29 İSG011 1/7 İSG PROJE YÖNETİMİ İSG PROJE YÖNETİMİ ve ACİL DURUM PLÂNI AMAÇ: İSG de Proje yönetimi ile tehlike araştırma yöntemleri hakkında bilgilendirme Slayt III BÖLÜM CPM GANT PERT YÖNTEMİLERİ VE ÖRNEĞİ 2016 Güz dönemi Nurdoğan İNCİ Elektrik Mühendisi GEDİK ÜNİVERSİTESİ Öğretim görevlisi İSG PROJE YÖNETİMİ 1
ANALİZ VE PROJE YÖNTEMLERİ BALIK KILÇIĞI metodu, güçlü olduğumuz ve büyük fırsatların yattığı alanlara odaklanmamızı sağlar. PARETO ANALİZİ, önemli nedenleri daha az önemde olan nedenlerden ayırmak için kullanılan bir yöntemdir SWOT analizi, güçlü olduğumuz ve büyük fırsatların yattığı alanlara odaklanmamızı sağlar. CPM, proje yönetiminde bitim süresini etkilemeden aktivite bolluk zamanın kullanabilme imkanı yaratır. Gantt çizelgesi, proje yönetiminden bağımsız özel amaçlar için kullanılan iş yönetiminde planlamaya yönelik grafik tasarımıdır. PERT, program değerlendirme ve gözden geçirme ile belirlenmiş bir teslim zamanında bitirme olasılığını bulmak için kullanılır. 2
CPM / PERT CPM / PERT * * Dr. Özgür Kabak 3
CPM / PERT CPM Eğer tüm faaliyetlerin süreleri kesin olarak biliniyorsa proje için gerekli süre, CPM Kritik Yol Yöntemi (CPM - Critical Path Method ) ile belirlenebilir. CPM ile faaliyetlerin proje toplam süresini uzatmadan ne kadar ertelenebileceğini bulmak için de kullanılabilir. 4
CPM / PERT CPM/PERT UYGULAMA ALANLARI Bina, hava alanı, yol vb. inşaat projelerinin programı, Yeni bilgisayar sistemlerinin yüklenmesi, Yeni ürünlerin tasarımı ve pazarlaması, Gemi imalatı, Bu çalışmalar içinde İş Sağlığı ve Güvenliği konularında da kullanılabilir 5
CPM / PERT CPM/PERT ortak altı adım 1. Proje ve önemli faaliyetleri tanımla, 2. Faaliyetler arası ilişkileri tanımla. 3. Öncelik ilişkilerini belirle, 4. Aktiviteler Ağını çiz, 5. Faaliyetler için yapılma süresi ve/veya maliyeti tahmini et, 6. Ağdaki en uzun yolu (kritik yol) hesapla ve belirle, 6
CPM / PERT CPM/PERT ile cevaplanabilir sorular Proje ne zaman bitecek? Projedeki kritik faaliyetler ve işler neler? Kritik olmayan faaliyetler hangileri? Belirli bir zamanda projenin bitme olasılığı ne? Proje, plâna göre yürüyor mu? Plan ileride veya geride mi? Proje bütçenin üzerinde mi? Altında mı? Projeyi zamanında bitirebilmek için yeterli kaynak var mı? Eğer proje planlanandan önce bitirilmek isteniyorsa bu en az maliyet ile nasıl yapılabilir? 7
CPM / PERT CPM/PERT in avantajları Proje yönetiminin çeşitli aşamalarında kullanılabilir, Matematiksel olarak hesaplamalar kolay yapılabilir, Ağ gösterimi ile faaliyet ilişkileri görülebilir, Kritik yol ve gevşek zaman analizleri kolay hesaplanabilir, Ağ projelerin belgelenmesi için önemli bir kaynak oluşturur, Gecikme ve aksamalar görülür ve hemen önlemler alınır, Sadece süreleri değil maliyetler de takip edilebilir. Çok çeşitli projelerde ve sektörlerde uygulanabilir, 8
CPM / PERT CPM/PERT sınırlamaları Proje faaliyetleri açık olarak tanımlanmalıdır. Birbirlerinden bağımsız olmalıdır ve ilişkiler değiştirilemez. Öncelik ilişkileri belirli olmalıdır PERT teki faaliyet zamanları Beta olasılık dağılımına uymalıdır. Bu dağılıma uyduğu doğrulanmalıdır. Süre tahminleri genelde özneldir ve yöneticilerin görüşlerine bağlıdır. Kritik yola çok fazla odaklanılması riski ile karşılaşılabilir. 9
CPM / PERT CPM/PERT uygulanması CPM veya PERT uygulanabilmesi için projeyi oluşturan faaliyetlerin listesi gereklidir. Tüm faaliyetler bittiğinde proje de biter. Her faaliyet için ondan önce bitmesi gereken faaliyetlerin (öncül faaliyetler) listesi verilmelidir. Öncelik ilişkilerini içeren Proje Ağı hazırlanmalıdır burada bağlantı şeması ( ) kullanılır. 10
CPM / PERT PROJE AĞININ ÇİZİLME KURALLARI 1. Düğüm 1, projenin başlangıcını ifade eder ve düğüm 1 den çıkan bağlantılar önceliği olmayan faaliyetlerdir. 2. Projenin bitişini ifade etmek üzere bir bitiş düğümü ilave edilmelidir. 3. Ağdaki düğümler öyle numaralandırılmalıdır ki; herhangi bir faaliyetin bittiğini gösteren düğüm her zaman faaliyetin başladığı düğümden daha büyük numara ile ifade edilmelidir. 11
CPM / PERT PROJE AĞININ ÇİZİLME KURALLARI 4. Bir faaliyet, ağda birden fazla bağlantı aktivite ile gösterilemez. 5. İki düğüm sadece bir bağlantı ile birleştirilebilir. 6. Başlatılacak faaliyete öncül olabilecek biten bir faaliyet olduğunda ve aynı zamanda 4. ve 5. kurallara uymak için ağa sıfır süreli bir yapay ( kukla) faaliyetler eklenebilir. 12
CPM / PERT CPM Şebeke diyagramının Hazırlanışı 13
CPM CPM Şebeke diyagramının hazırlanışı Diyagramda oklar aktiviteleri ve düğümler olayları gösterir. Olay bir veya daha fazla aktivitenin başlaması veya tamamlanması olarak tanımlanır. 14
CPM CPM Şebeke diyagramının hazırlanışı İzlenmesi gereken kurallar: Bir başlangıç ve bitiş düğümü bulunur Her aktivite tek bir ok ile bir kez gösterilir. İki aktivite aynı başlangıç ve sonuç olayı ile gösterilemez, Bu durumda zaman değeri olmayan bir kukla aktivite kullanılır. 15
CPM CPM Şebeke diyagramının hazırlanışı Öncelik ilişkilerini doğru yansıtmak için şu sorulara cevap aranır; Bu aktivite başlamadan önce hangi aktiviteler tamamlanmalıdır? Bu aktiviteyi hangi aktiviteler izleyecektir? Bu aktivite hangi aktiviteler ile birlikte yapılabilecektir? 16
CPM - PERT CPM Şebeke diyagramının hazırlanışı Örnek olarak Acil durum planlamasının hazırlık safhasını çizelim 17
CPM CPM Şebeke diyagramının hazırlanışı Acil Durum sistemi için CPM metodu ile projelendirilmesi Y 18
CPM - PERT CPM Şebeke diyagramının hazırlanışı Örnek olarak Acil durum planlamasının hazırlık safhasını çizelim 19
CPM - PERT CPM Şebeke diyagramının hazırlanışı Aktivite süre değerlerini aktivite üzerinde belirtelim 20
CPM - PERT CPM Şebeke diyagramının hazırlanışı Örnek olarak Acil durum planlamasının hazırlık safhasını çizelim 21
CPM - PERT CPM Şebeke diyagramının hazırlanışı En erken başlama ve bitme ve En geç başlama ve bitme zamanlarını işleyelim 22
CPM - PERT CPM Şebeke diyagramının hazırlanışı Kritik hattın belirlenmesi 23
CPM - PERT CPM Şebeke diyagramının hazırlanışı ÖRNEK UYGULAMA TETKİK EDİLEBİLİR 24
İSG PROJE YÖNETİMİ GANTT Çalışmaları GANT PROGRAMI CPM ile yapılan programın çubuk diyagram şeklinde sunulması İSG PROJE YÖNETİMİ 25
GANTT GANTT 26
GANTT Gantt çizelgesi iş yönetiminde planlamaya yönelik grafik tasarımı, iki şekilde açıklanır «İnsanın kaydı", her işçinin ne yapması gerektiğini gösterir ve ne yaptığını verir. «Günlük çalışma dengesi", yapılan çalışmanın miktarını ve yapılması gereken ortalamayı gösterir. "Üretim kartları" her gün işin ne kadarının yapıldığını gösterir etkinlik miktarı zamana bağlı olarak ölçülür; "Etkinlik miktarı" zamana bağlı olarak yapılandırılması önerilir. "Makine çizelgeleme " yüksek bir düzeydedir. 27
İSG PROJE YÖNETİMİ GANTT İSG PROJE YÖNETİMİ 28
İSG PROJE YÖNETİMİ GANTT Bu yöntemin en büyük eksikliklerinden biri, Faaliyetler arasındaki tüm mantıksal bağlantıların gösterilememesidir. Dolayısıyla bu diyagramlar; Bir safhadaki gecikmenin diğer safhalara nasıl bir etki yapacağını göstermez. Ayrıca bu yöntem ile planlama da, sadece kısıtlı miktarda kontrol faaliyetleri yürütülebilmektedir İSG PROJE YÖNETİMİ 29
30
CPM / PERT PERT Şebeke diyagramının Hazırlanışı 31
PERT PERT Proje Değerlendirme ve Gözden Geçirme Tekniği Eyleme yönelik zaman tahmini yapan bir şebeke analizidir. Eylem sürelerinin kestirilmesinde güçlük çekilen projelerde kullanılmak üzere tasarlanmıştır CPM ve PERT arasındaki temel farklılık, bu yöntemlerin ilk tasarımları göz önünde tutulduğunda, çözmek istedikleri problemlerin farklılığından ve yaklaşımlardaki değişiklerden kaynaklanır. 32
PERT PERT Olasılık üç zaman tahmini yaklaşımı olarak tanımlanabilir. a: İyimser, icra çok iyi giderse gereken zaman b: Kötümser, her şey kötü giderse gereken zaman m: En olası, icra normal giderse gereken zaman D gerçek eylem süresinin ortalaması Faaliyetin ortalama beklenen süresi: D = (a+4m+b)/6 Varyans: σ 2 = [ (b-a)/ 6] 2 Standart sapma: σ = (b-a)/6 33
PERT PERT projenin farklı tarihlerde tamamlanma olasılıklarını hesaplamak, Z: projenin belli bir sürede tamamlanma olasılığı T: projenin programlanan süresi, T c : projenin beklenen bitirilme süresi σ c : standart sapmayı Z = ( T - T c ) / σ c 34
CPM CPM: Kritik Yol Yöntemi Faaliyetlerin tamamlanma zamanları, belirli bir faaliyetin tamamlanması için harcanan adam saat ve maddi kaynağa bağlıdır. Deterministik Yaklasım projenin farklı tarihlerde tamamlanma olasılıklarını hesaplamak, arada oluşacak aksamaların sonuca etkisini hemen görebilmek, zaman bolluklarını bularak insan, zaman ve makine planlamaları daha ekonomik durum yaratma imkanlarını verir 35
PERT CPM Program Değerlendirme ve Gözden Geçirme Tekniği Pert Şebeke diyagramının hazırlanışı Eğer faaliyetlerin süreleri kesin olarak bilinmiyorsa proje için belirlenmiş bir teslim zamanında bitirme olasılığını bulmak için Program Değerlendirme ve Gözden Geçirme Tekniği PERT yöntemi kullanılabilir. (PERT-Program Evaluation and Review Technique ) 36
PERT CPM Program Değerlendirme ve Gözden Geçirme Tekniği Pert Şebeke diyagramının hazırlanışı Genelde CPM tekniğinden faklı değildir. Proje eylemlerinin zaman tahminleri olasılıksal bazda yapılır. Bu nedenle, PERT olasılıksal üç zaman tahmini yaklaşımı olarak tanımlanabilir. 37
PERT Pert Şebeke diyagramının hazırlanışı PERT yönteminde her eylem için üç zaman tahmini yapılır. a: İyimser, icra çok iyi giderse gereken zaman b: Kötümser, her şey kötü giderse gereken zaman m: En olası, icra normal giderse gereken zaman M: En olası zaman değerinin, (a + b)/2 orta noktası ile çakışması gerekmez; orta noktanın sağında veya solunda olabilir. (Beta olasılık dağılımı) 38
PERT 39
PERT Pert Şebeke diyagramının hazırlanışı PERT yönteminde BETA olasılık dağılımı D gerçek eylem süresinin ortalaması (D ); D = (a+4m+b)/6 a: İyimser, b: Kötümser, m: En olası Doğrusal yaklaşık bağıntısı kullanılır. 40
GELECEK KONU II. BÖLÜM DÖNEM PROJESİ HAZIRLIK KURALLARI 41