DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. ULUSLARARASI İŞLETMECİLİK KISA ÖZET KOLAYAOF
2 Kolayaof.com 0 362 2338723 Sayfa 2
İÇİNDEKİLER 1. ÜNİTE- Uluslararası İşletmeciliğe Giriş.... 4 2. ÜNİTE-Ülke Dışı Faaliyetler......6 3. ÜNİTE- Uluslararası İşletmelerde Örgüt Yapıları......11 4. ÜNİTE- Uluslararası İşletmelerde İnsan Kaynakları Yönetimi...14 5.ÜNİTE- Uluslararası Pazarlama.........18 6. ÜNİTE- Uluslararası Finansal Piyasalar ve Uluslararası Finansal Yönetim...25 7. ÜNİTE- Uluslararası İşletmelerde Örgüt Kültürü...29Hata! Yer işareti tanımlanmamış. 3 8. ÜNİTE- Uluslararası Muhasebe.....34 Kolayaof.com 0 362 2338723 Sayfa 3
1. Ünite Uluslararası İşletmeciliğe Giriş ULUSLARARASI İŞLETMECİLİĞİN TANIMI Uluslararası işletmecilik, işletmeler tarafından düzenlenen, ulusal sınırların dışında yürütülen, her türlü işletmecilik faaliyetidir. Gittikçe küçülen bir ölçekte olsa da bazı uluslararası işletmecilik faaliyetleri, politik ve stratejik amaçların gerçekleştirilmesi için halen devletler tarafından yürütülmektedir. Bununla birlikte, uluslar arası işletmecilik faaliyetleri, çok büyük bir oranda özel işletmeler tarafından üstlenilmektedir. Uluslararası işletmecilik faaliyetleri iki ana kategoriye ayrılmaktadır. Bunlar; uluslararası ticaret ve uluslararası yatırımdır. Bir işletme ürün ve hizmetlerin ihracat ve ithalatıyla meşgul olduğu zaman dış ticaret gerçekleşir. Bir işletme, ana ülkesinin dışında işletmecilik faaliyetleri yürütmek amacıyla kaynak transfer ettiği zaman, uluslararası yatırım meydana gelir. İşletmenin uluslararası yatırım faaliyetleri, tamamına sahip olunan şube tarafından yapılan yatırım ya da yerel bir işletmeyle Joint Venture biçiminde kurulan ortaklıktan lisans anlaşması, franchising faaliyeti ya da anahtar teslim projelere kadar değişen biçimlerde yürütülebilir. ULUSAL VE ULUSLARARASI İŞLETMECİLİĞİN KARŞILAŞTIRILMASI Ulusal ve uluslar arası işletmelerin içinde faaliyet gösterdikleri ortam önemli ölçüde farklılık gösterir ve bu nedenle uluslararası işletmenin işletmecilik uygulamalarında ülkeden ülkeye değişiklik yapmasını gerekli kılar. Ulusal işletme yöneticisinden farklı olarak, uluslar arası işletme yöneticisi daha büyük güçlükler, belirsizliklerle ve daha önemlisi, daha büyük risklerle karşı karşıya gelir. Uluslararası işletme yöneticisinin görevleri çok daha mücadeleci olmak zorundadır. Bu güçlükler, belirsizlikler ve riskler politik, ekonomik, hukuki, kültürel çevredeki değişik yabancı para piyasaları ve döviz kuru sistemlerindeki farklılıklardan kaynaklanır. Birçok durumda, bu sorunlar, karar alma ve uygulama sürecini, ülke içi koşullardan daha zor, bazen de daha tehlikeli kılan sıkıntılar olarak değerlendirilir. 4 Kültür: İşletmenin faaliyet gösterdiği her ülke, kültürel açıdan farklıdır. Başarılı olmak için işletme, ev sahibi ülke kültürünce belirlenen görgü, gelenek, değer ve normlar çerçevesinde, kültürel açıdan duyarlı bir şekilde faaliyet göstermelidir. Uluslararası işletme yöneticisi, karşı durmak ya da kendi kültürü içinde faaliyet gösteriyormuş gibi davranmak yerine, iş yaşamının, sosyal yaşamın bütün yönlerindeki kültürel farklılıklara saygı göstermeli ve uymaya çalışmalıdır. Finansal Ortam: Ulusal sınırların ötesinde işletme yönetmek, farklı para birimlerini kullanmayı, işletmenin faaliyet özgürlüğünü sınırlayan farklı devlet yasalarını dikkate almayı gerektirir. Örneğin; ana ülkeye transfer edilecek kâr miktarına ilişkin sınırlamalar gibi. Hukuki Çevre: İşletmelerin faaliyetlerini ve başarısını etkileyebilecek kanun, tüzük ve yönetmeliklerle özel duyarlılık göstermesini gerektiren hukuki çevre, ülkeden ülkeye farklılık gösterir. Ev sahibi ülkenin kanunlarına saygısızlık ya da itaatsizlik, işletmenin mali durumuna ve imajına büyük ölçüde zarar verebilir. Kolayaof.com 0 362 2338723 Sayfa 4
Tüketici Tercihleri: Tüketici zevk ve tercihlerindeki farklılıklar, kültürel farklılıklardan kaynaklanan talep modelleri, işletmenin maliyetlerini en aza indirecek, işletmenin değerini koruyacak uygun üretim, tedarik ve pazarlama stratejilerini benimsemesini gerekli kılar. ULUSLARARASI İŞLETMECİLİĞİ ÖNEMLİ KILAN GELİŞMELER Teknoloji: Teknolojik gelişmeler, dünyanın her köşesine uluslararası işletmecilik uygulamalarıyla kazandırılabilir. Bu nakil yalnızca her gün kullanılan ürün ve hizmetler biçiminde değil, aynı zamanda çağdaş yönetim, üretim, pazarlama, lojistik sistemleri biçiminde de gerçekleşir. Ev sahibi ülkeye, araştırma ve geliştirme giderlerinden tasarruf sağlayan bu teknolojik yan ürünler, çoğu zaman yerel ortaklar, tedarikçi işletmeler ve eğitim kurumlarıyla paylaşılır. Rekabet: Uluslararası işletmenin yerel bir işletmeyle ortaklık ya da şube biçiminde ev sahibi ülkeye girişi, özellikle gelişmekte olan ülkelerde, ülke içi rekabeti kamçılayabilir ve artan işletmecilik başarılarına yol gösterebilir. Dünya çapında üstün tecrübe, bilgi, teknoloji ve diğer ilgili kaynaklara sahip olan uluslararası işletmeler, çoğu zaman daha düşük fiyatta, daha yüksek kalitede ürün ve hizmetler sunma yeteneğine sahiptir. Standardizasyon Standardizasyon: Dünya pazarlarında genellikle geçerli olan normların ve uygulamaların benimsenmesini ifade eder. İş Çevresi: İşletme, iç ve dış çevresi içinde faaliyet gösterir İç Çevre, işletmenin, üzerinde önemli ölçüde kontrol sahibi olduğu çevredir. Dış Çevre, işletmenin, üzerinde çok az kontrol sahibi olduğu ya da hiçbir kontrole sahip bulunmadığı çevredir 5 Uluslararası İşletmeciliğin Politik Etkisi: Uluslararası işletmecilik faaliyetlerinin gelişmesinde ve özendirilmesinde hükümetler önemli bir rol oynar. Hükümetler yabancı (doğrudan) yatırımları ülkelerine çekebilmek için, çoğu zaman komşularıyla rekabet ederek, çok çeşitli finansal ve finansal olmayan teşvikler sağlarlar. Ekonomik Entegrasyon ve Globalleşme: Globalleşme; dünya pazarlarındaki mal ve hizmet üretiminin birbirine bağlı (entegre) olduğu dinamik bir süreçtir. Ulusal hükümetler açısından, ekonomilerini başka ekonomilerle entegre etme konusunda en zorlayıcı neden, globalleşmenin, farkına varılan yararlarını maksimize etmek için, ortak önlemler alabilme yeteneğine sahip olabilmektir. Global ekonominin hızla ortaya çıkışı, doğabilecek çıkar çatışmalarının çözümlenmesinde ve global faaliyetlerin gözlenmesinde, global yönetimle meşgul olan uluslararası kuruluşların rol ve etkinliklerinin yeniden gözden geçirilmesini gerekli kılmaktadır; bu kuruluşlar IMF ve Birleşmiş Milletleri kapsamaktadır. ULUSLARARASI İŞLETMECİLİĞİN TARİHSEL GELİŞİMİ Uluslararası işletmeciliğin tarihsel süreç içindeki gelişimini dört ayrı dönem halinde inceleyebiliriz. Birinci dönem; 1500-1850 yılları arasındaki süreyi kapsayan ticaret dönemi, ikinci dönem; 1850-1914 yılları arasındaki sömürgecilik dönemi, üçüncü dönem; 1914-1945 yılları arasındaki ayrıcalıklar dönemi, 1945 den günümüze kadar geçen süreyi kapsayan dördüncü dönemse uluslararası dönemdir. Kolayaof.com 0 362 2338723 Sayfa 5
Ticaret DönemiTicaret dönemi, kimi bireylerin ülke dışında şanslarını deneyerek ve dış ülkelerden satın aldıkları malları Avrupa ya göndermek yoluyla büyük kârlar sağladığı dönemdir. Sömürgecilik DönemiSömürgecilik dönemi, 1850 den 1914 e kadar devam etmiştir. Sanayi devriminin bir sonucu olarak büyük işletmeler kurulmuştur Ayrıcalıklar Dönemi: I.Dünya Savaşının başlangıcından (1914) II. Dünya Savaşının bitimine (1945) kadar devam etmiştir. I. Dünya Savaşını izleyen yıllarda, dış ticareti engelleyen politikaların ortadan kaldırılmasının etkisiyle uluslararası işletmeler artış göstermiştir. Sömürgecilik döneminde dış ülkelere yapılan yatırımlarda tarım ve madencilik önemli yer tutarken ayrıcalıklar döneminde, otomobil sektöründe dış ülkelere yapılan yatırımlar önem kazanmıştır. Başta İngiltere, Fransa ve Almanya da üretim işletmeleri kuran General Motors olmak üzere, otomobil ve otomobil yedek parçaları yapan işletmeler Avrupa da yayılmaya başlamışlardır Uluslararası dönem: II.Dünya Savaşının bitiminden (1945) günümüze kadar süregelen dönemdir. I.ve II.Dünya Savaşının olumsuz etkileri, uluslararası işletmelerin gelişimini önemli ölçüde engellemiştir. Bu nedenle XX.yüzyılın ilk yarısında uluslararası işletmelerin yayılması oldukça yavaş olmuştur. II.Dünya Savaşı nın sona ermesinden 1970 yılına kadar geçen dönemde işletmeler, dünya çapında yeni pazarlar ve üretici güçler aramaya başladıkları için, bu yıllara (1945-1970) Global Genişleme yılları adı verilmiştir Hızlı ve etkili bir haberleşme ağının kurulması, Global Genişleme yıllarında işletmelerin daha uzak pazarlara girmelerine olanak vermiş ve iletişim sorununu çok büyük ölçüde ortadan kaldırmıştır. Bu döneme kadar uluslararası işletmecilik alanında Avrupa işletmelerine kıyasla oldukça pasif kalan ABD işletmeleri, özellikle 1950 li ve 1960 lı yıllarda dünyaya açılmaya başlamışlar, uluslararasılaşma neredeyse tüm dünyada ABD olay haline gelmiştir Teknoloji transferlerinin arttığı, rekabetin şiddetlendiği 1980 li yıllardan itibaren uluslararası işletme yöneticileri, kültürel farklılıkları daha fazla dikkate alarak, uluslar arası işletmecilik faaliyetlerini yürütmeye başlamışlardır. Uluslararası dönem halen devam etmektedir. 6 Kolayaof.com 0 362 2338723 Sayfa 6