ŞEV STABİLİTESİ VE GÜVENSİZ ŞEVLERİN İYİLEŞTİRİLMESİ Y.Doç.Dr. Devrim ALKAYA PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ŞEVLERİN DURAYLILIĞI Şevlerin duraylılığı kaya mekaniği ve geoteknik bilim dallarının en karmaşık konusunu oluşturmaktadır. Günümüzde tüm şevlere her koşulda uygulanabilecek bir analiz yöntemi bulunmamaktadır.bu nedenle limit analiz yöntemleri, geçmişteki uygulamalardaki güvenilirlik nedeniyle de uygulanması sürdürülmektedir. Şevlerin duraylılığına ilişkin ilk önemli katkının 19.Yüzyıl'da Fransa'da kanal inşaatlarında önemli güçlükler yaşayan mühendis Collin tarafından yapıldığı bilinmektedir. ANALİZ YÖNTEMLERİ 1.Dilim Yöntemi İsveç Dilim Yöntemi (Fellenius,1936) Basitleştirilmiş Bishop Yöntemi (Bishop,1955) Basitleştirilmiş Janbu Yöntemi (Janbu,1954) Spencer Yöntemi (1967)
2. Abaklar Yardımı ile Güvenlik Araştırması Taylor Abakları ( 1937) Bishop-Morgenstern Abakları (1960) Spencer Abakları 3. Kama Yöntemi DEPREM YÜKLERİ ALTINDA ANALİZ Deprem yüklerinin ve kayma dayanımındaki düşmenin birleşik etkisi, etkilenen şevde genel duraylılığın azalması sonucunu doğurmaktadır. Şevlerin deprem yükleri altında analizinde statik benzeşimli yöntemin yanı sıra Newmark yer değiştirme yöntemi, deprem sonrası duraylılık analizi ve dinamik sonlu elemanlar yöntemleri de uygulanmaktadır. SIVILAŞMA İLE OLUŞAN ŞEV BOZULMALARI SIVILAŞMA ANALİZİ 1. Akma kaymaları 2. Yanal Yayılma Sıvılaşma analizinde ilk iş, deprem anında zeminin sıvılaşmaya elverişli olup olmadığını belirlemektir.
Sıvılaşma potansiyelini belirlemede en yaygın analiz türü standart penetrasyon (SPT) deneyidir. ŞEV TEHLİKELERİNİN AZALTILMASI Şev Hareketi Sınıflandırması ( Skempton - Hutchinson ) D/L(%) Tanım 5 10 Kayma(ötelenme) 0.5 3 Akma 15 30 Dönel Göçme Şev göçmelerinin iyileştirilmesinde uygulanan yöntemler başlıca iki grup altında toplanabilir: 1) Kaydıran kuvvetleri azaltmak 2) Direnen kuvvetleri arttırmak Bir dolgu önüne palye eklenmesinin şev yatıklaştırmaya benzer bir etkisi olup kritik yüzey boyunu artırarak daha derine yönlendirmesi beklenir. Kazı şevlerinde teras teşkil etmek palyeye benzer bir düzenleme olup yeterli genişlikteki teraslarla bir şev, yükseklikleri daha az birçok şeve bölünmüş olmakta ve sonuçta güvenlik arttırılmaktadır.
Kayma mukavemetinin arttırılması daha çok dolgu şevlerinde zemine çimento, kimyasal bağlayıcılar, asfalt, kireç gibi katkı maddeleri katarak dolgu yapılması durumunda etkili olmaktadır. Kazılarda ve doğal şevlerde duraysızlıklar; çimento enjeksiyonu, ısıtılmış gaz uygulaması, asfalt emülsiyonu enjeksiyonu, zeminin dondurulması, elektro osmoz gibi yöntemlerle iyileştirilmektedir. ŞEV DURAYLILIĞINI ARTIRMAKTA KULLANILAN DİĞER YÖNTEMLER 1.) Dayanma Yapıları 2.) Bitkilendirme 3.) Drenaj 4.)Kazık Uygulaması 5.) Ankrajlar 6.)Geotekstil Kullanımı YER ALTI SUYUNUN ŞEV STABİLİTESİ ÜZERİNDE DENGE BOZUCU ETKİLERİ 1.Kohezyonlu direncin azalması veya sıfıra düşmesi, 2. Boşluk suyu basıncı oluşumu ile efektif gerilmenin ve dolayısıyla kayma direncinin azalması,
3. Şevin kaydırıcı kuvvetlerini artıran ve emniyet faktörünü azaltan yatay eğimli sızma kuvvetlerine neden olması, 4. Kayma yüzeylerinin kayganlaşmasını sağlaması, 5. Depremler veya diğer ciddi şoklar esnasında sıvılaşma yenilmelerine neden olan, yer altı suyunun zemin gözeneklerinde tutulması. KARADENİZ SAHİL YOLU ŞEV UYGULAMALARI BOLAMAN-PERŞEMBE YOLU GÜZERGAH PLANI
KAYA BULONU UYGULAMASI PÜSKÜRTME BETON UYGULAMASI TAŞ DUVAR ÖRÜLMESİ
FORE KAZIK UYGULAMASI İSTİFSİZ TAŞ DOLGU ANROŞMAN KAPLAMA UYGULAMASI
İSTİFLİ TAŞ DOLGU KAFA HENDEĞİ KAZISI ŞEV DESTEKLEME SİSTEMİ
TEŞEKKÜRLER!!!