2010 Projelerimiz Yumurtalık lagünleri yönetim planı Akyatan ve Tuzla lagünleri y.p. Seyhan deltasında küresel iklim değişikliğine bağlı deniz seviyesi yükselmesine uyum pr. Göksu deltası habitat ve tür izleme pr. Köyceğiz-Dalyan İzmir y.ç. ve üreyen kuşlar pr. Köyceğiz-Dalyan kaplumbağa izleme ve koruma pr. Konya-Yunak-Akgöl restorasyon pr. Yeniçağa ornitolojik araştırma pr. Halep çamlığında kuş sesleri pr.
SULAK ALANLAR VE GÖKSU DELTASI
Sulakalanlar, Suları tatlı, acı veya tuzlu Doğal ya da yapay, devamlı veya geçici, suları durgun veya akıntılı, denizlerin gelgit hareketlerinin çekilme devresinde altı metreyi geçmeyen derinlikleri kapsayan bütün sular, bataklık, sazlık ve turbalıklar olarak tanımlanır. KRATER GÖLLERİ BARAJLAR TAŞKIN OVALARI AKARSULARIN DURGUN AKAN KISIMLARI SAZLIKLAR ve BATAKLIKLAR TURBALIKLAR GÖLLER TUZLALAR DELTALAR
YERYÜZÜNDEKİ SU KAYNAKLARI % 97 Tuzlu su (Okyanuslarda) Nehirler, göller, rezervuarlar %1 Yer altı suları %30 %3 Tatlı su Buzullar %69
SULAKLALANLARIN İŞLEV VE DEĞERLERİ KULLANIM DEĞERLERİ KULLANIM DIŞI DEĞERLERİ DOĞRUDAN KULLANIM DEĞERLERİ Su temini Sulakalan ürünleri Hayvancılık Sazcılık Tuz üretimi Odun üretimi Turizm, eğlence Ulaşım DOLAYLI KULLANIM DEĞERLERİ Su rejimini düzenleme Kıyı çizgisinin korunması İklimi yumuşatma Sediment ve besin depolama, su arıtımı Küresel boyutta iklim değişikliğinin kontrolü Zengin biyolojik çeşitlilik, biyolojik üretim. VAROLUŞ DEĞERLERİ MİRAS DEĞERİ
DOLAYLI KULLANIM DEĞERLERİ Yeraltı suyu beslenimi ve boşalımını kontrol ederek, Taban suyunu dengeleyerek, Taşkınları yok edici etkisini azaltarak, Kıyılarda denizden karaya tuzlu su girişini önleyerek, Kuyu Geçirimsiz Tabaka Düden Geçirimsiz Tabaka Taban Suyu Sulakalanlar, bulundukları bölgenin su rejimini düzenlerler.
Su ve arazi kullanım planları yaparken sulak alanların korunmasını dikkate almazsak NE OLUR? Kızılırmak Deltası 2002 2007 Yumurtalık Lagünleri Lagünleri
Sulakalanlar, tortu ve zehirli maddeleri alıkoyarak; cıva, bakır, kalsiyum, kalay ve manganez, iyonlarını bünyelerinde depolayarak; organik maddeleri tüketerek ve ayrıştırarak zararsız hale getirirler. Newyork ta yapay sulakalanlarla sağlanan arıtmanın bedeli 3.8 milyar Dolarlık (arıtma tesisi) yatırımıdır. ENDÜSTRİYEL ATIKLAR EVSEL ATIKLAR TARIMSAL ATIKLAR BİTKİ TARAFINDAN KULLANILMA-EMİLME ÇÖKELME VE TUTULMA ARITILMIŞ SU
GÖKSU DELTASI
Biri tatlısu gölü (Akgöl) olmak üzere 4 gölden oluşur. Tüm göller birbirine kanallarla bağlıdır. Akgöl e kuzey ve doğuda 2 kanaldan tatlısu girişi; güneyden de tuzlu su girişi vardır.
Deltada toplam 332 kuş türü bulunur. Yaz Ördeği Pasbaş patka Gökkuzgun Erguvani balıkçıl
Delta da 442 bitki türü bulunmuştur. Bellevalia modesta Dağ sümbülü Cistus creticus Laden Pancratium maritimum Kum zambağı
2 tür deniz kaplumbağası ve Nil kaplumbağası ürer. Caretta caretta
Mersin Özel Çevre Koruma Kurumu Müdürlüğünce (ÖÇKK) 2004'ten beri kaplumbağalarla ve deltada yaşayan, nesli tehlikede kuşlarla ilgili olarak yoğun çalışmalar yapılmaktadır. 2 yıldır çalışmaları Kuş Araştırmaları Derneği (KAD) elemanları yürütmektedir. -Yaz Ördeği : 2009-2010 -Saz horozu : 2008-2009 -Deniz kaplumbağaları: 2004-2010
YAZ ÖRDEĞİ Orta boylu, ince gagalı, göz maskesi var. Sırtında açık krem rengi benekler mevcut.
Çift İbik Dişi Erkek Erkeklerin göz maskesi daha kalın ve ensede kalınlaşarak ibik oluşturur.
Türkiye de görüldüğü noktalar Türkiye de şu anda ürediği bilinen tek yer Göksu deltasıdır
POPÜLASYON 2009 2010 Toplam birey 15-25 11-14 Üreyen çift 3-6 4-7 Civciv 18 25 Gölet
SAZ HOROZU
Türkiye'de görüldüğü noktalar
Gençler ve baba 2008-2009 yıllarında yapılan çalışmalarda alanda 1300 civarında Saz horozu olduğu saptanmıştır..
DENİZ KAPLUMBAĞALARI Dr. Onur TÜRKECAN Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Bölümü
Sürüngen Yaşayan Fosiller (100-110 milyon yıl) Dünya üzerinde 7 deniz kaplumbağası türü Akdeniz de 5 tür Türkiye sularında 3 tür Kumsallarımıza yuva yapan 2 tür Tehdit altında (IUCN) Türkiye de 20 kumsal yuvalama alanı
Ekincik Dalyan Patara Fethiye Dalaman Belek Tekirova Kızılot Kale Gazipaşa Çıralı Demirtaş Anamur Kumluca Kazanlı Yumurtalık Akyatan Alata Samandağ Göksu
Caretta caretta Türkçe Adı: (İribaşlı) deniz kaplumbağası İngilizce Adı: Loggerhead Büyüklük: Ergin: Yaklaşık 1m., 30-50 kg ağırlığında Yavru: 3-4 cm., 11-20 gr ağırlığında Yayılışı: Ilıman ve tropik deniz ve okyanuslar Besleme tercihi: Yavru herşeyi yer, ergin hayvanlarla beslenir Kuluçka büyüklüğü: 80-100 yumurta Belek 05 Belek 05 Belek 05
Chelonia mydas Türkçe Adı: Yeşil deniz kaplumbağası İngilizce Adı: Green sea turtle Büyüklük: Ergin: 1-1,5m., 60-110 kg ağırlığında Yavru: 4-5 cm., 15-25 gr ağırlığında Yayılışı: Ilıman ve tropik deniz ve okyanuslar Besleme tercihi: Yavru herşeyi yer, ergin bitkiyle beslenir Kuluçka büyüklüğü: 100-120 yumurta Akyatan 07 Akyatan 07 Akyatan 07
Göç Ederler
Üreme alanlarına geliş ve çiftleşme Nisan Mayıs Yumurtlama Dönemi Haziran Temmuz Yavru Çıkış Dönemi Ağustos Eylül
NELER YAPIYORUZ? YUVALAMA DÖNEMİ Gündüz Çalışmaları -Yuvaların Belirlenmesi ve Numaralanması -Yuvaların Kuluçkalıklara Taşınması -Predasyon Kayıtlarının Alınması -Kafesleme Çalışmaları Gece Çalışmaları -Ergin Çıkışlarının Belirlenmesi -Ergin Hayvanların Ölçümlerinin Alınması -Markalama Çalışmaları YAVRU ÇIKIŞ DÖNEMİ -Yavru Çıkan Yuvaların Belirlenmesi -Yavru İz Sayılarının Belirlenmesi -Denize Ulaşan ve Ulaşamayan Yavruların Belirlenmesi -Kontrol Açışları -Yumurta Durumlarının Tespit Edilmesi
Siz Neler Yapabilirsiniz? Yuva Yapan Bir Ergin Görürseniz; -Mesafenizi Koruyun ve sessiz olun -Tüm ışıkları söndürün -Flaşla fotoğraf çekmeyin Yavru Kaplumbağalarla Karşılaşırsanız; -Bastığınız yere dikkat edin -Tüm ışıkları söndürün -Yavruları denize taşımayın ve kendi başlarına denize yönlenmelerine izin verin
Siz Neler Yapabilirsiniz? Haziran-Eylül ayları arasında 20:00-06:00 saatlerinde kumsalı kullanmayınız. Kumsala araçla girmeyiniz. Kumsaldan görülebilen ışıkları perdeleyiniz. Kumsalda ateş yakmayınız. Kumsalda yavru ve ergin kaplumbağaların hareketlerini engelleyebilecek ve kumun şeklini değiştirecek kazıntılar yapmayınız. Kumsala ve denize çöp atmayınız. 1 mil lik alan içinde sürat motoru kullanmayınız. Temmuz sonu ve Eylül ortası dönemde geceleri kıyıda ağ bırakmayınız.
BİZİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER... Hazırlayanlar: Osman ERDEM : KAD Genel koordinatörü Dr. Onur TÜRKECAN: Hacettepe Üniversitesi, Biyoloji Bölümü Riyat Gül : KAD Eğitim Sorumlusu