PGD KONUSUNDA GENEL BİLGİ Ürün Güvenliği Nedir? Piyasaya arz edilecek her ürünün, insan sağlığı, can ve mal güvenliği, hayvan ve bitki yaşam ve sağlığı, çevre ve tüketicinin korunması açısından asgari güvenlik koşullarını sağlaması gerekmektedir. Güvenli ürün, normal kullanım koşullarında tüketiciler için risk taşımayan veya kabul edilebilir ölçülerde risk taşıyan ve yukarıda bahsedilen temel gerekler bakımından azami ölçüde koruma sağlayan ürünü ifade eder. Üretici Kimdir ve Sorumlulukları Nelerdir? Bir ürünü üreten, imal eden, ıslah eden ve ürüne adını, ticari markasını veya ayırt edici işaretini koymak suretiyle kendini üretici olarak tanıtan gerçek veya tüzel kişi; üreticinin Türkiye dışında olması halinde, üretici tarafından yetkilendirilen temsilci ve/veya ithalatçı; ayrıca, ürünün tedarik zincirinde yer alan ve faaliyetleri ürünün güvenliğine ilişkin özelliklerini etkileyen gerçek veya tüzel kişi üreticidir. Üreticiler piyasaya sadece teknik düzenlemesine uygun ve güvenli olan ürünleri arz etmek zorundadır. 1 / 8
Piyasa Gözetimi ve Denetimi Nedir? Piyasa gözetimi ve denetimi (PGD), ürünlere dair teknik mevzuatı hazırlamaya ve yürütmeye yetkili bulunan kamu kuruluşlarının, ürünün piyasaya arzı veya dağıtım aşamasında veya ürün piyasada iken ilgili teknik düzenlemeye uygun olarak üretilip üretilmediğini, güvenli olup olmadığını denetlemesi veya denetlettirmesi faaliyetleridir. Kamu kuruluşları etiket, işaret, ambalaj ve belge kontrolü ile gerektiğinde teste başvurmak suretiyle piyasa gözetimi ve denetimini gerçekleştirmektedir. PGD Neden Önemlidir? Piyasadaki ürünlerin mevzuata uygun ve güvenli olup olmadığına yönelik denetimler ve bu denetimler neticesinde alınan önlemler ekonominin iki büyük aktörü olan üretici ve tüketici kesimini doğrudan etkilemektedir. Tüketiciler için sağlık ve güvenliklerine olumsuz etki edecek ürünlerin piyasada yer almaması önem arz ederken, üreticiler de haksız rekabetin önlenmesini ve ürünlerinin piyasadaki imajını göz önünde bulundurmaktadırlar. ÜLKEMİZDE PGD Ülkemizde halihazırda on farklı kamu kuruluşu tarafından PGD gerçekleştirilmekte olup, PGD kuruluşları arasında koordinasyon Ekonomi Bakanlığı tarafından sağlanmaktadır. Ekonomi Bakanlığı bu görevini sekreteryası ve başkanlığını yürüttüğü Piyasa Gözetimi ve 2 / 8
Denetimi Koordinasyon Kurulu ile Ekonomi Bakanının koordinatörlüğünde toplanan ve kamu kuruluşlarının en üst düzeyde temsil edildiği Piyasa Gözetimi, Denetimi ve Ürün Güvenliği Değerlendirme Kurulu aracılığıyla yürütmektedir. Her iki Kurul da PGD konusunda yaşanan ortak sorunlara çözüm önerileri getirmek ve PGD kuruluşlarının uygulamalarını yeknesaklaştırmak bakımından önemli bir iletişim ve işbirliği platformudur. Ekonomi Bakanlığı'nın PGD ile ilgili diğer görevleri; ulusal PGD programlarını, PGD yıllık raporlarını ve ulusal PGD strateji belgesini hazırlamak ve takibini yürütmek, AB de PGD alanında yaşanan gelişmeleri ve uygulamaları takip etmek ve PGD alanında ihtiyaç duyulan çerçeve mevzuat çalışmalarını gerçekleştirmek şeklinde özetlenebilir. TOBB VE PGD Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Piyasa Gözetimi ve Denetimi Koordinasyon Kurulu ile Piyasa Gözetimi, Denetimi ve Ürün Güvenliği Değerlendirme Kurulu toplantılarına düzenli olarak davet edilmektedir. Bu vasıtayla Birliğe sektörün PGD alanında yaşadığı sıkıntıları ve sektörün toplantı gündeminde yer alan konulara ilişkin görüş ve önerilerini bu platformlarda dile getirilmesi imkânı sunulmaktadır. PGD Kuruluşları ve Sorumlu Oldukları Ürün Grupları PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ KURULUŞU ÜRÜN GRUPLARI 3 / 8
Koordinatör Kuruluş: Ekonomi Bakanlığı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ATEX ürünleri, asansörler, aerosol kaplar, basınçlı ekipmanlar, gaz yakan cihazlar, makineler, moto Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Deterjanlar, oyuncaklar, kimyasal ürünler (dövme mürekkebi, temizleme ve yıkama ürünleri), çocuk Sağlık Bakanlığı Kozmetikler, tıbbi cihazlar Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Gıda maddeleri, gıdalarla temas eden madde ve malzemeler, yem, gübreler, bitki koruma ürünleri, v 4 / 8
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yapı malzemeleri, katı yakıtlar Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Telsiz ve telekomünikasyon terminal ekipmanları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Kişisel koruyucu donanımlar 5 / 8
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Gezi tekneleri, gemi teçhizatı Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Tütün mamulleri ve etil alkol Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Akaryakıtlar 6 / 8
Piyasa Gözetimi ve Denetimine İlişkin Yasal ve İdari Altyapı Avrupa Birliği nde 765/2008/AT sayılı Ürünlerin Pazarlanmasıyla İlgili Akreditasyon ve Piyasa Gözetimi ve Denetimi Gereklerini Belirleyen Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Konseyi Regülasyonu ve 2001/95/AT sayılı Genel Ürün Güvenliği Direktifi ile temel prensipleri belirlenen PGD, ülkemizde; 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun, http://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.4703.pdf Bu kanuna istinaden 17.1.2002 Tarih ve 24643 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak, 11.1.2002 tarihinde yürürlüğe giren Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/06/20130627-3.htm İlgili kamu kuruluşları tarafından yürürlüğe konulan ürün spesifik mevzuat (Örneğin, Çevre Şehircilik Bakanlığınca yayımlanan Yapı Malzemeleri Yönetmeliği, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından yayımlanan Gemi Teçhizatı Yönetmeliği) İlgili kamu kuruluşları tarafından yürürlüğe konulan idari düzenlemeler çerçevesinde yürütülmektedir. 7 / 8
PGD Faaliyetlerinin İzlenmesi ve Raporlanması Ekonomi Bakanlığı tarafından, 2005 yılından bu yana, yetkili PGD kuruluşlarından alınan bilgiler doğrultusunda, ülkemiz PGD faaliyetlerinin etkinliği ve yeterliliğini inceleyen yıllık raporlar hazırlanmakta ve Bakanlığın internet sitesi vasıtasıyla kamuoyuyla paylaşılmaktadır. Bu raporlarda, ülkemizin PGD alanında geldiği noktanın sayısal verilerden hareketle izlenebilmesini mümkün kılabilmek için yetkili kuruluşların PGD ye ayırdığı kaynak ve insan gücü, laboratuvar altyapıları, ürün grupları itibariyle gerçekleştirilen denetim sayısı ve bu denetimlerin sonuçları ile denetimlerin hareket noktalarına ilişkin rakamsal bilgilere yer verilmektedir. Bu veriler ışığında ülkemiz PGD faaliyetlerine dair sorunlar ve çözüm önerilerine de Raporda yer verilmektedir. Yıllık PGD Raporlarına linkten ulaşabilirsiniz. 8 / 8