HALI SEKTÖRÜNÜN 2014 OCAK - HAZİRAN İHRACAT PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ İTKİB GENEL SEKRETERLİĞİ ARGE ve MEVZUAT ŞUBESİ TEMMUZ 2014
DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER... 9 TÜRKİYE EKONOMİSİ: İHRACAT YAVAŞLIYOR... 19 TÜRKİYE NİN HALI İHRACATI... 22 TOPLAM HALI İHRACATIMIZIN ÜLKE GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI... 24 HALI İHRACATIMIZDA MAKİNA HALISI VE EL HALISININ PAYI... 25 MAKİNA HALISI İHRACATIMIZIN ÜLKE GRUPLARI İTİBARİYLE DEĞERLENDİRMESİ... 26 MAKİNA HALISI İHRACATIMIZIN ÜLKELERE GÖRE DAĞILIMI... 28 Ortadoğu Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız... 28 Afrika Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız... 31 Avrupa Birliği Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız... 30 Amerika Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız... 32 Türk Cumhuriyetlerine Makina Halısı İhracatımız... 33 Asya ve Okyanusya Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız... 33 Eski Doğu Bloğu Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız... 35 Diğer Avrupa Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız... 35 EL HALISI İHRACATIMIZIN ÜLKE GRUPLARI İTİBARİYLE DEĞERLENDİRİLMESİ... 37 EL HALISI İHRACATIMIZIN ÜLKELERE GÖRE DAĞILIMI... 38 El Halısı İhracatımızda İlk 5 Ülke... 38 El Halısı İhracatımızda İkinci 5 Ülke... 40 EKLER : İHRACAT KAYIT RAKAMLARI... 42 2
ÖZET Ülkemizin halı ihracatı 2013 yılını % 9,3 oranında artışla kapanmış ve 2,2 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 2014 yılının ilk yarısının sonunda ise halı ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 7,7 oranında artarak 1 milyar 146 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Aylar İtibariyle Halı İhracatının Gelişimi 2010 2011 2012 2013 2014 270.000 220.000 170.000 120.000 70.000 20.000 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 1.000 $ 2014 yılının Ocak Haziran döneminde Türkiye nin toplam ihracatı % 7,3 oranında artmışken halı ihracatının ülkemizin toplam ihracatı içerisindeki payı % 1,43 olarak hesaplanmıştır. Belli Başlı Pazarlarda Halı İhracatındaki Gelişmeler En Büyük 5 İhracat Pazarındaki Gelişmeler Türkiye nin halı ihracatında % 18,9 luk payıyla en büyük ihracat pazarı konumunda olan S.Arabistan a 2014 yılının ilk altı ayının sonunda gerçekleştirilen ihracat, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 4,1 oranında artarak 217,1 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Anılan dönemde, ikinci büyük pazarımız konumundaki ABD ye halı ihracatımız % 25,8 oranında artarak 129,8 milyon dolar olmuştur. Kaydedilen bu ihracat değeri ile ABD nin toplam halı ihracatı içerisindeki payı % 11,3 olarak gerçekleşmiştir. Bu dönemde en büyük üçüncü ihracat pazarımız konumundaki Libya ya yönelik halı ihracatımız ise bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 28,6 oranında azalmış ve 84 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Libya nın toplam halı ihracatımız içerisindeki payı % 7,3 olarak hesaplanmaktadır. 3
Birim: 1.000 $ En Çok Halı İhracatı Yapılan İlk 5 Ülke - 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 S. ARABİSTAN 217.139 ABD 129.821 LİBYA 84.024 ALMANYA 60.232 IRAK 47.084 2013 OCAK - HAZİRAN 2014 OCAK - HAZİRAN Halı ihracatımızda 2014 yılının Ocak Haziran dönemine ait veriler incelendiğinde, Almanya ya yönelik halı ihracatımızın bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 14,9; Irak a yönelik ihracatın ise % 37,5 oranında arttığı anlaşılmaktadır. Almanya ya yönelik ihracat 60,2; Irak a yapılan ihracat ise 47,1 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Almanya nın toplam halı ihracatımız içerisindeki payı % 5,3; Irak ın payı ise % 4,1 olarak gerçekleşmiştir. EN ÇOK HALI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER 2014 OCAK - HAZİRAN Toplam Halı İhracatı: 1 Milyar 146 Milyon $ S. ARABİSTAN % 18,9 DİĞER ÜLKELER % 53,0 ABD % 11,3 LİBYA % 7,3 IRAK % 4,1 ALMANYA % 5,3 4
El Halısı Pazarlarımızdaki Gelişmeler Ocak Haziran 2014 döneminde ülkemizin el halısı ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 4,5 oranında azalarak 60,6 milyon dolar olmuştur. Aylar İtibariyle El Halısı İhracatının Gelişimi 2010 2011 2012 2013 2014 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 1.000 $ 2014 yılının ilk altı aylık dönemi itibariyle el halısı ihracatımızda en önemli pazarlar ABD, Macaristan, Japonya, AHL Serbest Bölgesi ve Almanya olarak sıralanmaktadır. ABD anılan dönem itibariyle en önemli el halısı ihracat pazarımız konumundadır. Bu ülkeye yönelik ihracat geçen yılın Ocak Haziran dönemine kıyasla % 50,2 oranında artarak 17 milyon dolara yükselmiştir. ABD nin toplam el halısı ihracatımız içerisindeki payı % 28,1 olarak gerçekleşmiştir. Ülkemiz için ihracat pazar büyüklüğü sıralamasında ABD nin ardından % 21,6 lık payıyla Macaristan gelmektedir. Bu ülkeye yönelik ihracatımız Ocak - Haziran 2013 dönemine kıyasla % 103,9 oranında artmış ve 6,4 milyon dolardan 13,1 milyon dolara yükselmiştir. Ocak Haziran 2013 döneminde en büyük el halısı ihracat pazarımız olan Japonya ya bu yılın aynı döneminde ihracat % 36,6 oranında azalmış ve 8,8 milyon dolara gerilemiştir. Japonya nın el halısı ihracatımız içerisindeki payı 2014 ün ilk altı ayının sonunda % 14,5 olarak gerçekleşmiştir. Anılan dönemde AHL Serbest Bölgesi ne yönelik el halısı ihracatımız 2013 yılının ilk yarısına kıyasla % 20 artmış ve 2,4 milyon dolara çıkmıştır. AHL nin toplam el halısı ihracatımız içerisindeki payı % 3,9 olarak hesaplanmaktadır. Aynı dönemde Almanya ya yönelik el halısı ihracatımız 2013 yılının ilk altı ayına kıyasla % 19,2 oranında azalmış ve 1,9 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Almanya nın toplam el halısı ihracatımız içerisindeki payı % 3,2 olarak hesaplanmaktadır. 5
Birim: 1.000 $ En Çok El Halısı İhracatı Yapılan İlk 5 Ülke - 2.000 4.000 6.000 8.000 10.000 12.000 14.000 16.000 18.000 ABD 17.027 MACARİSTAN 13.081 JAPONYA 8.806 AHL SERBEST BÖLGE 2.373 ALMANYA 1.944 2013 OCAK - HAZİRAN 2014 OCAK - HAZİRAN EN ÇOK EL HALISI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER 2014 OCAK - HAZİRAN Toplam El Halısı İhracatı: 60,6 Milyon $ DİĞER ÜLKELER % 28,7 ABD % 28,1 ALMANYA % 3,2 AHL SERBEST BÖLGE % 3,9 JAPONYA % 14,5 MACARİSTAN % 21,6 Makina Halısı Pazarlarımızdaki Gelişmeler 6
2014 yılının ilk altı aylık döneminin sonunda makina halısı ihracatımız 2013 yılı Ocak Haziran dönemine kıyasla % 8,5 oranında artarak 1 milyar dolar seviyesini aşmıştır. Aylar İtibariyle Makina Halısı İhracatının Gelişimi 2010 2011 2012 2013 2014 220.000 1.000 $ 170.000 120.000 70.000 20.000 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2014 yılının ilk altı ayının sonunda makina halısı ihracatımızda en büyük paya sahip olan ülke olarak 217,1 milyon dolarlık ihracat ve % 20 lik payıyla S.Arabistan öne çıkmaktadır. Suudi Arabistan a yapılan ihracat Ocak Haziran 2014 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 4,1 oranında artmıştır. Birim: 1.000 $ En Çok Makine Halısı İhracatı Yapılan 5 Ülke - 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 S. ARABİSTAN 217.058 ABD 112.794 LİBYA 83.949 ALMANYA 58.288 IRAK 46.489 2013 OCAK - HAZİRAN 2014 OCAK - HAZİRAN Makina halısı ihracatında S.Arabistan ın ardından 112,8 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 10,4 lük payıyla ABD gelmektedir. Anılan dönemde ABD ye yönelik makina halısı ihracatı % 22,8 oranında artmıştır. 7
Libya, 84 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 7,7 lik pay ile en büyük üçüncü makina halısı ihracat pazarımız konumundadır. Bu ülkeye yönelik makina halısı ihracatımız 2014 yılının ilk altı ayının sonunda bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 28,6 oranında azalmıştır. 2014 yılının Ocak Haziran dönemine ait veriler incelendiğinde, Almanya ya yönelik makine halısı ihracatının % 16,5; Irak a yönelik ihracatımızın ise % 38 arttığı anlaşılmaktadır. Almanya ya yönelik ihracat 58,3; Irak a yapılan ihracat ise 46,5 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Almanya nın toplam makine halısı ihracatımız içerisindeki payı % 5,4 olarak gerçekleşmişken Irak ın payı ise % 4,3 olmuştur. Irak, anılan dönemde ilk 5 ihracat pazarı içerisinde makine halısı ihracatımızın bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla oransal olarak en fazla arttığı pazar olmuştur. EN ÇOK MAKİNE HALISI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER 2014 OCAK - HAZİRAN Toplam Makine Halısı İhracatı: 1,1 Milyar $ S. ARABİSTAN % 20,0 DİĞER ÜLKELER % 52,2 ABD % 10,4 LİBYA % 7,7 IRAK % 4,3 ALMANYA % 5,4 8
HALI SEKTÖRÜNÜN 2014 OCAK HAZİRAN İHRACAT PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler Dünya Ekonomisi: Dünya ekonomisi 2014 yılının ilk yarısını geride bırakırken, başta Irak ve Suriye olmak üzere Ortadoğu da devam eden çatışmalar ve siyasi krizin yanısıra Ukrayna da devam eden iç savaş ve bölgedeki gerilim küresel risk algısını yükselterek uluslararası ekonomi ve ticareti olumsuz etkilemektedir. Ortadoğu daki gelişmeler petrol üretiminin geleceğiyle ilgili endişeleri yükseltirken, petrol arzı güvenliği başta olmak üzere bir çok nedenden dolayı bölgedeki gelişmelerin önümüzdeki dönemde dünya ekonomisinin de gündeminde en üst sırada yer almaya devam edeceği anlaşılmaktadır. Geçmiş dönemlerin aksine önümüzdeki dönemde küresel ekonomiyi daha çok gelişmiş ülkelerdeki büyümenin sürükleyeceği belirtilirken, dünya ekonomisindeki ılımlı büyümenin 2014 yılının kalan bölümünde ve 2015 yılında süreceği ancak jeopolitik risklerin de devam ettiği kaydedilmektedir. Güncel tahminlere gore dünya ekonomisinin 2014 yılı genelinde % 2,7 2,9 aralığında bir oranda büyümesi beklenmektedir. Öte yandan, Ortadoğu ve Ukrayna daki olumsuz gelişmelere paralel artan jeopolitik risklere rağmen dünya ticaretinin 2014 yılı sonunda 2013 yılına göre en az % 4 seviyesinde artacağı öngörülmektedir. Son dönemde açıklanan veriler, dünyanın ikinci büyük ekonomisine sahip Çin de geçen yıl başlayan gevşeme devam etmekle birlikte ekonominin daha düşük oranlarda olsa da büyümeye devam ettiğini göstermektedir. Bu çerçevede 2014 yılının ilk çeyrek döneminde % 7,4 büyüyen Çin ekonomisinde yılın 2. çeyrek döneminde ise % 7,5 büyüme kaydedilmiştir. Ekonomideki gevşemeye rağmen yılın 2. çeyrek döneminde kaydedilen büyüme oranında hükümetin kamu harcamalarını ve kredileri desteklemek için para arzını arttırmasının yanısıra banka rezerv karşılıklarını düşürmesi ve küçük işletmeler için vergi indirimlerine gitmesinin etkili olduğu düşünülmektedir. Bu noktada Çin in genel ihracatının Mart-Haziran döneminde her ay yükseldiği ve bunda da 2014 yılının ilk yarısında renminbi nin % 2 oranında değer kaybettiği de gözönüne alınmalıdır. Uzmanlar Pekin yönetiminin ülkede değişen dengeleri dikkate alarak bundan sonra önceliği büyüme politikalarından reformlara kaydırarak büyüme 9
oranından fedakarlık yapacağını ve ekonomide yeniden yapılanmaya öncelik vereceğini düşünmektedir. Son tahminlere göre Çin ekonomisinin tekrar iki haneli büyüme oranlarına dönmesinin imkansız olduğu ve 2014 yılı genelinde % 7,6 büyüyerek toplam milli gelirin 10 trilyon doları aşacağı tahmin edilmektedir. Asya kıtasının diğer önemli ekonomisi Japonya da kronik durgunluk ve deflasyona karşı uygulanan yeni ekonomi politikası ve Merkez Bankası nın parasal genişleme programı olumlu sonuçlar vermeye başlamasına rağmen henüz istenen üretim ve ihracat artışları sağlanamadığından, mali ve parasal teşviklerle özel sektör büyümesi desteklenmeye çalışılmaktadır. Bu kapsamda Tokyo yönetiminin son açıkladığı teşvik paketi ise yetersiz bulunmaktadır. Bu çerçevede Japon ekonomisi için 2014 yılında % 1,4 büyüme öngörülmektedir. Öte yandan uzmanlar nüfusunun % 25 inin 65 yaş ve üstü yaşlılardan oluştuğu Japonya da asıl sorunun her yıl yaşlanan ve üretimden çıkan ciddi bir insan kitlesi olduğunu belirtmektedirler. Diğer taraftan, Irak taki gelişmelerin dünya petrol üretimine yönelik kaygıları artırması, özellikle Haziran ayında petrol fiyatlarının yükselmesine neden olmuştur. Dünya ham petrol arzı açısından önem arz eden bölgedeki olumsuz gelişmelerin ardından ham petrolün varil fiyatı Haziran ayının 3. haftası itibariyle 115 dolar / varil ile yılın en yüksek seviyesine yükselirken, ay sonunda ise 110 dolar / varil seviyelerine gerilemiştir. Öte yandan, Brezilya, Çin, Hindistan, Rusya ve Güney Afrika, BRICS bünyesinde 100 milyar dolarlık yeni bir kalkınma bankası ve IMF ile Dünya Bankası gibi kuruluşlara benzer bir şekilde hareket edecek döviz rezervi fonu kurulması konusunda anlaşmaya vardılar. Merkezi Çin in Şanghay kentinde olacak banka ile diğer uluslararası finans kuruluşlarına karşı denge oluşturulması hedeflenirken,döviz rezervi fonunun ise yeni gelişen ekonomileri ABD'nin yayılmacı para politikasının neden olduğu değişkenlik karşısında korumaya yardımcı olacağı kaydedilmektedir. Öte yandan, 2014 Dünya Futbol Şampiyonasının düzenlendiği Brezilya da Merkez Bankası tarafından açıklanan güncel bir rapora göre ülke ekonomisinin bu yıl genelinde en fazla % 1 oranında büyüyeceği tahmin edilirken, 2015 yılı için ise % 1,5 büyüme öngörülmektedir. Hükümet, Brezilya nın Dünya Kupasının organize etmesinin ülke ekonomisine olumlu katkı yaptığını düşünürken, muhalefet ve sivil toplum ise yapılan harcama ve yatırımların Brezilya halkına ciddi bir yararının olmadığını düşünmektedir. ABD Ekonomisi: Dünyanın en büyük ekonomisi ABD de 2013 yılında başlayan toparlanma 2014 yılının ilk çeyrek döneminde yerini büyük ölçüde soğuk ve olumsuz hava koşullarından kaynaklanan geçici bir daralmaya bırakmışken, Nisan ayıyla birlikte soğuk havaların sona ermesiyle birlikte üretim ve tüketimdeki geçici durgunluk da sona ermiştir. 10
Bu çerçevede ABD ekonomisi 25 Haziran da yapılan revizeyle birlikte 2014 yılının ilk çeyrek döneminde % 2,9 daralırken, olumlu seyreden ikinci çeyrek dönem için öngörülen büyüme oranı % 4 düzeyindedir. ABD ekonomisinin yılın 2. çeyrek döneminde toparlanarak büyümeye geçtiği ABD Merkez Bankası (FED) tarafından yayınlanan Bej Kitap raporunda da kaydedilmektedir. ABD ekonomisinde 2014 yılı genelinde ise % 2,8 seviyelerinde bir büyüme öngörülmektedir. Öte yandan, ABD Merkez Bankası FED 18 Haziran tarihindeki toplantısında aylık tahvil alım programını 10 milyar dolar daha azaltarak 35 milyar dolara indirirken, kesin bir takvim belli olmamakla birlikte başta istihdam olmak üzere ABD ekonomisindeki gelişmelere bağlı olarak yıl sonuna kadar tahvil alımlarının sona erebileceği ve faizlerde artışa gidilebileceği ifade edilmektedir. Ülke genelinde gıda dışı perakende satışlarında 2014 yılının ilk 6 aylık döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 3,5 büyüme gerçekleştiği açıklanmıştır. ABD genelinde hazırgiyim ve aksesuar ile ayakkabı perakende satışlarında ise 2014 yılının ilk 6 aylık döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 1,5 artış kaydedilirken, artış oranının ortalama perakende satışlardan daha sönük olmasında son dönemde giyim ve ayakkabı fiyatlarında artışların düşük kalması da etkili olmaktadır. Öte yandan, ABD genelinde 2014 yılının Nisan ve Mayıs aylarında % 6,3 seviyesinde olan işsizlik oranı, Haziran ayında ise % 6,1 seviyesine gerilemiştir. ABD nin güncel dış ticaret verilerine göre ülkenin mal ihracatı 2014 yılı Ocak- Mayıs döneminde bir önceki yıla göre % 2,6 artarak 671 milyar dolar olarak gerçekleşirken, aynı dönemde ithalat ise % 3 artışla 983 milyar dolara yükselmiştir. Bu dönemde ABD nin mallar bazında dış ticaret açığı ise % 3,9 artışla 312 milyar dolar olarak kaydedilmiştir. Öte yandan, geçen yılın Temmuz ayından beri ABD ile AB arasında yürütülen Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı Anlaşması (TTIP) görüşmeleri devam ederken, sözkonusu Anlaşmanın imzalanması durumunda son yılarda gelişmekte olan ekonomiler karşısında özellikle rekabet gücü açısından görece kan kaybeden ABD ve AB ekonomilerine büyüme ve istihdam alanında ciddi katkı yapmasının yanısıra dünya ticaret sisteminde yeniden oyunun kurallarını belirleyici bir konuma gelmelerine ciddi katkı yapacağı da değerlendirilmektedir. ABD ile Asya-Pasifik Ülkeleri arasında yürütülen Trans-Pasifik Ortaklık (TPP) Anlaşması görüşmeleri de yine son dönemde dünya ekonomisinde ağırlık noktasının kaymakta olduğu 11
Asya ülkelerinin ABD ile ilişkilerin yanısıra küresel ticarette oynadıkları rolü de ileri taşıyacak olmasından dolayı önem taşımaktadır. Avrupa Birliği Ekonomisi: AB ve Euro Bölgesi nde yılın son dönemine ait açıklanan veriler ekonomi genelinde ve üretim ile tüketim özelinde toparlanmanın devam ettiğini ve Euro Bölgesi ndeki resesyonun giderek daha da hafifleyeceğini göstermekle birlikte, Ukrayna ve Kırım kaynaklı Rusya ile yaşanan gerginliğin AB ekonomisini olumsuz etkilemesinden de kaygı duyulmaktadır. Öte yandan, Avrupa Birliği nde son açıklanan enflasyon verilerindeki düşüş sonrası deflasyon endişeleri sonucu Avrupa Merkez Bankası (ECB) reel ekonomiyi canlandırmak için Haziran ayı başında para politikasını gevşetmeye yönelik kararlar almıştır. Bu çerçevede, ECB bir yandan politika faizini %0,25 ten %0,15 e düşürürken, diğer yandan ise Avrupa bankalarını piyasalara kredi vermeye özendirmek için mevduat faizini negatife indirmiştir. Bu, bankaların Avrupa Merkez Bankası'ndaki paraları için faiz almak yerine ödeme yapması anlamına gelmektedir. ECB, ayrıca reel ekonomiye destek vermek adına piyasaları fonlamaya devam edeceklerini açıklamıştır. Bazı uzmanlara göre ise, mevduat faizlerini negatife çekmekle ECB'nin diğer bir amacı da euro nun değerini düşürerek AB nin ihracatta rekabet gücünü artırmak olarak görünmektedir. Ayrıca AMB Avrupa bankalarının reel sektöre düşük faiz oranı ile daha fazla tutarda kredi vermelerinin teşvik edilmesi amacıyla T-LTRO adında 1 trilyon değerinde yeni bir uzun vadeli refinansman paketini de duyurmuş olup, bu operasyon ile Avrupa ekonomisine enjekte edilecek para arzının ülkemiz ekonomisine olası etkileri konusunda farklı görüşler sözkonusudur. Güncel verilere göre, Euro Bölgesi ekonomisi 2014 yılının 1. çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 0,9 büyürken, AB-28 ekonomisi ise aynı dönemde % 1,4 büyüme göstermiştir. İkinci çeyrek dönem büyüme oranlarıyla ilgili beklentiler daha olumlu seviyelerde olup, 2014 yılı genelinde ise Euro Bölgesi nin % 1 1,2 aralığında bir oranda büyüyeceği, AB genelinde ise % 1,5 oranında büyüme beklendiği kaydedilmektedir. Öte yandan, AB de işsizlik oranlarında yaşanan artış ise 2014 yılının ilk aylarından itibaren yerini düşüşe bırakmış görünmektedir. Euro Bölgesi işsizlik oranı Ocak ayında % 11,9 iken, Nisan ayında % 11,7 ye gerilemiş, Mayıs ayında ise % 11,6 olmuştur. AB genelinde işsizlik oranı ise Ocak ayında % 10,7 iken, Nisan ayında % 10,4 e gerilemiş, Mayıs ayında ise % 10,3 olarak kaydedilmiştir. 12
Aynı verilere göre 2014 yılı Mayıs ayı itibariyle AB genelinde en yüksek işsizlik oranları % 26,8 ile Yunanistan, % 25,1 ile İspanya da gerçekleşirken, en düşük işsizlik oranları ise % 4,7 ile Avusturya, % 5,1 ile Almanya ve % 5,7 ile Malta da kaydedilmiştir. AB genelinde 2014 yılı ilk 5 aylık dönemde perakende satışlarda hafif bir kıpırdanma olurken, tekstil, hazırgiyim ve ayakkabı satışlarında da yer yer toparlanmalar mevcuttur. Euro Bölgesi nde perakende satışlar geçen yılın aynı dönemine göre Nisan ayında % 1,8 artarken, Mayıs ayında ise % 0,7 artmıştır. AB genelinde ise perakende satışlar Nisan ayında % 2,9 artarken, Mayıs ayında ise % 1,2 artmış bulunmaktadır. Tekstil, giyim ve ayakkabı perakende satışları ise Euro Bölgesi nde geçen yılın aynı dönemine göre Nisan ayında % 0,3 artarken, aynı dönemde AB genelinde ise % 2 artış kaydedilmiştir. Diğer yandan, AB ekonomisinin önemli göstergelerinden sanayi üretimi Euro Bölgesi nde geçen yılın aynı dönemine göre Nisan ayında % 1,4 artarken, Mayıs ayında ise % 0,5 oranında artmıştır. AB genelinde ise sanayi üretimi Nisan ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 2,1 artarken, Mayıs ayında ise % 1,1 artış göstermiştir. Almanya Ekonomisi İhracat sektörlerimizin en önemli pazarı ve Avrupa Birliği nin en büyük ekonomisi olan Almanya da ekonomi ve istihdamdaki olumlu seyir devam etmektedir. Bu kapsamda ülke GSYH sinin 2014 yılının 1. çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 2,3 büyüdüğü açıklanmıştır. Alman ekonomisinin 2014 yılı genelinde ise % 1,6 1,7 oranında büyümesi beklenmektedir. Almanya da işsizlik oranı ise AB ortalamasının epey altında seyretmeye devam etmekte olup, Nisan ayında % 5,2 seviyesindeyken, Mayıs ayında ise % 5,1 seviyesinde gerçekleşmiştir. İşsizlik oranının bu yıl sonunda % 5,2 yi geçmesi beklenmemektedir. Ülke genelinde perakende satışlarda ise geçen yılın aynı dönemine göre Nisan ayında % 0,4 artış kaydedilirken, Mayıs ayında ise % 0,6 düşüş meydana gelmiştir. AB nin sanayi üretiminde lokomotifi olan Almanya nın sanayi üretiminde Nisan ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre % 1,3 artış kaydedilirken, Mayıs ayında ise % 1,7 artış gerçekleşmiştir. 13
Öte yandan uzmanlar, Almanya ve Rusya arasında yoğun ticaret ve yatırım ilişkilerinin bulunduğunu hatırlatarak Avrupa Birliği (AB) tarafından alınan Rusya'ya yaptırım kararlarının Almanya ekonomisi ve iki ülke arasındaki ticari ilişkilere etkisinin ağırlıklı olarak hissedileceği uyarısında bulunmaktadır. İngiltere Ekonomisi Avrupa Birliği nin önemli ekonomilerinden İngiltere de toparlanma hız kazanırken, ülkenin GSYH sinin 2014 yılının 1. çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 3,1 büyüdüğü açıklanmıştır. İngiltere nin 2014 yılı genelinde ise % 2,5 2,9 aralığında bir oranda büyümesi beklenmektedir. İngiltere ekonomisinin resesyonun yaralarını hızla sardığı görülürken, İngiltere ekonomisinin 2014 ve 2015 yılları döneminde Euro Bölgesi nin en hızlı büyüyen ekonomisi olacağı öngörülmektedir. İngiltere de işsizlik oranı ise Şubat ayında % 6,6 seviyesindeyken, Mart ayında yine % 6,6 seviyesinde kaydedilmiştir. İngiltere genelinde perakende satışlarda geçen yılın aynı dönemine göre Nisan ayında % 8,7 oranında artış kaydedilirken, Mayıs ayında ise % 3,7 artış meydana gelmiştir. İngiltere sanayi üretiminde Nisan ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre % 3,8 artış kaydedilirken, Mayıs ayında ise % 2,5 artış gerçekleşmiştir. Fransa Ekonomisi Avrupa Birliği nin önemli ekonomilerinden Fransa nın GSYH sinin 2014 yılının 1. çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 0,8 büyüdüğü açıklanmıştır. Fransa ekonomisinin 2014 yılı genelinde ise % 1 veya biraz altında bir oranda büyümesi beklenmektedir. Fransa da işsizlik oranı ise Nisan ayında % 10,4 seviyesindeyken, Mayıs ayında ise % 10,1 e gerilemiştir. Fransa genelinde perakende satışlarda geçen yılın aynı dönemine göre Nisan ayında % 1,5 artış kaydedilirken, Mayıs ayında ise % 2,1 artış meydana gelmiştir. Fransa sanayi üretiminde ise Nisan ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre % 2 düşüş kaydedilirken, Mayıs ayında ise % 4,2 düşüş meydana gelmiştir. 14
İtalya Ekonomisi Avrupa Birliği nin önemli ekonomilerinden ve ihracat sektörlerimizin başlıca pazarlarından İtalya da ekonomi beklenenin altında bir performans sergilemeye devam etmekte olup, ülke GSYH sinin 2014 yılının 1. çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 0,5 küçüldüğü açıklanmıştır. İtalya ekonomisinin 2014 yılı genelinde ise % 0,6 oranında büyümesi beklenmektedir. İtalya da işsizlik oranı, Nisan ve Mayıs aylarında % 12,6 seviyesinde kaydedilerek yüksek seyrini devam ettirmiştir. İtalya genelinde perakende satışlarda ise geçen yılın aynı dönemine göre Mart ayında % 0,2 düşüş kaydedilirken, Nisan ayında ise % 2,3 artış meydana gelmiştir. İtalya sanayi üretiminde ise Nisan ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre % 1,4 artış kaydedilirken, Mayıs ayında % 1,8 düşüş meydana gelmiştir. Hollanda Ekonomisi Özellikle hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatımızda önemli pazarlarımızdan olan Hollanda ekonomisinin GSYH sinin 2014 yılının 1. çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 0,5 küçüldüğü açıklanmıştır. Hollanda ekonomisinin 2014 yılı genelinde ise % 0,6 0,8 aralığında bir oranda büyümesi beklenmektedir. Geçmiş dönemlerde AB nin en düşük işsizlik oranına sahip olan ülkelerinden biri olan Hollanda da işsizlik oranı son dönemlerde artışa geçmiş olup, bu yılın Nisan ayında % 7,2 seviyesindeyken, Mayıs ayında % 7 seviyesine gerilemiştir. Hollanda da perakende satışlarda geçen yılın aynı dönemine göre Mart ayında % 0,7 artış kaydedilirken, Nisan ayında ise % 2,2 artış meydana gelmiştir. İspanya Ekonomisi Avrupa Birliği nin önemli ekonomilerinden ve hazırgiyim başta olmak üzere ihracat sektörlerimizin önemli pazarlarından İspanya ekonomisinin uzun süreden sonra ilk defa artıya geçerek 2014 yılının 1. çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 0,5 büyüdüğü açıklanmıştır. 15
İspanya ekonomisinin 2014 yılı genelinde ise % 0,8 0,9 oranında büyümesi beklenmektedir. İspanya genelinde perakende satışlarda geçen yılın aynı dönemine göre Nisan ayında % 0,8 artış kaydedilirken, Mayıs ayında ise % 0,7 artış meydana gelmiştir. Yunanistan ile birlikte AB nin en yüksek işsizlik oranına sahip iki ülkesinden biri olan İspanya da işsizlik oranı Nisan ayında % 25,1 iken, Mayıs ayında da aynı seviyede kalmıştır. Diğer Bazı Hedef Pazarlardaki Gelişmeler BDT Ülkeleri Rusya Pazarındaki Gelişmeler İhracat sektörlerimizin en önemli pazarlarından Rusya ya Ukrayna krizine bağlı olarak ABD ve AB tarafından uygulanan yaptırımlar nedeniyle ülke ekonomisinde zaten mevcut olan durgunluğun daha da artmasından ve bu durumun Avrupa nın canlanmasına da darbe vurmasından endişe edilmektedir. Yaptırımlara ek olarak Rusya ekonomisinin en önemli sorunları arasında düşük güven ve zayıf yatırım ortamı, azalan iç tüketim ve düşen sanayi üretimi görülmektedir. Bu kapsamda Rus ekonomisi yılın ilk çeyreğinde yıllık bazda % 0,5 oranında daralırken, yıl genelinde büyüme oranı tahminleri ise ortalama % 0,5 düzeyine gerilemiştir. Şubat ve Mart aylarında sırasıyla % 4,1 ve % 4 oranlarında artan perakende satışlar, Nisan ayında % 2,6, Mayıs ayında ise ancak % 1,7 oranında artmıştır. Rus Hükümeti de ülkeden ciddi bir sermaye çıkışı olduğunu ve karşı karşıya oldukları ekonomik sorunların 2008 krizinden beri görülen en zor koşullar olduğunu kabul etmektedir. Rusya Merkez Bankası ise son yıllarda tüketimin hızlı artış gösterdiği ülkede 2013 yılında tüketici kredilerinin beklenenden hızlı arttığını belirterek bu durumun gerek bankacılık sektörü, gerekse borçluluk oranı artan tüketiciler için risk teşkil ettiği konusunda uyarıda bulunmaktadır. Petrol fiyatlarındaki dalgalı seyir ve yükselen askeri harcamalara paralel kamu harcamalarındaki artış nedeniyle Rusya nın cari fazlasının 2014 yılının kalan bölümünde gerileyebileceği öngörülmektedir. Hazır giyim, deri ve tekstil ürünleri ihracatımız açısından önemli bir pazar olan Rusya ekonomisinde 2014 yılının ilk yarısında yaşanan düşüşlerin yılın kalan bölümünde yerini canlanmaya bırakması umulurken, Ukrayna ve Kırım krizine bağlı siyasi sorunların artması veya olası bir küresel ekonomik krizde petrol fiyatlarının düşmesi durumunda gelirlerinin büyük bölümü petrole bağlı 16
olan Rusya ekonomisinin önümüzdeki dönemde daha çok sıkıntıya girme olasılığı da mevcuttur. Bu noktada Ukrayna ile devam eden krizden Rusya ekonomisi olumsuz yönde etkilenmektedir. Öte yandan, ABD Hazine Bakanlığı Temmuz ayının ikinci haftasında Rusya ya yönelik ek yaptırımlar kararı açıklarken, sözkonusu yaptırımların hedefinde Rus bankaları ile savunma ve enerji sektörü firmaları olduğu belirtilmektedir. Diğer BDT Ülkelerindeki Gelişmeler BDT ülkeleri arasında birçok ihracat sektörü açısından potansiyel vaadeden pazarlar arasında yeralan Kazakistan ekonomisi büyük oranda petrol ve doğalgaz ihracatına bağımlı bir hammadde ekonomisi olup, ekonomideki performansı petrol fiyatlarına paralel gelişmektedir. Resmi verilere göre Kazak ekonomisi 2014 yılının ilk çeyrek döneminde % 3,8 oranında büyürken, 2014 yılı geneli için büyüme hedefi ise % 5,5 oranında öngörülmektedir. Ülkede işsizlik oranı da % 5 5,5 aralığında düşük bir seviyededir. Son yapılan düzenlemelerle Kazakistan a yapılan yabancı yatırımları artırmak amacıyla vergi, gümrük ve arazi tahsisi konularında ciddi teşviklerin sağlandığı belirtilirken, 2013 yılı sonu itibariyle yabancı sermaye yatırımlarının 180 milyar dolara ulaştığı kaydedilmektedir. Bölgenin diğer önemli ülkesi ve ihracat pazarlarımızdan olan Beyaz Rusya (Belarus) ile ülkemiz arasında vizeler Haziran ayı itibariyle karşılıklı olarak kaldırılmıştır. Ülke ekonomisi yapısal kronik sorunlarla uğraşırken 2014 yılı geneli için % 1,6 1,8 oranında bir büyüme öngörülmektedir. 2013 yılında yıllık % 18 seviyesinde kaydedilen yüksek enflasyon ekonominin en ciddi sorunu olmaya devam ederken, enflasyon oranı 2014 yılının ilk yarısında da yıllık bazda % 20 düzeyine yükselmiştir. Bilindiği gibi Beyaz Rusya ekonomi ve dış ticaret açısından büyük ölçüde Rusya ya bağımlı olup, 1 Ocak 2015'de yürürlüğe girecek Avrasya Ekonomik Birliği anlaşmasıyla Kazakistan, Rusya ve Belarus arasında tedricen mal, hizmet ve iş gücünde serbest dolaşıma geçilmesi öngörülmektedir. Ortadoğu Ekonomileri 3 yıldır Suriye de devam eden iç savaşa ek olarak son dönemde IŞİD örgütünün güçlenerek Irak ın kuzeyine hakim olmasıyla birlikte Ortadoğu da kriz odaklı gündem 2014 yılının ilk yarısında da devam ederken, Türkiye ihracatı ve ekonomisi de bu olumsuz atmosferden etkilenmeye devam etmektedir. Ortadoğu pazarının önemli ülkelerinden ve Türkiye nin yükselen ihracat pazarı Irak ta son dönemde artan iç çatışmalar ve IŞİD örgütünün ülkenin 17
kuzeyini büyük ölçüde kontrolu altına alması, bu ülkeye olan ihracatımızı ve yatırımları tehdit etmektedir. Bu çerçevede, Haziran ayında Irak a yapılan ihracatımız geçen yılın aynı dönemine göre % 27 düşüşle 727 milyon dolara gerilerken, Ocak-Haziran döneminde ise daha önceki ayların pozitif katkısıyla yıllık % 5,6 artış göstermiştir. Irak ta iç çatışmaların ve petrol gelirlerinin paylaşımı eksenindeki siyasi krizin devamı halinde gerek Irak ekonomisinin olumsuz etkilenmesinden, gerekse bu ülkeye ihracatımızın daha da gerilemesinden endişe edilmektedir. Başta tekstil ve hammaddeleri olmak üzere ihracat sektörlerimizin önemli bir pazarı olan Ortadoğu ülke grubundaki Suriye de yaşanan iç karmaşa ve bu ülke ile aramazdaki mevcut Serbest Ticaret Anlaşması nın askıya alınması ve Türkiye den yapılan ihracatlarda % 30 oranında ek gümrük vergisi uygulanmasına rağmen en fazla sektörel ihracatımızın olduğu tekstil ve hammaddeleri ihracatı 2014 yılının ilk yarısında % 270 oranında artarken, hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında ise aynı dönemde % 173 artış kaydedilmiştir. Özellikle tekstil ve hammaddeleri ihracatımızda başlıca pazarlardan olan İran, son yıllarda ABD nin öncülük ettiği mali ve ekonomik yaptırımlar nedeniyle sıkıntılı geçen yılların ardından Batıyla ilişkilerini tamir etmeye çalışırken, Cumhurbaşkanlığına Ruhani nin seçilmesi sonrasındaki süreçte başlayan ABD-İran yakınlaşmasının yanı sıra BM ile İran arasında 2013 yılının Kasım ayında varılan anlaşma, İran'a uygulanan ekonomik ambargonun azaltılması açısından büyük önem taşımaktadır. İran ın sözkonusu yaptırımlar nedeniyle 2013 yılında % 1,7 düzeyinde küçüldüğü belirtilirken, işsizlik oranının ise % 20 ye yaklaştığı tahmin edilmektedir. İran ekonomisinin 2014 yılı genelinde yaptırımların da hafiflemesiyle birlikte % 1,5 büyümesi öngörülürken, İran riyalinin yabancı para birimleri karşısında istikrarsız seyri ekonomiyi ve ticareti olumsuz yönde etkilemektedir. Öte yandan, geçtiğimiz Aralık ayında imzalanan Türkiye-İran Tercihli Ticaret Anlaşması nın önümüzdeki yıllarda ikili ticareti artırması beklenirken, İran tarafı da sözkonusu anlaşmanın uygulama takviminin netleşmesini talep etmektedir. Dünyanın kanıtlanmış petrol rezervlerinin % 20 sine sahip olan, dünyanın 1.nolu petrol ihracatçısı ve Ortadoğu nun en zengin ekonomisi Suudi Arabistan'da, ülkenin GSYH'sinin 2013 yılı sonunda 700 milyar doları aştığı hesaplanırken, satın alma paritesine göre kişi başına gelir ise 30 bin dolar seviyesinde bulunmaktadır. 18
Irak ta son dönemde yaşanan çatışma ve krizin küresel petrol arzıyla ilgili endişeleri artırması sonucu gözler tekrar S. Arabistan a çevrilmiş ve bu ülkenin önemi artmıştır. Güncel verilere göre Suudi Arabistan ın 2014 yılının ilk çeyrek döneminde % 4,7 oranında büyüdüğü tahmin edilirken, 2014 yılı genelinde ise % 4 oranında bir büyüme beklenmektedir. Türkiye Ekonomisi: Türkiye ekonomisinde 2014 yılının ilk çeyrek döneminde seçim odaklı gündem ağırlık kazanmış olup Ağustos ayında yapılacak Cumhurbaşkanlığı seçimi de aynı gündemin devam edeceğini göstermektedir. ABD Merkez Bankası FED in tahvil alımlarını azalttığı ve başta Ukrayna merkezli kriz olmak üzere jeopolitik risklerin arttığı uluslararası konjonktür Türkiye ekonomisini olumsuz yönde etkilerken, en büyük ihracat pazarımız AB de toparlanmanın devam etmesiyle birlikte ihracat sektörlerimizin performansının olumlu yönde seyredeceği tahmin edilmektedir. 2013 yılının ilk çeyrek döneminde % 2,9, ikinci çeyrek döneminde % 4,5, üçüncü çeyrekte ise % 4,3 oranında büyüyen Türkiye ekonomisinin, yılın son çeyrek döneminde ise beklentilerin üzerine çıkarak % 4,4 büyüdüğü açıklanmıştır. Böylece Türkiye ekonomisi 2013 yılı genelinde % 4 büyümüş bulunmaktadır. 2012 yılında sadece net ihracatın katkısıyla sınırlı büyüyen ekonomi, 2013 yılında ise daha çok iç talepte yaşanan artış ile kamu harcamalarındaki artış sayesinde büyümüş olup, bu dönemde net ihracatın büyüme üzerinde etkisi negatif olmuştur. Böylelikle, 2013 yıl sonu itibariyle Türkiye ekonomisi 820 milyar dolar büyüklüğe ulaşırken, 2012 yılında 10.459 dolar seviyesinde olan kişi başına gelir ise 10.782 dolar seviyesine yükselmiştir. Son olarak Nisan ayında güncellenen IMF verilerine göre Türkiye ekonomisinin 2014 yılında yavaşlayarak % 2,3 büyüyeceği tahmin edilirken, 2015 yılı için ise % 3,1 büyüme öngörülmektedir. Mevcut veriler çerçevesinde Türkiye ekonomisinin yılın ilk çeyreğinde beklentilerin üzerinde % 3 ün üzerinde bir oranda büyüdüğü tahmin edilmektedir. Dış ticaret verileriyle ilgili olarak, ekonominin lokomotifi olan ihracat 2014 yılının ilk 3 aylık döneminde TİM ihracat kayıt verilerine göre geçen yılın aynı dönemine göre % 6,2 artışla 38,6 milyar dolara yükselmiştir. AB başta olmak üzere son dönemde gelişmiş ülke ekonomilerinde yaşanan toparlanma sinyallerinin yılın kalan bölümünde Türkiye genel ihracatını olumlu etkileyeceği öngörülmektedir. 19
Öte yandan, TÜİK verilerine göre Türkiye genel ihracatı 2014 yılının ilk 2 aylık döneminde % 7,2 artışla 25,6 milyar dolar olarak kaydedilirken, ithalat ise aynı dönemde % 1,7 düşüşle 37,5 milyar dolara gerilemiştir. Bu sonuçlara göre yılın ilk 2 aylık döneminde dış ticaret açığı % 16,6 düşüşle 12 milyar dolara gerilemiş ve ihracatın ithalatı karşılama oranı geçen yılın aynı döneminde % 62,5 iken, bu yılın Ocak-Şubat döneminde ise % 68,2 ye yükselmiştir. Yılın son çeyreğinde negatif olan net ihracatın büyüme üzerindeki etkisinin, 2014 yılının ilk çeyrek döneminde pozitife döndüğü öngörülmektedir. İhracat sektörlerimizi yakından ilgilendiren döviz kurlarıyla ilgili olarak ABD kaynaklı sermaye hareketi algılarına da bağlı olarak Ocak ayı boyunca dolar ve euro karşısında değer kaybeden Türk Lirası, Mart ayında dolar ve euro karşısında değer kazanınca parite de neredeyse yılbaşındaki seviyesine gelmiş bulunmaktadır. Nitekim doların değeri Mart ayı sonunda yılın ilk çeyrek döneminin en düşük seviyesi olan 2,13 TL seviyesine kadar gerilemiştir. Bu noktada döviz kurlarında daha fazla gerilemenin ihracat sektörlerinin aleyhine olacağı ifade edilmektedir. İhracat sektörlerimizi yakından ilgilendiren dolar / euro paritesi ise Ocak-Şubat döneminde 1,36-1,37 seviyelerindeyken, Mart ayında ise 1,38 / $ seviyesine yükselmiştir. Sanayi üretiminde yeni yılın ilk çeyreğinde olumlu sinyaller alınmaktadır Nitekim TÜİK sanayi üretim endeksine göre imalat sanayii endeksi bir önceki yılın aynı dönemine göre Ocak ayında % 7,4 artış gösterirken, Şubat ayında ise % 4,4 artmış bulunmaktadır. Ancak, Merkez Bankasının Ocak ayında yaptığı faiz artışının iç talep üzerinde yaptığı olumsuz etkinin Mart-Nisan döneminde sanayi üretimini sınırlandırdığı düşünülmektedir. Merkez Bankası tarafından açıklanan kapasite kullanım verilerine göre ise imalat sanayii kapasite kullanım oranı 2014 yılı Ocak ayında geçen yılın aynı ayına göre % 1,5 artışla % 73,9'a yükselirken, Şubat ayında % 1,1 artışla % 73,3 e yükselmiş, Mart ayında ise % 0,4 artışla % 73,1 olarak kaydedilmiştir. Öte yandan, TÜİK tarafından açıklanan verilere göre işsizlik oranı 2013 yılının Aralık ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre % 0,1 azalarak % 10 seviyesinde açıklanırken, 2013 yılı ortalamasında ise 2012 yılına göre % 0,5 artarak % 9,7 oranında kaydedilmiştir. İşsizlik oranı 2014 yılı Ocak ayında ise bir önceki yılın aynı dönemine göre % 0,5 azalmasına rağmen bir önceki aya göre % 0,1 artışla % 10,1 seviyesinde açıklanmıştır. Merkez Bankası tarafından Ocak sonunda yükseltilen faiz oranlarıyla ilgili olarak ise önümüzdeki dönemde yapılacak olası faiz indirimlerinin ihracat sektörlerinin elini nispeten rahatlatacağı belirtilmekle birlikte, Merkez Bankası nın yakın gelecekte ciddi bir faiz indiriminden yana olmadığı ve temkinli duruşunu devam ettireceği de ifade edilmektedir. Merkez Bankası Mart ayında gerçekleştirdiği Para Politikası Kurulu toplantısında Ocak ayındaki toplantıda artış yaptığı faiz oranlarında değişikliğe gitmezken, 24 20
Nisan tarihinde yapılan PPK toplantısında da faiz oranlarında herhangi bir değişiklik yapılmamıştır. PPK toplantısı sonrası yapılan açıklamada, Merkez Bankası'nın enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarını yakından izleyeceği ve enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar para politikasında sıkı duruşun süreceği belirtilmektedir. Öte yandan Nisan ayında yapılan Merkez Bankası Genel Kurulunda ise Başkan Erdem Başçı bu yıl enflasyon oranının yol sonu hedefi olan % 5 i aşabileceğini, yıllık büyüme oranının ise hedeflenen % 4 ün biraz altında kalabileceğini belirtmiştir. 21
Türkiye nin Halı İhracatı 2013 yılını bir önceki yıla kıyasla % 9,3 lük artış ile 2,2 milyar dolar ihracat değeri ile kapatmış olan halı sektörü ihracat artışına 2014 yılının ilk yarısında da devam etmiştir. 1200 Türkiye Toplam Halı İhracatı (Ocak - Haziran) (Milyon $) 1064 1146 1000 942 800 728 600 554 400 200 0 2010 2011 2012 2013 2014 2014 Ocak Haziran döneminde ülkemizin halı ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 7,7 oranında artmış ve 1 milyar 146 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Aylar İtibariyle Halı İhracatının Gelişimi 2010 2011 2012 2013 2014 270.000 220.000 170.000 120.000 70.000 20.000 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 1.000 $ 22
Geride bıraktığımız 2014 yılının ilk altı ayının sonunda ülkemiz halı ihracatı ile ilgili olarak ifade edilebilecek bir diğer olumlu gelişme ise halı ihracatında kaydedilen artış oranının diğer birçok sektörden ve ülkemizin genel ihracat artış oranından yüksek olmasıdır. 2014 yılının ilk yarısının sonunda ülkemizin genel ihracatı % 7,3 oranında artmış ve 79,9 milyar dolar olmuşken halı ihracatında kaydedilen artış oranı % 7,7 olmuştur. Aynı dönemde hazır giyim ve konfeksiyon ihracatında % 12,1, tekstil ve hammaddeleri ihracatında ise % 8,7 oranında artış kaydedilmiştir. Ülkemizin deri ve deri mamulleri ihracatı ise anılan dönemde bir önceki yılın Ocak Mart dönemine kıyasla % 4,5 oranında artmıştır. Türkiye Genel İhracatında Halı İhracatının Payı 2013 2014 Ocak - Haziran Ocak - Haziran Değişim % Türkiye Genel İhracatı 74.498.199 79.935.326 7,3 Halı İhracatı 1.064.142 1.145.878 7,7 Halı İhracatının Payı % 1,43 1,43 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları Birim: 2014 Ocak Haziran dönemi itibariyle halı ihracatının ülkemiz toplam ihracatı içerisindeki payı % 1,43 olarak hesaplanmaktadır. YILLAR Aylar 2010 2011 2012 2013 2014 % Değişim Ocak 77.658 101.355 132.653 165.998 178.414 7,5 Şubat 80.596 105.020 148.773 161.550 177.167 9,7 Mart 101.550 121.291 166.442 169.936 191.210 12,5 Nisan 100.311 132.538 167.710 190.079 204.012 7,3 Mayıs 95.767 134.650 171.988 192.843 194.959 1,1 Haziran 96.784 132.886 154.500 184.396 Temmuz 104.000 134.004 164.713 180.511 Ağustos 111.881 145.109 161.427 144.886 Eylül 103.277 135.949 168.925 182.693 Ekim 139.843 169.752 188.448 194.012 Kasım 129.963 152.721 197.339 230.041 Aralık 143.418 163.225 188.174 202.941 Kaynak:İhracatçı Birlikleri Kayıtları Aylar İtibariyle Halı İhracat Kaydı Birim: 23
Toplam Halı İhracatımızın Ülke Gruplarına Göre Dağılımı 2014 Haziran ayı sonu itibariyle toplam halı ihracatımızın % 32,3 ü en büyük halı ihracat pazarımız olan Ortadoğu ülkelerine yapılmaktadır. Bu ülkelere yönelik ihracatımız geçen yıla kıyasla % 9,9 oranında artmış ve 370,2 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Ülke Grupları İtibariyle Türkiye Halı İhracat Kaydı 2013 Ocak - Haziran 2014 Ocak - Haziran DEĞİŞİM % PAY % Ortadoğu Ülkeleri Toplamı (S. Arabistan, İsrail, Kuveyt vb) 336.936 370.187 9,9 32,3 AB Ülkeleri (28) Toplamı 200.403 239.978 19,7 20,9 Afrika Ülkeleri Toplamı (Mısır, Cezayir, Güney Afr. Cum.vb) Amerika Ülkeleri Toplamı (ABD, Kanada, Brezilya, Meksika vb) Asya ve Okyanusya Ülkeleri Toplamı (Japonya, ÇHC, Hong Kong, Hindistan vb) Türk Cumhuriyetleri Toplamı (Azerbaycan, Özbekistan, Kazakistan vb) Eski Doğu Bloku Ülkeleri Toplamı (Rusya Fed.,Ukrayna, Sırbistan vb) Diğer Avrupa Ülkeleri Toplamı (Norveç, İsviçre, KKTC) 183.548 173.062-5,7 15,1 119.660 147.187 23,0 12,8 84.427 92.413 9,5 8,1 73.156 62.673-14,3 5,5 58.119 51.411-11,5 4,5 5.756 5.982 3,9 0,5 Serbest Bölgeler Toplamı 2.107 2.948 39,9 0,3 Toplam Halı İhracatı 1.064.110 1.145.864 7,7 100,0 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları Avrupa Birliği (AB) ülkeleri % 20,9 luk payıyla en büyük ikinci halı ihracat pazarımızdır. Bu ülkelere yönelik toplam halı ihracatımız 2014 ün ilk altı ayında 2013 yılı aynı dönemine kıyasla % 19,7 oranında artmış ve 240 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. 24
Halı ihracatımızda üçüncü sırada yer alan ve önemli bir paya sahip olan bir diğer grup, Afrika ülkeleridir. 2014 yılının ilk yarısında ülkemiz ihracatında % 15,1 lik paya sahip olan bu ülkelere 173,1 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirilmiştir. Bu ülkelere yönelik halı ihracatımız yılın ilk yarısında bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 5,7 oranında azalmıştır. Amerika Ülkeleri, yılın ilk altı ayında % 12,8 lik pay ve 147,2 milyon dolarlık ihracat değeri ile en çok halı ihracatı yapılan dördüncü ülke grubu konumundadır. 2014 yılının Ocak Haziran döneminde bu ülkelere yapılan halı ihracatı 2013 yılının aynı dönemine kıyasla % 23 artmıştır. Ocak Haziran 2014 döneminde Asya ve Okyanusya ülkelerine yapılan halı ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 9,5 oranında artarak 92,4 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Bu ülkelerin toplam halı ihracatımız içerisindeki payları % 8,1 olarak hesaplanmaktadır. Türk Cumhuriyetlerine yönelik halı ihracatı ise 2014 yılının ilk yarısında % 14,3 oranında azalarak 62,7 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Türk Cumhuriyetlerinin toplam halı ihracatımız içerisindeki payı % 5,5 olarak gerçekleşmiştir. Eski Doğu Bloğu ülkelerine yönelik halı ihracatı ise bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 11,5 oranında azalarak 51,4 milyon dolar olmuş, toplam halı ihracatımızın ise % 4,5 ini oluşturmuştur. Aynı dönemde Diğer Avrupa ülkelerinin (Norveç, İsviçre ve KKTC) toplam halı ihracatımız içerisindeki payları % 0,5 olarak hesaplanmaktadır. Bu ülkelere yönelik halı ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 3,9 oranında artarak 6 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. 2014 yılının ilk altı ayında Serbest Bölgelere yönelik ihracat bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 39,9 oranında artarak yaklaşık 3 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Serbest Bölgelerin toplam halı ihracatımız içerisindeki payları % 0,3 olarak kaydedilmiştir. Halı İhracatımızda Makina Halısı ve El Halısının Payı Halı sektörü el halıcılığı ve makina halıcılığı olarak iki ana alt sektöre ayrılmaktadır. 2014 Ocak Haziran döneminde gerçekleştirilen toplam 1 milyar 146 milyon dolarlık ihracatın % 94,7 sini makina halıları ihracatı oluştururken el dokuma 25
halılarının toplam halı ihracatı içerisindeki payı % 5,3 olarak hesaplanmaktadır. 2014 yılının ilk altı ayında makina halısı ihracatımız 1 milyar doların üzerine çıkışken el halısı ihracatımız 60,6 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Yıllar itibariyle ülkemizin toplam halı ihracatında el ve makina halısının payları incelendiğinde, el halısı ihracatının toplam halı ihracatındaki payının yıldan yıla azaldığı anlaşılmaktadır. 2008 yılında % 12,1 olan el halısı payı, bu yılın ilk altı ayının sonunda % 5,3 e kadar gerilemiş durumdadır. 100,00% 80,00% 60,00% Yıllar İtibariyle El Halısı-Makina Halısı Dağılımı 87,90% 88,50% 88,0% 88,7% 92,9% 93,9% 94,7% 40,00% 20,00% 0,00% 12,10% 11,50% 12,00% 11,30% 7,10% 6,10% 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 (Ocak- Haziran) 5,30% 2 2014 yılı Ocak Haziran döneminde ülkemizin el halısı ihracatı 2013 yılının aynı dönemine kıyasla % 4,5 oranında gerilerken, makina halısı ihracatımızda ise % 8,5 oranında artış kaydedilmiştir. El Halısı ve Makina Halısı İhracatımızın Halı İhracatındaki Payı Birim: 2013 2014 Toplam Halı Değişim % Ocak - Haziran Ocak - Haziran İhracatta Pay % El Halısı İhracatı 63.528 60.643-4,5 5,3 Makine Halısı İhracatı 1.000.614 1.085.235 8,5 94,7 Toplam Halı İhracatı 1.064.142 1.145.878 7,7 100,0 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları El Halısı Payı Makina Halısı İhracatımızın Ülke Grupları İtibariyle Değerlendirmesi 2014 yılının ilk yarısında ülkemizin toplam halı ihracatının % 94,7 sini oluşturan makina halısı ihracatının ülke gruplarına göre dağılımı toplam halı ihracatının ülke dağılımı ile büyük oranda benzerlik göstermektedir. 2014 Ocak Haziran dönemi itibariyle makina halısı ihracatımızın % 33,9 u en büyük ihracat pazarımız olan Ortadoğu ülkelerine yapılmaktadır. Bu ülkelere yönelik 26 Makine Halısı Payı
makina halısı ihracatımız geçen yılın aynı dönemine kıyasla % 9,8 oranında artmış ve 368,3 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. AB ülkeleri % 24,9 luk paylarıyla en büyük ikinci makina halısı ihracat pazarımızdır. Bu ülkelere yönelik toplam makina halısı ihracatımız 2013 yılının ilk yarısına kıyasla % 19,9 oranında artmış ve 215,6 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Ülke Grupları İtibariyle Türkiye Makina Halısı İhracat Kaydı 2013 Ocak - Haziran 2014 Ocak - Haziran DEĞİŞİM % PAY % Ortadoğu Ülkeleri Toplamı (S. Arabistan, İsrail, Kuveyt vb) 335.322 368.335 9,8 33,9 AB Ülkeleri (28) Toplamı 172.634 215.634 24,9 19,9 Afrika Ülkeleri Toplamı (Mısır, Cezayir, Güney Afr. Cum.vb) 182.925 172.171-5,9 15,9 Amerika Ülkeleri Toplamı (ABD, Kanada, Brezilya, Meksika vb) Asya ve Okyanusya Ülkeleri Toplamı (Japonya, ÇHC, Hong Kong, Hindistan vb) Türk Cumhuriyetleri Toplamı (Azerbaycan, Özbekistan, Kazakistan vb) 106.856 128.267 20,0 11,8 69.175 82.633 19,5 7,6 72.225 62.312-13,7 5,7 Eski Doğu Bloku Ülkeleri Toplamı (Rusya Fed.,Ukrayna, Sırbistan vb) 57.381 50.860-11,4 4,7 Diğer Avrupa Ülkeleri Toplamı (Norveç, İsviçre, KKTC) 3.968 4.439 11,9 0,4 Serbest Bölgeler Toplamı 129 562 335,5 0,1 Toplam Makina Halısı İhracatı 1.000.614 1.085.235 8,5 100,0 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları Afrika Ülkeleri ne makina halısı ihracatı yılın ilk üç ayında % 5,9 oranında azalmış ve 172,2 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Anılan dönem itibariyle Afrika Ülkeleri nin toplam halı ihracatındaki payı % 15,9 olarak gerçekleşmiş, bu ülkeler en büyük üçüncü makine halısı pazarımız konumuna yükselmiştir. 27
Makina halısı ihracatımızda önemli bir paya sahip olan bir diğer grup Amerika ülkeleridir. 2014 yılının ilk altı ayı itibariyle ülkemiz ihracatında % 11,8 lik paya sahip olan bu ülkelere 128,3 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirilmiştir. Bu ülkelere yönelik makina halısı ihracatımızda yılın ilk yarısı itibarıyla % 20 oranında bir artış kaydedilmiştir. 2014 yılı Ocak Haziran döneminde makina halısı ihracatımızın % 7,6 sı Asya ve Okyanusya ülkelerine yapılmış olup bu ülkelere yapılan makina halısı ihracatımız 2013 yılının aynı dönemine kıyasla % 19,5 oranında artarak 82,6 milyon dolara yükselmiştir. Türk Cumhuriyetleri, % 5,7 lik pay ve 62,3 milyon dolarlık ihracat değeri ile en çok halı ihracatı yapılan altıncı ülke grubu konumundadır. 2014 yılının ilk altı ayında bu ülkelere yapılan halı ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 13,7 oranında azalmıştır. İhracatımız içinde % 4,7 lik bir paya sahip olan Eski Doğu Bloğu Ülkelerine yönelik makina halısı ihracatı 2014 yılı Ocak - Haziran dönemi sonunda 2013 yılının aynı dönemine kıyasla % 11,4 oranında azalmış ve 50,9 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. 2014 yılının ilk altı ayında Diğer Avrupa ülkeleri (Norveç, İsviçre ve KKTC) ile Serbest Bölgelerin makina halısı ihracatımız içerisindeki payları ise oldukça sınırlıdır. Makina Halısı İhracatımızın Ülkelere Göre Dağılımı Yukarıda ülke gruplarına göre dağılımı incelenen makina halısı ihracatımız bu kısımda ülkeler detayında incelenecektir. Ortadoğu Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Ortadoğu ülkeleri içerisinde en büyük ihracat pazarımız, aynı zamanda toplam halı ihracatında da ülkemizin en büyük pazarı konumunda olan S. Arabistan dır. Bu ülkeye 2014 yılının ilk yarısında 217,1 milyon dolarlık makina halısı ihraç edilmiş olup S.Arabistan ın ülkemizin toplam makina halısı içerisindeki payı % 20 olarak gerçekleşmiştir. Bu ülkeye yapılan ihracat 2013 yılının ilk altı ayına kıyasla % 4,1 oranında artmıştır. 28
Ortadoğu ülkeleri içerisinde Irak, 46,5 milyon dolarlık ihracat değeri ve toplam makina halısı ihracatı içerisindeki % 4,3 lük pay ile en büyük ikinci pazarımız konumundadır. Bu ülkeye yönelik ihracatımız 2014 Ocak Haziran döneminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 38 artmıştır. Birleşik Arap Emirlikleri (B.A.E), 40 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 3,7 lik pay ile Ortadoğu ülkeleri arasında en büyük üçüncü ihracat pazarı konumundadır. 2014 yılının ilk yarısının sonunda bu ülkeye yönelik makina halısı ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 22 artmıştır. Ortadoğu Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız 2013 Ocak - Haziran 2014 Ocak - Haziran Değişim % S. ARABİSTAN 208.423 217.058 4,1 20,0 IRAK 33.686 46.489 38,0 4,3 BAE 32.787 39.996 22,0 3,7 KUVEYT 12.005 13.692 14,0 1,3 İSRAİL 12.338 11.935-3,3 1,1 YEMEN 10.901 8.359-23,3 0,8 ÜRDÜN 6.429 7.658 19,1 0,7 İRAN 4.814 7.470 55,2 0,7 Ortadoğu Ülkeleri Toplamı 335.322 368.335 9,8 33,9 Makina Halısı İhracatı Toplamı 1.000.614 1.085.235 8,5 100,0 Kaynak: İhracat-Net Bilgi Sistemi Kuveyt e 2014 yılının Ocak Haziran döneminde 13,7 milyon dolarlık makina halısı ihracatı yapılmıştır. Bu ülkeye yönelik ihracat bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 14 artmış, Kuveyt in toplam makina halısı ihracatımız içerisindeki payı % 1,3 olarak kaydedilmiştir. Öte yandan 2014 ün ilk yarısında İsrail e yapılan makina halısı ihracatımız % 3,3 oranında azalmıştır. Anılan dönemde bu ülkeye 11,9 milyon dolarlık ihracat yapılmışken, İsrail in makina halısı ihracatımız içerisindeki payı % 1,1 olarak hesaplanmıştır. Aynı dönemde Ortadoğu ülkelerinden İran a yönelik makina halısı ihracatımız % 55,2 oranında artmış olup bu oran Ortadoğu ülkeleri arasında kaydedilen en yüksek ihracat artış oranıdır. 2014 yılının ilk yarısında İran a yönelik ihracat 7,5 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Pay % 29
Avrupa Birliği Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız 2014 Ocak Haziran döneminde Avrupa Birliği nin 28 üyesi arasında makina halısı ihracatımızın en fazla yapıldığı ülke Almanya olmuştur. Anılan dönemde Almanya ya yapılan ihracat bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 16,5 oranında artmış ve 58,3 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Almanya nın toplam makina halısı ihracatı içerisindeki payı % 5,4 olarak hesaplanmaktadır. 2013 Ocak - Haziran 30 2014 Ocak - Haziran Değişim % ALMANYA 50.034 58.288 16,5 5,4 İNGİLTERE 26.093 38.443 47,3 3,5 POLONYA 14.420 18.411 27,7 1,7 İTALYA 10.200 13.577 33,1 1,3 BELÇİKA 15.758 13.472-14,5 1,2 ROMANYA 11.784 13.057 10,8 1,2 FRANSA 9.573 11.624 21,4 1,1 İSVEÇ 6.452 8.764 35,8 0,8 İSPANYA 3.249 5.241 61,3 0,5 AVUSTURYA 2.989 5.096 70,5 0,5 BULGARİSTAN 3.281 4.170 27,1 0,4 HOLLANDA 1.950 4.089 109,7 0,4 MACARİSTAN 2.597 3.993 53,7 0,4 ÇEK CUMHURİYETİ 2.810 3.655 30,1 0,3 YUNANİSTAN 3.153 3.100-1,7 0,3 FİNLANDİYA 1.988 1.996 0,4 0,2 AB (28) Toplamı 172.634 215.634 24,9 19,9 Makina Halısı İhracatı Toplamı 1.000.614 1.085.235 8,5 100,0 Kaynak: İhracat-Net Bilgi Sistemi AB (28) Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız İngiltere, AB ülkeleri içerisinde en fazla ihracat yapılan ikinci ülke olmuştur. Bu ülkeye yönelik makina halısı ihracatı 2014 yılının ilk altı ayında bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 47,3 oranında artmış ve 38,4 milyon dolar olmuştur. İngiltere nin Türkiye nin makina halısı ihracatı içerisindeki payı % 3,5 olarak hesaplanmaktadır. İngiltere yi ülkemizin makina halısı ihracatında % 1,7 lik paya sahip Polonya takip etmektedir. 2014 Ocak Haziran döneminde bu ülkeye yapılan ihracat bir önceki yıla göre % 27,7 oranında artmış ve 18,4 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. İtalya, 2014 yılının ilk altı ayında AB ülkeleri arasında en büyük dördüncü makina halısı ihracat pazarımız konumundadır. Bu ülkeye yapılan ihracat Ocak Haziran Pay %
2014 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 33,1 oranında artmış ve 13,6 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Belçika, Romanya ve Fransa ilk dört büyük pazarı takip eden ülkelerdir. 2014 ün Ocak Haziran döneminde Belçika ya yönelik makina halısı ihracatımız % 14,5 oranında düşerken, Romanya ya yönelik makine halısı ihracatımız % 10,8, Fransa ya yönelik makine halısı ihracatımız ise % 21,4 oranında artmıştır. Anılan dönemde Belçika ya 13,5, Romanya ya 13,1, Fransa ya ise 11,6 milyon dolarlık ihracat yapılmıştır. Belçika ve Romanya nın toplam makina halısı ihracatı içerisindeki payları % 1,2 olarak hesaplanmaktayken Fransa nın payı % 1,1 olarak gerçekleşmiştir. Afrika Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Afrika ülkelerine 2014 yılının ilk yarısında makina halısı ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 5,9 oranında azalmış ve bu ülkelerin toplam makina halısı ihracatımız içerisindeki payları % 15,9 olarak gerçekleşmiştir. 2013 Ocak - Haziran 2014 Ocak - Haziran Değişim % LİBYA 117.540 83.949-28,6 7,7 MISIR 20.099 33.864 68,5 3,1 CEZAYİR 12.265 15.676 27,8 1,4 FAS 9.008 11.654 29,4 1,1 G.AFRİKA CUM. 9.014 7.477-17,1 0,7 MORİTANYA 2.803 4.040 44,2 0,4 ANGOLA 2.325 3.308 42,3 0,3 Afrika Ülkeleri Toplamı 182.925 172.171-5,9 15,9 Makina Halısı İhracatı Toplamı 1.000.614 1.085.235 8,5 100,0 Kaynak: İhracat-Net Bilgi Sistemi Afrika Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Bu grup içerisinde 84 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 7,7 lik pay ile Libya en büyük ihracat pazarımız olup 2014 yılının Ocak Haziran döneminde bu ülkeye ihracatımız % 28,6 oranında azalmıştır. Anılan dönemde Mısır a yönelik makina halısı ihracatı 2013 ün aynı dönemine kıyasla % 68,5 oranında artmış ve Mısır, 33,9 milyon dolarlık ihracat değeri ile bu ülke grubunda ikinci sırada yer almıştır. Mısır da uzun bir süredir devam eden iç karışıklıkların görece sakinleşmesi nedeniyle bu ülkeye yönelik ihracatın gelecek Pay % 31
dönemde artması beklenirken Mısır ın toplam makine halısı ihracatımızdaki payı % 3,1 olarak gerçekleşmiştir. Mısır söz konusu dönemde Afrika ülkeleri içerisinde makina halısı ihracatımızın en yüksek oranda arttığı ülke olmuştur. Cezayir, Fas ve G. Afrika Cumhuriyeti sırasıyla % 1,4, % 1,1 ve % 0,7 lik paylarıyla Libya ve Mısır ı takip eden diğer ülkelerdir. Anılan dönemde Cezayir e yönelik makina halısı ihracatımız % 27,8, Fas a yönelik ihracatımız % 29,4 oranında artarken, G. Afrika Cumhuriyeti ne yönelik ihracatımız % 17,1 oranında azalmıştır. Amerika Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Aşağıda yer alan tabloda ülkeler detayında makina halısı ihracatımızın izlenebildiği Amerika ülkelerine 2014 ün Ocak Haziran döneminde yapılan makina halısı ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 20 artmış ve bu ülkelerin toplam makina halısı ihracatı içerisindeki payı % 11,8 olarak gerçekleşmiştir. Amerika Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız 2013 Ocak - Haziran 2014 Ocak - Haziran Değişim % ABD 91.856 112.794 22,8 10,4 KANADA 6.525 5.334-18,2 0,5 ŞİLİ 3.546 4.549 28,3 0,4 BREZİLYA 2.831 3.423 20,9 0,3 KOLOMBİYA 371 628 69,4 0,1 ARJANTİN 323 305-5,7 0,0 Amerika Ülkeleri Toplamı 106.856 128.267 20,0 11,8 Pay % Makina Halısı İhracatı Toplamı Kaynak: İhracat-Net Bilgi Sistemi 1.000.614 1.085.235 8,5 100,0 Amerika ülkeleri arasında en yüksek paya sahip ülke 112,8 milyon dolarlık ihracat değeri ve toplam makina halısı ihracatı içerisinde % 10,4 olarak hesaplanan payı ile A.B.D. dir. Bu ülkeye yönelik makina halısı ihracatımız 2014 yılının ilk altı ayında bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 22,8 oranında artmıştır. Amerika ülkeleri arasında ABD nin ardından en büyük ikinci makine halısı ihracat pazarımız konumundaki Kanada ya bu yılın ilk altı ayının ardından 5,3 milyon dolarlık ihracat yapılmıştır. Kanada ya yönelik makine halısı ihracatı Ocak Haziran 2014 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre % 18,2 oranında gerilemiş olup Kanada nın toplam makine halısı ihracatı içerisindeki payı % 0,5 olarak gerçekleşmiştir. 32
Şili, bu yılın ilk altı ayında makine halısı ihracatında kaydedilen % 28,3 lük artış ve 4,6 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 0,4 lük payı ile bu ülke grubunda en büyük üçüncü ihracat pazarımız durumundadır. Aynı dönemde Brezilya ya yönelik makine halısı ihracatımız % 20,9 oranında armış, ihracatımız 3,4 milyon dolara yükselmiştir. Asya ve Okyanusya Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Asya ve Okyanusya ülkeleri olarak adlandırılan ülke grubunun makina halısı ihracatımız içerisindeki payı 2014 yılının ilk altı ayı sonunda % 7,6 olarak gerçekleşmiştir. Bu ülkeler arasında en büyük makina halısı ihracat pazarımız, 29,6 milyon dolarlık ihracatın kaydedildiği Çin Halk Cumhuriyeti olmuştur. Bu ülkeye yönelik ihracatımız 2014 yılının ilk yarısında 2013 yılının aynı dönemine kıyasla % 32,8 oranında artmış ve Çin Halk Cumhuriyeti nin toplam makina halısı ihracatımız içerisindeki payı % 2,7 ye yükselmiştir. Asya ve Okyanusya Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız 2013 Ocak - Haziran 2014 Ocak - Haziran Değişim % ÇİN 22.310 29.620 32,8 2,7 MALEZYA 11.636 13.388 15,1 1,2 AVUSTRALYA 7.018 9.642 37,4 0,9 AFGANİSTAN 8.276 9.322 12,6 0,9 JAPONYA 3.485 5.932 70,2 0,5 PAKISTAN 5.285 4.047-23,4 0,4 HINDISTAN 3.679 3.876 5,4 0,4 Asya ve Okyanusya Ülkeleri Toplamı 69.175 82.633 19,5 7,6 Makina Halısı İhracatı Toplamı Kaynak: İhracat-Net Bilgi Sistemi 1.000.614 1.085.235 Pay % 8,5 100,0 Malezya, Asya ve Okyanusya ülkeleri içerisinde 13,4 milyon dolarlık ihracat ve % 1,2 lik pay ile ikinci sırada yer almaktadır. Malezya ya yönelik makina halısı ihracatımız anılan dönemde % 15,1 oranında artmıştır. Avustralya anılan dönemde 9,6 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 0,9 luk pay ile ilk iki ülkeyi takip etmektedir. Bu ülkeye yönelik ihracat 2014 yılının ilk yarısında 2013 ün ilk yarısına kıyasla % 37,4 oranında artmıştır. Bu ülke grubu içerisinde Japonya % 70,2 oranındaki ihracat artışı ile 2014 Ocak Haziran döneminde Asya ve Okyanusya ülkeleri arasında ihracatın en yüksek 33
oranda arrtığı ülke olmuştur. Japonya ta 5,9 milyon dolarlık ihracat yapılmışken Japonya nın payı % 0,5 olarak gerçekleşmiştir. Asya ve Okyanusya ülkeleri arasında makina halısı ihracatımızın gerilediği tek ülke Pakistan olmuştur. 2014 yılının ilk altı ayında ihracatımızın % 23,4 oranında azaldığı bu ülkeye 4,1 milyon dolarlık ihracat yapılmış, Pakistan ın toplam ihracatımız içerisindeki payı % 0,4 olmuştur. Türk Cumhuriyetlerine Makina Halısı İhracatımız Türk Cumhuriyetlerine 2014 yılının ilk altı ayı sonunda makina halısı ihracatımız 2013 ün aynı dönemine kıyasla % 13,7 oranında azalmış ve bu ülkelerin toplam makina halısı içerisindeki payları % 5,7 olarak gerçekleşmiştir. Bu ülkeler arasında en büyük makina halısı ihracat pazarımız, ihracatımızın bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 4,4 oranında artarak 16,4 milyon dolara yükseldiği Türkmenistan olmuştur. Türkmenistan ın toplam makina halısı ihracatımız içerisindeki payı % 1,5 olarak gerçekleşmiştir. Türk Cumhuriyetlerine Makina Halısı İhracatımız 2013 Ocak - Haziran 2014 Ocak - Haziran Değişim % TÜRKMENİSTAN 15.715 16.406 4,4 1,5 AZERBAYCAN-NAHÇİVAN 14.944 13.903-7,0 1,3 TACİKİSTAN 16.012 11.833-26,1 1,1 KAZAKİSTAN 12.227 11.148-8,8 1,0 KIRGIZİSTAN 12.340 7.693-37,7 0,7 ÖZBEKİSTAN 987 1.329 34,6 0,1 Türk Cumhuriyetleri Toplamı 72.225 62.312-13,7 5,7 Makina Halısı İhracatı Toplamı 1.000.614 1.085.235 8,5 100,0 Kaynak: İhracat-Net Bilgi Sistemi Azerbaycan-Nahçıvan, 13,9 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 1,3 lük pay ile bu ülkeler arasındaki en büyük ikinci makina halısı ihracat pazarımız olurken, bu ülkeye yönelik ihracat anılan dönemde 2013 yılının ilk altı aylı dönemine kıyasla % 7 azalmıştır. Tacikistan ise 11,8 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 1,1 lik pay ile üçüncü sıradadır. Bu ülkeleri sırasıyla %1 lik paya sahip Kazakistan ve % 0,7 lik paya sahip Kırgızistan takip etmektedir. Özbekistan a makine halısı ihracatımız ise oldukça sınırlı durumdadır. Pay % 34
Eski Doğu Bloğu Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Makina halısı ihracat pazarlarımız arasında önemli bir diğer grup Eski Doğu Bloğu ülkeleridir. Bu ülkeler içerisinde 2014 Ocak Haziran döneminde en büyük ihracat pazarımız ise 20,8 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 1,9 luk pay ile Rusya Federasyonu olmuştur. Bu ülkeye yönelik makina halısı ihracatı 2014 yılının ilk altı ayında bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 21,4 oranında azalmıştır. Ukrayna bu ülke grubu içerisindeki en büyük ikinci ihracat pazarımızdır. 2014 yılının ilk yarısında bu ülkeye 8,4 milyon dolarlık ihracat yapılmışken, ihracat % 46,2 oranında azalmış ve Ukrayna nın ihracatımız içindeki payı % 0,8 e gerilemiştir. Eski Doğu Bloku Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız 2013 Ocak - Haziran 2014 Ocak - Haziran Değişim % RUSYA FED. 26.399 20.762-21,4 1,9 UKRAYNA 15.550 8.366-46,2 0,8 BOSNA-HERSEK 3.527 5.267 49,4 0,5 KOSOVA 3.726 4.532 21,6 0,4 GÜRCİSTAN 1.824 2.739 50,2 0,3 ARNAVUTLUK 1.737 2.535 45,9 0,2 MAKEDONYA 1.757 2.524 43,7 0,2 Eski Doğu Bloku Toplamı 57.381 50.860-11,4 4,7 Makina Halısı İhracatı Toplamı 1.000.614 1.085.235 8,5 100,0 Kaynak: İhracat-Net Bilgi Sistemi Pay % Ukrayna da uzun süredir yaşanan iç karışıklıklar, bu duruma paralel olarak ortaya çıkan Ukrayna ile Rusya Federasyonu arasındaki siyasi gerginlik, uluslararası toplumun bu siyasi krize tepkileri öncelikle anılan iki ülkeye, bunun ötesinde ise söz konusu ülke grubuna yönelik ihracatı kısa ve orta vadede olumsuz etkileme riskini beraberinde taşımaktadır. Diğer Avrupa Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız Diğer Avrupa ülkeleri olarak adlandırılan ülke grubunun toplam makina halısı ihracatımız içerisindeki payı % 0,4 gibi son derece sınırlı bir seviyededir. Norveç, 2 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 0,2 lik payıyla bu ülkeler arasındaki en büyük makina halısı ihracat pazarımızdır. Anılan dönemde bu ülkeye yönelik ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 11,1 oranında azalmıştır. 35
Diğer Avrupa Ülkelerine Makina Halısı İhracatımız 2013 Ocak - Haziran 2014 Ocak - Haziran Değişim % NORVEÇ 2.217 1.971-11,1 0,2 İSVİÇRE 979 1.300 32,8 0,1 KKTC 772 1.158 50,0 0,1 Diğer Avrupa Ülkeleri Toplamı 3.968 4.439 11,9 0,4 Makina Halısı İhracatı Toplamı 1.000.614 1.085.235 8,5 100,0 Kaynak: İhracat-Net Bilgi Sistemi Aynı dönemde İsviçre ye 1,3 milyon dolar, KKTC ye ise 1,2 milyon dolarlık makina halısı ihracatı yapılmıştır. Pay % 36
El Halısı İhracatımızın Ülke Grupları İtibariyle Değerlendirilmesi Ülkemizin toplam halı ihracatının % 5,3 ünü oluşturan el halısı ihracatının 2014 yılının ilk yarısı itibariyle % 40,1 lik bölümü 28 AB ülkesine yapılmıştır. Anılan dönem itibariyle AB ülkelerine yönelik el halısı ihracatımız bir önceki yılın Ocak Haziran dönemine kıyasla % 12,3 oranında azalmış ve 24,3 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Ülke Grupları İtibariyle Türkiye El Halısı İhracat Kaydı 2013 Ocak - Haziran 2014 Ocak - Haziran DEĞİŞİM % PAY % AB Ülkeleri (28) Toplamı 27.769 24.344-12,3 40,1 Amerika Ülkeleri Toplamı (ABD, Kanada, Brezilya, Meksika vb) Asya ve Okyanusya Ülkeleri Toplamı (Japonya, ÇHC, Hong Kong, Hindistan vb) 12.804 18.920 47,8 31,2 15.251 9.780-35,9 16,1 Serbest Bölgeler Toplamı 1.978 2.386 20,6 3,9 Ortadoğu Ülkeleri Toplamı (S. Arabistan, İsrail, Kuveyt vb) 1.614 1.853 14,8 3,1 Diğer Avrupa Ülkeleri Toplamı (Norveç, İsviçre, KKTC) 1.788 1.544-13,6 2,5 Afrika Ülkeleri Toplamı (Mısır, Cezayir, Güney Afr. Cum.vb) 623 891 43,0 1,5 Eski Doğu Bloku Ülkeleri Toplamı (Rusya Fed.,Ukrayna, Sırbistan vb) 738 552-25,3 0,9 Türk Cumhuriyetleri Toplamı (Azerbaycan, Özbekistan, Kazakistan vb) 931 361-61,3 0,6 Toplam El Halısı İhracatı 63.528 60.643-4,5 100,0 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları Bu dönemde Amerika Ülkelerine yapılan el halısı ihracatı 2013 Ocak Haziran dönemine oranla % 47,8 oranında artmış ve 18,9 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. 37
Amerika Ülkelerinin toplam el halısı ihracatımız içerisindeki payları % 31,2 olarak hesaplanmaktadır. Asya ve Okyanusya Ülkelerinin toplam el halısı ihracatımız içerisindeki payı % 16,1 olarak gerçekleşmişken, bu ülkelere yönelik el halısı ihracatı 2013 yılının ilk altı ayına göre % 35,9 oranında azalmış ve 9,8 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. 2014 yılının ilk yarısında ülkemizin el halısı ihracatı içerisinde Serbest Bölgelerin payı % 3,9, Ortadoğu ülkelerinin payı % 3,1, Diğer Avrupa ülkelerinin payı % 2,5, Afrika ülkelerinin payı % 1,5, Eski Doğu Bloğu ülkelerinin payı % 0,9 ve son olarak Türk Cumhuriyetleri nin payı % 0,6 olarak gerçekleşmiştir. Serbest Bölgelere yönelik ihracatımız % 20,6, Ortadoğu Ülkelerine yönelik ihracatımız % 14,8 ve Afrika ülkelerine yönelik ihracatımız % 43 artmışken; Diğer Avrupa Ülkelerine yönelik ihracatımız % 13,6, Eski Doğu Bloku Ülkelerine yönelik ihracat % 25,3 ve son olarak Türk Cumhuriyetlerine yönelik ihracat ise % 61,3 oranında azalmıştır. El Halısı İhracatımızın Ülkelere Göre Dağılımı Ülkemizin el halısı ihracatı incelendiğinde ilk 10 ülkeye ülkeye yapılan ihracatın toplam el halısı ihracatımızın % 82,3 ünü, ilk 20 ülkeye yapılan ihracatın ise toplam el halısı ihracatımızın % 92,1 ini oluşturduğu anlaşılmaktadır. El Halısı İhracatımızda İlk 5 Ülke ABD, 2014 yılının ilk yarısı itibariyle en büyük el halısı ihracat pazarımız olarak konumlanmaktadır. Bu ülkeye Ocak Haziran 2014 döneminde 17 milyon dolarlık ihracat yapılmışken kaydedilen ihracat artış oranı % 50,2 olmuştur. ABD nin toplam el halısı ihracatımız içerisindeki payı % 28,1 olarak gerçekleşmiştir. Bir önceki yılın aynı döneminde 6,4 milyon dolarlık el halısı ihracatı yapılmış olan Macaristan a 2014 yılının ilk yarısında 13,1 milyon dolar değerinde ihracat yapılmış olup Macaristan % 21,6 lık pay ile en büyük ikinci el halısı ihracat pazarımız konumundadır. Macaristan a yönelik el halısı ihracat artış oranı % 103,9 olarak gerçekleşmiştir. 38
Birim: 1.000 $ En Çok El Halısı İhracatı Yapılan İlk 5 Ülke - 2.000 4.000 6.000 8.000 10.000 12.000 14.000 16.000 18.000 ABD 17.027 MACARİSTAN 13.081 JAPONYA 8.806 AHL SERBEST BÖLGE 2.373 ALMANYA 1.944 2013 OCAK - HAZİRAN 2014 OCAK - HAZİRAN Japonya ise anılan dönemde %14,5 lik payıyla üçüncü sırada yer almaktadır. Bu ülkeye yönelik el halısı ihracatımız % 36,6 oranında düşüşle 8,8 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. 2014 yılının Ocak Haziran döneminde AHL Serbest Bölgesine yönelik el halısı ihracatı bir öneceki yılın aynı dönemine kıyasla % 20 artmış ve 2,4 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. AHL Serbest Bölge nin ülkemizin el halısı ihracatı içerisindeki payı % 3,9 olarak hesaplanmıştır. Almanya 1,9 milyon dolarlık ihracat ve % 3,2 lik pay ile bu ülkeleri takip etmektedir. 2013 yılının ilk altı ayına kıyasla Almanya ya el halısı ihracatımız % 19,2 oranında gerilemiş ve 1,9 milyon dolarlık ihracat gerçekleşmiştir. 39
EN ÇOK EL HALISI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER 2014 OCAK - HAZİRAN Toplam El Halısı İhracatı: 60,6 Milyon $ DİĞER ÜLKELER % 28,7 ABD % 28,1 ALMANYA % 3,2 AHL SERBEST BÖLGE % 3,9 JAPONYA % 14,5 MACARİSTAN % 21,6 El Halısı İhracatımızda İkinci 5 Ülke İtalya, 1,7 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 2,8 lik pay ile Türkiye nin en büyük altıncı el halısı ihracat pazarıdır. Bu ülkeye yönelik ihracat 2014 yılının ilk yarısında 2013 yılının aynı dönemine kıyasla % 5,7 oranında azalmıştır. İngiltere, 1,5 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 2,4 lük pay ile en büyük yedinci el halısı ihracat pazarımız olmasının yanı sıra 2014 Ocak Haziran döneminde kaydedilen % 190,8 lik ihracat artışı ile ilk 10 ülke arasında bu dönemde kaydedilen en yüksek ihracat artışının gerçekleştiği ülke olmuştur. Hollanda, Fransa ve İsviçre çok yakın ihracat rakamları ile İngiltere yi takip etmektedir. Hollanda % 2, Fransa ve İsviçre ise % 1,9 luk paylara sahiptirler. Her üç ülkenin ihracat değeri ise 1,2 milyon dolar civarında gerçekleşmiştir. 40
Birim: 1.000 $ En Çok El Halısı İhracatı Yapılan İkinci 5 Ülke - 200 400 600 800 1.000 1.200 1.400 1.600 1.800 2.000 İTALYA 1.671 İNGİLTERE 1.462 HOLLANDA 1.185 FRANSA 1.179 İSVEÇ 1.157 2013 OCAK - HAZİRAN 2014 OCAK - HAZİRAN Rapor: Çağrı ÖZTÜRK Ekonomi Bölümü: Ahmet ŞİŞMAN İTKİB Genel Sekreterliği AR & GE ve Mevzuat Şubesi 22.07.2014 Aksi belirtilmediği sürece raporda kullanılan tabloların kaynağı İhracatçı Birlikleri kayıt rakamlarıdır. İTKİB Genel Sekreterliği kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz. 41
EKLER : İHRACAT KAYIT RAKAMLARI Değişim ('14/'13) Pay(14) (%) 2013 2014 Değişim ('14/'13) Pay(14) (%) 2012-2013 2013-2014 SEKTÖRLER 2013 2014 I. TARIM 1.650.179 1.672.867 1,4 13,3 10.141.336 10.946.703 7,9 13,7 20.024.918 22.148.237 10,6 14,1 A. BİTKİSEL ÜRÜNLER 1.138.585 1.129.944-0,8 9,0 7.119.127 7.535.914 5,9 9,4 14.111.269 15.314.953 8,5 9,8 Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mam. 541.614 497.113-8,2 4,0 3.151.095 3.419.845 8,5 4,3 6.121.354 6.853.392 12,0 4,4 Yaş Meyve ve Sebze 178.000 168.263-5,5 1,3 1.096.611 1.146.177 4,5 1,4 2.183.401 2.400.536 9,9 1,5 Meyve Sebze Mamulleri 100.336 108.416 8,1 0,9 598.513 682.760 14,1 0,9 1.291.103 1.414.240 9,5 0,9 Kuru Meyve ve Mamulleri 96.319 102.417 6,3 0,8 641.242 655.381 2,2 0,8 1.417.811 1.452.392 2,4 0,9 Fındık ve Mamulleri 106.164 138.891 30,8 1,1 792.624 922.525 16,4 1,2 1.799.643 1.901.110 5,6 1,2 Zeytin ve Zeytinyağı 36.240 19.273-46,8 0,2 271.912 129.613-52,3 0,2 376.636 297.268-21,1 0,2 Tütün ve Mamulleri 76.117 91.685 20,5 0,7 522.229 527.488 1,0 0,7 844.384 911.809 8,0 0,6 Süs Bitkileri 3.794 3.886 2,4 0,0 44.901 52.127 16,1 0,1 76.938 84.207 9,4 0,1 B. HAYVANSAL ÜRÜNLER 157.449 158.185 0,5 1,3 942.740 1.138.228 20,7 1,4 1.826.655 2.183.642 19,5 1,4 Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 157.449 158.185 0,5 1,3 942.740 1.138.228 20,7 1,4 1.826.655 2.183.642 19,5 1,4 C. AĞAÇ VE ORMAN ÜRÜNLERİ 354.145 384.739 8,6 3,1 2.079.469 2.272.561 9,3 2,8 4.086.994 4.649.642 13,8 3,0 Ağaç Mamulleri ve Orman Ürünleri 354.145 384.739 8,6 3,1 2.079.469 2.272.561 9,3 2,8 4.086.994 4.649.642 13,8 3,0 II. SANAYİ 9.681.922 10.466.589 8,1 83,4 58.626.860 62.762.615 7,1 78,5 115.212.752 123.157.766 6,9 78,6 A. TARIMA DAYALI İŞLENMİŞ ÜRÜNLER 974.572 1.057.433 8,5 8,4 6.069.260 6.551.542 7,9 8,2 11.971.807 13.007.885 8,7 8,3 Tekstil ve Hammaddeleri 644.672 707.143 9,7 5,6 4.159.554 4.521.967 8,7 5,7 8.093.671 8.750.333 8,1 5,6 Deri ve Deri Mamulleri 146.140 149.666 2,4 1,2 845.564 883.696 4,5 1,1 1.745.886 1.980.415 13,4 1,3 Halı 183.761 200.624 9,2 1,6 1.064.142 1.145.878 7,7 1,4 2.132.250 2.277.136 6,8 1,5 B. KİMYEVİ MADDELER VE MAM. 1.328.722 1.524.914 14,8 12,2 8.515.983 8.896.246 4,5 11,1 17.349.995 17.811.577 2,7 11,4 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 1.328.722 1.524.914 14,8 12,2 8.515.983 8.896.246 4,5 11,1 17.349.995 17.811.577 2,7 11,4 C. SANAYİ MAMULLERİ 7.378.628 7.884.242 6,9 62,9 44.041.617 47.314.827 7,4 59,2 85.890.950 92.338.303 7,5 59,0 Hazırgiyim ve Konfeksiyon 1.442.884 1.601.304 11,0 12,8 8.415.476 9.436.056 12,1 11,8 16.550.903 18.380.356 11,1 11,7 Otomotiv Endüstrisi 1.800.469 2.031.817 12,8 16,2 10.542.676 11.717.709 11,1 14,7 19.585.341 22.478.161 14,8 14,4 Gemi ve Yat 137.340 113.596-17,3 0,9 560.628 562.765 0,4 0,7 935.441 1.165.728 24,6 0,7 Elektrik Elektronik ve Hizmet 920.031 974.771 5,9 7,8 5.440.961 6.003.371 10,3 7,5 11.280.194 12.256.632 8,7 7,8 Makine ve Aksamları 465.384 500.604 7,6 4,0 2.863.999 3.023.773 5,6 3,8 5.512.851 5.954.482 8,0 3,8 Demir ve Demir Dışı Metaller 553.131 594.364 7,5 4,7 3.386.868 3.654.110 7,9 4,6 6.595.152 7.097.090 7,6 4,5 Çelik 1.111.723 1.070.767-3,7 8,5 7.418.318 7.021.235-5,4 8,8 14.848.544 13.423.888-9,6 8,6 Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri 263.836 279.327 5,9 2,2 1.607.959 1.638.803 1,9 2,1 3.127.776 3.183.398 1,8 2,0 Mücevher 168.991 149.476-11,5 1,2 1.065.776 1.150.397 7,9 1,4 2.130.326 2.338.117 9,8 1,5 Savunma ve Havacılık Sanayii 171.487 180.262 5,1 1,4 681.814 779.267 14,3 1,0 1.305.516 1.486.382 13,9 0,9 İklimlendirme Sanayii 335.220 376.408 12,3 3,0 1.998.153 2.266.196 13,4 2,8 3.921.122 4.467.266 13,9 2,9 Diğer Sanayi Ürünleri 8.133 11.546 42,0 0,1 58.988 61.147 3,7 0,1 97.784 106.803 9,2 0,1 III. MADENCİLİK 431.231 404.553-6,2 3,2 2.503.104 2.371.617-5,3 3,0 4.754.022 4.903.393 3,1 3,1 Madencilik Ürünleri 431.231 404.553-6,2 3,2 2.503.104 2.371.617-5,3 3,0 4.754.022 4.903.393 3,1 3,1 T O P L A M (TİM*) 11.763.332 12.544.009 6,6 100,0 71.271.301 76.080.935 6,7 95,2 139.991.693 150.209.395 7,3 95,9 İhracatçı Birlikleri Kaydından Muaf İhracat 3.226.898 3.854.391 19,4 4,8 12.670.526 6.385.401-49,6 4,1 T O P L A M (TİM+TUİK*) 11.763.332 12.544.009 6,6 100,0 74.498.199 79.935.326 7,3 100,0 152.662.219 156.594.796 2,6 100,0 * Son 12 aylık dönem için ilk 11 ay TUİK, son ay TİM rakamı kullanılmıştır. Ocak-Haziran dönemi için ilk 5 ay TUİK, son ay TİM rakamı kullanılmıştır. SEKTÖREL BAZDA İHRACAT RAKAMLARI - HAZİRAN OCAK-HAZİRAN SON 12 AYLIK Değişim ('14/'13) Pay(14) (%) 42
43
44
45