15 Nisan 2016 Cuma 09:00-10:30 Fonksiyonel cerrahinin temel prensipleri Oturum Başkanı: Murat Emre Hedefler ve teknikler Aşkın Şeker Fonksiyonel nöroanatomi Yasin Temel Ultrasonografi ile elektrot lokalizasyonunun saptanması Rezzak Yılmaz 10:30-11:00 Kahve arası 11:00-12:30 Parkinson Hastalığı'nda fonksiyonel cerrahi: DBS Oturum Başkanı: Bülent Elibol DBS için hasta seçimi Dilek İnce Günal Intra-operatif monitorizasyon ve postoperatif erken programlama Ersoy Kocabıçak Stabilizasyon döneminde programlama ve ilaç ayarlaması Ayşe Bora Tokçaer 12:30-14:00 Öğle Yemeği 14:00-16.00 Parkinson Hastalığı'nda fonksiyonel cerrahi Oturum Başkanı: Raif Çakmur Parkinson Hastalığı cerrahisinde son 25 yıldaki değişim: Ablasyondan DBS'e Ali Savaş Fonsiyonel cerrahide yeni yaklaşımlar ve yenilikler (Adaptif DBS, gamma knife, ultrason ablasyonu...) Yasin Temel Parkinson Hastalığı nda fonksiyonel cerrahi: Etkinlik, riskler, beklentiler Sibel Ertan 15:30-16:00 Kahve arası 16:00-17:30 Parkinson Hastalığı'nda fonksiyonel cerrahi Panel: Komplike hastalarda sorunlar ve çözümler Moderatör: Cenk Akbostancı Dilek İnce Günal, Ayşe Bora Tokçaer, Serhat Özkan, Barış Topçular, Nazlı Durmaz 18:00-19:00 Türkiye Parkinson Hastalığı Derneği Genel Kurulu
16 Nisan 2016 Cumartesi 09:00-10:30 Distonide fonksiyonel cerrahi Oturum Başkanı: Güneş Kızıltan Distonide cerrahinin mekanistik temelleri ve primer distonilerde cerrahi tedavi Bülent Elibol Sekonder distonilerde cerrahi tedavi Cenk Akbostancı 10:30-11:00 Kahve arası 11:00-12:30 Fonksiyonel cerrahinin diğer hareket bozuklukları ve deneysel uygulama alanları Oturum Başkanı: Sabri Aydın Demans ve psikiyatrik hastalıklarda fonksiyonel cerrahi Haşmet Hanağası Tremor tedavisinde fonksiyonel cerrahi Okan Doğu Tik ve diğer hiperkinetik hareket bozukluklarında fonksiyonel cerrahi Serhat Özkan 12:30-12:45 Akılcı ilaç kullanımı Ayşe Bora Tokçaer 12:45-13:30 Kapanış ve Öğle Yemeği
ELEKTRONiK POSTER BiLDiRiLER ELEKTRONiK
EPS - 1 Subtalamik Nükleus Derin Beyin Stimülatörünün Parkinson Hastalığı Tedavisindeki Etkisinin Değerlendirilmesi Yıldız Değirmenci 1, Sabiha Tezcan 2, Ali Savaş 3, Muhittin Cenk Akbostancı 2 1 Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı, Düzce 2 Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı, Ankara 3 Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Beyin ve Sinir Cerrahisi Anabilim Dalı, Ankara GİRİŞ-AMAÇ: Parkinson hastalığında (PH) medikal tedaviye dirençli doz sonu kötüleşmesi ve tepe dozu diskinezisinin tedavisinde subtalamik derin beyin stimülasyonunun (STN DBS) etkinliği kanıtlanmıştır. Buradan yola çıkılarak çalışmamızda, STN DBS tedavisi uygulanmış olan PH da motor ve non-motor semptomlarındaki değişimleri saptayarak, bu değişimlerin hastaların sosyodemografik ve hastalık özellikleri ile ilişkilerini değerlendirmek ve olası iyilik halleri ve günlük yaşamlarına katkısını değerlendirmek amaçlanmıştır. GEREÇ-YÖNTEM: Bu anket çalışmasında, STN DBS uygulanmış PH lılara telefon aracılığıyla ulaşılmıştır. Tüm görüşmeler kayıt altına alınmış ve sözel onamları alınmış hasta veya hasta yakınlarına standardize bir anket uygulanarak, hastaların motor ve non-motor semptomlarının STN DBS sonrası değişimine ilişkin sorular sorulmuştur. Kullanılan anket daha önceki bir çalışmamızda geçerli ve güvenilir bulunmuştur. Hastaların sosyo-demografik özellikleri kayıt edilmiş ve çeşitli klinik özelliklerin STN DBS ten sonra nasıl değiştiği incelenmiştir. SONUÇ: 2005-2015 yılları arasında kliniğimizde PH tedavisi amacıyla 167 hastaya STN DBS uygulanmıştır. Dosya incelememizde 80 hastanın telefon numarasına ulaşılmış, 16 sı (%28,6) kadın, 40 ı (%71,4) erkek olmak üzere 56 hastaya ulaşılabilmiştir. Hastaların yaş ortalaması 60,53 ± 9,6 yaş, ortalama hastalık süreleri 16,28 ± 10,0 yıldır. STN DBS uygulamasının ortalama süresi 4,08 ± 2,7 yıldı. STN DBS uygulaması sonrası hastaların motor ve non-motor semptomlarındaki değişimler Tablo-1 de özetlenmiştir. TARTIŞMA: Çalışmamızda, STN DBS uygulamasının, PH nın off dönemi, diskinezi, tremor gibi motor semptomlarında olduğu kadar, ağrı, uyku düzeni, depresif semptomlar gibi non-motor semptomlarında da iyilik haline yol açtığı ve hastaların çoğunluğunda günlük yaşam aktivitelerini iyi yönde etkilediği saptanmıştır.
STN DBS uygulaması sonrası hastaların motor ve non-motor semptomlarındaki değişimler Off dönemi Diskinezi Titreme Yürüme ve Dengesizlik Ağrı Uyku Düzeni Depresyon İdrar İnkontinansı Daha iyi 44 (78,5) 36 (64.2) 34 (60.7) 31 (55.4) 22 (39.3) 30 (53.6) 27 (48.2) 8 (14.3) Aynı 5 (8.9) 3 (5.4) 5 (8.9) 11 (19.6) 6 (10.7) 11 (19.6) 14 (25) 9 (16.1) Daha kötü 7 (12.6) 3 (5.4) 1(1.8) 11 (19.6) 1 (1.8) 1 (1.8) 4 (7.1) 1 (1.8) Bilmiyorum 0 (0.0) 0 (0.0) 0 (0.0) 0 (0.0) 2 (3.6) 2 (3.6) 2 (3.6) 4 (7.1) Böyle bir şikayetim yok 0 (0.0) 14 (25) 16 (28.6) 3 (5.4) 25 (44.6) 12 (21.4) 9 (16.1) 34 (60.7) Günlük Yaşam 44 (78,5) 8 (14.3) 3 (5.4) 1 (1.8) 0 (0.0)
EPS - 2 Erken Evre Parkinson Hastalığı ve Malign Melanomu Olan Bir Hastanın Subtalamik Derin Beyin Stimülasyonu ile Tedavisi Müge Kuzu 1, Sabiha Tezcan 1, Ali Savaş 2, Muhittin Cenk Akbostancı 1 1 Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalı,Ankara 2 Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Beyin Cerrahisi Ana Bilim Dalı,Ankara GİRİŞ: Parkinson hastalığında (PH) malign melanoma (MM) insidansı genel populasyona göre daha yüksektir. Hemen tüm kontrollü çalışmalarada dopaminerjik ilaçlar kullananlarda dermatolojik maligniteler daha sık saptanmıştır. Bu nedenle MM gibi ciddi bir malignitesi olan hastalarda dopaminerjik tedaviler çok dikkatle kullanılmalıdır. Burada MM rezeksiyonlu bir PH hastasında tedavi yöntemimizi paylaşmak istedik. OLGU: Elli dört yaşında erkek hasta donma, sol taraf hareketlerinde yavaşlama ile başvurdu. Öyküsünde üç yıl once sol ayakta sürüme ile başlayan şikayetleriyle Parkinson hastalığı tanısı aldığı ve 2007 de sol koltuk altında MM rezeksiyonu olduğundan ilaç kullanmadığı öğrenildi. Nörolojik muayenesinde hipomimi ++, hipofoni ++, sol alt ve üst ekstremitede rijidite +++, bradikinezi +++, sağ alt ve üst ekstremitede rijidite ++,bradikinezi ++, donma +, Myerson testi + saptandı. Antefleksiyon posturunde ve küçük adımlarla yürüyordu. Hastayla tedavi seçenekleri tartışıldıktan sonra Subtalamik çekirdek derin beyin stimülatörü (STN DBS) tercih edildi. DBS sonrası hastanın donma şikayeti kayboldu, yürümesi düzeldi. Nörolojik muayenesi; hipomimi +, hipofoni +, sol alt ve üst ekstremitede rijidite +, bradikinezi ++, sağ alt ve üst ekstremitede rijidite ++,bradikinezi +, Myerson +, çekme testinde iki adımda toparlanıyordu. Scwab England Günlük Yaşam Etkinlikleri Ölçeği %100 bulundu. TARTIŞMA: MM hastalarında dopaminerjik tedavi kontraendike olmakla beraber DBS gibi non-dopaminerjik tedavi seçenekleri akla gelmeli ve hastalar tedavisiz bırakılmamalıdır. Bu tedavi ile hastanın yaşam kalitesi yükseltilebilir.
EPS - 3 Parkinson Hastalığı Demans Tedavisinde Rivastigmin Kullanımına Bağlı Bilateral Alt Ekstremite Tremoru Şeyma Kılıç, Nesrin Helvacı Yılmaz, Lütfü Hanoğlu, Fahriye Feriha Özer İstanbul Medipol Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nöroloji Ana Bilim Dalı, İstanbul Parkinson Hastalığı nda (PH) demans bulguları 20 yıllık hastalık takip sürecinde %80 oranında görülmektedir. Rivastigmin, PH na bağlı demans tedavisinde etkinliği kanıtlanmış ilaçlardandır. Biz de bu olgu sunumunda sık reçete edilen rivastigminin yüksek dozuna bağlı gelişen alt ekstremite tremorunu tartışmaktayız. Nöroloji polikliniğimize başvuran 78 yaşında erkek hastanın yaklaşık 5 yıldır PH tanısı vardı. Hasta yakınlarından alınan bilgiye göre hastanın son 2 yıldır unutkanlığı vardı ve görsel halüsinasyonlarında artış belirgindi. Levodopa 300 mg/gün ve ketiapin 25 mg/gün almaktaydı. Nörolojik muayenesinde hipomimi, monoton konuşması vardı. Hipofonisi belirgindi. Sol üst ekstremitede belirgin istirahat tremoru, bradikinezi ve rijiditesi vardı. Yürüyüşü küçük adımlarla, antefleksiyon postüründeydi. Kraniyel manyetik rezonans görüntülemede bilateral frontalde belirgin atrofi görülmekteydi. Nöropsikometrik testlerinde frontal işlevlerde etkilenme ile verbal bellekte, öğrenmede uzama, belirgin serbest hatırlama güçlüğü ve kayıt bozukluğu, nonverbal bellek anlık, serbest hatırlama ve tanımada, mantıksal bellek serbest/ipuçlu hatırlamada etkilenme izlenmekteydi. Rivastigmin patch 4,6 mg/24 saat başlandı. Bir ay sonra dozu 9,5 mg/24 saate çıkartılıp 6 ay bu dozda devam edildi. Kontrolde rivastigmin dozu 13,3 mg/24 saate yükseltildi. Bu tedavinin uygulanmasından iki hafta sonra ayağa kalkınca ortaya çıkan titreme ve dengesizlik nedeni ile tekrar polikliniğimize başvurdu. Nörolojik muayenesinde bilateral alt ekstremitelerde tremor belirgindi, yürüyünce şikayetlerinde azalma oluyordu. Bu durumun rivastigmin tedavisine bağlı olabileceği düşünülerek ilaç dozu 9.5 mg/24 saate düşürüldü. İlacın azaltılmasından iki hafta sonra alt ekstremitelerdeki tremorun kaybolduğu görüldü. Kolinesteraz inhibitörlerinin tremora neden olabileceği bilinmektedir. Tremorun rivastigmin alan hastaların %4 ünde görülebildiği, PH larının %17 sinde tremor artışı yapabildiği, %1,7 hastada ise tremorun ilacı bıraktıracak kadar şiddetli olabileceği gösterilmiştir. Bu olgu sunumu, rivastigmin doz artımı sonucunda alt ekstremite tremorunun ortaya çıkarabileceği ve doz azaltılması ile bu etkinin ortadan kalkabileceğine dikkat çekmek için sunulmuştur.
EPS - 4 Parkinson Hastalığı nda Bölgeler Arasındaki Cinsel Disfonksiyon Farkının Değerlendirilmesi Yasemin Kaya 1, Fahriye Feriha Özer 2, Erdal Benli 3, Nesrin Helvacı Yılmaz 2, Tuğba Aydemir 4, Esra Yancar Demir 5 1 Ordu Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı, Ordu 2 İstanbul Medipol Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nöroloji Ana Bilim Dalı, İstanbul 3 Ordu Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji Ana Bilim Dalı, Ordu 4 Ordu Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nöroloji Ana Bilim Dalı, Ordu 5 Ordu Üniversitesi Tıp Fakültesi, Psikiyatri Ana Bilim Dalı, Ordu AMAÇ: Parkinson Hastalığı nda (PH) cinsel disfonksiyon oranı yaklaşık %40 dır. Bu çalışmanın amacı Türkiye de PH'da bölgeler arasında cinsel disfonksiyon açısından farkı değerlendirmektir. METOD: Çalışmamıza Ordu da (Karadeniz Bölgesi) yaşayan 43 (32 erkek, 11 bayan) ve İstanbul da (Marmara Bölgesi) yaşayan 71 (38 erkek, 33 bayan) idyopatik PH tanısı almış hasta katıldı. Birleşik Parkinson Hastalığı Değerlendirme Ölçeği ve Hoehn and Yahr Evreleme Ölçeği (HYEÖ) uygulandı. Cinsel fonksiyonları değerlendirmek için Arizona Sexual Experiences Scale (ASEX) Türkçe versiyonu kullanıldı. SONUÇLAR: Çalışmamıza katılan hastaların yaş ortalaması İstanbul grubunda 67,25±8,34, Ordu grubunda 67,98±8,93 idi. İstanbul grubunda HYEÖ ne göre 21 kişi evre 1, 39 kişi evre 2, 11 kişi evre 3 idi. Ordu grubunda HYEÖ ne göre 11 kişi evre 1, 23 kişi evre 2, 9 kişi evre 3 idi. ASEX sonuçlarına göre İstanbul da PH da %87,33, Ordu da % 95,35 oranında cinsel disfonksiyon görüldü. Bölgeler arasında fark yoktu. Ancak her iki grupta da kadınlarda ASEX alt gruplarında skorlar anlamlı olarak daha kötüydü. TARTIŞMA: Bizim çalışmamızda PH da cinsel disfonksiyon oranı diğer çalışmalara göre yüksektir. Bu oran bayanlarda daha fazla olup ülkemizin sosyokültürel açıdan ayrı özellikler taşıyan iki bölgesi arasında fark bulunamamıştır.