme Masrafı (TL/ton) KM den Müşteriye FTL Birim Taşıma Bedeli (TL/ton) Toplam Maliyet (TL) A 10.000 25 5 30 600.000 B 8.000 10 6 30 368.000 C 15.000 40 4 30 1.110.000 D 7.000 9 7 30 322.000 Toplam 40.000 2.400.000 FTL : Full Truck Load, KM: Konsolidasyon Merkezi 21

ANALİZ SONUCU KONSOLİDASYON YAPMADAN GERÇEKLEŞEN MALİYET (LTL) : 2.940.000 TL KONSOLİDASYON SONRASI MALİYET (FTL): 2.400.000 TL KONSOLİDASYON İLE SAĞLANAN KAZANÇ: 2.940.000-2.400.000 = 540.000 TL 22

KALE GRUBU ÖRNEĞİ Ambarlı Kısırkaya Ömerli Trabzon Artvin Kartal SIĞIRCI İzmir Çine Güllük 23

LOJİSTİK İLKELER ARAÇ ve KABI HEM AĞIRLIK HEM HACİM OLARAK DOLDUR YÜKLERİ KONSOLİDE ET, KAP ve ARAÇ BÜYÜT KOMPLE YÜK(FTL) PARSİYEL YÜK(LTL) TERCİHİNİ DOĞRU YAP (Nakliye+Depo+Stok Maliyeti Toplamı önemlidir) KARMA TAŞIMACILIKTAN YARARLAN ARAÇ ve KAPTAKİ YÜKÜN DEĞERİNİ FAZLA YÜKSELTME, RİSK ve MALİYET DENGESİNİ KUR DÖNÜŞ YÜKÜ YARAT YÜKE İSTİF KABİLİYETİ KAZANDIR PAKETLEMEDE LOJİSTİK BAKIŞ AÇISI KULLAN ELLEÇLEME MALİYETLERİNİ DÜŞÜR STOK MALİYETLERİ ile BERABER STOKSUZLUK (KAYIP SATIŞ vd.) MALİYETLERİNİ UNUTMA ETKİN ROTALAMA YAP, DOĞRU GÜZERGAH SEÇ İZLEME ve PERFORMANS YÖNETİMİ KUR 24

MÜŞTERİ HİZMET DÜZEYİ İşletmeler yoğun rekabet koşullarında varlıklarını sürdürebilmek için hem satış noktalarında bulunurluğu sağlamalı, hem de lojistik maliyetlerini en küçüklemelidirler. Bu çerçevede etkin ve verimli bir lojistik hizmetini en düşük lojistik maliyeti ile sağlamak en önemli öncelik olmaktadır. 25

MÜŞTERİ HİZMET DÜZEYİ 7 Amaç Düşük Maliyet Hızlı Yanıt Tutarlılık/Tarifeli Hizmet En Az Stok Yüklerin birleştirilmesi (konsolidasyon) Yüksek Kalite Yaşam Çevrim Desteği 7 Doğru Doğru Müşterinin Doğru Yerine Doğru Ürünü Doğru Zamanda Doğru Miktarda Doğru Şekilde Doğru Maliyette 26

MÜŞTERİ HİZMET DÜZEYİ ÜRÜN: ABC SİPARİŞ: 600.000 TL GERÇEKLEŞEN SEVKIYAT: 500.000 TL SİPARİŞ KARŞILAMA ORANI=500.000/600.000 = % 83 ZAMANINDA GERÇEKLEŞEN SEVKIYAT: 400.000 TL SİPARİŞ TAM KARŞILAMA ORANI=400.000/600.000 = % 67 GEÇ ve EKSİK GİTME ORANI = 200.000/600.000 = % 33 Müşteri Hizmet Düzeyi Düşüklüğü Nedenleri: Stok Yok, Planlama Hatası, Sipariş Hatası, Lojistik, 27

LOJİSTİK MALİYETLER 1. İçsel Maliyetler: Taşıma ve depolama sırasında oluşan yatırım ve işletme maliyetleridir. Taşımacılık Maliyetleri Depolama Maliyetler Paketleme ve Katma Değerli Hizmet Maliyetleri Gümrük, Sigorta ve Gözetim Maliyetleri Stok Maliyetleri 2. Dışsal Maliyetler: Lojistik faaliyetler sırasında çevreye ve topluma olan etkilerden oluşan maliyetlerdir. Hava Kirliliği Maliyeti(CO, CO 2, NO) Gürültü Maliyeti Sıkışıklık Kaynaklı Maliyet 28 Kaza Maliyeti

Lojistik ve Toplam Maliyet Yaklaşımı 29

İÇSEL LOJİSTİK MALİYETLER Karayolu Taşıma İçsel Maliyetinin başlıca kalemleri ve yüzdeleri aşağıda verilmektedir: Motorin % 38,87 Sürücü Ücreti % 21,30 Lastik % 17,21 Amortisman+Faiz % 10,78 Bakım(Yedek Parça) % 6,83 Bakım(İşçilik) % 3,57 Motor Yağı % 1,09 Diğer % 0,45 Yukarıdaki maliyet dağılımı 2009 rakamları ile 5 akslı ve 40 tonluk konteyner treylerinin ortalama % 5 yol eğimindeki içsel maliyetidir. Boş dönüş 30 maliyeti dolu gidişin yaklaşık % 65 idir.

LOJİSTİK MALİYETLER Lojistik Maliyetler / Ürün Satış Fiyatı: %4-20 Yönetim %5-15 Stok % 20-30 Depo %15-25 Taşımacılık %50-60 31

SATIŞ CİROSUNUN % Sİ OLARAK LOJİSTİK GİDERLER (*) Perakende 2,3 3,0 1,6 2,0 8.9 Toptan 2,9 3,0 2,2 2,9 11.0 İlaç 2,2 2,0 2,1 2,5 8.8 Kağıt 4,7 3,0 2,1 3,6 13.4 Makine 2,3 2,2 1,9 2,9 9.3 Yiyecek 3,7 2,2 1,7 2,8 10.4 Beyazeşya 2,5 2,6 2,9 4,6 12.6 Bilgisayar Kimya Otomotiv 2 2,7 3,8 2,0 2,3 * ELA-A.T. Kearney 2,3 2,5 1,2 1,5 2,7 3,8 2,6 8.9 10.3 10.2 Bu oranların ülkemizdeki lojistik alt yapısı yetersizlikleri vd. nedenlerden dolayı daha fazla olduğu söylenebilir. Nakliye Depolama Yönetim Stoklama 32

Lojistik maliyetler aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilir: Her bir taşımacılık moduna göre maliyetler Depolama maliyetleri LOJİSTİK MALİYETLER Bozulma, Hasar ve Kayıp Maliyetleri Geç Teslimat,Ceza, Hata, Plansızlık, Atıl Kapasite Maliyetleri Taşıma hizmetinin yarattığı katma değeri de içerecek şekilde stok bulundurma maliyeti Taşıma ve depolama amaçlı paketleme maliyetleri Bilişim ve iletişim maliyetleri Elleçleme/İstifleme vd ürün aktarım maliyetleri Birleştirme, ayrıştırma, etiketleme, vd. katma değerli işlem maliyetleri Elde bulundurmama(unavailability) maliyetleri Lojistik yönetim maliyetleri 33

Müşteri Hizmet Düzeyi MÜŞTERİ HİZMET DÜZEYİ LOJİSTİK MALİYET İLİŞKİSİ Yüksek Pazar Sınırı Düşük Düşük Lojistik Maliyetler Yüksek 34

SEVKIYAT LOJİSTİĞİ Fabrika-Depo Fabrika-Depo Fabrika-Depo Kendi veya Dış Kaynak Nakliye kendi veya Dış Kaynak Bölge Depoları (TR) Kendi veya Dış Kaynak Nakliye kendi veya Dış Kaynak Bayi-Depo Kendi veya Dış Kaynak Nakliye kendi veya Dış Kaynak SAT DAT ACT ALT Bayinin Müşterisi Deposu 1. Bölge Depolu, Depoya Kadar Taşıma TR, Depo Sonrası Taşıma Bayi 2. Bölge Depolu, Depoya Kadar Taşıma TR, Depo Sonrası Taşıma TR veya Bayi 3. Bölge Depolu, Depoya Kadar Taşıma TR, Depo Sonrası Taşıma TR 4. Bölge Deposuz, Fabrika Sonrası Taşıma Bayi 5. Bölge Deposuz, Fabrika Sonrası Taşıma TR(eşit fiyat) 6. Bölge Deposuz, Fabrika Sonrası Taşıma TR veya Bayi (eşit fiyat, nakliye iskontolu) 7. Bölge Deposuz, Fabrika Sonrası Taşıma TR (kilometreye göre değişen fiyat) Her ürün her fabrika veya depoda, ya da ürün sadece kendi üretildiği fabrikada Kendi veya Dış Kaynak SAT: Satıcıda Teslim ; DAT: Dağıtım Yerinde Teslim ACT: Alıcıda Teslim ; ALT: Alt Alıcıda Teslim Eylül 2012

LOJİSTİK YÖNETİMİ TANIMI Tedarik Zinciri Yönetimi Profesyonelleri Konseyi (Council of Supply Chain Management Professionals- CSCMP) Lojistik Yönetimini şu şekilde tanımlamaktadır: Müşteri gereksinmelerini karşılamak üzere, üretim noktası ve tüketim noktaları arasındaki mal, hizmet ve ilgili bilgilerin ileri ve geri yöndeki akışları ile depolanmalarının etkin ve verimli bir şekilde planlanması, uygulanması ve kontrolunu kapsayan tedarik zinciri süreci aşamasıdır. 36

37

Lojistik Girdileri TESİS VE DONANIMLAR İNSAN KAYNAKLARI BİLGİ KAYNAKLARI FİNANSAL KAYNAKLAR Tedarikçiler LOJİSTİK YÖNETİMİ Lojistik LOJİSTİK YÖNETİMİ Planlama Uygulama Kontrol Çıktıları DOĞRU ÜRÜNÜN, DOĞRU YERE, DOĞRU MİKTARDA, DOĞRU ZAMANDA, EN DÜŞÜK MALİYETLE, EN YÜKSEK ESNEKLİKLE, HASARSIZ TESLİMİ Tedarik (Inbound) Lojistiği Üretim Lojistiği Sevkıyat (Outbound) Lojistiği Müşteriler Tersine (Reverse) Lojistik Tersine (Reverse) Lojistik 38

TEMEL LOJİSTİK FAALİYETLER Taşımacılık(Kara, Hava, Deniz, İç Suyolu, Demir, Boru, Karma) Uluslararası Taşımacılık Kalite Kontrol-Gözetim Dış Ticaret (Incoterms 2010), Gümrük, Antrepo, Sigorta Depolama, Katma Değerli İşlemler Fason Trafiği Yönetimi Stok ve Envanter Yönetimi Sevkıyat Sipariş Yönetimi Tedarik Sipariş Yönetimi Dağıtım Filo ve Trafik Yönetimi İade ve İmha İşlemleri, Tersine Lojistik Üretim Lojistiği Yeşil Lojistik Paketleme Proje, Mühendislik ve Danışmanlık 39

ÜRETİM ve LOJİSTİKTE GENEL TRENDLER Tesiste (İç) Üretim (In-House Production) Düzeyinin Azalması, Dış Kaynak Kullanımında Artış (Outsourcing), Küreselleşme (Küresel Düşünme, Uzun Mesafeli Taşımalarda Artış) Hizmetlerin Özelleşmesi/Katma Değerli Hizmetler Konsolidasyon-Ölçek Ekonomisi En az stok(tam Zamanında Az Miktar Teslimat, Just in Time) Hızlı Yanıt (Siparişten Teslimata olan Sürenin Azaltılması) Çevresel Duyarlılık-Temiz Enerji 40

ÜRETİM ve LOJİSTİKTE GENEL TRENDLER Düşük Maliyet (Yüklerin Birleştirilmesi, Konsolidasyon, Verimlilik) Erteleme (Postponement, Katma Değerli Hizmetler) Kalite (Hasarsızlık, Performans) İzlenebilirlik (Yük, Araç, Kap ve Evrak Takibi) Sürdürebilirlik (Yaşam Çevrim Desteği, Yedek Parça, Ambalaj Malzemesi ve Hurda Geri Toplama, Tersine ve Yeşil Lojistik, Temiz Enerji) Birleşmeler (Şirket Evlilikleri, Ölçek Ekonomisi, Kümelenme) Liberalleşme (Serbest Pazar Ekonomisi) Bilişim ve İletişim Teknolojileri (ICT) Kullanımında Artış Tedarik Zinciri Yönetimine Yönelme (Ağ Tasarımı, Optimizasyon)

DÜNYA LOJİSTİK SEKTÖRÜ 8,00 7,60 7,00 Dönem 2003 2007 2012 2023 6,00 5,00 4,50 Sektör Büyüklük (Trilyon USD) 2,70 3,40 4,50 7,60 4,00 3,40 Ort. Büyüme Oranı 6,20% 5,40% 4,90% 3,00 2,70 2,00 1,00 0,00 2003 2007 2012 2023 Karayolu Taşıma Modu Payı (Tutar Olarak) 1,10-Trilyon $; 32% 2,30-Trilyon $; 68% Karayolu Taşıma Modu Diğer Taşıma Modları Kaynak : Taşımacılık ve Lojistik Sektörü 2010 Raporu (Deloitte)

TÜRKİYE LOJİSTİK SEKTÖRÜ Taşıma Modu AB-27 ABD Japonya Çin Rusya Türkiye Ort. Karayolu 49% 39% 62% 14% 9% 92% 44% Demiryolu 12% 54% 4% 28% 88% 5% 32% Denizyolu 39% 7% 34% 58% 4% 3% 24% Toplam 100% 100% 100% 100% 100% 100% * Havayolu, Boru Hattı ve İç Ulaşım Su Yolları ile yapılan taşımalar dikkate alınmamıştır. Kaynak: Avrupa Birliği Lojistik İstatistikleri Ülkelere Göre Taşıma Modları (Yük Taşımacılığı) Kapıdan Kapıya Tek Mod Taşımalarda Denizyolu Taşıma Maliyeti 1 Birim Demiryolu Taşıma Maliyeti 3 Birim Karayolu Taşıma Maliyeti 7 Birim Havayolu Taşıma Maliyeti 22 Birim

TÜRKİYE LOJİSTİK SEKTÖRÜ Lojistik ve Ulaştırma Sektörünün tüm sektörler içerisindeki payı, GSYİH (Gayri Safi Yurt İçi Hasıla) içinde yarattığı değer ve aldığı payı üzerinden ölçülmektedir. GSYİH = Tüketim + Yatırımlar + Devlet Harcamaları + (İhracat - İthalat) - Dünya Ticaret Örgütü Endeksi % 18 (son 8 yıl ortalaması) - Dünya Bankası Lojistik Perf. Endeksi % 14 - Lojistik Sektör Temsilcileri % 10 13 - TLSA 2002 (Ernst & Young) % 6 8 - TLSA 2008 (Quattro BC) % 10 12 - TLSA 2010 (Deloitte + Tanıtım Aj.) % 8 12 - TLSA 2011 (Quattro BC) % 20 22 Türkiye Lojistik Sektör Büyüklüğü Detay 2006 2007 2008 2009 2010 GSYİH (Milyar USD) 530,90 647,16 730,34 614,55 734,37 Değişim (%) 9,92% 21,90% 12,85% -15,85% 19,50% DTO Endeksi (%18) 95,56 116,49 131,46 110,62 132,19 Dünya Bankası (%14) 74,33 90,60 102,25 86,04 102,81 TLSA 2008 (%11) 58,40 71,19 80,34 67,60 80,78 TLSA 2011 (%22) 116,80 142,37 160,67 135,20 161,56 Öngörü / İç Hizmetler (%8) 42,47 51,77 58,43 49,16 58,75 Öngörü / Dış Hizmetler (%11) 58,40 71,19 80,34 67,60 80,78 Öngörü / İç + Dış (%19) 100,87 122,96 138,76 116,77 139,53 * Tüm değerler Milyar USD'dir.

TÜRKİYE LOJİSTİK SEKTÖRÜ Türkiye'de lojistik sektöründeki firmalarının tam sayısı kesin olarak bilinmemekte olup, bu firmalar karayolu, havayolu, demiryolu, denizyolu, taşımacılık şirketleri, lojistik hizmet sağlayıcıları, depolama şirketleri, freight forwarders (taşıma işleri organizatörü) ve terminal işleticileridir. Lojistik Şirketler Karayolu Taşımacılığı Uluslararası Karayolu Taşımacılık Şirketleri Nakliyat Ambarları Taşıma İşleri Organizatörleri Kargo/Kurye Şirketleri Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifleri Bireysel Taşıyıcılar Nakliye Komisyoncuları Ev ve Ofis Taşıma Şirketleri TIR/Kamyon Garajları, Nakliyeciler Sitesi İşletmecileri Denizyolu Taşımacılığı Charter İşletmeciler Düzenli Hat İşletmecileri (Liners) Taşıma İşleri Organizatörleri Armatörler Acenteler Brokerlar 45

TÜRKİYE LOJİSTİK SEKTÖRÜ Havayolu Taşımacılığı Charter İşletmeciler Düzenli Havayolu KargoTaşıma Şirketleri Taşıma İşleri Organizatörleri Acenteler Ekspres Kurye Şirketleri Brokerlar Demiryolu Taşımacılığı TCDD Yük Vagonu İşletmecileri Karma Taşımacılık (Intermodal, Multimodal, Kombine) Lojistik Merkezler Lojistik Köy İşletmecileri Liman ve Terminal İşletmecileri Havaalanı İşletmecileri Depolama Hizmetleri (Kuru, Soğuk, Serin, Donuk, vd.) Antrepo Hizmetleri 46

TÜRKİYE LOJİSTİK SEKTÖRÜ Katma Değerli Hizmetler Konteyner Doldurma/Boşaltma/Temizleme/Onarım/Sabitleme Yeniden Paketleme Etiketleme/Bandrollama Kalite Kontrol, Gözetim/Ekspertiz İşleri Gümrük Müşavirleri Dağıtım Şirketleri 47

TÜRKİYE LOJİSTİK SEKTÖRÜ Türk lojistik pazarı 2013 yılı sonu itibarıyla 45-50 Sektörden sektöre değişse de ortalama olarak bir ürünün satış fiyatının yüzde 4 ile 20 sinin lojistik Lojistik giderleri; Kuzey Amerika da GSYİH nın % 10 unu; Avrupa da % 10,5 unu, Türkiye de ise % kullanımı kısmının ise 50 milyar dolar olduğu milyar dolarlık bir büyüklüğe erişmiştir. giderleri oluşturur 11 ini oluşturmaktadır. Buna göre Türkiye deki potansiyel lojistik pazarının 90 milyar dolar olduğu, dış kaynak söylenebilir. 48

DIŞ KAYNAK KULLANIMI (OUTSOURCING) Dış Kaynak Kullanımı(Outsourcing), şirketlerin kendi çekirdek(core) faaliyetlerine daha fazla odaklanmak, maliyet avantajı sağlamak, sabit maliyetleri değişken maliyetler haline dönüştürmek, ilgili tedarikçinin ölçeğinden uzmanlığından yatırım ve yaratıcılık gücünden yararlanmak, pazara erişim hızını yükseltmek amaçlarından bir veya birkaçından yararlanmak için, mevcut bir şirket faaliyetinin genellikle ilgili varlıkları ile birlikte bir üçüncü parti bir şirkete devredilmesi veya bu hizmetin alınması sürecidir 49

DIŞ KAYNAK KULLANIMI FAYDA ve ZARARLARI FAYDALARI ZARARLARI Ölçek Ekonomisi Rekabet Bilgisi Esneklik Artışı Kaybı Risk Havuzlama Kapital Yatırım Azalması Öz Yetkinliklere Yoğunlaşmak Çelişen Amaçlar 50

ÜÇÜNCÜ PARTİ(TARAF) LOJİSTİK THIRD PARTY LOGISTICS (3PL) Üçüncü Parti Lojistik Şirketleri (3PL Providers, LLP Lead Logistics Providers), müşterilerinin tedarik zinciri içindeki temel lojistik faaliyetlerinin tümünü veya bir kısmını üstlenen şirketlerdir. 51

ÜÇÜNCÜ PARTİ LOJİSTİK(3PL) 3PL ÖNCESİ Nakliyeci Gümrükçü Forwarder 3PL SONRASI Nakliyeci Gümrükçü Forwarder ŞİRKET BİLGİ TEKNOLOJİSİ 3PL LOJİSTİK ÇÖZÜM ORTAKLIĞI ŞİRKET 52

3PL ŞİRKET Tedarikçi Şirketler KOMPLE YÜKLER Müşteri Şirketler Lojistik Şirket 53

LOJİSTİK DIŞ KAYNAK KULLANIMINDAKİ Müşteri 1990s-2000s GELİŞİM Müşteri Dış Kaynak Kullanımı 1980s-1990s İç Kaynak Kullanımı 1970s-1980s Müşteri Müşteri Müşteri Müşteri Müşteri 4PL Lojistik(LLP) İç Lojistik Operasyonlar Daha Fazla Fonksiyonel Bütünleşme Daha Geniş Operasyonel Özerklik İş Süreçleri Yönetimi 3PL Şirketler IT Hizmet Sağlayıcı Lojistik(3PL) Taşımacılık, vd 54

DIŞ KAYNAK KULLANIMININ GELİŞİMİ Müşteri 2000 ve öncesi 2000 ve sonrası Nakliye Firması Depolama Firması Freight Forwarder 3PL LLP 4PL Operasyon Operasyon Operasyon Operasyon Operasyon Operasyon Operasyon Organizasyon Organizasyon Organizasyon Organizasyon Organizasyon Organizasyon Organizasyon OperasyonelP lanlama OperasyonelP lanlama OperasyonelP lanlama OperasyonelP lanlama OperasyonelP lanlama OperasyonelP lanlama OperasyonelP lanlama Taktik Planlama Taktik Planlama Taktik Planlama Taktik Planlama Taktik Planlama Taktik Planlama Taktik Planlama Stratejik Planlama Stratejik Planlama Stratejik Planlama Stratejik Planlama Stratejik Planlama Stratejik Planlama Stratejik Planlama TZY TZY TZY TZY TZY TZY TZY TZY:Tedarik Zinciri Yönetimi 55

HİZMET KALİTESİ UNSURLARI Hızlı Yanıt (Responsiveness), Hizmet Süresi Güvenilirlik (Reliability), Hizmet Kalitesi Yetkinlik (Competence), Çözüm Bulma Nezaket (Courtesy) İletişim (Communication), Erişilebilirlik (Access) Ürün İzlenebilirliği (Product Traceability) Kredibilite (Credibility) Güvenlik (Security), Can, Mal, Araç Müşteriyi Anlama/Tanıma (Understanding/Knowing the Customer) Konfor (Comfort) Temizlik, Görünüş Ölçülebilen Unsurlar (Tangibles) Algılanan hizmet kalitesi, müşterinin beklediği hizmet 56 ile algıladığı hizmetin karşılaştırmasının sonucudur

LOJİSTİK PERFORMANS YÖNETİMİ Etkinlik hedefe, standarda, plana ulaşma iken, Verimlilik çıktıya oranla girdilerin etkin kullanımıdır. Her etkin faaliyet verimli olmayabileceği gibi her verimli faaliyet kısa vadede etkin olmayabilir. Bazı hallerde etkinlik önemli olabilir, ama uzun vadede hem etkinlik hem de verimlilik önemlidir 57

LOJİSTİK PERFORMANS YÖNETİMİ 1) LOJİSTİK Güvenilirlik: Zamanında Teslimat Oranı (%)= Söz verilen tarihte (müşteri ile anlaşılan) Teslim Edilen Sipariş Sayısı/Toplam Sipariş Sayısı Teslimat Güvenilirliği(%)= Söz Verilen Miktar / Teslim Edilen Miktar Sipariş Tam Karşılama Oranı (%) = Hatasız (miktar, çeşit, zaman açısından) Gönderilen Siparişler / Toplam Siparişler Hasarsız Gönderilen Sipariş Oranı(%)= Hasarsız Gönderilen Siparişler / Toplam Siparişler 58

LOJİSTİK PERFORMANS YÖNETİMİ 1) LOJİSTİK Yanıt Hızı: Sipariş Çevrim Süresi-1 (Gün/Sipariş)=Siparişten Teslimata Sipariş Çevrim Süreleri Toplamı / Toplam Sipariş Sayısı (Stoklu ve Stoksuz ürünler için ayrı ayrı) Sipariş Çevrim Süresi-2 (Gün/Sipariş)= Siparişten Sevkiyata Hazır Anına Kadar Sipariş Çevrim Süreleri Toplamı / Toplam Sipariş Sayısı (Stoklu ve Stoksuz ürünler için ayrı ayrı) 59

LOJİSTİK PERFORMANS YÖNETİMİ 1) TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ Esneklik: Acil Siparişleri Karşılama Oranı (%) = Karşılanan Acil Sipariş Sayısı / Toplam Sipariş Sayısı Sipariş Miktar Değişikliği Karşılama Oranı (%) = Karşılanan Sipariş Miktarı Değişikliği Sayısı / Toplam Sipariş Miktar Değişikliği Sayısı Sipariş Ürün Değişikliği Karşılama Oranı (%) = Karşılanan Sipariş Ürün Değişikliği Sayısı / Toplam Sipariş Ürün Değişikliği Sayısı Özel Sipariş Karşılama Oranı (%) = Karşılanan Özel Sipariş Sayısı / Toplam Özel Sipariş Sayısı Maliyet: Tedarik Zinciri Maliyeti Oranı (%) = Toplam Tedarik Zinciri 60 Maliyeti (TL) / Toplam Satış Geliri(TL)

LOJİSTİK PERFORMANS YÖNETİMİ TAŞIMACILIK Transit Süre(Sefer Süresi) (Gün veya Saat) Sevkiyat Başına Hacim / Ağırlık / Değer (Desi/Ton/TL) Araç Doluluk Oranı (%) Yüzde.. Üzeri Dolulukla Taşıma Yapan Araç Sayısı(Adet) Nakliye Maliyetinin Toplam Lojistik Maliyetindeki Oranı (%) Nakliye Dokümantasyonu Hata Sayısı(Adet) Yükleme-Boşaltma Süresi(Saat) Filo Kapasite Kullanım Oranı(%) Araç İçi ve Dışı Temizlik Taşımacılık Kaynaklı Karbon Emisyonu Miktarı (Karbon Ayak İzi) Taşımacılık Firesi (%) İthal Edilen Ürünün Gümrükte Bekleme Süresi (Gün) 61

LOJİSTİK PERFORMANS YÖNETİMİ Verimlilik (Elleçleme Miktarı/Adam-Saat, ör. Toplama sayısı/alan) Depo Doluluk Oranı (%) Depo Çevrim Süresi (Saat): (Ortalama Mal Kabul, Yerleştirme, Toplama, Hazırlama ve Sevk Süresi) Depolama Maliyetinin Toplam Lojistik Maliyetindeki Oranı (%) Depo Ekipmanı Kapasite Kullanım Oranı (%) Depo Personeli Kapasite Kullanım Oranı (%) Depo Sevkiyat Doğruluğu (%) Depo Stok Kayıt Doğruluğu (%) (asgari %95, ideal %99) Depo Firesi (%) İş Kazası Kayıp Gün Sayısı Fazla Mesai Oranı Denetim Sonuçları Lokasyon Hatası/Lokasyon Sayısı Ekstra Navlun 62

LOJİSTİK PERFORMANS YÖNETİMİ MÜŞTERİ HİZMETLERİ İşlem, İrsaliye, Faturalama, Dokümantasyon Hataları Günlük Satış veya Satınalma Siparişi İşlem Sayısı Sipariş İşleme Süresi Sipariş İzlenebilirlik Oranı Müşteri Hizmetleri Maliyetinin Toplam Lojistik Maliyete Oranı Müşteri Sorularına Yanıt Verme Süresi STOK YÖNETİMİ Ürün Bulunabilirlik Oranı Bir Ürünün Perakende Stokunda Bulunmadığı Gün Sayısı Stok Gün Sayısı/Stok Devir Hızı Tedarik Zinciri İçindeki Toplam Stok Miktarı Yedek Parça Stok Miktarı (TL, vd.) Arızalı Bir Ürünün Parça Yokluğundan Serviste Bekleme Süresi(Gün) 63

LOJİSTİK PERFORMANS YÖNETİMİ GENEL Esnekliğin Artırılması, Seçenek Çözüm Sayılarının Artırılması İzlenebilirlik, Veri Güvenilirliğinin ve Hızlı Erişim Oranının Yükseltilmesi (miktar, zaman, yer, vbg.), Bilgi/Evrak Eksikliğinin En Azlanması Temel Yetkinliğe(core competency) Odaklanmanın Sağlanması Sabit Maliyetlerin Değişken Maliyet Haline Dönüştürülmesi İade Bekleme Süresi(Gün) Lojistik Kaynaklı Hasarlı Ambalaj Sayısı(Adet) Çalınan/Kaybolan Ürün Miktarı (TL, vd.) Kayıp Satışların Maliyeti 64

LOJİSTİK PERFORMANS YÖNETİMİ GENEL Tedarik Siparişi Çevrim Süresi Tedarikçi Çevrim Süresi Tedarik Maliyetinin Toplam Lojistik Maliyetindeki Oranı Lojistik Faaliyetlerin Etkinlik(planlara uyma) ve Verimlilik(çıktı/girdi) Oranlarının Artırılması Müşteri İlişkilerinin Geliştirilmesi, Müşteri Odaklılığın Artırılması Riskin ve Kazancın Adil Paylaşımı Lojistik Yönetim Giderlerinin Azaltılması İç/Dış Kaynak Kullanım Oranı 65

LOJİSTİKTE VERİMLİLİĞİN ARTTIRILMASI Lojistik Bilişim Sistemleri(GPS, Internet, EDI, E-Ticaret, Barkod, RFID, ERP, SCM Yazılımı) Tedarik Zinciri Analizi, Haritalama, Optimizasyon ve Yönetimi, Ağ Tasarımı Çağdaş Depo Tasarımı ve Yönetimi Sürekli Gelişim ve Yenileşim(İnovasyon) Tam Zamanında Üretim/Dağıtım Hızlı Yanıt Lojistik Köyler/Merkezler Karma Taşımacılık Etkin Paketleme Parsiyel/Konsolide Taşımacılık Yükleme Optimizasyonu Çapraz Sevkiyat(Cross Dock) Rota Optimizasyonu Döngüsel Sefer (Milk Run) Etkin Tüketici Yanıtı (ECR) Müşteri ve Tedarikçi İlişkileri Yönetimi(CRM-SRM) Dış Kaynak Kullanımı (Outsourcing) Faaliyet Bazlı Maliyetlendirme (ABC) Yalın ve Çevik Lojistik Yeşil Lojistik 66 Tersine Lojistik

PAKETLEME Birincil Ambalaj (Primary Packaging, Sales Packaging):Nihai tüketiciye satılırken ürünü çevreleyen ambalajdır. Ürünle doğrudan temas halinde olan konserve tenekesi, kavanoz, diş macunu tüpü, şişe vb. malzeme ile tamamlayıcı kapak, etiket vb malzemeleri kapsar. İkincil Ambalaj (Secondary Packaging, Group Packaging): Satış ortamında kolay taşıma uygulamaları için bir veya birkaç birincil ambalajı içeren koli, karton, kutu vb. ambalajdır. Bu işlem tüketiciye kolay teslim amacıyla shrink flim, oluklu mukavva kutu vb malzemeler ile ürünleri 67 gruplandırmak amacıyla yapılır.

PAKETLEME sayıda ürün, birincil veya ikincil ambalajı içeren Üçüncül Ambalaj (Tertiary Packaging, Transport Packaging): Taşıma ve depolama sürecindeki elleçleme işlemleri sırasında oluşabilecek hasarları önlemek amacıyla belli ambalajdır. Birim Yük (Unit Load): Elleçleme işlemleri için birden fazla ambalajın biraraya getirildiği ambalajdır. Örneğin palet üzerinde streçlenerek biraraya getirilmiş koliler. Tüketici Ambalajı (Consumer Packaging): Satış noktasında ürünü nihai tüketiciye sunmak 68 üzere kullanılan ambalajdır.

PAKETLEME Endüstriyel Ambalaj (Industrial Packaging): Ürünleri üreticiden üreticiye teslim etmek amacıyla kullanılan ambalajdır. Örnekler: Gaz: Basınçlı Kaplar Sıvı: Fıçı, Varil, Büyük Taşıma Torbaları(Big Bag), Tank, Orta Boy Dökme Konteyner(IBC), Tanker Katılar: Torba, Kasa, Çuval, Kutu-Koli (Karton, Oluklu Mukavva), Konteyner Başlıca Testler: Düşürme, Sızdırmazlık, İç Basınç, İstifleme, Geçirgenlik. 69

Yeşil Lojistik FARKLI TASARIM İLE %10 HACİM ARTIŞI ÇELİK YERİNE ALİMİNYUM KULLANIMI 1.500 KG DAHA HAFİF %10 YAKIT EKONOMİSİ %20 DAHA AZ KARBON SALINIMI 70

Yeşil Lojistik 71

Yeşil Lojistik YAKIT TÜKETİMİ AZALIR RÜZGAR DİRENCİ %25 E KADAR DÜŞÜRÜLEBİLİR GEORGIA TECH TE HAVANIN KAMYON ETRAFINDAN DOLAŞIMINI KOLAYLAŞTIRARAK YAKIT TÜKETİMİ AZALTILMAYA ÇALIŞILIYOR. AERODİNAMİK YALNIZCA DIŞ ŞEKİL ANLAMINA GELMEZ 72

Yeşil TZY DEMİRYOLU DOUBLE STACK ON LOW BOTTOM CAR 73

Yeşil Lojistik KONTEYNER GEMİSİ RO-RO GEMİSİ 74

TERSİNE LOJİSTİK Tersine lojistik yönetimi sadece ürünlerin iadelerinin planlanması değildir. Tüketicinin elindeki kullanım ömrünü tamamlamış ürünlerin toplanması ve bunların değerlendirilmesidir. Çünkü bir ürünün yaşam çevrimi boyunca (tasarım, üretim, kullanım ve elden çıkarma) çevreye verdiği zarar, ürün ekonomik ömrünü tamamladığında en üst noktaya çıkmaktadır 75

TERSİNE LOJİSTİK Şirketin imajı ve sosyal sorumluluğu, yasal yaptırımlar ve ekonomik edenler göz önüne alındığında tersine lojistik ana planını oluşturmak önemlidir. Tersine lojistiğin üreticiye kazandıracakları; Enerji tasarrufu, Malzeme tasarrufu,imaj Çevreye kazandıracakları; Emisyonlarda azalış, Doğal kaynak kullanımında azalış Müşteriye kazandıracakları; Daha düşük ürün bedeli. 76

TERSİNE LOJİSTİK Tersine lojistiğin en önemli ilkelerinden birisi atıkların geri kazanılması dır. Ülkemizde Atıkların geri kazanımı ve bertarafına ilişkin genel esaslar, 05.07.2008 tarih ve 26927 sayılı Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelikte belirlenmiş olup, atık akışları bazında yönetmelikler ile atık yönetimi faaliyetleri düzenlenmiştir. Atık Madeni Yağlar: 2010 yılında Türkiye genelinde tüketilen miktar 416.000 ton olarak gerçekleşmiştir. Bu miktarın yaklaşık % 50 sinin atık olarak açığa çıktığı düşünüldüğünde oluşan atık yağ miktarı 208.000 ton civarındadır. 2010 yılının ilk 10 ayında geri kazanılan atık yağ miktarı 40.000 ton, enerji elde edilmesi amacıyla ek yakıt ve nihai bertaraf tesislerine teslim edilen atık yağ miktarı ise 15.810 ton dur. 77

TERSİNE LOJİSTİK Bitkisel Atık Yağlar: 2010 yılında geri kazanılan bitkisel atık yağ miktarı 36.000 ton dur. Ömrünü Tamamlamış Lastikler: 2010 yılında ortaya çıkan ömrünü tamamlamış lastik miktarı yaklaşık 190 bin ton, geri kazanılan atık lastik miktarı ise 64.000 ton dur. Ayrıca piroliz yöntemiyle atık lastiklerin işlenmesi konusunda proje müracaatları vardır. Bu sayede atık lastiklerden karbon siyahı, piroliz yağları ve metal geri kazanımları da sağlanmış olacaktır. Poliklorlu Bifenil ve Poliklorlu Terfenille: Bu atıkların miktarının belirlenmesi ve özellikle yakma dışı teknolojiler kullanacak bertaraf tesisi planlamasının sonuçlandırılması amacıyla Bakanlığımızca PCB envanteri çıkarılması çalışmaları devam etmektedir. Atık Pil ve Akümülatörler: 2010 yılında toplanan 414 ton atık pilin de yönetmeliğe uygun koşullarda bertarafı 78 gerçekleştirilmiştir.

TERSİNE LOJİSTİK Tıbbi Atıklar: 2009 yılında ülkemizde 98 bin ton tıbbi atık oluşmuştur. Tıbbi atıklar, yakma tesislerinde yakılarak ve düzenli depolanarak bertaraf edilmektedir. Tıbbi atıkların bertarafında gelişmiş ülkelerde alternatif bir teknoloji olarak uygulanan sterilizasyon yoluyla tıbbi atıkların zararsız hale getirilmesi yöntemi de Ülkemizde uygulanmaya başlamıştır. Ülkemizde 17 adet sterilizasyon tesisi bulunmaktadır. Sağlık sektöründen kaynaklanan atıklar içerisinde plastik unsurlar önemli bir yer kaplamaktadır ve bu atıkların kalorifik değerleri yüksektir. Bu nedenle sterilize edilen tıbbi atıkların çimento fabrikalarında enerji geri kazanımı amacıyla kullanılması imkanlarının araştırılması süreci başlatılmıştır. Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyalar(AEEE): 2010 yılında 5.000 ton elektrikli ve elektronik atığın geri kazanımı sağlanmıştır. Oluşan elektrikli ve elektronik eşya atık miktarının ise yaklaşık 400 bin ton olduğu tahmin edilmektedir. 79

CAM TAŞIMA SEHPALARI TERSİNE LOJİSTİK

CAM TAŞIMA SEHPALARI TERSİNE LOJİSTİK

LOJİSTİK YÖNETİMİ KONSOLİDASYON B C A Direk Sefer Durumu A Şirketi Yükü 10 ton 800 TL B Şirketi Yükü 10 ton 800 TL C Şirketi Yükü 7 ton 800 TL TOPLAM 2.400 TL 82

LOJİSTİK YÖNETİMİ KONSOLİDASYON A B C Konsolidasyon Durumu A, B ve C Şirketi Yükleri 27 ton 1.000 TL Kazanç 1.400 TL 83

LOJİSTİK YÖNETİMİ SEVKİYAT KONSOLİDASYONU Sevkiyat Konsolidasyonu Olmadan Sipariş Müşteri Teslim Zamanı Ağırlık Maliyet(Milyon TL) S-735 ERDEM 11-12/03/2001 10 ton 150.000.000 S-537 MERKE 12-13/03/2001 12 ton 200.000.000 TOPLAM 350.000.000 Sevkiyat Konsolidasyonu Yaparak Sipariş Teslim Zamanı Ağırlık Maliyet(Milyon TL) S-735+S537 12/03/2001 22 ton 250.000.000 Konsolidasyon Kazancı : 100.000.000 TL 84

DÖNGÜSEL SEFER(MILK RUN) Direk Sefer Durumu Çiğli 8 ton 850 TL Menemen 7 ton 850 TL Manisa 8 ton 750 TL TOPLAM 2.400 TL 85

DÖNGÜSEL SEFER(MILK RUN) Bir araç tarafından bir program çerçevesinde çeşitli noktalardan aynı veya farklı yüklerin alınarak bir veya birden fazla noktaya teslim edilmesi ve teslimatlar sırasında boş kapların toplanması veya tüm teslimatlar tamamlandıktan sonra ters güzergah izlenerek boş kapların toplanarak geri getirilmesi sistemidir. Döngüsel Sefer Durumu 23 ton 1.200 TL 86

BÖLGE DEPOLARI TOPLAMA ve DAĞITIM MERKEZLERİ 87

ÇAPRAZ SEVKİYAT(CROSS DOCK) Tedarikçiden temin edilen malların depoya alınmadan tasnif edilerek müşterilerin ihtiyaçlarına göre sevk edilmesi işlemidir. Tedarikçiler T T T T T T T DEPO Perakendeciler P 1 P 2 P 3 88

LOJİSTİK YÖNETİMİ SÜREKLİ SEFER T Pzt T Pzt T Sl D Sl P Cu P Çrş P Per T:Tedarikçi, D:Depo, P:Perakendeci 89

Tedarik Zinciri Stoğu Tedarikçiler Tedarik Zinciri Distribütörler Tüketiciler Üreticiler Perakendeciler MALZEME, BİLGİ VE PARANIN AKIŞI SATICI MALZEME BİLGİ PARA ALICI Bilgi Paylaşımı 90

Şişe Sütün Tedarik Zinciri Yem Üreticileri Besi Çiftlikleri Etiket Üreticileri Süt Üreticileri Perakendeciler Kum, Soda, Kireç üreticileri Şişe Üreticileri Kapak Üreticileri Tüketiciler Alüminyum Üreticileri Alüminyum Folyo Üreticileri Tersine Lojistik

Zara Tedarik Zinciri Tedarikçiler % 70 Avrupa % 30 Asya Haftada 2 sevkiyat 24-48 saat transit süre Dağıtım Merkezleri: Mağazalar: 92

TZY, Etkin Lojistik Sistemlerle Mümkündür Mağaza Siparişi Müşteri Hizmetleri Sipariş Hazırlama Karayolu 36 saat Avrupa Sevkiyat Havayolu 48 saat Avrupa Dışı

McDonald s Tedarik Zinciri Yurtdışı Sevkiyat Sipariş Tedarikçiler Pınar Et Coca-Cola Konya Şeker vd. Sipariş Sevkiyat Havi Logistics Dağıtım Merkezi (Talep Planlama) Sevkiyat Satış ve Stok Bilgisi 180 Restaurant Depo (Standardize) Yazar Kasa VMI: Tedarikçi Yönetimli Stok 94

Satış Miktarı Kamçı Etkisi (Bullwhip Effect) Perakendeci Talebi Müşteri Talebi Bayi Talepleri Üretim Planı 95 Zaman