. ÖÜ EETİ ODE SOU - DEİ SOUN ÇÖZÜEİ. Teln kest alanı, 400 mm 4.0 4 m. a a a a n boyu,, a n kest alanı, a.a a a a Teln drenc se, ρ., 500 4.0 6. 4 5 Ω dur. 40. Telden geçen akım, ohm kanunundan, 40 48 amper 5 CEP D n drenc, a ρ a t a nn boyu,, a nn kest alanı, a.a 4a nn drenc, a ρ 4a ρ $ d n 4 a.() 4 CEP 4. lsıtılan teln dren c, o.( + α. t) 00.( + 0,009.(00 0)) 9 Ω bulunur. CEP C 5. Devreden geçen proton sayısı, q (N e + N p ) q e 8 (.0 9 + N p ).,6. 0 9 8 4,8 +,6. 0 9. N p,,6.0 9. N p N p.0 9 ta ne CEP C 6. ve let ken le r nn d renç le r,. Teln drenc, o ρ, l dır., ρ. r. r, ρ. 4rr Tel kye katlanırsa, özdrenç ρ ρ, boy, alan Ta ra ta ra a oran la nır sa,., ρ r ρ r. 8. 8, ρ ρ. 4rr CEP E, en drenç ı ρ 4 7.. ara lık ta doğ ru nun eğ m sa bt ol du ğun dan, sabttr. una göre ve adeler doğrudur. CEP E. ara lık ta doğ ru nun eğ m azal dı ğın dan a de s de aza lır. u du rum da. ara lık ta d renç düz gün ola rak aza lır. CEP E 80 EETİ E NETİZ
ODE SOU - DEİ SOUN ÇÖZÜEİ.. Ω Ω Ω ser Devrey daha açık çzersek, el Ω Ω Ω - arasındak eşdeğer drenç, el 6 + 6 + eş Ω el + + 6 eş Ω CEP CEP 4.. k sa devre eş 6 eş 6 CEP CEP C EETİ E NETİZ 8
5. Paralel Paralel Paralel Paralel 8. / / / / Ser o yu olan let ke nn d ren c ol du ğun dan, Ω Ser 4. eş 4+ eş Ω 7 6. Ω CEP D o yu olan let ke nn d ren c o yu olan let ke nn d ren c ol du ğun dan, bo yu olan let ke nn d ren c, olan let ke nn d ren c k sa devre Ω Ω el ++ 8 4 n CEP E Ω CEP C 7. 9. k sa devre + + + & 9 9 9 6 - ara sın da k eş de ğer d renç, + CEP E + CEP C 8 EETİ E NETİZ
0. N k sa devre N N N N N N N k sa devre k sa devre N. Ω Ω Wheatstone köprüsü Şe kl de k dev re de Whe ats to ne öp rü sü ol du ğundan dev re mz aşa ğı da k şe kl de k g b 6 n CEP. - ara sın da k d renç ler açı la cak olur sa so ru da ha ra hat çö zü le b lr. Ω 6. + 6 CEP 0Ω Ω Ω 0Ω Ω 0Ω 0Ω Ω + CEP C EETİ E NETİZ 8
ODE SOU - TEİ SOUN ÇÖZÜEİ. el n 4 W. Ι nah tar açık ken d ren c üze rn den akım geçmez. u du rum da dev re nn eş de ğer d ren c, nahtarlar açıkken eşdeğer drenç, eş, akım olsun. nahtarlar kapatılırsa, devrenn eşdeğer drenc, eş. c. m 5 + eş + Üre te cn ge r l m,. eş 6.5 0 nah tar ka pa tıl dı ğın da eş de ğer d renç, ı. ı eş 0 7,5. ı eş ı eş ı eş +. +. 4 + + 6 + nakol akımı se, CEP C 5 5 5 bulunur. kımların oranı, 5 5 CEP. Ι 6Ι 4Ι Ι Ι Ι Ι Şe kl de k 5 ta ne d renç pa ra lel ol duk la rın dan, akımla d renç ters oran tı lı pay la şı lır.. 6 + 4 + + + 7 4 + + 9 kım la rın ora nı, 7 7 9 9 CEP 84 EETİ E NETİZ
4. k sa devre 6. 5 9 6 4 0 6 volt 4 5 mpermetre deal olduğundan ç drenc sıırdır. Dolayısı le drenç kısa devre u durumda devrenn eşdeğer drenc, 4 eş + 4 4 9 4 6 nakol akımı, 6 o 6 6 el mpermetre luk drenç üzerndek akımı gösterdğnde,. d ren c, olur. + d ren c e se r bağ lan dı ğın dan, 5 + olur. o 6 CEP C Ι' 5. l 4 Ι 5 r l 4 r l/ r/ Z, ve Z tellernn drenc,, t. r.( r), t. r. r 0Ω, Z t. r r. b l t., 0Ω r. r 0Ω Ι t., r. r 40Ω 0Ω 0Ω 40Ω Z ve ge r lm le r eşt ol du ğun dan, 5.. 5 5 & 5, 9 9 + 6 5+ 6 6 9 6 Ι ve Ι oranlanırsa bulunur. CEP D 80olt Ι akımının büyüklüğü, 80 bulunur. 40 CEP D EETİ E NETİZ 85
ODE SOU - 4 TEİ SOUN ÇÖZÜEİ. 4. + 4 drencnden akımı geçerse, drencnden, 4 drencnden se akımı geçer. u durumda,. Paralel kollarda drençler eşt olduğunda akımlar da eşttr. u durumda, 4. 4.. 4. 4. ve tara taraa oranlan rsa, uradan, > bulunur. CEP C.. 6 bulunur. CEP 4. Ι. Ι ε rω Dev re den ge çen akım, 0 5 4 olt met re nn gös ter d ğ de ğer 0 volt ol du ğun dan, Ι. 5 Üre te cn ge r l m, Ι. eş 5. (4 + 6) 50 0 Ι. 5 Ι 4 Dev re nn eş de ğer d ren c, eş + 5 + + u du rum da, ε Ι. eş 4. 48 volt CEP E 4 ohm luk d ren cn ye r ne luk d renç bağ lan dığın da, ı 50 5 ı ( 6+ 4) el 5.. 4 5 CEP D 86 EETİ E NETİZ
5. ODE SOU - 5 TEİ SOUN ÇÖZÜEİ + ε40 rω k sa devre. + Dev re nn eş de ğer d ren c, eş + 4 + 4 na kol dan ge çen Ι akı mı, 40 5 8 el olt met re nn gös ter d ğ de ğer, Dyotlar tek yönde akım geçrdğnden ampermetresnn üzernden akım geçmez. CEP Ι. 5. 5 volt CEP C. D 8 D 4 D ε 6 5 5 6. D dyotu akıma ters bağlı olduğundan üzernden akım geçmez. D ve D dyotları üzernden akım geçer. na koldan gelen akım 5 se 5 kım le drenç ters orantalı olduğundan se 4 o mpermet re nn ç d ren c sıırdır. oltmetrenn ç drenc çok büyüktür. olt met re, anah tar açık ken ve ka pa tıl dı ğın da pl üze rn de k ge r l m okur. anah ta rı ka pa tıl dı ğın da d ren c kı sa dev re Do la yı sıy la eş aza lır, akım ar tar. olt met re nn gös ter d ğ de ğer de ğşmez. CE P u durumda, 5 5 4 4 CEP EETİ E NETİZ 87
TEST ÇÖZÜE DİENÇE. sa devre Paralel Şekl de gös terlen dren c kısa dev re u durum da dev renn eş değer dren c, 4. Ω Ω Ω eş 4 + eş 5 + + 6 dur. 4 5 CEP CEP E. 0Ω 0Ω 5. eş + + 5 CEP. 6 Z ser W 6 6 6 Z 4 el 0Ω 0 + 0 + 6 0 eş Ω CEP D ser 6. 7Ω 7Ω 7Ω 7Ω ser 7 Z 6 Z 7 7 8 Z 7 Z.7 7 +7 8 CEP C 7Ω k sa devre 7Ω 7Ω 7Ω 7Ω k sa devre Şe kl dk kat l ce n ce len d ğn de, k d renç kı sa devre, d ğer d renç ler se pa ra lel bağ lı dır. u du rum da dev re nn eş de ğer d ren c, eş 7 7 Ω 7 CE P C 88 EETİ E NETİZ
7. 9. 6 8 8 8 8 6 ser 6 6 ser 6 ser - noktaları arasındak eşdeğer drenç, el 6 + + 5 6 eş 7 0 Ω CEP 6 ser 8. k sa devre 6 6 el 6 + + 0 CEP C 6 eş CEP EETİ E NETİZ 89
0. ser 4 4 ser 4 4 ser 4 + + 4 4 eş el CEP C. Dev re n ce len d ğn de d renç le rn br b r ne pa ra lel bağ lı ol du ğu gö rü lür. u du rum da eş de ğer d renç, eş n 5 CEP. Şe kl de k tüm d renç le rn br ucu, d ğer ucu nok ta sı na bağ lı ol du ğun dan tüm d renç ler pa ra leldr. 0 tane drenç olduğundan; el n 0 CEP 90 EETİ E NETİZ
TEST ÇÖZÜE EETİ. Telden geçen akımın şddet, 4 4 6 Teln herhang br kestnden 8 sanyede geçen elektron sayısı, N.e.t N.,6.0 9 4.8 N 9 60,. N 0.0 9 N.0 0 CEP D. kım-gerlm grağnn eğm elemanın drencn verr. aralığında grağn eğm sabt olduğundan, elemanın drenc değşmez. aralığında grağn eğm azaldığından, elemanın drenc azalmaktadır. potansyel ark 0 ak m lddet CEP D 4. r letkenn kestnden geçen yük mktarı, q.t q N.e..t N.e.0 5.0 0.,6.0 9 0 8.0 8 CEP E r0 5. anahtarı açık ken: mpermetrenn gösterdğ değer, 6 anahtarı kapalı ken: na koldan geçen akım, mpermetrenn gösterdğ değer, 4 ve akımları tara taraa oranlanırsa, 4 4 CEP C r anahtarı açık ken: 5 6 0 anahtarı kapalı ken: 0 6 5 oltmetrenn gösterdğ değer,. 6. CEP C EETİ E NETİZ 9
6. Şe kl de k dev re de anah- r ta rı ka pa tıl dı ğın da pa ra lel olan d renç sa yı sı ar ta ca ğından, dev re de k eş de ğer r d renç aza lır. na kol dan ge çen Ι akı mı ar tar. u Ι ε du rum da am per met re nn r gös ter d ğ de ğer ar tar. r olt met re d renç le re ve ürete ce pa ra lel ol du ğun dan, volt met re ay nı za man da üre te cn üze rn de k ge r lm öl çer. ε Ι.r a de sn de ε ve r sa bt ol du ğun dan Ι art tı ğın dan aza lır. CEP E 9. anahtarı açık ken: 8 r0 6 4 anahtarı kapalı ken: mpermetrenn gösterdğ değer, 7. / / /6 6 4 4 6 oltmetrenn gösterdğ değer, / / Şeklde görüldüğü gb,, 6. 4. 8 CEP C kımların oranı se, 6 CEP 0. 7 0 5 5 0 8. 5 6 6 5 0 r 5 60 6 5 6 8 r0 Şeklde görüldüğü gb ampermetre 5 amper gösterr. 6 CEP D na koldan geçen akım, 60 5 7 Şeklde görüldüğü gb, ampermetre amper gösterr. CEP D 9 EETİ E NETİZ
. 6 r0 Elektrk devresndek ve luk drençler kısa devre mpermetrenn gösterdğ değer, 4 4 6 CEP D. 4 6 6 6 r Üretecn emk sı, 6 5 0 CEP D EETİ E NETİZ 9
TEST ÇÖZÜE EETİ. 4. 8 N P gerlm.( + 8) + 40.0 gerlmnden, anah ta rı ka pa tı lır sa, d ren c p le pa ra lel bağ lanır ve üze rn de k ge r lm mak s mum CE P (8 + x). 4 (8 + x). 8 + x x 5. CEP E 9 6 9. 0 7 5 5 5 7 Şeklde görüldüğü gb, ampermetres 7 amper gösterr. CEP C 6. akımı, 4 Şeklde görüldüğü gb, ampermetrenn gösterdğ 9 değer amper CEP D 4. 4 6 0 6 6 6 4 6 6 8 oltmetrenn gösterdğ değer,. 4.4 6 CEP C r na koldan geçen akım, 0 6 5 Şeklde görüldüğü gb, ampermetrenn gösterdğ değer amper CEP 94 EETİ E NETİZ
7. 0. 0 r 6 0 0 r0 8. anahtarı açık ken: 5 0 6 anahtarı kapalı ken: mpermetrenn gösterdğ değer, 0 6 5 CEP D 0 mpermetrenn gösterdğ değer, 0 0 0 + 0 0 CEP. 6 4 r r r 6 anahtarı açık ken: 4 4 anahtarı kapalı ken: 6 4 4 mpermetrenn gösterdğ değer,. CEP E Devreden geçen akım, 4 8 oltmetrenn gösterdğ değer,..6 8 CEP 9. 6. k sa devre r ε anahtarı açık ken: 0 0 anahtarı kapalı ken: mpermetrenn gösterdğ değer, 0 5 6 CEP Şe kl n ce len d ğn de volt met re s, Ι. g b br de ğer Ι akı mı am per met re s nn üzern den ge çe ce ğn den ampermetres de ğer okur. u du rum da d ren c am per met re s yü zün den kı sa dev re ola ca ğın dan volt met re s de ğer göster mez. y nı za man da am per met re s nn üze rnden akım geç me ye ce ğn den am per met re s de de ğer oku maz. u du rum da ve n gös ter d ğ de ğer sı ır dan ark lı dır. CEP C EETİ E NETİZ 95
dı ve Soyadı :... Sınıı :... Numara :... ldığı Not :... ölüm azılı Soruları (Elektrk kımı) ÇÖZÜE.. a).( + ) +. a).. 9 + 4 4 ( + ). b).. 9 + 4 4 6 b). gerlm Z ak m Z + a) n drenc, Z 6 oldu undan,. 6 9 6. 8 c) b) 6 5. 8 70 90 5 + 8 96 EETİ E NETİZ
4. 6. nah tar açık ken, a) ser Ι 4 eş + + 6 0Ω Ι 4. eş 4.0 40 volt nah tar ka pa tı lır sa luk d renç ler kı sa dev re u du rum da, eş + 6 b) + Dev re den ge çen akım, 40 5 amper 8 el luk d renç ha r cn de tüm d renç ler nok ta sı na bağ lı ol du ğun dan kı sa dev re 7. Ω ser ser nahtar aç kken 5. k sa devre. el 0.4 80. ser 6 4 nahtar kapal yken ser 4 4 4 4 + + 8.. 6 volt ı akımı ı 80 amper EETİ E NETİZ 97
8. 0. İlet ke nn ke s tn den ge çen yük mk ta rı, q n.e 5.0 9.,6.0-9 8 C u du rum da olu şan akım, q 8 8 t 6. 7 4 6 + 8 Dev re nn top lam d ren c, eş 4 + 7Ω 4olt r0 na kol dan ge çen akım, 4 6 7 el kım d renç le ters oran tı lı da ğı la ca ğın dan, ı + ı 6 9. ı 6 ı 6 Paralel m per met re nn üze rn den ge çen akım, Ι ı. 4 luk drenç ler bağ lı ol duğun dan, eş 4 u dren cn üzern den geçen akım, el 44 dren c üzern den geçen akım se dren c üzern den geçen akım dren c üzern den geçen akım 6 u durum da, + + 6 m per met re lk dren cn üzern den geçen akımı okur. 4 98 EETİ E NETİZ