Tarım Reformu Genel Müdürlüğü TARIMSAL KURAKLIKLA MÜCADELE STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI ÇALIŞMALARI 04 Mart 2014 1
SUNUM İÇERİĞİ TÜRKİYEDE TARIMIN DURUMU VE GELECEĞE DÖNÜK HEDEFLER KURAKLIĞIN TARIMA ETKİLERİ TARIMSAL KURAKLIKLA MÜCADELE STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI 2
(sulama Yönetimi) TARIMIN DURUMU VE HEDEFLER 3
TARIM SEKTÖRÜ ; STRATEJİK BİR SEKTÖRDÜR Tarım; Ülkelerin; beslenme, istihdam ve kalkınması için önemli bir kaynaktır. Tarımsal Üretim Yoksa, Hayat/Gelecek Yoktur Tarım sektörü, doğa şartlarına bağlı üretim yapılan bir sektör olması sebebiyle, dünyanın her yerinde, HASSAS ve STRATEJİK bir sektör olarak ele alınmaktadır. 4
TÜRKİYE NİN TARIMSAL ÜRETİMİNDE TEMEL VERİLER Tarımda çalışanların oranı, Türkiye de çalışanların Tarımsal Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (2012) Tarımda kişi başına gelir (2012) %24,6 dir. 62 Milyar Dolar. 3.591 Dolar. Tarımda dünyada 7. büyük, Avrupa Birliği ülkeleri arasında 1.büyük tarımsal ekonomiye sahip ülkedir. Tarımsal İhracat(2012) 16 Milyar Dolar. 2023 Yılında Hedeflenen Gayri Safi Yurtiçi Hasıla 150 Milyar Dolar. 2023 Yılında Hedeflenen Tarımsal İhracat 40 Milyar Dolar 5
Türkiye Ortalama yağış 643 mm % 80 i yağışa bağlı üretim Arazi : 78 milyon ha Orman %20 Tarım %31 24 milyon ha Kuru 18,5 milyon ha Sulu 5,5 milyon ha 6
TARIMSAL ÜRÜNLERİN DAĞILIMI 7
KURAKLIK NEDİR? TARIMA ETKİLERİ NELERDİR? 8
Küresel Isınmanın Tarıma Etkileri Daha sıcak ve az yağışlı iklim koşulları, Ekstrem meteorolojik olaylarda artış Sel, Taşkın, Şiddetli Fırtınalar Deniz seviyesinde yükselme, Su kaynaklarında azalma, Kuraklık FREKANSI VE ŞİDDETİNDE artış, Su ve toprak kalitesinin bozulması, Eko sistemin bozulması ve biyolojik çeşitliliğin azalması, Ekolojik zonlarda kayma, Hastalık ve zararlılarda artış, Tarımsal verimlilikte azalma dır. 9
KURAKLIĞIN TANIMI Kaynak: Kuraklık Şeması (Boğaziçi Üniv.) 10
ık:kuraklıkısaca Gerçekler Kuraklık ; Kuraklık doğal tehlikelerin içinde ilk sırada yer alan katastrofik bir afetdir. (Bryant, 1991; şiddeti, devam etme süresi, etkilediği alanın genişliği, yaşam ve ekonomik kayıplar ve diğer ölçümlere dayalı olarak) Kuraklığın etkileri arasında; bitkisel üretim ve su düzeylerinde azalma, bitki ve hayvan hastalık oranlarında artma ve şiddetli sosyo-ekonomik etkiler yer alır. Gıda arzı güvenliği, su kıtlığı ve enerji konusunda önemli sorunlara yol açar. 11
Türkiye de kuraklık olayının şiddetli olarak yaşandığı yıllar; 1927/28, 1956/57, 1959, 1970, 1972/73, 1977, o 1982, o 1984, o 1989/90, o 1994, o 2000/01 ve o 2006/08 12
Tarımsal kuraklık sadece yağış eksikliği demek değildir! Toprak yapısı (Tekstür, strüktür, organik madde, toprak nemi vb.) Topoğrafya (Vadi, ova, eğim v.b.) Çiftçi uygulamaları (Münavebe, Nadas, Çeşit, Ekim, Gübreleme v.b), etmenler de Tarımsal kuraklığın bitki üzerindeki etkilerinin artmasına ya da azalmasına neden olmaktadır. 13
Aylar Üzerinden Buğdayın Su Tüketimi (%) 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 % Su Tüketimi Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Kaynak: Rüştü, M., 1979 14
TARIMSAL KURAKLIKLA MÜCADELE STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI 15
Tarımsal Kuraklıkla Mücadele Stratejisi ve Eylem Planı 2012/3191 sayılı Tarımsal Kuraklıkla Mücadele ve Kuraklık Yönetimi Çalışmaları Hakkında Bakanlar Kurulu Kararı, Tarımsal Kuraklık Yönetiminin Görevleri, Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik; 18 Ağustos 2012 tarih ve 28388 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. 16
Tarımsal Kuraklıkla Mücadelenin Temel Amacı Kamuoyu bilinç düzeyinin artırılması, Tüm paydaşların sürece dahil edilmesi, Sürdürülebilir tarımsal su kullanımının planlaması, Kuraklığın yaşanmadığı dönemlerde gerekli tedbirlerin alınması, Kriz dönemlerinde etkin mücadele programı, uygulayarak kuraklığın etkilerinin en aza indirilmesi. 17
Temel strateji Yeterli kapasiteye ulaşmış kurumsal bir yapıyı geliştirmek, Mücadeleyi bütüncül ve kapsamlı bir plan dahilinde yapmak, Tarım sektörünü kuraklıktan en az etkilendiği bir yapıya ulaştırmaktır. 18
YAPILAN ÇALIŞMALAR Türkiye Tarımsal Kuraklıkla Mücadele Stratejisi ve Eylem Planı ve İl Eylem Planı hazırlama kılavuzu hazırlanarak yayınlandı. Kurul Üyesi Kurum ve Kuruluşlar ile Bakanlık İl Müdürlüklerine gönderildi. Tarımsal Kuraklık İl Kriz Merkezleri oluşturuldu ve İl Eylem Planları hazırlandı. Oluşturulan İEUTK ile RDK her ay düzenli olarak çalışmalarını gerçekleştirmektedir.
TARIMSAL KURAKLIK YÖNETİMİ İki bölümden oluşmaktadır. 1-Merkez Yönetimi 2-İl Yönetimi Merkez Yönetimi İZLEME ERKEN UYARI ve TAHMİN KOMİTESİ (İEUTK) TARIMSAL KURAKLIK YÖNETİMİ KOORDİNASYON KURULU (TKYKK) RİSK DEĞERLENDİRME KOMİTESİ (RDK) VERİ AKIŞ BİRİMLERİ (VAB) TARIMSAL KURAKLIK İL KRİZ MERKEZİ (TKİKM) ÇALIŞMA GRUPLARI (ÇG) İl Yönetimi 20
Konya İlinde Kuraklık Test Merkezi Kuruldu. Kurağa dayanıklı buğday ve arpa çeşitleri geliştirildi. Bölgeler İç Anadolu; Batı ve Güney Geçit; Sivas, Malatya, Elazığ; Doğu Anadolu Kuraklık Stresine Tolerans Değeri ve Çeşitler 1(en tolerant) 2 (tolerant) 3(orta hass.) 4 (en hassas) Kıraç 66 Gerek 79 Lancer Doğu 88 Gün 91 İkizce 96 Karahan99 Müfitbey Dağdaş 94 Tosunbey Seval Bağcı 2002 Altay2000 İzgi01 Palandöken Karasu 90 Bezostaya 1 Kınacı 97 Harmankaya99 Demir 2000 Soyer 02 Nenehatun Alpaslan Sultan 95 Yıldız 98 Çetinel 2000 Alpu 01 Göksu 99 Ahmetağa Konya 2002 21
Kuraklık Yardımı Ödemeleri Yıllar İl Sayısı Ödemeler (TL) 2007 34 (583.154 Çiftçi) 277 581 910 2008 35 (499.689 Çiftçi) 537 545 037 Toplam 815 126 947 Kuraklık hasar eşiği Bakanlar Kurulu Kararı için: % 30, 2090 sayılı Kanunda: % 40 Kuraklık Destek Miktarları (TL/da) Ürün 2008 Buğday 22 Arpa 13 Mercimek 22 Nohut 30 Fiğ, Burçak 24 Kuraklık Bütçesi (Milyon TL) Ürün 2008 Kuraklık Desteği 537 Tarım Kredi Koop. Görev Zararı Ziraat Bankası Görev Zararı 89 215 Toplam 841
Uydu yer istasyonu Zirai gözlem yer istasyon ağı Veri entegrasyonu ve ulusal işlem modelleri Tarım Bilgi Sistemi (Bakanlık, merkez, il ve ilçe birimleri) TARBİL veri işlem ve dağıtım sistemi TARBİL KAPSAMINDA YAPILAN ÇALIŞMALAR Tarım işletmeleri Tabletli çiftçiler + + + Akıllı telefondan İletişim imkanı Pazarlama
İstasyon Özellikleri Fonksiyonları; 1.Atmosfer: Sıcaklık, buharlaşma, yağış, güneşlenme süresi, rüzgar yönü ve şiddeti gibi iklimsel parametrelerin ölçülmesi, 2. Toprak: Toprak sıcaklığı, Toprak nemi 3. Görsel kayıt: Bitki yüksekliği, desen ve spektral özellikler, RGB renk dağılımı,
Kurulan İstasyonlar Ülke genelinde 1200 istasyon 2015 yılına kadar kurulacaktır. Halen kurulan istasyon sayısı 300 dür.
TARLADAN İZLEME Dış/İç sıcaklık 10cm derinlikte toprak sıcaklığı 15cm derinlikte toprak nemi 45cm derinlikte toprak nemi UV indeksi Güneş ışın şiddeti Rüzgar hızı / yönü Hava basıncı Yağış miktarı (günlük, aylık, yıllık) Yaprak nemi Bitki boyu Yaprak/Çiçek/Başak boyutları Tarlanın RGB renk dağılımı Tarlanın spektral deseni Tarla görüntüsü Bitki görüntüsü Seçilen : Ekin, İstasyon/Yöre ve Zaman aralığına göre; 1. Grafik 2. Görüntü 3. Zaman damgalı sayısal Veri Hizmeti
MOBİL UYGULAMA Ç İ F T Ç İ Çiftçi: Fuat Çetin Şanlıurfa Hilvan Balkı Köyü ÇKS: 334234234 Kullanıcı: Urfa Kartalı Mesajlar: Taban Fiyat açıklandı 126 nolu parsel risklerine bakınız Veteriner Hekim Murat Kaya sizi aradı Tarla Ekim Uyarı Rapor Uzman ÇMVA Eğitim Sulama T A B L E T Sonraki tarlam Ekim: Buğday Çeşit: Pehlivan Toprak: 15 C Yüzey: 22 C Rüzgar: 10km/h Toprak sığ nem: %70 Toprak der.nem: %23 Su kaybı: 3.5 Güneşlenme: 1200 Tahmini Hasat : -80gün Tahmini Verim : 480kg/dk±50 Su yönetim modu : Maks verim Su açığı : 220mm Beklenen yağış : 80mm Tavsiye edilen sulama : 180mm Etkin Riskler : +2 hafta Pas Hastalığı : %25
TEŞEKKÜR EDERİM. 28