ÖABT 2015 Soruları yakalayan komisyon tarafından hazırlanmıştır. ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ ÖABT LİSE MATEMATİK ANALİZ DİFERANSİYEL DENKLEMLER Konu Anlatımı Özgün Sorular Ayrıntılı Çözümler Test Stratejileri Çıkmış Sorular
Editör: Doç. Dr. Hakan Efe ÖABT Lise Matematik Öğretmenliği Analiz-Diferansiyel Denklemler ISBN 978-605-364-967-0 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. 1.Baskı: Şubat 2015, Ankara Proje-Yayın Yönetmeni: Ayşegül Eroğlu Dizgi-Grafik Tasarım: Gülnur Öcalan Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı Baskı: Ayrıntı Basım Yayın ve Matbaacılık Ltd. Şti İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 770. Sokak No: 105/A Yenimahalle/ANKARA (0312-394 55 90) Yayıncı Sertifika No: 14749 Matbaa Sertifika No: 13987 İletişim Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA Yayınevi: 0312 430 67 50-430 67 51 Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60 Dağıtım: 0312 434 54 24-434 54 08 Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38 Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60 İnternet: www.pegem.net E-ileti: pegem@pegem.net
ÖN SÖZ Sevgili Öğretmen Adayları, ÖABT LİSE MATEMATİK ÖĞRETMENLİĞİ konu anlatımlı setimiz dört kitap hâlinde düzenlenmiştir. "Lise Matematik Öğretmenliği 1. Kitap" adlı yayınımız Analiz ve Diferansiyel Denklemler bölümünü kapsamaktadır ve Kamu Personel Seçme Sınavı (KPSS) Lise Matematik Öğretmenliği Alan Bilgisi Testi kapsamındaki soruları çözmek için gerekli bilgi, beceri ve teknikleri edinme ve geliştirme sürecinde siz değerli öğretmen adaylarımıza kılavuz olarak hazırlanmıştır. Kitabın hazırlanış sürecinde, sınav kapsamındaki temel alanlarda kapsamlı alanyazın taraması yapılmış, bu kitabın gerek ÖABT'de gerekse gelecekteki meslek hayatınızda ihtiyacınızı maksimum derecede karşılayacak bir başucu kitabı niteliğinde olması hedeflenmiştir. Detaylı, güncel ve anlaşılır bir dilde yazılan konu anlatımları, çıkmış sorular ve detaylı açıklamalarıyla desteklenmiş, her ünite içeriği ÖSYM formatına uygun, çözümlü test sorularıyla pekiştirilmiştir. Ayrıca konu anlatımlarında verilen bilgi ve çözüm tekniklerine ek olarak uyarı kutucuklarıyla da önemli konulara dikkat çekilmiştir. Yoğun bir araştırma ve çalışma sürecinde hazırlanmış olan bu kitapla ilgili görüş ve önerilerinizi pegem@pegem.net adresini kullanarak bizimle paylaşabilirsiniz. Kitabımızın hazırlanmasında emeği geçen Sayın Kerem Köker, Fikret Hemek, Ayşegül Eroğlu ve Dizgicimiz Gülnur Öcalan'a teşekkürü bir borç biliriz. Geleceğimizi güvenle emanet ettiğimiz siz değerli öğretmenlerimizin hizmet öncesi ve hizmet içi eğitimlerine katkıda bulunabilmek ümidiyle... Başarılar...
MATEMATİK ÖABT İLE İLGİLİ ÖNEMLİ BİLGİLER MATEMATİK ÖABT, 50 sorudan oluşmakta ve Matematik Öğretmeni Adaylarının Alan Bilgisi (Analiz, Cebir, Geometri, Uygulamalı Matematik) ile Alan Eğitimi alanlarındaki bilgi ve becerilerini ölçmeyi hedeflemektedir. Öğretmenlik Alan Bilgisi Testinde çıkan sorular, Matematik Öğretmenlik Lisans Programlarında verilen akademik disiplinlere paralel olarak hazırlanmaktadır. Sınavdaki Alan-Soru dağılımı aşağıdaki tabloda belirtilmiştir. Genel Yüzde Yaklaşık Yüzde Soru Numarası Alan Bilgisi Testi % 80 1-40 a. Analiz b. Cebir c. Geometri d. Uygulamalı Matematik % 24 % 16 % 16 % 24 Alan Eğitimi Testi % 20 41-50 Genel Kültür, Genel Yetenek ve Eğitim Bilimleri Sınavlarınıza ek olarak gireceğiniz Öğretmenlik Alan Bilgisi Testi ile ilgili verilen bu bilgiler 2013-2014 MATEMATİK ÖABT sınavı çerçevesinde hazırlanmıştır. Sınav içeriğinde yapılabilecek olası değişiklikleri ÖSYM'nin web sitesinden takip edebilirsiniz.
İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ...v 1. KISIM 1. BÖLÜM: ANALİZE GİRİŞ Sayılar...5 Doğal Sayılar...5 Rasyonel Sayılar...5 Tümevarım Yöntemi...5 Lineer (Doğrusal) Nokta Kümeleri...6 Mutlak Değer...7 Komşuluk...7 Yığılma Noktası...7 Tam Değer...8 Fonksiyonlar...8 Bazı Özel Fonksiyonlar...9 Fonksiyonun Grafiği...10 Trigonometri...12 Bazı Trigonometrik Değerler...12 Bazı Trigonometrik Bağıntılar...12 Üstel ve Logaritmik Fonksiyonlar...14 Hiperbolik Fonksiyonlar...15 2. BÖLÜM: LİMİT Limit...17 Bir Fonksiyonun Limiti...19 Tek Yönlü Limitler...21 Süreklilik...21 Bazı Sürekli Fonksiyon Örnekleri...21 Süreksizlik Çeşitleri...22 Sürekli Fonksiyonların Özellikleri...22 Düzgün Süreklilik...23 3. BÖLÜM: TÜREV Türev...27 Türev Almada Genel Kurallar...27 Trigonometrik Fonksiyonların Türevi...28 Ters Fonksiyonun Türevi...28 Logaritma Fonksiyonunun Türevi...29 Üstel Fonksiyonunun Türevi...30 Logaritmik Türev Alma...30 Hiperbolik Fonksiyonların Türevi...30
vi Parametrik Fonksiyonlar Türevi...30 Kapalı Fonksiyonların Türevi...31 Yüksek Mertebeden Türevler...31 Türevin Geometrik Anlamı...32 Türevle İlgili Teoremler...33 Belirsiz Şekiller...37 Diferansiyeller...38 Eğri Çizimleri...40 Düşey Asimptot...40 Yatay Asimptot...41 Eğri veya Eğik Asimptot...41 4. BÖLÜM: İNTEGRAL Belirsiz İntegral...45 Bazı Fonksiyonların İntegralleri...45 İntegral Alma Yöntemleri...45 Değişken Değiştirme...45 Kısmi İntegrasyon Yöntemi...49 İndirgenme Bağıntıları...50 Rasyonel Fonksiyonların İntegrali...54 Trigonometrik Fonksiyonların İntegrali...56 Binom İntegralleri...61 Çözümlü Sorular...62 Belirli İntegral...65 İntegralde Alan Hesabı...66 İntegralde Hacim Hesabı...69 Eğri Uzunluğunun Hesabı...71 Dönel Yüzeyin Alanı...72 5. BÖLÜM: GENELLEŞTİRİLMİŞ İNTEGRALLER Genelleştirilmiş İntegraller...77 I. Çeşit...77 Kararlaştırma Testi...77 Kararlaştırma Testinin Limit Formu...77 2. Çeşit...78 Kutupsal Koordinatlar...79 Kutupsal Koordinatlarda Eğri Çizimi...81 Gül Eğrilerinin Çizimi...84 Kutupsal Koordinatlarda Alan Hesabı...85 Seriler...85 Geometrik Seri...86 Seriler İçin Yakınsaklık Testleri...87
vii İntegral Testi...87 Oran Testi...88 Kök Testi...88 Limit Testi...89 Alterne Serileri...89 Kuvvet Serileri...90 Fonksiyonların Seriye Açılması...91 Analiz Uygulama...92 Fonksiyon Dizi ve Serileri...95 Düzgün Yakınsaklık ve İntegral...97 Düzgün Yakınsaklık ve Türev...97 Fonksiyon Serilerinin Düzgün Yakınsaklığı...98 6. BÖLÜM: n - BOYUTLU UZAY n - Boyutlu Uzay...105 R n in Topolojisi...106 Vektör Değerli Fonksiyonlar...109 Vektör Değerli Fonksiyonların Limit ve Sürekliliği... 110 R n de Eğriler... 111 Vektör Değerli Fonksiyonların Türev ve İntegralleri... 112 Eğri Uzunluğu... 114 Çok Değişkenli Fonksiyonlar... 116 Çok Değişkenli Fonksiyonlarda Limit... 118 Süreklilik...120 Kısmi Türevler...121 Yüksek Mertebeden Kısmi Türevler...123 Zincir Kuralı...124 Yönlü Türevler...126 Kapalı Fonksiyonların Türevi...127 Normal Doğrusunun Denklemini Bulma...130 Maksimum ve Minimum...130 Yan Şartlı Ekstremumlar...133 Bölge Dönüşümleri...136 Fonksiyonel Bağımlılık...138 Skaler ve Vektör Alanları...139 Çok Katlı İntegraller...143 İki Katlı İntegralin Hesabı...145 İntegral İşareti Altında Türev Alma...146 İki Katlı İntegrallerde Değişken Değiştirme...150 İki Katlı İntegrallerin Uygulamaları...154 Çözümlü Test 1...159 Çözümler...161 Çözümlü Test 2...164 Çözümler...166 Çözümlü Test 3...168
viii Çözümler...170 Çözümlü Test 4...173 Çözümler...175 Çözümlü Test 5...177 Çözümler...179 Çözümlü Test 6...181 Çözümler...183 Çözümlü Test 7...186 Çözümler...188 Çözümlü Test 8...190 Çözümler...192 Çözümlü Test 9...195 Çözümler...198 Çözümlü Test 10...201 Çözümler...204 Çözümlü Test 11...207 Çözümler...209 Çözümlü Test 12...212 Çözümler...214 Çözümlü Test 13...217 Çözümler...220 Çözümlü Test 14...223 Çözümler...226 Çözümlü Test 15...229 Çözümler...232 Çözümlü Test 16...234 Çözümler...236 Çözümlü Test 17...241 Çözümler...243 Çözümlü Test 18...245 Çözümler...247 Çözümlü Test 19...249 Çözümler...251 Çözümlü Test 20...255 Çözümler...259