ETBİR I kırmızı Et Üreticileri Birliği, Kırmızı Et Sektör Yayını 2011 / Yaz İthalatın ardından yeniden YERLİ ETE DÖNÜŞ 2011 DESTEKLEMELERİ DOSYA: Yerli çiftlik ırkları yok oluyor! Kırmızı et sektörü ETBİR in davetinde buluştu! Araştırma: En çok protein içeren gıda bilinmiyor! Uzman Gözüyle: Görünmeyen tehlike BRUCELLA Teknoloji: Nano teknoloji akıllı gıdalar yaratıyor
Türkiye yi frigorifik kasayla tanıştırdık Türkiye de modern et taşımacılığının öncüsü DEMİRER ile etiniz de işiniz de güvende... E-5 Showroom: E-5 Yanyol Üzeri Topselvi Mah. No: 4 Kartal İstanbul Tel: 0216 473 75 45-353 26 70 Fabrika: Yakacık Cad. Atölyeler Sok. No: 4/A Kartal İstanbul E-mail: demirer@demirerotomotiv.com www.demirerotomotiv.com
ETBİR I kırmızı Et Üreticileri Birliği, Kırmızı Et Sektör Yayını Yıl: 6 Sayı: 20 Yaz 2011 Para ile satılmaz. BU SAYIDA NELER VAR? 22 İmtiyaz Sahibi Et Üreticileri Birliği adına Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Ahmet YÜCESAN Yayın Koordinatörü Ayla TORUN Yönetim Yeri Atlantis İş Merkezi C Blok No: 14 Osmanlı Bulvarı Kurtköy İSTANBUL Tel: 0216 478 62 79-685 11 40 Fax: 0216 478 62 76-685 11 39 e-mail: etbir@etbir.org www.etbir.org Yapım Afiş İletişim Tel: 0216. 317 63 11 @: afis@afisiletisim.com www.afisiletisim.com Sorumlu Yazi İşleri Müdürü Ergün GÖÇER Yayın Kurulu Prof. Dr. Dilek BOYACIOĞLU Prof. Dr. Mustafa TAYAR Vet. Dr. Ahmet YÜCESAN Vet. Dr. Can DEMİR Mustafa ALBAYRAK Katkıda Bulunanlar Doç. Dr. Sezen ARAT Prof. Dr. M. İhsan SOYSAL Reklam Rezervasyon Tel: 0216 478 62 79-685 11 40 Fax: 0216 478 62 76-685 11 39 e-mail:etbir@etbir.org Baskı Armoni Nuans Görsel Sanatlar, İletişim Hiz. San. ve Tic. A.Ş. Tel: 0216 540 36 11 pbx Fax: 216 540 42 72 ETBİR Kırmızı dergisinde yayınlanan yazı ve fotoğraflar yazılı izin alınmadan kullanılamaz, alıntı yapılamaz. 04 ETBİR I KIRMIZI KAPAK KONUSU İthalatın Ardından Yeniden Yerli Ete Dönüş 42 TEKNOLOJİ Nano teknoloji akıllı gıdalar yaratıyor 06 ETBİR DEN HABERLER 10 SEKTÖRDEN ETKİNLİK 16 Kırmızı Et Sektörü ETBİR in davetinde buluştu! 20 EĞİTİM Tuzla Belediyesi ve ETBİR Ortak Eğitim Programı Yapıldı 22 KAPAK KONUSU İthalatın Ardından Yeniden Yerli Ete Dönüş 30 DOSYA Yerli çiftlik hayvan ırkları yok oluyor! SAĞLIK Besinlerden polenlere alerjilere dikkat! 38 DESTEKLEMELER 2011 yılı desteklemeleri 40 UZMAN GÖZÜYLE Görünmeyen Tehlike BRUCELLA 42 TEKNOLOJİ Nano teknoloji akıllı gıdalar yaratıyor 46 ARAŞTIRMA Çarpıcı Araştırma: Halk en çok protein içeren gıdayı bilmiyor! 48 İŞ DÜNYASI Başarılı KOBİ lerin sırları 51 KİTAP 52
BAŞKANDAN 30 48 İŞ DÜNYASI Başarılı KOBİ lerin sırları DOSYA Yerli çiftlik hayvan ırklarımız 52 SAĞLIK Besinlerden polenlere alerjilere dikkat! 56 LEZZET Lezzete Uzanan Yol Eti Tanımaktan Geçer 60 YAŞAM / ÖNERİ Silva Metodu ile iş yaşamınızı yeniden düzenleyin 62 OTOMOTIV Ford Connect 64 GEZİ Türkiye ye en uzak ülke: YENİ ZELANDA Yeniden yerli ete dönüş... Kırmızı et sektörü ve hayvancılık alanında önemli bir misyon üstlenen birliğimiz, 13. yılına ulaştı. Son yıllarda sektörü etkileyen ekonomik sorunlar, hayvan varlığındaki azalma ve et fiyatlarındaki yükselişle birlikte, 2010 yılı ortasından itibaren gümrük vergileri indirilerek ithalata izin verild. Ülkemize uzun yıllar sonra ithal canlı hayvan ve karkas et girmeye başladı. Besicilik alanında ise 2010 yılında uzun yıllardır ilk kez verilen yüklü miktarlarda yatırım teşviki, hibeler ve düşük faizli veya faizsiz kredilerle yeni bir sürece girildi. Bu yatırımların gelecek dönemde hayvan varlığımızı yeterli seviye ulaştırmasını umuyor ve sektörü geliştirecek asıl unsurun besicilik ayağının güçlü tutulması olduğunu bir kez daha hatırlatmak istiyoruz. Bu gelişmelerle altı ay kadar % 30 gümrük vergisi ile devam eden karkas et ithalatı vergisi, Mart ayından itibaren % 45 e çıkarıldı. Bu uygulama yeniden yerli ete dönüş demektir. İç piyasadaki besilik materyalin yeterli hale geldiğinde elbette gümrük vergisinin arttırılmalı. Ancak piyasadaki fiyat istikrarının sağlamasına da özen gösterilmesi gerekiyor. ETBİR I kırmızı Öte yandan, hazırlıkları bir süredir devam eden Ulusal Kırmızı Et Konseyi kuruldu. Birliğimizin kurucular arasında yer aldığı Konsey, üstlendiği işlev ve fonksiyonlarıyla besicilikten et mamulleri madde üretimine kadar kırmızı et sektörünün tüm yelpazesinde şimdiye kadar eksikliği hissedilen toparlayıcı bir organizasyon olacağına inanıyoruz. Bu beklenti sonucunda, 22 üye firmalarımızla katılım sağladık. Ancak Konsey tüm sektörü temsil etmesi ve orta fayda sağlayacağına dair inancımızın devamlılığı zaman içinde belli olacaktır. Bu etkilerle 2011 yılına yoğun bir gündemle girildi. Üstlendiğimiz görevin sorumluluğuyla et sektörünün sorunlarının çözümü için siz üyelerimizin desteği ve işbirliğiyle önemli yollar kat edeceğimize inanıyorum. Birliğimiz için yapılacak her türlü faaliyeti sizlerle paylaşmak istiyoruz. Bu paylaşma araçlarımızdan biri de, yeniden yayınına başladığımız Etbir Kırmızı dergimiz. Her üç ayda bir yayınlanacak bu dergi ile iletişimimizi güçlendireceğiz. Ayrıca üyelerimizin gerek haber gerekse ilan yoluyla kendilerini daha iyi ifade etmesi için bir mecra olacak. İçeriğiyle kırmızı et sektöründeki gelişmeleri yansıttığı gibi, yorumlarıyla okuyanların ufkunu açan bir platform oluşturmaya çalışıyoruz. İçerdiği konuları bu nedenle dikkatle ve özenle seçiyoruz. Sizlerden de öneriler bekliyoruz. Sektörümüz için yararlı bir dönem olması temennisiyle, saygılar sunarım. Vet. Dr. Ahmet YÜCESAN ETBİR Yönetim Kurulu Başkanı ETBİR I KIRMIZI 05
ETBİR DEN HABERLER ETBİR den önemli ziyaretler Yönetim Kurulu Mehdi Eker ve Bakanlık yetkililerini ziyaret etti OCAK 2011 Olağan Genel Kurul unda göreve gelen Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeleri Tarım ve Köyişleri Bakanı ve Bakanlık birimlerini ziyaret etti. Tarım ve Köyişleri Bakanı M. Mehdi Eker e makamında yapılan ziyarete, ETBİR Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Ahmet Yücesan, Başkan Vekili Mustafa Albayrak, üyeler Osman Uluçay, Şerif Coşkun, Ergün Göçer, Ertuğrul Bılıkçı ve Genel Sekreter Ayla Torun katıldı. Görüşmede ETBİR in yeni dönemde kamudan beklentilerine dair görüş dosyası sunuldu. Bakan M. Mehdi Eker de 2010 yılından itibaren hayvancılığa verilen teşvikler hakkında bilgi verdi ve sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliğine verdikleri önemi hatırlattı. Eker, ETBİR i kırmızı et sektöründe önemli bir örgütlenme olarak gördüğünü ve sektörü ilgilendiren tüm konular ve kamuoyunu bilgilendirmede ortak çalışmaları sürdürme arzusunda olduklarını belirtti. ETBİR Yönetim Kurulu, Bakan ın ardından Koruma ve Kontrol Genel Müdürü Doç. Dr. Muzaffer Aydemir i makamında ziyaret Doç. Dr. Muzaffer Aydemir Koruma ve Kontrol Genel Müdürü Ahmet Kavak İstanbul Tarım İl Müdürü etti. Karkas et ve canlı hayvan ithalatında gelinen durum hakkında değerlendirmenin yapıldığı görüşmede, kırmızı et sektöründe fiyat istikrarının oluşmaya başladığı ve istikrarın kalıcı olması için, sürdürülebilirliğin sağlanmasının önemine değinildi. Yönetim Kurulu nun, İstanbul Tarım İl Müdürü Ahmet Kavak ı ziyaretinde ise gümrüklerde yaşanan beklemelerin doğurduğu gecikmeler değerlendirildi. Kavak, kırmızı et sektörünün bir çatı altında dayanışma içinde sorunlarını takip etmelerinden memnuniyet duyduğunu ve işbirliğini olumlu etkilediğini ifade etti. www.etbir.org yenilendi 2007 yılından beri faaliyette olan www.etbir.org web sitesi yenilenerek, tasarım ve içerik olarak daha dinamik bir sayfa haline getirildi. Ana sayfadan birçok konuya ulaşmanın mümkün olduğu sitede haberler, sektör, mevzuat üst başlıkları altında, sektörü ilgilendirien her türlü bilgiye ulaşmak mümkün. Yeni düzenleme ana sayfa, hakkımızda, üyelerimiz, haberler, gıda kanunları, tebliğler, yönetmelikler ve AB gıda mevzuatı, kütüphane, sektör, basın, güncel duyurular, etkinlikler ve iletişim ana sayfalarından oluşuyor. Etbir yeni adresinde ETBİR artık Kurköy de Atlantis İş Merkezindeki yeni ofisinde hizmet vermeye başladı. Yeni adresimiz şöyle: Atlantis İş Merkezi C Blok Kat 5 No: 14 Osmanlı Bulvarı Kurtköy İSTANBUL Tel: 0216 478 62 79-685 11 40 Fax: 0216 478 62 76-685 11 39 e-mail: etbir@etbir.org 06 ETBİR I KIRMIZI
ETBİR I KIRMIZI 02
ETBİR DEN HABERLER İTO dan Ülkemizde Hayvancılık Paneli İSTANBUL Ticaret Borsası nın düzenlediği Ülkemizde Hayvancılık panelinde hayvancılığın sorunları bir kez daha masaya yatırıldı. Borsa Başkanı Atilla Sümer in evsahipliğinde düzenlenen panelin açılışında Sümer, gündemde üst sıralara yükselen hayvancılık konusunun, sektör temsilcilerince birinci ağızdan değerlendirilmesi için böyle bir çalışma düzenlediklerini ifade etti. Et Üretimi, Süt Üretimi, İstanbul da Et Tedarik Sistemi ve Ham Deri Üretimi başlıkları altında düzenlenen birinci oturumda ETBİR Yönetim Kurulu Başkanı Vet. Dr. Ahmet Yücesan Hayvancılık ve Et Üretimi sorunlarının değerlendirmesini yaptı. Yücesan, hayvancılığın bütün dünyada olduğu gibi Türkiye de de artan nüfusun yeterli ve dengeli beslenmesinde önemli bir yer tuttuğunu belirtti. Hayvancılık sektörünün, diğer sektörlerden farklı olarak içinde birçok alt sektörü barındırması sebebiyle, ülke ekonomisine olduğu kadar ülkenin sosyal sorunlarına da çözüm getirmekte olduğunu söyledi. Besi hayvancılığının toplam maliyetinin % 73 ünü yem girdilerinin oluşturduğunu, ülkemizdeki yem üretiminin sıkıntıları göz önüne alındığında kırmızı et maliyetinin yükselişi kaçınılmaz olduğunu belirtti. Panelin devamında İBB Sağlık Sosyal İşler Daire Başkanı Vet. Dr. Muhsin Öztürk Hayvancılık ve Kırmızı Ette Gelecek Projeksiyonu, TÜGEM Hayvancılık Daire Başkanı Muhttin Eyimaya Tarım Bakanlığı nın Hayvancılık Konusuna Bakışı ve Alınan Tedbirler, İstanbul İl Tarım Müdürü Ahmet Kavak Et Üretim Tesisleri ve Ürün Denetimi konulu sunumlar yaptı. İTB Yönetim Kurulu Başkanı Atilla Sümer ve Meclis Başkanı İslam Ali Kopuz, Dr. Ahmet Yücesan a panelin sonunda teşekkür belgesi verdi. Zoonoz hastalıklar ve kesimhaneler anlatıldı TÜRKIYE nin her yerinden 800 Veteriner Fakültesi öğrencisinin katıldığı VESBA 11 Veteriner Hekimliğe Sektörel Bakış Sempozyumu, Bursa da yapıldı. Sempozyumun ikinci gününde Geleceğin Gıda Vizyonu ve Gıda Güvenliği tartışıldı. Oturum Başkanlığını ETBİR üyesi Vet. Dr. Can Demir in yürüttüğü panele ETBİR Yönetim Kurulu Başkanı Vet. Dr. Ahmet Yücesan, Banvit Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Görener ve Bursa İli Koyun-Keçi Yetiştiricileri Birliği Başkanı A. Yıldırım Oran konuşmacı olarak katıldı. Dr. Ahmet Yücesan panel sunumunda zoonoz hastalıklar ile ülkemizdeki kesimhane ve kombinaların yapısal durumunu ele aldı. Yaygın 903 adet mezbahanın kapasite kullanım oranlarının düşük ve tesislerin altyapılarının yetersiz olduğunu belirtti. 2023 Dünya Şehri Van Vizyonu Çalışmaları VAN Valiliği nin öncülüğünde 2023 Dünya Şehri Van Vizyonu bünyesinde oluşturulan Tarım ve Gıda Çalışma Grubu faaliyetlerine devam ediyor. Bu çerçevede geçtiğimiz günlerde yapılan Arama Konferansı na tarım ve gıda sektörü ile ilgili yerel ve ulusal paydaşlar tarafından büyük ilgi gösterilerek katılım sağlandı. Başbakanlık tarafından bölge için bir kalkınma projesi olarak ilan edilen ve hedef olarak Cumhuriyetin 100. yılı seçilen 2023 Vizyon çalışması, Van Valiliği tarafından yürütülüyor. Çalışma Stratejik Plan Geliştirme Kurulu na bağlı 8 çalışma grubu aracılığıyla yürütülüyor. Organizasyonun çalışma gruplarından Tarım ve Gıda Çalışma Grubunun çalışmaları İl Tarım Müdürlüğü tarafından koordine ediliyor. Tarım ve Gıda Grubu nun düzenlediği Arama Konferansı na tarım ve gıda sektörünün yerel ve ulusal paydaşları, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı yetkilileri, yerel örgütler, üretici birlikleri, meslek odaları ve sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte ETBİR temsilcisi katıldı. İki gün devam eden Arama Konferansı nda Van Tarım ve Gıda Sektörünün Stratejik Planı nı oluşturmaya yönelik, Stratejik Alanlar, Stratejik Amaçlar, Stratejik Hedefler ve Faaliyetler konusunda grup çalışmaları yapıldı. 08 ETBİR I KIRMIZI
ETBİR I KIRMIZI 02
SEKTÖRDEN Dişi hayvan kesimleri durdurulmalı! BAŞBAKANLIK, Yüksek Denetleme Kurulu nun hazırladığı rapor ışığında Et ve Balık Kurumu nu (EBK) masaya yatırdı. Raporda, Türkiye nin et sorunu ithalatla çözülemez görüşünden yola çıkılarak EBK ya dişi hayvan kesilmesin uyarısı yapıldı. Türkiye de hayvancılık politikalarının kısa, orta ve uzun vadede köklü değişiklikler yapılması gerektiği vurgulanan raporda, kısa vadede dişi hayvan kesilmemesi uyarısının nedeni de şöyle açıklandı: Dişi hayvan ana demektir. Yapılan hesaplamalara göre bir dişi hayvanın kesilmesi 9 erkek hayvanın kesilmesine bedel bulunmuştur. Raporda yer alan diğer öneriler şunlar: EKB, kırmızı et piyasasını kontrol etmede yetersiz: EKB nin 2009 yılında Türkiye nin kırmızı et piyasasının yüzde 1.3 ünü kontrol edebildiğini, bu oranın piyasadaki fiyat regülasyonunu sağlamak bakımından çok düşük olduğu belirtildi. Bu nedenle 2009-2010 döneminde kırmızı etteki aşırı fiyat artışına EKB nin müdahalesi yetersiz kaldı. Ayrıca bu dönemde kurum, imkanlarının azlığı nedeniyle bayilik sistemine geçme çalışmalarını erteledi. TAR-ET projesi gözden geçirilmeli: Destekleme kapsamında izlenen TAR-ET projesinin beklenen faydayı sağlamadığına dikkat çekildi. Bunun nedeni olarak Doğu ve Güneydoğu Anadolu da besicilerin kayıt altına girmekten kaçınması ve kredi temin edilmesinde bürokratik zorluklar olduğu ileri sürüldü. Bu bilgiler ışığından projenin uygulamasına devam edilmesi kararının yeniden gözden geçirilmesi gerektiği vurgulandı. Karkas ette gümrük vergisi yüzde 45 e çıktı KARKAS et ithalatında gümrük vergisi oranı 19 Mart 2011 de Resmi Gazete de yayınlanan değişiklikle % 45 e çıkarıldı. Gümrük Vergisi 19 Eylül 2010 dan bu yana % 30 olarak uygulanıyordu. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı nın verilerine göre son bir yılda 224 bin 380 baş kasaplık sığır, 168 bin 939 baş besilik sığır, 378 bin 165 baş kasaplık koyun, 19 bin 987 baş kurbanlık sığır ve 305 bin 559 baş kurbanlık koyun ithalatının gerçekleştirildi. Geçen yıl karkas et fiyatlarının 18 liraya yaklaşmasıyla Nisan ayından itibaren önce kasaplık canlı sığır, ardından da karkas et ithalatı başlamıştı. İthalat kararın ardından geçen bir yılda, 26 Nisan tarihinden bugüne kadar 160 bin ton et ithalatı yapıldı. Kasaplık ve besilik canlı sığır, kasaplık koyun ile sığır eti ithalatı halen devam ediyor. Cinsiyet Tayini Projesi et ve süt üretimini artıracak ARTAN et fiyatlarının önüne geçilmesi yönünde son günlerde dişi hayvan kesimine yasak getirilmesiyle birlikte embriyolardan besicilerin istediği doğrultuda hayvanların cinsiyetleri belirlenebilecek. Yaklaşık iki yıldır sürdürülen Cinsiyet Tayini projesinin olumlu sonuçları vermeye başladığı belirtildi. Bu konuda uzun süredir çalışmalarını sürdüren Ankara nın Elmadağ da bulunan Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü veteriner hekimlerinden Tahir Karaşahin ve Muharrem Satılmış ın gerçekleştirdiği proje ile süt ve et üretiminin artacağı ifade edildi. Proje hakkında bilgi veren Veteriner Hekim Tahir Karaşahin, cinsiyeti belirlenmiş embriyolarla yapılan transferlerden yüzde 30 oranında başarılı gebelikle iki yıl içerisinde 23 transferden 7 gebelikle buzağı elde edildiğini bildirdi. Bu projede hayvanlara transfer yolu ile elde edilen gebelik sonucunda isteyen hayvan üreticisine isterlerse dişi ve erkek buzağı elde etme imkanı sağlanmış olunacak. Veteriner Hekim Tahir Karaşahin Yetiştiricinin isteğine göre dişi veya erkek buzağı elde etmesi durumunda et ve süt üretimi artacak ve fiyatlar da istenen düzeye düşecektir. Türkiye de hayvan besiciliği yapan üreticilerin tercihine göre yetişecek hayvanların sayısında da artış sağlanacaktır dedi. Ulusal Kırmızı Et Konseyi nin ilk Genel Kurulu yapıldı GEÇEN yıl Temmuz ayında Resmi Gazete de yayınlanarak kuruluşu gerçekleşen Ulusal Kırmızı Et Konseyi nin ilk genel kurulu Mart ayında yapıldı. Geçici yönetim kurulu tarafından kuruluş prosedürleri ve üyelik işlemleri devam ettirilen konseyde yapılan seçimle, önce dört alt grubun genel kurul delegeleri, ardından da yönetim ve denetim kurullarının seçimi yapıldı. Görevi devralan asıl yönetim kurulunun başkanlığına Namet A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi ve SETBİR Başkan Vekili Faruk Kayar getirildi. Ulusal Kırmızı Et Konseyi; üretici, sanayici, kamu ve araştırma kurumları, meslek odaları, sivil toplum kuruluşları alt grubu olmak üzere dört alt gruptan oluşuyor. Et sektöründe besicilikten mamul üretimine kadar tüm yapıyı bir çatı altında toplaması ve temsil etmesi beklenen Ulusal Kırmızı Et Konseyi nde kısıtlı sayıda üretici birliği yer alırken, kamu alt grubu ile araştırma kurumları, meslek odaları, sivil toplum kuruluşları alt grubu temsilcileri atamayla geliyor. Sanayici ayağında ise üç grup temsil ediliyor. 22 üye firması ile sanayici alt gurubu üyesi olan ETBİR, Konsey de temsil edilemedi. 10 ETBİR I KIRMIZI
ETBİR I KIRMIZI 02
SEKTÖRDEN Fotoğraf Yarışması: Tarim ve İnsan TARIM ve Köyişleri Bakanlığı Yayın Dairesi Başkanlığı; toplam 15 bin TL ödüllü Tarım ve İnsan temalı bir fotoğraf yarışması düzenliyor. Genel, Çiftçi-Üretici, Öğrenci, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ve Denizbank çalışanları olmak üzere 5 ayrı kategoride düzenlenen yarışmaya başvurular 22 Temmuz 2011 tarihine kadar yapılabilecek. Bu yıl üçüncüsünü düzenlenen yarışma; toprağın ve tarımın önemi konusunda sosyal ve bireysel duyarlılığı geliştirmeyi amaçlıyor. Yarışmanın temaları şunlar: Her türlü tarımsal faaliyetler ile hayvancılık, toprak, su ürünleri, gıda ve muhafazası, tarım ürünlerinin işlenmesi, çiftçi, köy ve köylü. Denizbank ın katkılarıyla toplamda 15 bin TL lik ödül dağıtılacak. Üç yıl aradan sonra yine süt krizi... HABER&YORUM HAYVANCILIKTA geçtiğimiz yıl başlayan ithalat sürüyor. Uzun yıllardan beri kapılarını büyük ölçüde ithalata kapatan Türkiye, 2010 da kasaplık canlı hayvan, besilik hayvan ve karkas et ithalatına başladı. Yaşanan bu sürecin temelinde 2008 de yaşanan süt krizi bulunuyor. O dönemde çiğ sütün litresi 80 kuruştan 40 kuruşa düşünce üretici süt parasıyla yem alamaz duruma gelmiş ve süt hayvanını kesime götürmüştü. Yaklaşık 1 milyon süt hayvanı kesildiği tahmin edilen bu süreç hayvan varlığının azalması ve et fiyatının artmasıyla sonuçlandı. Çözüm olarak canlı hayvan ve karkas et ithalatı uygulamaya konuldu. Üç yıl aradan sonra bu yıl, çiğ sütte ikinci bir kriz yaşanıyor. Geçen sefer olduğu gibi süt sanayicileri arz fazlası sütü olduğu gerekçesiyle çiğ süt alım miktarını düşürdü. Çiğ süt fiyatı 73.5 kuruştan Şubat ayı için 65 kuruşa, Mart ayı için 60 kuruşa düştü. Şu sıralar piyasada çiğ sütün litre fiyatı 50 kuruş seviyelerinde. Üreticiye litre başına 6 kuruş destekleme verilirken, sanayiciye süt tozu için çiğ sütün litresine 24.5 kuruş destek veriliyor. Ancak üreticiden ucuza alınan çiğ süt işlendikten sonra tüketiciye ulaşan kutu sütün fiyatları düşmüyor. Bu durum bize 3 yıl öncesini hatırlatıyor; 2008-2009 da yaşananlar düşünüldüğünde çiğ süt fiyatının tekrar düşürülmesi henüz toparlanamamış olan sektöre yeniden darbe vuracağı yönündeki kuşkuları arttırıyor. Ancak bu olumsuz gelişme yaşanırken sektörde sıfır faizli kredilerle yeni yatırımlar da destekleniyor. Kanaatimizce, birbirine bağlı olan tüm bu süreçler gözardı edilmeden yönetilmelidir. İhtiyaca yetmeyen et üretiminin besilik ırklar geliştirerek arttırılmasının yanı sıra tüketimden fazla üretilen sütün tüketiminin arttırılmasına yönelik destek verilmesi gerekiyor. Ülkede yaşanan kırmızı et sıkıntısını gidermek için, süt ırklarına bağımlılığı keserek etçi besi ırkları yaygınlaştırılması da çok önemli. Besicilik etçi ırklarla yapılmadığı sürece sütle olan etkileşim devam edecek ve et verimliliği sağlanamayacaktır. Besi ırklarının süt ırklarına göre et verimi ve kalite farkı ithalat sürecinde net biçimde tecrübe edilmiştir. Hayvancılığın niteliğinin arttırılması ve bu sürecin çözüme kavuşturması için, bu ırkların ithal edilerek besilik kültür ırklarına dönüşümün sağlanması zorunludur. Etçii ye İYSAD dan teşekkür plaketi İSTANBUL Yemek Sanayicileri Derneği (İYSAD), et ithalatının açılmasındaki katkılarından dolayı ETBİR üyesi Emin Hayvancılık ve Et Ltd. Şti. ne teşekkür plaketi verdi. Firma sahibi Memet Emin Arslan ı ziyaret eden İYSAD Yönetim Kurulu Başkanı Engin Güner ve dernek yetkilileri bir anı plaketi takdim etti. Yetkililer, ithalatın açılarak yemek sanayinin ana girdisi olan kırmızı et maliyetinin düşmesine olan katkılarından dolayı teşekkür ettiler. 12 ETBİR I KIRMIZI
ETBİR I KIRMIZI 02
SEKTÖRDEN Paketlemede hızlı ve güvenli teknoloji PAKETLEME artık daha hızlı ve daha güvenli olacak. TOPlid küçük ve orta ölçekli işletmeler için tam otomatik MAP çözümleriyle dikkat çekiyor. Üçge Elektronik tarafından tanıtılan ürün; ağır sermaye yatırımları, pahalı format değişikliği, kalifiye personel ve yeterli çalışma alanı bulmadaki zorluklara karşı yeni TOPlid önemli olanaklar sunuyor. Teknoloji ve kompaktlığı bir araya getiren TOPlid, kullanım kolaylığı ve optimum verim sağlıyor. Toplid 26 paket/dakika hızı ile dünyanın en küçük ve en hızlı tabak kapama makinesi olmaya aday. Birbirinden bağımsız hareket eden bıçakları sayesinde farklı derinlikteki tabakları aynı anda paketlemeyi mümkün kılıyor. Etiketleme ve tartım cihazlarıyla birlikte çalışmaya da uyumlu olan TOPlid, pahalı bir yatırım gerektirmeden kalıp değiştirme imkânı sunuyor. Eski nesil çekmeceli sistemli tabak kapama makinelerine göre enerji verimliliğini maksimuma çıkaran otomatik bant sistemi büyük üstünlük sağlıyor. Ürünlerin raf ömrü uzarken, müşterilere hoş bir sunumla sevk etme olanağı sağlıyor. Eski nesil thermoform makinelerine yapacağınız yüksek miktardaki ilk yatırım maliyetlerinden kurtarıyor. Danet yeni ambalajıyla pratik kullanım sunuyor DANET ürünleri, yenilenen ambalajlarıyla raflardaki yerini alıyor. Çifte Paketli Mini Dana Sosis, Etli ve Fıstıklı, iki lezzeti bir arada sunan salam paketleri pratik kullanımıyla fark oluşturuyor. Geleneksel ve modern çizgilerin harmanlanarak sunulduğu yeni ambalajlar; renklerin canlılığı ve özgünlüğüyle de dikkat çekiyor. Canlı hayvan yetiştiriciliğinden et ve et ürünleri üretimine kadar entegre bir yapıya sahip olan Danet; Afyonkarahisar daki yüksek kalite ve gıda güvenliği standartlarına sahip tesislerinde geleneksel lezzetleri modern teknoloji ile buluşturuyor. Değişmeden Gelişmek anlayışını yeni ambalajlarına da uyarlayan Danet; lezzet yolculuğuna ürün çeşitlerini zenginleştirerek devam ediyor. Danet ürünleri www.danetevimde.com adresinden de e-sipariş yöntemiyle temin edilebilecek. Özlem Et; Kırmızı et ürünlerinde izlenebilirlik sisteminin altyapısını oluşturdu ÖZLEM Et Mamülleri; üretimlerinin tüm aşamalarını Çiftlikten Sofraya İzlenebilirlik Sistemi ile kayıt altına almak üzere gerekli altyapıyı kurdu. Bilgi sistemlerinde etin temin edildiği hayvanın orijini, kesiminin ve parçalamanın yapıldığı yer gibi bilgileri kayıt altına alan firma, böylelikle herhangi bir istenmeyen durumda geriye dönerek sorunun kaynağının saptanması, ileriye doğru izleyerek kriz yönetim mekanizmalarının çalıştırılması için gerekli bilgi sistemini kurarak, gıda güvenliğinde önemli bir adımı gerçekleştiriyor. 2010 yılında ileri işlem et ürünleri nde izlenebilirliği sağlayan Özlem Et, 2011 yılında ise tüm şarküteri ürünleri yani ısıl işlem görmüş et ürünleri nde bu sistemi tamamlamayı hedefliyor. 14 ETBİR I KIRMIZI
ETBİR I KIRMIZI 15
ETKİNLİK Kırmızı Et Sektörü ETBİR in davetinde buluştu! Kırmızı et sektörünün temsilcileri, ETBİR Yönetim Kurulu tarafından düzenlenen yemekte bir araya geldi. ETBİR üyelerinin yanı sıra kırmızı et sektöründe faaliyet gösteren tüm firmaların davetli olduğu geceye yaklaşık 150 firma temsilcisi katıldı. ETBİR Yönetim Kurulu, kırmızı et sektörüne yönelik 2 Mart 2011 de, bir yemek daveti düzenledi. Byotell de gerçekleştirilen yemeğe ETBİR üyelerinin yanı sıra kırmızı et sektöründe faaliyet gösteren firmalar da katıldı. Yaklaşık 150 firmanın katıldığı gece, sektörün tüm taraflarını biraraya getirdi. ETBİR Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Ahmet Yücesan İstanbul Tarım İl Müdürü Ahmet Kavak ETBİR Başkan Vekili Mustafa Albayrak Kimler katıldı? Sektör paydaşları ve sivil toplum kuruluşlarının da ilgi gösterdiği geceye; İstanbul Tarım İl Müdürü Ahmet Kavak, Kayseri Ticaret Borsası Başkanı Şaban Ünlü, İstanbul Sanayi Odası Meclis Başkanı Erdal Bahçıvan, İstanbul Ticaret Borsası Meclis Başkanı İ. Ali Kopuz, Türkiye Gıda İşverenleri Sendikası Başkanı Necdet Buzbaş, İstanbul Yemek Sanayicileri Derneği Başkanı Engin Güner, Kasaplar Odası Başkanı Bilgin Şahin, Setbir Başkan Yardımcısı Faruk Kayar ile sektöre tedarik sağlayan çok sayıda firmanın yetkilileri katıldılar. Üyeler aktif katılıma davet edildi! ETBİR Yönetim Kurulu üyelerinin ev sahipliğini yaptığı organizasyonun açılış konuşmasını yapan, Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Ahmet Yücesan ETBİR Yönetim Kurulu olarak 15 Ocak 2011 den itibaren devraldığı görevi bir bayrak yarışı olarak kabul ediyoruz. Sektörün çatı örgütü olmanın verdiği sorumlulukla, üyelerimizden ve sektörden aldığımız destekle faaliyetlerimizi kaldığı yerden devam ettirerek, sektöre faydalı çalışmalar yapma ilkemizi sürdüreceğiz dedi. Kurulduğu 1998 yılından bu yana ETBİR e başkanlık yapanlara teşekkür eden Yücesan, son yıllarda yaşanan sektörel ve global krizlerin ardından ithalatın açılmasıyla, 2011 yılına yoğun bir gündemle girildiğini belirtti. Üstlendiğimiz görevin sorumluluğuyla et sektörünün sorunlarının çözümü için üyelerimizin de desteği ve işbirliği ile önemli yollar kat edeceğimize inanıyorum diyen Dr. Ahmet Yücesan, bu dönemde çalışma gruplarının tecrübesinden ve önerilerinden yararlanabileceğimiz tüm üyelere açık olacağını ve birlik için yapılacak her türlü faaliyeti tüm sektörle paylaşmak istediğini ifade etti. 16 ETBİR I KIRMIZI
ETBİR I KIRMIZI 17
ETKİNLİK Sektörün sorunlarından bahsedildi Sektördeki son iki yıla dair gelişmeler ve dernek faaliyetleri hakkında sunumu ise ETBİR Yönetim Kurulu Başkan Vekili Mustafa Albayrak yaptı. Yaklaşık 2007 yılından itibaren iç yapısal sorunlarından kaynaklı krizlerle mücadele eden kırmızı et ve hayvancılık sektörünün, 2009 daki global krizin de etkisiyle bir dönüşüm geçirdiğini ifade eden Albayrak, bu süreçte pek çok firma sektörden çıkarken, 2010 yılı itibariyle tüketici fiyatlarına zirve yaptıran bir materyal sıkıntısı ve fiyat istikrarsızlığı süreci yaşandığını hatırlattı. Mustafa Albayrak, 2010 yılının ikinci yarısından itibaren açılan kasaplık canlı hayvan ve ardından taze karkas et ithalatıyla, geçici olarak ithalatın başladığını ifade ederek, kısa sürede besiciliğin normale dönmesi ve aynı maliyetlerle bir an önce kendi üretimimizi yapar hale gelmemiz gerektiğini belirtti. Albayrak, son dört yıla bakıldığında sektörde ancak şimdi kurulmaya başlayan istikrarın kalıcı olacağını düşündüğünü ve beklediğini sözlerine ekleyerek şunları söyledi: Yapılan yatırımlarla gelecek sezonda ülkedeki besi hayvanımızın yeterliliğinde sürdürülebilirlik sağlanacağına, bu materyalin piyasaya sürülmesiyle sektörde istikrarın devam edeceğine inanıyoruz Albayrak bunun için halihazırda yatırım yapılan besilik materyaller piyasaya sürülene dek fiyat dengesinin korunmasına özen gösterilmesi gerektiğini hatırlattı ve Besilik canlı hayvan ithalatı iç piyasa kendine yeter hale gelene dek sıfır gümrük vergisiyle devam etmelidir dedi. Albayrak, sektörün gerçek sahiplerinin güç birliği içinde, ülkeye yeter, sürdürülebilir üretimi sağlayacağı inancıyla katılımcılara teşekkür etti. İşbirliği sektörü güçlendirir! İstanbul Tarım İl Müdürü Ahmet Kavak da konuklara hitaben yaptığı konuşmasında kırmızı et sektörünün mensuplarıyla birarada olmaktan duyduğu memnuniyeti ifade ederek, aynı sektörün paydaşlarının birbirlerini tanıyarak, işbirliği halinde çalışmalarının sektörü güçlendirdiğini belirtti. Konuklar arasında yer alan İstanbul Sanayi Odası Meclis Başkanı Erdal Bahçıvan da sektörün çatı örgütleri olarak işbirliğini sürdürmekten mutluluk duyacağını ifade ederken, gıda üretiminin üretim ve tüketimdeki önemine dikkat çekti. 18 ETBİR I KIRMIZI
Kırmızı et ürünlerinde Çiftlikten Sofranıza izlenebilirlik Özlem Et Mamülleri; üretimlerinin tüm aşamalarını kayıt altına almak üzere Çitflikten Sofranıza İzlenebilirlik Sistemi nin altyapısını oluşturuyor. Özlem Et Mamülleri bilgi sistemlerinde etin temin edildiği hayvanın orijini, kesiminin ve parçalamanın yapıldığı yer gibi bilgileri kayıt altına almak üzere altyapıyı kurdu. Bu bilgi sistemiyle, herhangi bir istenmeyen durumda geriye dönerek sorunun kaynağının saptanması, ileriye doğru izleyerek kriz yönetim mekanizmalarının çalıştırılması sağlanarak, gıda güvenliğinde önemli bir adım gerçekleştirilecek. www.afisiletisim.com Kaliteyi Güvenle Tüketin! Özlem Et ve Et Mamülleri San. Tic. Ltd. Şti. Tepeören Mah. 34959 Akfırat - Tuzla / İSTANBUL Tel: (0216) 304 23 00 Faks: (0216) 304 23 06 e-posta: ozlemet@ozlemet.com.tr www.ozlemet.com.tr Alo Özlem: (0216) 304 23 00 ETBİR I KIRMIZI Özlenen Kalite... Özlenen Lezzet... 02
EĞİTİM Et ve Et Ürünlerinde Sağlık ve Hijyen Semineri Yapıldı Tuzla Belediyesi ve ETBİR tarafından gerçekleştirilen Et ve et mamulleri üretim ve satışı yapılan işyerlerine yönelik sağlık ve hijyen semineri ve mesleki eğitim programı, İdris Güllüce Kültür Merkezi nde yapıldı. Tuzla Belediyesi ve Et Üreticileri Birliği ETBİR işbirliği ile gerçekleştirilen programın konuşmacıları; İ.Ü. Veteriner Fakültesi Besin Hijyeni ve Teknolojisi AnaBilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bülent Nazlı, Gıda Güvenliği ve Hijyen Akademisi Yönetim Kurulu Başkanı, Vet. Dr. Can Demir, ETBİR Yönetim Kurulu Başkanı Vet. Dr. Ahmet Yücesan ve ETBİR Yönetim Kurulu Başkan Vekili Mustafa Albayrak oldu. Seminerin oturum başkanlığını Tuzla Belediyesi Sağlık İşleri Müdürü Veteriner Hekim Ali Kemal Durgun yaptı. Eğitime bölge esnafının yanısıra, İstanbul genelindeki entegre et tesislerinin çalışanları katıldı. Prof. Dr. Bülent Nazlı, mezbahanelerde Kesim Hijyeni ve Zoonoz Hastalıklar ile Kırmızı Et Üretim Tesislerinde Hijyen Kuralları konulu sunumunda; kesimhanelerde ve et işleme tesislerinde hijyen kurallarının önemini anlattı. Bir tesiste olması gereken uygulamaları sıralayarak, personelin sebep olabileceği ve önleyebileceği olumsuzlukları örnekledi. Vet. Dr. Can Demir, tesislerde mikrobiyolojik kontaminasyon ve kırmızı et ürünlerinin muhafaza şartlarından söz ettiği konuşmasında; virüs ve bakteriler hakkında bilgi verirken, işyerlerinde en çok görülen bakterinin küf olduğunu belirtti. Son yıllarda özellikle çocuklarda ve yaşlılarda böbrek rahatsızlıklarının arttığını ifade eden Demir, çalışanlara sorumluluklarını bir kez daha hatırlattı. Çiğ ve az pişmiş gıdalarda çapraz bulaşmanın enfeksiyonların başlıca nedeni olduğunu belirterek; işletmelerin personel eğitimlerini sık sık yenilerken duyarlılıklarını ve sorumluluklarını da güncellemeleri gerektiğine dikkat çekti. 20 ETBİR I KIRMIZI