AKARÇAY HAVZASI KURAKLIK YÖNETİM PLANI HAZIRLANMASI PROJESİ 3.ÇALIŞMA GRUBU TURİZM, ENERJİ VE SANAYİ SEKTÖRLERİ Sunan: Behiç ÇONGAR Yavuz Bahadır KOCA Moderatör: M.Murat ARAS 1
KATILIMCI KURUMLAR DSİ SYGM Mevlana Kalkınma Ajansı Afyon Bilim Sanayi ve Teknoloji SUEN Kültür ve Turizm Bakanlığı Es Proje 2
Temalar 1.Akarçay Havzasında kuraklığın sektörler üzerine etkisi 2. Kuraklık konusunda yapılan çalışmalar ve alınan önlemler 3. Kuraklık yönetimi konusunda koordinasyon sağlanması, Akarçay Havzası Kuraklık Yönetim Planı hazırlanması için kurumların önerileri 3
SANAYİ 1. Kapalı havzada sanayi planlamasında özellikle çok su kullanan ve çok atık bırakan sektörler tercih edilmemelidir. Mevcut çok su kullanan şeker fabrikası, alkoloid fabrikası vb. gibi yatırımların kontrol altına alınması ve arıtma tesislerinin çalışır hale getirilmesi sağlanmalıdır. 4
SANAYİ 2. Yeni kurulacak OSB de sanayi tipi seçiminde çok su kullanımı ve atık su dikkate alınmalıdır. 3. OSB lerde kullanılan atık suyun arıtılarak tekrar kullanımı sağlanmalıdır. 5
Afyonkarahisar İli Sanayinin Sektörlere Göre Dağılımı İlçe Maden ve taşocağı Gıda içki ve tütün Tekstil giyim ve deri Orman ürünleri Kağıt ve kağıt ürünleri Kimya Taş ve toprağa dayalı Metal Metal eşya makine teçhizat imalat Diğer imalat Merkez 96 585 227 65 53 12 65 0 97 229 Bolvadin 1 24 4 6 0 2 3 0 2 2 Çay 7 49 7 0 0 0 0 0 3 0 Çobanlar 0 9 1 0 0 0 1 0 0 2 İhsaniye 1 19 2 0 0 0 1 0 0 3 İscehisar 3 2 2 0 0 0 39 0 5 1 Sinanpaşa 1 40 2 2 1 0 2 0 1 7 Sultandağı 1 25 2 0 0 0 0 0 0 0 Şuhut 1 60 6 0 0 0 0 0 0 10 Toplam 111 813 253 73 54 14 111 0 108 254 Kaynak: Afyonkarahisar İl Sanayi Ticaret Durumu (2009) 6
TURİZM 1. Çok sayıdaki termal otelin gerek kendi sıcak su kuyularında, gerekse AFJET ten alınan sıcak suların kullanıldıktan sonra arıtılarak yeniden kullanılması veya doğaya arıtılmış halde bırakılması gerekmektedir. 2. Havzadaki jeotermal kaynakların mevcut kullanılış biçimiyle devam etmesi durumunda, yakın gelecekte debi, sıcaklık ve seviye yönünden sorunlarla karşılaşılacağından, yeni yapılacak turizm planlamalarında, bu hususların göz önünde bulundurulması gereklidir. 7
ENERJİ 1. Havzada hidrolik enerji potansiyeli ve kömüre dayalı termik santral olanağı yoktur. 2. Çok su gereksinimi olan gaz türbini türü santrallerin de havza dışında planlanması uygun olacaktır. 3. Afyon ilinde jeotermal enerji merkezi ısıtmada kullanılmaktadır. AFJET tarafından işletilen bu sistemde, jeotermal potansiyelin üzerinde su çekildiğinden, jeotermal sondaj kuyularındaki su seviyelerinde hızlı düşüşler tespit edilmiştir. Jeotermal sondajlarda, ilk açıldığında akan artezyen konumunda olan kuyularda su seviyeleri bugün 90-100 m ye kadar düşmüştür. 8
ENERJİ 4. Jeotermal sondaj kuyularının projelendirilmesinde üst tatlı su akifer seviyelerinin tam olarak tecrit edilmesi gerekmektedir. Bugün jeotermal sahaları yakınındaki tatlı su akiferinin sığ kuyularında kirlenmeler tespit edilmiştir. 5. Jeotermal re-enjeksiyon kuyularında da üst tatlı su akifer seviyelerinin tecrit edilmesine dikkat edilmelidir. 9
ENERJİ 6. AFJET ve oteller için açılan kuyular havzada plansızca bir dağılım göstermektedir. Bu durum jeotermal kuyularının ve re-enjeksiyon kuyularının birbirlerine yakın olmasına ve jeotermal ısı kaybına neden olmaktadır. Bu nedenle jeotermal havza planlamasının yeniden yapılarak jeotermal ve re-enjeksiyon kuyularının lokasyonları tespit edilmelidir. Belirlenen sahalar dışında jeotermal ve re-enjeksiyon kuyularının açılması engellenmelidir. 10
ENERJİ 7. Akarçay havzasındaki jeotermal kaynakların tümünün meteorik sularla beslendiği tespit edilmiştir. Bu nedenle, yeraltı suları bilanço hesaplarında soğuk tatlı sularla birlikte değerlendirilmektedir. Dolayısıyla hazırlanan yeni su yasa tasarısında jeotermal suların da kapsama alınması zorunludur. 11
Teşekkür ederiz. 12