ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN MİLLİ DEĞERLERE YÖNELİK METAFORLARI Hatice KARAÇANTA 1



Benzer belgeler
SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ COĞRAFYA KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORLARI 2

ÖZGEÇMİŞ EĞİTİM İŞ DENEYİMİ

International Journal of Progressive Education, 6(2),

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU

Yrd.Doç.Dr. GÖZDE İNAL KIZILTEPE

Nidan Oyman Arş. Gör. Dr.

ÖZGEÇMİŞ. Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Anadolu Üniversitesi 2003

EĞİTİM FAKÜLTESİ Ortaöğretim Fen ve Ortaöğretim Fen ve ENSTİTÜSÜ

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

ÖZGEÇMİŞ. Araştırma Görevlisi Okul Öncesi Öğretmenliği Gazi Üniversitesi

Yrd. Doç. Dr. Celal Deha DOĞAN. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Ölçme ve Değerlendirme Bilim Dalı- Doktora

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ BİLGİ KAVRAMINA İLİŞKİN SAHİP OLDUKLARI METAFORLAR

EĞİTİM FAKÜLTESİ Ortaöğretim Fen ve Ortaöğretim Fen ve ENSTİTÜSÜ

Available online at

SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ BAZI COĞRAFYA KAVRAMLARINA İLİŞKİN ALGILARININ METAFORLAR YOLUYLA ANALİZİ

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN KİŞİLERARASI ÖZYETERLİK İNANÇLARININ BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yrd.Doç.Dr. Nihal TUNCA

The Analysis of Geography Teacher Candidates Perceptions towards. Geography Concept with the Help of Metaphors

ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN EĞİTİMİNDE MATEMATİĞİN KULLANILMASI İLE İLGİLİ GÖRÜŞLERİ: BİR METAFOR ANALİZİ ÇALIŞMASI

ÖĞRETMEN ADAYLARININ BİYOLOJİ KAVRAMINA YÖNELİK METAFORİK ALGILARI

ÖĞRETMEN ADAYLARININ SANAT ESERLERİNE YÖNELİK METAFORİK ALGILARI

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl. Y. Lisans Matematik Eğitimi University of Warwick 2010 Y. Lisans Matematik Eğitimi University of Cambridge 2012

GAZİ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ/BİYOLOJİ EĞİTİMİ (DR)

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl. Doktora Okul Öncesi Eğitimi Hacettepe Üniversitesi Devam ediyor.

ÖZGEÇMİŞ: Yard. Doç. Dr. Şirin İlkörücü

FORMASYON ÖĞRENCİLERİNİN PEDAGOJİK FORMASYON PROGRAMI NA İLİŞKİN SAHİP OLDUKLARI METAFORLAR Hakan DÜNDAR 1 Elif Tuğçe KARACA 2

EK - 4A ÖZGEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı : Burak Yasin YILMAZ İletişim Bilgileri Adres

Yrd.Doç.Dr. Esra EREN

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.

İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları 1. İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları

Yrd.Doç.Dr. SEZAİ KOÇYİĞİT

SDU International Journal of Educational Studies

ÖZGEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı: Başak Gorgoretti 2. Doğum Tarihi: 04 Kasım Ünvanı: Yardımcı Doçent 4. Öğrenim Durumu

Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 57, Kasım 2017, s

ÖZGEÇMİŞ. Dr. Öğr. Üyesi Yusuf BADAVAN Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü Eğitim Yönetimi Anabilim Dalı Beytepe / Ankara

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl. Unvan Alan Kurum Yıl Prof. Dr. Doç. Dr. Yrd. Doç. Dr. Görev Kurum Yıl

Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program/Alan Üniversite Bitirme Yılı Lisans Fizik / Fen Edebiyat / Fizik Dicle Üniversitesi 2004

ÇOCUK GELİŞİMİ BÖLÜMÜ ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN ÇOCUK KAVRAMINA İLİŞKİN SAHİP OLDUKLARI ZİHİNSEL İMGELER

Arş. Gör. Mustafa ÇELİK

SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ İLKOKULA İLİŞKİN EN ÇOK HATIRLADIKLARI VE EN ÇOK TERCİH ETTİKLERİ METAFORLAR

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

Eğitim Fakültesi, Kimya Öğretmenliği Programı, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Kimya Öğretmenliği Lisansla

ÖZGEÇMİŞ. 5. Akademik Unvanlar Yardımcı Doçentlik Tarihi : Nisan 1999 Doçentlik Tarihi : Ekim 2006 Profesörlük Tarihi : Ekim 2011

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl. Lisans Fizik Boğaziçi Üniversitesi 1994

İLKÖĞRETİM 8.SINIF ÖĞRENCİLERİNİN HAVA KİRLİLİĞİ KONUSUNDAKİ BİLGİ DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

İLKÖĞRETİM 7. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN MATEMATİK KAVRAMINA İLİŞKİN SAHİP OLDUKLARI ZİHİNSEL İMGELER

Arş. Gör. Dr. Mücahit KÖSE

DBB411 Bilimsel Araştırma ve Yazma Teknikleri. Çarşamba, Arş. Gör. Dr. İpek Pınar Uzun

ÖZGEÇMİŞ 0(222) / 1657

MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ/TÜRKÇE EĞİTİMİ (YL) (TEZLİ)

KIRGIZİSTAN-TÜRKİYE MANAS ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİLERİNİN KIRGIZİSTAN-TÜRKİYE MANAS ÜNİVERSİTESİ HAKKINDA SAHİP OLDUKLARI METAFORLAR

Nagihan OĞUZ DURAN Tel: +90 (224)

Turaşlı K. N.. (2012), Intercultural Approach in Early Childhood Education, Journal Of Education And Future,, ıssue:1 p , ISSN

GÖRSEL SANATLAR ÖĞRETMENİ ADAYLARININ ÖĞRETMENLİK KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORLARI

Ortaöğretim Öğrencilerinin Coğrafya Kavramına İlişkin Sahip Oldukları Metaforlar

ÖĞRETMEN ADAYLARININ MESLEK BİLGİSİ DERSLERİ ÜZERİNE BAKIŞ AÇILARI

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE KARŞI TUTUMLARI

Prof. Dr. Serap NAZLI

Yrd. Doç. Dr. Recep Serkan Arık

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

YÜKSEKÖĞRETİM KURULU YARDIMCI DOÇENT

Doç.Dr. EYLEM YILDIZ FEYZİOĞLU

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ TEKNOLOJİ KAVRAMINA İLİŞKİN ALGILARININ METAFOR ANALİZİ YOLUYLA İNCELENMESİ

Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Journal of Research in Education and Teaching Kasım 2012, Cilt 1, Sayı 4, Makale 38, ISSN:

ÖZGEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı: Yalçın BAY 2. Doğum Tarihi: Unvanı: Yardımcı Doçent Doktor 4. Öğrenim Durumu. Yıl. Derece Alan Üniversite

ÖZGEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı : Oxana MANOLOVA 2. Doğum Tarihi : 11 Mart Unvanı : Yardımcı Doçent 4. Öğrenim Durumu :

ÖZGEÇMİŞ. : Eğitim Fakültesi

Yrd. Doç.Dr. Menekşe BOZ

Öğretmen, Karaca Dil Okulu

Akademik ve Mesleki Özgeçmiş

DURUM ÇALIŞMASI. Aysun Ö. KAPLAN

BĠYOLOJĠ EĞĠTĠMĠ LĠSANSÜSTÜ ÖĞRENCĠLERĠNĠN LĠSANSÜSTÜ YETERLĠKLERĠNE ĠLĠġKĠN GÖRÜġLERĠ

Öğretmen Adaylarının Eğitim Teknolojisi Standartları Açısından Öz-Yeterlik Durumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi

ESERLER. A. Uluslararası hakemli dergilerde yayımlanan makaleler (SCI & SSCI & Arts and Humanities & Diğerleri)

FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMEN VE ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÇEVRE EĞİTİMİNE İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI

Matematik Eğitimi ABD. Mesleki Deneyim: Indiana University, School of Education, Curriculum and

Fen Bilgisi Eğitimi ( Yüksek Lisans) Adnan Menderes Üniversitesi (Aydın) Fen Bilgisi Eğitimi ( Yüksek Lisans)

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ, KAYNAŞTIRMA ÖĞRETMENİ VE KAYNAŞTIRMA ÖĞRENCİLERİNE İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI

TÜRKİYE DE FEN BİLİMLERİ EĞİTİMİ TEZLERİ

Derece Program Üniversite Yıl. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Selçuk Üniversitesi ---

Yard. Doç. Dr. Ali Naci ARIKAN

SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ HOŞGÖRÜ KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI. Celal MUTLUER

SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ OKULDIŞI ETKİNLİK KAVRAMINA YÜKLEDİKLERİ METAFORLARIN İNCELENMESİ

ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN ALTERNATİF TURİZM KAVRAMINA İLİŞKİN ALGILARININ METAFORLAR YARDIMIYLA ANALİZİ

Doç. Dr. Zekeriya GÖKTAŞ

OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİNİN ÇOCUK KAVRAMINA İLİŞKİN SAHİP OLDUKLARI ZİHİNSEL İMGELER

İLKOKUL 3.SINIF ÖĞRENCİLERİNİN TEKNOLOJİ KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI

İngilizce 2012 Bahar KPDS İngilizce 2002 Güz ÜDS 80

Yrd.Doç.Dr. MELTEM YALIN UÇAR

İlkokul Öğrencilerinin Öğretmen Kavramına İlişkin Metaforik Algıları

13. ULUSAL PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK KONGRESİ BİLDİRİ ÖZETLERİ KİTABI Ekim, 2015 Mersin

Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Çevre Kavramına İlişkin Metaforik Algıları

ÖĞRETMENLİK UYGULAMASI DERSİNDE YAŞANAN SORUNLARA YÖNELİK ÖĞRETMEN ADAYI VE ÖĞRETİM ELEMANI GÖRÜŞLERİ

Yrd.Doç.Dr. SÜLEYMAN KARATAŞ

Transkript:

107 2013 Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı: 32, s.107-114 ÖZET ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN MİLLİ DEĞERLERE YÖNELİK METAFORLARI Hatice KARAÇANTA 1 Bu araştırma üniversite öğrencilerinin milli değerlere yönelik algılarını metaforlar yardımıyla ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Bunun için öğrencilerden milli değerlere ilişkin metafor üretmeleri istenmiştir. Araştırmaya Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim ve Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültelerinde 4. Sınıfa devam eden toplam 140 öğrenci katılmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerden Milli değerler.. gibidir, çünkü.. cümlesini tamamlaması istenmiştir. Veriler nitel ve nicel çözümleme teknikleri kullanılarak çözümlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, öğrencilerin milli değerlere ilişkin 71 metafor ürettikleri görülmüş, bu metaforlar ortak özellikleri bakımından 6 kategoride toplanmıştır. Anahtar kelimeler: Milli Değerler, Metafor, İçerik Analizi UNIVERSITY STUDENTS CONCEPTUAL METAPHORS ABOUT NATIONAL VALUE ABSTRACT The research of University students with the help of the national values of the perceptions of the metaphors they have aims. To do this, the students were asked to produce a metaphor for national values. Gazi University, Faculties of Education and Industrial Arts Education study 4 A total of 140 students participated in the ongoing class. Students participating in the survey, "National values..., because... sentence. Using qualitative and quantitative data analysis techniques have been resolved. According to the findings 71 personal metaphores and 6 conceptual categories based on the participant metaphorical images were identified. Keywords: National Values, Metaphor, Content analysis 1.GİRİŞ Metafor kavramının son yıllarda oldukça çok çalışılmış olduğu görülmektedir (Inbar, 1996, Bozlk, 2002, Martinez, Sauleda ve Huber, 2001; Guerrero ve Villamil, 2002; Jensen, 2006). Türkiye de ise, Saban, 2004, Cerit, 2006, Ocak ve Gündüz, 2006, Silman ve Şimşek, 2006, Çelikten, 2006, Özabacı ve diğerleri, 2007, Cerit, 2008, Kabadayı, 2008, Yıldırım, Ünal ve Çelik, 2009, Saban, 2008, Ünal, 2010, Ünal, Yıldırım ve Çelik, 2010. Saban ve ark., 2006; Saban, 2010) bu çalışmalara örnek gösterilebilir. Bireyin bir fenomeni başka bir fenomen olarak görmesini sağlayan metaforlar ayrıca, bireylerin kendi dünyalarını anlamaya yönelik bir zihinsel haritalama mekanizmasıdır. Morgan a (1988, s.14) göre metafor kullanarak dünyayı kavrayışımıza ilişkin bir düşünce biçimimizi belirtmiş oluruz. Metaforlar aynı zamanda soyut bir olguyu anlamak için kullanılabilecek zihinsel araçlardır. Shuell (1990, s. 102), metaforun bir olguyu anlamak için zihinsel bir çerçeve sunduğunu söylemektedir. Metaforlar canlı cansız, soyut somut olabileceği gibi olumlu ve olumsuz da olabilmekte ve yeterince anlaşılmamış konuların daha kolay anlaşılmasını sağlamaktadır. Metafor, Türk Dil Kurumu sözlüğünde bir ilgi ya da benzetme sonucu gerçek anlamından başka anlamda kullanılan söz, bir kelime ya da kavramı kabul edilenin dışında başka anlamlara gelecek

108 şekilde kullanma olarak tanımlanmaktadır (TDK,2008). Metafor konusunda çalışan Lakoff ve Johnson (2005, s. 27), bir fenomeni başka bir fenomene göre anlatmanın metafor olduğunu ifade etmektedirler. Metaforlar, bilgi bağlantıları kurmaya olanak verir (Jensen, 2006), yalnızca dünyayı nasıl gördüğümüzü değil, sosyal ilişkilerimizi nasıl düzenleyeceğimizi ortaya çıkarır (Henze, 2005). Weber le birlikte üne kavuşan değer kavramı üzerinde Avrupa da çeşitli değer araştırmaları yapılmakta (Blackman vd., 2005: 3) ancak değer kavramı ile ilgili farklı anlayışlar bulunmaktadır (Halstead, 1996: 5). Değerler, arzu edilen, kişilerin hayatlarına rehberlik eden, önem dereceleri farklı, durum-ötesi hedeflerdir. İstek, tercih ve arzuları yansıtan değerler bir şeyin arzu edilebilir ya da edilemez olduğu hakkındaki inançtır (Güngör, 1993: 19). Nesilden nesile sürdürülen değerler kişinin yapması gereken davranışına ilişkin rehberlik etmektedir. Rokeach'e göre değerlerin en önemli fonksiyonu çeşitli durumlarda davranışa rehberlik eden standartlar sağlamasıdır. Kendimizi başkalarına tanıtmada, diğerlerinin davranışını ve kendi davranışımızı karşılaştırmada ve yargılamada ve başkalarını iknada değerler temel oluşturmaktadır (Akt. Sağnak, 2007: 715). Adalet, dürüstlük, cesaret gibi bazı değerler tüm toplumlarda olumlu olarak algılanırken, araştırmalar bazı değerlerin toplumdan topluma farklılaştığını göstermektedir (Örn.; International Gallup poll, 1997:7). Milli değerler, toplumdaki bireylerin çoğunun kabul ettiği ve toplumun varlığını sürdürmesinde gerekli unsurlar olduğundan, milleti oluşturan kişilerin var oluş nedeni olabilmektedir. Devletler, başka devlet ve milletlerle olan ilişkilerinde millî değerleri açısından bakmak durumundadırlar. Bu millî değerlerin bir kısmı diğer milletler ve devletler de ortak bazıları ise o millete özgü olabilir. Türk milleti olarak vatan sevgisi, bayrak, millî marş, istiklal, dinî inançlar, gelenek ve görenekler, devlet ve millet büyükleri, tarihî kişilikler milli değerlerden bazılarıdır. Milli değerler toplumu oluşturan bireyler arasındaki bağı oluşturduları için bu bağların sayısı attıkça toplumun bütünlüğüde bozulmayacaktır. Ortak kültür, dil, tarih, bayrak gibi pek çok değer aynı zamanda milleti temsil etmektedir. Bu bağlamda Vatan yalnızca bir toprak parçası olmamakta aynı zamanda özgürlüğü de ifade etmektedir. 1.1. Araştırmanın Amacı Bu araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinin milli değerlere ilişkin algılarını metaforlar yardımıyla ortaya koymalarını sağlamaktır. Bunun için Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim ve Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültelerinde 4. sınıfa devam eden öğrencilerden milli değerlere ilişkin metafor üretmeleri ve bu metaforu üretmelerinin nedenini yazmaları istenmiştir. Son olarak öğrencilerin oluşturdukları metaforların hangi kategori altında toplandığı araştırılıp algıları belirlenmiştir. 2. YÖNTEM Bu araştırmada nitel araştırma desenlerinden olan, farkında olduğumuz ama ayrıntılı bir anlayışa sahip olmadığımız olgulara odaklanan olgu bilim deseni kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemi 2012-2013 öğretim yılı Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi ve Gazi Eğitim Fakültesi 4. sınıf öğrencilerinden seçkisiz örneklem yoluyla 140 öğrenciden oluşmaktadır.

109 2.1 Verilerin Toplanması Bu araştırmada araştırmaya katılan öğrencilere Milli değerler. gibidir; çünkü. cümlesini tamamlamaları istenmiştir. Öğrencilere 20 dakika süre verilmiştir. 2.2. Verilerin Analizi Elde edilen verilerin analizinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Bu teknikte verileri açıklayabilecek ilişkilere ulaşmak amaçtır. İçerik analizinde birbirine benzeyen veriler belirli kavramlar ve temalar çerçevesinde bir araya getirilip yorumlanır(yıldırım ve Şimşek, 2006). Metaforların analizi ve yorumlanması adlandırma, eleme, kategori geliştirme, geçerlik ve güvenirlik sağlama ve frekansların hesaplanması aşamalarından Adlandırma aşamasında öğrenciler tarafından üretilen metaforlar tespit edilmiş ve alfabetik sıraya göre listelenmiştir. Bu yapılırken yanıtlarda belli bir metaforun belirgin bir şekilde dile getirilip getirilmediğine bakılmış (Örneğin milli değerler için kullanılan.gibi) ve milli değerlerle ilgili metafor listesi oluşturulmuştur. Oluşturulan liste iki alan uzmanı tarafından kontrol edilmiş ve uzmanların görüşleri doğrultusunda metafor sayılmayacak kavramlar listeden çıkarılmıştır. Eleme aşamasında her metafor yeniden incelenip metaforlar gözden geçirilmiş her metafor imgesinin kullanım amacına bakılmış aralarında tutarlık olmayanlar listeden çıkartılmıştır. Toplam 204 öğrenci çalışmaya katılırken, eleme aşamasından sonra geçerli metaforları üreten 140 öğrencinin verileri bu çalışmada değerlendirilmiştir. Metafor kaynağı ve ilişkilendirmeler göz önüne alındıktan sonra 140 öğrenciden elde edilen geçerli veri sayısı 71 olarak belirlenmiştir. Kategori geliştirme aşamasında metaforlar kavramsal kategoriler altında gruplandırılıp öğrencilerin ifadelerinden alıntılar yapılmıştır. Toplanan veriler ayrıntılı olarak rapor edilmiş geçerliği sağlamak için veri analiz sureci açıklanmış ve araştırmada oluşturulan kategorileri temsil eden metaforların hepsine bulgular kısmında yer verilmiştir. Araştırmada oluşturulan kavramsal kategoriler altında verilen metaforların söz konusu kavramları temsil edip etmediği uzmanlarca kontrol edilmiştir. Uzmanlar metaforları kavramsal kategorilere eşleştirmişler ve bunlar araştırmacınınkilerle karşılaştırılmış, gerekli düzeltmeler yapılmıştır. Son olarak her bir metaforu ve kategoriyi ifade eden öğrenci sayısı hesaplanmış ve bulunan değerler yorumlanmıştır. 3. BULGULAR Bu araştırmadan elde edilen bulgulara göre, öğrenciler milli değerlere ilişkin toplam 71 adet geçerli metafor üretmiştir. Bunlardan bayrak (f=16) ve kültür(f=10) metaforları öğrenciler tarafından en fazla tekrar edilen metaforlar olmuştur. Bunun dışında birden fazla öğrenci tarafından tekrar edilen metaforlar kimlik, gelenek-görenek, milli marş, su, ayna, insanın ruhu ve zinciri oluşturan halkalar metaforlarıdır. Çizelge 3. Öğrencilerin Milli Değerlere Yönelik Metafor Kategorileri Kategoriler Öğrenci Sayısı Metafor adedi Varoluş kaynağı Olarak Milli değerler 17 11 Miras olarak milli değerler 31 15 Kimlik olarak milli değerler 56 22 Toplumun birlikteliği olarak milli değ. 16 10 Ülkenin temeli olarak milli değ. 8 8 Olmazsa olmaz olarak milli değ. 12 5 TOPLAM 140 71

110 Çizelgede de görüldüğü gibi elde edilen verilerden milli değerlere ilişkin metafor kategorileri oluşturulmuştur. En fazla kimlik olarak milli değerler kategorisinde metafor oluşturulurken en az ülkenin temeli kategorisinde metafor oluşturulduğu görülmüştür. 3.1. Kavramsal Kategoriler Çizelge 4. Varoluş Kaynağı Olarak Milli Değerler Meteafor Metaforlar Frekans 1 İnsanın ruhu 4 2 İnsan kalbi 2 3 Hayat 2 4 Hayata anlam vermek 2 5 Hayata yön vermek 1 6 Hayatı sürdürmek 1 7 Canlı 1 8 Nefes 1 9 Vücudun organları 1 10 Toplumun hayat damarı 1 11 Toplumun ruhu 1 Çizelge 4. de Varoluş kaynağı olarak milli değerler kategorisinde metaforlar ve bu metaforları ifade eden öğrenci sayısı verilmiştir. 17 öğrenci tarafından toplam 11 metafor üretildiği görülmektedir. Bu kategoride milli değerler milletin var olması için gerekli görülmektedir. Örneğin bir öğrenci milli değerler ruh gibidir çünkü ruh bedenden çıkınca geriye sadece ceset kalır derken bir diğer öğrenci milli değerler kalp gibidir çünkü bir milletin gerçekten millet olmasını sağlar, değerini kaybetmeye başlayan millet yok olmaya başlar demektedir. Çizelge 5 Miras Olarak Milli Değerler Metafor Metaforlar Frekans Metafor Metaforlar 1 kültür 10 10 islam inanışı 1 2 gelenek-görenek 6 11 bayramlar 1 3 Din 2 12 akraba ziyaretleri 1 4 Dini bayramlar 2 13 geçmişimiz 1 5 aileden aktarılan 1 14 özel antika eser 1 6 misafirlikler 1 15 mukaddesat 1 7 örf -adet 1 8 köprü 1 9 ezan 1 Frekans Çizelge 5. de Miras olarak milli değerler kategorisinde metaforlar ve bu metaforları ifade eden öğrenci sayısı verilmiştir. 31 öğrenci tarafından toplam 15 metafor üretildiği görülmektedir. Bu kategoride milli değerlerin geçmişten günümüze ulaşması vurgulanmaktadır. Kültür metaforunu ifade eden bir öğrenci milli değerlerin geçmişten günümüze ulaşan kültürümüz olduğunu, çünkü kültür ile geçmişin ve atalarının nelere değer verdiğini görür demektedir. Bir diğer öğrenci milli değerlerin gelenek- görenekler olduğunu, bunları yaşatarak milli değerlerimizi koruyacağımızı belirtmektedir.

111 Çizelge 6 Kimlik Olarak Milli Değerler Metafor Metaforlar Frekans Metafor Metaforlar Frekans 1 bayrak 16 12 ülke 1 2 Marş 7 13 devlet 1 3 aile 4 14 vatan sevgisi 1 4 dil 4 15 anne 1 5 benlik 3 16 özümüz 1 6 kimlik 3 17 namus 1 7 ayna 3 18 İnkilapçılık 1 8 aidiyet 2 19 Atatürkçülük 1 9 tarih 1 20 Halkçılık 1 10 toprak 1 21 Milliyetçilik 1 11 vatan 1 22 kişilik 1 Çizelge 6. da Kimlik olarak milli değerler kategorisinde metaforlar ve bu metaforları ifade eden öğrenci sayısı verilmiştir. 56 öğrenci tarafından toplam 22 metafor üretildiği görülmektedir. Bayrak metaforunu kullanan öğrencilerden biri bayrakları bayrak yapan üstündeki kandır, toprak uğrunda ölen varsa vatandır demektedir. Bir başka öğrenci ise bayrağın rengini şehitlerin kanından alması ve bağımsızlığın sembolü olması nedeniyle bayrak metaforunu kullandığını ifade etmektedir. Çizelge 7 Toplumun Birlikteliği Olarak Milli Değerler Metafor Metaforlar Frekans 1 zinciri oluşturan halka 3 2 birlik beraberlik 3 3 ortak değerler 2 4 tutkal 2 5 zincir 1 6 göz bebeği 1 7 inci tanesi 1 8 ahlak 1 9 ortak inanç 1 10 ortak yargı 1 Çizelge 7. de Toplumun birlikteliği olarak milli değerler kategorisinde metaforlar ve bu metaforları ifade eden öğrenci sayısı verilmiştir. 16 öğrenci tarafından toplam 10 metafor üretildiği görülmektedir. Birlikteliğin vurgulandığı bu kategoride bir öğrenci milli değerlerin zincirin halkaları gibi olduğunu çünkü millet olmamızı, bir yürek olmamızı sağladıklarını söylemektedir. Birlik beraberlik metaforunu kullanan bir öğrenci ise bu değerleri bir milletin tüm vatandaşlarının koruyacağını belirtmektedir. Çizelge 8 Ülkenin Temeli Olarak Milli Değerler Metafor Metaforlar Frekans 1 Ağacın kökü 1 2 Çınar ağacı 1 3 Evin temeli 1 4 Ülkenin temeli 1 5 Çimento 1 6 binanın harcı 1 7 Temel yapı taşı 1 8 evin bahçesi 1

112 Çizelge 8. de Ülkenin Temeli olarak milli değerler kategorisinde metaforlar ve bu metaforları ifade eden öğrenci sayısı verilmiştir. 8 öğrenci tarafından toplam 8 metafor üretildiği görülmektedir. Bir öğrenci milli değerler ağacın kökü gibidir çünkü bir ağacın kökü ne kadar sağlamsa ağaç o kadar güzel ve verimli olur demektedir. Bir başka öğrenci milli değerlerin evin temeli gibi olduğunu belirtmekte çünkü toplumu oluşturan en önemli unsurdur demektedir. Çizelge 9 Olmazsa Olmaz Olarak Milli Değerler Metafor Metaforlar Frekans 1 Su 6 2 yemek 2 3 tuz 2 4 hava 1 5 ekmek 1 Çizelge 9. da Olmazsa Olmaz olarak milli değerler kategorisinde metaforlar ve bu metaforları ifade eden öğrenci sayısı verilmiştir. 12 öğrenci tarafından toplam 5 metafor üretildiği görülmektedir. Bu kategoride milli değerlerle ilgili olarak su metaforunu üreten bir öğrenci bunun nedeni olarak milli değerlerin bir milleti millet yapan, olmazsa olmaz bir güç olduğunu dile getirmektedir. 4. TARTIŞMA Bu çalışmada öğrencilerden milli değerlere ilişkin metafor üretmeleri ve neden böyle bir metafor ürettiklerini açıklamaları istenmiştir. Böylece öğrencilerin milli değerleri nasıl algıladıkları ve buna ilişkin tutumları hakkında bilgi edinilmiştir. Çalışmaya eğitim fakültelerinde okuyan öğrenciler diğer bir deyişle öğretmen adayları katılmıştır. En fazla kimlik olarak milli değerler kategorisinde metafor oluşturulurken en az ülkenin temeli kategorisinde metafor oluşturulduğu görülmüştür. Bunların dışında varoluş kaynağı olarak milli değerler, miras olarak, toplumun birlikteliği olarak ve olmazsa olmaz olarak metafor kategorileri oluşturulmuştur. Büyük bir çoğunluğu öğretmen olacak öğrencilerin milli değerlerle ilgili görüşlerini ortaya çıkarmak yararlıdır. Bu çalışmada öğrencilerin toplam 6 kavramsal kategoride toplanan 71 metafor ürettikleri görülmektedir. Bu kategorilerin tümü milli değerlerle ilgili olumlu ifadelerdir. Çalışmaya katılan öğrencilerin tümünün milli değerlere ilişkin olumlu tutuma sahip oldukları anlaşılmaktadır. Gelecekte farklı üniversitelerde okuyan öğrenciler milli değerlere ilişkin metaforlar açısından karşılaştırılabilir. Ayrıca farklı yaş ve etnik grupların milli değerlere ilişkin metaforları açısından farklılaşıp farklılaşmadığına bakılması ilginç olabilir. 5. KAYNAKLAR Bozlk, (2002). The college student as learner: Insight gained throgh metaphor analysis. College Student Journal, 36, 142-151. Cerit, Y. (2006). School Metaphors: The View Of Students, Teachers And Administrators. Educational Science Theory&Practice, 6(3):692-699. Cerit, Y. (2008). Öğretmen Kavramı İle İlgili Metaforlara İlişkin Öğrenci, Öğretmen Ve Yöneticilerin Görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, (6):461-522.

113 Çelikten, M. (2006). Kültür ve öğretmen metaforları. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 269-283. Guerrero, M. C.M., Villami, O. S. (2002). Metaphorical Conceptualizations Of ELS Teaching And Learning, Language Teaching Research, 6(2): 95-120. Güngör, E. (1993). Değerler psikolojisi. Amsterdam: Hollanda Türk Akademisyenler Birliği Vakfı Yayınları. Inbar, D. (1996). The free educational prison: Metaphors and images. Educational Research, 38(1), 77-92. Henze, R. C. (2005). Metaphors of Diversity, ıntergroup relations, and equity in the discourse of educational leaders. Journal of Language Identity & Education, 4 (4), 243 267. Jensen, D. F. (2006). Metaphors as a bridge to understanding educational and social contexts. International Journal of Qualitative Methods 5 (1), 5 (1), Article 4. Erişim: 12.08.2009, http://www.ualberta.ca/~iiqm/backissues/5_1/pdf/jensen.pdf. Kabadayı, A. (2008). Analysing the metaphorical images of Turkish preschool teachers. Teaching Education, 19 (1), 73-87. Lakoff, G., Johnson, M.(1980). Metaphors We Live By. Chicago: University of Chicago Press 276p Lakoff, G., Johnson, M. (2005). Metaforlar: Hayat, Anlam ve Dil (Çeviren G.Y. Demir). İstanbul: Paradigma. Martinez, M. A, Saulea, N., Huber, G. L.(2001). Metaphors As Blueprints Of Thinking About Teaching And Learning, Teaching and Teacher Education, (17): 965-977. Morgan, G. (1998). Yönetim ve örgüt teorilerinde metafor ( Çevv. G. Bulut). İstanbul: BZD Yayıncılık. Ocak, G., & Gündüz, M. (2006). Eğitim fakültesini yeni kazanan öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine giriş dersini almadan önce ve aldıktan sonra öğretmenlik mesleği hakkındaki metaforlarının karşılaştırılması. Afyon Kocatepe Üniversetesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, VIII (2), 293-309. Özabacı, N., Haşit, M., Ogan, Ş., Sakarya, N., Başak, B. E., & Doğan, M. (2007). Öğretmen ve öğrencilerin okul psikolojik danışmanına ilişkin algılarının metafor analizi yolu ile incelenmesi. IX. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, Sunulan Bildiri. 17-19 Ekim, Dokuz Eylül Üniversitesi, Çeşme, İzmir. Saban, A. (2004). Giriş Düzeyindeki Sınıf Öğretmeni Adaylarının "Öğretmen" Kavramına İlişkin İleri Sürdükleri Metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2): 131-155. Saban, A., Koçbeker, B. N., Saban, A. (2006). Öğretmen Adaylarının Öğretmen Kavramına İlişkin Algılarının Metafor Analizi Yoluyla İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, (6):461-522.

114 Saban, A. (2009). Öğretmen Adaylarının Öğrenci Kavramına İlişkin Sahip Olduğu Metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2): 281-326. Sağnak, M. (2007). Orta Öğretim Okullarında Öğrenim Gören Öğrencilerin Okulun Örgütsel Değerlerine İlişkin Algıları ile Kişisel Değerleri Arasındaki Uyum Düzeyleri. Değerler ve Eğitimi. Kaymakcan, R. Hökelekli, H. Arslan, Ş. Zengin, M. (Eds.). İstanbul: Dem yay. 715-726. Silman, F. Ve Şimşek, H. (2006). Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri Okulları ve merkezi eğitim kurumlarına mecazlar yoluyla bir bakış. Eğitim Araştırmaları (Eurosian Journal of Educational Reseach), 6(23), 177-187. Shuell, T. J. (1990). Teaching And Learning As Problem Solving. Theory into Practice, 29 (2): 102-108. Türk Dil Kurumu(2008). Metafor. Türk Dil Kurumu sözlüğü. Retrieved from http:// tdkterim.gov.tr/seslisözlük/?kategori=yazimay&kelimesec=045094. July 12, 2008. http://www.msxlabs.org/forum/soru-cevap/209814-milli-degerlerimiznelerdir.html#ixzz2f9hfqgj3 Ünal, A. (2010). Analysis of perception on supervisors in primary education. World conferance on Educational Sciences: Abstracts Book (s. 268). İstanbul: Bahcesehir University. Ünal, A., Yıldırım, A., & Çelik, M. (2010). İlköğretim okulu müdür ve öğretmenlerinin velilere ilişkin algılarının analizi [Analysis of perceptions of primary schools principals and teachers about parents]. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (23), 261-272. Yıldırım, A., Ünal, A., & Çelik, M. (1-3 Ekim 2009). İlköğretim müfettişi, ilköğretim okul yöneticisi ve öğretmenlerin öğretmene ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. 18. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı Bildiri Özetleri (s. 196). Ankara: Pegem Akademi.