Baş boyun kanserlerinde nodal metastazların değerlendirilmesinde pozitron emisyon tomografi-bilgisayarlı tomografinin yeri



Benzer belgeler
LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir.

Akciğer Dışı Tümör Olgularında İzole Mediasten FDG-PET Pozitif Lenf Nodlarının Histopatolojik Değerlendirilmesi

Akciğer Kanserinde Tanı Yöntemleri

KATEGORİSEL VERİ ANALİZİ (χ 2 testi)

Evre IB1 serviks kanserli hastalarda tedavi sonuçları: Tek merkez deneyimi

Santral Disseksiyon. Dr. İbrahim Ali ÖZEMİR. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi Kliniği

Görsel Tasarım İlkelerinin BÖTE Bölümü Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi

SANAYİNİN KÂRLILIK ORANLARI ÖNEMLİ ÖLÇÜDE AZALDI

SINAV ŞARTNAMESİ ( TURİZM SEKTÖRÜ )

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Yazma Becerileri 2 YDA

Topluma Hizmet Uygulamaları ve Altındağ Belediyesi İş Birliği Örneği

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK


AKCİĞER KANSERLİ HASTALARDA AKCİĞER DIŞI METASTAZ İLE KLİNİK DEĞERLENDİRMENİN İLİŞKİSİ

Biçimli ve güzel bacaklara sahip olmak isteyen kadınlar, estetik cerrahların

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onuncu kez gerçekleştirilmiştir.

Proje konularından istediğiniz bir konuyu seçip, hazırlamalısınız.

Hemşirelik Bakım Süreci

UYGUNLUK ve YERİNDELİK TESTİ

Gebelik ve Postpartum dönemde Demir Eksikliği Anemisi Yeni Tedaviler. Prof. Dr. Cansun Demir

ADRENAL KORTİKAL KANSER TEDAVİSİNDE LAPAROSKOPİK CERRAHİ

Soma Belediye Başkanlığı. Birleşme Raporu

MESS ALTIN ELDİVEN İSG YARIŞMASI BAŞVURU VE DEĞERLENDİRME PROSEDÜRÜ

CSD-OS İşletim Sistemi Projesi - Fonksiyon Açıklama Standardı

ĐHRACAT AÇISINDAN ĐLK 250 Prof. Dr. Metin Taş

1.0. OTOMATİK KONTROL VANALARI UYGULAMALARI

RUH SAĞLIĞI VE PSİKİYATRİ HEMŞİRELİĞİ EĞİTİM VE UYGULAMASI ÇALIŞTAYI SONUÇ RAPORU ERZURUM

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU

UROK 2012 Sözlü Sunum 32, 33 ve 34 e Bir Bakış. Doç. Dr. Mustafa Vecdi ERTEKİN Özel Universal İtalyan Hastanesi Radyasyon Onkolojisi

TEMEL İSTATİSTİK KAVRAMLAR

Adiposit

Sigara çenlerde ve çmeyenlerde Akci er Kanseri: Genel Özelliklerde Farkl l k Var m?

İLÇEMİZ İLKOKULLARINDA GÖREVLİ SINIF VE OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİNİN EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI MESLEKİ ÇALIŞMA PROGRAMI

İhtiyacınız, tüm sisteminizin kurumsallaşmasını sağlayacak bir kalite modeli ise

Akciğer kanserinde radyolojik bulgular, değerlendirme. Dr. Canan Akman İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı

II- İŞÇİLERİN HAFTALIK KANUNİ ÇALIŞMA SÜRESİ VE FAZLA MESAİ ÜCRET ALACAKLARI

Primeri Bilinmeyen Aksiller Metastazda Cerrahi Yaklaşım. Dr. Ali İlker Filiz GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Genel Cerrahi Servisi

N0 boyun tedavisinde selektif boyun disseksiyonunun tedavideki rolü ve etkinliği

Kanıta Dayalı Tıp (KDT)

Seyrüsefer Yardımcıları (AVM310) Ders Detayları

Lokal Hastalıkta Hangi Hasta Opere Edilmeli? Doç. Dr. Serdar Akyıldız E ge Ü n i v e r sitesi Tı p Fakültesi K B B Hastalıkları Anabilim D a l ı

İYON DEĞİŞİMİ AMAÇ : TEORİK BİLGİLER :

Baş ve Boyun Tümörlerinde Positron Emisyon Tomografi/Bilgisayarlı Tomografi (PET/BT)

Metastatik Hastalık Takibinde Positron-Emission Tomografi

MESLEKİ GELİŞİM DERSİ 2. DÖNEM 1. YAZILI ÇALIŞMA SORULARI

ONKOLOJİDE SIK KULLANILAN İSTATİSTİKSEL YÖNTEMLER VE SAĞKALIM EĞRİLERİ

SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM; AKILCI İLAÇ KULLANIMI

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün

Larenks kanserlerinde tümör yerleşimine göre invazyon derinliği ve tümör çapının değerlendirilmesi

Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Odabaş

uzman yaklaşımı Branş Analizi öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı Dr. Levent VEZNEDAROĞLU

KAFA TRAVMASI VE RADYOLOJİ KRANİOSEREBRAL TRAVMALI HASTALARDA NÖROGÖRÜNTÜLEMENİN TANI, TEDAVİ VE PROGNOZA KATKISI

BISTEP nedir? BISTEP ne yapar?

İKİ BOYUTLU GÖRSEL ARAÇLAR HARİTALAR

T1-2NOMO Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanseri Hastalarında Primer Tümör Metabolik Aktivitesi Gizli Lenf Nodu Metastazı için Risk Faktörü müdür?

İST60 TELESKOBU PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ ve İLK GÖZLEMLER

Türk Dili I (TURK 101) Ders Detayları

Alt dudak kanserlerine cerrahi yaklaşım

Multipl Myeloma da PET/BT. Dr. N. Özlem Küçük Ankara Üniv. Tıp Fak. Nükleer Tıp ABD

Faaliyet Alanları. 22 Aralık Yıldız Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü

CORRELATION of CLINICAL and HISTOPATHOLOGICAL PARAMETERS to SURVIVAL and NECK METASTASIS in LARYNGEAL SQUAMOUS CELL CARCINOMA

SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com

ÖDEMELER DENGESİ TABLOSUNDAKİ DİĞER MAL VE HİZMET GELİRLERİ KALEMİNİN İÇERİĞİ VE HESAPLAMA YÖNTEMİNE İLİŞKİN AÇIKLAMA

Emeklilik Taahhütlerinin Aktüeryal Değerlemesi BP Petrolleri A.Ş.

ELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU

Dr. Mustafa Melih Çulha

AVRASYA ÜNİVERSİTESİ

Larenks karsinomu nedeniyle boyun diseksiyonu yapılan olgularda rastlantısal tiroid karsinomu: Olgu sunumu

Amaç Günümüzde birçok alanda kullanılmakta olan belirtisiz (Fuzzy) kümelerin ve belirtisiz istatistiğin matematik kaygısı ve tutumun belirlenmesinde k

KILAVUZ SORU ÇÖZÜMLERİ Matematik

3-Tesla Difüzyon Ağırlıklı Manyetik Rezonanslı Görüntüleme Malign Tiroid Nodülünü Tanımlayabilir mi?

Model Yapım Teknikleri (MMR106) Ders Detayları

YSÖP KULLANIM KILAVUZU

TESTİS KANSERİNDE TÜMÖR MARKERLARI Tanı, Tedavi ve Takipteki Yeri. Dr. Mert BAŞARAN İ.Ü. ONKOLOJİ ENSTİTÜSÜ

Fon Bülteni Haziran Önce Sen

Proje ve Programların Değerlendirmesi.

İDARİ VE MALİ İŞLER DAİRE BAŞKANI 25 TEMMUZ 2015 KİK GENEL TEBLİĞİ VE HİZMET ALIMLARI UYGULAMA YÖNETMELİĞİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER DURSUN AKTAĞ

Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi geçen aya göre yükseldi:

TEKSTİL TEKNOLOJİSİ TERBİYE DİJİTAL BASKI DESENCİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

Mavi Boya ile Sentinel Lenf

REW İSTANBUL 2016 FUAR SONUÇ RAPORU

Oral kavite skuamöz hücreli kanserlerinde evreleme ile perinöral, vasküler ve ekstrakapsüler invazyon bulgularının ilişkisi

KİTAP İNCELEMESİ. Matematiksel Kavram Yanılgıları ve Çözüm Önerileri. Tamer KUTLUCA 1. Editörler. Mehmet Fatih ÖZMANTAR Erhan BİNGÖLBALİ Hatice AKKOÇ

GALATA YATIRIM A.Ş. Halka Arz Fiyat Tespit Raporu DEĞERLENDİRME RAPORU SAN-EL MÜHENDİSLİK ELEKTRİK TAAHHÜT SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

Davranışçı Yaklaşımda Öğrenme Kuramları

Cebir Notları. Bağıntı. 1. (9 x-3, 2) = (27, 3 y ) olduğuna göre x + y toplamı kaçtır? 2. (x 2 y 2, 2) = (8, x y) olduğuna göre x y çarpımı kaçtır?

Neden Ekspertiz Yaptırmalısınız?

Almanca da Sıfatlar (Adjektive) ve Sıfat Tamlamaları - Genç Gelişim Kişisel Gelişim

KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Tarımda Kadınların Finansmana Erişimi Esra ÇADIR

KÜRESEL GELİŞMELER IŞIĞI ALTINDA TÜRKİYE VE KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ EKONOMİSİ VE SERMAYE PİYASALARI PANELİ

MICROSOFT EXCEL SOLVER PROGRAMI. Y. Doç. Dr. Y. İlker Topcu

BÜRO YÖNETİMİ VE SEKRETERLİK F KLAVYE KULLANIMI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

Göğüs Cerrahisi Hakan Şimşek. Göğüs Cerrahisi. Journal of Clinical and Analytical Medicine

i) söz konusu fazla veya eksik değer hakkındaki mevcut bilgileri; i) ilgili fazla veya eksik değerin belirlenmesinde kullanılan yöntemi;

Algoritmalara Giriş 6.046J/18.401J

Hava Taşımacılığı (AVM102) Ders Detayları

Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetlere İlişkin Türkiye Finansal Raporlama Standardı (TFRS 5)

DİFFÜZ GASTRİK KANSER TEDAVİSİNDE CERRAHİ TEDAVİ YETERLİ MİDİR? Dr. İlter Özer. Türkiye Yüksek İhtisas Hastanesi Gastroenteroloji Cerrahisi Kliniği

ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU 3 AYLIK RAPOR

TNSA-2003 BÖLGE TOPLANTISI-V ANNE VE ÇOCUK SAĞLIĞI

Transkript:

Kulak Burun Boğaz Uygulamaları 2014;2(1):33-37 doi: 10.5606/kbbu.2014.93064 Özgün Makale / Original Article Baş boyun kanserlerinde nodal metastazların değerlendirilmesinde pozitron emisyon tomografi-bilgisayarlı tomografinin yeri The role of positron emission tomography-computed tomography in assessing nodal metastasis in head and neck cancers Kadri Demir, Aslıhan Semiz Oysu, Aslı Şahin Yılmaz, Çağatay Oysu Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Kliniği, İstanbul, Türkiye Amaç: Bu çalışmada baş boyun kanserli hastalarda pozitron emisyon tomografisi-bilgisayarlı tomografinin (PET/BT) lenf nodu metastazı tespitindeki performansı değerlendirildi ve PET/BT nin performansı standart bir tanı aracı olan manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ile karşılaştırıldı. Hastalar ve Yöntemler: Haziran 2010 - Temmuz 2011 tarihleri arasında kliniğimizde baş boyun kanseri tanısı konmuş 26 hasta (1 kadın, 25 erkek; ort. yaş 63.2 yıl; dağılım 39-82 yıl) çalışmaya dahil edildi. Hastaların primer tümörü histopatolojik olarak doğrulandıktan sonra MRG ve takiben PET/BT istenerek tümörün ve boynun ameliyat öncesi klinik evrelemesi yapıldı. Hastaların tümüne boyun diseksiyonu uygulandı. Özgüllük, duyarlılık, pozitif öngördürücü ve negatif öngördürücü değerleri nihai patolojik tanıya ve boyun lenf nodlarında metastaz mevcudiyetine göre hesaplandı. Bulgular: Tüm boyun diseksiyonlarında (38 adet) özgüllük, duyarlılık, pozitif öngördürücü değer ve negatif öngördürücü değer PET/BT için sırasıyla %52, %93, %56 ve %92; MRG için sırasıyla %70, %92, %65 ve %94 idi. N 0 boyunlu hastalarda ise özgüllük, duyarlılık, pozitif öngördürücü değer ve negatif öngördürücü değerler PET/BT için sırasıyla %54, %66, %16 ve %92 idi. Aynı değerler MRG için sırasıyla %72, %33, %14 ve %88 idi. Nodal metastaz tespitinde PET/BT ve MRG arasında tanı performansı açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadı. Manyetik rezonans görüntüleme özellikle N 0 boyunlarda gerçek pozitifliği bulmakta PET/BT kadar başarılı olamadı. Sonuç: Biz PET/BT nin özellikle T 3 ve T 4 gibi ileri evre ve nodal metastazı olan hastalarda kullanılmasının daha yararlı olacağı kanısındayız. Anahtar Sözcükler: Servikal lenf nodu; baş boyun kanseri; nodal metastaz; pozitron emisyon tomografisi-bilgisayarlı tomografi. Objectives: This study aims to evaluate the diagnostic performance of positron emission tomography computed tomography (PET/ CT) in detecting lymph node metastasis in patients with head and neck cancers and to compare its performance with magnetic resonance imaging (MRI), a standard diagnostic tool. Patients and Methods: Between 2010 June and 2011 July, 26 patients (1 female, 25 males; mean age 63.2 years; range 39 to 82 years) with a diagnosis of head and neck cancer in our clinic were included in this study. After the primary tumor was confirmed with histopathological techniques, MRI followed by PET/CT were performed and preoperative clinical staging of the tumor and neck was done. All patients underwent neck dissection. The specificity, sensitivity, positive predictive values, and negative predictive values were calculated based on the final pathological diagnosis and the presence of metastasis in the lymph nodes of the neck. Results: For all the neck dissections (38 pieces), the specificity, sensitivity, positive predictive values and negative predictive values of PET/CT were 52%, 93%, 56%, and 92% respectively and 70%, 92%, 65%, and 94% for MRI, respectively. For patients with N 0 neck, the specificity, sensitivity, positive predictive values and negative predictive values of PET/CT were 54%, 66%, 16% and 92%, respectively. The same parameters for MRI were 72%, 33%, 14%, and 88%, respectively. There was no statistically significant difference in the diagnostic performance of PET/CT and MRI in detecting nodal metastasis. Magnetic resonance imaging was not as successful as PET/CT in detecting true positivity in a N 0 neck, particularly. Conclusion: We believe that PET/CT is a better diagnostic tool in patients with late stage tumors such as T 3 and T 4 with nodal metastasis. Key Words: Cervical lymph node; head and neck cancer; nodal metastasis; positron emission tomography-computed tomography. Geliş tarihi: 24 Ocak 2014 Kabul tarihi: 06 Mart 2014 İletişim adresi: Dr. Çağatay Oysu. Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Kliniği, 34760 Ümraniye, İstanbul, Türkiye. Tel: 0542-424 35 27 e-posta: cagatay.oysu@ueh.gov.tr 2014 İstanbul KBB-BBC Uzmanları Derneği Yayın Organı

34 Praxis of ORL Baş boyun skuamöz hücreli kanserinde lenf nodlarına yayılım hastalığın prognozu için önemli bir prognostik faktördür. Klinik olarak N 0 olan hastalarda tedavi konusu ise halen tartışmalıdır. Fizik muayene, ultrasonografi (USG), bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans görüntüleme (MRG) servikal lenf nodlarının doğru evrelemesinde bazen yetersiz kalabilmektedir. [1] Literatürde BT ve MRG nin tanıyı kesinleştirme oranları oldukça düşük olarak bildirilmektedir. [2] Örneğin MRG için patolojik sonuç referans alındığında N 0 boyun için bildirilen duyarlılık oranları %29-85 arasında, özgüllük oranları %80-100 arasında değişmektedir. 18-Fluorodeoksiglukoz (18-FDG) ile işaretlenmiş olan F-18 pozitron emisyon tomografisi (PET), son zamanlarda BT ile kombine edilmiş (PET/BT) ve baş boyun bölgesindeki malignitelerin tanısı ve evrelendirilmesi için etkin bir yöntem olarak kullanılmaktadır. [3] Pozitron emisyon tomografisi BT nin daha duyarlı olması nedeniyle baş boyun kanserlerinde boyun yayılımı tespitinde BT veya MRG den daha üstün olduğunu belirten çalışmalar vardır. [4,5] Bu çalışmamızın amacı kliniğimizde tedavi ettiğimiz baş boyun kanserli hastalarda PET/BT nin lenf nodu yayılımı tespitindeki performansını değerlendirmek ve bu PET/BT nin performansı standart bir diyagnostik araç olan MRG ile karşılaştırmaktır. HASTALAR VE YÖNTEMLER Haziran 2010 - Temmuz 2011 tarihleri arasında Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kulak Burun Boğaz Kliniği nde baş boyun kanseri tanısı konulan 26 hasta (1 kadın, 25 erkek; ort. yaş 63.2 yıl dağılım 39-82 yıl) bu prospektif klinik çalışmaya dahil edildi. Tüm hastalar sözlü ve yazılı onam formu ile bilgilendirildi ve bilgilendirilmiş hasta onamları alındı. Hastaların tümüne tam bir kulak burun boğaz ve baş boyun muayenesi yapıldı. Hastaların primer tümörünün tanısı histopatolojik olarak doğrulandıktan sonra MRG ve takiben PET/BT istenerek tümörün ve boynun ameliyat öncesi klinik evrelemesi yapıldı. Klinik evreleme American Joint Committee on Cancer klinik kriterlerine uygun olarak yapıldı. [6] Hastaların tümüne boyun diseksiyonu uygulandı, çıkartılan örnek boyun bölgelerine uygun olarak toplu iğnelerle işaretlenerek hemen patoloji kliniğine gönderildi ve bölgelere ayrıldı. Tüm MRG çekimleri 1.5 Tesla manyetik rezonans cihazında (Magnetom Avanto, Siemens Medical Solutions, Erlangen, Almanya) servikal bobin kullanılarak yapıldı. Her hastada aksiyel planda FSE T 1 ağırlıklı (TR/TE: 690/8.7, matriks 233x320, 2 NEX, 5 mm kesit kalınlığı); koronal planda FSE T 1 ağırlıklı (TR/TE: 375/8.7, matriks 325x320, 2 NEX, 4 mm kesit kalınlığı); sagital planda FSE T 2 ağırlıklı (TR/TE: 4940/100, matriks 240x320, 1 NEX, 3.5 mm kesit kalınlığı); coronal planda FSE T 2 ağırlıklı yağ baskılı (TR/TE: 4280/87, matriks 256x320, 1 NEX, 4 mm kesit kalınlığı); aksiyel planda FSE T 2 ağırlıklı TRIM (TR/TE/FA: 4610/64, matriks 224x320, 2 NEX, 5 mm kesit kalınlığı) ve kontrast madde verilmesini takiben aksiyel planda FSE T 1 ağırlıklı (TR/TE: 690/8.7, matriks 233x320, 2 NEX, 5 mm kesit kalınlığı); koronal planda FSE T 1 ağırlıklı (TR/TE: 375/8.7, matriks 325x320, 2 NEX, 4 mm kesit kalınlığı) sekanslar elde edildi. Kontrast madde olarak gadolinyum bileşikleri 0.1 mmol/kg dozda intravenöz bolus enjeksiyon şeklinde kullanıldı. Manyetik rezonans görüntülemede aksiyel çapı (uzun aksına dik en kısa boyut) jugulodigastrik bölgede >15 mm ve diğer servikal bölgelerde >10 mm olan, santrali nekrotik, düzensiz sınırlı veya küme oluşturan (üç adet ve üzeri) lenf nodları metastatik olarak değerlendirildi. Pozitron emisyon tomografisi BT çekim protokolünde Siemens biograph 16 LSO HI-REZ entegre PET/BT cihazı kullanıldı. En az altı saatlik açlık sonrası hastaların bazal kan glikoz düzeyleri belirlendi. Diabetes mellitusu olan hastalardan glikoz düzeyi 200 mg/dl altında olan hastalar çekime alındı, glikoz değeri 200 mg/dl nin üzerinde olan hastaların glikoz düzeyleri 200 mg/dl nin altına düşürüldü. Hastaların kiloları ölçülüp kilogram başına (0.5-2 mci) 1 mci olacak şekilde 18-FDG çekimden bir saat önce intravenöz olarak verildi. Hastaların çekimleri sırtüstü pozisyonunda kesit kalınlığı 5 mm olacak şekilde verteksten üst uyluğa kadar olan kısmı içine alacak şekilde gerçekleştirildi. Boyun bölgesinde metabolik tutulumun yoğunluğuna göre görsel ve kantitatif [standart uptake değer (SUV)] olarak yayılım şüphesi olarak değerlendirildi. İstatistiksel analiz Pozitron emisyon tomografisi BT ve MRG nin özgüllük, duyarlılık, pozitif öngördürücü değeri ve negatif öngördürücü değerleri patolojik incelemede boyun lenf nodlarında yayılım varlığına göre hesaplandı. Bu değerler çift taraflı Mc Nemar s testi ile karşılaştırıldı. P<0.05 değerleri istatiksel olarak anlamlı kabul edildi. BULGULAR Çalışmaya dahil edilen hastaların tümörleri sırasıyla; üç hastada dilde, bir hastada retromolar trigonda, 22 hastada larenkste yerleşmiş idi. Hastaların demografik özellikleri ve klinik bilgileri Tablo 1 de verilmiştir (Bir hastada larenks karsinomu ile birlikte dilde senkron tümör odağı vardı). Hastalara yapılan ameliyatlar, 17 total larenjektomi, dört supraglottik larenjektomi, bir suprakrikoid larenjektomi, bir total glossektomi, iki hemiglossektomi,

Demir ve ark. Baş boyun kanserlerinde nodal metastazların değerlendirilmesinde PET/BT nin yeri 35 Tablo 1 Hastalarda tümörün yerleşim yerleri ve uygulanan cerrahi işlemler No Yaş/cinsiyet Tümör bölgesi Yapılan ameliyat Yapılan boyun diseksiyonu 1 55/E Dil karsinomu Hemiglossektomi Sol fonksiyonel 2 53/E Larenks karsinomu Total larenjektomi Çift taraflı fonksiyonel 3 52/E Larenks karsinomu Supraglottik larenjektomi Sağ fonksiyonel 4 51/E Larenks karsinomu Suprakrikoid larenjektomi Sol fonksiyonel 5 49/E Larenks karsinomu Total larenjektomi Sağ radikal, sol fonksiyonel 6 48/E Larenks karsinomu Supraglottik larenjektomi Sol radikal 7 47/E Larenks karsinomu Total larenjektomi Çift taraflı modifiye radikal 8 58/E Larenks karsinomu Total larenjektomi Çift taraflı fonksiyonel 9 51/E Larenks karsinomu Total larenjektomi Çift taraflı fonksiyonel 10 55/E Larenks karsinomu Total larenjektomi Çift taraflı fonksiyonel 11 53/E Larenks karsinomu Total larenjektomi Çift taraflı radikal 12 73/E Larenks karsinomu Total larenjektomi Sol fonksiyonel 13 56/E Larenks karsinomu Total larenjektomi Sağ radikal 14 66/E Larenks karsinomu Total larenjektomi Sol radikal 15 65/E Larenks karsinomu Total larenjektomi Çift taraflı modifiye radikal 16 66/K Larenks karsinomu Total larenjektomi Sol modifiye radikal 17 60/E Larenks karsinomu Total larenjektomi Sağ fonksiyonel 18 80/E Orofarenks karsinomu Hemimandibulektomi Sol radikal 19 59/E Larenks karsinomu Total larenjektomi Sağ fonksiyonel 20 55/E Larenks karsinomu Supraglottik larenjektomi Sağ fonksiyonel 21 70/E Larenks karsinomu Supraglottik larenjektomi Sol fonksiyonel, sağ lateral Dil karsinomu Parsiyel glossektomi bir hemimandibulektomi ve bir parsiyel glossektomi olarak sıralanabilir. Hastaların tümüne tek veya çift taraflı olmak üzere toplamda 38 boyun diseksiyonu yapıldı. Yirmi bir hastaya fonksiyonel boyun diseksiyonu, 10 hastaya radikal boyun diseksiyonu, altı hastaya modifiye radikal boyun diseksiyonu ve bir hastaya da lateral boyun diseksiyonu uygulandı. Hastaların bir kısmı radyoterapiye yönlendirildi ve tüm hastalar aylık takiplere alındı. Hastaların ortalama takip süresi 12.6 ay olup kontrollerde nüks veya yayılım bulgusuna rastlanmadı. Tüm boyun diseksiyonları öncesi belirlenmiş olan klinik evreler ve patolojik evreler Tablo 2 de verilmiştir. Tüm boyun diseksiyonlarında 684 adet lenf nodu çıkartıldı ve bunlardan 25 inin patolojik sonucu yayılım olarak bildirildi. Pozitron emisyon tomografisi BT de bu lenf nodlarının tamamının metastatik olduğu tespit edildi. Pozitron emisyon tomografisi BT de 17 hastada nodal tutulumun olduğu belirtildi ve patoloji raporlarında 12 hastada boyunda tutulum olduğu bildirildi. Patoloji raporunda üç hastada PET/BT de belirtilen bölgelerden daha fazla bölgede metastatik tutulum olduğu belirtilmişti. İki hastada ise PET/BT de belirtilmeyen ama patolojik incelemede ortaya çıkan metastatik tutulum gözlendi. Yapılan tüm boyun diseksiyonlarında (38 adet) PET/BT nin özgüllüğü %52, duyarlılığı %93, pozitif öngördürücü değeri %56, negatif öngördürücü değeri %92 olarak bulundu. Manyetik rezonans görüntülemenin özgüllüğü %70, duyarlılığı %92, pozitif öngördürücü değeri %65, negatif öngördürücü değeri %94 olarak bulundu (Tablo 3). Klinik olarak N 0 boyunlu hastalarda toplamda 25 adet boyun diseksiyonu yapıldı. Bu hasta grubunda PET/BT nin özgüllüğü %54, duyarlılığı %66, pozitif öngördürücü değeri %16, negatif öngördürücü değeri %92 olarak bulundu. Aynı hasta grubunda MRG nin özgüllüğü %72, duyarlılığı %33, pozitif öngördürücü değeri %14, negatif öngördürücü değeri %88 olarak bulundu (Tablo 4). Lenf noduna yayılımın tespiti açısından ise yapılan 38 boyun diseksiyonunda PET/BT ile MRG karşılaştırıldığında p değeri 0.22, klinik olarak N 0 olarak değerlendirilen hastalarda yapılan 25 boyun diseksiyonunda p değeri 0.182 olarak bulundu ancak bu değer istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı.

36 Praxis of ORL Tablo 2 Hastaların demografik bilgileri ve klinik evreleri Karakteristik özelllikler Sayı Yüzde Dağılım Cinsiyet Kadın 1 5 Erkek 20 95 Yaş (yıl) 48-81 Tümör bölgeleri Dil 1 5 Retromolar trigon 1 5 Larenks 19 90 Klinik tümör evresi T 1 T 2 10 48 T 3 11 52 T 4 Klinik lenf nodu durumu N 0 15 71 N 1 5 24 N 2 1 5 N 3 TARTIŞMA Baş boyun skuamöz hücreli kanserinde lenf nodlarına yayılım hastalığın prognozu için önemli bir prognostik faktördür. Boyunda metastatik lenf nodu olan hastalarda tedavisinde boyun diseksiyonu tartışmasız bir şekilde seçilen tedavi yöntemidir. Bu hastalarda radyolojik teknikler cerrahi uygulanacak olma gerçeğini etkilemese de cerrahi planın ortaya çıkmasında rol oynamaktadır. N 0 boyunlarda ise radyolojik teknikler seçilecek tedavi Tablo 3 Tüm boyun diseksiyonlarında pozitron emisyon tomografisi/bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans görüntülemenin özgüllük ve duyarlılık değerleri politikasını etkilemekte daha önemli bir rol oynayabilmektedir. Bekle gör politikası veya radyoterapi gibi cerrahiye alternatif seçenekleri var olduğu akılda bulundurulmalıdır. Pozitron emisyon tomografisinin, lenf nodu yayılımı saptanmasında BT ve MRG den daha yüksek duyarlılık ve özgüllüğe sahip olduğu iddia edilmektedir. [4,5] Pozitron emisyon tomografisi BT ile hastaların %19-21 inde BT ve MRG de izlenmeyen lenf nodu yayılımı saptanarak N evresinin değiştiği bildirilmiştir. [2] Bu nedenle PET/BT baş-boyun kanserlerinde lenf nodu yayılımının araştırılmasında seçilecek yöntem olarak önerilmiş olsa da bazen enflamatuvar lezyonlarda da yalancı pozitif olarak 18-FDG tutulumunun izlenebileceği akılda tutulmalıdır. [7] Pozitron emisyon tomografisi, zayıf çözünürlüğün bir yansıması olduğu için çapı 5 mm den az nodal metastatik hastalığı algılama yeteneği yetersizdir. [8] Çalışmamızın sonucunda PET/BT nin baş boyun kanserli hastalarda, özellikle N 0 boyunlarda metastatik lenf nodlarının belirlenmesinde çok başarılı olmadığı tespit edildi. Çalışmadaki tüm boyunlar incelendiğinde PET/BT nin duyarlılık oranı %93 lerde iken, N 0 boyunlarda bu oran %54 ile sınırlı kaldı. Tüm boyunlarda PET/ BT nin özgüllüğü ise %52, N 0 boyunlarda ise %66 olarak belirlendi. Çalışmamızda PET/BT nin performansı N 0 boyunlar için oldukça düşük bulundu, klinik olarak N 0 olup gerçekte yayılımı olan hastaların yaklaşık 1/3 ünde test sonucu negatif olarak bulundu. Yine N 0 hastalarda yanlış pozitiflik oranı PET/BT için %45 gibi yüksek bir rakam çıktı. Benzer çalışmalarda bildirildiği gibi özellikle N 0 boyunlarda PET/BT nin başarılı olamama nedenleri arasında lenf nodlarının büyük tükürük bezlerine yakınlığı, okült yayılımların boyutunun çok küçük olması, hiperglisemi varlığı ve hasta sayımızın sınırlı olması sayılabilir. [7,9] Tablo 4 N 0 boyunlu hastalarda 25 adet boyun diseksiyonunda özgüllük ve duyarlılık değerleri MRG PET/BT MRG PET/BT Özgüllük 70 52 Duyarlılık 92 93 Yanlış pozitif 29 47 Yanlış negatif 7 6 Pozitif öngördürücü değer 65 56 Negatif öngördürücü değer 94 92 MRG: Manyetik rezonans görüntüleme; PET: Pozitron emisyon tomografisi; BT: Bilgisayarlı tomografi. Özgüllük 72 66 Duyarlılık 33 54 Yanlış pozitif 27 45 Yanlış negatif 66 33 Pozitif öngördürücü değer 14 16 Negatif öngördürücü değer 88 92 MRG: Manyetik rezonans görüntüleme; PET: Pozitron emisyon tomografisi; BT: Bilgisayarlı tomografi.

Demir ve ark. Baş boyun kanserlerinde nodal metastazların değerlendirilmesinde PET/BT nin yeri 37 Çok yeni bir meta analiz çalışmasında N 0 boyunlarda PET/BT diğer görüntüleme yöntemleri ile karşılaştırılmıştır; bu analiz sonucunda BT, MRG, PET ve USG duyarlılığı sırasıyla 52%, 65%, 66% ve 66%; özgüllüğü ise sırasıyla 93%, 81%, 87% ve 78% olarak tespit edilmiştir. [9] Çalışmamız sonucunda bu metaanalize benzer olarak hem tüm boyunlarda hem de N 0 boyunlarda özgüllük ve duyarlılık açısından MRG ve PET/BT arasında belirgin fark bulunmadı. Ancak PET/BT nin özellikle N 0 boyunlarda gerçek pozitiflikleri tespit etmekte MRG den yüzde olarak biraz daha başarılı olduğu, ancak bu farkın istatistiksel anlam taşımadığı görüldü. Çalışmamızda elde ettiğimiz sonuçlar, literatürde belirtilen PET/BT nin özellikle T 3 ve T 4 gibi ileri evre ve nodal yayılımı olan hastalarda kullanılmasının daha yararlı olacağı görüşünü desteklemektedir. [9] Çünkü çalışmamızda klinik olarak hastaların 10 u T 2, 16 sı ise T 3 olarak değerlendirildi. 18-FDG tümöre özgün bir işaretleyici değildir. Çeşitli enflamatuvar durumlar 18-FDG tutulumunun artmasına yol açabilir ve yanlış pozitif sonuçlara neden olur. Küçük lezyon varlığı, düşük metabolik aktivite ve hiperglisemi ise yanlış negatif sonuçların ortaya çıkmasına neden olabilir. Sonuç olarak, PET/BT baş boyun kanserli hastaların tedavi öncesi değerlendirmesinde önemli bir rol oynasa da, rutin olarak kullanılmasının gerekli olduğuna dair elimizde yeterli kanıt bulunmamaktadır. Diğer görüntüleme yöntemlerine göre PET/BT daha pahalıdır. Pozitron emisyon tomografisi/bt nin baş boyun kanserlerindeki kullanımı, BT ve MRG ye göre daha zor ulaşılan bir teknik olması nedeniyle ülkemizde de kısıtlıdır. Ancak MRG özellikle N 0 boyunlarda gerçek pozitifliği bulmakta PET/BT kadar başarılı olamamıştır. Diğer görüntüleme yöntemleri ve PET/BT tedavi öncesi rutin olarak kullanılmasa da evreleme, sonraki takipler için bir temel oluşturma veya primer tümörün diğer anatomik yapılarla ilişkisini değerlendirme açısından faydalı olabilecektir. Ameliyat öncesi PET/BT incelemesi kararının hasta bazında verilmesi daha uygun olacaktır. Daha fazla sayıda olgu içeren çalışmalarla PET/BT ve diğer görüntüleme yöntemlerinin özellikle N 0 boyunlarda oynadığı rol belirlenebilir. Çıkar çakışması beyanı Yazarlar bu yazının hazırlanması ve yayınlanması aşamasında herhangi bir çıkar çakışması olmadığını beyan etmişlerdir. Finansman Yazarlar bu yazının araştırma ve yazarlık sürecinde herhangi bir finansal destek almadıklarını beyan etmişlerdir. KAYNAKLAR 1. van den Brekel MW, Castelijns JA, Stel HV, Golding RP, Meyer CJ, Snow GB. Modern imaging techniques and ultrasound-guided aspiration cytology for the assessment of neck node metastases: a prospective comparative study. Eur Arch Otorhinolaryngol 1993;250:11-7. 2. Kyzas PA, Evangelou E, Denaxa-Kyza D, Ioannidis JP. 18F-fluorodeoxyglucose positron emission tomography to evaluate cervical node metastases in patients with head and neck squamous cell carcinoma: a meta-analysis. J Natl Cancer Inst 2008;100:712-20. 3. Fukui MB, Blodgett TM, Snyderman CH, Johnson JJ, Myers EN, Townsend DW, et al. Combined PET-CT in the head and neck: part 2. Diagnostic uses and pitfalls of oncologic imaging. Radiographics 2005;25:913-30. 4. Lee JC, Kim JS, Lee JH, Nam SY, Choi SH, Lee SW, et al. F-18 FDG-PET as a routine surveillance tool for the detection of recurrent head and neck squamous cell carcinoma. Oral Oncol 2007;43:686-92. 5. Dietl B, Marienhagen J, Kühnel T, Schreyer A, Kölbl O. The impact of FDG-PET/CT on the management of head and neck tumours: the radiotherapist's perspective. Oral Oncol 2008;44:504-8. 6. AJCC. Available from: http://www.cancerstaging.org. [Erişim tarihi: 5 Haziran 2012] 7. Zanation AM, Sutton DK, Couch ME, Weissler MC, Shockley WW, Shores CG. Use, accuracy, and implications for patient management of [18F]-2-fluorodeoxyglucosepositron emission/computerized tomography for head and neck tumors. Laryngoscope 2005;115:1186-90. 8. van den Brekel MW, Castelijns JA, Snow GB. Imaging of cervical lymphadenopathy. Neuroimaging Clin N Am 1996;6:417-34. 9. Liao LJ, Lo WC, Hsu WL, Wang CT, Lai MS. Detection of cervical lymph node metastasis in head and neck cancer patients with clinically N0 neck-a meta-analysis comparing different imaging modalities. BMC Cancer 2012;12:236.