T.C. MALĠYE BAKANLIĞI Muhasebat Genel Müdürlüğü 15 inci YILLIK OECD KAMU SEKTÖRÜ TAHAKKUKLARI Sempozyumuna ĠliĢkin Rapor Toplantının Yeri ve Tarihi: Fransa, 26-27/02/2015 Toplantıya Genel Müdürlük Adına Katılanlar: Metin Coşkun (Maliye Uzmanı) Nazire Kont (Maliye Uzman Yardımcısı)
1. TOPLANTININ AMACI VE KONUSU: Toplantı, kamu sektöründeki tahakkuka yönelik gelişmeleri ortaya koymak ve buna ilişkin dünyadaki gelişmelere yönelik araştırma sonuçları hakkında bilgi vermek üzere düzenlemiştir. 2. TOPLANTIYI DÜZENLEYEN ÜLKE VE/VEYA KURULUġ: OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü) 3. TOPLANTIYA TÜRKĠYE DEN KATILANLAR: Can Memduh ERDEM (Daire Başkanı) Yener YILMAZ (Uzman) Metin Coşkun (Uzman) Nazire Kont (Uzman Yardımcısı) 4. KATILIMCILAR: Hazine Müsteşarlığı, Kamu Finansmanı Genel Müdürlüğü: Can Memduh ERDEM (Daire Başkanı), Yener YILMAZ (Uzman) Maliye Bakanlığı, Muhasebat Genel Müdürlüğü: Metin COŞKUN (Uzman), Nazire KONT (Uzman Yardımcısı) OECD Üyesi Ülkeler IPSASB Sekreteryası 5. TOPLANTIDA GÖRÜġÜLEN HUSUSLAR: 26/02/2015 tarihinde yapılan toplantının oturumları şöyledir; 1. Oturum Uluslararası Kamu Sektörü Muhasebe Standartları Kurulunun (IPSAS) Raporu: Söz konusu oturumda IPSASB (International Public Sektör Accounting Standards Board - Uluslararası Kamu Sektörü Muhasebe Standartları Kurulu) nin yeni ve revize edilecek standartlara yönelik yapılan mevcut çalışmaları ile ilerde yapılması gereken nitelikteki çalışmaları üzerinde durularak genel stratejisinden bahsedilmiştir. Bu kapsamda yeni standart olan IPSAS 33- Tahakkuk esasını ilk kez benimseme; daha önceden var olan IPSAS 6- Konsolide ve Bireysel Mali Tablolar, IPSAS 7- İştiraklerdeki Yatırımlar, IPSAS 8- Ortak Girişimlerdeki Paylar adlı standartların yerine revize edilecek standart olan IPSAS 34-38 Diğer Kuruluşlardaki Paylar; tavsiye edilen uygulama rehberi olan Hizmet Faaliyet Bilgisi ne yönelik çalışmalarının olduğu belirtilmiştir. Bunlara ek olarak; sosyal faydalar, bedel
karşılığı olmayan giderler, kamu iktisadi teşebbüsleri, kamu sektörü birleşmeleri de çalışma planında yer almaktadır. Güncellenmesi gereken standartlar ile mevcut olan ancak çalışılması devam niteliği taşıyan standartlarda belirtilmiştir. Bu çerçevede 2015-2019 yılları arasında yapmayı gerekli gördüğü çalışmaların alanı şunlardır; bedel karşılığı olmayan giderler, bedel ve bedel karşılığı olmayan gelirler, ölçüm, tarihi- kültürel -miras ve altyapı varlıklarıdır. Mevcut olan şu IPSAS lara yönelik çalışmalar yapılacaktır; IPSAS 25- Çalışanlara Sağlanan Faydalar, IPSAS 1- Mali Tabloların Sunumu, IPSAS 13- Kiralamalar. 2. Oturum Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (IASB) Raporu: Bu oturumda, Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (International Accounting Standards Board - IASB) tarafından Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (IFRS International Financial Reporting Standards) ile ilgili genel gelişmeler ve bu standartların uygulamalarından bahsedilmiştir. 3. Oturum Eurostat Raporu: Bu oturumda, EPSAS (European Public Sektor Accounting Standards) ların gelişimi hakkında genel bilgiler verilmiş, IPSAS ları dikkate alarak ilerde yayımlanacak olan standartlara yönelik olası eğilimler ile Epsas çerçevesinin neleri içermesi gerektiği anlatılmıştır. Avrupa Birliği seviyesinde ekonominin yönetimi, iç piyasa ve istatistiklerde karşılaştırılabilirliğin olmaması ile ulusal seviyede hesap verilebilirliğin sınırlı olması, kamu denetimlerinin zorlukları nedeniyle şeffaflığın olmaması EPSAS ların gerekçesi olarak sunulmuştur. IPSAS larla bağlantı kurularak ya söz konusu standartları hiç değiştirmeden ya da bazı değişikler yapılarak ele alınacağı şeklinde bir çerçeve çizilmiştir. Bu oturumda, Epsas lara yönelik toplantının 26 Mart 2015 tarihinde gerçekleştirileceği de vurgulanmıştır. 4. Oturum IPSASB Yönetim Ġnceleme Grubu: Bu oturumda, IPSASB Yönetim İnceleme Grubu nun amacından bahsedilmesinin yanı sıra başkanlık makamı, üyeleri ve gözlemcileri belirtilmiştir. Başkanlık makamında IMF, OECD, Dünya Bankası yer almaktadır. IPSASB ise gözlemci olarak bu grubun içinde yer almaktadır. Söz konusu grubun amacı; mevcut yönetimi değerlendirme ve IPSASB nin belirlediği standartlara yönelik düzenlemeleri gözetme, bu tür yapı ve süreçler doğrultusunda tavsiyelerde bulunarak bu standartların niteliğini arttırmak olarak ifade edilmiştir. Doğrudan olmasa da dolaylı olarak IPSAS adaptasyon sürecine yardım edeceği de belirtilmiştir. Ayrıca grubun çalışmasına ilişkin toplantıların devam edeceği vurgulanmıştır. 5. Oturum Tahakkuk Muhasebesi Ve Bütçe Uygulamalarına Genel BakıĢ OECD Anket Sonuçları: Bu oturumda, hangi ülkelerin mali tablolarda tahakkuk esasını ya da nakit esasını benimsediği ve hangi ülkelerin bütçe sistemlerinin tahakkuk esasına ya da nakit esasına dayandığına ilişkin OECD araştırmasının sonuçları açıklanmıştır. Bu araştırma sonuçlarında istisnalar ile mali tablolarda bütçe esasından nakit esasına geçiş aşamasında olan ülkelere de yer verilmiştir.
6. Oturum ÇeĢitli Ülkelerdeki Tahakkuk GeliĢmeleri: Bu oturumda, katılımcılar ülkelerindeki tahakkuk esasının gelişmelerine yönelik sunumlar gerçekleştirmiştir. Latin Amerika gerçekleştirmiş olduğu sunumda, tahakkuk gelişiminin hangi aşamalardan geçtiğini ve gerek muhasebede gerekse de istatistiklerde benimsemiş olduğu sistemlere değinmiştir. Ardından Şili sunumunda, tüm IPSAS ların eş zamanlı olarak benimsenmesi ile mali tablolara yönelik 2015-2019 kronolojisi anlatılmıştır. Norveç ise son yıllarda ülkelerindeki gelişmelerden bahsederek asıl olarak; seçili bölgelerde çok yıllı bütçe, yatırım ve faaliyet bütçesi arasında daha açık bir ayırıma yönelim ile IPSAS uyum süreci konularına yoğunlaşmıştır. 7. Oturum Sosyal Fayda Amaçlı Muhasebe: Bu oturumda, sosyal faydanın tanımı yapılmış, muhasebeleştirme ve ölçme ile ilgili 3 tane yaklaşım ele alınmıştır. Söz konusu yaklaşımlar; sorumluluk doğuran olay yaklaşımı, sigorta yaklaşımı, sosyal sözleşme yaklaşımı şeklinde belirlenmiş olup, bunlara ilişkin açıklamalar yapılmıştır. Sorumluluğu doğuran olay yaklaşımı yasal bir sorumluluk ortaya çıktığında, sosyal sözleşme yaklaşımı muhasebeleştirme ölçütlerini karşıladığı durumda söz konusu olmaktadır. Sigorta yaklaşımı durumda ise Uluslararası Muhasebe Standardı- Sigorta Sözleşmeleri kapsamında muhasebeleştirme yapılmaktadır. Buna ek olarak, sosyal faydalar konusunun mevcut çalışma programlarında yer aldığı belirtilmiştir. 27/02/2015 tarihinde yapılan toplantının oturumları şöyledir; 8. Oturum Kamu Hesaplarının Bütünlüğü: Bu oturumda, konsolide edilmiş kamu sektörüne eşit kamu hesapların bütünlüğü üzerinde durulmuştur. Kamu hesaplarının bütünlüğüne yönelik olarak; nakit esaslı bilgilendirmeden ziyade tahakkuk esaslı bilgilendirme, konsolide edilmiş hesaplar, bütünleşik raporlama, karşılaştırılabilir muhasebe politikaları, yıllık bütçe, yıl sonu raporlama, bağımsız düzenlemelere yönelik hesaplar gibi kilit kavramlara değinilmiştir. 9. Oturum Mali Sürdürülebilirlik Raporlaması: Bu oturumda, uzun dönemli sürdürülebilirlikten bahsedilmiştir. Bu çerçevede, uzun dönemli sürdürülebilirliğin tanımı, hem şimdi hem de gelecekte mali taahhütlerin ve hizmetlerin yerine getirilmesine yönelik kuruluşun yapabilirliği şeklinde ifade edilmiştir. Ayrıca, GASB (United States Government Accounting Standards-Birleşik Devletler Standartlar Kurulu) ın seçili bölgeler bazında mali riskleri izleme sürecine ve muhasebe standartlarındaki rolüne değinmiştir.
10. Oturum Avrupa Birliği Makroekonomik Gözetimde Tahakkukların Etkileri: Bu oturumda; GFS (Government Finance Statistics- Devlet Mali İstatistikleri) nin tahakkukundan doğan sorunlar, kamu kaynaklarının kullanımında GFS in etkileri, yeniden değerlemenin etkileri, koşullu yükümlülükler, amortisman kullanımı, çalışanlara sağlanan faydalara yönelik veri kullanımı gibi konular ele alınmıştır. Söz konusu oturumda genel olarak AB makroekonomik denetime genel bakışı ve GFS in üzerinde durulmuş, AB de IPSAS bazlı hesaplar kullanılmış olsaydı ne olurdu sorusunun cevaplarına değinilmiştir. 11. Oturum Hesap Verilebilirlik: Bu oturumda IFAC tarafından gerçekleştirilen sunumda, daha iyi mali bilginin daha fazla şeffaflık olduğu ve bununda artan hesap verilebilirlik sağladığı vurgulanmıştır. Bu çerçevede bilgi toplama ve farkındalık yaratmaya değinilmiş, ayrıca mali şeffaflık sorunları üzerindeki uygulamalara yön verme adına tavsiyeler üzerinde durulmuştur. Söz konusu sempozyum, 27/02/2015 tarihinde düzenlenen bu son oturum ile sona ermiştir. 6. DEĞERLENDĠRMELER Sempozyumda, Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (IPSASB) nun mevcut ve yeni standartlar hakkında sunmuş olduğu bilgiler Devlet Muhasebesi Standartları Kurulu (DMSK) nun çalışmalarıyla bağlantılıdır. Bu nedenle, IPSASB nin çalışmalarına ilişkin bilgi edinilmesi ve standartlara yönelik güncellemelerin takip edilmesi DMSK ya katkı sağlayacaktır.
EKLER TOPLANTI GÜNDEM TASLAĞI 26 ġubat 2015 SALI 09.30-09.45: Bölüm 1- Başkan ve OECD Sekretarya Üyelerinin Tanıtımı İle Hoş Geldiniz 09.45-10.15:Bölüm 2- Uluslarası Kamu Sektörü Muhasebe Standartları Kurulu İle Raporlama 10.45-11.15: Bölüm 3- Eurostat ile Raporlama 11.15-11.45: Kahve Molası 11.45-12.15: Bölüm 4- IPSASB Yönetim İnceleme Grubu 12.15-12.30:Bölüm 5- Tahakkuk Muhasebesi ve Bütçe Uygulamalarına Genel Bakış- OECD Araştırma Sonuçları 12.30-14.30: Öğle Tatili 14.30-16.30: Bölüm 6-Bağımsız Ülkelerde Tahakkuk Gelişmeleri 16.30-17.00: Kahve Molası 17.00-18.00:Bölüm 7- Sosyal Faydaların Muhasebeleştirilmesi 18.00: Kokteyl 27 ġubat 2015 CUMA 09.00-10.00: Bölüm 8: Kamu Hesaplarının Tamamı: Kamu Hesaplarını Kim Kullanıyor? 10.00-11.00: Bölüm 9: Mali Sürdürebilirlik Raporlaması 11.00-11.30: Kahve Molası 11.30-12.30: Bölüm 10: AB Makro-Ekonomik İzleme Üzerinde Tahakkukların Etkisi 12.30-13.00: Bölüm 11: Sorumluluk (Şu andaki) Gelecek Çalışma Programı 13.00: Başkan ve OECD Sekretaryası ile Sonuç
USE OF ACCRUAL ACCOUNTING (FINANCIAL REPORTING) COUNTRY CASH ACCRUALS NOTES Australia Austria Except Public Service Pensions Belgium Except Public Service Pensions Brazil Transitioning to Accruals Canada Chile China Transitioning to Accruals Czech Republic Except Public Service Pensions Denmark Except Public Service Pensions Estonia Finland France Except Public Service Pensions Germany Greece Reporting based on ESA95 Hungary Iceland Except no Capitalization/Depreciation of Assets Ireland Supplemental Accrual Information Provided Israel Italy Supplemental Accrual Information Provided Japan Accrual Financial Report is supplementary to the statutory cash-basis final accounts. Korea Latvia Lithuania Except Public Service Pensions Luxembourg Reporting based on ESA95 Mexico Netherlands Agency reporting on accruals New Zealand Norway Supplemental Accrual Information Provided Poland Portugal Agency reporting on accruals Slovak Republic Except Public Service Pensions Slovenia Spain Except Public Service Pensions Sweden Switzerland Except Public Service Pensions Turkey United Kingdom United States
USE OF ACCRUAL BUDGETING (APPROPRIATIONS) COUNTRY CASH ACCRUALS NOTES Australia Austria Except Public Service Pensions Belgium Except Public Service Pensions Brazil Canada Chile Except Capitalisation / Depreciation of Assets China Czech Republic Denmark Except Infrastructure and Military investments and Public Service Pensions Estonia Transitioning to Accruals Finland Some appropriations are accrual-based. France Except Public Service Pensions. Germany Greece Hungary Iceland Except Capitalization/Depreciation of Assets Ireland Israel Italy Supplemental Accrual Information Provided Japan Korea Latvia Lithuania Mexico Netherlands Luxembourg New Zealand Norway Supplemental Accrual Information Provided Poland Portugal Slovak Republic Slovenia Spain Sweden Running Costs and Fees on Accruals. Taxes both on Accruals and on Cash basis Switzerland Except Public Service Pensions Turkey United Kingdom United States Loan and Guarantee Programmes on Accruals