GÖĞÜS HASTALIKLARI STAJI STAJIN TANITIMI EĞİTİM DÖNEMİ STAJ SÜRESİ YERLEŞKE EĞİTİM BİRİMLERİ DERSHANE : Dönem IV : 11 iş günü : Cebeci Hastanesi : Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Kliniği, Polikliniği, SFT Laboratuvarı, Bronkoskopi Laboratuvarı ve Dershanesi : Göğüs Hastalıkları ABD, Prof. Dr. Necdet Menemenli Dershanesi EĞİTİCİLER Prof. Dr. Sevgi B. SARYAL Prof. Dr. Turan ACICAN Prof. Dr. İsmail SAVAŞ Prof. Dr. Özlem ÖZDEMİR KUMBASAR Prof. Dr. Oya KAYACAN Prof. Dr. Öznur YILDIZ Prof. Dr. Demet KARNAK Prof. Dr. Gökhan ÇELİK Prof. Dr. Akın KAYA Prof. Dr. Banu GÜLBAY Prof. Dr. Elif ŞEN Doç. Dr. Zeynep Pınar ÖNEN Doç. Dr. Aydın ÇİLEDAĞ İMÜNOLOJİ VE ALLERJİ HASTALIKLARI BD Prof. Dr. Vesile Dilşad MUNGAN Prof. Dr. Zeynep MISIRLIGİL Prof. Dr. Yavuz Selim DEMİREL Prof. Dr. Betül Ayşe SİN Prof. Dr. Sevim BAVBEK Prof. Dr. Gülfem Elif ÇELİK Doç. Dr. Ömür AYDIN ADRES EĞİTİM SORUMLUSU: Prof. Dr. Öznur YILDIZ İLETİŞİM : Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Cebeci Hastanesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı TELEFON : 0312 595 65 10 E-POSTA SEKRETER : gogushas@medicine.ankara.edu.tr : Betül ÇETİN
GÖĞÜS HASTALIKLARI STAJININ AMACI Solunum sistemi sorunu olan hastaya yaklaşım, öykü alma, fizik muayene yapma ve uygun tetkikleri isteme becerilerini; birinci basamak düzeyinde solunum sistemi hastalıkları tanı ve tedavi bilgisini; birinci basamakta çözülemeyecek hastalıklar için hastanın doğru zamanda, doğru yere yönlendirilmesi ve solunum sistemi hastalıklarından korunma bilgi, beceri ve tutumunu kazandırmaktır. GÖĞÜS HASTALIKLARI STAJININ ÖĞRENME KAZANIMLARI 1. Solunum sisteminin klinik anatomi ve fizyolojisini açıklar. 2. Semptomların (öksürük, balgam, nefes darlığı, göğüs ağrısı, hemoptizi) mekanizması ve nedenlerini, tanı ve diğer sistemlerle ilişkisini açıklar. 3. Solunum sisteminde sık görülen, toplum sağlığını ilgilendiren ve yaşamı tehdit eden hastalıkların nedenlerini, oluşan işlevsel bozuklukları ve yol açtıkları klinik bulguları açıklar. 4. Solunum sistemi ile ilgili temel hastalıkların klinik özelliklerini ve klinik yaklaşım ilkelerini (tanı, tedavi ve korunma) açıklar. 5. Etkili iletişim becerilerini kullanarak solunum sistemi yakınmaları olan hastadan öykü alır. 6. Solunum sistemi fizik muayenesini yapar. 7. Solunum sistemi ile ilgili semptom ve muayene bulgularını analiz eder. 8. Anamnez ve muayene bulgularına dayanarak, tanı ve tedaviye yönlendirecek laboratuvar testlerini planlar. 9. Solunum sistemi ile ilgili tanısal laboratuvar test (basit spirometri, arter kan gazları, akciğer grafisi, tam kan, biyokimyasal testler) sonuçlarını yorumlar. 10. Anamnez, fizik muayene bulguları ve laboratuvar sonuçları ile birlikte solunum sistemi hastalıklarının ayırıcı tanısını yapar. 11. Sık görülen solunum sistemi hastalıklarının tanısını koyar, acil ve temel tedavisini yapar ve uygun şekilde uzman hekime yönlendirir. 12. İnhalasyon tedavisi ve uzun süreli oksijen tedavisi alan hastalara tedaviye yönelik eğitim verir. 13. Uzun süreli oksijen tedavi endikasyonlarının öneminin bilincindedir. 14. Bronkoskopi, plevra ponksiyonu, uyku laboratuvarı incelemesi, kardiyopulmoner egzersiz testleri, solunum rehabilitasyonu gereken hastaları belirleyebilir ve uzmana yönlendirir. 15. Sigara kullanmama konusunda topluma örnek olmanın, sigara ile savaşın öneminin farkındadır.
GÖĞÜS HASTALIKLARI STAJININ ÖĞRENME KAZANIMLARI İLE PROGRAM YETERLİKLERİNİN EŞLEŞTİRME MATRİKSİ ÖĞRENME KAZANIMLARI Solunum sisteminin klinik anatomi ve fizyolojisini açıklar. Semptomların (öksürük, balgam, nefes darlığı, göğüs ağrısı, hemoptizi) mekanizması ve nedenlerini, tanı ve diğer sistemlerle ilişkisini açıklar. Solunum sisteminde sık görülen, toplum sağlığını ilgilendiren ve yaşamı tehdit eden hastalıkların nedenlerini, oluşan işlevsel bozuklukları ve yol açtıkları klinik bulguları açıklar. Solunum sistemi ile ilgili temel hastalıkların klinik özelliklerini ve klinik yaklaşım ilkelerini (tanı, tedavi ve korunma) açıklar. Etkili iletişim becerilerini kullanarak solunum sistemi yakınmaları olan hastadan öykü alır. Solunum sistemi fizik muayenesini yapar. Solunum sistemi ile ilgili semptom ve muayene bulgularını analiz eder. Anamnez ve muayene bulgularına dayanarak, tanı ve tedaviye yönlendirecek laboratuvar testlerini planlar. Solunum sistemi ile ilgili tanısal laboratuvar test (basit spirometri, arter kan gazları, akciğer grafisi, tam kan, biyokimyasal testler) sonuçlarını yorumlar. Anamnez, fizik muayene bulguları ve laboratuvar sonuçları ile birlikte solunum sistemi hastalıklarının ayırıcı tanısını yapar. Sık görülen solunum sistemi hastalıklarının tanısını koyar, acil ve temel tedavisini yapar ve uygun şekilde uzman hekime yönlendirir. İnhalasyon tedavisi ve uzun süreli oksijen tedavisi alan hastalara tedaviye yönelik eğitim verir. Uzun süreli oksijen tedavi endikasyonlarının öneminin bilincindedir. Bronkoskopi, plevra ponksiyonu, uyku laboratuvarı incelemesi, kardiyopulmoner egzersiz testleri, solunum rehabilitasyonu gereken hastaları belirleyebilir ve uzmana yönlendirir. Sigara kullanmama konusunda topluma örnek olmanın, sigara ile savaşın öneminin farkındadır. KARŞILADIĞI PROGRAM YETERLİKLERİ Hekim-1 Hekim-1 Hekim-1 Hekim-1 Hekim-2, İletişimci-1 İletişimci-2 Hekim-2 Hekim-2 Hekim-2 Hekim-2 Hekim-2 Hekim-2, Hekim-4 Ekip üyesi-3 Hekim-2, İletişimci-3 Hekim-1 Hekim-4, Ekip üyesi-3 Sağlık savunucusu-2
GÖĞÜS HASTALIKLARI STAJI SEMPTOMLAR / DURUMLAR LİSTESİ Apne Ateş Bilinç değişiklikleri Çomak parmak Dispne Göğüs ağrısı Halsizlik Hemoptizi Hışıltılı solunum (Wheezing) Horlama Kilo kaybı / alamama Kronik hastalıkların önlenmesi Lenfadenopati Öksürük Ses kısıklığı Siyanoz Tütün kullanımı ile ilgili sorunlar Uyku ile ilgili sorunlar
GÖĞÜS HASTALIKLARI STAJI HASTALIKLAR / KLİNİK PROBLEMLER LİSTESİ Astım Kronik obstrüktif akciğer hastalığı Tüberküloz Alt solunum yolu enfeksiyonları Pnömoniler Kronik kor pulmonale Toksik gaz inhalasyonları Bronşektaziler Mesleksel akciğer hastalıkları Pulmoner emboli Uyku-apne sendromu Akciğer kanseri İnterstisyel akciğer hastalıkları Plevra hastalıkları Pulmoner hipertansiyon Sarkoidoz Solunum yetmezliği Asit-baz denge bozuklukları TT-A-K-İ TT-A-K-İ TT-K-İ TT-K TT-K T-A-K-İ T-A-K ÖnT-K-İ ÖnT-K-İ ÖnT-K-İ ÖnT-K ÖnT-K ÖnT ÖnT ÖnT ÖnT A A ÖĞRENME DÜZEYİ A ÖnT T TT İ K AÇIKLAMA Acil durumu tanıyarak acil tedavisini yapabilmeli, gerektiğinde uzmana yönlendirebilmeli. Ön tanı koyarak gerekli ön işlemleri yapıp uzmana yönlendirebilmeli. Tanı koyabilmeli ve tedavi hakkında bilgi sahibi olmalı, gerekli ön işlemleri yaparak uzmana yönlendirmeli. Tanı koyabilmeli, tedavi edebilmeli. Birinci basamak koşullarında uzun süreli izlem ve kontrolünü yapabilmeli. Korunma önlemlerini (birincil, ikincil, üçüncül korunmadan uygun olan/ olanları) uygulayabilmeli.
GÖĞÜS HASTALIKLARI STAJI HEKİMLİK UYGULAMALARI LİSTESİ UYGULAMA DÜZEYİ ASGARİ SAYI Genel ve solunum sistemine yönelik öykü alabilme Yardımsız yapma 2 Solunum sistemi muayenesi Yardımsız yapma 2 Hasta dosyası hazırlayabilme Yardımsız yapma 2 Reçete düzenleyebilme Yardımsız yapma 3 Direkt radyografileri okuma ve değerlendirebilme Yardımsız yapma 2 Arter kan gazı sonuçlarını değerlendirebilme Yardımsız yapma 2 Peak-flowmetre kullanabilme ve değerlendirebilme Yardımsız yapma 2 Akılcı ilaç kullanımı Yardımsız yapma 1 Oksijen, nebul-inhaler tedavisi uygulayabilme Yardımsız yapma 2 Plevral ponksiyon yapabilme Gözleme 1 PPD testini değerlendirebilme Gözleme 1 Solunum fonksiyon testlerini değerlendirebilme Yardımsız yapma 2 Periyodik muayene, kontrol (tütün danışmanlığı) Gözleme 1
GÖĞÜS HASTALIKLARI STAJI ÖLÇME-DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ STAJ SONU SÖZLÜ SINAV Hasta hazırlamaya dayalı yapılandırılmış sözlü sınav STAJ SONU YAZILI SINAV KARNE NOTU STAJ BAŞARI NOTUNUN HESAPLANMASI Toplam 25 çoktan seçmeli sorudan oluşur. 1. Düzey: Klinik bilgileri değerlendiren çoktan seçmeli sorular. 2. Düzey: Klinik karar vermeyi değerlendiren olguya dayalı çoktan seçmeli sorular (Soruların % 30-50 sini oluşturur). Aşağıdaki hekimlik uygulamaları değerlendirilecektir: Genel ve solunum sistemine yönelik öykü alma Solunum sistemi muayenesi Reçete düzenleme Arter kan gazı sonuçlarını değerlendirme Akciğer grafisi okuma ve değerlendirme Solunum fonksiyon testlerini değerlendirme Staj sonu sözlü sınav % 50 Staj sonu yazılı sınav % 40 % 10
GÖĞÜS HASTALIKLARI STAJI EĞİTİM ETKİNLİKLERİ MATRİKSİ ETKİNLİĞİN TÜRÜ ETKİNLİĞİN ADI SÜRESİ ÖLÇME-DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ Kuramsal ders Kuramsal ders Solunum sistemi semptomları ve fizik muayenesi Solunum sistemi hastalıklarının dünya ve ülkemizdeki yeri ve önemi 1 saat ÇSS, O-ÇSS, Sözlü sınav 1 saat ÇSS, O-ÇSS, Sözlü sınav Kuramsal ders Kan gazları 1 saat ÇSS, O-ÇSS, Sözlü sınav Kuramsal ders Solunum fonksiyon testleri 1 saat ÇSS, Sözlü sınav Kuramsal ders Alt solunum yolu enfeksiyonları 1 saat ÇSS, O-ÇSS, Sözlü sınav Kuramsal ders Pnömoniler 1 saat ÇSS, O-ÇSS, Sözlü sınav Kuramsal ders KOAH 3 saat ÇSS, O-ÇSS, Sözlü sınav Kuramsal ders Bronşektaziler 1 saat ÇSS, Sözlü sınav Kuramsal ders Obstrüktif uyku apne sendromu 1 saat ÇSS, Sözlü sınav Kuramsal ders Tütün bırakma 1 saat ÇSS, O-ÇSS, Sözlü sınav Kuramsal ders Astım tanısı 1 saat ÇSS, O-ÇSS, Sözlü sınav Kuramsal ders Astımda kronik tedavi 1 saat ÇSS, O-ÇSS, Sözlü sınav Kuramsal ders Astımda atak tedavisi 1 saat ÇSS, O-ÇSS, Sözlü sınav Kuramsal ders Pulmoner emboli 2 saat ÇSS, Sözlü sınav Kuramsal ders Akciğer kanseri 2 saat ÇSS, Sözlü sınav Kuramsal ders Plevra hastalıkları 1 saat ÇSS, Sözlü sınav Kuramsal ders İnterstisyel akciğer hastalıkları, sarkoidoz 1 saat ÇSS, Sözlü sınav Kuramsal ders Mesleksel akciğer hastalıkları 1 saat ÇSS, Sözlü sınav Kuramsal ders Tüberküloz 4 saat ÇSS, O-ÇSS, Sözlü sınav Kuramsal ders Solunum yetmezliği 1 saat ÇSS, O-ÇSS, Sözlü sınav Kuramsal ders Pulmoner hipertansiyon ve kronik kor pulmonale 1 saat ÇSS, O-ÇSS, Sözlü sınav Kuramsal ders Toksik gaz inhalasyonları 1 saat ÇSS, O-ÇSS, Sözlü sınav İnteraktif sunum Solunum fonksiyon testleri: Olgu örnekleri 1 saat Tanısal yöntemler Normal radyoloji 1 saat Tanısal yöntemler Radyoloji: Konsolidasyon ve atelektazi 1 saat O-ÇSS, Sözlü sınav, Karne notu ÇSS, Sözlü sınav, Karne notu
Tanısal yöntemler Radyoloji: Saydamlık artışı, lineer gölgeler 1 saat Tanısal yöntemler Radyoloji: Diyafram, mediasten, hilus 1 saat Tanısal yöntemler Radyoloji: Plevra 1 saat Tanısal yöntemler Radyoloji: Nodül, kitle, kavite 1 saat Tanısal yöntemler Radyoloji: Akciğer infiltrasyonları 1 saat Tanısal yöntemler Radyoloji: Karışık 1 saat Tanısal yöntemler Olgularla radyoloji örnekleri 1 saat Hekimlik uygulaması İnhalasyon teknikleri, PEFmetre ve nebülizatör kullanımı 1.5 saat Sözlü sınav, Hekimlik uygulaması Göğüs hastalıklarında reçete örnekleri 1.5 saat Sözlü sınav, İşbaşında öğrenme Bronkoskopi uygulamaları 1.5 saat ÇSS, Sözlü sınav Hasta başı eğitim İnteraktif olgu tartışması 9 saat ÇSS: Çoktan seçmeli soru; O-ÇSS: Olguya dayalı çoktan seçmeli soru
GÖĞÜS HASTALIKLARI STAJI İÇİN ÖNERİLEN KAYNAKLAR 1. Solunum Sistemi ve Hastalıkları. Numan Numanoğlu (Editör); ANTIP AŞ Yayınları. 2. Akciğer Hastalıkları Atlası. Akın Kaya, İsmail Savaş (Editörler); Poyraz Tıbbi Yayıncılık. 3. Göğüs Hastalıkları. Barış Poyraz, Akın Kaya (Editörler); Poyraz Tıbbi Yayıncılık. 4. Clinical Respiratory Medicine. Stephen G. Spiro, Gerard A. Silvestri, Alvar (Editors); Elsevier Saunders. 5. Goldman-Cecil Medicine. Lee Goldman, Andrew I. Schafer (Editors); Elsevier Saunders. 6. Türkiye de Tüberkülozun Kontrolü İçin Başvuru Kitabı T.C Sağlık Bakanlığı Verem Savaşı Daire Başkanlığı. 7. UpToDate (http://www.uptodate.com). 8. Öğretim Üyelerinin Ders Notları. Ankara Üniversitesi Moodle Sistemi.