TAHİR BÜYÜKHELVACIGİL - BYSD BAŞKANI

Transkript

1 TAHİR BÜYÜKHELVACIGİL - BYSD BAŞKANI

2 Dünyada Ham Yağ Üretimi (Milyon ton) Hammadde ihtiyacımızın yüzde 75 ini ithalatla karşılıyoruz. Bitkisel yağ sektörü, ayçiçeğinde hammadde yetersizliği nedeniyle dışa bağımlılık artarak devam ediyor

3 Türkiye de Yağlı Tohum Üretimi TÜRKİYE YAĞLI TOHUM ÜRETİMİ (BİN TON) AYÇİÇEK TOHUMU PAMUK TOHUMU SOYA FASULYESİ KOLZA TOHUMU ASPİR TOHUMU TOPLAM Türkiye de yağlı tohum üretimi yıllık 2.3 ila 2.7 milyon ton arasında değişiyor. Yağlı tohum bitkilerindeki prim desteğine rağmen yıllar itibariyle üretimde ciddi artış olmaması dikkat çekici!

4

5 Ayçiçeği ekim alanları aynı seviyelerde kalırken; tağşişin ana problemi olan aspir ve kanola tohumu ekim alanlarında artış görülmektedir. Türkiye de Ayçiçeği Tohumu Ekim Alanı 700 (BİN HEKTAR) Ekim alanları, ürün fiyatlarına bağlı olarak değişiyor.

6 Türkiye nin ayçiçeği tohumu ekim alanı 2 KAT ARTMALI! Hammadde bağımlılığından kurtulmalıyız! Yılda 2 milyon ton ayçiçeği tohumu üretmek zorundayız! Ayçiçeği tohumuna daha fazla prim desteği verilmeli...

7 Bitkisel Yağ Sanayimiz güçlü bir kapasiteye ve modern teknolojiye sahip Yağlı tohum işleme kapasitemiz yıllık 9 milyon ton 100 ün üzerinde tesisimizin 2015 yılı kapasite kullanım oranı % 49 Rafineri kapasitemiz yıllık 4 milyon ton 100 e yakın tesisimizin 2015 yılı kapasite kullanım oranı % 70 Margarin kapasitemiz yıllık 1 milyon ton

8 Yağlı Tohum & Türevleri İthalatı (Milyon Dolar) YILLAR İTİBARİYLE YAĞLI TOHUM VE TÜREVLERİ İTHALATI (MİLYON DOLAR) Aylık Yağlı Tohum Hamyağ Küspe TOPLAM yılında tarım ürünleri ithalatı 11 milyar dolar. Yağlı tohum ve türevleri 3,5 milyar dolarlık ithalatla 1. sırada Kaynak: TUİK Türkiye gıda amaçlı yağlı tohum ve hamyağ ithalatı için 2,1 milyar dolar ödüyor.

9 Yağlı Tohum & Türevleri İthalatı (Bin Ton) 2015 yılında Toplam 6 milyon ton yağlı tohum ve türevleri ithalatının, 1,5 milyon tonu hamyağ, 750 bin tonu gıda amaçlı yağlı tohumlar YILLAR İTİBARİYLE YAĞLI TOHUM VE TÜREVLERİ İTHALATI (BİN TON) Aylık Yağlı Tohum Hamyağ Küspe TOPLAM Kaynak: TUİK

10 Türkiye Toplam Likit Yağ & Margarin İhracatı (Bin Ton) LİKİT MARGARİN TOPLAM TÜRKİYE BİTKİSEL YAĞ İHRACATI (BİN TON) Aylık LİKİT MARGARİN TOPLAM Kaynak: TUİK Likit yağ ihracatının %85 i Irak ve Suriye ye yapılıyor

11 Türkiye Toplam Likit Yağ & Margarin İhracatı (Milyon Dolar) TÜRKİYE BİTKİSEL YAĞ İHRACATI (MİLYON DOLAR) Aylık LİKİT MARGARİN TOPLAM Dış ticaret açığı 2,6 milyar dolar! Türkiye nin tarım ürünleri ihracatında dış ticaret açığı olmadığı halde, yağlı tohum ve türevlerinde dış ticaret açığı 2,6 milyar dolar. Kaynak: TUİK

12 Yerli üretim mutlaka artırılmalı!!!!!! Türkiye de bitkisel sanayicisinin öncelikli sorunu hammadde Hammadde ihtiyacımızın yüzde 75 ini ithalatla karşılıyoruz yılında Türkiye deki yaklaşık 3 milyon ton yağ arzının 750 bin tonu yerli üretimle karşılandı! %25 yerli üretim %75 yağlı tohum veya ham yağ ithalatı Yağlı tohum üretiminin artırılması stratejik bir önem taşıyor!

13 Yağlı Tohum stratejik ürün kategorisinde değerlendirilmeli Yerli üretici kazanabilmeli! Ülkemizdeki yağlı tohum üreticisi doğru destekleme politikaları ile para kazanabilmeli ki daha geniş alanlarda üretim yapabilmeli! Sektörün hammaddede dışa bağımlılıktan kurtulması için yerli üretimin mutlaka arttırılması gerekli. Türkiye, önümüzdeki yıllarda yağlı tohum veya ham yağ temin edememe gibi bir riskle karşı karşıya kalabilir! Rafine edilmiş ambalajlı yemeklik yağ ithal etme zorunluluğunda kalabilir

14 BYSD olarak Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi ne yaptırdığımız araştırmanın sonuçları dikkat çekici; *Türkiye de ayçiçeği üretimi açığı 2020 yılında yaklaşık 891 bin tona ulaşacak. Bu açık daha da artarak 2030 yılında 1,3 milyon ton seviyesine yükseleceği tahmin ediliyor. *Ekonometrik analiz sonuçlarına göre, Türkiye de devlet prim ödemelerinin ayçiçeği üretimi üzerindeki en fazla etkiye sahip değişken. * yılları arası dönemde ayçiçek yağı ithalatının tamamen durdurulması halinde Türkiye ekonomisine katkısı yaklaşık 15,6 milyar dolar olacak Sonuç olarak; Türkiye de ayçiçeğinin stratejik ürün kapsamına alınması, ayçiçeği tohumu ve ayçiçeği yağı üretimlerindeki artışlar yoluyla ekonomimize önemli bir katkı sağlayacak.

15 2016 yılı için yağlı tohumlar destekleme primleri kilogramda 10 kuruş artırıldı. Ayçiçeği tohumunda kilogramda 30 kuruş olan prim desteği bu yıl 40 kuruşa çıkarıldı. % 33 oranındaki bu artış, ayçiçeğinde son yıllarda yapılan artış oranları karşılaştırıldığında en yüksek artış YILLARA GÖRE DESTEKLEMELER (KRŞ/KG) Kütlü Pamuk Ayçiçeği , Soya ,7 27, Kanola , , Aspir , D.Mısır 4 2 3,

16 Yağlı Tohum Üretimi Yetersiz Yağlı tohumlu bitkiler devlet alım garantisi olan, müdahale alım fiyatının uygulaması yanında primle de desteklenen hububatla rekabet edemiyor! Çözüm önerimiz; Desteklemenin iki aşamada yapılması ve alternatif ürünlere karşı avantajlı duruma getirilmesi 1. Destekleme ekim zamanında üreticinin karar verme aşamasında yapılmalı ve primler alternatif ürünlere göre parite dikkate alınarak belirlenmeli, 2. Aşamadaki destekleme hasat sırasında düzenleyici fark ödemesi primi olarak belirlenmeli, yağlı tohum üreticisinin mağduriyetini önleyecek düzeyde olmalı. Çözüm önerimiz

17 İÇ PİYASADA VE İHRACATTA TAĞŞİŞ Son zamanlarda hem iç piyasa, hem de ihracatta tağşiş yaygınlaştı. İç piyasada bazı firmalar ayçiçeği yağı, soya yağı, kanola yağı ve aspir yağı fiyatları arasındaki farkların yüksek olduğu dönemlerde, Türkiye de en çok tüketilen ayçiçeği yağına daha ucuz olan yağları karıştırarak haksız rekabete sebep oluyor. Tüketici aldatılıyor! TAĞŞİŞ, SANAYİCİYİ DE TÜKETİCİYİ DE MAĞDUR EDİYOR BYSD olarak tağşiş ile mücadelemiz etkili şekilde devam ediyor Tağşiş yapan firmaları Bakanlığa bildiriyor, ifşa edilen firmalar hakkında suç duyurusunda bulunuyoruz. Son 1 yıl içerisinde Bakanlığa 145 başvuru yapıldı. 9 firma hakkında Savcılığa 14 suç duyurusunda bulunuldu. Bu firmalar üyemiz ise Dernek üyeliğinden ihraç ediyoruz.

18 TAĞŞİŞLE İLGİLİ UYARILARIMIZ DİKKATE ALINDI TAĞŞİŞE YASAL DÜZENLEME SEKTÖRÜMÜZÜ RAHATLATACAK

19 Tağşişle mücadeleye devam! Tağşiş, düzgün üretim yapan sanayicimizin rekabet gücünü kırarken, tüketicinin de yanıltılmasına neden oluyor. ÇÖZÜM Sıkı denetim, caydırıcı yüksek cezalar ve ifşa! dedik Hükümetimiz uyarılarımızı dikkate aldı.

20 Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanımız Sayın Faruk Çelik, Taklit ve tağşişe dönük yaptırımları yeniden belirleyen yasal düzenlemenin en kısa zamanda Meclis e getirileceği açıkladı. Söz konusu yasal düzenleme ile taklit ve tağşişli gıda ürünlerini üretenlere 100 bin lira idari para cezası verilecek, işyerleri de 1 yıl süreyle faaliyetten men edilecek. Taklit ve tağşiş 1 yıl içinde tekrarlanırsa ceza 100 bin lira olacak ve işyerinin faaliyeti 3 ay durdurulacak, üçüncü kez tekrarlanırsa idari para cezası 10 kat artacak, iş yeri 6 ay kapatılacak. TAĞŞİŞLE İLGİLİ YASAL DÜZENLEME TBMM YE GELİYOR

21 Sıfır Gümrüklü İthalat Piyasa Dengesini Bozuyor! İkili anlaşma gereği Bosna Hersek ten ithal edilen 0 gümrüklü ham ve rafine ayçiçeği yağı, piyasada fiyat dengesizliği yaratıyor ve haksız rekabete neden oluyor. BOSNA MENŞEELİ HAM VE RAFİNE AYÇİÇEĞİ YAĞI İTHALATI (TON) (7 AYLIK) RAFİNE HAM İlk 7 ayda 32 bin 698 ton Bosna Hersek menşeli ayçiçeği yağı ithal edildi. Yıl sonuna kadar ise 60 bin ton ithal edileceği tahmin ediliyor. BYSD olarak, bu tür uygulamalar gözden geçirilmesini ve sektörün korunması için gerektiğinde kaldırılmasını talep ediyoruz! 21

22 ASPİR TOHUMU VE HAM VE RAFİNE YAĞINDA GÜMRÜK VERGİLERİ ARTIRILDI Fiyat farklılığından dolayı tağşişe sebep olan aspir yağının ithalatının gümrük vergileri 1 Eylül 2016 tarihli Resmi Gazete de yayınlanan düzenleme ile artırıldı. ASPİR TOHUMU % 23,4 ASPİR HAM YAĞI % 36 ASPİR RAFİNE YAĞ % 67,5

23 3 EYLÜL 2016 TARİHİNDE İTHALATTA GÖZETİM UYGULANMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ DE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ YAYINLANDI. Tanım Birim CIF Kıymet (ABD Doları/Ton*) Kolza Tohumu Düşük Erusit Asitli Kolza Tohumu Diğerleri Ayçiçeği Tohumu (gri, beyaz çizgili, kabuklu), Diğerleri 750 Ayçiçeği Tohumu, Diğerleri 750 Ayçiçeği tohumunun unu ve kaba unları 800 Ayçiçeği tohumu hamyağı