TÜRK YARGISININ İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ KONUSUNDA KAPASİTESİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ STRENTHENING THE CAPACITY OF TURKISH JUDICIARY ON FREEDOM OF EXPRESSION AVRUPA BİRLİĞİ - AVRUPA KONSEYİ ORTAK PROJESİ EUROPEAN UNION - COUNCIL OF EUROPE JOINT PROJECT 3. YUVARLAK MASA TOPLANTISI THIRD ROUND TABLE MEETING ON RAISING AWARENESS ON FREEDOM OF EXPRESSION Balancing Conflicting Rights 1: Freedom of Expression and Defamation Çatışan Haklar: İfade Özgürlüğü ve Hakaret ANKARA, Swiss Hotel Ankara 23 24 Mart / 23 24 March 2016
İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ KONUSUNDA FARKINDALIK YARATMA: 3. YUVARLAK MASA TOPLANTISI Çatışan Haklar Dengesi 2: İfade Özgürlüğü ve Hakaret İfade Özgürlüğü ve Hakaret konularını kapsayan Çatışan Hakların Dengelenmesi üzerine bir buçuk gün sürecek üçüncü uvarlak masa toplantısı 23-24 Mart 2016 tarihlerinde Ankara da gerçekleştirilecektir. Bu toplantının temel amacı, AİHS Madde 10 da belirtilen çatışan haklar ile hakaret konusu bağlamında AİHM ve Türk ulusal mahkemeleri nezdinde nasıl bir denge kurulduğunu analiz etmektir. Her oturum, bu iki hakkın dengelenmesine dair ulusal ve uluslararası içtihatlar ile zenginleştirilecektir. Katılımcılar: İfade Özgürlüğü ve Hakaret alanında çalışmalar yapan sivil toplum örgütleri, gazeteciler, avukatlar, akademisyenler ve yargı mensupları arasında diyaloğu ve deneyim paylaşımını sağlamaya yönelik yuvarlak masa toplantısı şeklinde düzenlenecektir. Yöntem: İfade Özgürlüğü ve Hakaret alanında çalışmalar yapan sivil toplum örgütleri, gazeteciler, avukatlar, akademisyenler ve yargı mensupları arasında diyaloğu ve deneyim paylaşımını sağlamaya yönelik yuvarlak masa toplantısı şeklinde organize edilecektir. 1. Toplantıya 35 kişinin katılması planlanmıştır. 2. Toplantı katılımcılarının en az yarısı yargı mensuplarından oluşmalıdır. Diğer katılımcılar olarak gazeteciler, akademisyenler, sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinin katılımı sağlanmalıdır. 3. Toplantı bütün katılımcıların bir arada yer aldığı ve konuyu farklı boyutlarıyla ele aldıkları, beş oturumdan oluşacaktır. Çağrılı konuşmacıların olduğu bu beş oturumun ardından katılımcıların söz alabilmesi ve soru sorabilmesi, tartışmaların yürütülebilmesi için yeterli zaman ayrılması özellikle önemlidir. 1
Toplantı öncesi aşağıdaki adımlar izlenecektir: 1. Tanışma ve hoş geldiniz: Kolaylaştırıcı 2. Oturumdan beklentiler/oturumun genel hedefleri: Kolaylaştırıcı 3. Katılımcıların tanışması: a) Katılımcıların kendini tanıtması ve kısaca beklentilerini belirtmeleri: YMT katılımcıları aynı olacağı için, bu adım sadece ilk oturumun başında izlenecek bir adımdır b) Tartışılacak soruların bir araya getirilerek bilgisayara kaydedilmesi. 4. Plan, süre ve temel kuralların tartışılması: Kolaylaştırıcı 5. Uzlaşmaya varılması ve yuvarlak masa hedeflerinin ve temel kurallarının özetlenmesi: Kolaylaştırıcı 6. Kolaylaştırıcı katılımcılara, katılımcı yorumlarının gizli tutulacağını ve çıkar çatışmasına yol açacak veya güveni suiistimal edecek şekilde kullanılmayacağını hatırlatmalıdır. 7. Kolaylaştırıcı ayrıca grup katılımcılarından bir kişinin not alacağını da belirtmelidir. Toplantı sonuçları paylaşılmadan önce, katılımcı yorumlarının gizli kalmasını sağlamak adına bu notlar kolaylaştırıcı ve proje ortakları (AK, TAA) tarafından gözden geçirilecektir. Ses kaydı alınmayacaktır. 2
1. Gün/1 st Day 23 Mart / 23 March 2016, Wednesday 09:00-09:30 09:30-09:40 09:40-10:15 Registration Kayıt Sn./Mr Michael INGLEDOW Avrupa Konseyi Ankara Program Ofisi Başkanı Head, Council of Europe Programme Office in Ankara Toplantı hakkında bilgilendirme / Remarks about the meeting Sn./Ms Güniz Gürer, Proje Yöneticisi, AK / Project Officer, CoE Her bir katılımcının kendini tanıtması ve hakaret ve ifade özgürlüğü (İÖ) konusundaki fikirlerini paylaşması İfade Özgürlüğü ve Hakaret üzerine Angelika Nussberger, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Yargıcının röportajının katılımcılar ile izlenmesi (5 dakika) http://ifadeozgurlugu.taa.gov.tr/tr/videolar/ 10:15-11:15 Sn./Ms Elena Elena.JOVANOVSKA- BREZOSKA, Proje Koordinatörü, AK / Project Coordinator, CoE Sn/Mr Erkan Duymaz, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Hukukçu / Lawyer; European Court of Human Rights İlk Oturum: AİHM Kararları çerçevesinde Hakaret / Session 1: Defamation in View of ECtHR Judgments Bu oturumda itibarın korunması ve gazetecilik standartları bağlamında AİHM in hakaret ile ilgili vermiş (Türkiye ve diğer ülkeler) olduğu güncel kararlar tartışılmalıdır. Kamuya mal olmuş kişiler, ünlüler, akademisyenler ve politikacılara karşı açılan hakaret davası örnekleri dahil olmak üzere AİHM içtihadı kapsamında orantılılık ve çatışan hakların dengelenmesi (AİHS 8. Madde ile 10. Madde) unsurlarına odaklanılmalıdır. Moderatör konuşmacı ve katılımcılara sorular sorarak müzakereleri yönetmelidir. Tartışma için önerilen AİHM davaları: MUSTAFA ERDOĞAN ve Diğerleri - Türkiye POYRAZ - Türkiye SORGUÇ - Türkiye Pipi -Türkiye kabul edilemez Discussion and Questions and Answers sub-session / Soru ve Cevaplar 3
11:15-11:30 11:30-12:30 Sn./Ms Natacha De Roeck, HELP Program Birimi Başkanı, AK/ Head of HELP Unit, CoE Coffee Break / Kahve Arası İkinci Oturum: HELP Programı / Session 2: HELP Programme İfade Özgürlüğü Projesi kapsamında Hakaret ile ilgili online eğitim Proje kapsamında geliştirilen ifade özgürlüğü ve hakaret konulu online eğitim konuyla ilgili temel standartlar dahil olmak üzere hem AİHM hem de yerel mahkemelerin içtihatlarını kapsamaktadır. Bu araçla hedeflenen AİHM standartları aracılığıyla ifade özgürlüğü konusunda itibarın korunması hakkı bağlamında farkındalık yaratmaktır. Yargıdaki kapasiteyi ve bu iki hak arasındaki orantılılık kavramına dair bilgiyi arttıracak bir eğitim aracı olarak tasarlamaktadır. 12:30-14:30 Öğle Yemeği / Lunch 14:30-16:30 Moderator: Moderatörler, Sn./Mr A. Aydın Kuyucu, Cumhuriyet Savcısı, Yargıtay / Public Prosecutor, Court of Cassation Sn./Mr Reha Sümer, Hakim, Yargıtay / Judge, Court of Cassation Üçüncü Oturum: Ulusal mevzuat bağlamında hakaret / Session 2 : What is Defamation in the context of national legislation. Bu oturumda konuşmacı, iç mevzuat ve iftira üzerine Anayasa Mahkemesi'nin son içtihadı üzerine genel bir sunum yapacaktır. Cezai ve özel hukuk, özel hayatın sınırları, kamu figürü kavramı, tazminat, özel hayat, ihlali ve yaptırımlara karşı hakaret konularında bilgi sunacaktır. Bunu takiben, tartışma ortamı sağlanacaktır. Moderatör, konuşmacı ve katılımcılara sorular ile müzakereleri yönetmelidir. Questions and Answers / Soru ve Cevaplar 16:30 Birinci günün sonu / End of the day 4
2. Gün/2 nd Day 24 Mart / 24 March 2016, Thursday 09.30-10:30 Sn./Mr Tankut Soykan, Kıdemli Proje Yöneticisi, AK / Senior Project Officer, CoE Dördüncü Oturum: İfade özgürlüğü ve düşünce ve din özgürlüğü noktasında hakaret: / Session 4 : Defamation of religion from the point of freedom of expression and freedom of though and religion: Bu oturumda AİHS standartlarına dayanılarak ifade özgürlüğü ve düşünce ve inanç özgürlüğü açısından dine hakaret konusu işlenmektedir. Katılımcılar özellikle ifade özgürlüğü ile dine dayalı ayrımcılığa maruz bırakılmama hakkı arasındaki çizgiyi tartışacaktır. Bir inanca karşı dile getirilen ifadenin ne zaman ve nasıl başkalarının hakkını ihlal edeceği ve kamu düzenini bozacağının tespit edilmesindeki zorluklar incelenecektir. Questions and Answers / Soru ve Cevaplar 10.30-11:30 Sn./Ms Elena Elena.JOVANOVSKA- BREZOSKA, Proje Koordinatörü, AK / Project Coordinator, CoE Sn./Mr Abuzer Yazıcıoğlu Hakim, AYM / Judge, Constitutional Court Beşinci Oturum: Hakaret davaları kapsamında cezai ve hukuki yaptırımlarda Avrupa Standartları uygulamaları (Hakaretin suç olmaktan çıkartılması konusunda karşılaşılan zorluklar - karşılaştırmalı yaklaşımlar) /Session 5: European Standards on imposing Criminal and Civil Sanctions in defamation cases (Challenges of Decriminalization of Defamation-comparative approach) Bu oturumda, hakaretin suç olmaktan çıkartılması davaları kapsamında uygulanan AİHM içtihatları ve (hukuki ve cezai yaptırımlar) dahilinde uygulanan yaptırımların mahiyeti ve şiddeti üzerinde durulacaktır. Bu oturumda, Avrupa Konseyi'nin hakaret konusu ile ilgili diğer uluslararası belgeler de dahil olmak üzere, alınacak tedbirler bağlamında gerek Avrupa Konseyi'nin gerek diğer kurumların uygulamaları dahilinde katılımcıların farkındalığın artırılması hedeflenmektedir. Son olarak, hakaretin suç olmaktan çıkartılması konusu Avrupa dan karşılaştırmalı örnekler ile paylaşılacaktır. İyi uygulamalar dahilinde bilgi formu (fact sheet) ve tablolar sunulacaktır. 5
Hakaretin suç olmaktan çıkartılması konusunda katılımcıların görüşlerinin paylaşılması. Questions and Answers / Soru ve Cevaplar 11:30-12:00 Sn./Ms Elena Elena.JOVANOVSKA- BREZOSKA, Proje Koordinatörü, AK / Project Coordinator, CoE Kapanış / Closing Remarks Sn./Ms Güniz Gürer, Proje Yöneticisi, AK / Project Officer, CoE 12:00-13:30 Öğle Yemeği / Lunch 6