Bankacılıkta Bilgi Sistemleri Denetimi BDDK Yaklaşımı ve Bilgi Güvenliği Rıfat DEREGÖZÜ



Benzer belgeler
Bilgi Teknolojileri Yönetişim ve Denetim Konferansı BTYD 2010

kta Bilgi Sistemleri Denetiminde BDDK Yaklaşı venliği Dairesi kanı kanlığı

T.C. MUĞLA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

Bankacılıkta Bilgi Sistemleri Yönetimi ve Denetimi/ Mevzuat Çerçevesinde BDDK Perspektifi

Risk Tanımı Fırsat - Tehdit Risk Yönetimi Risk Yönetme Süreci Risklerin Tespit Edilmesi Risklerin Değerlendirilmesi Risklere Cevap Verilmesi

Yeni nesil ödeme kaydedici cihazlara ait. ÖKC TSM merkezlerinin denetimi

BDDK-Bilgi Sistemlerine İlişkin Düzenlemeler. Etkin ve verimli bir Banka dan beklenenler Bilgi Teknolojilerinden Beklenenler

2013 YILI PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYETLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Muhasebe ve Mali Müşavirlik Hizmetleri

SPK Bilgi Sistemleri Tebliğleri

Teknik Açıklıklar Nasıl Yönetilmeli? Hayretdin Bahşi Uzman Araştırmacı

PEGASUS HAVA TAŞIMACILIĞI A.Ş. YÖNETİM KURULU DENETİM KOMİTESİ GÖREV VE ÇALIŞMA ESASLARI

İç Denetim Yöneticisi (CAE) Direktör

Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Çalışmaları

İnsan Kaynakları İSTANBUL SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI ISTANBUL CHAMBER OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS

BANKACILIK SERTİFİKA PROGRAMI

ÇIKAR ÇATIŞMASI POLİTİKASI İÇİNDEKİLER

SPK Bilgi Sistemleri Tebliğleri

Bireysel ve Kurumsal Eğitim Hizmetleri YILI KATALOĞU

OCAK 2016 YILLIK İŞ TAKVİMİ. Aylık toplantının yapılması ve toplantı tutanağının Genel Sekreterlik Makamına gönderilmesi

Sağlıkta Yılında Başlamıştır. Dönüşüm Programı

Üye Toplantısı Sunumu. 22 Eylül 2011

BT Süreçleri Değerlendirmesi Hizmetleri

İNSAN KIYMETLERİ YÖNETİMİ 4

MAYIS 2016 HUKUK BÜLTENİ

PGD KONUSUNDA GENEL BİLGİ. Ürün Güvenliği Nedir?

Uluslararası gelişmeler, Türkiye ekonomisi ve bankacılık sektörü. Kasım 2013

HİZMET TİCARETİ İSTATİSTİKLERİ PROJESİ. 21 Şubat 2013

KPMG Türkiye Denetim Komitesi Enstitüsü. 26 Nisan 2016

CEB. Bankası. Avrupa Konseyi Kalkınma Bankası

İstanbul Bilişim Kongresi. Bilişim Yönetişimi Paneli CobiT ve Diğer BT Yönetim Metodolojileri Karşılaştırması. COBIT ve ISO 27001

Genelge No: 395 Teftiş ve Gözetim Kurulu. Sayın Üyemiz,

Kurumsal Veri Güvenliğinde Önemli Bir Adım: Veri Kaybını Önleme. Ramise KOÇAK Servet ÖZMEN Otokar Otomotiv ve Savunma A.Ş.

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ KARİYER GÜNLERİ

1- KONTROL ORTAMI. Eylem Kod No. Öngörülen Eylem veya Eylemler KOS 1.3-E1. verilecektir. İlgili personele eğitim. KOS 1.2-E1 verilecektir.

ANADOLU ÜNİVERSİTESİ PERSONEL BELGELENDİRME BİRİMİ (ANAPER) YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç ve Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme Hizmetleri A.Ş. Kurumsal Yönetim Derecelendirmesi

ANADOLU EFES BĠRACILIK VE MALT SANAYĠ A.ġ. Kurumsal Yönetim Komitesi Yönetmeliği

TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARINDA MERKEZİ KARŞI TARAF UYGULAMASI SEMPOZYUM, 13 MAYIS 2013, İSTANBUL

İş kazalarında yaşamını yitiren binlerce işçinin anısına...

5176 sayılı Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması

Denetim Mesleğinde İnovasyon & Yeni Nesil Denetim

Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme Hizmetleri A.Ş. Kurumsal Yönetim Derecelendirmesi

Amaç; Her düzeydeki çalışanın sağlıklı iletişim kurmasını sağlayacak temel bilgileri vermek.

Bankacılık Kanunu na İlişkin Mevzuat Değişiklikleri ve Yeni Düzenlemeler *

BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARINCA GERÇEKLEŞTİRİLECEK BANKA BİLGİ SİSTEMLERİ VE BANKACILIK SÜREÇLERİNİN DENETİMİNE İLİŞKİN RAPOR HAKKINDA TEBLİĞ

31 Aralık 2014 ÇARŞAMBA. Resmî Gazete. Sayı : (Mükerrer) TEBLİĞ. Ekonomi Bakanlığından: ÇEVRENİN KORUNMASI YÖNÜNDEN KONTROL ALTINDA

İnşaat, takip eden yıllarda üstlendiği Devlet Taahhüt işleri olarak gerçekleştirmiştir.

DEVLET MUHASEBESİ STANDARDI 22 (DMS 22) GENEL YÖNETİME İLİŞKİN MALİ BİLGİLERİN AÇIKLANMASI

TC T.C. ULAŞTIRMA BAKANLIĞI

Sirküler Rapor /181-1

Bankacılık Sektöründe Bilişim ve Teknoloji Alanındaki Çalışmalarımız

Şakir YILMAZ Sermaye Piyasası Kurulu Ortaklıklar Finansmanı Dairesi

STRATEJİK TEKNOLOJİ VE ÜRÜN YÖNETİMİ MENTORLUĞU ALAN EĞİTİMİ ŞİRKETLER İÇİN İHTİYAÇ ANALİZİNDE KULLANILABİLECEK ARAÇLAR

KAYNAK FİNANSAL KİRALAMA A.Ş.

Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme Hizmetleri A.Ş. Kurumsal Yönetim Derecelendirmesi

AKM-F-193 / / Rev:00

KAYISI ARAŞTIRMA İSTASYONU MÜDÜRLÜĞÜ EK 3.9 TOPRAK SU KAYNAKLARI BÖLÜMÜ

BANKALARIN LİKİDİTE KARŞILAMA ORANI HESAPLAMASINA İLİŞKİN YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK

Çukurova Üniversitesi İş Sağlığı & Güvenliği Uygulamaları

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNÜNDEN TEFTİŞ ESASLARI

İstanbul, 01 Temmuz /768

22 KASIM /3. DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK MUHASEBE DENETİMİ SINAVI SORULAR CEVAPLAR

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından:

KAPİTAL KARDEN BAĞIMSIZ DENETİM VE YMM A.Ş YILINA İLİŞKİN ŞEFFAFLIK RAPORU

Müşteri Şikayetleri Hakem Heyeti Yıllık Faaliyet Raporu. 15 Ağustos Ağustos 2011

KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ (KRY) ÖZEL SEKTÖR UYGULAMALARI & YASAL DÜZENLEMELER

YILI BORNOVA İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ VE BAĞLI KURUM VE KURULUŞLARIN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YILLIK ÇALIŞMA PLANI

SAYDAMLIĞIN ARTIRILMASI VE YOLSUZLUKLA MÜCADELENİN GÜÇLENDİRİLMESİ EYLEM PLANI

Taşkın Tehlike Haritalandırma Çalışmaları için bir Rehber ve Genel Şartname İhtiyacı

Ek-14 LOJİSTİK OPERASYON YÖNETİCİSİ (SEVİYE 6) ULUSAL MESLEK STANDARDI LOJİSTİK OPERASYON YÖNETİCİSİ

KURUMSAL YÖNETİM UYUM VE RAPORLAMA. ENDER ÇOLAK SPK Daire Başkan Yardımcısı.

Kimler 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında değildir?

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumundan: SİSTEMİK ÖNEMLİ BANKALAR HAKKINDA YÖNETMELİK. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç ve Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Maliye Bakanlığı Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı. Müşterini Tanı 1

SPK Bilgi Sistemleri Tebliğleri Uyum Yol Haritası

ÖZEL GÜVEN TIP MERKEZİ

SÜREÇ YÖNETİMİ SİSTEMİ

T. C. TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme Hizmetleri A.Ş. Kurumsal Yönetim Derecelendirmesi

Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme Hizmetleri A.Ş.

SAĞLIK BAKANLIĞI STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞININ GÖREV ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNERGE

İşletme türleri nelerdir? Nasıl Sınıflandırılır?

Denetleme Kurumu. İnternet Sitesi Erişim. im İstatistikleri

TMO İÇ KONTROL SİSTEMİ BİLGİLENDİRME SUNUMU. Dr. Serkan YENAL İç Kontrol Şube Müdürü

Az Tehlikeli Tehlikeli Çok Tehlikeli

Türkiye Elektrik Piyasasının Geleceği Serbestleşen Bir Piyasa İçin Olası Gelecek Senaryoları

T.C. MALİYE BAKANLIĞI STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI İNOVASYON FİKİRLERİ YÖNETİM PROGRAMI PROJE FORMU

BASEL II YE GEÇİŞ YOL HARİTASINA İLİŞKİN BDDK BAŞKANI SAYIN TEVFİK BİLGİN İN KONUŞMA METNİ ( )

GİRESUN KOBİ LERİNİN İHRACAT EĞİTİM İHTİYACI ARAŞTIRMA RAPORU

OTOKAR OTOMOTİV VE SAVUNMA SANAYİ AŞ. BİLGİLENDİRME POLİTİKASI

T.C. ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ ETİK KURULU YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

BİRİNCİ BÖLÜM DENETİMİN TANIMI, TARİHSEL GELİŞİMİ, TÜRLERİ, DENETİM TEKNİKLERİ VE DENETİM YÖNTEMLERİ

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN FAKÜLTESİ MATEMATİK BÖLÜMÜ ÖĞRETİM DEĞERLENDİRME ANKETİ

TEKLİF ALMA ŞARTNAMESİ

ITMS DAYS Information Technologies Management Systems Days

HARİTA TEKNİSYENİ KULLANILAN, ARAÇ, GEREÇ VE EKİPMAN ELAZIĞ A /I

Faaliyet 1.8. Eğiticilerin Eğitimi Esnaf ve Sanatkarlara Sunulan Eğitim ve Danışmanlık Hizmetleri «Bütüncül Hizmet Modeli»

Stratejik Planlama ve Performans Yönetimi, Finlandiya Örneği. AB Eşleştirme Projesi, Ankara 5. Eğitim Haftası Klaus Halla

BİRİNCİ BÖLÜM TÜKETİCİ HUKUKU

Transkript:

Bankacılıkta Bilgi Sistemleri Denetimi BDDK Yaklaşımı ve Bilgi Güvenliği Rıfat DEREGÖZÜ Bankacılık (Bilişim) Uzmanı

UYARI Bu sunumda ifade bulan görüşler, Kurum dahilinde Bilgi Sistemleri (BS) Denetimi alanında sürdürülen çalışmalar çerçevesinde oluşmuştur. Resmi Kurum görüşünü temsil etmemektedir. 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 2

Ajanda Bankacılıkta BS Denetimi Gereksinimi BDDK Bünyesinde Gerçekleştirilen Çalışmalar Temel Yaklaşım ve Esas Alınan İlkeler Mevcut Durum, 2006 Yılı Denetiminden Bazı Sonuçlar Geleceğe İlişkin Planlar BDDK Yaklaşımında Bilgi Güvenliğinin Yeri 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 3

Ajanda Bankacılıkta BS Denetimi Gereksinimi BDDK Bünyesinde Gerçekleştirilen Çalışmalar Temel Yaklaşım ve Esas Alınan İlkeler Mevcut Durum, 2006 Yılı Denetiminden Bazı Sonuçlar Geleceğe İlişkin Planlar BDDK Yaklaşımında Bilgi Güvenliğinin Yeri 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 4

Hızlı ve Güvenilir Finansal Hizmet Doğru Finansal Tabloya Dayalı Karar Banka Yönetimi Ortaklar Ticari Kazanç Yasal Yükümlülükler & Güçlü Sektör Kamu Otoriteleri Yatırımcılar Müşteri memnuniyeti, Pazar Payı Etkin/Verimli Faaliyet, Risk Yönetimi ve İç Kontrol Etkin Aracılık Fonksiyonu, İstikrarlı ve GüçlüFinansal Yapı Türkiye Ekonomisi

Finansal Sektörde BT Harcamaları (Harcamalarda Yıllık Ortalama Artış:%4.4, Kaynak: Gartner) 575.000 Milyon $ 550.000 541.405 565.470 525.000 516.745 500.000 Milyon $ 493.697 475.000 472.576 450.000 456.303 425.000 400.000 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Dünyada finansal sektörün BT harcamaları (Gerçekleşen ve tahmin edilen) Kaynak: Dataquest Insight: Financial Services Sector IT Spending Forecast, 2005-2010, Susan Cournoyer, Gartner,10 Kasım 2006 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 6

BS Yönetiminde Düzenlemeler Yapılmasını Tetikleyen Olaylar Zinciri at&t 1998 de Ana Switch Problemi 18 Saat Boyunca Pek Çok Kredi Kartı Kullanım Dışı Enron Finansal Bilgi Raporlamasında Sahtekarlık 60 Milyar USD Kamu Zararı WorldCom Finansal Bilgi Raporlamasında Sahtekarlık İmar Bankası Çift Kayıt Sistemine Bağlı Eksik Yükümlülük Beyanı 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 7

Ajanda Bankacılıkta BS Denetimi Gereksinimi BDDK Bünyesinde Gerçekleştirilen Çalışmalar Temel Yaklaşım ve Esas Alınan İlkeler Mevcut Durum, 2006 Yılı Denetiminden Bazı Sonuçlar Geleceğe İlişkin Planlar BDDK Yaklaşımında Bilgi Güvenliğinin Yeri 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 8

BDDK Bünyesinde Gerçekleştirilen Çalışmalar Kurum teşkilat yapılanmasında gerekli değişiklik Ekibin kurulması, yoğun bir eğitim ve araştırma faaliyeti Benzer ülke uygulamalarının araştırılması Muadil kurum yaklaşımlarının incelenmesi Bankalar BT Envanteri Anket Çalışması Türkiye şartlarına ve ihtiyaçlara cevap verebilecek yapının tasarlanması 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 9

Temel Yaklaşım ve Esas Alınan İlkeler - I Üçlü Saç Ayağı İç Denetim Bağımsız Denetim Otorite Denetimi Denetçiler Arası İşbirliği Tek Başlılık Denetim Alanlarının Bütünselliği (Finansal Denetim + BS Denetimi) Sorumlulukların Atanması 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 10

Temel Yaklaşım ve Esas Alınan İlkeler - II Risk Odaklı Yaklaşım Üstlenilen Riskler Tesis Edilen Süreçler ve Politikaların Yeterliliği Süreç Denetimi Yaklaşımı Bağımsız Denetim Ayağının Devreye Alınması Bankalarca BS İlişkili Riskleri Yönetmek Üzere Gerekli Önlemlerin Alınması BS Üzerindeki Kontroller, İç Kontrol Ortamının Önemli Bir Öğesidir Benimsenen Denetim Çerçevesi : Cobit 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 11

Kavramlar SÜREÇ KONTROLLER ÖNEMLİLİK ETKİNLİK BULGU YETERLİLİK Kontrol Eksikliği Kayda Değer Kontrol Eksikliği Önemli Kontrol Eksikliği 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 12

Neden CobiT? Benimsenen Denetim Çerçevesi CobiT Süreç denetimi odaklı Süreç tesisine yönelik ve bütüncül yaklaşım Dengeli ve hiyerarşik yapılandırılmış alanlar Ölçme ve Derecelendirme Mekanizması Etkili Kurumsal Yönetişim aracı (Yönetilebilirliğin sağlaması) Teknolojiden bağımsız ISO 17799, ITIL, SOX, COSO yaklaşımlarına uygun AB Mevzuatında uygunluğuna onay verilen BS yönetişim çerçevelerinden biri 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 13

COBIT vs ISO 17799 (Kaynak : ISACA) CobiT ISO 17799 Kurumsal Yönetişim İş Strateji ve Süreçlerinin Değerlendirilmesi Ölçüm Yöntemi Bilgi Güvenliği Bilgi Güvenliği Standartı Güvenlik Kontrollerinin Değerlendirilmesi ISACA ya göre %100 uyumlular ve beraber kullanılabilirler 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 14

Standartların Kapsamları (Kaynak: ISACA) Standartların kapsamlarına göre sınıflandırılması Diğer Standartlarda Kapsanan CobiT Alanları (+): Değinilen Alanlar (O): Kısmen Değinilen Alanlar (-) : Nadir Değinilen veya Değinilmeyen alanlar Kaynak: COBIT Mapping Overview of International IT Guidance 2nd Edition, http://www.isaca.org/template.cfm?section=downloads3&template=/taggedpage/taggedpagedisplay.cfm&tplid=63&contentid=13742 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 15

Bağımsız Denetim Ayağı 2005 Yılı Sınırlı Kapsamlı BS Denetimi Mevzuat Hazırlama Çalışmaları Bağımsız BS Denetimine İlişkin Yönetmelik (Mayıs 2006) Rapor Formatı Tebliği (Aralık 2006) Konsolide Denetime İlişkin Genelge (Kasım 2007) Görüş Vermeye Yönelik Düzenleme (Kasım 2007) Bağımsız Denetim Kuruluşlarının Yetkilendirilmesi 2006 Yılı Raporları Değerlendirildi, Bulguların Takibi 2006 Yılı Raporlarına Dayalı Genel Değerlendirme 2007 Yılı Raporları Gelmeye Devam Ediliyor 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 16

Bağımsız BS Denetimine İlişkin Yönetmelikte Öne Çıkan Noktalar-I Finansal Denetim ile BS Denetiminde Bütünsellik Bağımsız Denetim Şirketlerinin, BS Denetimini Destek Hizmeti Olarak Alabilmeleri BS Denetimi Türleri; Uygulama Kontrollerinin Denetimi Genel Kontrol Alanlarının Denetimi Genel Kontroller İle Uygulamam Kontrollerinin Birlikte Denetlendiği Geniş Kapsamlı Denetim Konsolide Bilgi Sistemleri Denetimi 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 17

Bağımsız BS Denetimine İlişkin Yönetmelikte Öne Çıkan Noktalar-II Etik Kurallar Ticari ilişkiler Denetçilerin bankalarda görev alamaması Denetim Takvimi Uygulama kontrolleri her yıl, genel kontroller iki yılda bir denetlenir Kurul özelleştirilmiş denetim isteyebilir 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 18

İç Denetim Ayağı İç Sistemler Yönetmeliği (Kasım 2006) BS Yönetimine İlişkin İlkeler Tebliği (Eylül 2007) 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 19

Elektronik Bankacılık İçin Risk Yönetim Prensipleri Güvenlik kontrollerinin oluşturulması Harici hizmet almaya ilişkin risklerin yönetilmesi İnternet üzerinden işlem yapmanın getirdiği risklerin yönetilmesi İnkar edememe (e-imza, vb.) Görevlerin ayrıştırılması Kimlik doğrulama kontrolleri ve yetkilendirme Tutulan kayıtlar ve bilgiler için bütünlük Olayları takibe yetecek düzeyde log tutma Gizlilik Mevzuata uyum (müşteri mahremiyeti vb.) İş sürekliliği Saldırı cevap planları Kaynak : BIS in Temmuz 2003 tarihli Risk Management Principles for Electronic Banking dokümanından 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 20

Bankacılık BS Yönetiminde Önemli Konu Başlıkları ve Riskler Kimlik Doğrulama İnkar Edemezlik Güvenlik (Gizlilik) Mahremiyet Veri Bütünlüğü 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 21

Bankacılık BS Yönetiminde Öne Çıkan Teknikler Çok Faktörlü Kimlik Doğrulama Müşterinin Bildiği Bir Unsur Müşterinin Sahip Olduğu Bir Unsur Müşterinin Biyolojik Tekil Bir Özelliği E-İmza Şifreleme 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 22

Bankalarca BS Risklerini Yönetmek Üzere Önlemlerin Alınması İlkeler Tebliği Bilgi Sistemlerine İlişkin Risk Yönetimi Yönetim Gözetimi Güvenlik Kontrol Sürecinin Tesis Edilmesi ve Yönetilmesi Destek Hizmeti Alımı Sürecinin Yönetimi Kimlik Doğrulama İnkar Edilemezlik ve Sorumluluk Atama Yetkilendirme 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 23

Bankalarca BS Risklerini Yönetmek Üzere Önlemlerin Alınması İlkeler Tebliği Bilgi Sistemlerine İlişkin Risk Yönetimi dvm İşlemlerin, Kayıtların ve Verilerin Bütünlüğü Denetim İzlerinin Oluşturulması Veri Gizliliği Müşterilerin Bilgilendirilmesi Müşteri Bilgilerinin Mahremiyeti Bilgi Sistemlerine İlişkin İş Sürekliliği ve Kurtarma Planı Acil ve Beklenmedik Durum Planı 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 24

Bankalarca BS Risklerini Yönetmek Üzere Önlemlerin Alınması İlkeler Tebliği Bilgi Sistemlerine İlişkin İç Kontrollerin Tesisi ve Takibi Uygulama Kontrolleri Genel Kontroller (Cobit) 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 25

Bankalarca BS Risklerini Yönetmek Üzere Önlemlerin Alınması İlkeler Tebliği Özellik Arz Eden İşlemler İnternet Bankacılığı ATM 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 26

İlkeler Tebliği - Zorluklar E-İmzanın beklenen yaygınlık seviyesine ulaşmamış olması Teknolojinin gelişen ve değişen yapısı Halka açık ortam (İnternet) Müşteri bilincinin arttırılması 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 27

Otorite Denetimi Ayağı Olay bazlı denetim faaliyetleri Denetim rehberleri tamamlanma aşamasında Hazırlanacak planlar doğrultusunda yıl içerisinde denetimlere başlanması hedeflenmektedir 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 28

Ajanda Bankacılıkta BS Denetimi Gereksinimi BDDK Bünyesinde Gerçekleştirilen Çalışmalar Temel Yaklaşım ve Esas Alınan İlkeler Mevcut Durum, 2006 Yılı Denetiminden Bazı Sonuçlar Geleceğe İlişkin Planlar BDDK Yaklaşımında Bilgi Güvenliğinin Yeri 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 29

İlgili Mevzuat Bankalarda Bağımsız Denetim Kuruluşlarınca Gerçekleştirilecek Bilgi Sistemleri Denetimi Hakkında Yönetmelik Bankalarda Bağımsız Denetim Kuruluşlarınca Gerçekleştirilecek Bilgi Sistemleri Denetimine İlişkin Rapor Formatı Hakkında Tebliğ Bankalarda Bilgi Sistemleri Yönetiminde Esas Alınacak İlkelere İlişkin Tebliğ Bankaların İç Sistemleri Hakkında Yönetmelik İlgili diğer genelge ve talimatlar 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 30

Mevcut Durum Bankalarda BS Yönetimine İlişkin Çerçeve Tanımlı İki Yıllık Geçiş Süresi Tanındı (2010 başı) Bağımsız Denetim Çerçevesi Tanımlı Otorite Denetimine Yönelik Hazırlıklar Sonlanma Aşamasında 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 31

Diğer Kamu Kurumlarında BS Denetimi Hazırlıkları Sayıştay Sermaye Piyasası Kurumu Sosyal Güvenlik Kurumu Diğer 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 32

Bağımsız Denetim Raporlarından Bazı Sonuçlar (2006 Yılı Denetimi) 25 bankada toplam 93 bilgi sistemleri denetçisi bulunmaktadır. Geriye kalan 25 bankada bilgi sistemleri denetçisi yok. 22 tanesi CISA, 1 CISM, 2 CIA ve 6 CISSP sertifikalı Bankaların yeni bilgi sistemleri denetçisi alımına ilişkin çalışmaları da mevcut. 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 33

Uygulama Kontrolleri Denetimi (2006 Yılı Denetimi) Uygulama Kontrolleri denetimi kapsamı Bağımsız Denetim Kuruluşlarınca önemlilik kriterine göre belirlenmektedir. Hazine, Kurumsal Krediler ve Mevduat Süreçleri en çok seçilen süreçler Önemlilik kriterleri Finansal tablolara etkisi İşlem sıklığı Muhtemel hataların finansal, operasyonel ve itibar riski 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 34

Genel Kontroller Denetimi (2006 Yılı Denetimi) En Çok Denetlenen Kontrol Hedefleri Bilgi sistemleri riskinin değerlendirilmesi (PO9) Otomasyon çözümlerinin belirlenmesi (AI1) Değişiklik yönetimi (AI6) Sistem çözümlerinin ve değişikliklerin uygulanması ve akredite edilmesi (AI7) Üçüncü kişilerden alınan hizmetlerin yönetimi (DS2) Hizmet sürekliliğinin sağlanması (DS4) Sistem güvenliğinin sağlanması (DS5) Veri yönetimi (DS11) Fiziksel çevre yönetimi (DS12) Operasyon yönetimi (DS13) İç kontrolün izlenmesi ve değerlendirilmesi (ME2) 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 35

Ajanda Bankacılıkta BS Denetimi Gereksinimi BDDK Bünyesinde Gerçekleştirilen Çalışmalar Temel Yaklaşım ve Esas Alınan İlkeler Mevcut Durum, 2006 Yılı Denetiminden Bazı Sonuçlar Geleceğe İlişkin Planlar BDDK Yaklaşımında Bilgi Güvenliğinin Yeri 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 36

Planlar Raporlanan bulguların etkin takibi Bağımsız denetim firma çalışmalarının etkin takibi Kurum eliyle denetimlere başlanması İlgili personel sayısını yeterli düzeye taşıyarak, denetimlerin genişletilmesi Kurum denetim felsefesinin geliştirilmesi Gelişmelere göre denetim kalitesinin sürekli iyileştirilmesi 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 37

Ajanda Bankacılıkta BS Denetimi Gereksinimi BDDK Bünyesinde Gerçekleştirilen Çalışmalar Temel Yaklaşım ve Esas Alınan İlkeler Mevcut Durum, 2006 Yılı Denetiminden Bazı Sonuçlar Geleceğe İlişkin Planlar BDDK Yaklaşımında Bilgi Güvenliğinin Yeri 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 38

Bilgi Güvenliği Cobit ve Bilgi Güvenliği Bankacılıkta Bilgi Güvenliği Kurumumuzda Bilgi Güvenliği 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 39

Cobit ve Bilgi Güvenliği - I Hizmet Sunumu ve Destek Faaliyetleri 5 (DS5) : Sistem Güvenliğinin Sağlanması BT Güvenliğinin Yönetilmesi BT Güvenlik Planı Kimlik Yönetimi Kullanıcı Hesapları Yönetimi Güvenlik Testleri ve Takibi Güvenlik Olaylarının Tanımlanması Güvenlik Teknolojilerinin Korunması Kripto Anahtar Yönetimi Zararlı Yazılımların Önlenmesi, Tespiti ve Düzeltilmesi Ağ Güvenliği Gizli Bilgilerin Paylaşılması 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 40

Cobit ve Bilgi Güvenliği - II ISO 17799:2005 ile Paralel Cobit Süreçleri ve Cobit Bilgi Kriterleri Kaynak ve detaylı bilgi için: COBIT Mapping: Mapping ISO/IES 17799:2005 With COBIT 4.0 https://www.isaca.org/template.cfm?section=downloads3&template=/taggedpage/tagged PageDisplay.cfm&TPLID=63&ContentID=13742 ISO 17799 da (+): Bulunan (O): Kısmen Bulunan (-) : Nadiren değinilmiş ya da bulunmayan 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 41

Bankacılıkta Bilgi Güvenliği - I Gizlilik, Bütünlük, Erişilebilirlik (CIA) Muhtemel Sonuçlar Rekabette dezavantaj İş kaybı İtibar kaybı Motivasyon kaybı Sahtekarlık Yanlış yönetim kararları Servislerde kesinti Yasal sorunlar Gizli verilerin açığa çıkması 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 42

Bankacılıkta Bilgi Güvenliği - II 5411 sayılı Bankacılık Kanunu, Madde 73: Bankaların ortakları, yönetim kurulu üyeleri, mensupları, bunlar adına hareket eden kişiler ile görevlileri, sıfat ve görevleri dolayısıyla öğrendikleri bankalara veya müşterilerine ait sırları, bu konuda kanunen açıkça yetkili kılınan mercilerden başkasına açıklayamazlar. Bankaların destek hizmeti aldığı kuruluş ve çalışanları hakkında da bu hüküm uygulanır. Bu yükümlülük görevden ayrıldıktan sonra da devam eder. 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 43

Bankacılıkta Bilgi Güvenliği - II 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu, Madde 23: Üye işyerleri, kartın kullanımı sonucunda kart ve kart hamili ile ilgili edindikleri bilgileri, kanunla yetkili kılınan kişi, kurum ve kuruluşlar hariç olmak üzere kart hamilinin yazılı rızasını almadan başkasına açıklayamaz, saklayamaz ve kopyalayamaz. Üye işyerleri, kart bilgilerini üye işyeri anlaşması yaptığı kuruluş dışındaki şahıs veya kuruluşlarla paylaşamaz, satamaz, satın alamaz ve takas edemez. Üye işyeri anlaşması yapan kuruluşlar, bu fıkranın uygulanmasını gözetmekle yükümlüdür. Kart çıkaran kuruluşlar, edindikleri kişisel bilgileri gizli tutmak, kendi hizmetlerinin pazarlanması dışında başka amaçlarla kullanmamak ve kanunla yetkili kılınan kişi, kurum ve kuruluşlar dışında kalanların bu bilgilere ulaşmasını engellemek amacıyla gereken önlemleri almakla yükümlüdür. 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 44

Bankacılıkta Bilgi Güvenliği - III Bankaların İç Sistemleri Hakkında Yönetmelik Madde 11: Bilgi sistemlerinin tesisi Bilgi sistemleri asgari olarak bankayla ilgili tüm bilgilerin elektronik ortamda güvenli bir şekilde saklanılmasına ve kullanılmasına imkan verecek bir yapıda tesis edilir. Bilgi sistemlerinin güvenilirliğinin sağlanması ve düzenli olarak güncellenerek gerekli değişikliklerin yapılması zorunludur. İş süreklilik ve beklenmedik durum planları oluşturulmalı ve dönemsel olarak test edilmelidir. 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 45

Bankacılıkta Bilgi Güvenliği - IV Bankaların destek hizmeti almalarına ve bu hizmeti verecek kuruluşların yetkilendirilmesine ilişkin Yönetmelik Madde 5: Destek hizmeti sağlayan kuruluşlarca bankaya ve müşterilerine ait sırların korunmasına yönelik gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamak, destek hizmeti alan ilgili bankanın sorumluluğundadır. Madde 9: Bankalar ile destek hizmetleri kuruluşları arasında imzalanacak sözleşmelerde; Destek hizmeti kurulusu tarafından sağlanan hizmet dolayısıyla öğrenilen bankalara ve müşterilerine ait bilgi ve belgelerin, yapılan anlaşmada belirtilen amaçlar dışında kullanılmasının ve üçüncü kişilere açıklanmasının yasak olduğu, destek hizmeti kurulusunun söz konusu bilgi ve belgelerin korunmasında gerekli özeni göstermekle yükümlü bulunduğu ve bunlara aykırılık halinde banka tarafından sözleşmenin tek taraflı olarak feshedileceği hususlarının belirtilmesi, zorunludur. 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 46

Bankacılıkta Bilgi Güvenliği - V Bankalarda Bilgi Sistemleri Yönetiminde Esas Alınacak İlkelere İlişkin Tebliğ Güvenlik kontrol sürecinin tesis edilmesi ve yönetilmesi (Madde 7) Kimlik doğrulama (Madde 9) İnkar edilemezlik ve sorumluluk atama (Madde 10) Görevler ayrılığı prensibi (Madde 11) Yetkilendirme (Madde 12) İşlemlerin, kayıtların ve verilerin bütünlüğü (Madde 13) Denetim izlerinin oluşturulması (Madde 14) Veri gizliliği (Madde 15) Müşteri bilgilerinin mahremiyeti (Madde 17) Bilgi sistemlerine ilişkin iş sürekliliği ve kurtarma planı (Madde 18) Acil ve beklenmedik durum planı (Madde 19) İnternet Bankacılığı için benzer hükümler (Madde 26, 27, 28, 29 ve 31) ATM güvenliğine yönelik düzenlemeler (Madde 32) Kablosuz haberleşme teknolojileri (Madde 33) 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 47

Kurumumuzda Bilgi Güvenliği - I Kullanıcı sözleşmeleri Güvenlik politikaları Erişim kontrolleri Fiziksel güvenlik (Sunucu odasına ve yedekleme merkezine fiziksel erişimin kısıtlanması. Sunucu odasında sıcaklık sensörü) Teknik ekipte görevler ayrılığı ilkesinin benimsenmesi Firewall, IDS, Content Filtering, VPN yapıları 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 48

Kurumumuzda Bilgi Güvenliği - II Virus koruma, veri yedekleme Veri aktarımlarında SSL teknolojisinin kullanılması Kurum bilgi sistemi kaynaklarına SmartCard aracılığıyla internet üzerinden VPN ile bağlanma E-imza uygulamaları (Evrak Yönetim Sistemi) UEKAE bağımsız denetimi 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 49

ilginiz için teşekkürler.. Rıfat DEREGÖZÜ BDDK / Bankacılık (Bilişim) Uzmanı sorular? 13 Mart 2008 BDDK / Bilgi Yönetimi Daire Başkanlığı 50