STRATEJİK TEKNOLOJİ VE ÜRÜN YÖNETİMİ MENTORLUĞU ALAN EĞİTİMİ ŞİRKETLER İÇİN İHTİYAÇ ANALİZİNDE KULLANILABİLECEK ARAÇLAR

Transkript

1 STRATEJİK TEKNOLOJİ VE ÜRÜN YÖNETİMİ MENTORLUĞU ALAN EĞİTİMİ ŞİRKETLER İÇİN İHTİYAÇ ANALİZİNDE KULLANILABİLECEK ARAÇLAR Yrd. Doç. Dr. Mine TAYKURT DADAY İNOVASYON KARNESİ

2 EĞİTİM KAPSAMI Şirketler için ihtiyaç analizinde kullanılabilecek araçlar Farklı ölçekteki firmalar için strateji belirlenmesi ve yol haritası geliştirilmesi Süreç analizi ve süreç iyileştirme Yenilik odaklı süreç iyileştirme Pazar odaklı yenilikçi proje oluşturma

3 ÜSİMP İNOVASYON KARNESİ PARAMETRELERİ 1. Bilgiyi İçselleştirme Kapasitesi 2. Firma içi diyalog 3. Katılımcı Karar Alma 4. Tasarım Yeteneği 5. Pazarlama yeteneği 6. Yaratıcı Liderlik 7. Risk Alma 8. Dış Çevre ile İletişim 9. Ar-Ge ye İlgi Düzeyi 10. Üniversite İşbirliği 11. İnovasyon için Bilgi Düzeyi 12. İnovasyon için İşbirliği Düzeyi 13. İnovasyon için Özkaynak Desteklerden Yararlanma Düzeyi 15. Acık vs. Kapalı inovasyon 16. Sektörün Rekabet Düzeyi 17. Pazarın Teknolojik Yapısı 18. Pazar Değişim Hızı 19. İnovasyon Performansı 20. İhracat Performansı 21. Ticari Performans 22. Urun Odaklı İnovasyon 23. Süreç Odaklı İnovasyon 24. Teknoloji Geliştirme Yeteneği Ref: Adana ÜSAM Mentor Sea Eğitim Programı, 2015 Sunumu

4

5 Firma değeri Türkiye deki Ortalama Değer

6 DIŞSAL BİLGİYE ULAŞIM STRATEJİLERİ Dış Çevre ile İletişim Firma d ı ş ı n d a k i kurum ve kuruluşlar ile iş birlikteliği var mıdır? Rakipler, Tedarikçiler, Müşteriler, Üniversiteler, Danışmanlar. Dış paydaşlar ile olan iletişim düzeyi Tanımlanmış görev ve sorumluluklar var mı? Varsa düzeyi? 1. Firma dışında neler olup bittiği hakkında bilgi toplamak, getirmek ve raporlamak tüm Personelin çalışmalarının bir parçası mı? 2. Şirket dışından bilgi toplama, harmanlama ve paylaşımı için sistemler ve Prosedürler bulunmakta mı? 3. Çalışanlar çevre ile iletişime geçmek için teşvik edilmekte mi?

7 BİLGİYİ İÇSELLEŞTİRME KAPASİTESİ Bilgi toplanma durumu Teknolojik gelişmeler, eğilimler (trendler) Sektör hakkında düzenli bilgi Yeni teknolojiler için dış kaynaklar Elde edilen bilginin özümsenme düzeyi Firma içerisinde ilgili birimler ile paylaşılması Bilgilerin etkin bir şekilde sınıflandırılması, saklanması Uygulamaya dönüştürülme düzeyi Firma stratejilerinde kullanılıyor mu? Elde edilen bilgi etkin bir şekilde kullanılıyor ve yönetiliyor mu? Teknolojiler yeni ürünlere kolayca uygulanabiliyor mu? Pazar taleplerinin hızlı bir şekilde analizi yapılıyor mu?

8 RİSK ALMA Bu başlık altında firmada yönetim tarafından çalışanların risk alıp alamadığı ve alıyor ise ne boyuma aldıkları ölçülmeye çalışılmaktadır. 1. Çalışanlar firma içinde risk almaya cesaretlendiriliyor mu? 2. Çalışanlar firma içinde bazen bilinmeyen alanlara/konulara girebiliyor mu? 3. Çalışanlar yeni teknik bilgilere ulaşmak için dış paydaşlar ile düzenli olarak görüşüyor mu?

9 FİRMA İÇİ DİYALOG Bu bölümde firma içerisinde birimler ve bireyler arasındaki diyaloğun düzeyi ölçülmeye çalışmaktadır. Firma içerisinde bireyler ve birimler arasında etkin ve sürdürülebilir bir diyaloğun olmadığı firmaların inovasyonda başarı şansı yoktur. 1. Çalışanlar iletişim içinde bulunmaları için teşvik edilmekte midir? 2. Çalışma grupların özgür ve açık iletişim var mı? 3. Yöneticiler iletişimi kolaylaştırmakta mı? 4. Değişik görevlerdeki kişilerle takım çalışması firmada yaygın bir uygulama mıdır?

10 KATILIMCI KARAR ALMA Bu başlık altında firmada alınan kararlara yöneticiler ile birlikte çalışanların da katılıp katılmadığı, önemli kararların nasıl ve hangi düzeyde alındığı ölçülmeye çalışılmaktadır. 1. Firmada yöneticiler önemli kararlara sık sık çalışanları dahil eder mi? 2. Şirket politikaları önemli ölçüde çalışanların görüşlerinden etkilenmekte mi? 3. Çalışanlar şirket ile ilgili ana kararların alınmasına dahil olduklarını hissediyor mu?

11 TEKNOLOJİ GELİŞTİRME YETENEĞİ Bu başlık altında firmanın ne düzeyde yeni urun ürettiği, sektördeki durumu ve firmanın önemli teknolojik gelişmeyi başarıp başarmadığı ölçülmeye çalışılmaktadır. 1. Firma yeni ürünleri piyasaya ilk sürenlerden midir? 2. Firma yeni ürünleri ortaya çıkarmada bulunduğu sektörde lider midir? 3. Firma önemli buluşları yapan bir firma olarak bilinir mi?

12 PAZARLAMA YETENEĞİ Bu başlık altında firmanın pazarlamadaki inovatif durumu, yeni yöntemleri uygulama düzeyi, farklı ve firmaya yeni müşteri kazandırabilecek stratejileri uygulama düzeyi ölçülmeye çalışılmaktadır. 1. Firma Pazar araştırması yapıyor mu? 2. Pazar planları yapılıyor mu? 3. Reklam ve promosyon uygulaması var mı? 4. İnovatif fiyatlandırma yapılmakta mıdır? 5. Dağıtım ağının genişliği rakiplerinize kıyasla hangi genişliktedir?

13 TASARIM KABİLİYETİ Bu bolümde firmanın yenilikçi ve yaratıcı tasarım yeteneği ölçülmeye çalışılmaktadır. Hedeflenen firmanın tasarım ile ürünlerine değer yaratmaktadır. 1. Yeni tasarım fikirleri bulabilme yeteneği, 2. Tasarım konusunda uzman personelin varlığı, 3. Dizayn ve tasarımdaki gelişmelerin takibi, 4. Müşterileri tasarım sürecine dahil edebilme, 5. Müşterilerden yeni ürün fikirleri alabilme, 6. Yeni tasarım fikirleri bulabilme yeteneği,

14 İNOVASYON TÜRÜ Bu başlık altında firmanın ne tür inovasyon yaptığı ve bu inovasyonu ne düzeyde gerçekleştirdiği tespit edilmeye çalışılmaktadır. 1. Firma ürün yeniliği mi yapıyor? 2. Firma süreç yeniliği mi yapıyor?

15 AR-GE YE VERİLEN ÖNEM Bu başlık altında firmanın özellikle üst yönetimin Ar-Ge ye hangi düzeyde önem verdiği tespit edilmeye çalışılmaktadır. 1. Firmada Ar-Ge bölümüne ilgi var mıdır? 2. Firmada prim verme politikası mühendislerin yaratıcılığını arttırmakta mıdır? 3. Firmada yönetim inovasyon için uygun kaynak sağlamakta mıdır?

16 SEKTÖRÜN REKABET DURUMU Bu başlık altında firmanın içinde bulunduğu sektörün rekabet düzeyini ortaya koymaktadır. Rekabetin yoğun olduğu bir sektörde firmaların rekabet edebilmesi için inovatif yönü güçlü olmalıdır. 1. Firmanın faaliyette olduğu sektörde yoğun bir rekabet var mıdır? 2. Genel olarak ürünlerin yer aldığı ana pazarda ürün değişim oranı yüksek midir?

17 YARATICI LİDERLİK LİDER FİRMANIN STRATEJİSİNİ BELİRLEYEN, UYGULAYAN VE SÜRDÜREN KİŞİDİR. LİDER FİRMA İÇERİSİNDE HEM ALDIĞI KARARLAR HEM DE ÇALIŞAN MOTİVASYONU SAĞLAMA AÇISINDAN ÇOK ÖNEMLİ BİR KİŞİDİR. 1. Firma yönetimi, firmanın tüm birim/bölümleri ve firma için yeni fırsatlar arayışında mıdır? 2. Firmanın nihai amaçları için yönetimin ortak ve net bir görüşü var mıdır? 3. Firma yönetimi, tüm firma çalışanlarının motivasyonunu sağlanmada başarılı mıdır? 4. Firmamızın çalışanlarını motive edebilecek ve onlara yol gösterecek yetkinliğe sahip yöneticileri var mıdır?

18 İNOVASYON PERFORMANSI Bu başlık altında firmanın genel inovasyon performansı ölçülmeye çalışılmaktadır. Özellikle firmanın inovasyon için ayırdığı kaynak ile inovasyon çalışmasından elde etmiş olduğu sonuç kıyaslanmaktadır. 1. Yeni ürün geliştirme performansı hedefleri tutturmakta mı? 2. Genel karlılığa bakıldığında firmanın yeni ürün geliştirme programı başarılı olmuş mudur? 3. Rakip firmalara bakıldığında firmanın yeni ürün geliştirme programı/ projesi daha çok başarılı olmuş mu?

19 İHRACAT PERFORMANSI Bu başlık altında firmanın genel ihracat performansı ölçülmeye çalışılmaktadır. Bu ölçmede firmanın ihracattaki karlılığı, ihracat artış düzeyi ve büyüme hızı kullanılmaktadır. 1. İhracat firma için karlı mıdır? 2. İhracat satışları yüksek oranda arttırmakta mıdır? 3. İhracatta hızlı bir büyüme var mıdır?

20 ÜNİVERSİTE İLE İŞBİRLİĞİ DÜZEYİ Bu bölümde firmanın üniversite ile işbirliği yapıp yapmadığı, eğer yapıyorsa hangi yaygınlıkta ve derinlikte yaptığı belirlenmeye çalışılmaktadır. İnovasyon sürecinde işbirliğinin olması ve özellikle yeni ürün geliştirme aşamasında odaklanılması istenmektedir. Üniversite ile işbirliği var mıdır? Varsa hangi amaçla yapılmaktadır? Laboratuvar imkanlarından yararlanmak için Belli bir teknik yahut tasarımsal problemi çözmek için Tümüyle yeni bir ürün veya sistem geliştirmek için Mevcut ürünlerin kalitesini yükseltmek/ iyileştirmek için Üniversite mezunlarını istihdam edebilmek için

21 İNOVASYON İÇİN BİLGİ DÜZEYİ Bu başlık altında farklı sorularla firmanın inovasyona yönelik gerekli teknik bilgi düzeyi ve yönetsel kabiliyetlere sahip olunup olunmadığı ölçülmek istenmektedir. 1. Firma inovasyon yönetimi konusunda gerekli bilgi ve yeteneğe sahip midir? 2. Firma çalıştığı konu üzerine inovasyon için gerekli teknik bilgilere sahip midir?

22 İNOVASYON İÇİN İŞBİRLİĞİ DÜZEYİ Bu başlık altında firmanın inovasyon için gerekli gördüğü işbirliklerini kurup kurmadığı ölçülmek istenmektedir. 1. Firma inovasyon için ihtiyaç duyduğu bilgi ve desteklere ulaşmak çin işbirliklerini kurabiliyor mu? 2. Kurulan işbirlikleri etkin olarak yürütülebiliyor mu?

23 İNOVASYON İÇİN ÖZKAYNAK Ar-Ge ve inovasyon sermaye yoğun süreçlerdir ve bu başlık altında firmanın inovasyon için gerekli özkaynaklara sahip olup olmadığı ölçülmek istenmektedir. 1. Firmanın inovasyon için yeterli finansman kaynağı mevcut mudur?

24 DESTEKLERDEN YARARLANMA DÜZEYİ Firmaların ulusal ve uluslararası Ar-Ge ve İnovasyon destek programlarından faydalanmalarına teşvikte bulunulmalıdır. Bu başlık altında firmaların desteklere yararlanma düzeyleri ölçülmeye çalışılmaktadır. 1. Ar-Ge desteklerini firma biliyor mu? 2. Firma Ar-Ge ve inovasyon desteklerine ulaşabiliyor mu?

25 AÇIK VE KAPALI İNOVASYON Bu başlık altında firmaların açık ve kapalı inovasyon modellerinden hangisini kullandıkları tespit edilmeye çalışılmaktadır. Kapalı inovasyon modelini benimseyen inovatif firmalar dahi kısa bir üre zarfında yenilikçilik kabiliyetlerini kaybetmektedirler. Bu nedenle firmaların açık Yönlendirme bu yönde olmalıdır. Firmaların aşağıdaki paydaşlarla ilişki çalışılmalıdır; Tedarikçiler ile Müşteriler ile Rakipler ile Kamu ve diğer Ar-Ge merkezleri ile ve işbirliği düzeyi öğrenilmeye

26 PAZARIN TEKNOLOJİK YAPISI Bu başlık altında pazarın teknolojik düzeyi ve yapısı ölçülmeye çalışılmaktadır. Teknolojik yönden daha hızlı gelişen bir pazarda bulunan firmanın daha inovatif olması ve teknolojinin yakın gelecekteki eğilimini tahmin ederek yaklaşımda bulunması öngörümektedir. 1. Bulunulan pazarda teknoloji hızla değişim göstermekte midir? 2. Pazardaki teknolojik gelişmeler ne büyüklüktedir? 3. Pazardaki teknolojik gelişmeler büyük fırsatlar yaratmakta mıdır? 4. Önümüzdeki yıllarda teknolojinin ne yönde değişim gösterebileceği / nerede olacağı tahmin edilebilmekte midir?

27 PAZAR DEĞİŞİM HIZI Bu başlık altında pazarın değişim düzeyi ve hızı ölçülmeye çalışılmaktadır. Eğer hızlı değişim söz konusuysa aynı hızla ayak uydurma mecburiyeti doğar. Bunun için yeni yöntemlerin uygulanması önemlidir. 1. Pazardaki müşterinin tercihlerinin değişim hızı yüksek mi? 2. Yeni müşterilerin üründen olan ihtiyaç/beklentisi eski müşterilerle karşılaştırıldığında benze midir /farklı mıdır? 3. Müşteri tabanı sürekli değişim göstermekte midir?

28 TİCARİ PERFORMANS Bu bölümde firmanın ticari performansının rakiplerinin ticari performansı ile karşılaştırılarak ölçülmesi öngörülmektedir. FİRMANIN RAKİPLERİ İLE KIYASLANDIĞINDA 1. TOPLAM CİRO BÜYÜKLÜĞÜ NEDİR? 2. PAZAR BÜYÜKLÜĞÜ NEDİR? 3. KARLILIK ORANI NEDİR?

29 Yrd. Doç. Dr. Mine TAYKURT DADAY

30 ADANA ÜNİVERSİTE-SANAYİ ORTAK ARAŞTIRMA MERKEZİ SORULARINIZ Adana ÜSAM Çukurova Teknokent Ana Bina A-101 Ç.Ü. Yerleşkesi, Balcalı/ADANA Tel. : Faks: E-posta: merkez@adanausam.org.tr 28.0ti.2016