HİDROLİK LABORATUARI HİDROLİK LABORATUARI DENEY ALETLERİ 1) Hidrolik Akım Gözlem Tezgâhı Resim 44 de görülen hidrolik akım gözlem tezgahı üzerinde bulunan depo, pompa ve debi ölçerler ile farklı deney sistemlerinin çalıştırılması için kullanılmaktadır. Reynold s Osborne, Bernoulli ve açık kanal savak araçları gibi ilave sistemler ile boru ve açık kanal akımları gözlenebilmektedir. Resim 44. Hidrolik akım gözlem tezgâhı.
2) Reynolds Osborne Deney Düzeneği Resim 45 de gösterilen Reynolds Osborne deney düzeneği boru içinde oluşan türbülanslı ve laminer akımların öğrenciler tarafından gözlemlenebilmesi sağlamaktadır. Resim 45. Reynolds Osborne deney düzeneği 3) Bernoulli Deney Düzeneği Resim 46 da Görülen Bernoulli deney düzeneği öğrencilerin akışkanlar mekaniğinin temel prensiplerinden Bernoulli prensibini boru akımlarında gözlemleyebilmesini sağlamaktadır. Boru içinde oluşan akım ile beraber sistemin toplam enerjisi sabit kalmak üzere hız ve basınç arasında bölüşülmektedir. Resim 46. Bernoulli Deney Düzeneği
4) Borularda Kayıp Ölçümü Deney Sistemleri Resim 48 de görülen Borularda Kayıp ölçümü deney sistemi ile öğrenciler farklı çap ve pürüzlülüğe sahip borularda farklı akım koşullarında oluşan sürekli yük kayıplarını gözlemleyebilmektedirler. Ayrıca sistemde yer alan yersel yük kaybına neden olan dirsek, vana, daralma ve genişleme elemanları ile öğrenciler farklı akım koşullarında yersel yük kayıplarını da gözlemleyebilmektedirler. Resim 48. Borularda Kayıp Ölçümü Deney Sistemleri 5) Savaklarile Açık Kanal Debi Ölçüm Sistemi Resim 49 te görülen Savaklar ile açık kanallarda yaygın olarak kullanılmakta olan üçgen dikdörtgen ve trapez savaklarda öğrencilerin debi ölçümü gerçekleştirmeleri sağlanabilmektedir. Ayrıca sisteme bağlı bulunan debi ölçme sistemleri yardımıyla bu savaklar için düzeltme katsayıları da belirlenebilmektedir. Resim 49 Savaklar ile açık kanal debi ölçüm sistemi
6) Hidrostatik Deney Sistemi Resim 50 de görülen hidrostatik deney sistemi ile farklı batıklık seviyesinde su altında kalan cisimlerde oluşan hidrostatik kuvvetler belirlenebilmektedir. Ayrıca bu kuvvetin etki merkezi de belirlenebilmektedir. Resim 50. Hidrostatik deney sistemi. 7) Akım Görselleştirme Deney Sistemi Resim 51 de görülen Akım Görselleştirme Deney Sistemi ile falı geometrik şekle sahip sistemlerde oluşan akımın ışık yardımıyla görselleştirilmesi sağlanmaktadır. Öğrenciler bu deney düzeneği ile şekil ve yön değiştiren boru sistemlerinde oluşan çevrintileri görsel olarak algılama şansı bulmaktadırlar. Resim 51. Akım Görselleştirme Deney Sistemi
8) Borulu Şebeke Akımı Deney Sistemi Resim 52 de görülen borulu şebeke akımı deney sistemi ile öğrencilerin temiz su dağıtım sistemlerinde sıklıkla karşılaşılan paralel ve seri boru sistemlerinin davranışlarını gözlemlemesi mümkün olmaktadır. Ayrıca farklı akım dağıtım sistemlerinin kendileri oluşturup bu sistemlerin çalışması sırasında oluşan basınç dağılımlarını ve akım dağılımlarını ölçmeleri de mümkündür. Resim 52. Borulu şebeke akımı deney sistemi 9) Yeraltı Suyu Akımı Deney Sistemi Resim 53 te görülen yeraltı suyu akımı deney sistemi ile öğrenciler yeraltı suyu akımını farklı akifer yapıları, beslenme koşulları ve yeraltı suyundan akım alınması durumunda modellemeleri mümkün olmaktadır. Ayrıca kanal boyunca yerleştirilen piezometreler ile bu akım koşullarında oluşan yeraltı su seviye ve basınç değişimlerini ölçebilmektedir. Resim 53. Yeraltı Suyu Akımı Deney Sistemi
10) Hidrolojik Gözlem Deney Sistemi Resim 54 te görülen hidrolojik gözlem deney sistemi ile hidrolojik çevrim sırasında gözlemlenen yağış, yüzeysel akış ve sızma olaylarını gözlemlemeleri mümkün olmaktadır. Ayrıca sistem üzerinde yer alan debi ölçün araçları yardımıyla farlı yağış ve zemin koşulları için ölçün yapabilmektedirler. Resim 54. Hidrolojik gözlem deney sistemi. 11) Elektromanyetik Debimetre Resim 55 de görülen elektromanyetik debimetre laboratuvar içinde kurulan herhangi bir deney sisteminin boru hattına monte edilebilmektedir. 100 mm çapa sahip elektro manyetik debimetre ile hassas ve güvenilir olarak debi ölçümü yapılabilmektedir. 2014 yılında laboratuvar alt yapı geliştirme projesi kapsamında alınmıştır. Resim 55 Elektromanyetik debimetre
12) Taşınabilir Ultrasonik Debimetre Resim 56 da görülen taşınabilir ultrasonik debimetre laboratuvarlar içinde kurulan herhangi bir deney sisteminin boru hattına ya da laboratuvar dışında her hangi boru üzerine montaj yapılarak debi ölçümü yapılabilmektedir. 25 mm çaptan 1 m çapa kadar olan her hangi bir boru sistemine ultrasonik debimetre bağlanarak hassas ve güvenilir olarak debi ölçümü yapılabilmektedir. 2014 yılında laboratuvar alt yapı geliştirme projesi kapsamında alınmıştır. Resim 56 Taşınabilir ultrasonik debimetre 13) Pitot Tüp Noktasal Hava Hızı Ölçüm Aleti Resim 57 de görülen pitot tüp noktasal hız ölçüm sistemi ile laboratuvarlar içinde kurulan herhangi bir deney sisteminde yada laboratuvar dışında noktada hava hızı ölçümü yapılabilmektedir. Elektronik ölçüm aparatına bağlanarak hassas ve güvenilir olarak ölçüm yapılabilmektedir. 2014 yılında laboratuvar alt yapı geliştirme projesi kapsamında alınmıştır. Resim 57. Pitot Tüp Noktasal Hava Hızı Ölçüm Aleti
14) Basınç Transmitterleri Resim 58 de görülen basınç transmitteri noktasal olarak basınç ölçüm sistemi ile laboratuvarlar içinde kurulan herhangi bir deney sisteminde ya da laboratuvar dışında her hangi bir sistemde noktasal basınç ölçümü yapılabilmektedir. Laboratuvar kapsamında elektronik ölçüm aparatına bağlanarak hassas ve güvenilir olarak ölçüm yapılabilmektedir. Laboratuvarımızda 3 ayrı ölçüm aralığında 5 adete basınç transmitteri bulunmaktadır. 2014 yılında laboratuvar alt yapı geliştirme projesi kapsamında alınmıştır. Resim 13 Basınç Transmitterleri 15) Sonik Su Yüzeyi Seviye Okuma Transmitterleri Resim 59 da görülen sonik seviye transmitterleri noktasal olarak seviye ölçümü için kullanılmaktadır. Laboratuvarlar içinde kurulan herhangi bir açık kanal deney sisteminde noktasal seviye ölçümü yapılabilmektedir. Laboratuvar kapsamında elektronik ölçüm aparatına bağlanarak hassas ve güvenilir olarak ölçüm yapılabilmektedir. Laboratuvarımızda 3 ayrı ölçüm aralığında 6 adete sonik seviye transmitteri bulunmaktadır. 2009 yılında hidrolik laboratuvarında yürütülen araştırma projesi kapsamında alınmıştır. Resim 59. Sonik seviye transmitterleri
16) Data Okuma Kartı Resim 60 da görülen data okuma kartı yardımıyla analog giriş çıkışı olan transmitterlerin verileri dijital veriye çevrilerek bilgisayarda depolanabilmektedir. Aynı anda 16 ayrı ölçüm transmitterin verisi okunup saklanabilmektedir. Data kartı laboratuvar içinde kullanılabildiği gibi uygun koşullar sağlandığında laboratuvar dışında kullanılabilir..2009 yılında hidrolik laboratuvarında yürütülen araştırma projesi kapsamında alınmıştır. Resim 60. Data okuma kartı